T.C. YENİ YÜZYIL ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ET VE BALIK SEKTÖRÜNÜN 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUN KAPSAMINDA:DEVLET,İŞVEREN VE ÇALIŞAN AÇISINDAN DEĞERLENDİRİMESİ Bitirme Projesi EYYUP YARDİMCİ 131101419 Bölüm: İş Sağlığı ve Güvenliği Danışman Prof. Dr. Gönül KUNT KANDEMİR II Özgünlük Bildirisi 1. Bu çalışmada, başka kaynaklardan yapılan tüm alıntıların, ilgili kaynaklar referans gösterilerek açıkça belirtildiğini, 2. Alıntılar dışındaki bölümlerin, özellikle projenin ana konusunu oluşturan teorik çalışmaların ve yazılım/donanımın benim tarafımdan yapıldığını 3. Araştırma ve/veya anket çalışmaları için “etik kurul onay” yazısı alındığını bildiririm. İstanbul, Şubat 2014 EYYUP YARDİMCİ III ET VE BALIK SEKTÖRÜNÜN,6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE ĞÜVENLİĞİ KANUN KAPSAMINDA: DEVLET,İŞVEREN VE ÇALIŞAN AÇISINDAN DEĞERLENDİRİMESİ ÖZET Et ve Balık Kurumu 6331 Kanun kapsamında değerlendirilmesi üç katagoride incelenebilir.Bunlardan birincisi işveren açısından,ikincisi ise çalışan ve üçüncüsüde devlet açısından incelemek gerekmektedir.6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği kanunu 30 Haziran 2012 tarihinde yayınlanarak yürürlüge girmiştir.6331 İş Sağlığı Güvenliği kanunu iş yeri sahiplerini çalışanları etkileyecek bir çok yenilikler değişiklikler ile birlikte uygulanmaya başlanmıştır.Gıda sektörünü yöneten iş yeri sahibinin mesleki risklerin getirebileceği maddi ve manevi kayıplarının iş yerine vereceği zararlar doğrultusunda kanunun hükümlerinin uygulanması ile büyük ölçüde indirgemesi mümkündür. Bu projede Et ve Balık Kurumu adı altında çalışan sektörün,6331 sayılı İş sağlığı ve İş güvenliği kapsamında devlet,işveren ve çalışan açısından değerlendirilmesi yer almaktadır. Bu çalışma beş bölümden oluşmaktadır.Birinci bölümde et ve balık kurumunun tarihçesi çalışma usullerinin hakkında bilgilendirilmesi,ikinci bölümde 6331 İş Sağlığı Güvenliği Kanunun işverene ve çalışanlara getirdiği yükümlüleri hakında bilgilendirilmesi,üçüncü bölümde iş yerindeki tehlikeler ve alınan önlemler hakkında bilgilendirilmesi,dördüncü bölümde devlete,işverene,çalışana göre değerlendirilmesi,son bölümde ise sonuç kısmı yer almaktadır. Anahtar sözcükler : 6331 Kanunu, İşyeri, İSG, Üniversite IV EVALUATION OF MEAT AND FISH INDUSTRY EMPLOYERS AND EMPLOYEES BY ORIENTED OF TURKISH 6331 OCCUPATIONNAL HEALTH AND SAFETY LAW SUMMARY This topic has to be needed to examine from three different point of view. The first one in terms of employers view, second one from employees view and the third one is from government view. 6331 no. Occupational Health and Safety law was published and went into effect on June 30 , 2012. 6331 Occupational Health and Safety Law has been started to running with numbers of innovations and changes which will affect business owners and employees. Business owners who operates in Food Sector can reduce the materially and spiritually losses of occupational risks with applying the provisions of the law. In this project, we will examine meat and fish industry in terms of government, employers and employees according to 6331 Occupational Health and Safety Law . This study is consist of five sections. In the first part, the history of meat and fish institution and work process will be explained. In the second part, the information will be given about the obligation of 6331 Occupational Health and Safety Law to employer and employees. In the third part, workplace hazards and which precautions taken will be explained . In the fourth part it will be explained what it takes to bring to the state, the employer and employees. In the last part there will be conclusion part. Key Words : 6331 Law, workplace, Occupational Safety, University V İÇİNDEKİLER Özgünlük Bildirisi ................................................................................................................ II ET VE BALIK SEKTÖRÜNÜN,6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE ĞÜVENLİĞİ KANUNUNUN DEVLET,İŞVEREN VE ÇALIŞAN AÇISINDAN DEĞERLENDİRİMESİ ...................................................................................................... III ÖZET ................................................................................................................................... III MEAT AND FISH INDUSTRY No. 6331 OCCUPATIONAL HEALTH AND SAFETY LAW: STATE EVALUATION TERMS OF EMPLOYERS AND EMPLOYEES ..... Hata! Yer işareti tanımlanmamış. SUMMARY.........................................................................................................................IV GİRİŞ ..................................................................................................................................... 1 BÖLÜM 1-ET VE BALIK SEKTÖRÜNÜN 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVELİĞİ KANUNUNUN : DEVLET,İŞVEREN VE ÇALIŞANA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ ............................................................................................................................................... 2 1.1 ET VE BAKLI KURUMUNUN TARİHÇESİ ............................................................ 2 1.2 ÖZELLEŞTİRME KAPSAMINDA ALINAN İŞ YERLERİ ..................................... 2 1.3 ET VE BALIK KURUMUNUN FALİYETLERİNDE UYGULADIĞI ANA POLİTİKALAR ................................................................................................................. 4 1.4 ET VE BALIK KURUMUNUN HAYVANCILIĞI GELİŞTİRME POLİTİKASI .... 4 1.5 ET VE BALIK KURUMUNUN ÜRETİM VE SATIŞ POLİTİKASI ........................ 5 1.6 ET VE BALIK KURUMUNUN FRANCHİSEE MAGAZALARININ AÇILIŞININ ÖNEMİ............................................................................................................................... 6 BÖLÜM 2: 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ KANUNU ............................ 7 2.1 6331 İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ KANUNUN AÇIKLANMASI .................... 7 2.1.1-KANUN UYGULANACAĞI İŞYERLERİ ......................................................... 7 2.1.2-KANUNUN UYGULANMAYACAĞI İŞYERLERİ .......................................... 7 2.1.3- İŞVERENİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONUSUNDA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ........................................................................................................ 7 2.1.4 İŞYERİ TEHLİKE SINIFI NASIL BELİRLENMELİDİR .................................. 8 2.1.5 İŞYERLERİNİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ ÇERÇEVESİNDE DESTEKLENMELERİ ................................................................... 8 2.1.6 HANGİ İŞYERLERİNDE HANGİ BELGEYE SAHİP OLANLAR İŞ GÜVENLİK UZMANI OLARAK GÖREVLENDİRİLECEKTİR............................... 9 2.1.7 KAMU KURUM VE KURULUŞLARINDA GÖREV YAPAN İŞYERİ HEKİMİ VEYA İŞ GÜVENLİK UZMANI OLMA NİTELİĞİNE SAHİP PERSONELİN BAŞKA YERLERDE GÖREV YAPABİLMESİ .............................. 10 VI 2.1.8 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARININ KAYITLARI KONUSUNDA İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ .......................................................................... 10 2.1.9 İŞYERİNDE ÇALIŞAN TEMSİLCİ GÖREVLENDİRİLMESİ ....................... 11 2.1.10 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU OLUŞTURMA ŞARTLARI ......... 11 2.1.11 ULUSAL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONSEYİ OLUŞTURMA ............ 12 2.1.12 4857 SAYILI İŞ KANUNUN YÜRÜLÜKTEN KALKAN MADDELERİ .... 13 BÖLÜM 3:İŞYERİNİN TANIMI VE İŞYERİNDEKİ TEHLİKELER İLE ALINACAK ÖNLEMLER........................................................................................................................ 14 3.1 ET VE SÜT ÜRÜNLERİ........................................................................................... 14 3.2 İŞYERİNDEKİ MECUT OLAN RİSKLER.............................................................. 15 3.2.1 GIDA MADDELERİNİN MUHAFAZASI SIRASINDA OLUŞAN RİSKLER ...................................................................................................................................... 15 3.2.2 ELEKTİRİK TEN OLUŞAN RİSKLER ............................................................ 16 3.2.3 İŞVEREN İŞYERİNDEKİ ÇALIŞANLARLA İLGİLİ İŞE ALMADAN VE ALDIKTAN SONRA YAPMASI GEREKENLER..................................................... 17 3.2.4 ÇALIŞANLARIN İŞE ALINDIKTAN SONRA YAPMASI GEREKENLER .. 17 3.2.5 İŞYERİNDEKİ ACİL DURUMLAR ................................................................. 18 3.2.5.1 İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ ........................................................... 18 3.2.5.2 ÇALIŞANLARI YÜKÜMLÜLÜK VE SORUMLULUKLARI.................. 19 3.2.5.3 ACİL DURUMLARIN BELİRLENMESİ ................................................... 19 3.2.5.4 ÖNLEYİCİ VE SINIRLAYICI TEDBİRLER ............................................. 19 3.2.5.5 ACİL MÜDAHALE VE TAHLİYE YÖNTEMLERİ ................................. 19 3.2.5.6 ACİL DURUM DÖKÜMANTASYONU .................................................... 20 3.2.5.7 ACİL DURUM TATBİKATLARI ............................................................... 20 3.2.5.8 ACİL DURUM PLANININ YENİLENMESİ ............................................. 21 3.2.5.9 ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ VE EĞİTİMİ .......................... 21 BÖLÜM 4 : DEĞERLENDİRME ....................................................................................... 22 4.1 DEVLET AÇISINDAN DEĞELENDİRME: ............................................................ 22 4.2 İŞVEREN AÇISINDAN DEĞERLENDİRME ......................................................... 22 4.3 ÇALIŞAN ACISINDAN DEĞERLENDİRME ........................................................ 23 BÖLÜM 5 : SONUÇ ........................................................................................................... 25 KAYNAKLAR .................................................................................................................... 26 1 GİRİŞ Dünyada İSG Ajansı verilerine göre iş kazaları ve meslek hastalıkları sonucunda yılda 5500 kişi hayatını kaybetmekte,75000 kişi sürekli iş göremez hale gelmekte,149 milyon iş günü ve 30 milyar dolar maddi kayıp oluşmaktadır.Ülkemizde ise hergün 4 çalışan iş kazası sonucu hayatını kaybetmekte 5 kişi iş kazası sonucu iş göremez hale gelmektedir.Her yıl Gayri Safi Milli Hasılanın %5 i kaybolmaktadır.Dünyada en fazla iş kazası olan ülkeler arasında Ülkemiz üçüncü sırayı almaktadır.Ayrıca AB ülkeleri arasındada birinci sırada bulunmaktayız. Günümüzde iş kazaları ve meslek hastalıkları en çok inşaat sektöründe yer alsada, gıda sektöründeki dikkatsizlik ve açıklardan oldukça ciddi hastalıklar ve yaralanmalar oluşmaktadır.Bu nedenle ülkemizde en son 30 haziran 2012 de çıkan 6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği kanunu, gerek meslek hastalığını gerekse iş kazalarını büyük ölçüde azaltması için çeşitli kural ve cezai yaptırımlar getirmiştir. 6331 sayılı İş Sağllığı Güvenliği kanunu tüm işyerlerindeki, faliyet konularına ve çalışan sayılarına bakılmaksızın kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine ,bu işyerinin işverenleri ile işveren vekillerine,çırak ve stajyerler de dahil olmak üzere tüm çalışanlarına uygulanmaktadır.Bu kanunun getirdiklerini işveren veya işveren vekili eksiksiz yerine getirmekle yükümlüdür.Tabi bu kanunun getirdikleri yükümlülükler işverene belirli bir maddi yük oluşturmaktadır,fakat meslek hastalıkları iş kazaları ve iş kayıplarına kıyasla bu maddi yük işverene pozitif yönde katkı sağlamakta.Bu nedenle işverenler 6331 İş Sağlığı ve İş Güvenliği kanununun hükümlerini yerine getirmek, iş kazaları ve meslek hastalıklarını önlemek amacıyla Çalışma ve Sosyal Güvelik Bakanlığınca yetkilendirmiş olan işyeri hekimi iş güvenlik uzmanı ve diğer sağlık personeli istihdam etmekle yükümlüdürler. Bu açıdan işyerleri 6331 sayılı İş Sağlığı ve İş Güvenliği yasası yönünden değerlendirilirse işverenlere,çalışanlara, devlete, çevreye getireceği maddi ve manevi kayıpları en aza indirgeyerek büyük bir katkı saglamış olur.Bu durum bilinçli işveren veya işveren vekili,çalışanlar ve işyeri hekimi,iş güvenlik uzmanı,diğer sağlık personelinin kanunun getirdiği kuralları tam ve eksiksiz yerine getirilmesiyle mümkün olabilir. 2 BÖLÜM 1-ET VE BALIK SEKTÖRÜNÜN 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVELİĞİ KANUNUNUN : DEVLET,İŞVEREN VE ÇALIŞANA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ 1.1 ET VE BAKLI KURUMUNUN TARİHÇESİ Et ve Balık Kurumunun kendi sitedinde yayınladığı 3780 sayılı Milli Koruma Kanunu’nun 6. maddesi uyarınca, 28/08/1952 tarih ve 3/15597 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan, K/871 sayılı Koordinasyon Kurulu Kararı üzerine, 01/10/1952 tarihinde “Et ve Balık Kurumu” ünvanı ile Ticaret Bakanlığına bağlı 40 milyon TL sermayeli bir İktisadi Devlet Kuruluşu olarak kurulmuştur. Et ve Balık Kurumunun kuruluşu, özel sektörün gelişmediği, sermaye birikiminin olmadığı, sanayi ve ticaretin gelişmediği, yetişmiş eleman sıkıntısının olduğu bir döneme rastlamaktadır. Genç Türkiye Cumhuriyeti diğer sektörlerde olduğu gibi hayvancılık ve et sektöründe de gelişme sağlamak, istihdamı artırmak, ekonomik hayatın yükselmesini temin etmek maksadıyla Kamu İktisadi Devlet Kuruluşlarını kurmak suretiyle özel sektöre öncülük edip sanayinin gelişmesini ve sermaye birikiminin oluşmasını sağlamıştır. Bu maksada uygun olarak tarım sektöründe de Et ve Balık Kurumunu, Süt Endüstrisi Kurumunu, Yem Sanayi gibi kuruluşları kurmak suretiyle tarım ve hayvancılığın gelişmesine katkıda bulunulmuştur. Et ve Balık Kurumu, veteriner hekimlerin kontrolünde kasaplık hayvan alım ve kesimlerini yaparak, hijyenik şartlarda kaliteli et üretmek için et kombinalarını faaliyete geçirmiş. Hayvancılığın bir ticari emtia haline gelmesini sağlayarak et ve et ürünleri üretim sanayisini oluşturmuştur.Böylece ülke hayvancılığının geliştirilmesi ve verimliliğinin arttırılması hedeflenmiştir. 1.2 ÖZELLEŞTİRME KAPSAMINDA ALINAN İŞ YERLERİ Türkiye hayvancılığı ve ülke ekonomisi açısından önemli görevler üstlenen EBK, zaman içerisinde, bütün Kamu İktisadi Teşebbüslerinde (KİT) olduğu gibi yanlış ve siyasi yatırımlar, atıl kapasiteler, yanlış istihdam politikaları ve günlük siyasi kararlar nedeniyle zarar eder konuma gelmiş ve KİT’lerin özelleştirme programı çerçevesinde Bakanlar Kurulunun 20/05/1992 tarih ve 3088 sayılı kararı ile özelleştirme kapsamına alınmıştır.22/01/1993 tarih ve 93/2 sayılı Yüksek Planlama Kurulu kararı ile adı değiştirilerek “Et ve Balık Ürünleri A.Ş.” haline dönüştürülmüştür. 3 1990’lı yıllara kadar 35 iş yeri ile faaliyetini sürdüren Et ve Balık Kurumunun bu güne kadar toplam 18 işletmesinin satışı yapılmış, 5 adedi de bedelsiz olarak resmi Kurumlara devredilmiş, 3 adeti ise kapatılmıştır. Özelleştirilen işyerleri:Şanlıurfa et kombinası,Elazığ et kombinası,Bursa et kombinası,Kars et kombinası,Tatvan et kombinası,Suluova et kombinası,Afyon et kombinası,Malatya et kombinası,Kastamonu et kombinası,Bayburt et kombinası,Ağrı et kombinası,Ankara et kombinası,İskenderun soğuk hava depose,Erzincan et kombinası,Burdur et kombinası,Gaziantep et kombinası,Eskişehir et kombinası,Sivas et kombinası,Manisa et kombinası,Samsun et kombinası.Daha sonrada bağzı işyeri ve fabrikaların çeşitli gerekçe ile kapatılmıştır.Bunlar Trabzon Balık Mülleri fabrikası,Zeytinburnu et kombinası,Haydarpaşa et sanayi işletmesi gibi.Belirli bir süreden sonra Et ve Balık kurumu özelleştirme kapsamından çıkmıştır. Et ve Balık Kurumunun Türkiye hayvancılığı için yararlı olacağını düşünen 60’nci Hükümetimiz hayvancılığı geliştirme, kalite standardını yükseltme politikaları doğrultusunda 26/08/2005 tarih ve 2005/104 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararındaki; “Şirketin yeniden yapılanması, AB normlarına uygun olarak hayvancılık sektöründe düzenleyici ve destekleyici bir rol üstlenmesi” temel gerekçesi ile özelleştirme kapsam ve programından çıkartılarak eski statüsüne iade edilmesine karar verilmiş ve 06/10/2005 tarih, 25958 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan kararname ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile ilgilendirilmesi onaylanmıştır. Bu onay çerçevesinde 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye uyumlu olarak hazırlanan yeni ana statüde Kurumun ünvanı Et ve Balık Kurumu (EBK) Genel Müdürlüğü olarak değiştirilmiştir. Yeni ana statümüz Yüksek Planlama Kurulunun 24/07/2006 tarih,2006/T-25 sayılı kararı ile onaylanarak 17/08/2006 tarihinde Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanmıştır. Yeni ana statünün birinci maddesinde; “Kurumun yeniden yapılandırılarak, hayvancılık sektöründe düzenleyici ve destekleyici bir rol üstlenmesi,” içerikli hüküm getirilmiş, ayrıca faaliyet konuları kapsamına;“Ülke hayvancılığını teşvik ederek istikrarlı bir şekilde geliştirilmesine yardımcı olmak” hükmü konmak suretiyle Kurumumuza kamu hizmeti ağırlıklı görevler yüklenmiştir. Yönetim Kurulunun 13/07/2006 tarih ve 69 sayılı kararı ile Ağrı Et Kombinasının Ağrı İl özel İdaresinden devir alınmasına karar verilmiş olup Haziran 2007 yılında hizmete açılmıştır. Yeni Statüde faaliyette yedi olan kombinanın Ağrı, Yozgat ve İstanbul Soğuk Depo Müdürlüğü ile birlikte sayısı 10 (ON) olmuştur. 4 1.3 ET VE BALIK KURUMUNUN FALİYETLERİNDE UYGULADIĞI ANA POLİTİKALAR Et ve Balık Kurumu karlılık ve verimlilik prensipleri içerisinde, kaynaklarını rasyonel kullanarak, zamanında etkili ve bilinçli kararlar alarak alım, üretim ve pazarlama gibi ana faaliyet konularında aşağıdaki politikaları izlemektedir: •Ülke hayvancılığını teşvik ederek istikrarlı bir şekilde gelişmesine katkı sağlamak. •Alım yaparken üreticinin faaliyetlerini sürdürmesini sağlamak amacı ile besi maliyet hesaplaması yaparak üreticiyi zarar ettirmeyecek alım fiyatlarını oluşturmak. •Hijyenik kurallara uygun sağlıklı, güvenli,kaliteli et ve et ürünlerini üretmek. •Üretici ve tüketici arasında denge oluşturmak suretiyle piyasa fiyat istikrarının oluşmasına katkı sağlamak. •Üretim ve pazarlama faaliyetlerini, hayvancılık sektörünün gelişmesine hizmet edecek şekilde yaparak sektörde düzenleyici ve destekleyici rol üstlenmek. •Piyasa ekonomisinin kuralları içerisinde sektörde rekabet şartlarını yerine getirerek karlılık ve verimlilik ilkeleri içerisinde geniş kitlelere hizmet sunmak. •Hayvancılık ve et sektöründeki etkin faaliyetler ile Ülkenin genel istihdamına katkı sağlar. 1.4 ET VE BALIK KURUMUNUN HAYVANCILIĞI GELİŞTİRME POLİTİKASI 1960’lı yıllardan itibaren EBK,hayvancılıkla uğraşan çiftçilerimizi eğiterek bilinçlendirerek ahır besiciliğini teşvik etmiş ve entansif besiciliğe geçişi sağlamıştır. Et ve Balık Kurumu uyguladığı politikalar ile hayvan alım kriterlerini oluşturarak kaliteli besicilik yapılmasını teşvik etmiştir. Hayvancılığın bir ticari sektör haline gelmesini ve ülkemizde et sanayinin gelişmesini sağlamıştır. EBK, besiciliği geliştirmek ve yaygınlaştırmak amacıyla sözleşmeli besicilik projeleri geliştirerek uygulamaya sokmuş,böylece hayvancılığı bir ticari emtia olarak benimsetmiş ve çiftçilerin bu işi bir meslek olarak yapmalarını sağlamıştır. EBK sözleşmeli besicilik sisteminin yanı sıra,hayvan alımlarında randıman ve prim uygulaması esasını getirerek kaliteli besiciliği teşvik etmiş ve karkas ortalamalarının artmasını sağlamıştır.EBK kuraklık, deprem vb felaket zamanlarında çiftçinin yanında olmuş, yerinde hayvanlarını almış ve destekleme sağlamıştır. 5 1.5 ET VE BALIK KURUMUNUN ÜRETİM VE SATIŞ POLİTİKASI Et ve Balık Kurumu kuruluş amacına uygun olarak çiftlikten sofraya kadar üretilen etin kontrolünü yapan ve halkımıza sağlıklı güvenli ürünler sunan bir kuruluştur. Et ve Balık Kurumuna kesim için gelen hayvanlar veteriner hekimlerce canlı muayeneleri yapılır, sevk evrakları kontrol edilir, (böylece mevzuatına uygun hayvan hareketleri de denetlemiş olur.) Sağlıklı olan kesimlik besi hayvanları kesime sevk edilerek,yine veteriner hekimlerimiz kontrolünde kesimleri yapılır.Etler ve sakatatlar sıkı bir muayeneden geçirilerek damgalanarak üretim ve satışa sunulur. ISO 22000 Gıda Güvenlik Sistemi ile ISO 9001: 2008 Kalite Yönetim Sistemi uygulanmak suretiyle kaliteli Standard üretim yapılarak halkımızın tüketimine sunulmaktadır. Modern teknolojilere sahip üretim tesislerimizde Halkımızın tüketim alışkanlıkları ve tercihleri doğrultusunda ürün çeşitlemesi yapılarak üretilen kıyma, kuşbaşı, biftek, pirzola vb. et ürünlerimiz ile sucuk, sosis, salam, kavurma, köfte vb. şarküteri ürünleri ve fleto alabalık,somon,uskumru,mezgit gibi balık ürünlerimiz toptan ve perakende olarak ucuz kaliteli ve güvenli bir şekilde satışa sunulmaktadır. Et ve Balık Kurumu Kombinalarında üretilen etlerin bir kısmı gövde halinde Bir kısmı da parçalanarak kemiksiz hale getirilip toptan ve perakende olarak satışa sunulur. Bugüne kadar ülke hayvancılığının gelişmesi, desteklenmesi ve birim başına verimin artırılması ile sağlıklı güvenli kaliteli et ve et ürünleri üreterek tüketicilerin beslenmesinde çok önemli görevler üstlenmiş olan Kurumumuz bundan sonrada bu görevini başarı ile sürdürecektir. 27.04.2013 tarihli Resmi Gazete’nin 4553 sayılı Kararı ile Et ve Balık Kurumu’nun adı Et ve Süt Kurumu olarak değişmiştir. 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesi ile 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4 üncü maddesine göre devletin genel hayvancılık politikası çerçevesinde, hayvancılık sektöründe düzenleyici ve destekleyici bir rol üstlenmesini temin etmek, piyasa ekonomisi kuralları içerisinde sektörde tam rekabet koşullarının tesisine katkıda bulunarak kamu yararı ile faaliyetlerini sürdürmek amacıyla kurulan ve bir iktisadi devlet teşekkülü olan Et ve Balık Kurumu Genel Müdürlüğünün adı Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü olarak değiştirilmiştir. 6 1.6 ET VE BALIK KURUMUNUN FRANCHİSİNG MAGAZALARININ AÇILIŞININ ÖNEMİ Dünyada artan nüfusun yeterli ve dengeli beslenmesinde hayati öneme sahip olan hayvancılık ve et sektörü, birçok alanda endüstri hammaddesi olarak kullanılması açısından da yüksek oranda katma değer üretmekte, ayrıca birçok yan sektörü barındırması sebebiyle de ülke ekonomilerine önemli katkılar sağlamaktadır.Sektörün, dünyadaki tarımsal gayri safi hâsılanın % 40’ını ürettiği ve 1,3 milyar insan için geçim kaynağı yarattığı hesaplanmaktadır.Bitkisel üretimin bütün artıklarını yem olarak değerlendirip, bitkisel proteinleri hayvansal proteinlere dönüştürmesi açısından, bitkisel üretimin de sigortası olarak görülen hayvancılık sektörünün tarım içindeki payı, Avrupa Birliği ülkelerinde % 49’a ulaşmıştır. Yaklaşık olarak 7,5 milyon tarım işletmesi bulunan Avrupa Birliği ülkelerinde, hayvancılık işletmelerinde işletme başına ortalama 44 baş hayvan düşmektedir.Et ve et mamullerinin insan beslenmesinde önemli bir yeri bulunmaktadır.Gelişmiş ülkelerde kişi başına günlük ortalama protein tüketimi 102 gramdır ve bunun 60-70 gramı hayvansal kaynaklı proteinlerden oluşmaktadır.Hayvancılık disiplinli bir işletmecilik faaliyetini zorunlu kılmaktadır.Dünyanın gelişmiş ülkeleri ile ABD ve AB ülkelerinde hayvancılık işletme hayvancılığı şeklinde yapılmaktadır. Ekonomik olarak yapılan değerlendirmelerde hayvancılık yıl içinde nakit akışı sağlama yönünden de önemli bir avantaja sahiptir.Dünya’nın gelişmiş ülkelerinde, daha az hayvandan mümkün olan kaliteli ve en yüksek verimi alabilmek için ıslah çalışmalarına büyük önem verilmektedir. Bu durum maliyetlerin düşmesine önemli ölçüde katkı sağladığından, hayvancılıkla uğraşan çiftçilerin rekabet gücünü artırmaktadır.Tarımın alt sektörü olan hayvancılık, Dünya’nın gelişmiş ülkelerinde,büyükbaş,küçükbaş,kanatlılar, balıkçılık ve su ürünleri; konularında ihtisasişletmeciliği şeklinde yapılmaktadır.Ayrıca söz konusu ülkelerde hayvancılık, üretim, değerlendirme ve pazarlama zinciri kurularak yapıldığı için sistemli bir yapılanma söz konusudur. Bu tür sisteme dayalı işletmecilik faaliyetleri piyasalardaki konjonktürel dalgalanmalardan az etkilenmektedir.Bu nedenle Et ve Balık Kurumu piyasadaki dengeleri korumak,kaliteli et ve süt ürünlerinin satışını gerçekleştirmek için,frenchisee magazacılık sistemiyle büyükşehirlerde açılmak kaydı ile 100 adet bayiliği 2011 de açılması için çalışmalara başlamıştır.Şu anda 64 bayii bulunmaktadır. 7 BÖLÜM 2: 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ KANUNU 2.1 6331 İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ KANUNUN AÇIKLANMASI 20.06.2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, yayımı tarihi ile yayımı tarihini izleyen 6 ay ila 2 yıl içinde yürürlüğe girmek üzere TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek, Cumhurbaşkanlığı'nca onaylanmak suretiyle Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. 6331 sayılı Yasa hükümlerinin yürürlüğe girmesiyle, 22.05.2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu'nun iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin hükümleri yürürlükten kalkmaktadır. 2.1.1-KANUNUN UYGULANACAĞI İŞYERLERİ İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu,faaliyet konularına ve çalışan sayılarına bakılmaksızın kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dahil olmak üzere tüm çalışanlarına uygulanacaktır. 2.1.2-KANUNUN UYGULANMAYACAĞI İŞYERLERİ 6331 sayılı Kanunun uygulanmayacağı işler ve kişiler; a) Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri işyerlerindekiler hariç Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının faaliyetleri, b) Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri, c) Ev hizmetleri, ç) Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar, d) Hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileştirme kapsamında yapılan iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri olarak görülmektedir. 2.1.3- İŞVERENİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONUSUNDA YÜKÜMLÜLÜĞÜ İşveren aşağıda belirtilen sağlık ve güvenlikle ilgili hususları yerine getirmekle yükümlüdür.İşçilerin sağlık ve güvenliğini korumak,gerektiğinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda işyeri dışındaki uzman kişi veya kuruluşlardan hizmet almak, işçilerin sağlığını ve güvenliğini korumak için mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil gerekli her türlü önlemi almak, organizasyonu yapmak, araç ve gereçleri sağlamak,sağlık ve güvenlik önlemlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun sürekli iyileştirilmesi amaç ve çalışması içinde olmak. 8 Sağlık ve güvenliğin korunması ile ilgili önlemlerin alınmasında genel prensipler;risklerin önlenmesi,önlenmesi mümkün olmayan risklerin değerlendirilmesi,risklerle kaynağında mücadele edilmesi,işin kişilere uygun hale getirilmesi için, özellikle işyerlerinin tasarımında, iş ekipmanları, çalışma şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen gösterilmesi, monoton çalışma ve önceden belirlenmiş üretim temposunun hafifletilerek bunların sağlığa olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi,teknik gelişmelere uyum sağlanması,tehlikeli olanların, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanlarla değiştirilmesi,teknolojinin, iş organizasyonunun, çalışma şartlarının, sosyal ilişkilerin ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan genel bir önleme politikasının geliştirilmesi,toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine göre öncelik verilmesi,işveren, işyerinde yapılan işlerin özelliklerini dikkate alarak; kullanılacak iş ekipmanının, kimyasal madde ve preparatların seçimi, işyerindeki çalışma düzeni gibi konular da dâhil işçilerin sağlık ve güvenliği yönünden tüm riskleri değerlendirir.Ciddi tehlike bulunduğu bilinen özel yerlere sadece yeterli bilgi ve talimat verilen işçilerin girebilmesi için uygun önlemleri alır,işyerinin birden fazla işveren tarafından kullanılması durumunda işverenler, yaptıkları işin niteliğini dikkate alarak; iş sağlığı ve güvenliği ile iş hijyeni önlemlerinin uygulanmasında işbirliği yapar, mesleki risklerin önlenmesi ve bunlardan korunma ile ilgili çalışmaları koordine eder, birbirlerini ve birbirlerinin işçi veya işçi temsilcilerini riskler konusunda bilgilendirirler,iş sağlığı ve güvenliği ile iş sağlığına zarar verecek ortamlardan korunmak için yapılacak uygulamalar ve alınan temizlik önlemleri işçilere mali yük getirmez.İşyerindeki sağlık ve güvenlik risklerini önlemek ve koruyucu hizmetleri yürütmek üzere, işyerinden bir veya birden fazla kişiyi görevlendirir,sağlık ve güvenlikle görevli kişiler, işyerinde bu görevlerini yürütmeleri nedeniyle hiçbir şekilde dezavantajlı duruma düşmezler.Bu kişilere, söz konusu görevlerini yapabilmeleri için yeterli zaman verilir. 2.1.4 İŞYERİ TEHLİKE SINIFI NASIL BELİRLENMELİDİR İşyerlerinin tehlike sınıfları, işyerlerinde yapılan asıl iş dikkate alınmak suretiyle 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu''nun “Kısa vadeli sigorta kolları prim tarifesi ve iş kollarının ve işlerin tehlike sınıf ve derecelerinin belirlenmesi" başlıklı 83'üncü maddesi çerçevesinde tespit edilen kısa vadeli sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan komisyonun görüşleri doğrultusunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenmesi ve çıkarılacak tebliğle kamu oyuna duyurulması söz konusudur. 2.1.5 İŞYERLERİNİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ ÇERÇEVESİNDE DESTEKLENMELERİ Özel sektör işyerlerinden 10 kişiden az çalışanı olan ve çok tehlikeli veya tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yerine getirmesi Bakanlıkça desteklenebilmektedir. Az tehlikeli sınıfta yer alan 10 kişiden az çalışanı bulunan özel sektör işyerlerinin destek hizmetlerinden yararlanabilmesi Bakanlar Kurulu kararıyla mümkündür. 9 Buna göre, hangi tehlike sınıfında olursa olsun 10 ve yukarı sayıda çalışanı olan işyerleri ile Bakanlar Kurulu karar almaksızın 10 kişiden az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri, özel sektör işyeri olsalar dahi destek hizmetlerinden yararlanamamaktadır. Belirtilen işyerleri dışında, kamu kurum ve kuruluşlarının da iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri yönünden sağlanan destekten faydalanması olası değildir. İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesini destekleme ile ilgili giderler Sosyal Güvenlik Kurumu'nca karşılanacak olup,kısa vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden finansmanı sağlanmaktadır. Şu kadar ki, destek sağlanan işyerlerinin istihdam ettiği kişileri sigorta ettirmediği kontrol ve denetimlerde tespiti halinde, tespit tarihine kadar yapılan ödemelerin yasal faiziyle birlikte ilgili işverenlerden Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından tahsil edilmesi söz konusudur.Ayrıca, bu durumdaki işverenlerin üç yıl süreyle destekten yararlanması mümkün değildir. Destek sağlanacak işyerlerinin belirlenmesinde,Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınmaktadır. 2.1.6 HANGİ İŞYERLERİNDE HANGİ BELGEYE SAHİP OLANLAR İŞ GÜVENLİK UZMANI OLARAK GÖREVLENDİRİLECEKTİR Bakanlık tarafından sektörel alanda özel düzenleme yapılmadığı sürece, çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A) sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B) sınıfı, az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca yetkilendirilmiş mühendis, mimar veya teknik elemanın iş güvenliği uzmanı olarak görev yapması gerekir.Ancak: Ülkemizde 6331 İş Sağlığı ve İş Güvenliği Kanununa göre İş Sağlığı ve İş Güvenliği uzman sayısı işyeri sayısına göre yeterli olmadığından, belirli bir süre için (A) sınıfı uzmanın yerine (B) sınıfı ve (B) sınıfı uzmanın yerine de (C) sınıfı uzman bakabilecektir. İş güvenliği uzmanları (işyeri hekimleri dahil), görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri yazılı olarak işverene bildirirler. Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz edenlerin işveren tarafından yerine getirilmemesi durumunda, bu hususu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın yetkili birimine iletmek zorundadır. Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesi durumunda, bu konuda ihmali tespit edilen iş güvenliği uzmanının (veya işyeri hekiminin) yetki belgesi askıya alınmaktadır. 10 2.1.7 KAMU KURUM VE KURULUŞLARINDA GÖREV YAPAN İŞYERİ HEKİMİ VEYA İŞ GÜVENLİK UZMANI OLMA NİTELİĞİNE SAHİP PERSONELİN BAŞKA YERLERDE GÖREV YAPABİLMESİ Kamu kurum ve kuruluşlarında ilgili mevzuata göre istihdam edilen işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı olma niteliğini haiz personel, gerekli belgeye sahip olmaları koşulu ile asli görevlerinin yanında, belirlenen çalışma süresine riayet etmek suretiyle çalışmakta oldukları kurumda veya ilgili personelin muvafakati ve üst yöneticinin onayı ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görevlendirilebilmektedir. Hizmet alan kurum tarafından, bu şekilde görevlendirilecek personele, görev yaptığı her saat için (200) gösterge rakamının memur aylık katsayısı (01/07/ 2012-31/12/2012 arasında 0,071589) ile çarpımı tutarında (01/07/2012-31/ 12/2012 arasında 14,3178 TL/Saat) ilave ödeme yapılmaktadır.Bu ödemeden yalnızca damga vergisi kesintisi yapılmaktadır. Bu durumdaki görevlendirmeye ilişkin ilave ödemelerde,günlük mesai saatlerine bağlı kalmak kaydıyla, aylık toplam 80 saatten fazla olan görevlendirmeler dikkate alınmamaktadır. Kamu sağlık hizmetlerinde tam süreli çalışmaya ilişkin mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, işyeri hekimlerinin ve diğer sağlık personelinin işyeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinde görevlendirilmelerinde ve hizmet verilen işyerlerinde çalışanlarla sınırlı olmak üzere görevlerini yerine getirmelerinde, diğer kanunlarda yer alan kısıtlayıcı hükümler uygulanmamaktadır. 2.1.8 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARININ KAYITLARI KONUSUNDA İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ İşyerinde meydana gelen bütün iş kazaları kayıtlarının işveren tarafından tutulması, gerekli incelemelerin yapılarak işverence raporların düzenlenmesi gerekir. Yine işverence, işyerinde meydana gelmekle birlikte, yaralanma veya ölüme neden olmayan ancak işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olan olayların incelenerek, bunlar ile ilgili raporların tanzim edilmesi icap eder. Bunların yanında, iş kazaları kazadan sonraki 3 işgünü içinde, çalışma iş müdürlüklerine veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıkları, öğrenildiği tarihten itibaren 3 işgünü içinde işverence Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilmektedir. 11 2.1.9 İŞYERİNDE ÇALIŞAN TEMSİLCİ GÖREVLENDİRİLMESİ İşveren,işyerinin değişik bölümlerindeki riskleri ve çalışan sayılarını dikkate almak suretiyle belli sayıda temsilci görevlendirmekle yükümlüdür. Temsilci görevlendirmesinin seçimle olması esastır.Ancak,seçimle belirlenme yapılamaması durumunda atama yoluyla temsilci görevlendirmesi yapılmaktadır. Temsilci görevlendirmesi yapılmasında,işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayıları itibariyle dengeli dağılıma özen gösterilmesi gerekir. 6331 sayılı İş Sağlığı ve İş Güvenliği kanununa gore 2-51 arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 1 temsilci, 51-100 arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 2 temsilci, 101-500 arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 3 temsilci, 501-1000 arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 4 temsilci, 1001-2000 arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 5 temsilci, 2001 ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde 6 temsilci görevlendirilmektedir.51 ve üzerinde çalışanı olan işyerlerinde baş temsilci, temsilciler arasında yapılacak seçimle belirlenmektedir. Çalışan temsilcilerinin,tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için, işverene öneride bulunma ve işverenden gerekli tedbirlerin alınmasını isteme hakkı ile görev, yetki ve sorumluluğu bulunmaktadır. Çalışan temsilcileri ve destek elemanlarının görevlerini yürütmeleri nedeniyle,hakları kısıtlanamamakta ve görevlerini yerine getirebilmeleri için işveren tarafından gerekli imkanların sağlanması gerekmektedir. Sendika bulunan işyerlerinde, işyeri sendika temsilcisi/temsilcileri, aynı zamanda iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışan temsilcisi olarak da görev ifa etmektedir. 2.1.10 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU OLUŞTURMA ŞARTLARI 50 ve yukarı sayıda çalışanı olan ve 6 aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işverenin, iş sağlığı ve güvenliği ili ilgili çalışmalar yapmak üzere iş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturması 6331 sayılı Kanun hükmüdür. Altı aydan fazla süren asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu hallerde; a) Asıl işveren ve alt işverenin ayrı ayrı kurul oluşturması durumunda, faaliyetlerin yürütülmesi ve kararların uygulanması konusunda iş birliği ve koordinasyon asıl işveren tarafından sağlanmaktadır. b) Asıl işveren tarafından kurul oluşturulması durumunda, kurul oluşturması gerekmeyen alt işveren, koordinasyonu sağlamak üzere yetkili bir temsilcisini vekâleten görevlendirmektedir. 12 c) Alt işveren tarafından kurul oluşturulması durumunda, kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, koordinasyonu sağlamak üzere yetkili bir temsilcisini vekâleten görevlendirmektedir. ç) Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren ve alt işverenin toplam çalışan sayısının 50''''den fazla olması durumunda, koordinasyon asıl işverence yapılmak üzere, asıl işveren ve alt işveren tarafından birlikte bir kurul oluşturulmaktadır. Aynı çalışma alanında birden fazla işverenin bulunması ve bu işverenlerce birden fazla kurulun oluşturulması durumunda işverenler,birbirlerinin çalışmalarını etkileyebilecek kurul kararları ile ilgili olarak aynı çalışma alanında bulunan diğer işverenlere bilgi vermeleri gerekir. 2.1.11 ULUSAL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONSEYİ OLUŞTURMA İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'yla iş sağlığı ve güvenliği konusunda ülke genelinde politika ve stratejileri belirlemek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşarı'nın başkanlığında, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü, İş Teftiş Kurulu Başkanı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı genel müdürü, Bilim, Sanayi ve Teknoloji, Çevre ve Şehircilik, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Gıda, Tarım ve Hayvancılık, Kalkınma, Millî Eğitim ile Sağlık bakanlıklarından ilgili birer genel müdür. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'ndan bir yürütme kurulu üyesi, Devlet Personel Başkanlığı'ndan bir başkan yardımcısı, işveren, işçi ve kamu görevlileri sendikaları üst kuruluşlarının en fazla üyeye sahip ilk üçünden, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nden, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu'ndan, Türk Tabipleri Birliği'nden, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'nden ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nden konuyla ilgili veya görevli birer yönetim kurulu üyesi ile ihtiyaç duyulması halinde İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü'nün teklifi ve Konseyin kararı ile belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği konusunda faaliyet gösteren kurum veya kuruluşlardan en fazla iki temsilcinden oluşan Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi oluşturulmuş bulunmaktadır. İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü'nün teklifi ve Konseyin kararı ile belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği konusunda faaliyet gösteren kurum veya kuruluş temsilcileri iki yıl için seçilmekte ve üst üste iki olağan toplantıya katılmamaları durumunda ilgili kurum veya kuruluşun üyeliği sona ermektedir. Konseyin aldığı kararlar,tavsiye niteliği taşımakta ve bağlayıcılığı bulunmamaktadır. Konsey yılda 2 defa olağan olarak toplanmaktadır.Başkan veya üyelerin 1/3’nün teklifi ile olağanüstü olarak da toplanabilmektedir. Konsey, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar vermektedir.Oyların eşitliği halinde başkanın oyu kararı belirlemektedir.Toplantıda çekimser oy kullanılamamaktadır. 13 2.1.12 4857 SAYILI İŞ KANUNUNUN YÜRÜLÜKTEN KALKAN MADDELERİ 6331 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesiyle, 4857 sayılı İş Kanunu''''nun iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin 2''''nci maddesinin dördüncü fıkrası, 63''''üncü maddesinin dördüncü fıkrası, 69''''uncu maddesinin dördüncü, beşinci ve altıncı fıkraları, 77, 78, 79, 80, 81, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 95, 105''''inci ve Geçici 2''''nci maddeleri yürürlükten kalkmaktadır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, yayımı tarihi ile yayımı tarihini izleyen 6 ay ilâ 2 yıl içinde yürürlüğe girmek üzere TBMM Genel Kurulu''''nda kabul edilerek, Cumhurbaşkanlığı''''nca onaylanmak suretiyle Resmi Gazete''''de yayımlanmıştır. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu,faaliyet konularına ve çalışan sayılarına bakılmaksızın kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dahil olmak üzere tüm çalışanlarına uygulanacaktır. 6331 sayılı Yasayla birlikte, 4857 sayılı İş Kanunu'nun iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin hükümleri yürürlükten kalkmıştır. 14 BÖLÜM 3:İŞYERİNİN TANIMI VE İŞYERİNDEKİ TEHLİKELER İLE ALINACAK ÖNLEMLER 3.1 ET VE SÜT ÜRÜNLERİ Şekil.1 Et ve süt ürünleri satışı gercekleştirilen magazadaki ürünlerin tamamı paket ve koliler ile et ve süt kombinalarından hazır olarak gelmektedir.İşyerinde bulunan soğuk hava depolarında muhafaza edilir.Satışa sunulmadan önce hazırlanıp tezgaha dizilerek perakende olarak satışa sunulmaktadır.Firmadaki işverenin iş hijyeni konusunda yeterli bilgi ve eğitime sahip olması gerekmektedir.Ayrıca çalışanlarınıda hijyen konusunda eğitime tabii tutup gerekli eğitimin yetersizliği durumunda ilave eğitim almalarını sağlamalıdır.İşyeri sahibi ve çalışanların 6331 sayılı İş Sağlığı ve İş güvenliği kanunu çerçevesinde uyması gereken kurallar vardır.Yapılan risk analizinde bulunan eksikleri en kısa sürede tamamlayıp,acil eylem planına tam ve eksiksiz uyulması gerekmektedir. 15 3.2 İŞYERİNDEKİ MECUT OLAN RİSKLER 3.2.1 GIDA MADDELERİNİN MUHAFAZASI SIRASINDA OLUŞAN RİSKLER Mevcut kombinalarda hijyen kuralları çerçevesinde veteriner hekim konrolünde kesilen büyük baş ve küçük baş hayvanların taşınması özel olarak soğuk hava deposu bulunan araçlarla taşınması ile gelen et ve süt ürünlerinin, tezgah satışına kadar muhafasazı,markette bulunan soğuk hava depoları ve tezgahta bulunan buzlaplarında muhafa edilmektedir.Markette bulunan soğuk hava deposunu buzdolaplarının bakımları tam ve eksiksiz yapılmalıdır.Burada bulunan soğuk hava deposu, buzdolabı, terazi,yazar kasa,ve diğer elektronik aletlerin elektirik kesintilerine karşı güç kaynağı bulundurmaları zorunlu hale gelmiştir.Bunun için her Et ve Balık Kurumu satış magazasında bir jenaratör bulundurma zorunluluğu vardır.Bu jeneratörün topraklama tertibatı bakımı yılda en az bir kereline yapılmalıdır. Şekil:1.1 jeneratör Ayrıca işveren en az haftada bir kez jeneratörün mazotunu kontrol ederek en az 5 dakika boş olarak çalıştırması gerekmektedir.Eğer jeneratör dışarda muhafaza ediliyorsa,yangın sabotaj,doğal olaylardan gelecek olan tehlikelere karşı korunaklı bir şekilde muhafaza edilmelidir. 16 3.2.2 ELEKTRİK TEN OLUŞAN RİSKLER İşveren elektirik panolarında kaçak akım rölesinin(artık akım anahtarı) bulundurulması,sigortaların etiketlenmesi(hangi sigorta hangi makinayı çalıştırır),yalıtkan paspas bulundurulması sağlamak zorundadır..Şekil 1.2 deki gibi.Yıllık periyodik topraklama raporlarını dosyalayıp saklaması gerekmektedir. Şekil 1.2:Elektrik panoları İşveren tehlike yaratabilen açıkta bulunan elektirik kablolarını kablo kanallarına yerleştirilerek muhafa edecektir.Şekil 1.3 te ki gibi Şekil:1.3 açıkta bulunan kablolar 17 3.2.3 İŞVEREN İŞYERİNDEKİ ÇALIŞANLARLA İLGİLİ İŞE ALMADAN VE ALDIKTAN SONRA YAPMASI GEREKENLER a)- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmakla birlikte, yasalara aykırı olmamak ve ekonomik davranılmak koşulu ile gerek normal gerekse özel görevler için yabancı uyruklular da çalıştırılır. b)- Kamu haklarından yasaklı bulunmamak. c)- Çıraklar ve stajyerler hariç 18 yaşını tamamlamış olmak. d)- Yüz kızartıcı suç, kaçakçılık ve benzeri suçları işlememiş olmak. e)- Askerlikle ilişkisi bulunmamak. f)- İş Kanunu’ nün 30 uncu maddesine göre çalıştırılma zorunluluğu bulunanlar dışında, özürlü, eski hükümlü ve terörle ilgili bulunmama, psikolojik, ahlaki ve eğitim açısından sakıca bulunmaması. Ayrıca işe alınacaklarda genel koşulların yanında; eğitim, iş deneyimi, yabancı dil, bilgisayar bilgisi, sosyal yön, işe uygun eğitim (mastırlı olanlar tercih nedenidir) geçmişi, (işyeri ile işyeri dışındaki çevresi ile olan sosyal faaliyeti) ile ilgili konularda yapılacak işe uygun olmak. Birde işe almadan önce çalışandan isteyeceği bazı belgeler var - Sağlık kurulu raporu, - En geç işbaşı yapmadan bir hafta önce alınmış sabıka kayıt belgesi, - Askerlik ilişiksizlik belgesi, - En geç başvuru tarihinden sonra çekilmiş 2 adet vesikalık resim, - Nüfus cüzdanı tasdikli (Noter veya muhtardan) sureti, - İkamet belgesi, - Öğrenim durumuna ilişkin diploma, mevcut tüm sertifikalar, - Sürücü belgesi, - Varsa SSK sicil numarası ve önceki işyerinden verilen çalışma belgesi, - Referans olabilecek iki kişinin ad, soyad, unvan, adres ve telefon numaraları, 3.2.4 ÇALIŞANLARIN İŞE ALINDIKTAN SONRA YAPMASI GEREKENLER • Görevini en kaliteli ve ekonomik şekilde yapmak, görev ve yetkilerini kötüye kullanmamak • Gerektiğinde görevi ile ilgili bilgileri zaman geçirmeden bir üst makama aktarmak • İşverenlikçe belirlenmiş ve belirlenecek olan çalışma saatlerini kabullenmek ve çalışma saatlerinde işyerinde bulunmak, çalışma süresinin tümünü iş değerlendirmek • Çalışması sırasında işveren veya vekili ile işyeri işçilerine, diğer işveren veya vekilleri ile bunların işçilerine ve müşterilere karşı uyum ve iyi niyet kuralları içinde hareket etmek • Kılık - kıyafetine özen göstermek, sakallı olarak ve boyasız ayakkabı ile işe gelmemek, işverenin belirleyeceği zamanlarda kravatsız ( kravat büro personeli için geçerlidir) gezmemek • İşveren veya vekilini ve işyeri işçilerini zora düşürecek olayları öğrendiğinde durumu bir an önce bir üst makama iletmek • İşi ile ilgili olmayan konularda diğer işçilerin işlerine üst makamdan emir olmadan karışmamak. 18 • İşyerine ilişkin malzemeleri temiz kullanmak, teknik konular dışında olmak üzere ve • günlük olarak bakımlarını yapmak, malzemeleri işyeri dışına çıkartmamak. • İşyerine alkol ve uyuşturucu alarak gelmemek, bunları ve yasaklanmış maddeleri işyerine sokmamak, işyerinde kumar oynamamak, oynatmamak, oynayanları üst makama bildirmek. • İş sağlığı ve güvenliği ile işyeri güvenliği ve emniyeti konularına özen göstermek, bunlara yasal düzenlemelerin emrettiği şekilde uymak. • Tehlike arzeden bir durumla karşılaştığında amirlerini ve arkadaşlarını derhal haberdar etmek. • Gerektiğinde ve amirlerinin isteği halinde, branşına uygun olmak ve yapmasında iş kazası ve meslek hastalığına neden olmayacak verilen diğer işleri maddi menfaat talep etmeden yapmak. • İşverenlikçe veya başka kuruluşlar tarafından yapılan toplantılara, eğitimlere, seminerlere, işverenin uygun görmesi halinde katılmak, işyerini kurulu bulunduğu yerdeki yapılan bu çalışmalara katılması nedeni ile maddi ve manevi talepte bulunmamak. • Çalışan fazla çalışma, fazla sürelerle çalışma, hafta tatili çalışması, ulusal bayram ve genel tatil çalışması, denkleştirme uygulaması, telafi çalışmasını kabul eder. 3.2.5 İŞYERİNDEKİ ACİL DURUMLAR Acil durum: İşyerinin tamamında veya bir kısmında meydana gelebilecek yangın, patlama, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım, doğal afet gibi acil müdahale, mücadele, ilkyardım veya tahliye gerektiren olayları kapsar. Acil durum planı: İşyerlerinde meydana gelebilecek acil durumlarda yapılacak iş ve işlemler dahil bilgilerin ve uygulamaya yönelik eylemlerin yer aldığı plana denir. 3.2.5.1 İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ a) Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak meydana gelebilecek ve çalışan ile çalışma çevresini etkileyecek acil durumları önceden değerlendirerek muhtemel acil durumları belirler. b)Acil durumların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır. c)Acil durumların olumsuz değerlendirmeleri yapar. etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve ç)Acil durum planlarını hazırlar ve tatbikatların yapılmasını sağlar. d)Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda çalışanı görevlendirir ve her zaman hazır bulunmalarını sağlar. e)Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar. 19 f)Acil durumlarda enerji kaynaklarının ve tehlike yaratabilecek sistemlerin olumsuz durumlar yaratmayacak ve koruyucu sistemleri etkilemeyecek şekilde devre dışı bırakılması ile ilgili gerekli düzenlemeleri yapar. g) Varsa alt işveren ve geçici iş ilişkisi kurulan işverenin çalışanları ile müşteri ve ziyaretçi gibi işyerinde bulunan diğer kişileri acil durumlar konusunda bilgilendirir. 3.2.5.2 ÇALIŞANLARI YÜKÜMLÜLÜK VE SORUMLULUKLARI a) Acil durum planında belirtilen hususlar dahilinde alınan önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlere uymak. b) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda kendileri ve diğer kişilerin sağlık ve güvenliğini tehlikeye düşürecek acil durum ile karşılaştıklarında; hemen en yakın amirine, acil durumla ilgili görevlendirilen sorumluya veya çalışan temsilcisine haber vermek. c) Acil durumun giderilmesi için, işveren ile işyeri dışındaki ilgili kuruluşlardan olay yerine intikal eden ekiplerin talimatlarına uymak. ç) Acil durumlar sırasında kendisinin ve çalışma arkadaşlarının hayatını tehlikeye düşürmeyecek şekilde davranmak. 3.2.5.3 ACİL DURUMLARIN BELİRLENMESİ a) Risk değerlendirmesi sonuçları. b) Yangın, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım ve patlama ihtimali. c) İlk yardım ve tahliye gerektirecek olaylar. ç) Doğal afetlerin meydana gelme ihtimali. d) Sabotaj ihtimali. 3.2.5.4 ÖNLEYİCİ VE SINIRLAYICI TEDBİRLER a) İşveren, belirlediği mümkün ve muhtemel acil durumların oluşturabileceği zararları önlemek ve daha büyük etkilerini sınırlandırmak üzere gerekli tedbirleri alır. b) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere tedbirler belirlenirken gerekli olduğu durumda ölçüm ve değerlendirmeler yapılır. c) Alınacak tedbirler, risklerden korunma ilkelerine uygun olur ve toplu korumayı esas alır. 3.2.5.5 ACİL MÜDAHALE VE TAHLİYE YÖNTEMLERİ a) İşverence acil durumların meydana gelmesi halinde uyarı verme, arama, kurtarma, tahliye, haberleşme, ilk yardım ve yangınla mücadele gibi uygulanması gereken acil durum müdahale yöntemleri belirlenir ve yazılı hale getirilir. b) Tahliye sonrası, işyeri dâhilinde kalmış olabilecek çalışanların belirlenmesi için sayım da dâhil olmak üzere gerekli kontroller yapılır. 20 c) İşveren, işyerinde acil durumların meydana gelmesi halinde çalışanların bu durumun olumsuz etkilerinden korunması için bulundukları yerden güvenli bir yere gidebilmeleri amacıyla izlenebilecek uygun tahliye düzenlemelerini acil durum planında belirtir ve çalışanlara önceden gerekli talimatları verir. d) İşyerlerinde yaşlı, engelli, gebe veya kreş var ise çocuklara tahliye esnasında refakat edilmesi için tedbirler alınır. e) Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri oluşturulurken 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik hükümleri dikkate alınır. f) Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri oluşturulurken çalışanlar dışında müşteri, ziyaretçi gibi işyerinde bulunması muhtemel diğer kişiler de göz önünde bulundurulur. 3.2.5.6 ACİL DURUM DÖKÜMANTASYONU a) İşyerinin ünvanı, adresi ve işverenin adı. b) Hazırlayanların adı, soyadı ve ünvanı. c) Hazırlandığı tarih ve geçerlilik tarihi. ç) Belirlenen acil durumlar. d) Alınan önleyici ve sınırlandırıcı tedbirler. e) Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri. f) Aşağıdaki unsurları içeren işyerini veya işyerinin bölümlerini gösteren kroki: - Yangın söndürme amaçlı kullanılacaklar da dâhil olmak üzere acil durum ekipmanlarının bulunduğu yerler. - İlkyardım malzemelerinin bulunduğu yerler. - Kaçış yolları, toplanma yerleri ve bulunması halinde uyarı sistemlerinin de yer aldığı tahliye planı. - Görevlendirilen çalışanların ve varsa yedeklerinin adı, soyadı, ünvanı, sorumluluk alanı ve iletişim bilgileri. - İlk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında işyeri dışındaki kuruluşların irtibat numaraları. 3.2.5.7 ACİL DURUM TATBİKATLARI a) Hazırlanan acil durum planının uygulama adımlarının düzenli olarak takip edilebilmesi ve uygulanabilirliğinden emin olmak için işyerlerinde yılda en az bir defa olmak üzere tatbikat yapılır, denetlenir ve gözden geçirilerek gerekli düzeltici ve önleyici faaliyetler 21 yapılır. Gerçekleştirilen tatbikatın tarihi, görülen eksiklikler ve bu eksiklikler doğrultusunda yapılacak düzenlemeleri içeren tatbikat raporu hazırlanır. b) Gerçekleştirilen tatbikat neticesinde varsa aksayan yönler ve kazanılan deneyimlere göre acil durum planları gözden geçirilerek gerekli düzeltmeler yapılır. c) Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanlarındaki işyerlerinde tatbikatlar yönetimin koordinasyonu ile yürütülür. 3.2.5.8 ACİL DURUM PLANININ YENİLENMESİ a) İşyerinde, belirlenmiş olan acil durumları etkileyebilecek veya yeni acil durumların ortaya çıkmasına neden olacak değişikliklerin meydana gelmesi halinde etkinin büyüklüğüne göre acil durum planı tamamen veya kısmen yenilenir. a)Hazırlanmış olan acil durum planları; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir. 3.2.5.9 ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ VE EĞİTİMİ a) Tüm çalışanlar acil durum planları ile arama, kurtarma ve tahliye, yangınla mücadele, ilkyardım konularında görevlendirilen kişiler hakkında bilgilendirilir. b) İşe yeni alınan çalışana, iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine ilave olarak acil durum planları ile ilgili bilgilendirme yapılır. c) Acil durum konularıyla ilgili özel olarak görevlendirilenler, yürütecekleri faaliyetler ile ilgili özel olarak eğitilir. 22 BÖLÜM 4 :6331 SAYILI İŞSAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ KANUNUNA GÖRE DEĞERLENDİRME 4.1 DEVLET AÇISINDAN DEĞERLENDİRME: Başbakanımızın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını Resmi sitesinde yayınladığı 6331 sayılı İş Sağlığı ve İş güvenliği kanunu hakınnda bir açıklaması şöyledir: Uluslararası Çalışma Örgütü’nün verilerine göre, bugün dünyada1,2 milyarı kadın olmak üzere 3 milyar civarında iş gücü bulunuyor.Her gün yaşanan yaklaşık 1 milyon iş kazası, dünya genelindeki toplam gayrisafi hâsılanın yüzde 4’ünü alıp götürüyor. İş kazası ve meslek hastalıkları sonucu her yıl 2,3 milyon insan, maalesef hayatını kaybediyor, çok daha fazla insan ise iş göremez hale geliyor.Sadece bu rakamlar dahi, çalışma hayatında yapılacak bir iyileştirmenin, insanlık adına önemini ortaya koyuyor. Geçtiğimiz 10 yılda istihdamı artırırken, istihdam şartlarını iyileştirme konusunda çok büyük hassasiyet gösterdik, önemli düzenlemeler gerçekleştirdik. İş sağlığı ve güvenliğinde, sadece kuralcılıktan ibaret bir yaklaşımdan ziyade, iyileştirici ve önleyici bir anlayışı esas alıyoruz. İş dünyasının da, iş güvenliği meselesini, uyulması gereken bir mecburiyetten ziyade, çalışanların sağlığını ve güvenliğini destekleyen, verimi ve kaliteyi artıran bir araç olarak görmesi gerektiğine inanıyorum. Devlet açısından bakıldığında İş Sağlığı ve İş Güvenliği, %5 Gayri Safi Milli Hasılanın belirli bir kısmının önlenecegi,kayıt dışı çalışanın önüne geçileceği,iş kazalarını ve meslek hastalıklarının büyük ölçüde azaltılıcağı düşünülsede işverene büyük oranda maddi yük getireceği kaçınılmazdır.Bir önceki 4857 sayılı İş kanunu büyük ölçekli firmaları kapsar iken,6331 sayılı Kanun,kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerinde, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler dâhil olmak üzere bütün çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulandı.Eğer Devlet denetimleride eksiksiz yerine getirmesi durumunda,bu sistemin işleyişi ile gelişme yolunda büyük adımlar atılacağı aşikardır. Devlet İş sağlığı ve iş güvenliği kültürünün oluşturulduğu takdirde, iş sağlığı ve güvenliği konusunda sürekli iyileşme ve gelişme ortamı sağlamak mümkün olabileceğini savunuyor. Sağlıklı ve güvenli iş yerlerinin oluşması, iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenebilmesi için, bu yönde bir kültür oluşturmalı ve tüm topluma yaygınlaştırılmalıdır.Bu konuda,işverenlerin yanı sıra çalışanlara da büyük sorumluluk düşüyor. Çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği konusundaki haklarına sahip çıkmaları, bu hakların takipçisi olmaları gerekmektedir. 4.2 İŞVEREN AÇISINDAN DEĞERLENDİRME 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun işverenlere önemli yükümlülükler ve ağır para cezalarının getirildiğini görüyoruz.Kanun’a göre, işverenler mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapmak 23 durumunda olacaklar.İşverenler bu kanunun getirdiği yükümlükler hakkında oldukça korkmuş,ürkmüş ve tedirgin durumdadır.Yüzyüze görüştüğüm bir kaç işverenin düşünceleri şöyledir: (İş güvenlik uzmanı,işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli veya Osgb den alınan hizmet bedeli,iyileştirme için yapılan masraflar,eğitim için harcanan giderler,alınan araç gereçler için belli bir bütçe ayırarak zaten ağır olan hayat şartlarını biraz daha bu gelen giderlerele zora sokacak,bu şartları yerine getirmememiz halinde ise,kanun’un para cezalarına ilişkin hükümlerini ise amacı aşar nitelikte bulduğumuzu belirtmeliyiz. Hemen her eylem çok ağır para cezaları ile yaptırımlandırılmış. Örneğin, iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi görevlendirmeyen işverene görevlendirmediği her bir kişi için 5.000 Türk Lirası, aykırılığın ettiği her ay için aynı miktar ceza söz konusu olacak. Biz, İSG sorunlarının ağır cezalar yerine gönüllü katılım, teşvik ve destek ile işçi-işveren işbirliğiyle çözümlenmesinin daha doğru olacağına inanıyoruz.Ülkemizdeki iş kazalarının boyutları dikkate alındığında, bu konuda çıkarılacak her yasanın sonuçta kazaların azaltılması bağlamında olumlu etkisi olacağı kanısındayız.) Aslında işverenler bu kanunun işyerine getireceği faydaları daha henüz anlıyamadılar. Bu zamana bağlı olarak kanunun işyerine,çalışana ve Devlete ne kadar büyük fayda getireceğini gösterecektir.Fakat ülkemizdeki küçük işyeri sahibi birçok işveren gelir,gider dengesizliğinden dolayı zor durumda,dayanabilen dayandığı yere kadar, dayanmayan ise kilidi vurup işyerini kapatacak.Allah yardımcıları olsun. 4.3 ÇALIŞAN AÇISINDAN DEĞERLENDİRME 6331 İş Sağlığı ve İş Ğüvenliği kanunu için yapılacak faaliyetlere çalışanların aktif katılımının sağlanması en önemli konular arasındadır. Çalışanların olası tehlikelerin belirlenmesi ve risk değerlendirmesi çalışmalarında yer almaları ve alınacak önlemlerle ilgili öneri geliştirmeleri sağlanarak, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği şartlarının iyileştirilmesi amaçlanmıştır. İşveren, tüm çalışanlarını iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilgilendirmekle yükümlüdür. İş ya da işyeri değişikliği, uzun süreli izin, kullanılan donanım ya da malzemelerin değişikliği ardından, yeni çalışma koşullarına yönelik olarak çalışan eğitim alacak ve düzenli aralıklarla bu eğitimler tekrarlanacaktır. Aynı zamanda tüm çalışanlar, işyerinde karşılaşabilecekleri her durum hakkında olduğu gibi, hak ve sorumlulukları ile ilgili de bilgilendirilecektir. Çalışanlar için bir başka zorunlu eğitim ise mesleki eğitim olarak belirlenmiştir. Tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde çalışacak olanların, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeleri şart olmuştur. Böylece iş sağlığı ve güvenliği, mesleki eğitimle de desteklenmiştir. Eğitim maliyetlerinin çalışana yansıtılmaması ve eğitim süresinin iş süresinden sayılması sağlanmıştır Ayrıca çalışanların; verilen talimatlara uymak, kişisel koruyucu donanımları doğru kullanmak ve işbirliği yapmak gibi, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yükümlülükleri düzenlenmiştir. 24 Ciddi ve yakın tehlikeyle karşı karşıya kalma ve talep edilmesine rağmen gerekli tedbirlerin alınmaması durumunda çalışanlar, çalışmaktan kaçınma hakkına sahip olmuşlardır. Çalışanın, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmadığı dönemin ücretini alması ve gerek kanunlardan gerek ise iş sözleşmelerinden doğan haklarının kısıtlanmaması sağlanmıştır. İşyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği için işverene önerilerde bulunacak, gerekli tedbirlerin alınmasını istemek gibi konularda işyerindeki tüm çalışanlarla işveren arasındaki iletişimi sağlayacak bir iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisi görevlendirilecektir. Çalışan temsilcisi, çalışanlar arasında yapılacak seçimle veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla belirlenecektir. Sonuç olarak 6331 İşSağlığı ve İş Güenliği Kanunu çalışanlar açısından önemli ölçüde yarar sağlamaktadır. 25 BÖLÜM 5 : SONUÇ 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği kanunu tüm işyerleri için genel geçer hangi önlemlerin alınacağından ziyade, işverenin kendi işyerinin somut şartları itibariyle "gerekli" önlemleri nasıl tespit edip uygulayacağı sürecine odaklanmıştır. Dolayısıyla yeni Kanun sisteminde, iş sağlığı ve güvenliği alanında ulaşılması gereken hedef bakımından değil, ancak bu hedefin nasıl temin edileceği açısından, önceki mevzuata göre esaslı bir bakış açısı getirmiştir. İşyeri odaklı bir iş sağlığı ve güvenliğinin olmazsa olmazı olan risk değerlendirmesi, niteliği gereği teknik bilgiyi ve uzmanlığı gerektirir. Bu da işverenin konuyla ilgili üçüncü kişilerden teknik bir yardım almasını zorunlu hale getirmektedir.Ancak alanında uzman teknik görevlilerin yardımı ile her işyeri özelinde var olan somut tehlike kaynaklarının tespiti ile bunlara karşı en etkili önleyici tedbirlerin belirlenebilmesi mümkün olabilecektir. Kanun koyucu bu gerçeğin bilincinde olarak, işverenin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirmesi yapmak zorundadır. Uzmanlık alanı itibariyle işverene konuyla ilgili en kapsamlı destek iş güvenliği uzmanınca sağlanacaktır. Ancak onların uzmanlıkları, belirli bir alanda mühendislik olmayıp, iş güvenliğinin amaçları itibariyle yoğunlaşmış bir uzmanlıktır. Bilindiği üzere hukuk kurallarını, toplumsal hayatı düzenleyen diğer kurallardan ayırt eden yönü, uyulmasını temin için yaptırıma bağlanmış olmalarıdır. Dolayısıyla iş güvenliği uzmanının faaliyetlerini mesleki bağımsızlık içerisinde yürütmesi ancak bunu temin eden yaptırımlara bağlıdır. İş güvenliği uzmanının iş organizasyonu dışında, bağımsız faaliyeti, ancak etkili bir iş güvencesi ile temin edilebilecektir. İşçinin yaşam hakkı ile ilgili yönü nedeniyle, korunmaya değer menfaatler açısından iş güvenliği uzmanının işlevi, kapsamlı bir iş güvencesi sistemi kabul edilmesi ya da en azından genel iş güvencesi sisteminde görevlerini,mesleğin gerektirdiği etik ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde sürdürmeleri bakımından hayati öneme sahiptir. Aksi takdirde bir iş güvenliği uzmanının fesih baskısı altında, işverene karşı gerçekten bağımsız hareket edebilmesini, örneğin mevzuatta öngörülen işveren hakkında işyerinin eksikliklerinin görülmesi halinde,maaşını aldığı işvereni bakanlığa bildirmesi olası bir durum gibi görünmüyor.Bu şekilde arada sıkışan iş güvenlik uzmanlarınında işi oldukça zor bir hal almaktadır.Ancak iş güvenlik uzmanları sistem düzelene kadar ne olursa olsun kanunun getirdiği yükümlülükleri uygulamak zorundadırlar. Et ve Balık Kurumu gıda sektörü olduğundan dolayı,6331 İş Sağlığı ve İş Güvenliği kanun kapsamında işverene ve çalışanlara birçok yükümlülükler getirmiştir.Bu yükümlülüklerin tam ve eksiksiz yerine getirilmesiyle, Devlet gelişme yolunda,işveren maddi ve manevi olarak tatmini,çalışan ise rahat ve konforlu bir hayat sürmesi olağandır.Kısacası 6331 İş Sağlığı ve İş Güvenliği kanunu Ülkemiz yararına birçok yenilikler getirmiştir. 26 KAYNAKLAR 1)4857 sayılı İş Kanunu.Kabul tarihi 22/05/2003 Yayınlanma tarihi:10/6/2003 tarihli 2513 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. 2)6331 sayılı İş Sağlığı ve İş Güvenliği Kanunu. 30 haziran 2012 3)233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname.KHK’nın Tarihi: 8/6/1984 No : 233.Yetki Kanununun Tarihi: 17/6/1982 No : 2680.Yayımlandığı R.G. Tarihi: 18/6/1984 No : 18435 4) Yüksek Planlama Kurulunun 24/07/2006 tarih, 2006/T-25 sayılı kararı. 5)Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik.13/07/2013 tarihli ve 28706 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. 6)İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Destelenmesi Hakkında Yönetmelik. 24/12/2013 tarihli 28861 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. 7)İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki,Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik.20/7/2013 tarihli ve 28713 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. 8)Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi Yönetmeliği. 5/2/2013 tarihli ve 28550 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. 9)Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 15/5/2013 tarihli ve 28643 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. 10)İşyerinde Acil Durumlar Hakkındaki Yönetmelik 18/6/2013 tarihli ve 28681 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. 11)Başbakan RECEP TAYYİP ERDOĞANIN 6331 Sayılı İş Sağlığı ve İş Güvenliği kanunu hakkındaki görüşleri ÇSGB resmi sitesi.
© Copyright 2024 Paperzz
