Makine Elemanları Elemanları_kaynak_2014

Makine Elemanları I
Prof. Dr. Akgün ALSARAN
Temel bilgiler ve hesaplamalar
Kaynak Bağlantıları
İçerik
Giriş
Kaynak nedir?
Kaynak metotları
Kaynak mukavemet hesabı
Konstrüksiyon örnekleri
Örnekler
2
Giriş
3
Kaynak nedir?
Kaynak; iki veya daha fazla parçanın ısı ve/veya basınç yardımıyla ilave malzeme kullanarak
veya kullanmadan çözülemeyecek bir şekilde birleştirilmesi işlemidir
Avantajları
 Perçinlerle karşılaştırıldığında daha hafif bir
konstrüksiyondur.
 Daha az zaman aldığından üretim maliyeti düşüktür
 Çentik etkisi yoktur
 Dökümdeki gibi model hazırlama ihtiyacı yoktur
Dezavantajları
 İç yapıda değişiklik olur ve malzeme gevrekleşir
 Mukavemeti azaltıcı etkiler ortaya çıkar
 Oluşan iç gerilmeler tavlama ile gidermek mümkün
olmasına rağmen ilave masraf gerektirir
 Kaynak kalitesi kontrolü pahalıdır
4
Kaynak metotları
Gaz Kaynağı
Ergitme
Kaynağı
Örtülü Elektrod Kaynağı
GAZALTI KAYNAĞI
Elektrik Ark Kaynağı
Tozaltı Kaynağı
Elektron Işın Kaynağı
Lazer Kaynağı
Sualtı Kaynağı
Sıcak Basınç Kaynağı
Basınç
Kaynağı
Soğuk Basınç Kaynağı
En fazla kullanılan kaynak metodu, Elektrik Ark kaynağı
5
Kaynak dikişi
 Ön tavlama gerektiren malzemelerde
gerekli ısıl işlem yapılır
 Enine çarpılmayı önlemek için
puntalama yapılır
 Alın kaynağı için uygun kaynak ağzı
açılır
 Kir, toz vb. yabancı maddelerden
kaynak ortamı temizlenir.
6
Kaynak dikişi
7
Kaynak dikişi
8
Kaynak mukavemet hesabı
Alın kaynak dikişinde kaynak kalınlığı
Köşe ve T kaynak dikişleri ve kalınlıkları
9
Kaynak mukavemet hesabı
Bindirme Bağlantılarda kaynak dikiş kalınlığı
Faydalı Kaynak Dikiş Boyu
10
Kaynak mukavemet hesabı
Kaynak dikişindeki mukavemet azaltıcı faktörlerden dolayı kaynak dikişi emniyet
gerilmesi zayıflık faktörü dikkate alınarak belirlenir.
v1: kaynak dikiş faktörü
v2: kaynak kalite faktörü
v3: darbe faktörü
Kaynak dikişi için emniyet gerilmesi:
Kaynak dikiş faktörü (v1):
Kaynak kalite faktörü (v2):
11
Kaynak mukavemet hesabı_alın kaynağı
Çekme Normal Gerilmesi:
F
 kç 
  kem
alk
Eğilme Normal Gerilmesi:
Me
 ke  2   kem
alk / 6
12
Kaynak mukavemet hesabı_köşe ve T kaynağı
Kayma gerilmesi:
Burulmanın etki etmesi durumunda:
13
Kaynak mukavemet hesabı_boğaz kaynağı
Kayma gerilmesi:
Eğilme normal gerilmesi:
Eşdeğer gerilme
14
Kaynak mukavemet hesabı_bindirme alın-köşe kaynağı
Çekme Durumu
Eğilme Durumu
Çekme ve Eğilme Durumu
15
Kaynak mukavemet hesabı_bindirme yarı-köşe kaynağı
Çekme Durumu
Eğilme Durumu
Çekme ve Eğilme Durumu
16
Kaynak mukavemet hesabı_dairesel kesitli kapalı kaynak
Kaynak dikişi kesit alanı:
Kaynak dikişi polar atalet momenti
Kaynak dikişi burulma mukavemet momenti
17
Konstrüksiyon örnekleri
18
Örnek
Şekilde bir kayış kasnağını taşıyan ve kaynakla bağlanmış bir askı yatağı verilmektedir. U
profilleri düşey kolon yüzeyine II.kalitede boğaz kaynağı ile bağlanmıştır. Kayış kol
kuvvetlerinin F bileşkesi pernonun ortasına etki etmekte olup düşeyle 300 lik bir açı
yapmaktadır. F=400 daN olduğuna göre kaynak bağlantısının emniyet kontrolünü yapınız.
Kaynak dikiş kalınlığı 8 mm olup kaynağın emniyetli gerilmesi 8daN/mm2 dir.
19
Örnek
Aşağıda şekilde verildiği gibi St37 malzemeden imal edilmiş boru, 5mm dikiş kalınlığına sahip
II. Kalite bir kaynak vasıtasıyla bir parçaya bağlanmıştır. Uygulanan F=2000N kuvvetini bu
kaynak dikişi emniyetli bir şekilde taşıyabilir mi?
L1=600 mm; L2= 500 mm; D=700 mm; d=60 mm
St 37 için akma mukavemeti 250 MPa ve emniyet katsayısı 2’dir.
20