Birleşmiş Milletler Nüfus ve Kalkınma Komisyonu (CPD) 47

Birleşmiş Milletler Nüfus ve Kalkınma Komisyonu (CPD) 47. Toplantısında Platform Temsil Edildi
Birleşmiş Milletler Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı (ICPD) Eylem Planı ve uygulama süreçlerini
hükümetler arası müzakereler düzeyinde yürüten Birleşmiş Milletler Nüfus ve Kalkınma Komisyonu (CPD) 47.
toplantısı 7-11 Nisan 2014 tarihlerinde New York’ta gerçekleşti. 125 ülkenin katıldığı toplantının 5 günlük
müzakereler sonucunda geldiği ortak nokta; kadın-erkek eşitliği, üreme sağlığı-cinsel sağlık ve üreme haklarının
sürdürülebilir kalkınma için öncelikli ve kritik alanlar olduğuydu. Birleşmiş Milletler Komisyonunun dünya
liderlerine mesajı, bu konuların 2015 yılında Milenyum Kalkınma Hedeflerinin yerini alacak olan yeni kalkınma
yaklaşımına entegre edilmesi oldu.
Birleşmiş Milletler Kahire Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı gerçekleştiği 1994 yılında nüfus, ekonomik
büyüme, sağlık, eğitim ve kadının statüsü arasındaki ilişkiyi vurgulayarak sürdürülebilir kalkınma için üreme
hakları ve cinsel sağlığı da kapsayan üreme sağlığı hizmetleri ile yeni bir çerçeve tanımlamıştı. Aradan geçen 20
yılda, bu anlaşmayı destekleyen 179 ülkede farklı politika ve uygulamalar gerçekleşti, tanımlanan hedeflere
ulaşma noktasında çeşitli adımlar atıldı. 20. yıl bu süreçte önemli bir eşik oldu; Birleşmiş Milletler Nüfus
Fonu’nun 1994 konferansı eylem planının uygulanması konusunda hazırladığı küresel değerlendirme raporu ve
son iki yıl içinde dünyada uygulama sürecini tartışmak amacıyla düzenlenen bölgesel toplantıların sonuç
raporları, CPD 47’yi ayrıca önemli bir noktaya taşıdı.
Kadına yönelik şiddet, karşılanamayan aile planlaması ihtiyacı, güvenli olmayan gebeliği sonlandırma
hizmetleri ve gençlerin bilgi ve hizmet ihtiyaçları eksiklikler vurgulandı
47. Komisyonun görüşü, küresel düzeyde önemli adımlar atılmasına karşın bütünsel ve nitelikli üreme sağlığı ve
cinsel sağlık hizmetlerinin erişilebilirliği noktasına henüz ulaşılamadığı oldu. Bu alanda yaşanan olumlu
gelişmelere rağmen, ICPD Eylem Planı kapsamında altı çizilmesine karşın halen pek çok ülkede devam etmekte
olan kadına yönelik şiddet, karşılanamayan aile planlaması ihtiyacı, güvenli olmayan gebeliği sonlandırma
hizmetleri ve gençlerin bilgi ve hizmet ihtiyaçları eksiklikler boyutunda öne çıkan konulardı. Bu alanlara vurgu ile
Komisyon, güvenilir ve ayrımcı olmayan cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerinin gençler ve tüm gruplar için
ulaşılabilirliği, bütünsel ve kanıta dayalı cinsel sağlık eğitimin yaygınlaşması ve HIV ve cinsel yolla bulaşan
hastalıkları önlenmesi konularında hükümetlerin dikkatini çekti, sorumluluklarını hatırlattı. Gebeliği
sonlandırma hizmetinin yasal olduğu ülkelerde, bu konuda sağlık personelinin eğitilmesi, altyapının sağlanması,
hizmetlerin güvenli ve erişilebilir olması Komisyonun ifade ettiği bir başka nokta oldu.
Kahire’de belirlenen vizyonun daha da ileri taşınması için, hükümetlerin, kız çocukların ve kadınların cinsel ve
üreme hakları dahil olmak üzere tüm insan haklarına saygılı olması, bu hakları koruması ve gerçekleştirmesi
gereği vurgulandı, eşitsizlikler ve her türlü ayrımcılık önlenmeliydi. Toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin kaygı
verici oranda yaygın olması, önleyici ve koruyucu çalışmaların arttırılmasını, kız çocuklarının erken ve zorla
evlendirilmesi gibi zararlı uygulanmaların sonlandırılmasını gerektiriyor.
Cinsel haklar da Geri Adım
Komisyon toplantısına katılan ülkeler üreme sağlığı, cinsel sağlık hizmetleri ve üreme hakları konusunda
mutabakata vardılar. Beş gün süren müzakereler boyunca pek çok ülkenin, cinselliğin tüm boyutlarını kapsayan
cinsel hakları insan haklarının geliştirilmesi perspektifi ile desteklenmesine rağmen muhafazakar ülkelerin
direnci nedeniyle cinsel haklar terimi komisyon raporunda yer almadı. Buna karşılık eşitsizliklere yapılan vurgu,
doğurganlığın düzenlenmesi hakkının 2015 sürdürülebilir kalkınma gündeminin önemli bir boyutu olduğu kararı,
ergenlere ve gençlere yönelik bütünsel cinsel sağlık eğitimi ve hizmetlerinin yaygınlaştırılması maddeleri
gelecek için önemli kazanımlardı.
Türkiye Delegasyonu
125 ülkenin katıldığı toplantıya Türkiye, İçişleri Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
temsilcileri ile katıldı. Ülke delegasyon grubunda Bakanlıkların yanı sıra “Kahire+20 ve Sürdürülebilir Kalkınma
Hedefleri Platformu” temsilcisi olarak TAP Vakfı Genel Koordinatörü Nurcan Müftüoğlu ve Başkent Üniversitesi
Kadın ve Çocuk Sağlığı Araştırmaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ayşe Akın yer aldı. New York’taki Türk Misyonu
temsilcileri de beş gün süren toplantıya ve müzakere süreçlerine katıldılar. Ülke delegasyonu, Kahire
konferansına yaklaşımı ve bu alanda yapılan çalışmaları Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na sunulan bir bildiri ile
de paylaşma şansı buldu.