*§l3l"
f
İffi,H
H
F. Ü. Fen ve Mtihçndislik Bilimleri Dergisi, 17 (t), 52-58, 2m5
&lazığ
Şa rtl
a
rınd a Soya Fısu lyes i nin {Gly cin
ozellikleri ve Tohum verimi
AdilBAKoĞLU
e
M wc.Ll Thrı
m
s
al
}vfehınetAYÇİÇEK
Fuat Üniverşitesi Birıgol Meslek Ytftşekokıiq Tarla Bitkilçri Programı, BİNGÖL
abakoglır@fırat.edutr mayçiçek@fırat.edutr
Oınt
Bu çalışııa Fırat Ünivçrsitesi çiftliğiwte yetiştirilen soya fasıılyesi (Glycine ınax L.) bitkişinde
yürtitiılnüşnr. Bitki ömeklçri tohıım hasat dönçminde alımtıştır. Bo çüşırıada bitki boyu
yılında
2003
ilk bakla yııksekliği, yan dal sayrsı l bitki, bakla sayrsı / bitki, tohum sayısı / biüi, tohum sayrsı / bakla,
bitki sayısı / m2, tohum verimi / m2, l00 dane ağulğ ile tohuındaki proteİn vt yağ oram incoleırmiştİr.
Ortalama bitki boyu 91_30 cırı, alt bakla yıüşekliği lS.57 em, yan dal sayısı 1.93 adet, baktra sayrsı / bitti
ve tohum sayısı / bitki 44.30 ve 104.93 ade! tohwn / bakta 2.38 adet, bitki / m2 29.80 add, verim / nı2
250.33 gve 100 daıe ağulğı 14.27 g olarak tespit edilıni$ir,Yan dal says1 balıla sayısı l bitki" tohum
sayısı / bitki; bakla sayısı / bitki ile tohrıın sayısr / bitki araşında; bitki l m2 itt verim / m2 araŞnda
önemli ilişkiler bulrırımuEır.
Anahtar Kelimeler: Soya Fasulyesi, Tohum V€rimi, Bitki Boyu, Alt Bakla Yilksekliği, l00 Duıe
Ağırlığı
Agricultural Characteriştics and Seed Yield of Soybean
(Glycine
Mw l,.) in Elazığ Conditions
Abstract
This shıdy was condııctçd to soybearıs (Glycitw max L.)p|atıt culüvatç to Fırat University Farm
in 2003. Plant samples were tçkçn to seed harvest stage" In this shıdy plani bgisht, first pod height, latoral
şhoots / ptant, pod nıımber / plaut, seed nııınber l plaı:Ç seed nıırnber /boa, şe"a yield l m2, plant nıımber /
gm, fırşt
m2, 1oo seed weight wif seed crıırle protein and oil ratio are test€d. Avarage plant height 91.30
pod height l8.57 cm, , lateral slıootş 1.93, pod ruımber / plant and soed nunber/ plarıt 44.30 ard 104.93
seeo number l wd 2.38,, seed yilld l m2 ZSO.İI g, plant rııunber ü ıf 29.80 nııınber and 100
"umuuı
seed weight 14.27 g was eştablished. There were signifıcant relaüonstups mong lateral şiıoots number,
pod number / planİand segd nıımber / plant; between pod number / plant wiü seed rnınber / plant and
plant nuınber / m2 witüı seed yield / m2.
Keyııords: Soybean, Seed Yield, Plarıt Height, Firşt Pod H"igt t, 100 Seed Weight
1.
Giriş
Asrın harika bitkisi olarak nitelendirilen soya l50 farklı kutlaıum alanıyla insan ve
hayvan beslenmesinde önemli bir yere sahiptir. Dilnyada protein ve yağ yergn on öneınli
bitkidif. To}ıumlannda % Ls-zl yai,% 40 dolaylarmda da protein bulunmakladu [1]. Soyanıt
yo 6o-65'i kiispedir ve dtinya çapında çiftlik ve kiimes hayvanlannm ana pfot€İn kaynağnı
EIaağ Wtannda Şoya Fasulyesinin (Glycine Max L) Tarımsal Özellilçlert ve Toİrum Veimi
karşılamakadıı. Gelişmiş ülkelerde soya 70 36 oranında yem rasyonlanna kahlarak hem ürtin
hem de kalitede arnşfar sağlaıınaktadu [2]. Dunyada iiretilen yenilebilir bitkisel yağın yaklaŞık
% 35'lık hsmı soyabitkisinden karşılınmaktad,ı t3l.
Ülkemizde g$ek yeüşme dönemindeki sıcaklık gerekse yağş rejini ve ıniktan
bakımıudan soya tanınna en uygun bölgeler Karadeniz ve Maırrara Btilgeleridir [4J. TroPik ve
subtropik iklim bitkisi olan soyİ gsniş bir adaptasyon kabİiyetine sahiptir. Yaz perİyodunun
urun olaug, bölgelerde 2. ürifu soya yeüştirilerek üreticilere ek gelir sağlanabiliı Bu ıedenle
özellikle Akdeııiz, Ege, Giineydoğu Anadolu Bölgelerinin sulanabilen tanm arazİlerinde öneın
kazanmaktadır [5|. Ülkemizde toplam 17.000 ha alanda §oya taırml yapılmakta olup dekardan
yaklaş* 294 kgüıtin almabilınektedir. Toplam soya tohumu ihetimi 50.000 ton olmuŞfur, Doğu
Anadolu Btılğesinde özellikle yöremizde sulanabilen arazilerde soya fasulyesi ekimi
yapılmamaktadır [6], l980'tı yıllarda başlatılan 2. ürin soya taffnrrıı geliştirme projeli ile 1987
ylınO" yıllık 250.000 ton soya tohumu üretilirken, sm yıllarda soya ftetimimizde aıa|ma
ançak ithalaumız hızta arhnrştr, 1998 yıIında soya tohumu ithalanmız 909.000 t'On, lıam
yağ ise 125.000 ton dolaylarında gerçekleşmiştir [7İ.
İl*rş,
İkinçi tirün olarak yeüşirilecek §oyada dikkat edilmesi gereken husr§, hububat
hasadından sonıaki 10-t5 gün içerisinde, özellikle Haziran ayrnın son haftasına kadar çkiminiır
yapılmasıdıı [S]. Aksi halde verim azalmasıurn yanmda, hasat yağmurlu döneme kalmakta ve
b,iİ,t,t zorluklİİ oluşmaktadır. Benati ve ark. [9] İtalya'da yaptıHan çatışmadageciken elrimiıu
tohum yerimini 31b kg/da'dııı-., 220 kglda'a düşurdüğtinü teşit etnnişlgrdir. Buna benzer
sonuçlar §amsun'& yapılan çalışmada da belirlenmiştir [1 0].
Vejetasyon periyodunuı belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmalaıda erkenci soYa
Tohum
çEitlerinde 80-109 gıın tll] ve 89_93 giın tlz] arasında olduğu orüaya konutmuŞtur,
ve
baŞtadığ
gun
43
soma
giinde
llk çıkışlann olaogu,
çiçeklenmeıtİı
ekiminden sonra 8-10
gecikmesiyle brı siirclerin 3,10
çiçeklenmeden lS gi:ın Jonra bakla baglanüg ve ekim tarihinin
13J.
gün arasmdaksaldığ ifade edilmiştir [10,
Us[u ve ark. [r0] çalrşmasında soya'da bitlıi boyunun ortalama 63.5 cm,_alt bakla
yfüsekliğnin 9.9 çm,-bitkİae tatla §ayısrnm 17.1 adet, bitkide tohum sııylsınıl 39,6 1det
İohuın vİriminin 241.1kglda ve 100 dane ağırlığuıın 21.19 g olduğu ifade edilmıŞtir. tine
Kahramanmaraş ilinde yapilan çalrşmada [12], çeşitler aıasında değişlnekle birlikte orüalama
biüi boyu 50,64 om, at 6atla İtikİetıiği 5.89 cm, bitkide bakla sayısrnın 33,77 adet, dekara
tohum veriminin 203,3 kg ve 100 dane ağırlığının da 11.28 g olduğu tespit edilınİŞtir. AYnca
o/" 2|.70 oİduğımu ortaya koymuŞlaıdır.
p,rotein orııı11nın ortalama oA 35.68 ve yİg oraruırrn
Yılrnaz tl4l tarafindan soyada farklı sra ara§ı ve sıra üzeri denemesinde bitki boyunım 64.3B.a cm, aıİ baııa yfüsekİlgi 10.00-12.90 cm, bitki başma bakla sıyrsı 27,90-45.00 adeÇ bitki
başına yan dal *ayr*-* l.g1_1.+O adeç bakla başına tohumun,2.7-3.1 adot, dekara tohum
veriminin ls2,1s43s.50 kg ve 100 dane ağırlığının ise 12.40-15.30 g arasında oldugu ifade
eüIıniştir. Yiııe protein oruruorn % ZS.30-3I.10 arasında ve yag oraıilıun dğ % |9.4a,26-60
arasııda olduğu t"llrleorrlşlr. Değişk soya çeşitleri arasında yaqlan verim denemesinde [l5],
İİ.lÇll1,1O cm, alt
bakta yfüsekliğinin 14.10-23-7O cm,
Üı*ıo" bakla sayrsınm 39.s0_61.20 adet, baklada tane sayısının I.7G2.I4 adet, tohum veriminiır
dekara |66.50-210,70 kg ve l00 dane çırlığnın |7.60-19.40 g arasında değiştiğİ tesPit
çeşitler u*rr"'o, bitki hryunun
eülmiştir.
53
A.
2.
BakğIuveM. Ayçiçek
Materyalve Metot
çalışmada elg alınan ıoya bi&isinin (Glycine ınr L.' örnek materyaü Fuat
Üniversitesine ait çiftlikte ekimi yapılan bitkilerden alınmıştır. Deneme tarlaşnın ön bitkisi
mısırdu. Mısır bitkisinin (silajlık) hasadından sonra (eyliil sonu-ekim başı) tarla derin şekilde
pullukla §lenmiştir. Kış bu şekilde geçiren ekim alanı mayıs aymda kültüvatör ve di*aro ile
işleıerek ekinre hazır hale getirilmiştir. Ekiın de aban gübresi olarak l5 kg/da DAP
kullanılnuştır. Ekim mayı§ ayııırn l8' de 30 çm §rraya ve 5 kglda lohum olacak şekilde
yapılmşnr. Gübrenin 2. yansı 1. sulamadan önce 15 kg/da tirğ şeklinde uygulanmıştıı. Herbi§d
Bu
kullanılmamış fakat yabancı ot mücadğle§i mekanik olaııak yapıImıştır. Bi*inin zu geıeksinimi
15 gün ara ile (5 kez) yağnurlama şeHinde karyılanmışnr. Tarladan bitki örnekleri 20 ekimde
almmıştır.
Biüi önrekler tohum hasat döneminden önce tarhyı temsil edebilecek şekilde 30 adet
alnmış ve laboratuvaıa getirilıniştiı Laboratuvarda tek tek her bitkinin boylan ölçtilınüş alt
bakla yfüseklikleri alınmış, bitkide bakla sayılan, baklada tohum ve bitkide tohum sayilan
belirleruniştir. Biriırı alanda Çm} tl*i ve tohum verimi hesaplamasında artade m"ye düşen
bitki sayılmş ve bunlann hasat ve de harnıaııIanma§ryla tohun verimleri hesaplanmışUr. l00
dane ağırlığnın hesaplanmasında hasat edilen tohumlardan bir miktar tohımı alnmış ve 4
tekerrtir l00 adet tohum sayılarak haşsas tsrazide tartıImşfir. Daha sonra 4 tekenüıün
orüalaması alınarak 100 dane ağırlığı belirlenmişir. Ham protein [16| ve ham yağ oranları [lfl
Frrat Üniversitesi vereriner fakiiltesinde 3 tekeniirlü olarak analiz edilınişir. Deneme alanını
toprak numunesinin analizleri Elaıağ Köy Hiaııeilçrİ 7. Bölge Müdtirlüğinde yapılmı$ır.
Analiz sonucuna göre toprak killi-rnh büııye sınıfııda, alınabilir fofor dtlzel,i orta (6.64 kgda),
organik maddece zayıf (/o 2.03), kireç düzeyi orta (Vo 8.2), hafıf alkali (pH:7.80) ve fuzsuz (%
0.15) bir yapıya sahiptir.
Araştırmanı yapıldığı 2003 yıtı ile uzun yıllara ait ortılama iklim verileri çizelge l'de
yıl ortalamasr olarak
U8l. Bitkinirı yetiştirildiği mayısekim aylan arasında 30
oA37,2
dir. 2003 yılmda
sıcaklık yaklaşık ?0S"C, toplam yağş 119 mm ve ıişi nern ortalaıra
o/o
yağş
43,2
olarak
kaydedilmiştir.
96.6 mnı ve nispi nem
orıalama sıcaklık 21.9 'C, toplam
surırrlnruşfur
Tablo t. Elazğ İrininAraştrrma Yü ve 30 Yıllilı Ortalama İkliru Verilefi.
Aylarl
Sıcaklık
Ocak
_0.9
Şubat
o.4
5.6
M6It
Nisan
Mavıs
Haziran
'l'emmuz
Ağustos
Evlııl
Ekim
Kaşm
Aralık
ortalaına
Uzırı Yıllar{Son
fC) l
|?.o
16.9
22.6
27.4
26.7
21.6
3O
Yağıs (mm)
44,3
46.8
Yıl)
l
Nem
(o/o)
77
73
,o.2
35.4
80.5
65
2.6
l l9.0
56
t 1.5
79.6
48
l8.7
25.5
35
2?.4
29
26.4
1.3
8"0
28
27.|
20,8
15.8
6.9
2.6
6.6
51,.7
1.6
4,I.6
433.8
53
|2.9 l
2,6
2003 Yıl,
Yağış(mm
56.8
68,7
55.0
|4.3
2.6
33
50
68
77
l4.3
SıcaklüfC)l
36.8
54
l
,:,,
Nem(Yo)
73.5
71.8
68.2
61.2
50.6
42,4
35.3
33.8
47.8
40-4
56.9
68.0
3l,8
69.8
17.5
40.5
13.1 l4ffi.7|56.0
EIazğ Şarttannda Soya Fasulyesinin (Glycine Mat L) Tcımsat Özelliklei ye Tohum lıeimi
Çalışma §onımda elde edilçn veriler SPSS bilgisayıır progıamında analiz edilmiŞir.
İhcelenen özellikltrin minimum, maksimm, ortalama değerleri ve standafr sapması ile
varya§yon katsayılan belirlenm§tir. Seçilmiş bazı özellikler arasında
hesaplamalan yapılınıştr.
3.
da
korelasYon
§onuçlarve Tırhşma
ilk fıde çıtoşı
18 Mayıs ekiminden 11 gun sonıa olıııu$ur- Toprak yiizeyinde bitki
görülmeye başladıktan yaklaşık 2 ay sonra çiçeHenmiş, çiçeklennıeden 20 gtln sonıa bakla
bğlaınş ve yakiaşık 62 gun sonıa da hasat çdilebilir döneme gelmiştir. Bitkinin Elaz.ğ
şrttannda yetişme süresi 150 günü geçmişür. Bunun en önemli nedeni bitkinin toplam sıcaHık
isbğinin yiiksek olmasıdır [5].
Tohum analizi sonucunda ham protein oraııı Yo 30.98 ve haın yağ oraüo/"20.67 olarak
tespit edilımiştir. Bu değerler daha önçe yapılan çalışnalarla benzerlik gö§termiştiı [14, l8, l9l_
Soya bitkisinde incelenen özelliklere ait sonuçlar Tab1o 2'de sunulmuştur. Soya'da bitki
boyu ortalama 91.30 cm (64.00_118.00 cm) dir. tfusatüa önemİi bİr laİtşr olan alt baklanın
y"rde, yiiksekliği 12.00-31.00 çm arasında, ortalama 18.57 cm olarak belirlenmiştir. Bitkİ
Laş,oa ana daldaki yan dol sayısı ortalama 1,93 adet olmuş ve oldukça geniş varyasYon (%
o/ı35,68),
40.41) göstenniştir. Bitki başına bakla sayrsı ortalama 44.30 adet olurken (varyasyon
-sayısı
lO+.ll adet (varyasyoı % 37.78) olmuş ve oldukça geniş varyasyonlar elde
tohum
edilıniştir. Tek bir bakİadaki tohum sayısı 2.00_3.90 adet aıasında (ortalana 2.38 adet) teŞit
editımiştir. Ortalama 2g.8O tm2 vaılığmda elde edilen tohum vedmi zs.33kpldıolııruştur. Soya
tohumıııun 100 dane ağtılığı 6.01-17-00 g arasında (otaİama 14.27 ü beliıtoımiştir.
tıbto 2:
lncelenen özel./Dçğerler
Bitkibow(cm)
Alt bakla vüksekliği (cm)
Bit, Yan dal savısı (adet)
Bakla / bilki (adet)
Tohum / bitki (adet)
Tohum / bakla (adet)
Bitki
/
Verim
100 dane
m'(adet)
/m'(s)
ağırlığı (e)
Soya Bitkisinin inççlençn Öztllikleri.
Mi*nwnlhıakşimumlOrtalama*Sl
§x
v.K.
15.30
?2.67
6400
118.00
91-30*l3.97
2.55
l2.00
3ı,00
18.57*42l
o.77
1.0o
21.00
53.00
3.00
76.{fl
l,93*0.78
0.t4
40.,ll
M30*16.25
2.97
36.68
l85.00
rc4.93*39.64
7.27
0.06
37 ""l8
2.ffi
21.00
200.00
6.00
3.90
40.0o
3t0.00
ı7.OCI
2.38fl.35
29.8r.t5.09
.z50.33*21,69
ö93
396
14.27*ı.97
0-36
14.7l
17.08
8.66
5,47
Soya bitkisinde alt bakla yiiksekliği ile mz'de bitki arasında Yo1'de poziüf ilişki
görüliikeıl yan dal ile bitkideki bakla sryrs, ve bitkideki tohum §ayı§ı; bitkideki bakla sayısı ile
tı*iO"tı tohum sayr§r vğ de m2'deki bitki sayın ile m2'de verim aıasında Yol'de pozitif ilişkiler
tespit eübniştir. Yan dal sayrsmrn 4rEşıİıa bağlı ohrak bitlçide bakb ve tohum sayrsr arasında ve
bitkide Uatlİ le bitkide tohum sayısr arasında ilrşkini" olması beklenen bir SonuÇtur. Buna
benzsr sonuçlar İşler ve Çalşkan [2U tarafından da teryit edilmiştir. Bitki boyu ve alt bakla
yüksektiğinin faja ohası gkfunim sık yapılınasından kaynaklanabileceği diğer maştıncılar
trafindan da vurgulaıımıştır U2, l4l.
55
A. Baltoğluve M. Ayçiçek
Tabio 3: Soyaıın Bazı Bi&isel Özellikleri Arasındaki İlişkiler,
Ozellikl61
yükseklik
YanDal
/
Bitki bovu
YııkşeHik
YanDal/bitki
0.150
bitki
0.341
0.054
Bilkilm'
Verim
/
bitki
Tohıırn / Tohwn
bitki
a327
0.258
0.032
0.0o4
o.937**
Bakla /bitki
Tohum / bitki
Tohııııı / bakla.
Bakla /
0.ı 19
-0.066
ü.924+ü _0.0,14
0"958+* -o.|27
-
.
/ bakla-
0.134
m'
*; işaretli değerler 7o5'de önernli, **;
işareüi değerler %ol'de
Bifti/
Verim /
100
m2
m2,
daııe
0.336 -a,ü7,
0.382+ 0.045
0.264 0.234
0.180 0.233
a,264 0.268
ü.l23 -0.097
a.674**
aöıdığı
_0.307
-0.243
-a-o77
-0.005
_0.067
_0.069
4.22|
0.0l0
önemlidiı.
Fırat Üniversitesi çiftliğndeki ekimin 30 çm sııa arasma yıpılnrası bu sonucu
doğurmuştuı. Aynca Fehr [22]'nın belirttiği gibi çevrenin aynı tiir ve çeşitleri tizerinde farklı
etki yapabileceği ve değışik performanslar gösterebileceği göriiştlnden dolayı da yapılnı
çalışmada baiı farklılıkların olınası doğaldır. Uzun boyluluk ve biüi a}t bakla yiiksekiiğinin
yüksek olrnası makineü ha§adl kolaylaşhrması ve hasat kayıplarını asgariye indirmçsi açısından
önemh bir kriterdir. Bu ileğerler Arslan ve Anoğlu [23J, Anoğlu ve ark. [24] ile uyum
içerisindedir. Öz 1ll1, Kolpak [25] ve Pawlowski ve ark. [26J' ıun ifade ettikleri gibi bitki
boyunun arlma§ı ve sık ekimlerde bitkilerde dallanma , bitki başma baklıa ve tohum sayılarında
azalmalıat meydana getirmelıedir, Yapılan çalışmada yan dal ve bitkicle baHa sayısııun
düşiiklügü bundan kayııaklanmış olabilir, Yine de bu değerler Yılmaz [14], Karasu ve ark [l5]
ile ulum içerisindedir. Tohum verirni vç 100 darıe ağnlığı değerleri Uslu ve ark.[l0J, Yılmaz ve
Efe [l2], Öz [l3], Karasu ve ark. [15] ve Xie ve ark. [27|ileuyum içerisindedir.
4. Sonuç
Fırat Ünivergitesi Çiftlik Miidtirlüğu arazisinde yet§tirilen soya bitkisinin bazı
özellikleri, tespit edilrniştir. Elde edilen sonuçlarla bilimsel araştırmalar tartışılnuş olup,
gelecekte yapılacak bilimsel araştırmalara ışık tuünası açıundan önerÜi bir çalışmadır. Asnn
harika bitki§i olarak tanrmlanan §oyaün tanmınm Elazığ ve çevresinde sulu tarımda yapılmas1
gerekli bulunmuştur. Bu açıdan soya yetişiriciliğinin gelişiritmesinĞ kaynak teşkil edecek ve
çiftçilere daha kapsamlr bilgi verilebilecettir. Bu amaçla detaylı bir soya ııraşurma çalrşmasının
yapılınası zaruridir.
Kaynaklar
l. H. Anoğlq Yağ Bitkileri (Soya ve Yerfıshğ), Çııkurova Üniversitçşi Zıraatlalffi|teşi Ders Notlan No:
35,1992
2.
H. Anoğhı, H.A. Yılmaz ve N. Çullııoğq Bazı soya çeşitlerinin Kahamaıunaraş Bölgesinde arıa lirtln
olaralı yetişebilmç olarıaklannın belirlerırneşi tzerino araştırmalar. Taıla Bitkileri Kongresi l.
Agronomy Bildiriteri, Ege Ünivçrsitesi ZiraatFakiıltesi ofset Ba.şrıevi, iimir, 189-ı96, 1994.
3. T.L- Mourts, WJ. Wolf, ve W-H. }v{artinez, hocessing and utilization in soybeans: improvement
prodırctoı and uses, (§econd Edition, J.R. Wilcox) lvladisoıı, Wisconşi4 USA, 1987.
56
Elazığ Şartlannda Soya Fxulyesinin Plycine Maı L) Toımsal Özelliklgi ve Tohum Veimi
4. Turan, Z.NL,vs Göksoy, A.T., 199s. Yağ Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Faktiltesİ Ders Notlan
No:80, Bursa.
5. Anonymoru., T.C. Tanm ve Köyişiefi BakaılığJ Ziraat lşleri ger§l ivlüdiütilğü Akdtııiz Zirai
Aıaştırmg Enştiti§ğ Müdiilüğiı, YayınNo: 4, 35s, Antalya, 1984.
Tmkiye [*atistik Yıltığ1 T,C. Başbakaılık Devlet İstaüstik Erıstitü§ü Yay. Ankara, 2002,
7. Ş. Aksoy, ve A. Şener, Yağlı Tohırnlar ve Bitkisel Yuğlur, Dıırurn ve Talımini: l997l98, Dunııı ve
Tahmin: 1999-2. YayınNo: 18, Ankaıa, 1 999.
8. Ö. Tıma, Soya Tarımı,Trım Orman ve Kğ§leri Bakantığı, Çiffçi Broşunı, Genel Yayın No: 291 l Seri
No: 26 Arıkara, l988,
9, R. Beııati, F. Danuso, MT. Amaducci, ve G, Verıtwi, Effeçt of sowing date on soybean: some
6. Anonymous,
rxperimental ıeşılts, Infomıato,re furario, 46(8), 41-45, 1990.
l0. N. Uştıı §, Aytaç, ve E. Esendal, Bakeşi aşılanıasq ekim zamaru ve nemlendİnne sliresinİn soya
fasıılytsinin (Glycine max L,) bitkisel ozellikleri ve tohıım verimine etkisi. Tı, J. of AgriculttırO and
Foresty.
21,4 5|
456, |997
.
lt. z.
Dong, J"G. Dong, vB B,W. Q4i, Stuües on groıvth developmend arıd yield compenent of earlY
matıııity şoybean in northeaş china, I: some charaoteristics of gıowlh and early matıırity soybeaı1
§oybean Science 9, 4, 265-270, l99O
ı2, H.A. Yılmaz, I. Efe, Bazr soya (Glycine max L.Merili) çeşitlcrinin Katramarnmaş koŞtlaruda
l.Ürun olarak yeü$irilebilme olanaklan. Tr. J. ofAgriculhue andForesiqy.Lz,135-142, l988.
t3. M. Öz, Bıırsa Mustafakemalpaşa eko§ik koşıllarında farlıi bitki populasyoulan ve aeot dozlanıun
soyaırıır verim ve vtrim ıınzurlanna etkisi, tJludağ Üniversltesi Ziraat Faküttesi Dergisi, 16, |65,1'17 ,
2002.
14"
H.A. Yılmaz, Kahmmamoaş cko[ojisinde farktı ekim sıklıklanrun iki sola (Giycine ırıax
(L).
Merllğ
1999,
çeşitinde vtrim ve verim ıın§rıflanna etkişi. Tr. J. of Agriculhıre aııd Forestry. 23, 223,232"
15. A. KarasüL
koşullrına
Öu, ve AT. Gök§oy, Bazı soya fasulyesi (Glycine ma, (L).MerilI} çeşitlcrinin Busa
adaptasyonu konwuıda bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Zirad raküIte.§i Dergisi, 16, 2,
M.
2*34,2002,
D.LH.
Joıpş, Ch€mfual composiüon ard putitive value, In Sırard Meaşurement Harıdbook (Ed: J.
16.
Handsog R_D. Baker, A. Dİües; A.S. Laidloırys; J.D. Leawer), TlE British Grassl. Sxrc.,243-265,
l98l.
§yrltlıa Yem Bilgisi Labomtuar Kılavuzu, Arıkara Üni. Zir. Fak. Yay. No: 895, UYgulama
Kılavıızu No; 2|3, 2j&, 1984,
18. Anonymouı, T.C, Başbakaıilık Dwlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Elazığ h Mtilftltiğü
17. A.R.
Kayıüan,2003.
l9. JN. Dnıbe, Yield re§porıseş of soybean, chickpe4 pea and lenül to ınocıılatiorı wİth legUme ınocularıts.
symbioüc nitrojenfixationinplarıts, (Ed: P,§. Nutıııan). CambridgeUniv. Pres, 2ü3,2O'1P,|976.
20. IH. ChOi, K,J. Cho, U.G. Korıg, J.S. Lee, The Residual effşct of R, Japonicam ınoculated to soybean
on a normal uplandsoil. ,erea1{l, rçorts of the nıral development adminishation, Soil and Fertilizier,
30 2,64_68, 1988.
21. N. İşler ve ME. Çalışkaa Gap Bolgesi eko§ik koşııllannda soyada (Glyeine max (L.) Men-) vorim
ve verime etkiti bazı bzeUltleıln lçorelasyonu ve paih aııalizi, Tr.J. of Agric'İhır§ and FOcsüY, 22, l -
5, ı998.
22. w.R. Fehr, Gonotype x Emriroıırıent mteractioıı_ principles of crıltivar developmerıt, Vol: l. TheorY
ınd Tecniçe (Ed. WR Fetır), N{acmillan Pubüıhing Company, New Ycışk"24'1,260,l987 .
57
A. Balrağlu vı
M.,ayçiçk
lvt Aıştan, ve 1l Arıoğlıı, Screğıing of neuısoybeanvarieties forÇüıııovı ecobgicalcondiüore as a
double crop, ÇukıııotıaÜnivçrsitesi F€ııvo Mük-ndislik Bilinlşri Deıgisl 5, 3,7_1l, l99l.
2a. H- Arıoğlıı, M Arılın, ve N. İşl€r, Çukıırova koşultrında II. ilrtln olarıt y*işen baa soya çeşitlerinin
trnemli tanmsal ve bitki§el EıEllikt€rinin beüflırm€§i. Çutınoııa üniv€rsitç§i Zirrat Fak0lteşi D§ıgi§i
23.
7,3,191-2ü,1992,
25. R. Kolpak, Yield fonıation of sofbean 9v. ajna depeoding
Ab§tracL 45, 12,8456, 1992.
m denıity md
datğ of sowiog;
26. F. Pawlowski, M Jedrııszcak, vo M Bojııcazyt, Yield of soybeın cv. polan on loe,ns soil
in row spacing ad sowing rata, Fbld Crry Abbü§t, #,2,978,193.
Field Crop
dçediry
27. S.Y. Xie,Z.Y. Yaa A.X. Zherı& Y.B. Li, S.U. Hsi€ch §.U. Yerı, S.Y. Yeıı A.H. Ch€rıg, ve Y.B.
Lee, Tbe Neu, soybeoı varieğ tıiwaı selgotba. I. Taiwan fuıbııltıre Biuodly, 24, 4, 45-48, 1988.
58
]
.
j
© Copyright 2024 Paperzz
