ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Su ve Toprak Yönetimi Dairesi BaĢkanlığı Söğütözü Cad. 14/E 06560 Ankara Telefon 0312 2075000 • Faks 0312 2076695 http://styd.cevreorman.gov.tr Ġçindekiler Sayfa Bölüm 1: Durum Analizi ..………………………………………………..1 I. Ulusal Politika ve Sosyo -Ekonomik Durum Analizi …...……………………..1 II. Ulusal Çevre Politikası ………………………………………………..............2 1. Ulusal Düzeyde Çevre Politikası …………………………………..............2 2. Uluslar arası Düzeyde Çevre Politikası …...………………………………6 3. Bölgesel Düzeyde Çevre Politikası ....……………………………………..8 4. Mevzuat ...……………………………………………………………....10 5. Sorumlu Kurum ve KuruluĢlar ...………………………………………..12 Bölüm 2: Mevcut Durum ..………………………………………….…..14 I. Su …………………………………………………………………………...14 1. Su Kaynakları ...………………………………………………...……….14 2. Su Kaynaklarının Kalitesi …………………………………………..…...20 3. Sulama ...…………………………….………………………………......23 4. Su Temini ve Tüketimi ....…………………………………………….…24 5. Kanalizasyon ġebekesi ve Atıksu Altyapı Sistemleri……………………...32 5.1.Belediyeler ………………………………………………..…………32 5.2. Organize Sanayi Bölgeleri ………………………………………..…40 6. Atıksuların Geri Kazanılması ve Tekrar Kullanılması……………….…...42 7. Atıksu Yönetiminde Darboğazlar ve Riskler …………………………..…43 Bölüm 3: Mevzuat…………………………………..…………………….44 Bölüm 4: Yatırım Ġhtiyacı………………………………………….…….45 1. Su Sektörü Yatırım Ġhtiyacı…………………………………………...…45 2. 2872 Sayılı Çevre Kanunu Çerçevesinde Atıksu Yatırım Ġhtiyacı…....…....51 3. Yatırım Ġhtiyacı Finansmanın KarĢılanması……………………...………52 Bölüm 5: Yapılan ÇalıĢmalar…………………………………………...56 I. Yönetmelik ve Genelge ÇalıĢmaları……………………………………...…...56 1. Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği…………………………...……....56 2. Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesine ĠliĢkin Yönetmelik Taslağı……………………………...………57 3. Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliğinin Yenileme ÇalıĢmaları…………………...….58 4. 2005/3 ve 2006/15 sayılı ĠĢ Termin Planı Genelgeleri Kapsamında Yapılan ÇalıĢmalar………………………………………58 5. Teknik Usuller Tebliğinin Yenileme ÇalıĢması………………………...59 6. Atıksu Arıtma Tesisi Proje Onay Genelgesi…………………………...59 II. Proje ÇalıĢmaları……………………………………………………………59 III. ĠPA Kapsamında Yapılan ÇalıĢmalar …………………………..…………..60 IV. Finansman Yardım ÇalıĢmaları ………………………………………….....61 Bölüm 6: Hedefler…………………………………….…………………..62 I. II. 2872 Sayılı Çevre Kanunu Hedefleri………………………………………62 Kurumsal Yapının Güçlendirilmesi………………………………………..66 Bölüm 7: Eğitim, Denetim ve Raporlama……………………………67 I. Eğitim……………………………………………..………………………..67 II. Denetim Ve Raporlama……………..…………………………………..68 Bölüm 8: Havzalara Göre Eylem Planı ………………………………70 1. Melen Alt Havzası………………………………………………………….74 2. Akarçay Havzası……………………………………………………………82 3. Meriç-Ergene Havzası ……………………………………………………...90 4. Kızılırmak Havzası ………………………………………………………...99 5. Gediz Havzası ……………………………………………………………114 6. Büyük Menderes Havzası …………………………………………………124 7. Ilısu Barajı Alt Havzası…………………………………………………….135 8. YeĢilırmak Havzası ………………………………………………………..142 9. Sakarya Havzası …………………………………………………………..151 10. Susurluk Havzası …………………………………………………………160 11. Marmara Havzası …………………………………………………………168 12. Konya Kapalı Havzası ……………………………………………………181 13. Küçük Menderes Havzası ………………………………………………...189 14. Seyhan Havzası …………………………………………………………...198 15. Burdur Havzası …………………………………………………………...207 16. Ceyhan Havzası …………………………………………………………...217 17. Van Gölü Havzası ………………………………………………………...225 18. Antalya (Orta Akdeniz) Havzası …………………………………………..236 19. Kuzey Ege Havzası ……………………………………………………….246 20. Doğu Akdeniz Havzası …………………………………………………...253 21. Batı Karadeniz Havzası …………………………………………………...261 22. Fırat-Dicle Havzası ……………………………………………………….271 23. Doğu Karadeniz Havzası …………………………………………………282 24. Hatay Suları Havzası ……………………………………………………...293 25. Batı Akdeniz Havzası ……………………………………………………..301 26. Çoruh Havzası ……………………………………………………………308 27. Aras Havzası ……………………………………………………………...315 Bölüm 9: Ġllere Göre Eylem Planı ……………………………………322 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI ÖNSÖZ Günümüz dünyasının en önemli gündemini oluĢturan “Çevre” dünyada mevcut olan bütün değerleriyle korunması gereken bir bütündür. Bir iliĢkiler bütünü olan çevrenin bozulması ve çevre sorunlarının ortaya çıkması, genellikle insan kaynaklı etkilerin, tabiatın iliĢkiler sistemini ve dengelerini bozmasıyla çevre sorunları baĢlamıĢtır. SanayileĢme çağı ile birlikte baĢlayan ve 20. yy ortalarında hız kazanan sanayi faaliyetlerindeki ve insan nüfusundaki artıĢlar bütün çevresel kalitenin bozulmasına sebebiyet vermiĢtir. Çevre kirliliği, zaten sınırlı olan kaynakların daha da kıt hale gelmesine ve böylece stratejik önem kazanmasına sebep olmuĢtur. Çevre kirliliğinin ulusal olduğu kadar bölgesel, hatta küresel etkiler oluĢturduğu artık herkesin bildiği bir gerçektir. Çevre ile ilgili meselelerin sınır tanımazlığı, bu meselelerin çözümünde çok yönlü bir iĢ birliği ve dayanıĢmayı gerekli kılmıĢtır. Mesela iklim değiĢikliği, su kaynaklarının kıtlığı ve kirlenmesi ve biyolojik çeĢitliliğin kaybolması gibi küresel boyutlu meselelerin çözümleri ancak uluslar arası iĢ birliği ile mümkündür. Çevre sorunları temelde; tabii kaynakların bol ve sınırsız olduğu düĢüncesiyle ve bu düĢünceden hareketle gerçekleĢtirilen uygulamalar sonucunda ortaya çıkmaktadır. Oysaki hızlı nüfus artıĢı, sanayileĢme ve bunların kontrolsüzlüğü yüzünden oluĢan çevre tahribatı, tabii kaynakları, ihtiyaçları karĢılayamaz hale getirmekte; bir diğer deyiĢle “ekonomik değeri olan kıt mal” haline getirmektedir. Tabii kaynakların kıt olduğu gerçeğini en açık biçimde su kaynaklarında görmekteyiz. Bu sebeple de Su kaynaklarımızın kısa, orta ve uzun vadede korunabilmesi açısından, önce niteliklerinin bilinmesine ve daha sonra, koruma-kullanma dengesi çerçevesinde, koruma ilkelerinin belirlenmesine ihtiyaç vardır. Bu kaynakların verimli kullanılabilmesi kadar, tabii yenilenme sürecinin temel alınarak gelecek nesillerin ihtiyacının da dikkate alınması büyük önem taĢımaktadır. Özellikle havza bazında koruma planları yapılması yoluyla bütün geliĢmelere ve kullanımlara kontrollü bir Ģekilde yön verilmesi gerekmektedir. Ülkemiz su kaynaklarının korunması yönündeki hukuki düzenlemelerin en önemlileri 2872 sayılı Çevre Kanunu, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği ve Tehlikeli Maddelerin Su Ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği‟dir. Bu yönetmeliklerin gayesi, yeraltı ve yerüstü su kaynaklarının korunması ve en iyi bir Ģekilde kullanımının sağlanması için, kentsel atıksuların toplanması, arıtılması ve deĢarjı ile sanayi sektörlerinden kaynaklanan atıksu deĢarjının olumsuz etkilerine karĢı çevrenin korunmasını ve su kirlenmesinin önlenmesini sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir Ģekilde gerçekleĢtirmektir. Atıksu Arıtımı Eylem Planı kitapçığı; Çevre Kanununun strateji ve hedeflerine uyumlu hazırlanmıĢtır. Ayrıca Çevre Kanunu ile gelen yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve AB çevre müktesebatına uyum sağlanması için gerçekleĢtirilmesi zorunlu atıksu altyapı iyileĢtirmeleri ve düzenlemelerin neler olacağına iliĢkin detaylı bilgileri ihtiva etmektedir. Bu bilgilerin tam olarak sunulabilmesi için öncelikle ülkenin 25 Nehir Havzasında kirlilik durumu, baskı ve etkiler, içme suyu ve korunan alanlar da dikkate alınarak önceliklendirilmesi yapılmıĢ, ayrıca atıksu altyapı sorunlarına iliĢkin mevcut durumu, mevzuat ve teĢkilat yapısı, atıksu sorunlarıyla mücadele konusunda bugüne kadar izlenen politika, yapılan ve yapılacak harcamalar ile atıksu sorunlarıyla mücadelede karĢılaĢılan sıkıntı ve darboğazlar tespit edilmiĢtir. Sonrasında ise Türkiye‟nin atıksu yönetimindeki gayeler, hedefler, stratejiler ve bunlarla ilgili yapılacak faaliyetler belirlenmiĢtir. Ülkemizde çevre konusunda yapılacak çok iĢ, atılacak çok adım olduğu Ģuuruyla bundan sonra yapacağımız iĢlerde yönümüzü belirlemek açısından çok önemli bir kilometre taĢına imza atıldığı inancındayım. Yapılan çalıĢmanın; konuyla ilgili bütün belediyeler, kurum ve kuruluĢlar ile bu mevzuda çalıĢma ve araĢtırma yapanlara faydalı olmasını dilerim. Prof. Dr. Veysel EROĞLU Çevre ve Orman Bakanı GiriĢ Türkiye, Avrupa Ekonomik Topluluğunun 1958 yılında kurulmasından kısa bir süre sonra Temmuz 1959'da Topluluğa üye olmak için müracaat edilmiĢ, 10-11 Aralık 1999 tarihlerinde Helsinki‟de yapılan AB Devlet ve Hükümet BaĢkanları Zirvesi‟nde oybirliği ile Avrupa Birliği'ne aday ülke olarak kabul edilmiĢtir. AB Konseyi tarafından 8 Mart 2001 tarihinde resmen kabul edilen Katılım Ortaklığı Belgesi; AB‟nin katılım kriterlerinin karĢılanması yönünde ilerleme kaydedilmesi gayesiyle Türkiye için önceliklerin belirlendiği bir yol haritasıdır. Türk Hükümeti, Katılım Ortaklığı Belgesi ıĢığında 19 Mart 2001‟de Müktesebatın Üstlenilmesi için 2003 Yılı Ulusal Programı hazırlamıĢtır. 2003 Yılı Ulusal Programı geniĢ çaplı bir siyasi ve ekonomik reform gündemini ortaya koymaktadır. 2002 yılındaki Kopenhag Zirvesi‟nde Türkiye ile ilgili olarak; gözden geçirilmiĢ Katılım Ortaklığı Belgesi‟nin hazırlanması, müktesebat uyum çalıĢmalarının yoğunlaĢtırılması, Gümrük Birliğinin geliĢtirilip, derinleĢtirilmesi, mali iĢbirliğinin önemli miktarda artırılması ve Türkiye‟ye verilecek mali yardımların katılım baĢlıklı bütçe kalemine alınması yönünde karar alınmıĢtır. Bu geliĢmeler ıĢığında Avrupa Komisyonunca 25 Mart 2003‟te yayımlanan Katılım Ortaklığı Belgesi‟ne istinaden güncelleĢtirilerek 24 Temmuz 2003‟te Resmi Gazete‟de yayımlanan 2003 Yılı Ulusal Program‟da, kısa ve orta vadeli hedefler açık Ģekilde belirtilmiĢtir. 2004 yılının Aralık ayında Brüksel'de yapılan AB Konseyi Zirvesi‟nde, Türkiye ile müzakerelerin 3 Ekim 2005 tarihinde baĢlamasına oybirliğiyle karar verilmiĢtir. Bu karar neticesinde ve Avrupa Komisyonu‟nun 6 Ekim 2004‟te hazırladığı rapor ve tavsiye kararı doğrultusunda “Katılımcı Ülke (Accesion Country)” statüsüne sahip olan Türkiye‟nin; Katılım Ortaklığına uyum sağlamak için hazırlanacak çevre strateji dokümanında kısa, orta ve uzun vadeli hedefleri ortaya koyması ve bu doğrultuda çevre müktesebatını uygulaması gerekmiĢtir. Ulusal Çevre Stratejisi (UÇES) dokümanı Türkiye‟nin, AB‟ye giriĢi için bir ön Ģart olan, AB çevre müktesebatına uyum sağlaması ve mevzuatın etkin bir Ģekilde uygulanması gayesiyle tam uyumun sağlanması için ihtiyaç duyulacak teknik ve kurumsal altyapı, gerçekleĢtirilmesi zorunlu çevresel iyileĢtirmeler ve düzenlemelerin neler olacağına iliĢkin detaylı bilgileri ihtiva etmektedir. Bu bilgilerin tam olarak sunulabilmesi için öncelikle ülkenin çevre sorunlarına iliĢkin mevcut durumu, mevzuat ve teĢkilat yapısı, çevre sorunlarıyla mücadele konusunda bugüne kadar izlenen politika, yapılan harcamalar ile çevre sorunlarıyla mücadelede karĢılaĢılan sıkıntı ve darboğazlar tespit edilmiĢtir. Sonrasında ise Türkiye‟nin öncelik verilen çevresel alanlar ile bu alanlardaki gayeler, hedefler, stratejiler ve bunlarla ilgili yapılacak faaliyetler belirlenmiĢtir. Atıksu Arıtımı Eylem Planı hazırlanırken temel olarak daha önce hazırlanmıĢ olan “Ulusal Çevre Stratejisi ve Eylem Planı”ndan, AB kaynakları ile gerçekleĢtirilen “Entegre UyumlaĢtırma Stratejisi Projesi”nden ve “Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımların Planlanması Projesi”nden elde edilen çıktılardan faydalanılmıĢtır. Ayrıca, hazırlanan stratejinin Kalkınma Planı, Yıllık Programlar ve 2003 Yılı Ulusal Programının strateji ve politikalarına uygun olmasına dikkat edilmiĢtir. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Bölüm 1 DURUM ANALİZİ I. Ulusal Politika ve Sosyo -Ekonomik Durum Analizi Sosyo – Ekonomik durum Günümüz dünyasının en önemli gündemini oluĢturan ve canlı ve cansız varlıklar üzerinde hemen veya belli bir süre içinde dolaylı veya dolaysız etkilerde bulunabilecek, fiziksel, kimyasal, biyolojik ve toplumsal etkenlerin belirli bir zamandaki toplamı olan “Çevre”; dünyada mevcut olan değerleriyle korunması gereken bir bütündür. Bir iliĢkiler bütünü olan çevrenin bozulması ve çevre sorunlarının ortaya çıkması, genellikle insan kaynaklı etkilerin, tabiatın iliĢkiler sistemini ve dengelerini bozmasıyla baĢlamıĢtır. Bundan dolayı; çevreyi koruma ile çevreyi kullanma arasındaki dengenin sağlanması ancak toplumun bütün kesimlerinin katılımıyla gerçekleĢtirilecektir. Gelecek nesillerin sahip olacağı imkanları tehlikeye atmadan bugünkü neslin ihtiyaçlarını hedef alan bir kalkınma tarzı olan “sürdürülebilir kalkınma”yı çevre değerlerini tahrip etmeden gerçekleĢtirmek ise, ancak bilinçli insan ve bilinçli toplum ile mümkün olabilecektir. Resim 1.Mersin Tarsus ġelalesi 1 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Önemi her gün artan ve ülkemizin hemen hemen her bölgesinde türlü Ģekillerde görülen çevre sorunlarının farklı sebeplerden meydana geldiği bilinmektedir. Çevre sorunlarını oluĢturan sebeplerin farklı olmasının yanı sıra, çevre sorunlarının artmasına ve yayılmasına etki eden faktörler de aynı değildir. Genel olarak; düzensiz ĢehirleĢme, büyük yerleĢim merkezlerine hızlı nüfus akını ve sanayileĢme gibi baĢlıklar altında toplanabilecek olan temel sebeplerin dıĢında, sorunların artmasına yol açan unsurlar konuya ve bölgeye göre değiĢmektedir. “Bugünkü ve gelecek nesillerin temel ihtiyaçlarının sağlandığı, yaĢam kalitesinin artırıldığı, biyolojik çeĢitliliğin korunduğu, tabii kaynakların sürdürülebilir kalkınma yaklaĢımıyla akılcı yönetildiği, sağlıklı ve dengeli çevrede yaĢama hakkını gözeten politik-yönetsel anlayıĢın egemen olduğu bir Türkiye.” vizyonu doğrultusunda izlenmesi gereken temel politikaları ortaya koyan 2007–2009 dönemine ait “Türkiye Cumhuriyeti Çevre Operasyonel Programı” hazırlanmıĢtır. 2001–2004 dönemine ait Türkiye‟deki çevrenin genel durumunu ve Avrupa Birliği‟ne üye ülkelerdeki çevrenin genel durumunu yansıtan veriler, sırasıyla; Türkiye Ġstatistik Kurumu BaĢkanlığı‟ndan ve Avrupa Ġstatistik Bürosu‟ndan elde edilmiĢtir. II. Ulusal Çevre Politikası 1. Ulusal Düzeyde Çevre Politikası Türkiye‟de çevre konusuna iliĢkin ulusal politika oluĢturulması ihtiyacı ilk defa, 1972 yılında Ġsveç‟in Stockholm kentinde gerçekleĢtirilen ve Avrupa Birliği‟nin çevre politikasının oluĢmasında da önemli bir rol oynayan, “Stockholm BirleĢmiĢ Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı‟nda alınan kararlar sonucunda teĢvik edilen geliĢmelere paralel olarak ortaya çıkmıĢtır. 1992 yılında Brezilya‟nın Rio kentinde gerçekleĢtirilen “BirleĢmiĢ Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı‟nda alınan kararlardan sonra ise, Türkiye‟de; “sürdürülebilir kalkınma” felsefesini çevre politikasının merkezine yerleĢtirme konusunda çaba gösterilmeye baĢlanmıĢtır. Bu açıdan değerlendirildiğinde, Türkiye‟de çevre alanında meydana gelen geliĢmelerin daha çok uluslararası faaliyetlerden etkilendiği söylenebilir. BirleĢmiĢ Milletler, OECD ve Avrupa Konseyi gibi bölgesel ve/veya küresel boyut taĢıyan uluslararası organizasyonların çevre politikaları, bu organizasyonların bir üyesi olan Türkiye‟de de etkili olmaktadır. Mesela; bölgesel bir ekonomik entegrasyon teĢkilatı olan Avrupa Birliği ile Türkiye arasında çevre koruma konusunda atılan iĢbirliğinin temelleri 1987 yılına dayanmaktadır. Ancak Avrupa Birliği çevre 2 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) müktesebatının uyumlaĢtırılmasına ve bu yönde uygulamaların hızlandırılmasına iliĢkin süreç, 1999 yılının Aralık ayında Türkiye‟ye verilen adaylık statüsü ile hız kazanmıĢtır. Türkiye; süreç içinde, çevre konusunda birçok uluslararası sözleĢmeye ve bu sözleĢmelerin uygulama protokollerine taraf olmuĢtur. Ayrıca, çevre alanında uluslararası düzeyde birçok deklarasyonu ve karar belgesini de kabul etmiĢtir. Söz konusu uluslararası sözleĢmelerin, ulusal politikalara ve mevzuata yansıtılması konusunda yol alınmıĢtır ancak, uygulamada aynı ölçüye ulaĢılamamıĢtır. Diğer taraftan; Türkiye‟de, uluslararası anlaĢmalar ve sözleĢmeler kapsamında yer alan taahhütlere iliĢkin hukuki bir temel kurulmuĢtur, ancak kuralların uygulanması anlamında kayda değer bir ilerleme sağlanamamıĢtır. Türkiye‟de çevrenin korunmasına iliĢkin ilk hukuki düzenleme 1983 yılında yürürlüğe giren 2872 sayılı “Çevre Kanunu”dur. Türkiye‟nin çevre politikalarını yansıtması açısından ilk “Çevre Kanunu”nun özel bir yeri bulunmaktadır. Türkiye‟de çevre alanında idari yapının oluĢturulmasına iliĢkin “Bakanlık” düzeyinde yapılan ilk uygulama, 1991 yılında Çevre Bakanlığı‟nın kurulması ile gerçekleĢtirilmiĢtir. Daha sonra ise, kurumsal kapasitenin güçlendirilmesine yönelik olarak, 2003 yılında, mülga Çevre Bakanlığı, Orman Bakanlığı ile birleĢtirilmiĢtir. Çevre ve Orman Bakanlığı; hem ülkenin çevre politikasının geliĢtirilmesinde ve uygulanmasında hem de Avrupa Birliği çevre müktesebatına uyum sürecinde kilit rol oynamaktadır. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından; çevre konusunda görevleri ve yetkileri bulunan kurum ve kuruluĢlar ile iĢbirliği ve koordinasyon çalıĢmalarının geliĢtirilmesi, bütün sektörlerin çevre politikalarını dikkate alması açısından önem taĢımaktadır. Türkiye‟nin çevre politikasından sorumlu merkez devlet makamlarıdır, çevre politikasının uygulanmasından sorumlu merkez ise mahalli idarelerdir. Ülkemizin Avrupa Birliği müktesebatına uyum sürecinde, kamu yönetiminde yapılan değiĢiklikler çerçevesinde yerel yönetimlerin çevre alanında sahip olduğu yetkileri büyük ölçüde artırılmıĢtır. Yerel düzeyde karĢılaĢılan sıkıntıların ve darboğazların baĢında finansman ve yönetim kapasitesinde iyileĢtirme ihtiyaçlarının karĢılanması yer almaktadır. Yeni oluĢturulan yerel mekanizmaların çevre kirliliğinin önlenmesi ve tabii kaynakların korunması açısından geliĢtirilmesi gerekmektedir. Yerel düzeyde doğru çevre politikalarının oluĢturulmasına ve uygulanmasına ait gösterilen çabalara rağmen, çevre yönetiminde halen bir dizi zayıf halka bulunmaktadır. Sorunlar daha çok, 3 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) çevresel bilgi sisteminde, kamu katılımı mekanizmalarında, çevresel finansman politikalarında ve çevresel planlama konularında yoğunlaĢmıĢtır. 1972 yılında Ġsveç‟in Stockholm kentinde gerçekleĢtirilen ve Avrupa Birliği‟nin çevre politikasının oluĢmasında da önemli bir rol oynayan, “Stockholm BirleĢmiĢ Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı sonrasında; Türkiye‟de çevrenin sektör olarak değerlendirilmesi ilk kez 1973-1978 yılları arasında hazırlanan Üçüncü BeĢ Yıllık Kalkınma Planı‟nda yer almıĢtır. Bu dönemde çevre sorunları, kalkınma çabaları içinde ve kalkınmayı yavaĢlatmayacak Ģekilde ele alınmıĢtır ve bir plan çerçevesinde çevre kirliliğinin önlenmesi üzerinde durulmuĢtur. Üçüncü BeĢ Yıllık Kalkınma Planı‟nda; hava, su ve kıyı kirliliği gibi çevre sorunlarına dikkat çekilmiĢtir ve bu sorunların bütün olarak planlama sisteminin içinde incelenmesi gerektiği vurgulanmıĢtır. Söz konusu Plan‟da; çevre ile ilgili mevzuattaki düzenlemelerin günün Ģartlarına göre yeniden düzenlenmesi, ilgili kurum ve kuruluĢlar arasında koordinasyonun sağlanması, kirlilik oluĢturan sanayi faaliyetleri konusunda duyarlı olunması ve çevre konusunda halkın eğitilmesi ve Ģuurlandırılması yönünde bazı olumlu politikalar bulunmaktadır. Üçüncü BeĢ Yıllık Kalkınma Planı‟nda yer alan tedbirlere iliĢkin kurum ve kuruluĢlar arasında koordinasyonu sağlama görevi ise BaĢbakanlık Devlet Planlama TeĢkilatı MüsteĢarlığı‟na verilmiĢtir. Türkiye‟nin çevre politikası Üçüncü BeĢ Yıllık Kalkınma Planı döneminden önce ayrı ayrı kamu kurum ve kuruluĢları tarafından, özellikle yerel yönetimler tarafından geliĢtirilmiĢtir. Daha sonra, tek baĢına üretilen politikanın, ülkenin çevre sorunlarını önlemeye ve ortadan kaldırmaya yetmeyeceği anlaĢılmıĢtır ve çevre sorunlarının ele alınması için özel anayasal, hukuksal, kurumsal ve teknik düzenlemelere baĢvurulmuĢtur. Ayrıca, mevcut kamu kurum ve kuruluĢlarının, özel kuruluĢların ve bireylerin, kendi planlarını ve faaliyetlerini geliĢtirmeleri ve uygulamaları için giriĢimler baĢlatılmıĢtır. Sonuç olarak, çevre koruma ve geliĢtirme konusu, ulusal bir politika haline gelmiĢtir. 2007–2013 dönemine ait uluslararası geliĢmeler ve temel eğilimler doğrultusunda, Türkiye ekonomisine iliĢkin geçmiĢ dönemdeki geliĢmeler ile mevcut ekonomik ve sosyal geliĢmeler dikkate alınarak hazırlanan Dokuzuncu Kalkınma Planının vizyonu, “istikrar içinde büyüyen, gelirini daha adil paylaĢan, küresel ölçekte rekabet gücüne sahip, bilgi toplumuna dönüĢen ve AB’ye üyelik için uyum sürecini tamamlamıĢ bir Türkiye” olarak belirlenmiĢtir. 2007–2013 yıllarını kapsayacak olan Dokuzuncu Kalkınma Planı, Avrupa Birliği‟ne tam üyelik süreci çerçevesinde, Türkiye‟nin en güncel politika belgesidir. Söz konusu plan; Avrupa 4 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Birliği‟ne tam üyelik sürecinin gerektirdiği stratejilerin, politikaların, planların ve programların temel dayanağını teĢkil etmektedir ve bütün çalıĢmaları yönlendirici bir iĢleve sahiptir. Dokuzuncu Kalkınma Planı‟nın hazırlık çalıĢmaları çerçevesinde; 55 adet Özel Ġhtisas Komisyonu kurulmuĢtur. Bu Komisyonlardan biri de Çevre Özel Ġhtisas Komisyonu‟dur. Söz konusu Komisyon tarafından hazırlanan raporda; “Bugünkü ve gelecek nesillerin temel ihtiyaçlarının karşılandığı, hayat kalitesinin artırıldığı, biyolojik çeşitliliğin korunduğu, tabii kaynakların sürdürülebilir kalkınma yaklaşımı ile akılcı yönetildiği, sağlıklı ve dengeli çevrede yaşama hakkını gözeten politik-yönetsel anlayışın egemen olduğu bir Türkiye” hedefi vizyon olarak belirlenmiĢtir. Bugün yürürlükte olan ve 2007–2013 yılları arasını kapsayan Dokuzuncu Kalkınma Planı‟nın temel ilkeleri arasında; “tabii ve kültürel varlıkların ve çevrenin, gelecek nesilleri de dikkate alan bir anlayış içinde korunması esastır” ilkesi yer almaktadır. Dokuzuncu Kalkınma Planı‟nda, çevresel alt yapı sistemlerinin; iyi planlanmıĢ bir sürede ve maliyeti etkin bir Ģekilde tamamlanması ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması için çevreye duyarlı üretimlerin ve teknolojilerin geliĢtirilmesi hedeflenmektedir. Bu çerçevede Dokuzuncu Kalkınma Planı‟nda aĢağıdaki hedefler belirlenmiĢtir. Kentsel altyapı yatırımlarının gerçekleĢtirilmesinde belediyelere verilecek mali ve teknik danıĢmanlık hizmetleri etkinleĢtirilecektir. Ülke genelinde çevre korumaya yönelik kentsel altyapı ihtiyacının belirlenmesi için belediyelerin içme suyu, kanalizasyon, atıksu arıtma tesisi ve katı atık bertaraf tesisi gibi altyapı ihtiyaçlarını belirleyecek kentsel altyapı ana planı ve finansman stratejisi hazırlanacaktır. Su, atıksu, katı atık gibi çevre korumaya yönelik altyapı tesislerinin yapılmasında, bakımında ve iĢletilmesinde ülke Ģartlarına en uygun sistem ve teknolojiler tercih edilecektir. Mevcut su sağlama tesislerinde kayıp ve kaçaklar azaltılarak ülke su kaynaklarının etkin kullanılması sağlanacaktır. Ülkemizde su kaynaklarının tahsisi, kullanılması, geliĢtirilmesi ve kirlenmeye karĢı korunmasıyla ilgili hukuki düzenleme ve idari yapı oluĢturulmasına yönelik olarak baĢlatılmıĢ çalıĢmalar tamamlanacaktır. 5 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Yeraltı ve yerüstü su kaynaklarının kirlenmeden korunması sağlanacak ve atıksuların arıtıldıktan sonra tarım ve sanayide kullanılması teĢvik edilecektir. Çevre yatırımlarının yapılması ve iĢletilmesinde özel sektörün katılımı dahil yeni finansman yöntemleri geliĢtirilecektir. “GeliĢme Eksenleri”nin tanımlandığı ve her sektörün tanımlanan bir “geliĢme ekseni” içine konulduğu “Dokuzuncu Kalkınma Planı‟nda, çevre sektörü, “Rekabet Gücünün Artırılması” geliĢme ekseni altında yer almaktadır. 2. Uluslararası Düzeyde Çevre Politikası Türkiye, 1970‟li yıllardan sonra, çevre alanında taraf olduğu uluslararası tüzel düzenlemelerin gerektirdiği Ģekilde, uluslararası örgütler tarafından yoğunlaĢan çevre çalıĢmaları içinde daha çok yer almaya baĢlamıĢtır. Türkiye‟nin uluslararası düzeyde sahip olduğu tüzel yükümlülükleri; taraf olduğu veya kabul ettiği çok taraflı sözleĢme, protokol, bildirge ve eylem planı gibi küresel ve/veya bölgesel akitler doğrultusunda belirlenmiĢtir. Türkiye‟nin çevre konusunda taraf olduğu sözleĢmeler ve bu sözleĢmelerin ekleri olan protokoller, Anayasası gereği birer kanun değerindedir. Türkiye‟nin taraf olduğu sözleĢmelerin büyük bir çoğunluğu “çerçeve sözleĢmesi” niteliğinde olup, bu sözleĢmelerin uygulanması için; yıllık veya iki yılda bir gerçekleĢtirilen ve sözleĢmeye taraf olan ülkelerin tam yetkili hükümet temsilcileri tarafından katılımın sağlandığı toplantılarda kabul edilen kararlar veya tavsiye kararları alınmaktadır. Bu durum, Türkiye‟nin taraf olduğu sözleĢmelerden doğan yükümlülüklerinin; sadece sözleĢme maddeleriyle değil, hükümetler arası toplantılarda alınan kararlar çerçevesinde de değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Türkiye‟nin; çevre ile ilgili birçok tüzel düzenlemeyi kabul etmiĢ olmasına rağmen, çevre kirliliğini önleme konusunda somut hedefler ihtiva eden veya ülkenin politik çıkarları açısından sorun oluĢturacağı öngörülen bazı uluslararası sözleĢmeleri de imzalama konusunda geri durduğu bilinmektedir. Bu sözleĢmeler arasında; Sınır ötesi kapsamda Çevresel Etki Değerlendirilmesine Ait SözleĢme (Espoo SözleĢmesi), Çevresel Konularda Bilgiye EriĢim Karar Alma Sürecine Halkın Katılımı ve Yargıya BaĢvuru SözleĢmesi, (Aarhus SözleĢmesi), Bazı Kalıcı Organik Kirletici Kimyasalların Çevresel Açıdan Etkin Yönetimi Üzerine Stockholm SözleĢmesi ve Sınır AĢan Sular ve Uluslararası Göllerin Korunması ve Kullanılması SözleĢmesi yer almaktadır. 6 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Türkiye kalkınmaya yönelik ulusal politikalar izlemektedir, ancak; bu yaklaĢımına rağmen sürdürülebilir kalkınma anlayıĢıyla çevre ve kalkınma hedeflerinin bütünleĢtirilmemiĢ olması, uluslararası çevre politikalarına uyum sağlamada kayda değer bir eksiklik olarak görülmektedir. Türkiye‟de; çevre yönetiminin kurumsal, mali, teknik ve politik açılardan yeteri derecede geliĢmemiĢ olması, küresel ve bölgesel düzeyde çevre adına aldığı sorumlulukları ne ölçüde yerine getireceği konusunda endiĢe oluĢturmaktadır. Türkiye‟nin çevre alanında uluslararası yükümlülüklerine uyma konusunda taĢıdığı eksiklikler, Avrupa Birliği‟ne tam üyelik ve tarama ve müzakere süreçlerinde tabii olarak değerlendirilmeye alınmaktadır. Türkiye‟nin çevre politikası ile birlikte diğer politika alanlarına yön veren ve bu politikaların esaslarını belirleyen temel belge ise Avrupa Birliği Müktesebatı‟nın üstlenilmesine iliĢkin “Ulusal Program”dır. Resim 2. Ġstanbul Boğazı Avrupa Birliği‟ne uyum sürecinde çeĢitli kanunlarda değiĢiklik yapılması ihtiyacının belirtildiği “Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine ĠliĢkin Ulusal Program”ın çevre bölümü baĢlığı altında; Türkiye‟nin taraf olduğu uluslararası sözleĢmeler kapsamında yer alan taahhütlerinin yerine getirilmesi için, alt yapı ihtiyaçlarının çokluğuna dikkat çekilmektedir. “Ulusal Program”da yer alan diğer bir husus ise; Türkiye‟nin bazı uluslararası sözleĢmelere taraf olması konusunun, Avrupa Birliği‟ne tam üye olması durumunda değerlendirilmeye alınacak olmasıdır. Bu sözleĢmeler arasında; Sınır ötesi Kapsamda Çevresel Etki Değerlendirmesine Ait SözleĢme, (Espoo SözleĢmesi); Çevresel Konularda Bilgiye EriĢim, Karar Alma Sürecime Halkın Katılımı ve Yargıya BaĢvuru SözleĢmesi, (Aarhus SözleĢmesi) ve SınıraĢan Sular ve Uluslararası 7 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Göllerin Korunması ve Kullanılması SözleĢmesi yer almaktadır. Avrupa Birliği‟nin taraf olduğu, ancak Türkiye‟nin halen taraf olmadığı uluslararası çevre sözleĢmelerinin müktesebata uyum sürecinde ele alınacağı bilinmektedir. Türkiye için Ġklim DeğiĢikliği‟ne iliĢkin uluslararası tüzel düzenlemeler Avrupa Birliği çevre politikalarına uyum çerçevesinde özel ve ayrı bir önem taĢımaktadır. 2003 yılında, TBMM tarafından; “Türkiye’nin Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne Katılımının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun” onaylanmıĢtır. SözleĢme ile atmosferdeki sera gazı birikimlerinin, iklim sistemi üzerinde olumsuz etkilerinin durdurulması hedeflenmektedir. Türkiye; BirleĢmiĢ Milletler Ġklim DeğiĢikliği Çerçeve SözleĢmesi‟nin hedeflerini yerine getirmek ve SözleĢme‟nin yaptırımlarını güçlendirmek gayesiyle, 1997 yılında imzaya açılan ve 2005 yılında yürürlüğe giren “Kyoto Protokolü”ne taraf değildir. Ancak, Türkiye; BirleĢmiĢ Milletler Ġklim DeğiĢikliği Çerçeve SözleĢmesi‟ne taraf olmasından dolayı üstlendiği yükümlülükleri yerine getirme konusunda SözleĢme Sekretaryasına düzenli olarak “Ulusal Bildirimi” vermek durumundadır. Ayrıca Kyoto Protokolüne taraf olunması hususundaki Kanun teklifi TBMM Genel Kurulu‟ndadır. Türkiye; çevre konusuna iliĢkin uluslararası düzeyde bir dizi hukuki belgeyi onaylamıĢtır. Ülkemiz tarafından, bölgesel ve ikili düzeyde çevre konusuna iliĢkin gerçekleĢtirilen iĢbirliği çalıĢmaları çerçevesinde, hem Avrupa Birliği‟ne üye ülkeler ile hem de Akdeniz ve Karadeniz Bölgeleri‟nin ülkeleri ile ortaklaĢa faaliyetler sürdürülmektedir ve temin edilen finansman kaynakları ile uluslararası projeler yürütülmektedir. 3. Bölgesel Düzeyde Çevre Politikası Türkiye‟de, “Kamu Yönetimi Reformu” ile getirilen düzenlemeler çerçevesinde; bölge kavramı yeniden Ģekil kazanmıĢtır. Türkiye‟nin yeni bölge kalkınma politikaları ile bölgelerinin ülke ve yerel ekonomi üzerinde etkinliği öne çıkartılmaktadır. Bu durumun, birçok sektörde olduğu gibi çevre sektöründe de yerel ve bölgesel düzeyde gerçekleĢtirilecek olan uygulamaları etkileyici anlaĢılmaktadır. Su havzalarının, özel çevre koruma bölgelerinin, hassas ekosistemlerin ve sulak alanların korunması veya tehlikeli atıkların bertarafı gibi konuların bölgesel ölçekte çözüm gerektiren konular olduğu bilinmektedir. Aslında bir veya birkaç ilin ortak çevre sorunlarının çözümü konusunda, illerin dahil olduğu havzalarda veya bölgelerde kalkınma hedeflerinin, çevre koruma politikaları ile uyumlu olması beklenmektedir. 8 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Türkiye‟de, 2002 yılında, Avrupa Birliği‟nin bölgesel kalkınma politikalarına uyum sağlamak gayesiyle, “Ġstatistik Bölge Sınıflandırması” yapılmıĢtır. 2006 yılının ġubat ayında, bölgelerde sürdürülebilirliği ve ekonomik büyümeyi sağlamak ve yatırımları kolaylaĢtırmak maksadıyla kalkınma ajanslarının kurulması ile ilgili bir kanuni düzenleme yürürlüğe girmiĢtir. Bu ajansların kurulması ile birlikte, merkez tarafından; bölgeler arasında ekonomik ve sosyal dengesizliklerin azaltılmasına yönelik politikaların belirlenmesi ve ajanslar tarafından; bu politikaların bölgelerde uygulanmasının gerçekleĢtirilmesi amaçlanmaktadır. Bölgesel kalkınma ajanslarının kurulmasına iliĢkin kanuni düzenlemede doğrudan çevre ile ilgili hükümler yer almamaktadır. Kurulması öngörülen bölgesel kalkınma ajansları tarafından; bölgelerde ekonomik kalkınmanın getireceği sorunların çözümünde veya çevre ile ilgili uygulamaların bölgesel ölçekte dikkate alınması konularında hem merkez, hem de mahalli idareler ile sağlıklı ve sürekli bir koordinasyonun ve iĢbirliğinin tesis edilmesi gerekecektir. Aksi halde bölgesel ölçekte çözüm gerektiren çevre konularının akılcı bir yaklaĢım ile ele alınması mümkün olmayacaktır. Türkiye‟nin; çevresel alt yapı hizmetleri konusunda ihtiyaçları göz önünde bulundurulduğunda, bölgesel kalkınma ajanslarının, bölgelerinde birçok sektörde olduğu gibi, çevre sektöründe de yabancı sermayeyi cazip hale getirecek bir yönetim anlayıĢı sağlamaları olumlu olarak değerlendirilebilir. Ancak bu geliĢmeler, yerel düzeyde çevresel öncelikleri dikkate almayan politikalar ile sürdürülürse ve hedef olarak sadece ekonomik açıdan yatırım ortamının iyileĢtirilmesi için yabancı sermayenin teĢvik edilmesi kabul edilirse, bazı hassas konularda önemli sorunlar ile karĢılaĢılabilecektir. Bu sorunlardan biri de biyolojik çeĢitliliğin korunması ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması için biyoteknolojik uygulamalar konusudur. Avrupa Birliği tarafından, adaylık sürecinde her yıl Türkiye‟ye sağlanan mali yardımların üçte biri ekonomik ve sosyal kalkınmanın desteklenmesi gayesiyle geliĢtirilen projelere harcanacak olup, ekonomik ve sosyal kalkınma çerçevesinde geliĢtirilen projelerin en önemlilerinden biri de “Bölgesel Kalkınma Projeleri”dir. Bölgesel kalkınma projeleri çerçevesinde; sivil toplum kuruluĢlarına, üniversitelere ve KOBĠ‟lere sağlanacak mali desteğin yanı sıra, yerel yönetimlere de hibe niteliğinde mali desteğin sağlanacağı öngörülmektedir. Küçük ölçekli alt yapı çalıĢmalarına yönelik olan bu programlar çerçevesinde, kanalizasyon ve atıksu arıtımı, katı atık yönetimi ve çevre düzenleme hizmetleri konularında baĢlıklar yer almaktadır. Ancak il ve yerel yönetimlerinin, özellikle BüyükĢehir belediyeleri dıĢındaki belediyelerin ve il özel idarelerinin; idari, mali ve teknik alanlarda kurumsal kapasitelerinin yetersiz olması, 9 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Avrupa Birliği kaynaklarından yararlanmak için istenilen Ģartları yerine getirmede zorlanacaklarını göstermektedir. 4. Mevzuat Avrupa Topluluğu AntlaĢmasının 174‟üncü maddesinde çevre politikasının temel hedefleri; çevrenin korunması, kollanması ve çevre kalitesinin yükseltilmesi, insan sağlığının korunması, tabii kaynakların akılcı ve dikkatli bir biçimde kullanılması, bölgesel ve dünya çapında çevre sorunları ile ilgili uluslararası seviyede tedbirlerin alınması olarak tanımlanmıĢtır. Topluluğun ilkeleri ise; bütünleyicilik ilkesi, yüksek seviyede koruma ilkesi, ihtiyat ilkesi, önleme ilkesi, kaynakta önleme ilkesi ve kirleten öder ilkesi olarak belirlenmiĢtir. Türkiye‟nin çevre politikası ile ilgili üzerinde durulması gereken ilk husus; T.C. Anayasası‟nda, çevre konusuna özel bir yer verilmiĢ olmasıdır. T.C. Anayasası‟nın 56. maddesinde “herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir, çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirliliğini önlemek devletin ve vatandaşın ödevidir” ifadesi yer almaktadır. Anayasa‟da yer alan bu hükme bağlı olarak geliĢtirilen çevre mevzuatı; hem devlete hem de bireylere, çevrenin korunması ve geliĢtirilmesi için aktif katılım görevi vererek, çevre olgusunun, geliĢmiĢ birçok ülkede kabul dilen çağdaĢ bir yaklaĢım ile ele alınmasına imkan sağlayacak hukuki zemini hazırlamıĢtır. Ancak hukuki zeminde gerçekleĢtirilen geliĢmelere rağmen, sanayileĢme atılımı yapan her toplum gibi, Türkiye‟de de; su, hava, toprak gibi tabii kaynaklara hiç tükenmeyecekmiĢ gibi davranılmıĢtır ve tabii çevre Ģartları hızla kötüleĢmiĢtir. T.C Anayasası‟nda ayrıca, çevre ile ilgili olarak; kamu yararı, kamulaĢtırma, tarih, tabiat ve kültür varlıklarının korunması, yargı sistemi ve toprak mülkiyeti gibi konularda da düzenlemeler yer almaktadır. Türkiye‟de çevrenin korunmasına iliĢkin ilk kanuni düzenleme 1983 yılında yürürlüğe giren 2872 sayılı “Çevre Kanunu” ile gerçekleĢtirilmiĢtir. Türkiye‟nin çevre politikalarını yansıtması açısından 2872 sayılı “Çevre Kanunu”nun özel bir yeri bulunmaktadır. 10 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Çevre Kanunu‟nun müstakil ve özel bir kanun olarak hazırlanmasının temel sebeplerinden biri zorlukların aĢılması olmuĢtur. Çevre ile ilgili temel ilkelerin özel bir kanunda bulunması, Türk çevre hukukunun geliĢim çizgisi açısından da önemli bir ilerlemedir. Bu açıdan, Çevre Kanunu; Türkiye‟nin ulusal çevre politikasını Ģekillendiren ve bu alanda genel ilkeleri belirleyen ve çevre ile doğrudan ilgili ilk önemli kanuni düzenleme olarak değerlendirilmektedir. Çevre Kanunu, 1983 yılında beri, Türkiye‟de çevre sorunlarının önlenmesine iliĢkin çok sayıda hukuki ve kurumsal düzenlemenin gerçekleĢtirilmesine fırsat sağlamıĢtır ve bir ölçüde çevre duyarlılığının geliĢmesine katkıda bulunmuĢtur. 2872 sayılı Çevre Kanunu‟nun gayesi, bütün vatandaĢların ortak varlığı olan çevrenin korunması ve iyileĢtirilmesi; kırsal ve kentsel alanda arazinin ve tabii kaynakların en uygun Ģekilde kullanılması ve korunması; su, toprak ve hava kirlenmesinin önlenmesi; ülkenin bitki ve hayvan varlığının ve tabii ve tarihsel zenginliğinin korunarak, bugünkü ve gelecek kuĢakların sağlık, uygarlık ve yaĢam düzeyinin geliĢtirilmesi ve güvence altına alınması için yapılacak iĢlemleri ve alınacak önlemleri, ekonomik ve sosyal kalkınma hedefleriyle uyumlu olarak belirli hukuki ve teknik esaslara göre düzenlemektir. Çevre Kanunu‟nda, ayrıca; çevrenin korunmasına, ekolojik dengeye ve çevre kirliliğine iliĢkin terimlere açıklık getirilmektedir. Kanun‟da; kirlenmenin önlenmesi, sınırlandırılması ve mücadele için yapılan harcamaların kirleten tarafından karĢılanması; çevrenin korunması ve kirlenmenin önlenmesi konusunda alınacak tedbirlerin bir bütünlük içinde tespit edilmesi ve uygulanması gibi ilkeler benimsenmiĢtir. Ancak, uzun yıllardır yürürlükte olan 2872 sayılı “Çevre Kanunu”; bugün çevre hukukunun gelmiĢ olduğu çizgide yetersiz kalan bir düzenleme olduğundan dolayı kapsamlı bir Ģekilde değiĢtirilmiĢtir. 5491 sayılı “Çevre Kanunu”nda DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Kanun”; bugüne kadar yapılan değiĢikliklerin en kapsamlı olanıdır. Kanunun gayesi; ortak varlığı olan çevrenin, sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamaktır." 5491 sayılı “Çevre Kanunu”nda DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Kanunu” ile 2872 sayılı “Çevre Kanunu”nda yer almayan; belediyelerin çevre katkı payı belirleme yetkisi ve mahalli hizmet birliklerinin çevre yönetiminde önemi, çevre tazminatı, medyanın çevre bilinci, bilgilendirme yükümlülüğü, stratejik çevre değerlendirmesi, toprak koruma, balık çiftlikleri, sulak alanların korunması, nesli tehlike altında olan bitkilerin ve hayvanların korunması konularında yeni düzenlemeler getirilmiĢtir. 11 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 5491 sayılı “Çevre Kanunu”nda DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Kanunu”nda; finansman açısından çevre katkı paylarına, ekonomik araçların veya vergi yapılarının çevreye daha dost bir yönde geliĢmesine imkân veren çağdaĢ enstrümanlara ve “kullanan öder” prensibinin daha geniĢ çapta iĢletilmesine iliĢkin düzenlemeler de yer almaktadır. 5. Sorumlu Kurum ve KuruluĢlar T.C. Anayasasına göre; çevreyi geliĢtirmek, çevre kirliliğini önlemek ve çevreyi korumak bütün kamu kurum ve kuruluĢları ile vatandaĢların ödevidir. Anayasanın bu hükmü gereği, hiçbir kiĢi kurum ve kuruluĢ çevre ile ilgisi olmadığını söyleyemez. Konuya kamu kuruluĢları ve devletin organları açısından yaklaĢtığımızda; devletin temel iĢlevlerini yerine getiren yasama, yürütme, yargı organlarının çevre konusunda yetkili ve sorumlu olduğu görülmektedir. Görev alanları itibariyle atıksu ile doğrudan ilgili kurum kuruluĢlar aĢağıda verilmektedir. 1. BaĢbakanlık Devlet Planlama TeĢkilatı MüsteĢarlığı (DPT): BaĢbakanlığa bağlı DPT MüsteĢarlığı BeĢ Yıllık Kalkınma Planları ve yıllık yatırım planları hazırlamaktadır. DPT ayrıca makro-çevre politikası konularına özel önem vererek, sektörel planlar hazırlamaktadır. DPT yerel idarelere direk etkisi olan yıllık yatırım programlarının hazırlanmasında ve hayata geçirilmesinde gerekli koordinasyonu sağlamaktan sorumludur. Ayrıca, finansman ya da dıĢ borç gerektiren projeleri de dahil olmak üzere, kamu sektörü yatırımları DPT‟nin onayını gerektirmektedir. 2. BaĢbakanlık Hazine MüsteĢarlığı: DıĢ kaynak ve borçlara eriĢimi dolayısıyla, çevre ile ilgili projelerin finansmanı yönünden önemli bir iĢlev yürütür. 3. BaĢbakanlık Avrupa Birliği Genel Sekreterliği (ABGS): AB'ne katılımdan sorumlu olan, Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine ĠliĢkin 2003 Yılı Ulusal Programı ile ilgili uyumlaĢtırma faaliyetlerinde değiĢik hükümet birimleri arasındaki koordinasyonu sağlamakla yükümlüdür. 4. BaĢbakanlık Türkiye Ġstatistik Kurumu (TÜĠK): Çevre verileri dahil veri ve bilgileri toplar, iĢler ve analiz eder. 5. Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığı- Ġller Bankası Genel Müdürlüğü: Belediyelere altyapı yatırımlarının götürülmesinde etkili kurumlardandır. Banka, belediyelerin her türlü finans ihtiyacını ve içme suyu, kanalizasyon, arıtma gibi çeĢitli çevre konularında belediyelerimizin istekleri dahilinde yatırım hizmetlerini vermektedir. 6.Sanayi ve Ticaret Bakanlığı (STB): Ekonomik ve teknik Ģartlara göre Türkiye‟nin sanayi politikalarının oluĢturulması ve yönetimi, büyük ve küçük ölçekli endüstrilerin kuruluĢuna iliĢkin bütün faaliyetlerin desteklenmesi ve denetlenmesi, endüstriyel ürünler için standartlar hazırlamak 12 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) veya hazırlanmıĢ standartları yayımlamak, endüstriyel malların kalitesinin denetimini yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. 7.Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇOB): AB çevre müktesebatının uyumlaĢtırılması da dahil olmak üzere, çevre hizmetlerinin sağlıklı olarak yerine getirilmesi gayesiyle 4856 sayılı Çevre Orman Bakanlığı KuruluĢ ve TeĢkilat Kanunu gereği; Türkiye'deki çevre politikalarının geliĢtirilmesi ve uygulanması için genel bir koordinasyon sağlamak üzere kurulmuĢtur. Çevre ve Orman Bakanlığı‟nın baĢlıca görevi çok genel olarak çevreyi korumaya ve kirliliği önlemeye ve azaltmaya iliĢkin politika ve esasları belirlemek, ilgili mevzuatı düzenlemek ve uygulanmasını sağlamaktır. Yerüstü ve yeraltı sularının tahsisinden ve su kaynakları yönetiminden sorumlu kuruluĢ olarak içme ve kullanma, sulama ve endüstri suyu sağlanması, hidroelektrik enerji üretimi ve taĢkın koruma amacıyla projeler geliĢtiren DSĠ Genel Müdürlüğü‟nün su kalitesi izleme konusunda kuruluĢ kanunu ile tanımlanmıĢ görevleri bulunmaktadır. 8. Özel Çevre Koruma Kurumu BaĢkanlığı: Ġlan edilmiĢ bulunan Özel Çevre Koruma Bölgeleri'nde tabii güzelliklerin, tarihi ve kültürel kaynakların, biyolojik çeĢitliliğin, sualtı, su üstü canlı ve cansız varlıkların korunmasını ve bu değerlerin gelecek nesillere aktarılmasını, sürdürülebilirlik anlayıĢı çerçevesinde bölgelerin ekonomik kalkınmalarını sağlamak ve çevre bilincini arttırmakla sorumludur. 9. Mahalli Ġdareler: Çevre kalitesinin korunması ile ilgili en önemli görev yerel yönetimlere verilmiĢtir. 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 5216 sayılı BüyükĢehir Belediye Kanunu‟nun çevre korunması ile ilgili olarak görevlendirilen belediyeler, belediye sınırları içinde yukarıdaki kanun ve yönetmeliklerin uygulanması ve vatandaĢların sağlıklı bir çevrede yaĢaması için gerekli tedbirleri almak zorundadır. 13 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Bölüm 2 MEVCUT DURUM I. Su 1. Su kaynakları Türkiye‟de; nüfus artıĢı, hızlı kentleĢme ve sanayileĢme faaliyetleri sonucunda suya artan talep ile birlikte, su kaynaklarının etkin bir Ģekilde kullanımı ve korunması büyük önem kazanmıĢtır. Türkiye, su kaynakları açısından zengin bir ülke olmadığı gibi, mevcut su kaynaklarının ülke geneline dağılımı da eĢit değildir. Ülke içinde 26 akarsu havzası bulunmakta olup, bu havzaların yalnızca dördü yıllık yağıĢın % 37‟sini karĢılayabilmektedir. Bu, sonuçta su kaynaklarının bulunabilirliğinin zaman ve yer boyutunda talepleri karĢılayamadığı anlamına gelmektedir. Türkiye yakın bir dönem içinde, su sorunu yaĢamaya aday bir ülke konumuna gelmemesi için lüzumlu tedbirler almalıdır. Resim 3. Atatürk Barajı 14 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Böyle bir durumun baĢlıca sebebi ise; ülkenin sahip olduğu topografyasındaki düzensizliklerden dolayı su kaynaklarının kontrol edilemeyiĢidir ve yağıĢların ve su kaynaklarının bölgelere göre dengesiz dağılımıdır. Diğer taraftan Türkiye, jeolojik yaĢ olarak oldukça genç bir ülkedir. Akarsuları, topografyasından dolayı genellikle düzensiz rejimde akmakta olup, vahĢi dere niteliğindedir. Havza ortalama eğimleri ise yüksek olup, gerekli düzenlemeler yapılmadan doğrudan suyun kullanımı mümkün olamamaktadır. Resim 4. Ġstanbul Ömerli Barajı Tablo 1.‟de belirtilen 2004 verilerine göre; Türkiye‟de, sulama sektöründe 29,6 milyar m3, içme suyu sektöründe 6,2 milyar m3 ve sanayi sektöründe ise 4,3 milyar m3 olmak üzere toplam 40,1 milyar m3 suyun tüketildiği hesaplanmıĢtır. Bu durum, ülkemizin mevcut su potansiyeli olan 112 milyar m3 suyun ancak % 36‟sını geliĢtirebildiğimizi göstermektedir. Tablo 1.‟de belirtilen veriler doğrultusunda; Türkiye‟nin, önümüzdeki 25 yıl içinde ihtiyaç duyacağı su miktarının, bugünkü ihtiyacı olan su miktarının üç katı olacağı anlaĢılmaktadır. Tablo 1.Türkiye’de Sektörler Tarafından Kullanılan Su Miktarı, DSĠ, (Milyar m3), 1990–2004– 2030. Yıl Sektörler Toplam Su Tüketimi km3 Sulama Ġçme-Kullanma km3 km3 Sanayi km3 1990 30,6 % 28 22,0 % 72 5,1 % 17 3,4 % 11 2004 40,1 % 36 29,6 % 74 6,2 % 15 4,3 % 11 2030 112 % 100 72 % 64 18 % 16 22 % 20 15 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Türkiye‟de sanayi, içme suyu ve sulama suyu kullanımın miktarlarında 2023 yılında artıĢ olmasına rağmen sulama suyu kullanım oranında modern sulama sistemlerinin devreye girmesi ile % 12‟lik bir düĢme beklenilmektedir. Dünya yüzüne düĢen yağıĢ miktarı 800 mm/yıl iken, ülkemize düĢen yağıĢ miktarı 643 mm/yıl‟dır. Türkiye‟de yağıĢ bölgeye ve zamana göre büyük farklılık gösterir. Türkiye‟nin özellikle dağlık olan kıyı bölgelerinde yağıĢ boldur (1000–2500 mm/yıl). Kıyılarından iç bölgelere doğru gidildikçe ise yağıĢ azalır. Marmara ve Ege Bölgeleri‟nde, Doğu Anadolu Bölgesi‟nin yaylalarında ve dağlarında yağıĢ miktarı 500–1000 mm/yıl‟dır. Ġç Anadolu Bölgesi‟nin birçok yerinde ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi‟nde yağıĢ miktarı 350–500 mm/yıl‟dır. Tuz Gölü ve çevresi ise Türkiye‟nin en az yağıĢ alan yerlerinden biridir (250–350 mm/yıl). Türkiye‟nin hemen hemen her yerinde kar yağıĢı görülür. Ancak kar yağıĢının görüldüğü gün sayısı ve karın yerde kalma süresi bölgesel farklılık gösterir. Akdeniz Bölgesi‟nde kar yağıĢı yılda 1 gündür veya daha azdır, Doğu Anadolu Bölgesi‟nde ise 40 günden daha fazladır. Karın yerde kalma süresi; Akdeniz ve Ege kıyılarında 1 günden azdır, Marmara ve Karadeniz kıyılarında 10-20 gün, Ġç Anadolu Bölgesi‟nde 20-40 gün ve Doğu Anadolu Bölgesi‟nin, Erzurum-Kars bölümünde ise 120 gün civarındadır. Türkiye; ülkenin her yerine düzgün olarak dağılmamış su kaynaklarına sahiptir. Türkiye‟de su kaynakları; yüzeysel su kaynakları, yeraltı suyu kaynakları ve jeotermal kaynaklar olmak üzere 3 ana baĢlık altında toplanmaktadır. a) Yüzeysel su kaynakları Türkiye, genç jeolojik yaĢı, akarsu topografyasının düzensiz olması ve havza ortalama eğimlerinin yüksek olması gibi sebeplerden dolayı, mevcut su miktarı bol gözükmesine rağmen yer ve zaman içinde ihtiyaçlar ile uyuĢmamaktadır. Türkiye‟nin iç tatlı su kaynakları, arz-talep ve kalite özellikleri açısından ele alınmaktadır. Genel olarak bakıldığında, ülkenin tatlı su kaynakları bakımından varlıklı sayılabileceği görülmektedir. Tablo 2.‟de görüleceği üzere; Türkiye‟nin ortalama yıllık yağıĢ miktarı 643 mm olup, bu miktar ortalama yılda 501 milyar m3‟e karĢılık gelmektedir. Bu su miktarının 274 milyar m3‟ünün toprak ve su yüzeyinden ve bitkiler üzerinden buharlaĢmalar yoluyla atmosfere geri döndüğü, 69 milyar m3‟ünün yüzeyden meydana gelen sızmalar sonucunda yeraltı suyu rezervlerini beslediği, 158 milyar m3‟ünün ise çeĢitli büyüklüklerde akarsular aracılığı ile denizlere ve kapalı havzalardaki göllere boĢaldığı kabul edilmektedir. 16 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) ġekil 1. Su Kaynakları Potansiyeli, D.S.Ġ Tablo 2. Türkiye’nin Su Kaynaklarının Potansiyeli, DSĠ, 2000. SU KAYNAKLARI POTANSĠYELĠ Ortalama yıllık yağıĢ 643 mm/yıl Uzun dönem yıllık ortalama (milyar m3) 501,0 Yıllık yağıĢ miktarı Ġç su kaynakları 227,4 DıĢ ülkelerden gelen akıĢ 6,9 Yenilenebilir su kaynaklarının toplam yıllık ortalaması BuharlaĢma-terleme 273,6 Yeraltına sızma 41,0 Yüzey suları Yıllık yüzey akıĢı miktarı 186,0 Yıllık dıĢ akıĢ miktarı 178,0 DıĢ ülkelere 64,0 Denize 114,0 Yıllık kullanılabilir yüzey suyu miktarı 98,0 Yeraltı suları Yıllık çekilebilir su miktarı 14,0 Toplam kullanılabilir su miktarı (net) 112,0 17 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) b) Yeraltı suyu kaynakları Türkiye‟nin ortalama yıllık yağıĢ miktarının 41 milyar m3‟ü, yeraltı suyu rezervlerini oluĢturmak üzere toprağın altına sızmaktadır. Bu su miktarının, yıllık olarak, teknik ve ekonomik açıdan kullanılabilir potansiyeli 14 milyar m3‟tür. Devlet Su ĠĢleri Genel Müdürlüğü tarafından yeraltı suyu ölçümleri yapılmaktadır. Devlet Su ĠĢleri Genel Müdürlüğü tarafından kullanılabilir yeraltı suyunun yaklaĢık 8 milyar m3‟ü tahsis edilmiĢ olup, bu miktarın 6 milyar m3‟ü kullanılmaktadır. Yeraltı suyunu besleyen 69 milyar m3 suyun 28 milyar m3‟ü kaynaklar vasıtasıyla tekrar yüzey sularına katılmaktadır. Ayrıca, komĢu ülkelerimizin sınırları içinde doğan ve ülkemize gelen ortalama yılda 7 milyar m3 su bulunmaktadır. Böylece ülkemizin brüt yüzey suyu potansiyeli (158+28+7=193 milyar m3) olmaktadır. Yeraltı suyunu besleyen 41 milyar m3 su da göz önünde bulundurulduğunda, ülkemizin toplam yenilenebilir su potansiyeli brüt 234 milyar m3 olarak hesaplanmıĢtır. Ülkemizin, teknik ve ekonomik Ģartları çerçevesinde, çeĢitli kullanım amaçlarına yönelik olarak tüketilebilecek yüzey suyu potansiyeli; ülke içindeki akarsulardan 95 milyar m3, komĢu ülkelerimizin sınırları içinde doğan ve ülkemize gelen akarsulardan 3 milyar m3 olmak üzere ortalama yılda 98 milyar m3‟tür. Ülkemizin, 14 milyar m3 olarak belirlenen yeraltı suyu potansiyeli ile birlikte, tüketilebilir yüzey ve yeraltı suyu potansiyeli ise ortalama yılda 112 milyar m3‟tür. c) Jeotermal kaynaklar Türkiye önemli ölçüde jeotermal alana sahip olup, ülkenin 600‟ün üzerinde termal kaynağı bulunmaktadır. Türkiye‟deki jeotermal alanlar, sönmüĢ genç volkanların ve taktonizmanın son derece aktif olduğu bölgelerde yer almaktadır. Türkiye‟nin büyüyen su ihtiyacını karĢılamak için kaynaklar üzerinde kurulan baskı giderek artıĢ göstermektedir. 1995–2002 yılları arasında, yüzey ve yeraltı suyu kaynaklarından çekilen su miktarında % 32,9 oranında bir artıĢ görülmüĢtür. Aynı yıllar içinde gerçekleĢtirilen tatlı su çekimlerinin miktarında ise; yüzey suyunun payı % 83,1‟den % 84,4‟e yükselmiĢtir, yeraltı suyunun payı ise % 16,9‟dan % 15,5‟e düĢmüĢtür. Türkiye su zengini bir ülke değildir. Günümüz teknik ve ekonomik Ģartları çerçevesinde, çeĢitli amaçlara yönelik olarak tüketilebilecek yerüstü ve yeraltı su potansiyeli yılda ortalama toplam 112 milyar m3 olmaktadır. KiĢi baĢına düĢen yıllık su miktarına göre ülkemiz su azlığı yaĢayan bir ülke konumundadır. KiĢi baĢına düĢen yıllık kullanılabilir su miktarı 1600 m civarındadır. 18 3 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Tablo 3. Su Varlığına Göre Ülkelerin Sınıflandırması KiĢi BaĢına Su Tüketimi(m3) Ülkenin Durumu > 10000 Su zengini 3000 – 10000 Kendi ihtiyaçlarını karĢılayabilen 1000 – 3000 Su sıkıntısı bulunan < 1000 Su fakiri Türkiye Ġstatistik Kurumu BaĢkanlığı (TÜĠK) 2030 yılı için nüfusumuzun 100 milyon olacağını öngörmüĢtür. Bu durumda 2030 yılı için kiĢi baĢına düĢen kullanılabilir su miktarının 1.000 m3/yıl civarında olacağı söylenebilir. Mevcut büyüme hızı, su tüketim alıĢkanlıklarının değiĢmesi gibi faktörlerin etkisi ile su kaynakları üzerine olabilecek baskıları tahmin etmek mümkündür. Ayrıca bütün bu tahminler mevcut kaynakların 25 yıl sonrasına hiç tahrip edilmeden aktarılması durumunda söz konusu olabilecektir. Dolayısıyla Türkiye‟nin gelecek nesillerine sağlıklı ve yeterli su bırakabilmesi için kaynakların çok iyi korunup, akılcı kullanılması gerekmektedir. Grafik 1Yıllar Bazında KiĢi BaĢına DüĢen Kullanılabilir Su Miktarı, DSĠ, ( 1960–2000–2030) 19 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 2. Su Kaynaklarının Kalitesi Suyun kalitesi ve bu kaliteye bağlı olarak çeĢitli kullanımlara yönlendirilecek suyun potansiyeli büyük önem taĢımaktadır. Su kaynaklarının uygun yönetimi için, su kalitesinin ve niceliğinin aynı anda yönetilmesi gereklidir. Türkiye‟de su kalitesinin yönetiminde oldukça yol alınmıĢ olmasına rağmen, su niceliğinin yönetiminde istenilen noktaya henüz ulaĢılmamıĢtır. “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” ile su kalitesi yönetimine iliĢkin kapsamlı düzenlemeler getirilmiĢtir. “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” ile iki temel yaklaĢım benimsenmiĢtir. Birinci yaklaĢım ile su kaynaklarının ekosistem kabul edilerek mevcut kalitelerinin korunması; ikinci yaklaĢım ile ise, ülke ihtiyaçlarına göre su kalitesinin geliĢtirilmesi hedeflenmiĢtir. Bu çerçevede, Ġçme ve kullanma suyu rezervuarlarının çevresinde olması gereken koruma alanlarına iliĢkin düzenlemeler, Evsel ve endüstriyel atıksu deĢarjlarına kısıtlamalar ve Tarımsal arazilerin korunması hakkında düzenlemeler getirilmiĢtir. Diğer taraftan, çeĢitli amaçlar için kullanılan yüzey sularının sınıflandırılması; “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” içinde yer alan “Kıta Ġçi Yüzeysel Suların Sınıflandırılması” konusunda açıklanan Ģekilde yapılır. Türkiye‟de, “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” içinde yer alan “Kıta Ġçi Yüzeysel Suların Sınıflandırılması”na giren yüzey suları için, 4 adet su kalite sınıfı tanımlanmaktadır. Söz konusu tanımlama, 45 parametreye (pH, oksijen, askıda ve çözünmüĢ katı madde, nitrat, fosfor, amonyum, fekal koliform ve ağır maddeler) göre değerlendirilmiĢtir. I. sınıf sular (yüksek kaliteli su); içme ve kullanma suyu için kullanılabilen sulardır. II. sınıf sular (az kirlenmiĢ su); ancak bir arıtma iĢlemi sonrası içme ve kullanma suyu için kullanılabilen sulardır. III. sınıf sular (kirli su); kullanım amacının gerektirdiği Ģekilde arıtıldıktan sonra kullanılabilen sulardır. IV. Sınıf sular (çok kirlenmiĢ su). Türkiye‟nin su kaynaklarının kalitesinin bozulmasının baĢlıca nedenleri arasında; tabii kaynakların aĢırı kullanımı, sanayileĢme faaliyetlerinin ve kentleĢmenin denetimsiz ve düzensiz oluĢu ve evsel, sanayi ve tarımsal kaynaklı faaliyetler yer almaktadır. Kaynaklar kirlendikten sonra alınacak önlemler daha zor ve pahalı olmaktadır. Türkiye‟de, iç tatlı su kaynaklarının kirlenmesine yol açan unsurlar Ģu Ģekilde sıralanabilir: 20 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Kentsel kanalizasyon sularının arıtılmadan veya kısmen arıtılarak yüzey sularına deĢarj edilmeleri, Kanalizasyon sistemlerinden ve açıktaki katı atık yığınlarından kaynaklanan sızıntıların yeraltı sularını kirletmesi, Toprakta ve sulama kanallarında bulunan tarım ilacı ve kimyasal gübre kalıntılarının yüzey sularına ve akiferlere karıĢması, Erozyonu hızlandıran, tabii göllerde ve baraj göllerinde çökelti birikimine yol açan ormansızlaĢma ve yetersiz/yanlıĢ tarımsal uygulamalar. Göller ve barajlar, canlı hayatı için gerekli olan önemli tatlı su kaynakları arasında yer almaktadır. Türkiye‟de, göl ve baraj suları; sanayi ve zirai maksatlı kullanım ve içme ve kullanma suyunun temini için önemli su kaynaklarıdır. Bundan dolayı göl ve baraj sularının kirlenmesine engel olmak büyük önem taĢımaktadır. Türkiye‟deki akarsular kadar göllerde hızla kirlenmektedir. Sanayi tesislerinin atıksuları ve atıkları ile zirai maksatlı kullanılan gübreler ve zirai mücadele ilaçları, ötrofik karakterdeki gölün azot-fosfor dengesini olumsuz yönde etkilemektedir. Bunun yanı sıra, özellikle baraj gölleri yağıĢlar ile taĢınan sedimentle dolmaktadır. Türkiye‟de; çeĢitli maksatlar için kullanılan göl, gölet ve baraj rezervuarlarının sınıflandırılması, “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” içinde yer alan “Kıta Ġçi Yüzeysel Suların Sınıflandırılması” konusunda açıklanan Ģekilde yapılır. Yine “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” içinde yer alan “Göl Sularına Ait Alıcı Ortam Standartları” göz önünde bulundurularak; göl, gölet ve baraj rezervuarlarının en önemli tehdit unsuru olan ötrofikasyon olayının kontrolü için azot ve fosfor sınıflandırılması getirilmektedir. Türkiye‟de bulunan bazı göller; taĢıdıkları azot ve fosfor yükü açısından, hem “ötrofik”, hem “mezotrofik” ve hem de “oligotrofik” özellik gösterir. Ayrıca; arsenik, azot, bor, cıva, çinko, demir, deterjan, florür, gres, kurĢun, kükürt, nitrat, organik madde, serbest kükürt ve yağ gibi parametrelerin de bazı göllerimizin kirletilmesinde önemli rol oynadıkları belirlenmiĢtir. Akarsu kirliliği ekonomik bir kayıptır; çünkü içme ve kullanma suyu teminini, sulamayı ve balık üretimini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu bakımdan, akarsularımızdaki kirlilik ölçümleri ve kontrolü, su kaynakları yönetiminin önemli bir parçasını oluĢturmaktadır. Türkiye‟nin akarsularındaki kirlilik, birçok faktörün etkisiyle ortaya çıkmaktadır. En önemli etken ise; evsel, sanayi ve tarımsal kaynaklı atıksuların, arıtılarak veya arıtılmadan alıcı 21 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) ortamlara boĢaltılmasıdır. Türkiye‟de halen yüksek oranda kirletici taĢıyan, estetik olarak uygun olmayan birçok akarsu bulunmaktadır. Türkiye‟deki akarsuların en önemli kirlilik kaynaklarından biri de erozyondur. Toprak erozyonu sonucunda; fosfor, katı maddeler ile birlikte tarım arazilerinden yüzey sularına taĢınarak ötrofikasyona sebep olmaktadır. Türkiye‟de; nüfus artıĢı, kentleĢme, sanayileĢme faaliyetleri, zirai mücadele ilaçlarını kullanımı ve aĢırı gübreleme, akarsularındaki su kirliliğini hızla arttıran diğer etkenlerdir. Türkiye‟de, “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” içinde yer alan “Kıta Ġçi Yüzeysel Suların Sınıflandırılması”na giren akarsular, 4 temel su kalite sınıfına ayrılmıĢ olup, 45 parametre ile izlenmektedir. Türkiye‟de su kalitesi ölçümleri; özellikle kentleĢmenin, sanayinin ve tarımsal faaliyetlerin yoğun olduğu havzalarda gerçekleĢtirilmektedir. Türkiye‟nin en önemli turizm merkezlerini kapsayan akarsu havzalarında; su kaynakları bugün için kirli değildir. Ancak bu durumun gelecek dönemde de korunması gerekmektedir. Türkiye‟nin önemli tarım ve endüstri merkezlerini kapsayan akarsu havzalarında yer alan su kaynaklarının kalitesi, “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği”nde belirtilen, “kıta içi su kaynaklarının sınıflarına göre kalite kriterleri” sınır değerleri baz alındığında, II. Sınıf (az kirlenmiĢ su) ve IV. Sınıf (çok kirlenmiĢ su) arasında değiĢmektedir. Önümüzdeki yıllarda çevre sorunlarının giderek büyüyeceği ve buna paralel olarak yüzey sularının daha fazla kirleneceği göz önünde bulundurulduğunda, yeraltı sularının değeri daha da artacaktır. Çünkü gelecek dönemde suyun miktarından çok, kalitesi önem kazanacaktır. Türkiye‟de, son yıllarda; Hızla artan nüfusa paralel olarak sanayinin geliĢmesi, Gübre ve zirai mücadele ilaçları kullanımının kontrolsüz bir Ģekilde artması, Turizm faaliyetlerinin yoğunlaĢması, Kıyı Ģeritlerinde inĢa edilen ikinci konut sayısında patlama düzeyinde artıĢlar, Kırsal alandan kentlere göç nedeniyle kent yerleĢim birimlerinin plansız Ģekilde yeraltı suyu beslenme alanları üzerinde geniĢlemesi, 22 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Kuraklık çekilen yıllarda yeraltı suyu kullanımının azaltılmaması, yüzey suları kullanılan alanlarda dahi yeraltı suyu kullanılarak, bilinçsiz bir Ģekilde aĢırı yeraltı suyu tüketilmesi gibi faaliyetler, Yeraltı suyu seviyelerinde anormal düĢüĢlerin oluĢmasına ve ileride telafisi olanaksız veya çok yüksek bedeller ödemeye sebep olabilecek Ģekilde yeraltı suyu kirliliğinin artmasına yol açmaktadır. Türkiye‟de; bölgelere ve özelliklerine göre çok çeĢitlilik ve farklılık göstermesine rağmen, yeraltı suyu kirliliğine genellikle; evsel atıklar, sanayi atıkları, tarımsal ilaç ve gübreler neden olmaktadır. Özellikle serbest ve karstik akiferlerde ve akiferin beslenme alanları üzerinde kirletici kaynaklar yer aldığında yeraltı suyu kirliliği meydana gelmektedir. 3. Sulama Türkiye‟nin yüzölçümü yaklaĢık 78 milyon hektar olup, bu alanın 28 milyon hektarı, yani 1/3‟ü tarım alanıdır. Türkiye‟de yapılan etüt çalıĢmalarına göre, ekonomik olarak sulanabilecek 8,5 milyon hektar alan belirlenmiĢ olup, 2008 yılı verilerine göre, 5,2 milyon hektar alan sulanmıĢtır. Bu miktarın 3,1 milyon hektarı Devlet Su ĠĢleri Genel Müdürlüğü tarafından inĢa edilmiĢ modern sulama Ģebekesine sahiptir. 1,1 milyon hektarı ise mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından iĢletmeye açılmıĢtır. Ayrıca, yaklaĢık 1 milyon hektar alanda da halk tarafından sulama yapılmıĢtır. 2030 yılında, ekonomik olarak sulanabilecek 8,5 milyon hektar alanın, 6,5 milyon hektarının Devlet Su ĠĢleri Genel Müdürlüğü tarafından iĢletmeye açılması hedeflenmiĢ olup, kalan 1,5 milyon hektar alanın diğer kamu kuruluĢları tarafından iĢletmeye açılması ve 0,5 milyon hektar alanın ise halkın yapacağı sulamalar kapsamında sulanacağı tahmin edilmektedir. Devlet Su ĠĢleri Genel Müdürlüğü tarafından ekonomik olarak sulanabilecek 8,5 milyon hektar tarım alanının yaklaĢık 1/3‟ü suya kavuĢturulmuĢtur. Suya kavuĢturulan 3,1 milyon hektar alan, ülkemizin toplam tarım alanının yaklaĢık % 10‟nunu oluĢturmaktadır. 2008 yılı baĢında, ülkemizde sulanan toplam 5,2 milyon hektar alanın % 60‟ını oluĢturan 3,1 milyon hektar tarım alanı Devlet Su ĠĢleri Genel Müdürlüğü‟nün projeleri marifeti ile sulanmıĢtır. Türkiye‟de halen, ekonomik olarak sulanabilecek 8,5 milyon hektar tarım alanının % 60‟ı sulanabilmekte olup, geri kalan 3,4 milyon hektar alanın da; beslenme ihtiyacının karĢılanması, sanayinin ihtiyacı olan zirai ürünlerin dengeli ve sürekli üretilebilmesi, tarım kesiminde çalıĢan nüfusun iĢsizlik sorununun çözülmesi ve hayat seviyesinin yükseltilmesi için sulanması ve bunun için gereken sulama tesislerinin bir an önce inĢa edilmesi özel bir önem taĢımaktadır. 23 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Toplam alanın yaklaĢık olarak % 94‟ünde yüzeysel sulama metotları kullanılarak sulama yapılmaktadır. Geri kalan kısımda ise basınçlı sulama yapılmaktadır. Ülkenin genelinde; çiftçiler arasında, geleneksel yağmurlama sulaması yaygındır ve 200.000 hektarın bu metotla sulandığı tahmin edilmektedir. Devlet Su ĠĢleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan sulamalarda, 80.000 hektardan daha fazla alan yağmurlama metodu ile sulanmaktadır. Devlet Su ĠĢleri Genel Müdürlüğü tarafından iĢletmeye açılan yaklaĢık 11.000 hektar alanda ise damla sulama metodu ile sulama yapılmaktadır. 2004 yılı itibariyle sulama sektöründe 29,6 milyar m3, içme suyu sektöründe 6,2 milyar m3, sanayide 4,3 milyar m3 olmak üzere toplam 40,1 milyar m3 su tüketildiği hesaplanmaktadır. Bu durum mevcut su potansiyelimiz olan 112 milyar m3‟ün ancak % 36‟sını geliĢtirebildiğimizi göstermektedir. Yapılan planlamalara göre 2030 yılında elveriĢli su potansiyelimizden azami oranda yararlanılması hedeflenmektedir. 4. Su Temini ve Tüketimi Türkiye‟de çekilen suyun kaynağını; baĢta yüzey ve yeraltı suyu kaynakları olmak üzere; deniz suyu, akarsu, göl, baraj, kaynak suyu ve kuyu suyu oluĢturmaktadır. Türkiye‟de meydana gelen sosyo-ekonomik geliĢmeler ile birlikte insanların yaĢam kalitelerinin yükselmesi, kiĢi baĢına düĢen su tüketimini her geçen yıl artırmaktadır. Suyun, çekildiği noktadan son kullanımına kadar olan süreç içinde; buharlaĢma ve sızıntılar ve kaçaklar sonucunda büyük bir miktarının kaybolmasından dolayı, su temini sistemleri ve bu sistemlerin verimli bir Ģekilde iĢletilmesi önemli olmaya baĢlamıĢtır. Türkiye Ġstatistik Kurumu BaĢkanlığı, (TÜĠK) tarafından elde edilen verilere göre; 2004 yılında, Türkiye‟de, belediyeler, imalat sanayi ve enerji üretimi tesisleri tarafından yaklaĢık olarak 8,54 milyon m3 su çekilmiĢtir. Çekilen toplam su miktarının % 56‟sı belediyeler, % 30‟u enerji üretimi tesisleri ve % 14‟ü ise imalat sanayi tarafından kullanılmıĢtır (Tablo 4.). Belediyeler tarafından çekilen su Ģebeke ile dağıtılmakta olup, imalat sanayi ve enerji üretimi tesisleri tarafından çekilen su ise iĢletmelerin kendi imkanları ile temin edilmektedir. Ayrıca, imalat ve enerji üretimi tesisleri tarafından çekilen deniz suyu, soğutma suyu olarak kullanılmaktadır. 24 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Tablo 4. Sektör Tarafından Kaynağına Göre Temin Edilen Su Miktarı, (1000 m3/Yıl), 2004. Toplam Belediye Ġmalat sanayi Enerji tesisleri 8.761.264 4.956.437 1.223.609 2.581.218 Deniz 2.706.396 ---- 656.452 2.049.944 Baraj 2.114.917 1.986.437 86.457 42.023 Kaynak suyu 1.840.513 1.363.360 6.670 470.483 Kuyu 1.650.601 1.375.737 267.201 7.663 Akarsu 218640 143.064 68.275 7.301 Göl ve gölet 111.385 87.394 23.991 ----- Diğerleri 118.367 ---- 114.563 3.804 Su kaynağı Tablo 4.‟de görüleceği üzere; 2004 yılında, bütün kaynaklardan temin edilen toplam su miktarı ele alındığında; denizlerin % 32 oranı ile en büyük su temini kaynağı olduğu anlaĢılmaktadır. Denizleri, sırasıyla; % 24, % 21 ve % 18 oranları ile barajlar, kaynak suları ve kuyu suları izlemektedir. Akarsular, göller ve göletler ve diğer kaynaklar ise, toplam talebin yalnızca % 5‟ini karĢılayabilmiĢtir. TÜĠK BaĢkanlığı tarafından, belediye teĢkilatları kurulmuĢ olan bütün belediyelerden elde edilen “Belediye Ġçme ve Kullanma Suyu Temel Gösterge Sonuçları” kapsamında; 2001–2004 yılları arasında, belediyeler tarafından kaynaklarına göre temin edilen su miktarı verilmektedir. 2004 yılı, “Belediye Ġçme ve Kullanma Suyu Temel Gösterge Sonuçları”na göre; 3225 belediyeden 3159 belediyede içme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verildiği belirlenmiĢ olup, içme ve kullanma suyu Ģebekesi ile hizmet verilen belediyeler tarafından Ģebeke sistemi ile dağıtılmak üzere 4,96 milyon m3 su temin edilmiĢtir. Belediyeler tarafından temin edilen bu su miktarının, % 40‟ı barajdan, % 28‟si kuyu suyundan, % 27‟si kaynak suyundan, % 3‟ü akarsudan ve % 2‟si ise göl ve göletten çekilmiĢtir (Grafik 2). 25 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 28% 27% 40% 2% 3% Baraj Kuyu Pınar Akarsu Göl ve yapay göl Grafik 2. Belediyeler Tarafından Ġçme Ve Kullanma Suyu ġebekesi Ġle Dağıtılmak Üzere Temin Edilen Su Miktarının, Kaynaklarına Göre Yüzde (%) Dağılımı, 2004. Tablo 5.‟de, Türkiye‟de ve Avrupa Birliği‟nin bazı üye ülkelerinde kullanılan su miktarı verilmektedir. Avrupa Birliği‟ne üye bazı ülkeler ile karĢılaĢtırıldığında, Türkiye‟de, kişi başına tüketilen suyun miktarı ve çekilen suyun hacmi oldukça düĢüktür. Tablo 5.Türkiye’de ve Avrupa Birliği’nin Bazı Üye Ülkelerinde Kullanılan ve KiĢi BaĢına Tüketilen Su Miktarı, 2002 Gösterge Nüfus Kamu kullanımı için çekilen tatlı su Nüfus tarafından tüketilen su Ġçme ve kullanma suyu bağlantı oranı Birimi Üye Ülke Ġspanya Fransa Polonya Macaristan Türkiye YaĢayan 40.964.200 61.235.900 38.242.200 10.174.900 67.803.927 m3/kiĢi/gün 37.220.700 33.162.500 11.728.200 21.033.000 4.814.597 l/kiĢi/gün 908,6 558,8 306,7 2.067,2 256,0 % ----- ----- 84,8 93,0 97,0 Türkiye‟de yer alan içme ve kullanma suyu Ģebekelerinde meydana gelen kayıplar; birçok Batı Avrupa ülkesinde yer alan içme ve kullanma suyu Ģebekelerinde meydana gelen kayıplar ile karĢılaĢtırıldığında daha fazla, Avrupa Birliği‟ne yeni üye olan ülkelerde yer alan içme ve kullanma suyu Ģebekelerinde meydana gelen kayıplar ile karĢılaĢtırıldığında ise hemen hemen aynı seviyededir. TÜĠK BaĢkanlığı tarafından, 2004 yılında elde edilen “Belediye Ġçme ve Kullanma Suyu Temel Gösterge Sonuçları”na göre; içme ve kullanma suyu Ģebekesi için, Ģebekeye çekilen ile kullanıcılara dağıtılan su miktarı arasındaki fark alınarak hesaplanan şebeke kayıplarının ortalama % 26 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 55 olduğu belirlenmiĢtir. Söz konusu kayıplar fiziksel ve fiziksel olmayan kayıplar olarak ortaya çıkmaktadır. Toplam su üretiminin bir bölümü, fiziksel olarak, boru hatlarında ve rezervuarlarda meydana gelen sızıntılar ve kaçaklar nedeni ile kaybolmaktadır. Tesislerin eskiliği ve yetersizliği; belediyelerde içme ve kullanma suyu Ģebekesi haritalarının olmaması veya mevcut olanlarının sağlıklı olmaması; belediyeler tarafından iletim hatlarında ve dağıtım Ģebekelerinde gerekli bakımın ve onarımın zamanında ve yeterli düzeyde yapılmaması; abone bağlantılarının tekniğine uygun olarak gerçekleĢtirilmemesi; sızıntılardan ve kaçaklardan kaynaklanan fiziksel su kayıplarının baĢlıca sebepleridir. Üretilen suyun diğer bölümü ise, tüketilen ancak ölçülemeyen veya bedeli alınamayan suların varlığından dolayı, fiziksel olmayan Ģekilde kaybolmaktadır. Belediyelerdeki abone kayıt sisteminin yeteri derecede sağlıklı olmaması; dağıtım Ģebekesine giren ve çıkan su miktarının kontrolüne yönelik uygun kontrol sistemlerinin kullanılmaması; arızalı sayaçlar; düĢük tüketimlerde sayaçların doğru tüketim miktarını belirleyememesi; kaçak bağlantılar ve ücretsiz su sağlama gibi yasadıĢı yararlanmalar, fiziksel olmayan su kayıplarının baĢlıca sebepleridir. Sulama tesislerinde ise, çekilen suyun yaklaĢık olarak % 10‟u, taĢıma sırasında kanallarda oluĢan sızmalardan ve yanlıĢ sulama yöntemlerinin kullanılmasından dolayı kaybolmaktadır. Sağlık Bakanlığı‟ndan temin edilen su kalitesi verilerine göre; nüfusun % 80‟nine su temin edilmiĢ il merkezlerinde örneklerin % 13‟üne kadar olan kısmının standartlara uymadığı, ancak; nüfusun % 60‟ına su temin edilen il merkezlerinde ise örneklerin sadece % 5‟inin standartlara uymadığı görülmüĢtür. Ġl merkezinde yaĢayan nüfusun % 90‟ı için standartlara uymayan numune oranı; mikrobiyolojik parametreler için (toplam kolibasili) % 23, kimyasal parametreler için % 21 ve fiziksel parametreler için % 10 olarak belirlenmiĢtir. Bu değerler su kalitesine iliĢkin sorunların en baĢta mikrobiyolojik kirlilikten, daha sonra ise kimyasal kirlilikten kaynaklandığını göstermektedir. Türkiye‟de; Ġller Bankası Genel Müdürlüğü tarafından, 1960‟lı yıllarda, içme ve kullanma suyu Ģebekelerinin yoğun bir Ģekilde yapılmasına baĢlanmıĢtır. Ġller Bankası Genel Müdürlüğü‟nden elde edilen verilere göre; Ġller Bankası Genel Müdürlüğü tarafından içme ve kullanma suyu Ģebekesi yapılan kentlerde ve ilçelerde, en çok kullanılan boru malzemesinin PVC ve daha büyük kentlerde ise demir olduğu belirlenmiĢtir. Türkiye‟de içme ve kullanma 27 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) suyu Ģebekesi yapımında kullanılan malzemelerin genel dağılımı ise; % 43 PVC, % 41 demir, % 12 asbest çimento ve % 3 çelik Ģeklindedir. Türkiye‟nin; nüfusu 150.000-500.000 arasında değiĢen büyük kent yerleĢim merkezlerinde bulunan borularının % 60‟ı, 25-30 yıl önce döĢenmiĢ olup, aynı yatırım, nüfusu 50.000-150.000 arasında değiĢen kent yerleĢim merkezlerinde ise 15-25 yıl önce yapılmıĢtır. Diğer taraftan nüfusu daha düĢük olan kentlerde bulunan boru hatları ise daha yenidir. Ortalama boru ömrünün, asbest çimento borular için 30; plastik ve demir borular için 50 yıl olduğu düĢünüldüğünde, büyük kentlerde bulunan boru hatlarının tahmini olarak % 20‟sinden daha azının, ömürlerini aĢmıĢ olmalarından dolayı, değiĢtirilmeleri gerekmektedir. Ancak su kalitesi verileri, bazı içme ve kullanma suyu Ģebekelerinde gerçekleĢtirilecek iyileĢtirmeler ile Ģebekelerin garanti edilebileceğini göstermektedir. TÜĠK BaĢkanlığı tarafından, belediye teĢkilatları kurulmuĢ bütün belediyelerden elde edilen “Belediye Ġçme ve Kullanma Suyu Temel Gösterge Sonuçları”na göre; içme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verilen belediye sayısı, son yıllarda artıĢ göstermiĢtir. Ġçme ve kullanma suyu Ģebekesi ile hizmet verilen belediye sayısı 2001 yılında 3092, 2004 yılında ise 3159 olarak belirlenmiĢtir. Resim 5. ĠSKĠ Ġçme suyu Arıtma Tesisi (KÂĞITHANE) 28 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Resim 6. ĠSKĠ Ġçme suyu Arıtma Tesisi (KÂĞITHANE) “Belediye Ġçme ve Kullanma Suyu Temel Gösterge Sonuçları”na göre; içme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verilen nüfusun toplam belediye nüfusuna oranında da son yıllarda artıĢ görülmüĢ olup, 2001 yılında % 95 olan bu oran, 2004 yılında % 99‟a yükselmiĢtir. 2004 yılı, “Belediye Ġçme ve Kullanma Suyu Temel Gösterge Sonuçları”na göre; içme ve kullanma suyu Ģebekesi ile hizmet verilen nüfusun toplam belediye nüfusuna oranı % 99 dolayında olmasına rağmen; kentsel geliĢmenin plansız Ģekilde devam etmesi, içme ve kullanma suyunun sağlıklı ve sürekli bir Ģekilde sağlanmasının önünde engel teĢkil etmektedir ve büyük yerleĢim yerlerinin su ihtiyacının karĢılanmasında güçlükler çekilmektedir. Diğer taraftan, kırsal alanda yerleĢimin dağınık olması ve bazı yerlerde kaynakların yetersizliği de su ihtiyaçlarının karĢılanmasında önemli sorunlar doğurmaktadır. Yeraltı sularının yoğun biçimde kullanılması su seviyelerini düĢürmüĢtür, bu durumda, özellikle bazı kıyı alanlarında tuzlanma olayının baĢlamasına neden olmuĢtur. Su kaynaklarının çevresindeki yapılaĢma, tarım ve sanayi faaliyetleri, orman varlığının tahribi ve erozyonun hızlanması da, içme ve kullanma suyu kaynaklarını olumsuz yönde etkilemektedir ve göllerin ve barajların dolmasına neden olmaktadır. Türkiye‟de yaĢanan hızlı nüfus artıĢı, kentleĢme ve sanayileĢme faaliyetleri sonucunda, hem günlük su tüketimi artıĢ göstermiĢtir hem de kaynak ve yeraltı su rezervlerinin azalması ile içme ve kullanma suyu temininde yüzeysel su kaynaklarından yararlanılması zorunlu hale gelmiĢtir. Yüzeysel su kaynaklarının kullanımı ise içme ve kullanma suyu arıtma tesislerinin yapımını gündeme getirmiĢtir. 29 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) TÜĠK BaĢkanlığı tarafından, belediye teĢkilatları kurulmuĢ bütün belediyelerden elde edilen “Belediye Ġçme ve Kullanma Suyu Temel Gösterge Sonuçları”na göre; içme ve kullanma suyu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye sayısı, son yıllarda artıĢ göstermiĢtir. Ġçme ve kullanma suyu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye sayısı 2001 yılında 236, 2004 yılında ise 304 olarak belirlenmiĢtir. Resim 7. ASKĠ Ġvedik Ġçme suyu Arıtma Tesisi. “Belediye Ġçme ve Kullanma Suyu Temel Gösterge Sonuçları”na göre; 2002 yılından sonra, içme suyu arıtma tesisi ile hizmet verilen nüfusun toplam belediye nüfusuna oranında da kayda değer bir artıĢ görülmüĢtür. 2002 yılında, yalnızca belediye nüfusunun % 34‟ü içme ve kullanma suyu arıtma tesisine bağlı iken, 2004 yılında bu oran, % 42‟ye yükselmiĢtir. 2004 yılı, içme ve kullanma suyu arıtımına iliĢkin veriler; içme ve kullanma suyu Ģebekesi ile sağlanan su için her zaman arıtma tesisi kurulmasının gerekli olmadığını ve belediye nüfusunun % 99‟una içme ve kullanma suyu hizmetinin verilebildiğini göstermektedir. 2004 yılı, içme ve kullanma suyu arıtımına iliĢkin veriler ayrıca; içme ve kullanma suyu arıtma tesisi sayısının az olmasına rağmen, içme ve kullanma suyu arıtma tesisi ile hizmet verilen nüfusun toplam belediye nüfusuna oranının % 42 gibi yüksek bir değer de olduğunu göstermektedir. Türkiye‟de su arıtma teknolojisi genellikle aynı olup, pıhtılaĢtırma, yumaklaĢtırma, çökeltme, filtrasyon ve dezenfeksiyon gibi üniteler içermektedir. Son yıllarda, özellikle Ġstanbul‟da ön klorlama yerine ozon ile oksitleme uygulanmaktadır. Ġstanbul‟da bazı tesislere aktif karbon filtre üniteleri ekleme çalıĢmaları da sürmektedir. Geleneksel arıtma tesisleri bulunmayan içme ve kullanma suyu Ģebekelerinde ise genellikle 30 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) klorlama uygulanmaktadır. Ancak, suyu kaynak sularından temin eden kırsal alanlarda klorlama yaygın değildir. TÜĠK BaĢkanlığı tarafından, belediye teĢkilatları kurulmuĢ bütün belediyelerden elde edilen “Belediye Ġçme ve Kullanma Suyu Temel Gösterge Sonuçları”na göre; 2001 yılından sonra içme suyu arıtma tesislerinde gerçekleştirilen su arıtımında kayda değer bir artıĢ görülmüĢtür. 2001 yılında, toplam 1,667 milyon m3 su arıtılmıĢ iken, 2004 yılında, bu oran % 25 artıĢ göstererek 2,081 milyon m3‟e ulaĢmıĢtır. Ġçme ve kullanma suyunun arıtımında fiziksel arıtma yöntemi uygulama alanı bulmuĢ olmasına rağmen, içme ve kullanma suyunun büyük bir bölümü konvansiyonel arıtma yöntemi ile arıtılmıĢtır. Diğer taraftan; 2001 yılında, içme ve kullanma suyuna fiziksel ve konvansiyonel olarak arıtma yöntemi uygulayan içme ve kullanma suyu arıtma tesisi sayısı toplam 113 olarak belirlenmiĢ olup, bu değer 2004 yılında, 140‟a ulaĢmıĢtır. Ülkemizde, içme ve kullanma suyuna ileri arıtma yöntemi uygulayan içme ve kullanma suyu arıtma tesisi ise bulunmamaktadır. 31 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 5. Kanalizasyon ġebekesi ve Atıksu Alt Yapı Sistemleri 5.1. Belediyeler Türkiye‟de yer alan kanalizasyon Ģebekeleri genelde ayrı sistemler olarak yapılmaktadır. Ancak, daha önce yapılan kanalizasyon Ģebekelerinin bazıları birleĢik sistem Ģeklinde olup, halen kullanılmaktadır. 1970‟li yıllarda baĢlayan kanalizasyon Ģebekesi yatırımları 1980‟li yıllara kadar Ġller Bankası Genel Müdürlüğü‟nün öncülüğünde gerçekleĢtirilmiĢ olup, bu yıllarda oldukça yüksek bir seviyeye ulaĢmıĢtır. 1990‟lı yıllarda ise; her ne kadar düĢük bir seviyede olsa bile, yatırımlar devam etmiĢtir. BaĢlangıçta bu yatırımlar büyük kent merkezlerine yoğunlaĢtırılmıĢ, daha sonra küçük yerleĢim birimlerine doğru yaygınlaĢtırılmıĢtır. Su yönetimi konusunda gözlenen yeni eğilim ise, söz konusu alt yapı hizmetlerinin sunumunda yerel yönetimlerin yanı sıra özel sektörün de rol üstlenmeye baĢlamıĢ olmasıdır. BüyükĢehir Belediyeleri‟nde su ve kanalizasyon idarelerinin oluĢturulması bu alandaki yerelleĢmeye örnek verilebilir. Resim 8. Kanalizasyon ĠnĢaatı Türkiye‟de yer alan kanalizasyon Ģebekelerinin yapımında genelde beton boru kullanılmaktadır. Ancak, birkaç faktörden dolayı bazı beton kanalizasyon Ģebekelerinin ömrü, normalde beklenen 30 yıldan daha kısa sürmektedir. Bu faktörler arasında; boruların çok ince kaplama ile döĢenmesi sonucunda trafik ve 32 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) diğer harici yüklere dayanamaması, kötü üretim kalitesi yüzünden uygun dolgu malzemesinin yetersiz kullanılması ve uygunsuz boru bağlantıları bulunmaktadır. Akdeniz ve Güneydoğu Bölgeleri gibi sıcak iklime sahip bölgelerde, yaz döneminde atıksulardaki anaerobik faaliyetin yüksek olması beton borularda korozyona sebep olmaktadır. Bu sorunlar, borularda; yeraltı sularına sızmaya yol açan tahriplere yol açmaktadır. Türkiye bazında Ġller Bankası Genel Müdürlüğü tarafından yapılan borular temel alınarak hesaplanan, kanalizasyon Ģebekesi borularının ortalama boru yaĢı Grafik 4‟de görüleceği gibi 17 yıldır. Boruların % 25‟i 15 yılın altında bir ömre sahip iken, % 10‟u ise 25 yıldan daha eskidir. Türkiye‟deki kanalizasyon Ģebekesi borularının fiziki ömrünün 30 yıl olduğu hesaplanmıĢtır. 1980‟li yılların ortalarında kanalizasyon Ģebekesi yapımında büyük bir patlama yaĢanmıĢtır ve mevcut kanalizasyon Ģebekesinin yaklaĢık % 50‟ si, bu dönemde yapılmıĢtır. Grafik 3. Kümülatif ġebeke Uzunluğuyla ġebeke YaĢı TÜIK BaĢkanlığı tarafından, belediye teĢkilatları kurulmuĢ bütün belediyelerden elde edilen “Belediye Atıksu Temel Gösterge Sonuçları”na göre; 2001 yılında, 3215 belediyeden 2003 belediyede kanalizasyon Ģebekesi ile hizmet verildiği; 2004 yılında, 3225 belediyeden 2226 belediyede kanalizasyon Ģebekesi ile hizmet verildiği; 2006 yılında ise 3225 belediyeden 2321 belediyede kanalizasyon Ģebekesi ile hizmet verildiği belirlenmiĢtir. Son yıllarda kanalizasyon Ģebekesi ile hizmet verilen belediye sayısında artıĢ olmasına rağmen, kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen nüfusun toplam belediye nüfusuna oranın da benzer seviyede artıĢ görülmemiĢtir. Kanalizasyon Ģebekesi ile hizmet verilen nüfusun toplam belediye nüfusuna oranı, 2001 yılında % 81 iken, 2004 yılında bu oran ancak % 86‟ya, 2006 yılında ise bu oran % 87‟ye ulaĢmıĢtır. 33 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Kanalizasyon Ģebekesi ile hizmet verilen nüfusun toplam belediye nüfusuna oranı 1994-2006 yılları arasındaki değiĢimi Grafik 4‟de verilmiĢtir. Kanalizasyon Şebekesi İle Hizmet Verilen Nüfusun Toplam Belediye Nüfusuna Oranı 100 81 83 85 86 87 2001 2002 2003 2004 2006 90 80 70 69 72 72 1995 1996 77 78 1997 1998 % 60 50 40 30 20 10 0 1994 Yıllar Grafik 4. Kanalizasyon ile Hizmet Edilen Nüfusun Belediye Nüfusuna Oranı (1994-2006) TUIK TÜĠK BaĢkanlığı tarafından, belediye teĢkilatları kurulmuĢ bütün belediyelerden elde edilen “Belediye Atıksu Temel Gösterge Sonuçları”na göre; atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye sayısı, son yıllarda artıĢ göstermiĢtir. Atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye sayısı 2001 yılında 238, 2004 yılında 322, 2006 yılında ise 362 olarak belirlenmiĢtir. Bakanlığımız tarafından 2008 yılı sonunda elde edilen verilere göre atıksu arıtma tesisi ile hizmet edilen belediye sayısı 436 olarak belirlenmiĢtir. ( Grafik 5) 34 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 500 Atıksu Arıtma Hizmeti Alan Belediye Sayısı 450 408 400 436 362 322 350 300 248 238 250 278 200 150 100 71 75 82 119 106 50 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2002 2003 2004 2006 2007 2008 Yıllar Grafik 5. Arıtma Hizmeti Verilen Belediye Sayısı (1994-2008) Belediye Atıksu Temel Gösterge Sonuçları ve 2007 nüfus sayımı sonuçları birlikte değerlendirildiğinde nüfusu 100.000‟in üzerinde olan yerleĢim yerlerinin büyük oranda atıksu arıtma tesisi hizmetinden yararlandığı Grafik 6‟da görülmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 0-2.000 2.000-10.000 10.000-50.000 50.000-100.000 >100.000 Nüfus Aralığı Arıtma Uygulanan Nüfus Arıtma Uygulanmayan Nüfus Grafik 6. Nüfus Dağılım Aralığına Göre Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Belediye Nüfus Oranı (2007) 35 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) “Belediye Atıksu Temel Gösterge Sonuçları”na göre; 2001 yılında, atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen nüfusun toplam belediye nüfusuna oranında da kayda değer bir artıĢ görülmüĢtür. 2001 yılında, yalnızca belediye nüfusunun % 34,60‟ı atıksu arıtma tesisine bağlı iken, 2004 yılında bu oran, % 44‟e, 2006 yılında ise % 51‟e yükselmiĢtir. Bakanlığımız tarafından elde edilen verilere göre 2007 yılında bu oran % 60‟a, 2008 sonu itibariyle ise bu oran % 65‟e ulaĢmıĢtır. Ancak, Türkiye geneline bakıldığında, 2006 yılında, atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen nüfusun toplam nüfusa oranı ise % 42 olarak belirlenmiĢtir. Ancak bu değer, gerçekleĢtirilen geliĢmeler tarafından henüz ihtiyaçların karĢılanamadığını göstermektedir. Atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen Atıksu arıtma tesisi ile hizmet edilen nüfusun belediye nüfusuna oranı (%) belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranı Grafik 7‟de verilmektedir. 100 90 80 70 60 50 40 30 60 20 10 33 12 11 12 17 34 36 44 65 51 20 0 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2002 2003 2004 2006 2007 2008 Yıl Grafik 7. Atıksu Arıtma Tesisi Ġle Hizmet Edilen Nüfusun Toplam Belediye Nüfusuna Oranı (%) (1994-2008) Türkiye‟de uygulanan atıksu arıtma yöntemleri; ön, mekanik (birincil), biyolojik (ikincil) ve ileri arıtma yöntemleridir. Türkiye‟de; atıksulara ön arıtma daha çok, derin deniz deĢarjı uygulaması ile bağlantılı olarak kullanılmaktadır. Kıyı Ģeridinde bulunan atıksu arıtma tesislerinin çoğunda bu yapı kullanılmakta olup, yönetmelik; atıksuyun derin denize deĢarjına tabi tutulduğu yerlerde kirleticilerin deriĢimlerinin azaltılması koĢulunu tam anlamıyla karĢılamaktadır. Türkiye‟de en yaygın atıksu arıtma tesisi tipi ise biyolojik arıtmadır. 36 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ön arıtma; ızgara, çakıl ve kum gideriminden oluĢmaktadır, mekanik arıtma ise ek ön çökeltme ünitesi içermektedir. Biyolojik arıtma ise, mekanik arıtma ve organik maddelerin biyolojik veya kimyasal giderimi sonrasında devreye giren son çökeltme ünitesinden oluĢmaktadır. Azot ve fosfor giderimi açısından besi kontrolü, üçüncül veya ileri arıtma tesisleri yoluyla gerçekleĢtirilmektedir; bu arıtmanın ilk aĢamaları biyolojik arıtmayı da içermektedir. TÜĠK BaĢkanlığı tarafından, belediye teĢkilatları kurulmuĢ bütün belediyelerden elde edilen “Belediye Atıksu Temel Gösterge Sonuçları”na göre; 2001 yılından sonra atıksu arıtma tesislerinde gerçekleştirilen atıksu arıtımında kayda değer bir artıĢ görülmüĢtür. 2001 yılında; kanalizasyon Ģebekesinden deĢarj edilen 2,30 milyar m3 atıksuyun, % 51,9‟u olan, 1,193 milyar m3 atıksu arıtma tesislerinde arıtılmıĢtır. Bu miktar giderek artıĢ göstermiĢ ve 2006 yılında ise; kanalizasyon Ģebekesinden deĢarj edilen 3,37 milyar m3 atıksuyun, % 64‟ü olan, 2,14 milyar m3 atıksu arıtma tesislerinde arıtılmıĢtır (Grafik 8). 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2001 2002 2003 Yıllar Arıtılan 2004 2006 Arıtılmayan Grafik 8. Atıksu Miktarına Göre Arıtım Durumu, Yüzde (%) Olarak, 2001,2006. Atıksuyun arıtımında fiziksel arıtma yöntemi uygulama alanı bulmuĢ olmasına rağmen, atıksuyun büyük bir bölümü biyolojik arıtma yöntemi ile arıtılmıĢtır. Diğer taraftan; 2001 yılında, atıksulara fiziksel ve biyolojik olarak arıtma yöntemi uygulayan atıksu arıtma tesisi sayısı toplam 123 olarak belirlenmiĢ olup, bu değer 2004 yılında, 172‟ye, 2006 yılında 184‟e ulaĢmıĢtır. 37 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Bakanlığımız tarafından elde edilen verilere göre 2007 yılı sonu itibariyle toplam atıksu arıtma tesisi sayısı 194‟e ulaĢmıĢtır. Atıksu Arıtma Tesisi Sayısı 250 200 150 100 126 50 41 46 55 68 145 156 172 184 194 216 80 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2002 2003 2004 2006 2007 2008 Yıllar Grafik 9. 1994–2008 Yılları Arasında Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ayrıca, 2006 yılı verilerine göre; bu atıksu arıtma tesislerinin 26‟sı fiziksel, 135‟i biyolojik, 23‟ü ileri arıtım yöntemleri ile arıtım yapmaktadır.( Grafik 10) Atıksu Arıtma Tesisleri Arıtma Türü 13% 14% 73% Ġleri Arıtma Biyolojik Arıtma Fiziksel Arıtma Grafik 10. Belediyelere Ait Atıksu Arıtma Tesislerinin Arıtma Türü (%) 38 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) TÜĠK BaĢkanlığı tarafından elde edilen verilere göre; 2004 yılında, Türkiye‟de, belediyeler, imalat sanayi ve enerji üretim tesisleri tarafından toplamda 5,88 milyar m3 atıksu deĢarj edilmiĢtir. Arıtılan atıksu miktarının % 47‟si belediyeler, % 41‟i enerji üretimi tesisleri ve % 11‟i ise imalat sanayi tarafından üretilmiĢtir. TÜĠK BaĢkanlığı tarafından, belediye teĢkilatları kurulmuĢ olan bütün belediyelerden elde edilen “Belediye Atıksu Temel Gösterge Sonuçları” kapsamında; 2001–2006 yılları arasında, belediyeler tarafından alıcı ortama deĢarj edilen atıksu miktarı verilmektedir. 2006 yılı, “Belediye Atıksu Temel Gösterge Sonuçları”na göre; 3225 belediyeden 2321 belediyede kanalizasyon Ģebekesi ile hizmet verildiği belirlenmiĢ olup, kanalizasyon Ģebekesi ile hizmet verilen belediyeler tarafından 3,37 milyar m3 atıksu deĢarj edilmiĢtir. Belediyeler tarafından deĢarj edilen atıksu miktarının, % 41,9‟u akarsuya, % 45,2‟si denize, % 3,6‟sı baraja, % 1,4‟ü göle ve gölete, % 3,6.‟s araziye ve % 4,3‟ü ise diğer alıcı ortama deĢarj edilmiĢtir. (Grafik 11). 1,4% 3,6% 3,6% 4,3% 45,2% 41,9% Deniz Akarsu Baraj Arazi Göl-Gölet Diğer Grafik 11. Belediye Tarafından Kanalizasyon ġebekesinden DeĢarj Edilen Atıksu Miktarının, Alıcı Ortama Göre Yüzde (%) Dağılımı, 2006 39 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 5.2. Organize Sanayi Bölgeleri Türkiye‟de çevre kirliliğinin oluĢmasına neden olan kaynaklardan biri de sanayi tesisleridir. Ülkemizde, sanayi faaliyetlerinden kaynaklanan olumsuz etkiler diğer faaliyetlerden kaynaklanan olumsuz etkilerden daha fazla çevreye zarar vermektedir. Sanayi kuruluĢlarının sıvı atıkları ve bu atıkların arıtılmadan alıcı ortama boĢaltılması su kirliliğine ve su kirliliğine bağlı, toprak ve bitki örtüsü üzerinde aĢırı kirliliğe neden olmaktadır. Ayrıca sanayileĢme faaliyetleri ile kırsal alandan kente göç olayı baĢlamıĢ olup, bu durum da hızlı ve düzensiz yapılaĢmaya sebep olmaktadır. Türkiye‟de bulunan sanayi firmalarının büyük bir kısmı; büyük Ģehirlerin içinde, çevresinde, liman alanlarına yakın yerlerde ve alıcı ortam olarak kullanılan deniz kıyılarında ve akarsuların ve göllerin kenarlarında faaliyet göstermektedir. SanayileĢmeden kaynaklanan çevre sorunlarının çözülmesinde, sanayileĢmenin kontrollü bir Ģekilde Organize Sanayi Bölgeleri, (OSB) ve Küçük Sanayi Siteleri, (KSS) içinde geliĢiminin sağlanması etkili bir rol oynayacaktır. Sanayinin disiplin altına alınması, çevrenin korunması ve faaliyette bulunan iĢletmelerin çevre normlarına uygun üretim yapmalarının desteklenmesi bakımından, bu bölgeler önemli fonksiyonlara sahiptir. Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kurulu 2008 verilerine göre, ülkemizde hükmü Ģahsiyet kazanmıĢ 251 adet OSB bulunmaktadır. Bunlardan 131 adet OSB tamamlanarak faaliyete geçmiĢ durumdadır. Bu bölgelerden 36 tanesinde arıtma tesisi mevcut olup, 14 OSB ise atıksu arıtma tesisi ile sonuçlanan belediye kanalizasyona bağlıdır. Toplam olarak 50 adet OSB atıksu arıtma tesisi hizmetinden faydalanmaktadır. 18 OSB proje ve 4 OSB inĢaat aĢamasındadır. Faaliyette olan 50 civarında OSB‟nin içerisinde ise sınırlı sayıda sanayi tesisi bulunmakta ve doluluk oranı düĢüktür. Ülkemizde yer alan OSB‟lerde daha çok; metal eĢya, dokuma, gıda, kimya, orman, kağıt vb. sektörler faaliyet göstermektedir. 2872 sayılı Çevre Kanununun Geçici 4. maddesi gereği atıksu arıtma tesisi olmayan ve faal olan sanayi ve OSB‟ler Atıksu Arıtma Tesislerini 13 Mayıs 2009 tarihine kadar iĢletmeye almak zorundadırlar. OSB‟lerden kaynaklanan atıksular (evsel+endüstriyel) yoğunluklu olarak biyolojik ortak arıtma tesisinde arıtılmaktadır. Ayrıca Bakanlığımız tarafından 2007 yılı içerisinde toplanan bilgiler çerçevesinde ülkemizde münferit 3.196 atıksu arıtma tesisinin kullanıldığı belirlenmiĢtir. 40 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) TÜĠK BaĢkanlığı 2004 Ġmalat Sanayi Atık Envanteri araĢtırması sonuçlarına göre 3217 iĢyeri, 1,2 milyar m3 su temin etmiĢtir. AraĢtırma kapsamındaki iĢyerlerinden kaynaklanan 638 milyon m3 atıksuyun % 36'sı arıtılarak, % 64'ü ise arıtılmadan alıcı ortamlara deĢarj edilmiĢtir. İmalat Sanayi Atıksu Arıtımı, 2004 arıtılm ayan 64% arıtılan 36% Grafik 12. Ġmalat Sanayi Atıksu Arıtımı (%) “Organize Sanayi Bölgesi Atık Temel Gösterge Sonuçları”na göre; atıksu arıtma tesisi kullanan OSB‟lerde, 2003 yılında yaklaĢık 146.000 ton, 2004 yılında ise yaklaĢık 161.000 ton arıtma çamuru oluĢmuĢtur. 2004 yılında, OSB‟lerden çıkan arıtma çamurunun miktarının, % 56,14'ü düzenli depolanarak, % 28,75'i belediye çöplüğünde, % 14,72'si ise araziye atılarak, bertaraf edilmiĢtir 41 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 6. Atıksuların Geri Kazanılması ve Tekrar Kullanılması Türkiye‟de; atıksu arıtma ihtiyacının, su temininin ve talebinin ve atıksuyun yeniden kullanılmasının su teminine yararlarının belirlenmesi, geri kazanılmıĢ atıksuyun pazarlanması, mühendislik açısından ve ekonomik olarak alternatiflerin değerlendirilmesi ve maliyet analizi gibi, atıksuyun geri kazanılması ve yeniden kullanılmasına yönelik tesislerin planlanmasında takip edilecek adımlar, henüz yeterli seviyede bulunmamaktadır. Türkiye‟de, sanayi tesislerinden çıkan atıksuların tekrar kullanılması daha çok atıksuların geri kazanılarak tesis içinde geri devrettirilmesi Ģeklinde uygulanmaktadır. Özellikle Marmara Bölgesi‟ndeki sanayi tesisleri için su maliyetinin yüksek olmasından dolayı, bu bölgede yerleĢik sanayi tesislerinden kaynaklanan atıksuların geri kazanılması ekonomik yönden de cazip olmaktadır. Ülkemizde turistik yapılaĢmanın ve yatırımların yoğunlaĢtığı Ege ve Akdeniz Bölgeleri‟nde zamanla ortaya çıkan arıtma ihtiyaçları sonucu kurulan arıtma tesislerinin çıkıĢ suları, daha yeni yeni sulamada değerlendirilmeye baĢlanmıĢtır. Söz konusu atıksuların bir bölümü site yerleĢimlerinde bahçelerin ve parkların sulanması için kullanılırken, bir bölümü ise stabilizasyon havuzlarında biriktirilerek tarımsal amaçlı olarak kullanılmaktadır. Atıksu geri kazanım yöntemleri, tarımda sulama maksatlı, yeĢil alanların sulamasında, endüstriyel geri kazanım, yeraltına enjeksiyon, dinlenme maksatlı kullanılan bölgelerde (göller vb) geri kazanım, direkt olmayan (yangın suyu, tuvaletlerde vb) geri kazanım ve direkt (içme suyu olarak) geri kazanım sayılabilir. Atıksuların geri kazanılmasındaki teknoloji seviyesi, geri kazanılacak suyun kullanılma maksatları ile doğru orantılıdır. Eğer, tarımsal veya yeĢil alan sulamasında kullanılacak ise biyolojik arıtma çıkıĢının iyi bir Ģekilde dezenfeksiyonu yeterli olabilir. Direkt veya direkt olmayan bir geri kazanım söz konusu olacak ise daha ileri arıtma alternatifleri (membran teknolojileri, aktif karbon ve ileri oksidasyon yöntemleri vb) gündeme gelebilir. 42 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 7. Atıksu Arıtımında Darboğazlar ve Riskler Özellikle izin, izleme, denetim ve yaptırımlarda aynı iĢin farklı kurumlar tarafından mükerrer yürütülmesi nedeniyle çevre konusunda ülke genelinde sağlıklı bir atıksu Arıtımı uygulanamamaktadır. Orta ve küçük ölçekli belediyelerin finansman ve kurumsal kapasite açısından yetersiz olmaları özellikle atıksu açısından çözümü zorlaĢtırmaktadır. Tarife düzeylerinin yeterli olmayıĢı, toplanan gelirlerin yine aynı hizmetlere yeterince yönlendirilememesi ve kurumsal kapasite yetersizliği, yerel idarelerin uygun yasal ve teknik araçlarla desteklenmesi ve güçlendirilmesi gereğini ortaya koymaktadır. Çevre konusunda yürürlükte olan bütün kanuni düzenlemelerde yasalara aykırı durumda uygulanacak cezai iĢlemler tanımlanmıĢtır. Ancak, çevre kirliliğinin önlenmesi gayesiyle teĢvik gibi ekonomik araçlara gereği gibi yer verilmemiĢtir. Çevresel izinlerde sadece tesis çıkısına ait çözümlerin istenmesi temiz üretim yaklaĢımıyla örtüĢmemektedir. Ancak, son yıllarda özellikle Çevre ve Orman Bakanlığınca denetleme ve yaptırımın yanı sıra uygun teknolojilerin belirlenmesi ve kullanılması yönünde uygulamalar hız kazanmıĢtır. Gerek atıksu ve gerek atık Arıtımı konusunda, kirliliği kaynağında azaltma, geri kazanım, temiz üretim ve ölçek ekonomisinin kullanılarak sistem çözümü yaklaĢımları uygulanarak önemli neticeler alınmaya baĢlanmıĢtır. Kirlilik izleme ağının yetersizliği, standartların ve akreditasyonun sağlanamaması, verilerin çevresel göstergeleri elde edilecek Ģekilde derlenememesi ve sayısal ortamın çevresel veriye ulaĢmada yetersiz olması sebebiyle, hem çözüm önerilerinin oluĢturulmasında hem de uygulamada sorunların yaĢanmasına neden olmaktadır. Çevre sektöründe hizmet veren mühendislik-müĢavirlik firmalarının, çevre sorunlarının çözümünde daha fazla rol ve sorumluluk verilerek daha aktif ve etkin hale gelmeleri fayda sağlayacaktır. Mevzuat ve uygulama döngüsünü güçlendirmek, kurumsal çerçeveyi geliĢtirmek, gerekli kapasiteyi oluĢturmak, nitelikli personel istihdamı ve ekipman tedarikini sağlamak atıksu yönetimini güçlendirecektir. 43 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Bölüm 3 MEVZUAT Türk ulusal çevre mevzuatında atıksu sektörü ile ilgili yer alan baĢlıca düzenlemeler aĢağıda sıralanmaktadır: 6200 sayılı Devlet Su İşlerinin Teşkilatlanması ve Görevleri Hakkında Kanun, (Resmi Gazete: 25 Aralık 1953, No. 8592). 167 Sayılı Yeraltı Suları Kanunu, (Resmi Gazete: 23 Aralık 1960, No. 10688). 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu, (Resmi Gazete: 29 Mayıs 1981, No. 17354). 5035 sayılı kanun tarafından değiĢtirilmiĢtir; (Resmi Gazete: 02 Ocak 2004, No. 25334). 2872 sayılı Çevre Kanunu, (Resmi Gazete: 11 Ağustos 1983, No. 18132). 5491 sayılı kanun tarafından değiĢtirilmiĢtir; (Resmi Gazete: 13 Mayıs 2006, No. 26167). 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, (Resmi Gazete: 08 Mayıs 2003, No. 25102). Su Ürünleri Kanunu (Resmi Gazete: 04 Nisan 1971, No. 1380). Su Ürünleri Yönetmeliği, (Resmi Gazete: 29 Haziran 2004, No. 25507). Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, (Resmi Gazete: 31 Aralık 2004, No. 25687). Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirlenmesine Karşı Suların Korunması Yönetmeliği, (Resmi Gazete: 18 ġubat 2004, No. 25377). Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği, (Resmi Gazete: 26 Kasım 2005, No. 26005). Kentsel Atıksu Arıtma Yönetmeliği, (Resmi Gazete: 08 Ocak 2006, No. 26047). 44 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Türkiye‟de, 23 Ekim 2000 tarihli ve 2000/60/EC nolu Su Çerçeve Direktifi (SÇD) üzerine yürütülen ilk çalıĢma; (MATO1/TR/9/3) nolu “Türkiye‟de Su Çerçeve Direktifinin Uygulanması“ projesidir. Söz konusu proje Hollanda Hükümetinin MATRA Katılım Öncesi Programı ile desteklenmiĢtir. Proje; bütçesi ve “Su Çerçeve Direktifi”nin (SÇD) ilgili kurumlara tanıtılması açısından küçük ölçekli bir projedir. Su sektöründe çalıĢmaları daha iyi hale getirebilmek ve geliĢtirebilmek için; Türkiye‟nin ilgili kurumları tarafından, AB‟nin su mevzuatı doğrultusunda ve 23 Ekim 2000 tarihli ve 2000/60/EC nolu “Su Çerçeve Direktifi” dikkate alınarak “Su Sektörü için Türkiye‟de Kapasite GeliĢtirme Desteği” baĢlıklı bir proje hazırlanmıĢtır. Söz konusu projenin fiĢi AB Katılım Öncesi 2006 Yılı Mali ĠĢbirliği Yardım Programına sunulmuĢtur. Proje ile Türkiye‟de nehir havzası bazında su Arıtımı sistemine geçilmesinin geliĢtirilmesi amaçlanmaktadır. Proje ile ayrıca; 23 Ekim 2006 tarihli ve 2000/60/EC nolu “Su Çerçeve Direktifi”nin; 21 Mayıs 1991 tarihli ve 291/271/EEC nolu “ Kentsel Atıksu Arıtma Direktifi”nin; 04 Mayıs 1976 tarihli ve 76/464/EEC nolu “Tehlikeli Maddeler Direktifi”nin ve bu Direktifin kardeĢ Direktiflerinin uygulanabilmesi için, su politikası alanında eylem planı oluĢturmaya zemin teĢkil edecek ve belirli nehir havzalarına yönelik olacak uygulama planlarının hazırlanması bakımından kurumların güçlendirilmesinin ve su yönetimi araçlarının tasarlanmasının gerçekleĢtirilmesi planlanmaktadır. 45 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Bölüm 4 YATIRIM ĠHTĠYACI 1. SU SEKTÖRÜ YATIRIM ĠHTĠYACI (UÇES) (2007 – 2023) Yüksek miktarda yatırım gerektiren direktiflerin baĢında Kentsel Atıksuyun Arıtılması Direktifi, Ġçme Suyu Direktifi, Ġçme suyu Amacıyla Kullanılan Yüzeysel Suların Kalitesi ile ilgili Direktif, Su Çerçeve Direktifi, Suda Tehlikeli Maddeler Direktifi, Nitrat Direktifi ve Yüzme Suyu Direktifi gelmektedir. Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımların Planlanması Projesi kapsamında su sektörü direktiflerinin uygulanması halinde ihtiyaç duyulacak en az ve en yüksek yatırım miktarları tespit edilmiĢtir. Kentsel Atıksu Arıtma Direktifi hassas veya daha hassas su kaynaklarına deĢarj edilen atıksu için farklı arıtma tipi gerektirmektedir. Direktiflerin uygulanması halinde en az, orta ve en yüksek maliyet senaryoları oluĢturulmuĢ ve yatırım maliyetleri çıkarılan 7 direktifin toplam tutarı; en düĢük senaryoya göre 33.969 milyon Avro, orta senaryoya göre 35.874 milyon Avro ve en yüksek senaryoya göre 37.867 milyon Avro olarak belirlenmiĢtir. Buna göre; su sektörü için en düĢük ve en yüksek senaryolar arasındaki toplam yatırım ihtiyacı farkı yaklaĢık 4 milyar Avrodur. Bu farkın iĢletme maliyetlerinde de olacağı bilinmekte olup seviyesi Ģu an için tahmin edilememektedir. Bu belirsizlik en düĢük senaryonun seçilmesinde etkili olmuĢtur. Kentsel Atıksu Arıtma Direktifine uyumda en az maliyet gerektiren senaryo seçilmiĢtir. Bu senaryoya göre Marmara, Ege Denizi Kıyıları, Antalya ve Ġskenderun Körfezi ile içme suyu kaynağına 100 km‟den yakın içme suyu havzaları hassas, diğer yüzeysel sular normal ve bütün Karadeniz ile Boğaz‟ın altından deĢarj yapılan ve Karadeniz‟e doğru akan bölgeler az hassas alan olarak kabul edilmiĢtir. En yüksek senaryoda ise ülkenin bütün suları hassas alan olarak kabul edilmiĢ ve eĢdeğer nüfusu 10.000‟den yüksek bütün atıksu toplama alanlarında ileri arıtma öngörülmüĢtür. Ülkenin ekonomik durumu dikkate alındığında; arıtma sistemlerinin tipi, sayısı, iĢletme/bakım maliyetleri ve arıtma çamurlarının bertarafı ülkemize oldukça önemli bir mali yük getirmektedir. 46 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Tablo 6. Su Sektörü Direktif Bazında Yatırım Ġhtiyacı (2007 – 2023) (Milyon Avro) TOPLAM 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 18.083 687 717 770 798 833 859 880 957 1.112 1.179 1.227 1.260 1.303 1.332 1.303 1.443 1.423 270 15 15 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 1.550 91 91 91 91 91 91 91 91 91 91 91 91 91 91 92 92 92 12.743 462 517 572 620 642 660 692 713 756 817 869 896 921 949 877 891 889 Bazı.Teh.Mad.Su Ort. 1.300 76 76 76 76 76 76 76 76 76 77 77 77 77 77 77 77 77 Yüzme Sularının Dir. 23 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 33.969 1.332 1.417 1.526 1.602 1.659 1.703 1.756 1.854 2.052 2.181 2.281 2.342 2.410 2.467 2.367 2.521 2.499 Kentsel Atıksu Arıtma Tarımsal Kay. Gel. Nitrat Su Çer. Direktifi Ġnsani Tüketim Amaçlı Su. Kal. Ġçme Suyu Amaçlanan Yüzey Suları Kalitesi* Yüzey Su. Kal. Ölçüm ve Analiz Metodu Arıtma Çamuru ** Yer altı Sul.Teh.mad. Balık YaĢ. Koruma Deniz Kab. Ort. Kal. Kor TOPLAM *Burada belirtilen 12.743 AVRO Ġnsani Tüketim Amaçlı Suların Kalitesi Hakkında Konsey Direktifi ve Üye Devletlerde içme suyu elde edilmesi amaçlanan Yüzey sularında aranan kalite hakkında direktifinin uygulanması için gereken toplam maliyeti indikatif olarak göstermektedir. ** Maliyetler Kentsel Atıksu Direktifi içinde yer almaktadır. 47 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 3,000 2,500 2,000 1,500 1,000 500 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 Yerel Bütçe Hibe Kredi Atıksu İçme suyu Diğer (WFD, GWD) Grafik 13. Su Sektöründe Yer Alan Direktiflerin Yatırım Ġhtiyaçları (Milyon Avro) Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımlarının Planlanması Projesinde; 2003 Yılı Ulusal Programında su sektörü içinde yer alan toplam 24 direktiften Kentsel Atıksu, Nitrat, Ġnsani Tüketim Amaçlı Ġçme Suyu, Ġçme suyu Amaçlı Yüzey suyu Kalitesi, Yüzme Suları, Arıtma Çamuru, Suda Tehlikeli Maddeler ve yan direktifleri (8 direktif) ve Su Çerçeve Direktifi kapsamında sulama sistemleri ve reenjeksiyon sistemleri baĢta olmak üzere toplam 15 direktifin yatırım maliyetleri kısmen çalıĢılmıĢtır. Bu direktiflerin yatırım maliyetleri 63 Milyar 124 Milyon YTL (33 Milyar 969 Milyon Avro) olup geri kalan diğer direktiflerle ilgili herhangi bir çalıĢma yapılmamıĢtır. Bütün bu varsayımlardan hareketle Kentsel Atıksu Direktifi, Nitrat Direktifi, Suya Tehlikeli Maddelerin BoĢaltımı Direktifi ve Su Çerçeve Direktifi için önerilen senaryolardan en az yatırım gerektiren senaryolar seçilmiĢtir. Ġçme Suyu Direktifi, Ġçme suyu Amacıyla Kullanılan Yüzeysel Suların Kalitesi Direktifi ve Yüzme Suları Direktifi için doğrudan insan sağlığı ve ülkemizin geliĢen turizm potansiyeli dikkate alındığından dolayı en fazla yatırım gerektiren yüksek senaryo seçilmiĢtir. Su Sektörü Ġzleme Tablosu‟nda belirtilen yatırım maliyetleri seçilen senaryolara göre verilmiĢtir 48 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) İçme Suyu 12.743 € 41% Atıksu 18.083 € 59% Grafik 14. Su Sektörü Ġçin Toplam Yatırım Ġhtiyaçları ( Milyon avro) (2007–2023) Grafik 14‟de 2007 – 2023 yılları arasında atıksu arıtma tesisleri ve Ģebekelerinin ilk yatırım ve yenileme maliyetleri toplam 33 Milyar 604 Milyon YTL (18 Milyar 083 Milyon Avro) olacağı ve yenileme maliyetlerinin ilk yatırım maliyetleri ile yaklaĢık aynı seviyelerde olduğu görülmektedir. 28% 42% 21% 9% Arıtma Tesisi Yatırımları ġebeke Yatırımları Arıtma Tesisi Yenileme Yatırımları ġebeke Yenileme Yatırımları Grafik 15. Atıksu Yatırım Ġhtiyacı ( 2007 – 2023) 49 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Tablo 7. Atıksu Yatırım Ġhtiyacı (2007 – 2023) (Milyon Avro) Toplam 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 AAT Yatırımları 4.983 229 230 230 232 191 219 277 278 373 335 356 372 273 278 260 450 400 ġebeke Yatırımları 3.838 149 150 171 168 214 183 117 163 194 269 268 255 368 362 322 242 243 AAT Yenileme Yatırımları 1.539 50 56 61 66 71 76 81 86 91 96 100 105 110 115 120 125 130 ġebeke Yenileme Yatırımları 7.723 259 281 308 332 357 381 405 430 454 479 503 528 552 577 601 626 650 18.083 687 717 770 798 833 859 880 957 1.112 1.179 1.227 1.260 1.303 1.332 1.303 1.443 1.423 Toplam 50 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 2. 2872 SAYILI ÇEVRE KANUNU ÇERÇEVESĠNDE ATIKSU YATIRIM ĠHTĠYACI (2007 – 2017) 2872 sayılı Çevre Kanunu‟nun Geçici 4. Maddesi gereğince, atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler ile halihazırda faaliyette olup, atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ organize sanayi bölgeleri, diğer sanayi kuruluĢları ile yerleĢim birimleri Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlü kılınmıĢlardır. Çevre Yatırım maliyetlerine bakıldığında ise en fazla paya sahip sektör su ve atıksu sektörüdür. Çevre ve Orman Bakanlığımızın AB Çevre Müktesebatı uyumu çerçevesinde yürüttüğü projeler sonucunda, uyumun gerçekleĢtirilmesi için ihtiyaç duyulan yatırımların önümüzdeki 20 yıllık dönemde çevre sektörü için tahmin edilen toplam uyum maliyetinin 59 milyar avro, su sektörü için ise toplam uyum maliyetinin 34 milyar avro olduğu ortaya konulmuĢtur. Atıksu arıtma tesisleri ve Ģebeke yatırımları için ihtiyaç duyulan toplam maliyet ise 18.083 milyar avro‟dur. Toplam harcamalar iĢletme ve bakım, yenileme-yatırım ve yeni yatırım harcamalarından oluĢur. Bunlar; atıksu arıtma tesislerini geliĢtirmek/inĢa etmek için gereken ilk yatırım maliyetleri, yaĢlanan altyapıya yenileme yatırımı yapmak için gereken sermaye, kanalizasyon Ģebekesinin isletme ve bakım maliyetleri, atıksu arıtma tesislerinin isletme ve bakım maliyetleri, çamur giderimi isletme maliyetlerini kapsar. AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurularak tekrar değerlendirilmiĢtir. Çevre Kanununda atıksu altyapı yönetimlerinin altyapı yatırımlarını tamamlayıp kanalizasyon ve atıksu arıtma tesislerini iĢletmeye alma süreleri 2007–2017 aralığında olduğundan, UÇES‟de planlanan 2018–2023 yılları arasındaki atıksu yatırım ihtiyacı 2008 itibariyle 10 yıllık sürece, Çevre Kanunu‟ndaki süreler dikkate alınarak dağıtım yapılmıĢ olup Tablo 8 ve Grafik 16 oluĢturulmuĢtur. Tablo 8. Atıksu Yatırım Ġhtiyacı (2007 – 2017) ( Milyon Avro) AAT Yatırımları ġebeke Yatırımları AAT Yenileme Yatırımları ġebeke Yenileme Yatırımları Toplam Toplam 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 4.983 229 354 478 494 795 824 365 380 373 335 356 3.838 149 268 303 388 388 374 350 354 376 441 447 1.539 50 61 61 66 120 107 163 222 223 224 241 7.723 259 546 666 627 769 746 768 783 812 861 885 18.083 686 1.229 1.508 1.575 2.073 2.050 1.611 1.705 1.841 1.840 1.963 51 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 4.000 3.500 MİLYON AVRO 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 YILLAR AAT Yatırımları AAT Yenileme Yatırımları Şebeke Yatırımları Şebeke Yenileme Yatırımları Grafik 16. Atıksu Yatırım Ġhtiyacı (2007 – 2017) 3. YATIRIM ĠHTĠYACI FĠNANSMANIN KARġILANMASI Atıksu ile ilgili politikaların uygulanmasında ekonomik araçların rolünün çevre politikalarını destekleyecek Ģekilde kullanılması gerekmektedir. Özellikle Yeni Çevre Kanununda belediyelerin atıksu ile ilgili hizmetlerinin karĢılığını almasının sağlanması, bu hizmetlerden tahsil ettikleri gelirleri yine sadece bu alanlarda kullanmalarının sağlanması, teĢvik ve cezai yaptırımın güçlendirilmesi hususları yer almıĢtır. Atıksu hizmetleri için ücret alınması finansman stratejisinin önemli bir bileĢeni olması yanında kirleten öder prensibiyle uyumlu olmak için de gereklidir. Ancak, alınan ücretlerin, yerel yönetimler tarafından verilen hizmetleri karĢılayabilir, kullanıcılar tarafından da karĢılanabilir olması gerekmektedir. Ülkemizde nüfusu 150.000‟den büyük olan belediyeler atıksu bertarafı ile ilgili hizmetleri karĢılayabilir durumda olmakla birlikte bu nüfusun altında olan belediyeler verdikleri hizmetlerin karĢılığını alamadıklarından hizmetleri karĢılamada oldukça yetersiz kalmaktadırlar. Atıksu altyapı yatırımlarına finansman sağlanmasında önemli kaynaklardan biri olan tarifeler hizmetin sürdürülebilirliği açısından büyük bir önem arz etmektedir. Tarifeler 52 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) belirlenirken tüketicilerin ödeme gücünün de dikkate alınması, verilen hizmetin sürdürülebilirliği ve yapılan yatırımların finansmanın geri kazanılması açısından önem arz etmektedir. Genel Bütçeden Sağlanan Kaynaklar Belediye Bütçelerinden sağlanan kaynaklar AB Fonlarından Sağlanan Hibe Kaynaklar Uluslararası Finans KuruluĢlarından Sağlanan Krediler Atıksu Altyapı Yatırımları Ġçin Ġhtiyaç Duyulan Finansman Özel Sektör Yatırımları Kamu- Özel Sektör ĠĢbirliği Yatırımları Ġller Bankasından Sağlanan Krediler ġekil 2. Atıksu Altyapı Yatırımlarına Finansman Sağlanabilecek Kaynaklar 2464 sayılı Belediye Kanunu gereğince; su ve atıksu tarifeleri belediyeler tarafından belirlenir. Kanalizasyona bağlı olan sanayi tesisleri ve ev haneleri belediyelere kullanım ücreti arı Ġçin Ġhtiyaç Duyulan Finansman ödemek zorundadır. Suyunu kuyu suyundan temin eden sanayi tesislerinin kullanım ücreti ödemesine gerek olmamasına rağmen, bu tesislerden atıksu deĢarjları için kanalizasyona bağlanma ücreti alınmaktadır. Sanayi tesislerinden, tanımlanan bağlantı sınırlarına uymamaları halinde ise, uyumsuzluk ücreti alınmaktadır. 5491 sayılı “2872 sayılı Çevre Kanunu‟nda DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Kanun” (Resmi Gazete: 13 Mayıs 2006, No. 26167) gereğince; BüyükĢehir belediyeleri su ve kanalizasyon idareleri tarafından tahsil edilen suyu ve kullanılmıĢ suyu uzaklaĢtırma bedelinin % 1‟ i, çevre katkı payı olarak genel bütçeye gelir kaydedilir. Kanun uyarınca denetim yetkisi verilen kurum ve merciler tarafından verilen idari para cezalarının ise % 50‟si genel bütçeye gelir kaydedilir. 53 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Atıksu hizmetinin finansmanından yerel yönetimler sorumludur. Bu hizmetin Çevre Orman Bakanlığı, Ġller Bankası, DSĠ ile belediye öz kaynaklarından sağlanması beklenmektedir. Çevre ile ilgili politikaların uygulanmasında ekonomik araçların rolünün çevre politikalarını destekleyecek Ģekilde kullanılması gerekmektedir. Çevre Yatırım maliyetlerine bakıldığında ise en fazla paya sahip sektör su ve atıksu sektörüdür. Bakanlığımız tarafından yapılan projeler çerçevesinde atıksu sektörü için gerekli olan finansın kaynakları ve miktarları Tablo 9‟da verilmektedir. Tablo 9‟daki ilk iki sıra sermaye ve cari harcamalar için kullanılabilen finans kaynaklarını gösterirken, kamu yatırımı bütçesi, yurt dıĢı kaynaklı kredi ve hibeler sadece yatırım gereksinimleri için kullanılabilir. Tablo 9. Atıksu Sektörü Ġçin Finans Temini ( Milyon Avro) Toplam 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2.333 88 173 197 204 258 263 229 231 231 237 224 5.406 355 446 522 579 598 591 419 429 498 483 486 3.927 148 289 319 345 443 424 392 367 394 401 406 520 69 67.8 67 51 50 50 40 36 34 28 27 Fonlar 5.896 26 253 403 397 723 723 632 675 707 675 683 Toplam 18.083 686 1.229 1.508 1.576 2.072 2.050 1.711 1.737 1.864 1.824 1.826 Merkezi Ġdare Belediye Özkaynakları Ġller Bankası DıĢ Kredi 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2003 2004 2005 Abone Bedelleri 2006 2007 Kamu Bütçesi , sermaye 2010 Krediler 2011 2014 Kamu Bütçesi, cari Grafik 17. Atıksu Sektörü Ġçin Finans Temini (Milyon Avro) 54 2015 2017 Hibeler ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Türkiye‟de su/atıksu sektörü finansmanında kullanılan yerel kaynaklar ağırlıklı olarak devlet ve belediyelerin genel gelirleri ve belediye hizmetleri üzerinden alınan abone bedelleridir. Türkiye‟deki abone bedelleri tahsilat oranları konusunda veriler sınırlıdır. Yabancı kaynaklar ise uluslararası kuruluĢlar ve iki taraflı kredi verenlerden alınan hibe ve kredilerden oluĢur. Abone bedeli gelirleri metropol Ģehirlerde gerekli olan isletme-bakım ve yenileme-yatırım maliyetlerini karĢılamaya yetmektedir. Ancak, bu durum diğer yerleĢim birimi gruplarında aynı değildir. Diğer yerleĢim birimi kategorilerinin atıksu ödemeleri mevcut durumda isletme-bakım ve yenileme-yatırım maliyetlerini karĢılamaktan uzaktır. Atıksu Altyapı yönetimlerinin; atıksu altyapı sisteminin tamamının yatırım, iĢletim, bakım ve onarımının sürdürülebilirliğini sağlayabilecek hizmeti verilebilmeleri için birim subaĢına toplamaları gerekli olan ortalama içme suyu ve atıksu bedelleri aĢağıda verilmektedir. Tablo 10. Nüfusa Göre Atıksu ve Ġçme suyu Bedeli 2.000-10.000 ĠÇMESUYU BEDELĠ (avro/m³) 0,45-0,55 ATIKSU BEDELĠ (avro/m³) >0,90 ORTALAMA BEDEL (avro/m³) 1,35-1,45 10.000-50.000 0,40-0,45 0,50-0,85 0,90-1,30 50.000-100.000 0,40-0,45 0,35-0,50 0,75-0,95 >100.000 0,40-0,45 0,30-0,35 0,70-0,80 BELEDĠYE NÜFUSU Tablo 10‟da görüldüğü gibi verilen altyapı hizmetinin sürdürülebilirliğinin sağlanması için toplanması gereken birim su ve atıksu bedeli nüfus arttıkça azalma eğilimi göstermektedir. Bu nedenle nüfusu az olan yerleĢim yerlerinin yeterli altyapı hizmeti verebilmesi için finansal açıdan desteklenmesi önem arz etmektedir. 55 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Bölüm 5 YAPILAN ÇALIġMALAR I. Yönetmelik ve Genelge ÇalıĢmaları 1. Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği Kentsel Atıksu Arıtımı konulu 21 Mayıs 1991 tarih ve 91/271/EEC sayılı Konsey Direktifi‟nin içeriği; Kentsel atıksuların toplanması, arıtılması ve deĢarjı ile belirli endüstriyel sektörlerden kaynaklanan atıksu deĢarjının olumsuz etkilerine karĢı çevreyi korumaktır. Kanalizasyon sistemlerine boĢaltılan kentsel ve belirli endüstriyel atıksuların toplanması, arıtılması ve deĢarjı, atıksu deĢarjının izlenmesi, raporlanması ve denetlenmesi sağlanacaktır. Avrupa Birliği mevzuat uyum çalıĢmaları çerçevesinde, “Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği”, 08.01.2006 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe girmiĢtir. Yönetmelik çerçevesinde, hassas su alanlarının ve az hassas su alanlarının 2009 yılına kadar belirlenmesi gerekmektedir. Hassas alanlar belirlendikten sonra, bu alanlarda kalan belediyelere ileri arıtım yapma zorunluluğu gelecektir. TÜBĠTAK Kamu Kurumları AraĢtırma ve GeliĢtirme Projelerini Destekleme Programı çerçevesinde sunulan “Hassas Alanların ve Kentsel Atıksu Arıtım Esaslarının Belirlenmesi Projesi”nin en önemli hedefi, 8 Ocak 2006 tarihinde Bakanlığımızca yayınlanan Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliğinde tarifleri yapılan ve 3 yıl içinde belirlenerek ilan edileceği belirtilen “hassas”, “az hassas” ve “hassas olmayan” alanlardan, kıta içi su kaynakları göz önüne alınarak “hassas” ve “hassas olmayan” alanların belirlenmesidir. Ayrıca eĢdeğer nüfuslar ve alıcı ortam durumu dikkate alınarak nüfus bazında evsel atıksuların arıtımı için en uygun arıtma yöntemlerinin ve kirletici yüklerin ayrıca, alıcı ortamdaki kirlenme düzeyleri ve diğer çevresel faktörler dikkate alınarak havza ve/veya yerleĢim grupları bazında ekonomik, teknik ve sosyal açıdan uygulanabilirliği araĢtırılarak arıtma hedeflenmektedir. 56 tesisi kurma önceliklerinin belirlenmesi ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 2. Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara ĠliĢkin Yönetmelik ÇalıĢması 04.2006 tarih ve 5491 sayılı Çevre Kanununda DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Kanunla değiĢik 2872 sayılı Çevre Kanunun 11 inci maddesinde; “Atıksu altyapı sistemlerini kullanan ve/veya kullanacaklar, bağlantı sistemlerinin olup olmadığına bakılmaksızın, arıtma sistemlerinden sorumlu yönetimlerin yapacağı her türlü yatırım, iĢletme, bakım, onarım, ıslah ve temizleme harcamalarının tamamına kirlilik yükü ve atıksu miktarı oranında katılmak zorundadırlar. Bu hizmetlerden yararlananlardan, belediye meclisince ve bu maddede sorumluluk verilen diğer idarelerce belirlenecek tarifeye göre atıksu toplama, arıtma ve bertaraf ücreti alınır. Bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretler, atıksu ile ilgili hizmetler dıĢında kullanılamaz. BüyükĢehir belediyeleri ve belediyeler evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, iĢletmek veya iĢlettirmekle yükümlüdürler. Bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacaklar, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, iĢletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlüdür. Bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taĢıma ve bertaraf ücreti alınır. Bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretler, katı atıkla ilgili hizmetler dıĢında kullanılamaz. Arıtma ve bertaraf etme yükümlülüğüne tâbi tesis ve iĢletmeler ile yerleĢim birimleri, bu yükümlülüğe istinaden kurulması zorunlu olan arıtma ve bertaraf sistemleri, atıksu arıtma ve ön arıtma sistemleri ile atıksu altyapı sistemlerinin kurulması, onarımı, ıslahı, iĢletilmesi ve harcamalara katkı paylarının belirlenmesi ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça yönetmeliklerle düzenlenir.” hükümleri bulunmaktadır. Çevrenin korunması ve atıksu altyapı hizmetlerinin sürdürülebilir ve etkin bir Ģekilde yürütülmesi için düzenli olarak minimum gelir akıĢını sağlayacak Ģekilde Çevre Kanun‟un yukarıdaki hükümlerine dayanılarak “Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesine ĠliĢkin Yönetmelik Taslağı ” hazırlanmıĢ ve kurum görüĢlerine göre düzenlenmiĢtir. Yönetmelik Taslağı ile beraber atıksu ve katı atık kılavuz taslakları da hazırlanmıĢtır. Çevre Kanun‟un Geçici 4. maddesi ile atıksu arıtma tesislerini iĢletmeye alma süreleri belirlenmiĢtir. Belediyelere ve özellikle Organize Sanayi Bölgelerine atıksu arıtma tesislerini kurmalarını için zorunluluklar getirilmiĢtir. Bu yönetmelikle atıksu altyapı yönetimlerinden atıksu bedeli alamayanların yönetimlerim bu bedeli alması ve atıksu altyapı hizmetlerinin sürdürülebilir ve etkin bir Ģekilde yürütülmesi sağlayacak atıksu bedelinin alınmasını sağlayacaktır. 57 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 3. Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliğinin Yenileme ÇalıĢmaları Komisyonu tarafından Su Çevresine BoĢaltılan Bazı Tehlikeli Maddelerin Neden Olduğu Kirliliğe Dair 4 Mayıs 1976 tarih, 76/464/EEC direktifi revize edilerek 15 ġubat 2006 tarihinde 2006/11/EC direktifinin yayımlanmıĢtır. Ülkemiz Ģartlarında ilgili direktifin uygulanabilirliğinin kolaylaĢtırılmasını sağlamak gayesiyle, Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliğinin revize çalıĢmalarına devam etmektedir. 4. 2005/3 ve 2006/15 Sayılı ĠĢ Termin Planı Genelgeleri Kapsamında Yapılan ÇalıĢmalar Atıksu ve evsel nitelikli katı atık kaynaklarının yönetmelikte belirtilen alıcı ortam deĢarj standartlarını sağlamak için yapmaları gereken atıksu arıtma tesisi ve/veya kanalizasyon gibi altyapı tesisleri ile katı atık bertaraf tesislerinin gerçekleĢtirilmesi sürecinde yer alan yer seçimi, proje, ihale, inĢaat, iĢletmeye alma gibi iĢlerin zamanlamasını gösteren ĠĢ Termin Planı; Çevre ITP’LERĠN VALĠLĠĞE Kanunu‟nun Geçici 4. maddesi ile yürürlüğe girmiĢtir. SUNULMASINDAN ĠTĠBAREN Nüfus >100.000 3 yıl 100.000-50.000 5 yıl 50.000-10.000 7 yıl 10.000-2.000 10 yıl Ġçerisinde atıksu arıtma tesislerini 2872 sayılı Çevre Kanunu‟nun Geçici 4. Maddesine göre atıksu altyapı yönetimlerinin ve müstakil iĢletmelerin Kanunda öngörülen sürelerde yükümlülüklerin yerine getirilebilmesi için gerekli usul ve esasların yer aldığı 2006/15 sayılı ĠTP Genelgemiz 23.06.2006 tarih ve 7240 sayılı yazımız ile Valiliklere gönderilmiĢtir iĢletmeye almak zorundadır. 2005/3 sayılı ve 2006/15 sayılı ĠĢ Termin Planı Genelgeleri çerçevesinde hazırlanan ĠĢ Termin Planları Bakanlığımıza sunulmuĢtur. ĠĢ Termin Planlarının takibi ve izlenmesi Bakanlığımız Ġl Çevre ve Orman Müdürlüklerince yapılmaktadır. 58 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 5. Teknik Usuller Tebliği’nin Yenileme ÇalıĢması Teknik usuller tebliğinin kentsel atıksularının arıtılması ve geri kazanılması için yapılacak projelerin Bakanlığımızca onaylanması süresinde, günümüzün bilgi ve teknolojileri ile uygun, güncel ihtiyaçlara cevap verecek nitelikte bir projelendirme kılavuzu haline getirilmesi ve bu aĢamasında teknik eğitim ve danıĢmanlık hizmeti alınmıĢtır. Teknik Usuller Tebliği Yenileme çalıĢması devam etmektedir. 6. Atıksu Arıtma Tesisi Proje Onay Genelgesi 08.05.2003 tarih ve 25102 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre ve Orman Bakanlığı TeĢkilat ve Görevleri Hakkında Kanun hükümlerine uygun olarak hazırlanan “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği”nin Atıksu Arıtma Tesisleri Proje Onaylarına iliĢkin usul ve esaslarını düzenlemek, için 29.04.2005 tarih ve 4343 sayılı yazımız ile (2005/5) sayılı Atıksu Arıtma Tesisleri Proje Onayı Genelgemiz Valiliklere gönderilerek yürürlüğe girmiĢtir. Ülkemizdeki su kaynaklarının korunması ve ülke menfaatleri doğrultusunda sürdürülebilir kullanımının sağlanması için, istenilen düzeyde arıtma verimi sağlayacak, düĢük yatırım ve iĢletim maliyetine sahip atıksu arıtma teknolojilerinin seçilmesini hedeflemektedir. Ayrıca faaliyet sahiplerinin verimli ve ekonomik bir arıtma tesisine sahip olmasıyla çevresel yükümlülüklerini daha özenle yerine getirmeleri sağlanırken, ülke genelinde A.A.T proje onay iĢlemleri konusunda da birliktelik gerçekleĢtirilmiĢ olacaktır. Genel Müdürlüğümüz ve Ġl Müdürlüklerimiz tarafından Genelge yürürlüğe girdikten bugüne kadar 850 adet atıksu arıtma tesisi projesi onaylanmıĢtır. II. Proje ÇalıĢmaları Rekabet Gücünün Artırılması, Çevrenin Korunması ve Kentsel Alt yapının GeliĢtirilmesi, Bölgesel GeliĢmenin Artırılması gayesiyle yapılan aĢağıdaki proje çalıĢmalarını sürdürmektedir. 1. Evsel Atıksular Ve Organik Katı Atıkların Birlikte Arıtımı Yoluyla Yenilenebilir Enerji (Biyometan) Geri Kazanım Teknolojilerinin AraĢtırılması 2. Hassas ve Az Hassas Su Alanları Tebliği Taslağı hazırlanması 3. DüĢük Masraflı Arıtma Teknolojilerinin Türkiye ġartlarına Göre GeliĢtirilmesi ve Marmara Bölgesi Ġçin Örnek Uygulama Projesi 59 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 4. Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali Yardım IPA Programı kapsamında finanse edilecek çevre altyapı projelerinin gerçekleĢtirilmesi. 5. Hassas Alanların ve Kentsel Atıksu Arıtım Esaslarının Belirlenmesi Projesi 6. Evsel ve Evsel Nitelikli Endüstriyel (Kentsel) Arıtma Çamurlarının Yönetimi Projesi 7. Türkiye‟de Sürdürülebilir Yeraltı suyu Yönetimi Kapasitesinin GeliĢtirilmesi Projesi 8. Sapanca Gölünden Sürdürülebilir Yararlanma KoĢullarının Belirlenmesi ve Göle UlaĢan Kirleticilerin Yapısına Özgü Arıtma Teknolojilerinin GeliĢtirilmesi Projesi 9. YeĢilırmak Havzasında Tespit edilen Kirlilik Kaynaklarının Önlenmesi Hususunda bütün paydaĢların katılımı ile Bakanlığımızın Koordinasyonunda çalıĢmalar yapılması 10. Ergene Havzası Çevre Yönetimi Master Planı Projesi 11. “Türkiye‟de Su Sektöründe Kapasitenin Güçlendirilmesi” isimli Twinning projesi 12. Merkezi Gerçek Zamanlı Nehir Kirliliğinin Ġzlenmesi Projesi III. ĠPA Kapsamında Yapılan ÇalıĢmalar Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali Yardımlarını tek çatı altında toplayan ve 2007 yılından itibaren yürürlüğe giren, IPA (Avrupa Birliği Mali Yardım Programı) kapsamında, 15 belediyenin atıksu arıtma tesisi ve 8 belediyenin içme suyu arıtma tesisi için Fizibilite, ÇED ve AB prosedürleri çerçevesinde gerekli bütün dokümanların (ihale dokümanları) hazırlanması iĢi ihalesi yapılmıĢtır. Bu çerçevedeki, çalıĢmalar baĢlamıĢ olup, Mart 2009 tarihi itibari ile fizibilite, ÇED ve ihale dokümanı hazırlanması iĢi sona erecektir. Sonraki aĢamada, tesislerin yatırıma geçmesine yönelik inĢaat ihalesi ve kontrolörlük ihalesi gerçekleĢtirilecektir. 2007 yılı içerisinde fizibilite, ÇED ve ihale dokümanları hazırlanması iĢi ihale edilen atıksu projeleri: Erzurum Atıksu Arıtma Tesisi, Kolektör, Yağmursuyu ve Kısmi ġebeke Bartın Kanalizasyon ve Atıksu Arıtma Tesisi Projesi Ceyhan Atıksu Arıtma Tesisi Adıyaman Atıksu Arıtma Tesisi Polatlı Atıksu Arıtma Tesisi ve Ġlave ġebeke Yapımı 60 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Siverek Atıksu Arıtma Tesisi Projesi SeydiĢehir Atıksu Arıtma Tesisi ÇarĢamba Atıksu Arıtma Tesisi Diyarbakır Atıksu Arıtma (Biyolojik Arıtma Yenilemesi) Erdemli Kanal Ġlave ĠĢler ve Atıksu Arıtma Tesisi AkĢehir Atıksu Arıtma Tesisi Aksaray Atıksu Arıtma Tesisi Merzifon Atıksu Arıtma Tesisi Lüleburgaz Atıksu Arıtma Tesisi Soma Atıksu Arıtma Tesisi Ayrıca, 2009 yılı içerisinde ikinci paket de yaralan atıksu arıtma tesislerinin de fizibilite, ÇED ve ihale dokümanları hazırlanması iĢinin ihale edilmesi planlanmaktadır. ĠPA kapsamında; Tokat ve NevĢehir illerinin atıksu arıtma tesisleri inĢaat aĢamasındadır. Ordu, Turhal (Tokat), Sorgun (Yozgat), Palu – Kovacılar (Elazığ) ve Kars belediyelerinin atıksu arıtma tesisi yapımı iĢi fizibilite, ÇED ve ihale dokümanları hazırlanma aĢamasında bulunmaktadır. IV. Finansman Yardımı ÇalıĢmaları 2872 sayılı Çevre Kanunu‟nun 18. maddesinde atıksu arıtımı tesislerinin gözetim, fizibilite, etüt, proje ve inĢaat iĢlerinin kredi veya yardım suretiyle desteklenmesi ile çevre kirliliğinin giderilmesi çalıĢmaları için Bakanlık bütçesine, yılı bütçe gelirleri içerisinde tahmin edilen kanunun aynı maddesinin (a) ve (b) bentlerinde belirtilen gelirler karĢılığı ödenek öngörülmektedir. 03.04.2007 tarih ve 26482 sayılı “Çevre Gelirlerinin Takip Ve Tahsili Ġle Tahsilât KarĢılığı Öngörülen Ödeneğin Kullanımı Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde hazırlanarak Bakanlığımıza sunulan finansman talebi proje dosyaları, Daire BaĢkanlığımız görev, yetki ve sorumlulukları çerçevesinde teknik olarak incelenmektedir. Teknik incelemeler sonucunda uygun görülen finansman talepleri bütçe gelirleri doğrultusunda ve yardım talebinin % 45‟ini geçmeyecek Ģekilde ödeme yapılır. 61 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Bölüm HEDEFLER 6 I. 2872 Sayılı Çevre Kanunu Hedefleri (2007–2017) Avrupa Birliği uyum süreci ve ülkemizin ihtiyaçları dikkate alınarak 2006 yılı içerisinde 2872 sayılı Çevre Kanununda değiĢiklik yapılmıĢtır. Çevre Kanunu‟nun Geçici 4. Madde‟sinde atıksu arıtma tesisi kurmamıĢ belediyeler ile halihazırda faaliyette olup, atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ organize sanayi bölgeleri, diğer sanayi kuruluĢları ile yerleĢim birimleri, bu tesislerin kurulmasına iliĢkin iĢ termin plânlarını bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde Bakanlığa sunmak ve ĠĢ Termin Plânının Bakanlığa sunulmasından itibaren; belediyelerde nüfusu, 100.000‟den fazla olanlarda 3 yıl, 100.000 ilâ 50.000 arasında olanlarda 5 yıl, 50.000 ilâ 10.000 arasında olanlarda 7 yıl, 10.000 ilâ 2.000 arasında olanlarda 10 yıl, organize sanayi bölgeleriyle bunların dışında kalan endüstri tesislerinde ve atıksu üreten her türlü tesiste 2 yılsonunda iĢletmeye alma zorunluluğu getirilmiĢtir. Atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ atıksu altyapı yönetimlerinin çevrenin korunması, iyileĢtirilmesi ve insan sağlığının korunması için UÇES‟den daha kısıtlayıcı olan Çevre Kanununda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesislerini iĢletmeye almaları planlanmaktadır. Gayeler, Hedefler ve Stratejiler 1.Gaye: Yer altı, yüzey ve kıyı sularının kirliliği izlenecek, asgari düzeye indirilecek ve kirlenmesi önlenecektir. Hedef: Kentsel Atıksu Arıtma Yönetmeliğine uygun olarak hassas ve az hassas su alanları 2010 yılına kadar belirlenmesi planlanmaktadır. Strateji 1: Yer altı, yüzeysel ve kıyı sular ile ilgili ulusal su kaynakları izleme ağı oluĢturulması, 2: Su kirliliği hakkında halkın bilgilendirilmesi, 62 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 2. Gaye: Kentsel Atıksu Arıtma Yönetmeliğine uygun olarak kanalizasyon sistemleri ve arıtma tesisleri kurulacaktır. Hedef 1: 2010 yılına kadar nüfusu 100 bin‟den büyük belediyelerde atıksu arıtma tesislerinden faydalanan nüfusun % 90‟ının, 50.000-100.000 arasında olan belediyelerde % 50‟sinin, 10.00050.0000 arası olan belediyelerde % 40‟ının, 2.000-10.000 arası olan belediyelerde ise % 15‟inin üzerine çıkarılması planlanmaktadır. Hedef 2: 2012 yılına kadar nüfusu 100 bin‟den büyük belediyelerde atıksu arıtma tesislerinden faydalanan nüfusun % 100‟e, 50.000-100.000 arasında olan belediyelerde % 90‟ın, 10.000-50.0000 arası olan kentlerde % 50‟nin, 2.000-10.000 arası olan belediyelerde ise % 30‟un üzerine çıkarılması planlanmaktadır. Hedef 3: 2014 yılına kadar nüfusu 50 bin‟den büyük belediyelerde atıksu arıtma tesislerinden faydalanan nüfus % 100‟e, nüfusu 10 bin‟den büyük belediyelerde atıksu arıtma tesislerinden faydalanan nüfus % 90‟ın üzerine çıkarılması planlanmaktadır. Hedef 4: 2017 yılına kadar nüfusu 10 bin‟den büyük belediyelerde atıksu arıtma tesislerinden faydalanan nüfus % 100‟e, nüfusu 2 bin‟den büyük belediyelerde atıksu arıtma tesislerinden faydalanan nüfus % 90‟ın üzerine çıkarılması planlanmaktadır. Strateji 1: Arıtma tesisi teknoloji seçiminde hassas ve az hassas su alanları kriterlerine dikkat edilmesi, 2: Yenileme ve/veya geniĢletme gerektiren kanalizasyon sistemi ve atıksu arıtma tesislerinin tespit edilmesi, 3: Belediyelerin atıksu altyapı sistemlerinin ön görülen sürelerde tamamlanabilmesi için mevcut durumun belirlenmesi amacıyla TÜĠK, ilgili kuruluĢlar ve Ġl Müdürlüklerimiz aracılığıyla gelen verilerin toplanması, 4: Belediyelerin yapacakları kanalizasyon sistemi ve atıksu arıtma tesislerinin uluslar arası ve ulusal fonlar aracılığıyla ekonomik olarak desteklenmesi 5: Kamu özel sektör iĢbirliğinin teĢvik edilmesi, 6: ArıtılmıĢ atıksuyun tekrar kullanımının desteklenmesi, 7: Havza bazında öncelik durumuna göre, belediyelerin kurmaları gereken atıksu arıtma tesisleri için fizibilite ve ÇED dokümanlarının paketler halinde hazırlatılması, 3. Gaye: Belediyelerin teknik ve ekonomik altyapıları güçlendirilecektir. 63 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Hedef 1: Çevre Kanununa uygun olarak Belediyelerin kuracakları ve/veya kurmuĢ oldukları atıksu altyapı sistemlerinin yatırım, iĢletim, bakım, onarım ve yenileme giderlerin karĢılayabilirliğinin sağlanması planlanmaktadır. Strateji 1: 2008 yılı içerisinde atıksu altyapı sistemlerinin yatırım, iĢletim, bakım, onarım ve yenileme giderlerin karĢılanabilmesi için tam maliyet esaslı tarifelerin usul ve esaslarının belirlenmesini sağlayacak Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara ĠliĢkin Yönetmelik Taslağı‟nın çıkartılarak uygulamaya girmesi, 2: Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesine ĠliĢkin Yönetmeliği ile ilgili olarak Belediyeler için eğitim programları düzenlemesi Hedef 2: Belediyelerin atıksu altyapı sistemlerinin iĢletilmesinin sürdürülebilirliğinin sağlanması için çevre yönetim birimi kurması ve /veya çevre görevlisi istihdam etmesi sağlanması planlanmaktadır. Strateji 1: Çevre yönetim birimi kurulması ve /veya çevre görevlisi istihdam edilmesi ile ilgili usul ve esasların belirlenebilmesi için Çevre Denetimi Yönetmeliği 2008 yılı içerisinde revize edilmesi 2: Çevre görevlisi eğitim programları düzenlenmesi Hedeflerimize ulaĢmak için nüfusu 100.000‟in üzerinde olan yerleĢim yerlerinde nüfusun % 90‟ına 2010 yılında ve nüfusu 50.000 üzerinde olan yerleĢim yerlerinde nüfusun % 90‟ına 2012 yılında atıksu arıtma tesisi ile hizmet edilmesi planlanmaktadır. Ayrıca 2012 yılında 10.000‟in üzerindeki yerleĢimlerinde % 50‟sine atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilmesi planlanmaktadır. Yukarıdaki hedeflerimiz kapsamında atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen nüfusun toplam belediye nüfusuna oranı 2010 yılında % 73‟e, 2012 yılında ise % 81‟e ulaĢacaktır. 64 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Atıksu arıtma tesisi ile hizmet edilen nüfusun belediye nüfusuna oranı (%) 90 80 70 60 50 81 40 73 30 60 51 44 20 10 12 11 12 1994 1995 1996 17 20 1997 1998 33 34 36 2001 2002 2003 65 0 2004 2006 2007 2008 2010 2012 Yıllar Grafik 18. Atıksu Arıtma Tesisi ile Hizmet Edilen Nüfusun Toplam Belediye Nüfusuna Oranı ve 2010 – 2012 Hedefi (%) Atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye sayısında 2010 ve 2012 yıllarında belirgin bir artıĢ gözlenecektir. Yıllar itibari ile mevcut arıtma hizmeti alan belediye sayısı ve AAT hizmeti verilmesi hedeflenen belediye sayısı Grafik 19‟da verilmektedir. 700 631 Atıksu Arıtma Tesisi İle Hizmet Edilen Belediye Sayısı 600 500 467 408 400 436 362 322 278 300 238 248 200 100 71 75 82 106 119 0 1994 1995 1996 1997 1998 2001 2002 2003 2004 2006 2007 2008 2010 2012 Grafik 19. Yıllar Ġtibari Mevcut arıtma hizmeti alan belediye sayısı ve AAT hizmeti verilmesi hedeflenen belediye sayısı (1994-2012) 65 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) II. KURUMSAL YAPININ GÜÇLENDĠRĠLMESĠ Hem mevcut mevzuatın hem de ilgili AB direktiflerinin uygulamasını, izlenmesini ve denetimini güvence altına almak için kurumsal yapının güçlendirilmesine ihtiyaç vardır. Bunun için merkezi ve yerel düzeyde yaklaĢık 9000 ilave personele ihtiyaç duyulacağı düĢünülmektedir. Personel maliyetinin ilk 20 yıl için yaklaĢık 1.000.000.000 avro civarında olacağı tahmin edilmekte olup, bu maliyetin ÇOB ve özellikle Belediyeler tarafından karĢılanması planlanmaktadır. Özellikle denetim, izin ve yaptırımlarda aynı iĢin farklı kurumlar tarafından mükerrer yürütülmesi nedeniyle çevre konusunda ülke genelinde sağlıklı bir çevre yönetim planı uygulanamamaktadır. Türkiye‟de izin, izleme, denetleme, yaptırım ve raporlama gibi hususlar gerçekleĢtirilmekle birlikte, elde edilen sonuçlar bütünlük arz etmeyen bir yapıdadır. Su yönetimi konusunda mükerrerliği ve bütünlük arz etmeyen parçalı yapıyı önleyerek etkin hale getirecek, bir “Çerçeve Su Yasası” oluĢturularak kurumsal yapı güçlendirilecektir. Deniz çevresinin Petrol ve Diğer Maddelerle Kirlenmesi Durumlarında Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun kapsamında acil müdahale merkezlerinin oluĢturulması gerekmektedir. Öte yandan; gemi kaynaklı kirliliğin önlenmesi ve deniz çevresinin korunması gayesiyle özellikle illegal deĢarjların önlenmesi, balast sularının yönetimi, tehlikeli yüklerin deniz yoluyla taĢınması konularında ülkemizin teknik, idari ve hukuki altyapılarının geliĢtirilmesi gerekmektedir. 66 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Bölüm EĞĠTĠM, DENETĠM VE RAPORLAMA 7 I. EĞĠTĠM A) HĠZMET ĠÇĠ EĞĠTĠM Bakanlık taĢra teĢkilatının yılda en az bir kez olmak üzere alması gereken düzenli eğitimlerdir. Eğitimlerde mevzuatın uygulayıcısı olan taĢra teĢkilatına Bakanlığımızın atıksu konusundaki politikaları, hedefleri, stratejileri, atıksu arıtma teknolojileri ve mevzuatı anlatılacaktır. B) ĠHTĠSAS EĞĠTĠMĠ Bakanlık merkez teĢkilatı personelinin bilgi ve becerilerini artırmak, yeni geliĢmelerin, mevcut ve yeni arıtım teknolojilerinin takip edilebilmesi için Üniversiteler, firmalar vb. kurum kuruluĢlardan eğitim aldırılacaktır. C) DĠĞER EĞĠTĠMLER Çevre Kanunun ek 2 inci maddesinde “Faaliyetleri sonucu çevre kirliliğine neden olacak veya çevreye zarar verecek kurum, kuruluĢ ve iĢletmeler çevre yönetim birimi kurmak, çevre görevlisi istihdam etmek veya Bakanlıkça yetkilendirilmiĢ kurum ve kuruluĢlardan bu amaçla hizmet satın almakla yükümlüdürler. Bu konuyla ilgili usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.” hükmü bulunmaktadır. Konu ile ilgili çıkarılacak olan yönetmelik taslağı kurum görüĢlerine gönderilmiĢtir. 67 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Belediyelerin istihdam edeceği Çevre görevlilerine verilecek olan eğitim Bakanlığımız tarafından sağlanacaktır. Eğitim mevcut ve yeni mevzuatın uygulayıcıya anlatılması Ģeklinde olacaktır. II. DENETĠM VE RAPORLAMA Çevre müktesebatımızın AB‟ye uyumlaĢtırılması için ülkemizde izleme, değerlendirme ve raporlama konularında kurumsal yapıların güçlendirilmesine ihtiyaç vardır. Atıksu Arıtımı Eylem Planının uygulanmasına, izlenmesine, değerlendirilmesine ve raporlanmasına iliĢkin sorumluluğu olan kurum ve kuruluĢlarda gerekli örgütlenmenin sağlanması, çevre birimlerinin teknik ve donanım olarak güçlendirilmesi ya da yeni birimlerin oluĢturulması önem arz etmektedir. Atıksu Arıtımı Eylem Planının uygulanması gayesiyle DPT MüsteĢarlığı, Turizm Bakanlığı, Ġller Bankası Genel Müdürlüğü, Özel Çevre Koruma Daire BaĢkanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, üst düzey temsilcilerinden oluĢan “Atıksu Eylem Planının Yönlendirme Kurulu” oluĢturulacaktır. Bu kurul yılda en az bir kez olmak üzere Çevre ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda toplanacaktır. Yönlendirme Kurulu Atıksu Arıtımı Eylem Planının uygulanmasından, koordinasyonundan, sonuçların izlenmesinden sorumlu olacaktır. Yönlendirme Kurulu yılda en az bir defa toplanarak Atıksu Arıtımı Eylem Planının uygulanması hakkındaki geliĢmeleri değerlendirecektir. Belediyeler yılda bir defaya mahsus olmak üzere aĢağıdaki eylem planı formatını doldurarak Yönetim Kurulunun yapacağı toplantıdan bir ay önce göndermekle sorumlu olacaktır. “Atıksu Eylem Planının Yönlendirme Kurulu”nun sekretarya hizmetleri Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından sağlanacaktır. Çevre ve Orman Bakanlığı bu doğrultuda kuruluĢlar arası koordinasyonu sağlamak, Atıksu Arıtımı Eylem Planında yer alan amaçları gerçekleĢtirilmesine yönelik yıllık faaliyet planlarını hazırlamak, izleme ve raporlama yapmak ve sonuçları Atıksu Arıtımı Eylem Planı Yönlendirme Komitesine bildirmekle sorumlu olacaktır. 68 EYLEM PLANI (2008–2012) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI FORMATI BELEDĠYENĠN ADI 1. En son nüfus sayımına göre (2007) belediyenin nüfusu 2. Projenin yeri (il/ilçe/belde) 3. Mevcut alt yapı Arıtma Tesisi (Cevap Evet ise arıtmanın tipi (birincil, ikincil, ileri arıtma: ………………………..) Kolektör Hattı (deĢarj noktasına) (Cevap Evet ise kolektör hattının uzunluğu: ………………………..) ġehir içi Ģebeke Ayrık sistem (Uzunluğu: ………) BirleĢik sistem (Uzunluğu: ………) Diğer (Belirtiniz: ……………….) 4. Yatırım Programına alınan altyapı sisteminin aĢama durumu 5. Talep edilen altyapı ve projenin bileĢenleri Kanalizasyon Sistemi Atıksu Arıtma Tesisi Proje Proje Proje Onayı Proje Onayı Ġhale Ġhale ĠnĢaat ĠnĢaat Atıksu Arıtma Tesisi Kolektör Hattı ġehir içi ġebeke Diğer (Belirtiniz: ……………….) 7. Alıcı Ortam (ismini de belirtiniz) Dere Göl Nehir Deniz Diğer (Belirtiniz: ……………….) Adı-SOYADI Unvanı ÇalıĢılan Birim ĠletiĢim Bilgileri Tel Faks E-posta Ġmza : : : : : : : 69 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Bölüm 8 HAVZALARA GÖRE ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANLARI AKARSU HAVZALARI Türkiye geneli hidrolojik çalıĢmalar için 25 ana akarsu havzasına ayrılmıĢtır. Ana akarsu havzalarını gösteren havza listesi ve harita, havza numaralarına göre aĢağıdaki verilmiĢtir. ġekil 3. Akarsu Havzaları Haritası 70 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Grafik 20. Akarsu Havzalarında Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusları 71 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Sıra No Tablo 11. Havza Önceliklendirme Tablosu Su Kalitesi Havza Adı Baskı ve Etkiler KOI/ BOI5 NH4/NO3/TN Evsel Endüstriyel Tarımsal Hayvansal Korunan Alanlar Puanlama Toplam 1. Melen Alt Havzası 4 4 3 3 3 3 3 23 2. Akarçay Havzası 4 4 3 3 2 3 3 22 3. Meriç-Ergene Havzası 4 4 3 3 3 1 2 20 4. Kızılırmak Havzası 3 4 3 3 3 1 3 20 5. Gediz Havzası 3 4 3 3 3 1 2 19 6. Büyük Menderes Havzası 3 4 2 3 3 1 3 19 7. Ilısu Barajı Alt Havzası 3 4 2 1 2 3 3 18 8. YeĢilırmak Havzası 3 4 3 2 1 3 2 18 9. Sakarya Havzası 3 3 2 3 3 1 3 18 10. Susurluk Havzası 3 2 3 3 3 1 3 18 11. Marmara Havzası 3 3 3 3 2 1 3 18 12. Konya Kapalı Havzası 3 2 3 2 3 2 3 18 13. Küçük Menderes Havzası 3 2 3 3 3 1 2 17 14. Seyhan Havzası 2 3 1 3 3 2 3 17 15. Burdur Havzası 3 2 3 2 2 1 3 16 16. Ceyhan Havzası 1 2 3 2 3 1 3 15 17. Van Gölü Havzası 2 2 3 2 2 2 2 15 18. Antalya (Orta Akdeniz) Havzası 1 2 2 1 3 2 3 14 19. Kuzey Ege Havzası 2 2 2 2 3 1 2 14 20. Doğu Akdeniz Havzası 1 2 3 2 2 1 3 14 21. Batı Karadeniz Havzası 1 2 2 3 2 1 3 14 22. Fırat-Dicle Havzası 2 2 2 1 2 1 3 13 72 Sıra No ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Su Kalitesi Havza Adı Baskı ve Etkiler KOI/ BOI5 NH4/NO3/TN Evsel Endüstriyel Tarımsal Hayvansal Korunan Alanlar Puanlama Toplam 23. Doğu Karadeniz Havzası 1 1 2 3 1 1 3 12 24. Hatay Suları Havzası 1 1 2 3 2 1 2 12 25. Batı Akdeniz Havzası 1 1 3 1 2 1 3 12 26. Çoruh Havzası 1 2 2 2 1 1 3 12 27. Aras Havzası 1 1 2 1 1 3 2 11 Puanlama Su Kalitesi IV.Sınıf …..4 III.Sınıf .......3 II.Sınıf …..2 I. Sınıf …..1 Baskı ve Etkiler Çok Yoğun ……3 Orta Yoğun …...2 Az Yoğun …….1 Koruma Alanlarının Sayısı ve Önemi Çok .…….3 Orta …….2 Az ……....1 73 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Melen Alt Havzası (01) HAVZADA BULUNAN ĠLLER DÜZCE SAKARYA ZONGULDAK BOLU 74 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Coğrafi Durum Batı Karadeniz Bölgesi‟nde yer alan Melen Havzası 41° 5′ 00″ - 40° 40′ 00″ kuzey enlemleri ve 30° 50′ 00″ - 31° 40′ 00″ doğu boylamları arasında yer almakta olup, 2.437 km2‟lik alanı kapsamaktadır. Havzanın büyük bir bölümü Düzce ili idari sınırları içindedir, havzanın geri kalan küçük bir bölümü komĢu Sakarya, Bolu ve Zonguldak Ġlleri‟nin sınırları içerisinde yer almaktadır. Akçakoca hariç Düzce Ġli ilçelerinin neredeyse tamamı havza sınırları içerisinde bulunmaktadır. Akçakoca Ġlçesi‟nin küçük bir bölümü (bütün havzanın % 3‟ünü meydana getirmektedir) havza içindedir. Melen Havzası‟nın yeri ġekil 4‟de gösterilmektedir. ġekil 4. Melen Havzası’nın konumu ve uydu görüntüsü Havzadaki yüzeysel sular; akarsular, dereler, Efteni Gölü ve bir baraj gölünden oluĢmaktadır. Planlanma aĢamasında olan Melen Barajı, havzanın ikinci baraj gölünü oluĢturacaktır. Melen Havzası sisteminin bileĢenleri aĢağıda sıralanmakta ve ġekil 5‟de gösterilmektedir: Küçük Melen Nehri Kocasu Deresi Hasanlar Baraj Gölü Asar Deresi Uğur Deresi Aksu Deresi Efteni Gölü Büyük Melen Nehri Lahana Deresi Planlama aĢamasında olan Melen Baraj Gölü, Büyük Melen Nehri ve Lahana Deresi‟nin Karadeniz‟e dökülmeden önce birleĢtiği bölgenin mansabındadır. 75 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) ġekil 5. Melen Havzası bileĢenleri Nüfus Durumu Türkiye Ġstatistik Kurumu‟ndan (TÜĠK) alınan Düzce‟nin 1990, 1997, 2000 ve 2007 yılı Nüfus Sayımı sonuçları Tablo 12‟de verilmiĢtir. 2007 yılı nüfus sayımına göre Düzce Ġli‟nin toplam nüfusu 323.328‟dir. Tablo 12. 1990–2007 yılları arası Düzce Ġli nüfusu Ġlçeler 1990 Nüfus Sayımı Sonuçları Toplam Kentsel Kırsal 1997 Nüfus Sayımı 2000 Nüfus Sayımı Sonuçları Sonuçları 2007 ADNKS Sonuçları Toplam Kentsel Kırsal Toplam Kentsel Kırsal Toplam Kentsel Kırsal Merkez 138.560 65.209 73.351 157.582 76.038 81.544 159.690 56.649 103.041 183.395 94.637 88.758 Akçakoca 32.839 13.582 19.257 37.644 20.398 17.246 43.895 25.560 18.335 36.944 22.416 14.528 Cumayeri 11.963 5.193 6.770 12.126 7.567 4.559 13.348 7.434 5.914 12.805 9.302 3.503 Çilimli 15.427 3.717 11.710 14.596 3.906 10.690 16.849 7.147 9.702 16.316 4.504 11.812 Gölyaka 19.775 4.265 15.510 17.693 5.227 12.466 19.612 8.572 11.040 19.637 8.007 11.630 GümüĢova 14.536 5.051 9.485 17.270 11.821 5.449 18.043 12.103 5.940 14.527 6.385 8.142 KaynaĢlı 18.308 5.878 12.430 18.463 7.166 11.297 21.639 9.439 12.200 20.888 9.329 11.559 Yığılca 22.271 2.939 19.332 19.987 3.138 16.849 21.190 3.728 17.462 18.816 3.314 15.502 273.679 105.834 167.845 295.361 135.261 160.100 314.266 130.632 183.634 323.328 157.894 165.434 Toplam Kaynak: TUĠK 76 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) ġekil 6. Düzce Ġli sanayi ve konut yerleĢimi haritası 77 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Baskı ve Etkilerin Analizi Tarım ve Hayvancılık Düzce Ġli‟nde arazinin küçük bir kısmı I.sınıf tarım arazisidir. Tarıma elveriĢli alan olarak tanımlanan I., II. ve III. sınıf arazi, toplam arazinin % 15‟ine karĢı gelmektedir. Tarım alanlarının dağılımına bakıldığında tarıma elveriĢli alanların, ağırlıklı olarak Düzce Ovası Merkez ilçesinde bulunduğu görülmektedir. Aynı zamanda, ovada yer alan Çilimli, GümüĢova ve Gölyaka ilçelerinde de tarıma elveriĢli alanlar yer almaktadır. KaynaĢlı ve Cumayeri ilçeleri ise sınırlı büyüklükte tarım alanlarına sahiptir. Ekili alanlarının % 60‟ından fazlası meyve üretiminde kullanılmakta olup, meyve üretiminin de neredeyse tamamı fındıktır. Diğer önemli grup tahıllardır ve ekim alanı olarak yaklaĢık % 85‟i mısır ve buğdaya ayrılmıĢtır. Ekim alanı olarak büyük bir pay tutmamakla beraber önemli sayılabilecek diğer ürünler; tütün, Ģeker pancarı ve patatestir. Yüksek eğimli ve toprak kalınlığının az olduğu arazilerde fındık üretimi önemli bir paya sahiptir. Düzce‟de Arabacı Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi tarafından baĢlatılmıĢ olan nohut, yer fıstığı, fasulye vb. ürünlerdeki organik tarım deneyimi; ilde farklı ürünlerde yaygınlaĢma potansiyeli taĢımaktadır. Düzce‟de büyükbaĢ ve küçükbaĢ hayvancılık çok yaygın gözükmezken, kümes hayvanı yetiĢtiriciliği önemli paya sahiptir. Sığır, manda, koyun, keçi ve tavuk yetiĢtiriciliği Düzce‟nin bütün ilçelerinde yapılmaktadır. Büyük ve küçükbaĢ hayvan yetiĢtiriciliği daha çok ilin ihtiyacını karĢılamaya yönelik iken, kümes hayvancılığı ticaret amaçlı olup Bolu, Sakarya ve Zonguldak gibi illere canlı kümes hayvanı pazarlanmaktadır. Düzce‟nin ilçelerinde tavuk kesimi ve iĢlenmesi yapılmamaktadır. Ġl genelinde hayvancılığın çok fazla geliĢmemesinin nedenleri arasında, yem fiyatlarının yüksekliği ve yem üretiminin düĢüklüğü önem taĢır. Düzce Ġl Tarım Müdürlüğü‟nden 2005 yılında yetiĢtirilen hayvan sayıları temin edilmiĢ olup, Akçakoca hariç Düzce ilçelerindeki hayvan sayısı ve dağılımı Tablo 13‟de gösterilmektedir. Tablo 13. Düzce Ġli’nde Hayvan YetiĢtiriciliği Ġlçe Sığır 2005 yılındaki hayvan sayısı Manda Koyun Keçi Tavuk Düzce 16850 600 2000 150 2714800 Cumayeri 2400 - 100 - 195500 Çilimli 3105 15 75 - 594292 Gölyaka 4950 218 3340 100 282000 GümüĢova 2880 0 245 0 305500 KaynaĢlı 2890 3 1815 45 294500 Yığılca 6897 26 2300 Toplam 39972 862 9875 78 1112250 295 5498842 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Sanayi ve Ticaret 1995 yılında Bolu Valiliğinin talebi doğrultusunda Düzce Organize Sanayi Bölgesi‟nin Düzce Merkez Beyköy Beldesi‟ndeki 200 hektar alan üzerinde kurulmasına izin verilmiĢtir. Düzce 1. OSB toplam olarak 200 hektar bir alan üzerine kurulmuĢtur. Bu alanın 100 hektarı sanayi parseli olarak, 100 hektar alan içi yollar, sosyal tesisler, yeĢil alanlar, arıtma tesisi alanı olarak tahsis edilmiĢtir. 1. OSB‟de toplam 48 yatırımcı firmaya 8230 kiĢiye istihdam sağlamak amacı ile tahsis yapılmıĢtır. Düzce Valiliği tarafından T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı‟na müracaat edilip yatırımcılara tahsis edilmek üzere yeni Organize Sanayi Alanları kurulması için çalıĢma baĢlatılmıĢ olup Düzce Ġli Merkez Ġlçesi Beyköy Beldesi Tepetarla Mevkiinde belirlenen 150 hektarlık mera vasıflı alanın 2. Organize Sanayi Bölgesi olarak kurulması planlanmaktadır. Sonuç olarak Düzce‟nin sanayi teĢviki kapsamında yer alması Melen Havzası‟nda endüstriyel kirlenme bakımından ciddi bir risk teĢkil etmektedir. Düzce sanayi ve konut yerleĢimi haritası ġekil 6‟da verilmektedir. Turizm Düzce ili sınırları içerisindeki çoğu turistik tesis Akçakoca‟da bulunmaktadır. Düzce Ġli Çevre Durum Raporu‟na göre görüldüğü gibi ilçede; 14 otel, 11 pansiyon, 7 kamp bölgesi ve 2 tatil köyü mevcuttur (Tablo 14) Günübirlik nüfus artıĢı Haziran-Ağustos ayları arasında ise artıĢ göstermektedir. Tablo 14. Düzce Akçakoca’da yer alan turistik tesisler Olanak tipi Tesis sayısı Oda sayısı Yatak sayısı Otel 14 449 943 Pansiyon 11 131 363 Kamp 7 174 394 Tatil köyü 2 15 70 Düzce ili ana arterlerin kesiĢtiği noktada yer almaktadır. Dolayısıyla otoyol üzerinde çok sayıda günübirlik konaklama tesisi mevcuttur. Bu transit istasyonlar yolculara restoran, tuvalet ve market hizmeti sunmaktadır. 79 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) ATIKSU ARITIMI Melen Havzası‟nda sadece bir adet evsel atıksu arıtma tesisi bulunmakta olup, bu tesis Düzce Ġl Merkezi‟ndedir. Atıksu arıtma tesisi, Düzce Ġli‟nin batı tarafında, Küçük Melen Nehri yakınında bulunmaktadır ve 2,7 ha alan üzerinde inĢa edilmiĢtir. Tesis, 1993 yılında iĢletmeye alınmıĢ ve her biri 10 yıl hizmet verecek olan 2 kademe halinde tasarlanmıĢtır. 2. kademede 2003‟de bitirilmesi gerekmesine rağmen inĢaatı henüz baĢlamamıĢtır. Söz konusu tesise ait tasarım debileri Tablo 15‟de verilmektedir. Tablo 15. Atıksu arıtma tesisi tasarım debileri Yıllar 1993–2003 2003–2013 875 1.260 Maksimum Debi (m3/sa) 1.000 1.445 Minimum Debi (m3/sa) 355 505 Ortalama Debi (m3/sa) 550 795 Tasarım debisi (m3/sa) Söz konusu atıksu arıtma tesisi gelen atıksuyun 1/3‟ünü arıtmakta olup, Düzce Merkez, Cumayeri, Çilimli, GümüĢova ve Gölyaka yerleĢimlerinin atıksularını arıtacak merkezi atıksu arıtma tesisinin Cumayerinde kurulması planlanmaktadır. 80 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Melen Havzasında bulunan nüfusu 2000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 16. Melen Havzasının Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġlçe Belediye Yatırımın Nüfus Planlanan 2007 ĠĢletmeye Alma Tarihi Merkez Düzce 94.637 Cumayeri Çilimli Gölyaka GümüĢova KaynaĢlı Yığılca Cumayeri Çilimli Gölyaka GümüĢova KaynaĢlı Yığılca 9.302 4.504 8.007 6.385 9.329 3.314 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Düzce AAT Arıtma Türü Fiziksel+Biyolojik 15.05.2017 01.06.2015 25.04.2017 01.05.2014 22.04.2017 15.12.2017 ĠnĢaat Proje Havzası Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz 81 Açıklama Düzce Belediyesine Ait Atıksuların 1/3'ü arıtılmaktadır. Revize ve yeni arıtma tesisi inĢası 2009 Yılı Ġçerisinde Tamamlanacaktır. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Akarçay Havzası (02) HAVZADA BULUNAN ĠLLER AFYONKARAHĠSAR KONYA 82 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Afyonkarahisar-Akarçay Havzası‟nın altında Eber ve AkĢehir Alt Havzaları yer almaktadır. AkĢehir ve Eber Alt Havzaları içinde yer alan en önemli akarsu Akarçay Havzası‟nın batısından çok sayıda kaynaktan beslenerek baĢlayan, batı-doğu istikametinde akan ve Eber Gölü‟ne ulaĢan Akarçay Deresi‟dir. Havzada Eber Gölü‟nden AkĢehir Gölü‟ne suyun akıĢını sağlayan tabii bağlantı kesilerek su regülatör ve kanallarla sulama alanlarına gönderilmektedir. Sulama genellikle salma sulama Ģeklinde yapılmaktadır. Ayrıca sulama amaçlı açılmıĢ olan yüzlerce yeraltı kuyusu ve açılan kuyulardan çekilen suyun yine salma sulama için kullanıldığı bilinmektedir. Su Kaynakları Tablo 17. Akarçay Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular HAVZA ADI Akarçay YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 8.377 0,49 0,3 1,9 Nehir Ġsimleri Akarçay ve Müteferrik sular Tablo 18. Akarçay Havzası; Göller Maksimum Havza Adı Göl Adı Minimum Kot Hacim Kot Hacim (Hm³) 333,9 (M) 965,69 (Hm³) 42,2 1903,8 954,39 372,3 Akarçay Eber (M) 968,00 Akarçay AkĢehir 959,02 Tablo 19. Akarçay Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Akarçay Seyitler 0 0 S T 0 Akarçay Selevir 0 0 S T 0 Akarçay Kayabelen 0 0 S 0 0 Havzada üç adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan ikisi sulama ve taĢkın koruma, biri ise sadece sulama amaçlı kullanılmaktadır. 83 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Koruma Alanlarının Tanımlanması Sulak Alanlar; Eber Gölü, AkĢehir Gölü, Karamık Gölü Baskı ve Etkilerin Analizi AkĢehir-Eber Gölleri Alt Havzası‟ndaki çevre sorunlarını; su kaynaklarının kullanımı, toksik ve kimyasal kaynaklı kirleticiler, evsel atıklar, alan dıĢı kirletici kaynaklar, tabii etkenler ve insan faktörleri olarak ele alabiliriz. Tarımsal Kaynaklı Kirleticiler Tarım alanlarında kullanılan gübre ve pestisitlerden kaynaklanan kirlilik yükleri su kaynaklarını kirletmektedir. Tarım Bakanlığı tarafından 2005-2007 yılları arasında Marta kapsamında Nitrat Direktifi ile ilgili yapılan proje sonucunda Eber-AkĢehir Gölleri Havzası içerisinde tarım ve hayvancılık faaliyetlerinden (suni ve tabii gübre kullanımı ile hayvansal atıklar) kaynaklanan azot(N) yükü Afyon sınırları içerisinde 113,7 kg/ha-tarım arazisi, Konya sınırları içerisinde ise 94 kg/ha-tarım arazisi olarak tespit edilmiĢtir. Evsel Kaynaklı Kirleticiler Havzada bulunan nüfusu 2000‟in üzerinde olan 49 adet belediyenin 47‟sinin atıksu arıtma tesisi bulunmamaktadır. Afyonkarahisar ili atıksu arıtma tesisi ve AkĢehir atıksu arıtma tesisi ise randımanlı çalıĢmamaktadır. Söz konusu belediyelerden kaynaklanan atıksular akarsular vasıtasıyla Eber ve AkĢehir göllerine ulaĢmaktadır. Sanayi Kaynaklı Kirleticiler Akarçay Deresi‟nin havzaya ulaĢana kadar hem kirletildiği hem de plansız ve programsız su çekildiği Afyonkarahisar Ġli‟nde bulunan kamu ve özel sektör sanayi kuruluĢlarının sektörel dağılımı aĢağıdaki gibidir; - Madencilik ve Tas Ocakçılığı Sanayi : 281 Adet - Gıda, Ġçki ve Tütün Sanayi : 107 Adet - Tekstil, Giyim ve Deri Sanayi : 25 Adet - Orman Ürünleri Sanayi : 16 Adet - Kağıt ve Kağıt Ürünleri Sanayi : 1 Adet - Kimya Sanayi : 10 Adet - TaĢ ve Toprağa Dayalı Sanayi : 33 Adet - Metal Ana Sanayi : ----- - Metal EĢya, Makine ve Teçhizat Ġmalat Sanayi : 40 Adet - Diğer Ġmalat Sanayi : 53 Adet Afyon Ġli genelinde 46 adet iĢletmede arıtma tesisi bulunmaktadır. 84 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ 2006 Ölçüm Sonuçları BOĠ, KOĠ) 85 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Akarçay Havzasında nüfusu 2.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 20. Akarçay Havzası Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Ġlçe Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Bolvadin Bolvadin Çay Çay Çay Çay Çobanlar Çobanlar Ġhsaniye Ġhsaniye Ġhsaniye Ġscehisar Ġscehisar Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Belediye Afyon Erkmen Nuribey Salar Susuz Sülün Bolvadin DiĢli Çay Ġnli Karamıkkaracaören Pazarağaç Çobanlar Kocaöz Bozhüyük Gazlıgöl Yaylabağı Ġscehisar Seydiler Beyyazı Büyükkalecik Çayırbağ Çıkrık Değirmenayvalı Nüfus 2007 159.967 3.189 2.957 3.842 4.202 2.631 31.352 3.766 14.702 2.014 3.702 2.867 8.630 2.366 2.032 2.087 2.099 11.721 2.099 3.025 3.251 3.802 2.471 2.988 Arıtma Tesisi Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi ĠĢletmede Adı Afyonkarahisar AAT 02.04.2012 30.11.2011 01.03.2014 20.03.2017 03.05.2017 30.11.2011 30.11.2011 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 30.06.2010 13.05.2017 13.05.2017 07.05.2017 15.02.2017 13.05.2017 13.05.2017 Arıtma Türü Biyolojik (Damlatmalı Tip) ĠnĢaat Proje Havzası Açıklama Akarçay Uygun Arıtma Yapamamaktadır. Tesvisi Planlanmaktadır Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay 86 Ulusal Bütçe ATIKSU ARITIMI Ġl Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Afyonkarahisar Konya Konya Konya Konya Konya Konya Konya Konya Ġlçe Merkez Merkez Merkez Merkez SinanpaĢa SinanpaĢa SinanpaĢa SinanpaĢa SinanpaĢa SinanpaĢa SinanpaĢa Sultandağı Sultandağı Sultandağı Sultandağı ġuhut ġuhut ġuhut AkĢehir AkĢehir AkĢehir AkĢehir AkĢehir AkĢehir AkĢehir Tuzlukçu EYLEM PLANI (2008–2012) Belediye Fethibey Gebeceler IĢıklar Sülümenli AhmetpaĢa Akören Düzağaç Kılıçarslan Kırka SinanpaĢa Tınaztepe Dereçine Sultandağı Yakasinek YeĢilçiftlik Balçıkhisar Karaadilli ġuhut Adsız AkĢehir AltuntaĢ Çakıllar Doğrugöz Karahüyük Ortaköy Tuzlukçu Nüfus 2007 2.598 3.126 7.118 4.906 2.787 2.968 2.580 2.467 2.067 4.013 3.460 2.612 6.364 2.278 2.653 2.228 3.083 12.038 3.394 63.472 2.160 3.010 4.393 2.011 2.128 3.977 Arıtma Tesisi Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje 15.02.2017 13.05.2017 30.01.2015 13.05.2017 10.04.2017 30.11.2011 30.11.2011 30.11.2011 09.05.2017 07.04.2017 10.05.2017 30.11.2011 15.02.2014 30.11.2011 30.11.2011 04.09.2017 18.02.2017 13.05.2014 Havzası Açıklama Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay AkĢehir AAT 22.05.2010 01.01.2016 13.05.2017 01.09.2016 13.05.2017 31.12.2016 Stabilizasyon Havuzu Doğal Arıtma Akarçay X X X 87 Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Proje Onayı Yapıldı ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 21‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 21. Akarçay Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 88 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (20072017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Akarçay Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 21. 2008 – 2017 Yılları Arasında Akarçay Havzasının AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu 2.000 – 10.000 AAT Yatırım Maliyeti (avro) 10.000- 50.000 50.000 – 100.000 >100.000 Toplam 142.401 69.813 63.472 275.686 32.040.225 16.056.990 14.281.200 62.378.415 Tablo 22. 2008 – 2017 Yılları Arasında Akarçay Havzasının AAT Yenileme Gideri Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Afyonkarahisar ( Merkez) NÜFUS 159.967 Havza Toplamı 89 YENĠLEME MALĠYETĠ (avro) 17.596.370 17.596.370 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Meriç - Ergene Havzası (03) HAVZADA BULUNAN ĠLLER TEKĠRDAĞ KIRKLARELĠ EDĠRNE 90 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ergene Havzası Trakya‟nın ortasında yer alıp Kuzey Marmara havzası, Meriç-Ergene havzası ve Bulgaristan ile çevrilidir. Bölge kuzeyde Karadeniz, güneyde Marmara ve kuzey Ege (Saroz Körfezi) sahilleri ile çevrilidir. Ergene nehri, havzanın kuzey doğusunda bulunan Istıranca Dağlarındaki Ergene Kaynaklarından doğmaktadır ve Ergene Deresi adıyla KD-GB yönünde akmaktadır. Ġnanlı Köyü civarında doğudan gelen Çorlu suyu ile birleĢerek Ergene Nehri ismini almaktadır. Ergene, kuzeyden Soğucak Dere, Poyralı Dere, Celaliye Dere birleĢimi olan Lüleburgaz Çayı‟nı, ġeytan Dere, Çimenli Dere ile Süloğlu Dere; güneyden ise Çengelli Dere, BeĢiktepe Dere, Hayrabolu Dere ve gibi büyük yan kolları alarak D-B istikametinde akmaktadır. Uzunköprü çıkıĢında E.Ġ.E.‟nin 105 nolu AGĠ da drenaj alanı 10194,8 km2‟dir. Daha sonra Adasarhanlı köyü güneyinde Meriç Nehri ile birleĢmektedir. BirleĢim yerindeki drenaj alanı 1013 km2‟dir. Bölgede toplam 269 adet tekstil iĢletmesi bulunmaktadır. Bu iĢletmelerinin 239‟u Tekirdağ, 11‟i Edirne ve 19 adedi ise Kırklareli ilinde bulunmaktadır. Süt sanayisinin 13‟ü Tekirdağ, 9‟u Kırklareli ve 12 adedi ise Edirne ilinde bulunmaktadır. Bunun yanında çok sayıda da küçük ölçekli süt iĢletmesi (mandıra) bulunmaktadır. Trakya bölgesinde 48 adet sıvı yağ ve margarin iĢleyen yağ fabrikası bulunmakta ve ağırlıklı olarak ayçiçeği tohumu iĢlenmektedir. Bölgedeki iĢletmeler Türkiye bitkisel yağ sanayi kapasitesinin % 60‟ını oluĢturmaktadır. Türkiye buğday üretiminin % 8-10‟u üretilmektedir. Bölgede toplam olarak 75 adet un fabrikası bulunmaktadır. Sadece Tekirdağ ilinde 40 adet un fabrikası bulunmakta olup, bu fabrikalara çok küçük kapasitede çalıĢan değirmenler dahil değildir. Bölgede un sanayi çok geliĢmiĢ endüstriler arasında bulunmakta ve yurt dıĢından buğday ithal edilerek karĢılığında un ihracatı da yapılmaktadır. Bölgedeki kirlenmenin önemli sebeplerinden birisi 600‟ün üzerindeki büyük sanayi kuruluĢunun atıklarından kaynaklandığı dikkate alınarak denetimlere ağırlık verilmiĢtir. 1992 yılında havzada sadece 10 adet arıtma tesisi bulunurken bugün tamamına yakını arıtma tesisini kurmuĢ durumdadır. Meriç-Ergene Havzasındaki mevcut çok sayıda sanayi kuruluĢunun tehlikeli atıkları da çevre ve halk sağlığı açısından büyük tehlike oluĢturmaktadır. Bu soruna çözüm bulmak gayesiyle Bakanlığımızca “Tehlikeli Atıkların Yönetimine ĠliĢkin Fizibilite Projesi” 2000 yılında baĢlamıĢ ve 2001 yılında sonuçlandırılmıĢtır. Proje ile bölgedeki sanayi atıklarının envanteri yapılmıĢ kurulması gereken tehlikeli atık bertaraf tesislerinin sayıları ve nitelikleri belirlenmiĢtir. Proje, 1 ara depolama ve 3 nihai bertaraf tesisinin fizibilite ve uygulama projelerinin hazırlanmasını içermektedir. 91 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Su Kaynakları Tablo 23. Meriç-Ergene Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı Meriç-Ergene YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 14.560 1,33 0,7 2,9 Nehir Ġsimleri Meriç Nehri Tablo 24. Meriç-Ergene Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Meriç-Ergene Altınyazı 0 0 S T 0 Meriç-Ergene Karaidemir 0 0 S T 0 Meriç-Ergene Kadıköy 0 Ġ S T 0 Meriç-Ergene Süloğlu 0 Ġ S T 0 Meriç-Ergene Sultanköy 0 0 S 0 0 Meriç-Ergene Kayalıköy 0 0 S T 0 Meriç-Ergene Kırklareli 0 Ġ S T 0 Meriç-Ergene Armağan 0 0 S 0 0 Meriç-Ergene Y.Karpuzlu 0 0 S 0 0 Havzada dokuz adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan üçü içme, sulama ve taĢkın koruma, üçü sulama ve taĢkın koruma, üçü ise sadece sulama amaçlı kullanılmaktadır. 92 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: Analizler Bakanlığımız Çevre Referans Laboratuarı,2006 BOĠ, KOĠ) 93 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Meriç-Ergene Havzasında nüfusu 2.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 25. Meriç-Ergene Havzasında Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Edirne Merkez Edirne 136.070 31.03.2010 Ergene Edirne Havsa Havsa 8.547 01.01.2017 Ergene Edirne Ġpsala Esetçe 2.242 01.10.2010 Ergene Edirne Ġpsala Ġpsala 7.851 01.05.2017 Ergene Edirne Ġpsala Yenikarpuzlu 3.309 13.05.2017 Edirne KeĢan Beğendik 2.216 01.10.2010 Ergene Edirne KeĢan KeĢan 54.366 01.02.2014 Ergene Edirne Meriç Küplü 3.006 25.03.2015 Ergene Edirne Meriç Meriç 3.196 20.03.2017 Ergene Edirne Meriç SubaĢı 2.206 01.08.2010 Ergene Edirne Süleoğlu Süleoğlu 5.040 01.06.2008 Ergene Edirne Uzunköprü Kırcasalih 3.731 30.06.2011 Ergene Edirne Uzunköprü Uzunköprü 39.123 01.01.2014 Ergene Kırklareli Merkez Kırklareli 59.970 13.05.2012 Ergene Kırklareli Babaeski Alpullu 3.072 13.04.2017 Ergene Kırklareli Babaeski Babaeski 27.631 13.05.2014 Ergene Kırklareli Babaeski Mandıra 4.017 13.04.2017 Ergene Kırklareli Lüleburgaz Ahmetbey 4.443 31.12.2011 Ergene Kırklareli Lüleburgaz BüyükkarıĢtıran 5.355 30.01.2017 Ergene X 94 Açıklama Ergene ĠPA (2008 Yılı) ATIKSU ARITIMI Ġl Ġlçe EYLEM PLANI (2008–2012) Belediye Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Kırklareli Lüleburgaz Evrensekiz 2.989 01.06.2014 Ergene Kırklareli Lüleburgaz Kırıkköy 2.031 31.12.2014 Ergene Kırklareli Lüleburgaz Lüleburgaz 95.466 13.05.2012 Ergene Kırklareli Merkez Ġnece 2.310 15.02.2017 Ergene Kırklareli Merkez Kavaklı 3.758 15.02.2017 Ergene Kırklareli Merkez Üsküp 2.532 15.02.2017 Ergene Kırklareli Pehlivanköy Pehlivanköy 2.063 10.05.2017 Ergene Kırklareli Pınarhisar Kaynarca 2.712 13.05.2017 Ergene Kırklareli Pınarhisar Pınarhisar 10.253 01.01.2014 Ergene Kırklareli Vize Çakılı 2.597 15.02.2017 Ergene Kırklareli Vize Sergen 2.023 31.12.2016 Ergene Kırklareli Vize Vize 11.908 12.05.2014 Ergene Tekirdağ Çerkezköy Çerkezköy 60.907 31.12.2010 Ergene Tekirdağ Çerkezköy Kapaklı 41.956 13.05.2014 Ergene Tekirdağ Çerkezköy Karaağaç 8.462 01.01.2017 Ergene Tekirdağ Çerkezköy Kızılpınar 10.968 13.05.2014 Ergene Tekirdağ Çerkezköy Veliköy 4.712 13.05.2017 Ergene Tekirdağ Çorlu Çorlu 190.792 30.04.2010 Ergene Tekirdağ Çorlu Marmaracık 4.780 31.12.2011 Ergene Tekirdağ Çorlu Misinli 2.041 13.05.2017 Ergene Tekirdağ Çorlu UlaĢ 5.727 13.05.2017 Ergene Tekirdağ Çorlu VelimeĢe 6.485 13.08.2016 Ergene Tekirdağ Hayrabolu Çerkezmüsellim 3.235 01.05.2015 Ergene Tekirdağ Hayrabolu Hayrabolu 18.667 01.05.2011 Ergene Tekirdağ Malkara Malkara 27.416 26.10.2009 Ergene Tekirdağ Malkara SağlamtaĢ 2.601 13.04.2017 Ergene 95 Açıklama ĠPA (15 AAT) Ergene Havzası Çevre Yönetimi Mastır Planında Ortak Arıtma Yapılması Uygun Görüldü ATIKSU ARITIMI Ġl Ġlçe EYLEM PLANI (2008–2012) Belediye Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Tekirdağ Muratlı Muratlı 18.915 01.03.2013 Ergene Tekirdağ Saray Beyazköy 2.168 13.05.2017 Ergene Tekirdağ Saray Büyükyoncalı 9.390 31.12.2015 Ergene Tekirdağ Saray Saray 20.312 01.08.2009 Ergene 96 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 22‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 22. Meriç-Ergene Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 97 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı ( 2007 – 2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Meriç – Ergene Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 26. 2008 – 2017 Yılları Arasında Meriç - Ergene Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu AAT Yatırım Maliyeti (avro) 2.000 - 10.000 139.177 10.000- 50.000 227.149 50.000 - 100.000 270.709 >100.000 326.862 Toplam 963.897 31.314.825 52.244.270 60.909.525 71.909.640 216.378.260 98 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Kızılırmak Havzası (04) HAVZADA BULUNAN ĠLLER ÇANKIRI NĠĞDE ANKARA ÇORUM SĠNOP SAMSUN KIRġEHĠR SĠVAS KAYSERĠ YOZGAT NEVġEHĠR KIRIKKALE KASTAMONU 99 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 1151 km‟lik uzunluğu ile Türkiye akarsularının en uzunu olan Kızılırmak 78.180 km²‟lik bir sahanın sularını Karadeniz‟e boĢaltmaktadır. KırĢehir Ġlinin bütünü Sivas, Kayseri, Yozgat, NevĢehir, Kırıkkale, Kastamonu, Çankırı illerinin il merkezleri ve büyük bir kısmı; Niğde, Ankara, Çorum, Sinop ve Samsun illerinin önemli kısımları havza içinde kalır. Kızılırmak doğuda Ġmranlı yakınında doğar. Zara ve Sivas‟tan geçerek Avanos‟a ulaĢır. Buradan GülĢehir, Kırıkkale, Hüseyinli, Osmancık üzerinden giderek geniĢ bir yayçizer. Osmancıktan keskin bir dönüĢle kuzeybatıya yönelir. Kargı‟nın güney‟inden daha keskin ikinci bir dönüĢle doğuya akar. Bundan sonra geniĢ kıvrımlar oluĢturarak ilerler ve Durağan ve Bafra‟dan geçtikten sonra Karadeniz‟e ulaĢır. Delice ırmağı ile Dağlık Kuzey kesiminin sularını toplayan Devres çayı ve Gökırmak en önemli dereleridir. Kızılırmak Ġmranlı‟da birçok derenin birleĢmesiyle oluĢur. Sivas il sınırları içinde Acısu, Hafik, Mısmıl, Tecer, Koru, Yıldız, Kalın ve Göksu su kaynakları karıĢmaktadır. Karasu, Kayseri bölgesinin sularını toplar ve Kızılırmak nehrini besler. Kırıkkale‟den sonra Kızılırmak nehrine katılan Balaban deresi Bala batısının sularını toplamaktadır. Kızılırmak nehrine batıdan gelen ve Çankırı-ġabanözü dolaylarının sularının toplayan Terme ile Acı çay katılır. Ġskilip ve Bayat Kuzeyinden gelen Bayat, Ovacık çayı ile Değirmen dere Kızılırmakla birleĢir. Orta, KurĢunlu, Ilgaz ve Tosya dolaylarının sularını toplayan Devres çayı Kargı yakınında Kızılırmak‟a katılmaktadır. Daday, Kastamonu, TaĢköprü ve Boyabat kesiminin suları Gökırmak‟ta toplanır. Su Kaynakları Tablo 27. Kızılırmak Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular HAVZA ADI Kızılırmak YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 72.278 6,48 3,5 2,6 100 Nehir Ġsimleri Kızılırmak Nehri ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Tablo 28. Kızılırmak Havzası; Göller Fehimli Maksimum Kot Hacim (m) (hm³) 1050,60 11,3 Minimum Kot Hacim (m) (hm³) 1041,05 6,3 Kızılırmak Tekir 2202,00 2,8 2196,60 0,6 Kızılırmak Kumtepe 1149,00 1,5 1138,00 0,4 Kızılırmak ġeyhli 1470,80 1,5 1461,40 0,1 Kızılırmak Kuzayca 1008,90 7,7 999,50 0,1 HAVZA ADI GÖL ADI Kızılırmak Tablo 29. Kızılırmak Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Kızılırmak Hirfanlı E 0 0 0 0 Kızılırmak Kesikköprü E 0 0 0 0 Kızılırmak E 0 0 0 0 Kızılırmak Kapulukaya Güldürcek 0 0 S 0 0 Kızılırmak Altınkaya E 0 0 T 0 Kızılırmak Derbent E 0 S 0 0 Kızılırmak Yamula E 0 0 0 0 Kızılırmak Sarıoğlan 0 0 S 0 0 Kızılırmak Ayhanlar 0 Ġ S 0 0 Kızılırmak Sarımsaklı 0 0 S T 0 Kızılırmak AğcaĢar 0 0 S 0 0 Kızılırmak Kovalı 0 0 S 0 0 Kızılırmak Çoğun 0 0 S T 0 Kızılırmak Karaova 0 0 S 0 0 Kızılırmak Kültepe 0 0 S T 0 Kızılırmak Yahyasaray 0 0 S 0 0 Kızılırmak Uzunlu 0 0 S 0 0 Kızılırmak Gelingüllü 0 0 S 0 0 Kızılırmak Sıddıklı 0 0 S 0 0 Kızılırmak Damsa 0 0 S T 0 Kızılırmak Akköy 0 0 S T 0 Kızılırmak Tatların 0 0 S T 0 Kızılırmak Kanlıdere 0 0 S 0 0 Kızılırmak YalıntaĢ 0 0 S 0 0 Kızılırmak Ġncesu 0 0 S 0 0 101 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Kızılırmak Gazibey 0 0 S 0 0 Kızılırmak Karacalar 0 0 S 0 0 Kızılırmak Maksutlu 0 0 S 0 0 Kızılırmak Ġmranlı 0 S 0 0 Kızılırmak 4 Eylül 0 Ġ 0 0 0 Kızılırmak Yapıaltın 0 0 S 0 0 Kızılırmak Karaçomak 0 Ġ S T 0 Kızılırmak Germeçtepe 0 0 S 0 0 Havzada otuz üç adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan dördü sadece elektrik üretimi, biri sadece içme suyu, onsekizi sadece sulama, altısı sulama ve taĢkın koruma, biri elektrik üretimi ve taĢkın koruma, biri elektrik üretimi ve sulama, biri içme suyu ve sulama, biri ise içme suyu, sulama ve taĢkın koruma amaçlı kullanılmaktadır. Baskı ve Etki Analizi Sivas Merkez ilçede yer alan sanayi kuruluĢları atıksularını Mısmıl ırmağına deĢarj etmektedirler Çoğu endüstriyel tesislerin ve ilçe belediyelerin atıksu arıtma tesisi yoktur. Kayseri ve Yozgat kentlerine ait atıksu arıtma tesisleri faaliyettedir. NevĢehir atıksu arıtma tesisi inĢaat halindedir. Kırıkkale ve Sivas illerine ait kanalizasyon atıksu arıtma avan projesi bitirilmiĢtir. KırĢehir Belediyesi atıksu arıtma tesisi proje aĢamasındadır. NevĢehir ilinde, maden sektöründe 1, gıda sektöründe 54, tekstil sektöründe 2, taĢ ve toprak sektöründe 16, metal sektöründe 1 olmak üzere 75 sanayi kuruluĢu bulunmaktadır. Endüstri atıksuları NevĢehir çayına verilmektedir. Yozgat sanayinde ağırlıklı sektör gıda sanayidir. Ġl genelinde irili ufaklı 75'e yakın sanayi tesisinin 40 adedi gıda sanayinde faaliyet göstermektedir. Yozgat ilindeki sanayi kuruluĢlarına ait atıksular Yozgat çayı vasıtasıyla Kızılırmak nehrine deĢarj olmaktadır. Kırıkkale il sınırları içinde MKE Kurumu'nca iĢletilen 8 metal iĢleyen fabrika bulunmaktadır. Bunlardan Silahsan ve Çeliksan'ın endüstriyel atıksuları bulunmamaktadır. Kimyasal ön arıtma gerektiren fabrikalar: Mühimmatsan, Silahsan ve Pirinçsan'dır. Bu üç iĢletmenin atıksuları Çoruhözü deresine verilmektedir. Arıtma gerektiren Barutsan, Çeibor ve Hurdasan iĢletmelerinin atıksuları ise arıtılmadan Kızılırmak nehrine verilmektedir. Diğer sanayi tesisleri atıksularını Kızılırmak nehrini besleyen ve akım değerleri düĢük olan Çoruhözü deresi ile Kızılırmak nehrine doğrudan vermektedir. 102 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Kastamonu ilinde en önemli sanayi tesisi Kastamonu ġeker Fabrikasıdır. Sanayi atıksuları Gökırmak nehrinin bir kolu olan Karaçomak çayına boĢaltılmaktadır. Havza içerisinde iĢletmede olan 9 adet Organize sanayi Bölgesi bulunmaktadır. Kırıkkale OSB içerisinde bulunan tesislerin tamamı kuru bazda üretim yapmaktadır. OSB içerisinde evsel atıksular ve makine-ekipman yıkamadan kaynaklanan atıksular için atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. Çankırı Korgun OSB‟ye ait atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. Çankırı OSB ve diğer endüstri kuruluĢları atıksularını Tatlı çaya boĢaltmaktadır. KırĢehir OSB‟den ve Bafra OSB‟den kaynaklanan evsel atıksular Belediyesi kanalizasyon sistemine verilmektedir. Koruma Alanı Sultan Sazlığı, Seyfe Gölü ve Kızılırmak Deltası Kızılırmak havzasında yer alan uluslararası öneme sahip A sınıfı sulak alanlardır. Tödürge ve Hirfanlı Baraj gölü ise uluslar arası öneme sahip diğer sulak alanlardır. 103 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) ((Kaynak: DSĠ 2006 Ölçüm Sonuçları BOĠ, KOĠ) 104 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Kızılırmak Havzasında nüfusu 2.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 30. Kızılırmak Havzasının Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Ġlçe Belediye BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Aksaray Aksaray Aksaray Aksaray Aksaray Aksaray Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Çankırı Çankırı Çankırı Çankırı Çankırı Çankırı Ağaçören Ortaköy Ortaköy Ortaköy Ortaköy SarıyahĢi Bala Bala Bala Elmadağ Elmadağ Evren Kalecik Merkez Eldivan Ilgaz Kızılırmak KurĢunlu Orta Ağaçören Balcı Harmandalı Ortaköy Sarıkaraman SarıyahĢi AfĢar Bala Karaali Elmadağ YeĢildere Evren Kalecik Çankırı Eldivan Ilgaz Kızılırmak KurĢunlu Orta 4.005 2.222 2.300 18.628 2.186 5.395 2.783 6.912 3.713 27.060 2.536 2.844 11.767 68.596 3.246 6.981 2.021 4.221 2.913 Çankırı ġabanözü ġabanözü 3.673 X X X X X Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Adı Arıtma Türü 13.05.2017 01.01.2010 01.01.2013 31.12.2010 31.12.2012 20.11.2009 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 01.05.2012 01.01.2011 30.11.2007 01.09.2011 31.12.2012 01.07.2011 01.06.2010 ĠnĢaat Proje X ġabanözü AAT 105 Biyolojik Havzası Açıklama Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Proje Onayı Yapıldı Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak ĠPA (2008 yılı) Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak NOT: ġabanözü Belediyesi Kızılırmak Atıksu Arıtma Tesisi tamamlanmıĢ olup, yetersiz trafo ATIKSU ARITIMI Ġl Ġlçe EYLEM PLANI (2008–2012) Belediye BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Açıklama nedeniyle alınamamıĢtır. Çorum Çorum Çorum Çorum Çorum Çorum Çorum Çorum Çorum Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Bayat Dodurga Ġskilip Kargı Oğuzlar Osmancık Sungurlu Sungurlu Uğurludağ Hacılar Ġncesu Kocasinan Kocasinan Melikgazi Melikgazi Melikgazi Melikgazi Melikgazi Melikgazi Melikgazi Talas AkkıĢla Bünyan Bünyan Bünyan Bünyan Bayat Dodurga Ġskilip Kargı Oğuzlar Osmancık Arifegazili Sungurlu Uğurludağ Hacılar Ġncesu Erkilet Kocasinan Ağırnas Gesi Hisarcık Kıranardı Melikgazi Mimarsinan Turan Talas AkkıĢla Akmescit Bünyan Güllüce Karakaya 7.460 3.340 20.782 5.523 4.163 25.206 2.315 34.227 3.851 11.079 11.373 14.854 332.749 2.916 26.749 4.175 3.129 364.084 20.052 2.039 57.939 2.624 2.043 12.905 2.505 2.274 31.12.2010 31.08.2011 01.07.2009 01.06.2011 31.12.2010 30.09.2010 10.05.2017 30.09.2010 31.12.2010 X Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak KASKĠ AAT 05.05.2017 09.05.2016 13.05.2012 09.05.2014 31.12.2016 Ġleri Biyolojik Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak 106 iĢletmeye ATIKSU ARITIMI Ġl Ġlçe EYLEM PLANI (2008–2012) Belediye BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Kayseri Develi Develi 36.121 Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Kayseri Samsun Samsun Samsun Samsun Samsun Samsun Samsun Samsun Kastamonu Develi Felahiye Ġncesu Kocasinan Özvatan Sarıoğlan Sarıoğlan Sarıoğlan Talas Talas Talas Yahyalı Yahyalı YeĢilhisar Alaçam Bafra Bafra Bafra Vezirköprü Vezirköprü Vezirköprü Yakakent Merkez Sindelhöyük Felahiye Kızılören Yemliha Özvatan Çiftlik Palas Sarıoğlan BaĢakpınar Kepez Kuruköprü Derebağ Yahyalı YeĢilhisar Alaçam Bafra Çetinkaya Doğanca Göl Narlısaray Vezirköprü Yakakent Kastamonu 4.407 2.075 2.780 5.035 3.178 3.227 3.964 3.569 3.765 2.349 2.171 2.216 20.227 9.655 11.321 85.325 2.301 2.799 2.822 2.592 25.852 4.835 80.582 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Adı Develi AAT X X X X Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Biyolojik 05.10.2016 13.05.2017 31.12.2009 31.12.2016 02.05.2017 25.10.2008 08.05.2016 15.01.2017 31.12.2009 31.12.2009 31.12.2009 31.12.2016 31.12.2013 30.03.2014 13.05.2014 X X X X X X X X X Bafra AAT 30.03.2017 24.04.2017 15.04.2011 20.04.2011 31.12.2010 31.12.2011 20.03.2012 Biyolojik X 107 Havzası Açıklama SKKY deĢarj standartlarını sağlayamaması nedeniyle Develi Belediyesi tesiste revizyon Kızılırmak çalıĢmaları yapmak için Bakanlığımızdan kredi talebinde bulunmuĢtur. Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Proje Onayı Yapıldı Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Proje Onayı Yapıldı Kızılırmak Proje Onayı Yapıldı Kızılırmak Proje Onayı Yapıldı Kızılırmak Ġller Bankası Proje Bitti Kızılırmak Ġller Bankası Proje Bitti Kızılırmak Kızılırmak Ġller Bankası (Proje Bitti) Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak KfW ATIKSU ARITIMI Ġl Kastamonu Kastamonu Kastamonu Kastamonu Kırıkkale Kırıkkale Kırıkkale Kırıkkale Kırıkkale Kırıkkale Kırıkkale Kırıkkale Kırıkkale Kırıkkale Kırıkkale KırĢehir KırĢehir KırĢehir KırĢehir KırĢehir KırĢehir KırĢehir KırĢehir KırĢehir KırĢehir NevĢehir NevĢehir Ġlçe Daday Hanönü TaĢköprü Tosya Merkez BahĢılı BalıĢeyh Delice Delice Karakeçili Keskin Merkez Merkez Sulakyurt YahĢihan Merkez Akpınar Boztepe Çiçekdağı Çiçekdağı Kaman Kaman Kaman Merkez Mucur Merkez Acıgöl EYLEM PLANI (2008–2012) Belediye Daday Hanönü TaĢköprü Tosya Kırıkkale BahĢılı BalıĢeyh Çerikli Delice Karakeçili Keskin AĢağımahmutlar Hacılar Sulakyurt YahĢihan KırĢehir Akpınar Boztepe Çiçekdağı Köseli Demirli Kaman Kurancılı Özbağ Mucur NevĢehir Acıgöl BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında 3.320 2.112 16.288 26.841 192.257 4.962 2.480 2.634 2.929 3.544 11.271 2.131 2.724 2.769 9.166 99.832 3.150 3.203 6.604 3.221 2.377 21.118 2.492 3.842 11.984 81.688 5.821 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Adı 13.05.2017 13.05.2017 11.05.2014 13.05.2014 13.05.2010 01.06.2011 31.12.2010 10.08.2016 01.01.2013 10.08.2011 07.07.2013 13.05.2010 01.06.2011 31.10.2010 30.12.2016 01.12.2010 31.12.2011 13.05.2016 30.03.2017 01.05.2017 01.01.2017 13.05.2014 20.03.2017 08.05.2017 15.04.2014 15.01.2011 31.12.2016 Arıtma Türü ĠnĢaat Proje X X X 108 Havzası Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak KfW Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak ĠPA Kızılırmak Açıklama ATIKSU ARITIMI Ġl Ġlçe EYLEM PLANI (2008–2012) Belediye BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi NevĢehir NevĢehir NevĢehir NevĢehir NevĢehir NevĢehir NevĢehir NevĢehir NevĢehir NevĢehir NevĢehir NevĢehir NevĢehir NevĢehir Acıgöl Acıgöl Avanos Avanos Avanos Avanos GülĢehir GülĢehir GülĢehir HacıbektaĢ Kozaklı Merkez Merkez Merkez Karapınar Tatların Avanos ÇalıĢ Kalaba Özkonak GülĢehir KaracaĢar Tuzköyü HacıbektaĢ Kozaklı Çat Göre Kavak 3.060 2.417 11.744 2.369 4.764 3.635 8.484 2.074 2.282 4.862 6.771 2.265 2.520 2.626 13.05.2017 31.12.2016 NevĢehir Merkez Kaymaklı 4.370 11.05.2014 NevĢehir NevĢehir NevĢehir NevĢehir NevĢehir NevĢehir Sinop Sinop Sinop Merkez Merkez Ürgüp Merkez Ürgüp Ürgüp Boyabat Durağan Saraydüzü Nar Sulusaray BaĢdere Uçhisar Ortahisar Ürgüp Boyabat Durağan Saraydüzü 2.637 2.124 2.019 3.420 3.492 15.456 25.885 7.290 1.029 13.05.2017 11.05.2017 20.04.2015 Sivas Merkez Sivas 294.402 01.03.2008 Adı Avanos AAT Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Açıklama Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Biyolojik 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 08.05.2017 13.05.2017 31.12.2016 13.05.2017 11.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 X Kızılırmak Ġller Bankası (Proje Bitti) (Derinkuyu+Kaymaklı) Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Ürgüp AAT Biyolojik Kızılırmak 25.04.2014 20.04.2017 20.04.2017 Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak X 109 % 49,61 KFW x % 45 Avrupa Kızılırmak Yatırım Bankası % 5,39 belediye öz kaynakları ATIKSU ARITIMI Ġl Sivas Sivas Sivas Sivas Sivas Sivas Sivas Sivas Sivas Sivas Sivas Sivas Sivas Sivas Sivas Sivas Yozgat Yozgat Yozgat Yozgat Yozgat Yozgat Yozgat Yozgat Yozgat Yozgat Yozgat Ġlçe Altınyayla Gemerek Gemerek Gemerek Hafik Ġmranlı Kangal Kangal Merkez Merkez ġarkıĢla UlaĢ Yıldızeli Yıldızeli Yıldızeli Zara Merkez Boğazlıyan Boğazlıyan Çandır Çayıralan Çayıralan Çayıralan Çayıralan Saraykent Saraykent Sarıkaya EYLEM PLANI (2008–2012) Belediye Altınyayla Gemerek Sızır Yeniçubuk Hafik Ġmranlı Alacahan Çetinkaya Yakupoğlan Yıldız ġarkıĢla UlaĢ Güneykaya Yavu Yıldızeli Zara Yozgat Boğazlıyan Yamaçlı Çandır Curali Çayıralan Çokradan Konuklar Ozan Saraykent Babayağmur BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında 3.088 5.353 3.836 7.381 3.005 4.015 2.720 2.351 2.199 2.916 20.851 2.895 2.482 2.146 9.867 12.337 72.183 15.722 2.947 3.852 2.024 8.425 2.005 2.879 2.402 8.976 2.294 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Adı Arıtma Türü 08.05.2017 01.06.2009 13.05.2017 2010 13.05.2017 15.03.2017 09.04.2017 30.09.2016 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 10.05.2017 30.04.2017 05.04.2017 13.05.2017 30.12.2010 Yozgat AAT 17.04.2014 01.05.2017 31.12.2010 13.05.2017 31.12.2013 31.12.2015 13.05.2017 30.04.2014 30.04.2014 13.05.2017 110 Biyolojik ĠnĢaat Proje Havzası Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Açıklama ATIKSU ARITIMI Ġl Ġlçe EYLEM PLANI (2008–2012) Belediye BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Yozgat Yozgat Yozgat Yozgat Yozgat Yozgat Yozgat Yozgat Yozgat Sarıkaya Sarıkaya Sarıkaya Sorgun Sorgun Sorgun Sorgun Sorgun Sorgun Karayakup Sarıkaya Yukarısarıkaya Araplı Bahadın Belencumafakılı Çiğdemli Doğankent Eymir 3.469 23.171 2.162 2.027 3.586 2.187 2.943 2.744 2.400 13.05.2017 31.12.2010 31.12.2011 01.04.2017 31.10.2011 01.04.2017 01.04.2017 01.05.2017 31.12.2011 Yozgat Sorgun Sorgun 44.027 01.12.2011 Yozgat Yozgat Yozgat ġefaatli Yenifakılı Yerköy ġefaatli Yenifakılı Yerköy 11.010 3.389 31.197 01.05.2014 01.05.2017 13.05.2014 Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Açıklama Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak X 111 DPT Düzey 2 kapsamında Kızılırmak fizibilite, ÇED ve ihale dokümanları hazırlanıyor. Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 23‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 23. Kızılırmak Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 112 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Kızılırmak Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 31. 2008 – 2017 Yılları Arasında Kızılırmak Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu AAT Yatırım Maliyeti (avro) 2.000 - 10.000 408.047 10.000- 50.000 479.677 50.000 - 100.000 330.698 >100.000 486.659 Toplam 1.705.081 91.810.575 110.325.710 74.407.050 107.064.980 383.608.315 113 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Gediz Havzası (05) HAVZADA BULUNAN ĠLLER MANĠSA ĠZMĠR KÜTAHYA 114 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Gediz Nehri, 275 km uzunlukta olup, havzaya adını veren, en büyük su kaynağıdır. Toplama havzası, 17.220 km2, yıllık ortalama su üretimi 2.270 hm3 veya 126 mm olarak hesaplanmıĢtır. Havzanın en önemli nehri olan Gediz, Gediz Ġlçesi‟nin 26 km doğusundaki Murat Dağları‟ndan doğar. Daha sonra, Deli ĠniĢ (Kocaçay), Demrek (Demirci), Kum Deresi, AlaĢehir ve Nif Deresi bu nehirle birleĢir. Gediz Nehri‟yle birleĢen diğer akarsulardan en önemlileri: KurĢunlu, Tabak, Sart, Gencer, Yeniköy, Karaçalı, Irlanmaz ve Keçili akarsularıdır. Gediz Nehri, Salihli ve Menemen ovaları boyunca devam ederek, bu ovalar için sulama suyu sağlamaktadır. Nehir, Foça ve Çamaltı tuzlasının yanından Ege Denizi‟ne dökülür. Su Kaynakları Tablo 32. Gediz Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı Gediz YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 17.118 1,95 1,1 7,4 Nehir Ġsimleri Gediz Nehri Tablo 33. Gediz Havzası; Göller Maksimum Havza Adı GEDĠZ Minimum Göl Adı Kot Hacim Kot Hacim MARMARA GÖLÜ (m) 79,20 (hm³) 320,0 (m) 73,20 (hm³) 8,5 Tablo 34. Gediz Havzası; Barajlar Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı E 0 S T 0 Gediz Demirköprü AvĢar 0 Ġ S T 0 Gediz Buldan 0 0 S T 0 Havza Adı Gediz Rezervuar Adı Havzada üç adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri sulama ve taĢkın koruma, biri elektrik üretimi, sulama ve taĢkın koruma, biri ise içme suyu, sulama ve taĢkın koruma amaçlı kullanılmaktadır 115 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Koruma Alanları Gediz Deltası, Türkiye‟nin kıyılarındaki en büyük deltalarından birisidir. Akdeniz‟i çevreleyen arazilerin coğrafik özelliklerinden dolayı, su kaynaklarının büyük çoğunluğu yüksek debili büyük nehirler oluĢturmadan denize dökülmekte ve birçok dar delta oluĢturmaktadır. Ek olarak, yüksek debili büyük nehirlerin oluĢturmuĢ olduğu birkaç büyük delta alternatifleri olmayan yaĢama alanlarıdır. Baskı ve Etki Analizleri Havzadaki endüstriyel geliĢme, yoğun tarımsal faaliyetler ve hızla artan nüfus yüzeysel ve yer altı kaynaklarının kirlenmesine sebep olmakta ve bu kaynakların su kalitesinin bozulmasına yol açmaktadır. Dolayısıyla, üç ana kirlilik kaynağı aĢağıda belirtilmiĢtir: Evsel Atıksular Endüstriyel Atıksular Tarım Havzada büyük il ve ilçelerin kanalizasyon sistemleri mevcut olup, AlaĢehir, Akhisar, Foça ve Manisa‟nın iĢletimde olan atıksu arıtma tesisleri bulunmaktadır. Havzada iĢletmede olan 5 adet organize sanayi bölgesi bulunmakta olup, sadece Manisa OSB‟nin atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. KemalpaĢa OSB içerisindeki bütün endüstrilerin münferit atıksu arıtma tesislerinin bulunmasına rağmen Nif Çayındaki su kalitesi, bu arıtma tesislerinin düzenli çalıĢtırılmadığını göstermektedir. Havzada Zeytin iĢlemeleri de özellikle göz önünde bulundurulmalıdır. Havzada yetiĢtirilen zeytinlerin büyük bölümü sofralık kullanım için iĢlenmektedir ve bunların sadece % 40‟ı endüstriyel olarak iĢlenmektedir. Zeytinyağı üretimi de Gediz Havzasında önemli bir endüstridir. Zeytin iĢlemenin ürettiği atıksuyun Arıtımı ile ilgili problem, evlerde iĢlenen ve üretimin % 60‟ını kaplayan gizli endüstriden ortaya çıkmaktadır. DeĢarjlar, evsel atıksularla birlikte yönetildiğinden boyutlandırma ve iĢletme konularında problemler yaĢanmaktadır. Ana üretim merkezi olan Akhisar da, evsel iĢletmenin yasaklanması konusunda bir program hazırlanmaktadır. 116 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: Analizler Bakanlığımız Çevre Referans Laboratuarı,2006 BOĠ, KOĠ) 117 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Gediz Havzasında nüfusu 2.000‟den büyük büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 35. Gediz Havzasının Atıksu Arıtma Tesisi Durumu ĠL Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir ĠLÇE BELEDĠYE BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Balçova Bornova Buca Buca Gaziemir Gaziemir Güzelbahçe KarĢıyaka Konak Narlıdere Çiğli Çiğli Foça Foça Foça Foça KemalpaĢa KemalpaĢa Balçova Bornova Buca Kaynaklar Gaziemir Sarnıç Yelki KarĢıyaka Konak Narlıdere Çiğli Sasallı Bağarası Foça Gerenköy Yenifoça Armutlu Bağyurdu 74.837 470.211 393.934 3.873 86.111 23.180 2.540 514.917 847.409 61.455 141.769 2.482 4.008 13.257 3.175 6.640 7.257 7.737 KemalpaĢa KemalpaĢa KemalpaĢa KemalpaĢa Menemen Ören Ulucak Asarlık Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası X Kuzey Bölgesi AAT Fiziksel+Biyolojik Gediz X X X X X X Bağarası AAT Foça AAT Fiziksel+Biyolojik Fiziksel+Biyolojik 01.01.2011 30.06.2011 31.12.2008 31.12.2008 Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz 37.126 X 31.12.2008 3.693 5.256 20.394 X X X 31.12.2008 31.01.2012 30.06.2011 X Gediz Gediz Gediz Gediz 118 Açıklama ĠZSU tarafından yaptırılıyor. ATIKSU ARITIMI ĠL ĠLÇE EYLEM PLANI (2008–2012) BELEDĠYE BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Menemen Menemen Menemen Emiralem Harmandalı Koyundere 3.351 6.162 6.420 X X X 31.12.2012 13.05.2017 30.06.2011 Menemen Menemen 53.940 X 31.12.2008 Menemen Menemen Gediz Gediz Gediz Pazarlar ġaphane Seyrek Ulukent Eskigediz Gediz Gökler Pazarlar ġaphane 3.174 18.935 3.602 18.728 2.984 2.979 3.262 X X 31.12.2008 30.06.2011 10.05.2017 Manisa Merkez Manisa Manisa Ahmetli Manisa Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Kütahya Kütahya Kütahya Kütahya Kütahya Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Açıklama Gediz Gediz Gediz X Gediz Gediz AAT Biyolojik Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz 281.890 Manisa AAT Fiziksel+Biyolojik Gediz Ahmetli 9.517 Ahmetli AAT Fiziksel+Biyolojik Gediz Akhisar Akhisar 96.393 Akhisar AAT Fiziksel+Biyolojik Gediz Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Akhisar Akhisar Akhisar Akhisar Akhisar Akhisar Akhisar Akhisar Akselendi Ballıca Beyoba Dağdere Kayalıoğlu Mecidiye Medar Süleymanlı 2.794 2.409 2.317 2.813 2.093 2.175 2.093 2.308 Manisa Akhisar Zeytinliova 3.971 Manisa Manisa AlaĢehir AlaĢehir AlaĢehir Kavaklıdere 45.971 5.082 31.12.2011 31.12.2011 31.12.2011 15.05.2011 13.05.2017 03.09.2010 03.01.2017 30.06.2009 31.12.2009 13.05.2017 01.12.2016 Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Zeytinliova Belediyesi ile Çevre Koruma ve GeliĢtirme Derneği AAT AlaĢehir AAT 29.03.2009 119 Fiziksel+Biyolojik Gediz Fiziksel+Biyolojik Gediz Gediz ĠZSU tarafından yaptırılıyor. Kapasite artıĢı ve revizyon yapılacak Kapasite artıĢı ve revizyon yapılacak ATIKSU ARITIMI ĠL ĠLÇE EYLEM PLANI (2008–2012) BELEDĠYE BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa AlaĢehir AlaĢehir AlaĢehir Demirci Demirci Gölmarmara Gördes Gördes KöprübaĢı Kula Killik Uluderbent YeĢilyurt Borlu Demirci Gölmarmara Gördes GüneĢli KöprübaĢı Gökçeören 2.606 2.952 3.719 2.529 18.642 9.938 10.295 2.841 5.002 2.945 01.06.2011 01.12.2011 13.05.2017 30.06.2015 01.05.2013 Manisa Kula Kula 23.863 22.06.2011 Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Salihli Salihli Salihli Salihli Salihli Salihli Salihli Sarıgöl Saruhanlı Saruhanlı Saruhanlı Saruhanlı AĢağıçobanisa Karaağaçlı Karaoğlanlı Muradiye Sancaklıbozköy Adala Durasıllı Gökeyüp Salihli Sartmahmut Taytan Yılmaz Sarıgöl Büyükbelen Dilek Hacırahmanlı HalitpaĢa 3.062 2.284 2.137 6.194 2.498 2.123 4.787 2.175 96.594 5.153 2.885 5.249 13.045 3.072 2.258 3.313 3.059 31.12.2015 31.12.2011 05.01.2012 31.12.2015 30.09.2009 01.01.2016 31.12.2015 01.01.2016 01.05.2012 03.01.2017 01.01.2016 01.01.2016 13.05.2014 01.01.2016 01.10.2016 01.12.2011 01.01.2016 Adı Gölmarmara AAT Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Fiziksel+Biyolojik 01.03.2013 13.05.2013 30.06.2015 31.12.2011 X Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz 120 Açıklama Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) ATIKSU ARITIMI ĠL Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa Manisa UĢak ĠLÇE Saruhanlı Saruhanlı Saruhanlı Saruhanlı Selendi Turgutlu Turgutlu Turgutlu Merkez EYLEM PLANI (2008–2012) BELEDĠYE Koldere Mütevelli PaĢaköy Saruhanlı Selendi Derbent Turgutlu Urganlı Ġlyaslı BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında 3.874 3.084 2.064 15.151 6.903 2.201 111.166 5.223 2.205 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Adı 01.05.2016 13.05.2017 13.05.2017 01.01.2009 11.05.2017 01.01.2010 31.12.2012 13.05.2017 13.05.2017 Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz 121 Açıklama ĠPA(2008 Yılı) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 24‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 24. Gediz Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 122 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Gediz Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 36. 2008 – 2017 Yılları Arasında Gediz Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu AAT Yatırım Maliyeti (avro) 2.000 - 10.000 188.173 10.000- 50.000 203.422 50.000 - 100.000 264.927 >100.000 393.056 Toplam 1.049.578 42.338.925 46.787.060 57.224.232 86.472.320 232.822.537 123 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Büyük Menderes Havzası (06) HAVZADA BULUNAN ĠLLER AFYONKARAHĠSAR AYDIN BURDUR DENĠZLĠ 124 ISPARTA MUĞLA UġAK ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Büyük Menderes Havzası Türkiye‟nin güney-batısında, Batı Anadolu‟da, 37° 12‟- 38° 40‟ kuzey enlemleri ile 27° 15‟- 30° 15‟ doğu boylamları arasında yer almaktadır. Havzanın kuzeyinde Ġzmir, Manisa, UĢak; güneyinde Muğla; dolgusunda Afyon ve Burdur illeri; batısında Ege Denizi bulunmaktadır. Ġçerisinde Afyon, UĢak, Denizli, Muğla ve Aydın Ġl merkezlerinin yer aldığı havza, ülke yüzey alanının % 3,2‟sini oluĢturmakta olup, toplam yağıĢ alanı 24.873 km2‟dir. Su Kaynakları Tablo 37. Büyük Menderes Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı B.Menderes YağıĢ Alanı (km2) 24.903 Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) 3,03 Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) 1,6 Ortalama Yıllık Verim Nehir Ġsimleri (l/s/km2) 3,9 B.Menderes Nehri Tablo 38. Büyük Menderes Havzası; Göller Maksimum Havza Adı B.Menderes Göl Adı Dinar Gölü Minimum Kot Hacim Kot Hacim (m) 1006,95 (hm³) 14,5 (m) 1005,10 (hm³) 1,0 Tablo 39. Büyük Menderes Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı B.Menderes Küçükler 0 0 S 0 0 B.Menderes Örenler 0 0 S T 0 B.Menderes YeĢilçat 0 0 S 0 0 B.Menderes Serban 0 0 S 0 0 B.Menderes IĢıklı E 0 S 0 0 B.Menderes E 0 S T 0 B.Menderes Adıgüzel Kemer E 0 S T 0 B.Menderes Topçam 0 0 S T 0 B.Menderes K.Yaylakavak 0 0 S 0 0 B.Menderes Gökpınar 0 Ġ S 0 0 Havzada on adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan dördü sadece sulama, ikisi sulama ve taĢkın koruma, ikisi elektrik üretimi, sulama ve taĢkın koruma, biri elektrik üretimi ve sulama, biri ise içme suyu ve sulama amaçlı kullanılmaktadır. 125 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Koruma Alanlarının Tanımlanması Sulak alan ve milli parklar; Bafa Gölü, Pamukkale, IĢıklı Gölü, Honaz Dağı Milli Parkı, Dinar Karakuyu Göletidir. Baskı ve Etki Analizleri Noktasal kirliliğin ana kaynakları evsel atıksu deĢarjı, endüstriyel deĢarj ve bor içeren jeotermal deĢarjlardır. Büyük Menderes nehrine deĢarj edilen yıllık BOĠ (biyolojik oksijen ihtiyacı), KOĠ (kimyasal oksijen ihtiyacı) ve SS (çözünmüĢ kati madde) miktarları sırası ile 1.492.000 kg/yıl, 4.366.000 kg/yıl ve 1.128.000 kg/yıl‟dır. Tekstil ve deri endüstrisi bu deĢarjların ana kaynağıdır. Yaygın kirlilik genellikle tarımdan kaynaklanmaktadır. Ġki ana baskı unsuru: Tarımda kullanılan gübreler, tarımsal ilaçlar; Sulamadan dönen tuz ve sodyumlu sular. Sulama amaçlı olarak yılda yaklaĢık 1800 milyon m3 su çekilmektedir. Ġçme suyu ve diğer amaçlı su çekimleri ise (endüstri dâhil) 110 milyon m3/yıl‟dır. Çekilen bu sular kısmen tarımsal deĢarj, evsel ve endüstriyel atıksu olarak, kötü kalitede, geri dönmektedir. Arazi gözlemlerinde, yukarı ve orta kısımların ana kanal üstüne ve kollarına yapılan su depolama yapıları erozyon ve sediman kontrolü çalıĢmaları nehir morfolojisinde değiĢikliklere sebep olmuĢtur. Bu değiĢiklikler deĢarj ve su altında kalan alanların değiĢmesinde, sonuç olarak ta nehir yatağındaki flora ve faunanın, nehir yatağı kapasitesinin ve su hızının değiĢmesine neden olmuĢtur. Örneğin, su miktarı ve hızındaki düĢüĢten dolayı nehir yatağındaki kesmeler azalmıĢ, ancak sedimantasyon oranı artmıĢ nehir yatağının enine kesiti küçülmüĢtür. Bu zaman içerisinde su kalitesi iyice kötüye gitmiĢ, sucul bitkiler azalmıĢtır. Muhtemelen makro omurgasızlar ve balık yoğunluğu da azalmıĢtır. Bu durum özellikle yağmurlu mevsimlerde ve taĢkınlarda nehir yatağında değiĢikliklerle sonuçlanmıĢtır. Büyük Menderes havzasında iĢletmede olan 5 adet OSB bulunmakta olup, bunlardan 4‟ünün Aydın OSB, Denizli OSB, UĢak OSB ve UĢak Karma OSB‟nin atıksu arıtma tesisleri bulunmaktadır. Aydın OSB‟nin mevcut biyolojik atıksu arıtma tesisi; zamanla OSB sınırları içerisinde sanayi sektöründeki artıĢ ve çeĢitliliğe bağlı olarak atıksuyun miktarının artmasından ve kirlilik yükündeki artık ve karakteristik özelliğinden dolayı hem kapasite hem de iĢlevsel olarak yetersiz kalmaktadır. 126 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ 2006 Ölçüm Sonuçları BOĠ, KOĠ) 127 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Büyük Menderes Havzasında nüfusu 2.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 40. Büyük Menderes Havzası Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Dinar AAT Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Afyonkarahisar Dinar Dinar 24.340 09.04.2005 Afyonkarahisar Dinar Haydarlı 2.493 30.11.2011 Büyük Menderes Afyonkarahisar Dinar Tatarlı 3.425 30.11.2011 Büyük Menderes Afyonkarahisar Hocalar Hocalar 2.382 11.04.2017 Büyük Menderes Afyonkarahisar Hocalar YeĢilhisar 2.101 30.11.2011 Büyük Menderes Afyonkarahisar Sandıklı Akharım 2.355 30.11.2011 Büyük Menderes Afyonkarahisar Sandıklı Sandıklı 33.856 30.06.2010 Büyük Menderes Afyonkarahisar SinanpaĢa TaĢoluk 3.638 30.11.2011 Büyük Menderes Aydın Merkez Aydın Aydın Merkez Ovaeymir 7.049 Aydın Merkez Tepecik 3.819 Aydın Bozdoğan Bozdoğan 9.277 Aydın Bozdoğan Yazıkent 2.238 20.12.2011 Aydın Buharkent Buharkent 6.813 30.10.2015 Büyük Menderes Aydın Çine Akçaova 2.831 20.04.2012 Büyük Menderes Aydın Çine Çine 20.211 Aydın Didim Akbük 2.657 01.01.2017 Büyük Menderes Aydın Didim Ak-Yeniköy 2.522 20.09.2011 Büyük Menderes Aydın Didim Didim 31.746 Aydın Germencik Germencik 12.453 30.12.2010 Büyük Menderes Aydın Germencik Hıdırbeyli 2.025 Büyük Menderes 168.216 Biyolojik Havzası Aydın Doğu AAT Oksidasyon Havuzu Eymir Mah. AAT Fiziksel+Biyolojik Yazkıkent AAT Doğal Arıtma Çine AAT Didim AAT 30.12.2010 128 Ġleri Arıtma Fiziksel+Biyolojik Açıklama Büyük Menderes Büyük Menderes X Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Bozdoğan Bel. Genel AAT Ġhale ATIKSU ARITIMI Ġl EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 12.973 30.12.2010 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Aydın Germencik Ortaklar Aydın Ġncirliova Acarlar 9.756 31.12.2015 Aydın Ġncirliova Ġncirliova 18.335 20.04.2013 Aydın Karacasu Karacasu 6.114 31.12.2016 Büyük Menderes Aydın Karpuzlu Karpuzlu 2.255 30.01.2015 Büyük Menderes Aydın Koçarlı Koçarlı 6.732 01.01.2017 Büyük Menderes Aydın KöĢk KöĢk 9.544 31.12.2016 Aydın Kuyucak Horsunlu 3.010 31.12.2015 Aydın Kuyucak Kuyucak 7.762 31.12.2014 Aydın Kuyucak Pamukören 3.618 20.10.2011 Pamukören AAT Doğal Arıtma Aydın Kuyucak Yamalak 2.158 01.10.2014 Yamalak AAT Doğal Arıtma Aydın Merkez ÇeĢtepe 5.771 13.05.2017 Büyük Menderes Aydın Merkez Dalama 2.001 01.06.2010 Büyük Menderes Aydın Merkez Umurlu 11.595 20.02.2014 Büyük Menderes Aydın Nazilli Ġsabeyli 3.412 Ġsabeyli AAT Aydın Nazilli Nazilli 103.759 Nazilli AAT Aydın Söke Atburgazı 2.230 31.12.2016 Büyük Menderes Aydın Söke Bağarası 7.051 13.05.2014 Büyük Menderes Aydın Söke Güllübahçe 2.165 31.12.2016 Büyük Menderes Aydın Söke Sarıkemer 3.530 31.12.2016 Büyük Menderes Aydın Söke Savuca 8.192 31.12.2016 Büyük Menderes Aydın Söke Sazlı 5.263 20.12.2011 Aydın Söke Söke 66.156 Aydın Söke Yenidoğan 5.797 31.12.2016 Aydın Sultanhisar Atça 7.518 20.04.2017 Açıklama Büyük Menderes Büyük Menderes X X Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes X Büyük Menderes X Büyük Menderes Büyük Menderes Fiziksel+Biyolojik Oksidasyon Havuzu Büyük Menderes Büyük Menderes Sazlı AAT Doğal Arıtma Büyük Menderes Söke AAT Fiziksel+Biyolojik Büyük Menderes Büyük Menderes X 129 Büyük Menderes Proje Onayı Yapıldı Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Proje Onayı Yapıldı ATIKSU ARITIMI Ġl Ġlçe EYLEM PLANI (2008–2012) Belediye Arıtma Tesisi Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 5.975 13.05.2017 Büyük Menderes 6.747 13.05.2017 Büyük Menderes ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Aydın Sultanhisar Sultanhisar Aydın Yenipazar Yenipazar Denizli Merkez Denizli 323.151 Denizli Merkez BağbaĢı 21.437 Denizli Merkez GümüĢler 24.558 Denizli Merkez Kınıklı 25.413 Denizli Merkez BaĢkarcı 2.433 Denizli Merkez Bereketli 10.203 Denizli Merkez Gökpınar 3.533 Denizli Merkez Hallaçlar 4.336 Denizli Merkez Kayhan 8.168 Denizli Akköy Akköy 2.583 Denizli Babadağ Babadağ 4.408 13.05.2017 Büyük Menderes Denizli Bekilli Bekilli 3.505 01.06.2011 Büyük Menderes Denizli Beyağaç Beyağaç 2.520 27.05.2010 Büyük Menderes Denizli Buldan Buldan 15.066 31.12.2008 Büyük Menderes Denizli Buldan Yenicekent 2.708 31.12.2008 Büyük Menderes Denizli Çal Akkent 2.473 30.11.2011 Büyük Menderes Denizli Çal Çal 3.629 01.08.2011 Büyük Menderes Denizli Çal Süller 3.796 31.12.2012 Büyük Menderes Denizli Güney Güney 6.207 31.12.2008 Büyük Menderes Denizli Honaz Honaz 9.239 01.01.2011 Büyük Menderes Denizli Honaz Kaklık 4.529 31.12.2011 Büyük Menderes Denizli Honaz KocabaĢ 5.852 31.12.2011 Büyük Menderes Denizli Kale Kale 7.713 31.07.2011 Büyük Menderes Denizli Merkez Akkale 6.753 30.06.2011 Büyük Menderes Denizli AAT Fiziksel+Biyolojik Büyük Menderes AKKÖY AAT Fiziksel+Biyolojik Büyük Menderes 130 Açıklama ATIKSU ARITIMI Ġl EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Denizli Merkez Göveçlik 2.064 11.05.2017 Büyük Menderes Denizli Merkez Gözler 2.261 13.05.2017 Büyük Menderes Denizli Merkez Irlıganlı 2.239 13.05.2017 Büyük Menderes Denizli Merkez Karahayıt 2.433 Karahayıt AAT Fiziksel+Biyolojik Büyük Menderes Denizli Merkez Pamukkale 2.665 Pamukkale AAT Fiziksel+Biyolojik Büyük Menderes Denizli Merkez Pınarkent 4.973 13.05.2017 Büyük Menderes Denizli Merkez Servergazi 10.469 13.05.2014 Büyük Menderes Denizli Merkez Uzunpınar 2.109 01.06.2008 Büyük Menderes Denizli Merkez Üçler 9.290 13.05.2017 Büyük Menderes Denizli Sarayköy Sarayköy 18.370 31.12.2010 Büyük Menderes Denizli Tavas Karahisar 4.411 31.12.2009 Büyük Menderes Denizli Tavas Kızılcabölük 4.482 31.12.2010 Büyük Menderes Denizli Tavas Nikfer 3.274 01.06.2010 Büyük Menderes Denizli Tavas Tavas 13.000 30.06.2010 Büyük Menderes Muğla Kavaklıdere Kavaklıdere 2.797 13.05.2017 Büyük Menderes Muğla Kavaklıdere MenteĢe 2.497 13.05.2017 Büyük Menderes Muğla Merkez Bayır 4.119 13.05.2017 Büyük Menderes Muğla Merkez Kafaca 2.211 13.05.2017 Büyük Menderes Muğla Merkez YeĢilyurt 2.652 13.05.2017 Büyük Menderes Muğla Yatağan Bozarmut 2.156 13.05.2017 Büyük Menderes Muğla Yatağan Turgut 2.099 13.05.2017 Büyük Menderes Muğla Yatağan Yatağan 17.421 13.05.2014 Büyük Menderes UĢak Merkez UĢak 172.709 15.12.2006 UĢak Banaz Banaz 15.405 30.12.2010 Büyük Menderes UĢak Banaz Kızılcasöğüt 2.136 13.05.2017 Büyük Menderes UĢak EĢme EĢme 13.207 31.12.2009 Büyük Menderes UĢak AAT 131 Ġleri Arıtma Büyük Menderes Açıklama ATIKSU ARITIMI Ġl Ġlçe EYLEM PLANI (2008–2012) Belediye Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası UĢak EĢme Yeleğen 2.584 31.12.2010 Büyük Menderes UĢak Karahallı Karahallı 4.528 30.12.2011 Büyük Menderes UĢak Merkez Bölme 2.806 15.02.2009 Büyük Menderes UĢak Sivaslı PınarbaĢı 2.005 01.06.2008 Büyük Menderes UĢak Sivaslı Selçikler 2.041 01.06.2008 UĢak Sivaslı Sivaslı 6.489 01.06.2008 Büyük Menderes UĢak Sivaslı Tatar 2.114 01.11.2008 Büyük Menderes UĢak Sivaslı Yayalar 2.000 01.06.2008 Büyük Menderes UĢak Ulubey Ulubey 4.929 01.06.2008 Büyük Menderes X 132 Büyük Menderes Açıklama Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 25‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 25. Büyük Menderes Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 133 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (20072017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Büyük Menderes Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 41. 2008 – 2017 Yılları Arasında Büyük Menderes Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu AAT Yatırım Maliyeti (avro) 2.000 - 10.000 297.267 10.000- 50.000 192.150 66.885.075 44.194.500 134 50.000 - 100.000 >100.000 Toplam 489.417 111.079.575 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ilısu Barajı Alt Havzası (07) HAVZADA BULUNAN ĠLLER DĠYARBAKIR BATMAN SĠĠRT MARDĠN ELAZIĞ 135 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ilısu Baraj Havzası içerisinde Diyarbakır, Batman, Siirt il merkezleri ve bazı belediyeleri ile Elazığ ve Mardin illerinin bir kısım belediyeleri bulunmaktadır. Ilısu Havzası mansabında ve Dicle Nehri üzerinde inĢa edilecek olan Ilısu Barajı Cizre ilçesine 35 km, Dargeçit ilçesine 15 km, Türkiye-Suriye sınırına 45 km uzaklıktadır. Ilısu Baraj Havzası Dicle Nehri ana kolu üzerinde bulunmakta olup, Dicle Nehri Batman, KeĢan, Kener, Botan ve Zarova çayları ile beslemektedir. Koruma Alanlarının Tanımlanması Hasankeyf Baskı ve Etki Analizleri Bölgenin geçim kaynakları tarım % 33,7 ile birinci sırayı, hayvancılık % 28,7 ile ikinci sırayı, petrol gelirleri (TPOA ve TÜPRAġ‟dan dolayı) % 11,9 ile üçüncü sırayı, memuriyet ise % 7,9 ile dördüncü sırayı almaktadır. Tarım: Tarımsal üretim, genelde kuru tarım koĢullarında tahıl (buğday-arpa) ve baklagil (mercimek-nohut) üretimiyle sınırlıdır. GeniĢliği % 5‟i geçmeyen sulu alanlarda ekilen baĢlıca ürün pamuktur. ÇeĢitlenmemiĢ bitki deseni içinde endüstri bitkilerinin payı çok düĢük olduğu gibi, tahıl ve baklagil üretiminde tarımsal girdilerin yetersizliğine bağlı olarak verimlilik ve ürün yoğunluğu da düĢüktür. 136 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Endüstri: Bölgede ekonomik etkinlikler içinde endüstrinin yeri çok sınırlı kaldığı gibi, endüstri kesimi içinde imalat endüstrisinin iĢletme sayısı ve istihdam bakımından payı da sınırlıdır. Küçük endüstri iĢletmeciliğinin egemen olduğu bölgede, imalat endüstrisi geniĢ ölçüde tarıma dayalı olup, çoğunlukla besin ve dokumacılığın çeĢitli kollarında toplanmıĢtır. SĠĠRT Siirt atıksu arıtma tesisi Alman ATV-DVWK Atıksu standartlarına göre dizayn edilmiĢtir. Proses seçiminde ise uzun havalandırmalı aktif çamur sistemi tercih edilmiĢtir. Uzun havalandırmalı aktif çamur sisteminin seçilmesi ile karbon giderimi sağlanacak ve daha stabilize bir çamur elde edilecektir. Bilindiği üzere aktif çamur sistemleri iĢletilmesi daha kolay ve daha verimli sistemlerdir. Stabilize olmuĢ fazla çamur gravite yoğunlaĢtırıcılarda yoğunlaĢtırılarak çamur depolama tanklarında bekletilecektir. Buradan da sezona bağlı olarak kurutma yataklarında veya santrifüj dekantörde susuzlaĢtırılarak uzaklaĢtırılacaktır. Tesiste susuzlaĢtırma için hem kurutma yatağı hem de santrifüj seçilmesinin nedeni Siirt ilinin bulunduğu coğrafi konum nedeni ile özellikle yaz aylarında enerji tasarrufu sağlamaktır. Yaz sezonunda kurutma iĢlemi çamur kurutma yataklarında güneĢ enerjisinden faydalanılarak yapılacaktır. Diğer taraftan mekanik susuzlaĢtırma için seçilen santrifüj dekantörler ise ilk yatırım maliyetleri yüksek olmasına rağmen, yüksek kuruluklarda çamur çıkartabilen ve daha sorunsuz sistemlerdir. Santrifüj dekantörlerde çamurun susuzlaĢtırılması sırasında kg katı madde baĢına 10 gr polielektrolit kullanılacağı düĢünülmüĢtür. Tesiste kimyasal fosfor giderimi yapılmamaktadır. Daha sonraki yıllarda tesis geniĢlemesi kapsamında düĢünülmüĢ ve bunun için FeCl3 dozlama üniteleri için ön çalıĢma yapılarak genel yerleĢim planı içerisinde bu ünitelere uygun olarak yer ayrılmıĢtır. Evsel atıksu arıtma tesisi deĢarjı Gökçebağ Deresi‟ne yapılacaktır. Siirt belediyesi kanalizasyon hattı hali hazırda Gökçebağ deresine bağlıdır ve atıksu hattının tesise bağlantısı tamamlanana kadar bütün atıksu Gökçebağ Deresine akmaktadır. Dere suyunun temiz olmaması sebebiyle sulama veya benzer amaçlarla kullanılmamaktadır. Arıtma tesisinin devreye girmesinden sonra arıtılmıĢ su, Gökçebağ deresine buradan da bağlantılı olduğu Botan Çayı‟na akacaktır. ArıtılmıĢ su deĢarjı açık kanal ve betonarme çıkıĢ yapısı vasıtasıyla yapılacaktır. 137 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) BATMAN Batman Belediyesinin arıtma tesisi mevcut değildir. Evsel nitelikli atıksuların doğrudan Batman Çayına deĢarj edilmektedir. Ancak arıtma tesisi için Müdürlüğümüze iĢ temrin planı vermiĢ olup, 2008 Haziran ayında temeli atılacaktır. Ayrıca Ġl Merkezinde bulunan oto yıkama tesisleri içinde Belediye tarafından kanal bağlantı izni verilmektedir. KfW tarafından finanse edilen tesis için 61.000 m3‟lük bir debi esas alınarak proses hesaplamaları hazırlanmıĢtır. Ancak, geleceğe ait senaryo için günde 83.000 m3‟lük bir debi öngörülmüĢtür. Birincil arıtma uygulanacaktır. Bu kapsamda ızgara, kum-yağ tutucu, ön çökeltim tankı ve çürütücü inĢa edilecektir. Gelecekte ileri arıtma düĢünüldüğünde birincil arıtmanın azot giderimi üzerine olabilecek olumsuz etkisi göz önünde bulundurulabilir. Ġlde, Sanayi Tesis Sayısı Sanayi Ticaret Ġl Müdürlüğü verilerine göre 2007 itibari ile 66 (AltmıĢaltı) olarak belirlenmiĢtir. Bu tesislerden deĢarj iznine tabi olan tesis sayısı 10 (On) adettir. DeĢarj iznine tabi olan 6 (Altı) tesis mücavir alan içinde kurulu bulunmakta olup, Belediyeden kanal bağlantı izni alınmıĢtır. Mücavir alan dıĢında bulunan 4 (dört) adet tesis içinde deĢarj standartların sağlanması için çalıĢmalar devam etmektedir. Ġlde, OSB (Organize Sanayi Bölgesi) 1991 yılında çalıĢmalara baĢlamıĢ olup, 2007 yılında faaliyete geçmiĢtir. Halı hazırda 12 (oniki) tesis faaliyettedir. OSB‟den 2006/15 genelgesi kapsamında iĢ termin planı istenmiĢ olup, gerek tesis sayısı gerekse de doluluk oranı göz önüne alınarak genelgede verilen sürede bir arıtma tesisi kurulması imkânlarının bulunmadığını Ġl Müdürlüğümüze beyan etmiĢtir. 1954 yılında kurulan TÜPRAġ‟ın biyolojik kimyasal arıtma tesisi mevcut olup, Müdürlüğümüz gözetiminde haftalık numune alınmaktadır. TPAO Bölge Müdürlüğü 1954 yılında kurulmuĢ olup, petrol ile ilgili herhangi bir depolama, arıtma ve transfer iĢleri Ģehir merkezinde yapılmamaktadır. Ham petrolün desolterden geçmesi ile oluĢan tuzlu sular ise boĢ formasyona derine enjekte etmektedir (petrolün çıkarıldığı noktaya). DĠYARBAKIR Diyarbakır‟daki atıksu arıtma tesisi ön arıtma ve çamur arıtması uygulamaktadır. Arıtılan sular Dicle Nehri'ne boĢaltılmaktadır. Tesisten çıkan çamur, Belediye'ye ait bir araziye bertaraf edilmektedir. Arıtma tesisinin inĢaatı 2004 yılında tamamlanmıĢtır. Atıksu arıtma tesisi 2010 yılında saatte ortalama 6955 m3/saat debi için tasarlanmıĢtır. ĠĢletme kapasitesi 5625 m3/saattir. 138 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Arıtma tesisinin enerji tüketimi, ayda 280.000 KWh olarak ifa- de edilmektedir. Arıtma tesisinde uygulanan süreçler aĢağıdaki gibidir: Pompa istasyonları, Kaba ve ince ızgaralar, Kum tutucular, Çökeltme tankları, Çamur yoğunlaĢtırıcılar, Çamur çürütücüler, Çamur depolama tankları, Çamur susuzlaĢtırma (belt filtreler), Diyarbakır AAT‟ de birincil arıtma uygulanmaktadır. Diyarbakır Atıksu Arıtma Tesisi, ikinci kademesinin kurulması iĢi IPA kapsamına alınmıĢtır. Proje “Türkiye‟de Atıksu Arıtma Tesisi Projeleri Hazırlamak için Teknik Destek” baĢlıklı ve TR0504.03/SRV/001 sözleĢme numaralı proje kapsamında COWI Atıksu Konsorsiyumu tarafından gerçekleĢtirilmektedir. Projenin amacı, Diyarbakır Atıksu Arıtma Tesisinin iyileĢtirilmesi projesiyle ilgili iĢlerin Master Planını, Fizibilite ÇalıĢmasını, Çevresel Etki Değerlendirmesini, IPA BaĢvuru Formunu, Tasarım Raporunu, Ġhale Dosyalarını ve Tahmini Maliyetlerini hazırlamaktır. Proje resmi olarak 3 Ocak 2008 tarihinde baĢlamıĢtır ve bitiĢ tarihi 3 Ocak 2009‟dur. MüĢavir firma ilk olarak Diyarbakır Atıksu Arıtma Tesisi projesi için Durum Tespit raporu hazırlamıĢ ve hazırlanan rapor onaylanmıĢtır. Bu Durum Tespit Raporu, proje bölgesinin mevcut durumunu ve Diyarbakır BüyükĢehir Belediyesi'nin su ve atıksu yönetim sistemi ile ilgili ilk izlenimleri sunmak amacını taĢır. Firma bu raporda projenin iĢ programını sunmuĢtur. Bu program doğrultusunda müĢavir firmanın projenin gidiĢatı için belirtmiĢ olduğu süreler aĢağıdaki tabloda belirtilmiĢtir. Tablo 42. Diyarbakır Atıksu Arıtma Tesisi ĠĢ Programı BaĢlama Tarihi Finansal ve Operasyonel Performans ĠyileĢtirme Değerlendirmesi (FOPIR) Su ve Atıksu Master Planı Mart 2008 BitiĢ Tarihi Nisan 2008 Mart 2008 Haziran 2008 Fizibilite ÇalıĢması Mayıs 2008 Temmuz 2008 ÇED ÇalıĢması Nisan 2008 Eylül 2008 IPA BaĢvuru Formunun Hazırlanması Temmuz 2008 Ağustos 2008 Tasarım Raporu ve Çizimler Temmuz 2008 Ağustos 2008 Ġhale Dosyaları Hazırlanması Temmuz 2008 Ağustos 2008 ĠĢlerin Denetimi için ġartname Hazırlanması Ağustos 2008 Kasım 2008 Diyarbakır‟da iĢletmede olan yalnızca bir adet OSB mevcuttur. 139 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Ilısu Barajı Alt Havzasında nüfusu 2.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 43. Ilısu Barajı Alt Havzası Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Diyarbakır BüyükĢehir BüyükĢehir 783425 Diyarbakır Merkez Bağlar 328.793 Diyarbakır Merkez YeniĢehir 181.908 Diyarbakır Merkez Kayapınar 166.905 Diyarbakır Merkez Sur 81.856 Diyarbakır Merkez Bağıvar 13.597 Diyarbakır Merkez Çarıklı 7.178 Batman Merkez Batman 293024 01.08.2008 Siirt Merkez Siirt 117.599 2008 Diyarbakır Ergani Ergani 61.973 30.06.2009 Diyarbakır Bismil Bismil 57.359 01.12.2010 Diyarbakır Dicle Dicle 12.227 07.02.2009 Batman Sason Sason 10673 13.05.2014 Mardin Savur Savur 8.942 25.06.2014 Diyarbakır Eğil Eğil 6.122 15.10.2011 Elazığ Maden Maden 5.952 13.05.2017 Batman GercüĢ GercüĢ 5260 25.09.2017 Diyarbakır Bismil Tepe 4.929 01.02.2007 Diyarbakır Dicle Kaygısız 4.289 15.12.2010 Mardin Savur Sürgücü 4.030 01.04.2016 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı DĠSKĠ AAT Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Fiziksel+Çamur Çürütme Ilısu Barajı X Siirt AAT Havzası Açıklama DĠSKĠ Biyolojik AAT ĠPA (15AAT) Ġhalesi 17.03.2008 tarihinde yapılmıĢtır. Biyolojik ĠPA (2008 Yılı) 140 ATIKSU ARITIMI Ġl Ġlçe EYLEM PLANI (2008–2012) Belediye Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Batman GercüĢ Kayapınar 3345 05.06.2017 Mardin Savur Pınardere 3.288 01.04.2016 Batman Hasankeyf Hasankeyf 3271 13.05.2017 Diyarbakır Merkez Özekli 3.188 31.12.2014 Elazığ Alacakaya Alacakaya 2.863 09.05.2017 Batman Merkez Balpınar 2819 12.03.2006 Diyarbakır Bismil Yukarısalat 2.721 03.12.2010 Siirt Merkez Gökçebağ 2.551 13.05.2017 Diyarbakır Ergani ġölen 2.439 13.05.2017 Mardin Savur YeĢilalan 2.383 30.11.2015 Elazığ Maden Gezin 2.284 31.12.2011 Diyarbakır Bismil Ambar 2.272 10.12.2009 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Açıklama X Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) 141 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Yeşilırmak Havzası (08) HAVZADA BULUNAN ĠLLER TOKAT ÇORUM AMASYA SAMSUN ERZĠNCAN GĠRESUN GÜMÜġHANE SĠVAS YOZGAT 142 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Uzunluğu 519 km olan YeĢilırmak‟ın önemli kolları, Çekerek Irmağı (276 km), Kelkit Çayı (246 km), Tersakan Çayı (92 km), Destek Çayı (35 km), Deli Çay (48 km) ve Kuru Çay‟dır (50 km). Havza genelinde toplam 5 Belediyenin Atıksu Arıtma Tesisi (AAT) bulunmakta olup; 1 Atıksu Arıtma Tesisi ise ihale aĢamasındadır. Bu Belediyeler Ģunlardır: Samsun / Bafra Samsun / Ondokuzmayıs Samsun / Terme Samsun / BüyükĢehir Çorum / Merkez Tokat / Erbaa Turhal Tokat Biyolojik AAT Biyolojik AAT (Tekelin Sigara Fabrikasına ait) Biyolojik AAT Ġhale aĢamasında Fiziksel – Biyolojik AAT Fiziksel – Biyolojik AAT Proje safhasında ĠnĢaat safhasında Havzada yer alan endüstriler ġeker, Et, Süt, Maya, Madencilik, Sigara, Meyve Suyu, Kağıt, Tuğla-Kiremit. Havzadaki endüstri tesislerinin sayıca çok az bir kısmında kimyasal-biyolojik arıtma yapılmaktadır. Su Kaynakları Tablo 44. YeĢilırmak Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) YeĢilırmak 36.129 5,80 3,1 5,1 Nehir Ġsimleri YeĢilırmak Nehri Tablo 45. YeĢilırmak Havzası; Göller Havza Adı YeĢilırmak Göl Adı Ladik Gölü Maksimum Kot Hacim Minimum Kot Hacim (m) (hm³) (m) (hm³) 866,62 50,0 861,60 0,4 143 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Tablo 46. YeĢilırmak Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı YeĢilırmak Çorum 0 Ġ S 0 0 YeĢilırmak Yenihayat 0 Ġ 0 0 0 YeĢilırmak Alaca 0 0 S 0 0 YeĢilırmak Almus E 0 S T 0 YeĢilırmak Hasan Uğurlu E 0 0 0 0 YeĢilırmak E 0 0 0 0 YeĢilırmak Suat Uğurlu Belpınar 0 0 S 0 0 YeĢilırmak GümüĢhacıköy 0 0 S 0 0 YeĢilırmak Yedikır 0 0 S 0 0 YeĢilırmak Boztepe 0 0 S 0 0 YeĢilırmak Uluköy 0 0 S 0 0 YeĢilırmak Gediksaray 0 0 S 0 0 YeĢilırmak Çakmak 0 Ġ 0 0 0 YeĢilırmak Ataköy E 0 0 0 0 YeĢilırmak Doğantepe 0 0 S 0 0 YeĢilırmak Bedirkale 0 0 S 0 0 YeĢilırmak Kılıçkaya E 0 0 0 0 YeĢilırmak Çamlıgöze E 0 0 0 0 YeĢilırmak Gölova 0 0 S T 0 Havzada ondokuz adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan dokuzu sadece sulama, beĢi sadece elektrik üretimi, ikisi sadece içme suyu, biri içme suyu ve sulama, biri sulama ve taĢkın kontrolü, biri ise elektrik üretimi, sulama ve taĢkın kontrolü amaçlı kullanılmaktadır. Korunan alanlar Boğazkale Alacahöyük Milli Parkı (Çorum), Kaz Gölü, Zinav Gölü, Almus baraj gölü ve Göllüköy gölü (Tokat) 144 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Tablo 47. YeĢilırmak Havzası; Baskı ve Etkilerin Analizi Ġller Kirlenme Nedenleri Evsel SıvıSanayi Katı Atıklar Atıkları X X X X X Su Kaynağı YeĢilırmak Kelkit Çayı Çekerek Tokat Çorum Çorum Çayı YeĢilırmak Deliçay Tersakan GümüĢsuyu Çayı Salhan Çayı Çekerek Çorum Çayı Amasya X X X X X X X X X X X Zirai Faaliyetler X X X X X X X X X X X Hayvancılık Erozyon X X X X X X X X X X X X YeĢilırmak X X X Samsun Tersakan Çayı X X X Ladik Gölü X X Yeşilırmak Havza Gelişim Projesi Mevcut Durum ve Analiz Raporu (DOLSAR) Amasya İl Çevre ve Orman Müdürlüğü verileri Amasya İl Tarım Müdürlüğü verileri X X Bölgede Çorum il merkezi haricindeki hiçbir il merkezinde arıtma tesisi bulunmamaktadır. Tokat, Amasya, Çorum il merkezleri ile Almus, Pazar, Turhal, TaĢova ilçesi YeĢilırmak Nehrine, Suluova, Merzifon, GümüĢhacıköy, Ladik, Havza ilçe merkezleri Tersakan Çayı vasıtasıyla, ReĢadiye, Niksar, Erbaa ilçeleri ise Kelkit Çayı vasıtasıyla evsel atıksularını YeĢilırmak Nehrine ulaĢtırmaktadır. DSĠ tarafından 2003 yılında Bölge Ġllerde yapılan Ġl Envanteri verilerine göre, Amasya‟da YeĢilırmak, Çekerek ve Tersakan akarsularındaki kirlenme, ağırlıklı olarak hayvancılıktan ileri gelmektedir. Amasya ve ilçelerinin hiçbirinin kanalizasyon sistemi arıtma tesisi ile sonlanmamaktadır. Bununla beraber ilçelerde azımsanmayacak bir hayvancılık faaliyeti yapıldığı ve bu atıkların çok büyük bir kısmı değerlendirilmeyerek doğrudan ırmağa veya onu besleyen kollarına verildiği için (özellikle Suluova ilçesinde) kirlilik artarak devam etmektedir. Havza içerisinde iĢletmede olan 7 adet OSB bulunmakta olup, Erbaa OSB‟nin atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. Çorum OSB‟de oluĢan atıksular belediye kanalizasyonuna verilmektedir. 145 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: Amasya Tarım Ġl Müdürlüğü Ölçüm Sonuçları 2003,2004 BOĠ, KOĠ) 146 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: YeĢilırmak Havzasında nüfusu 10.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 48. YeĢilırmak Havzası Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Ġlçe Belediye Nüfus 2007 BüyükĢehir Mücavir Alanında Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Amasya Amasya GümüĢhacıköy GümüĢhacıköy Merkez Amasya 12.847 85.851 01.06.2010 31.12.2009 Amasya Merzifon Merzifon 52.050 01.07.2008 X Amasya Suluova Suluova 37.235 01.04.2010 X Çorum Çorum Alaca Merkez Alaca Çorum BüyükĢehir (Batı) 22.590 202.322 30.09.2010 01.04.2001 15.02.2014 X Samsun BüyükĢehir Samsun Samsun Samsun Samsun Samsun Samsun Samsun Giresun ÇarĢamba Havza Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez ġ.Karahisar GümüĢhane Kelkit BüyükĢehir (Doğu) ÇarĢamba Havza Atakum Canik Gazi Ġlkadım Atakent ġ.Karahisar Kelkit 440.379 60.714 21.002 63.712 64.144 167.274 128.729 10.134 13.698 Ondokuzmayıs Ondokuzmayıs 11.417 Samsun Samsun Tekkeköy Tekkeköy 10.096 18.086 Kutlukent Tekkeköy Biyolojik X X X X X 31.12.2014 07.05.2014 13.05.2012 13.05.2012 13.05.2010 13.05.2010 13.05.2014 10.05.2014 07.05.2014 13.05.2014 13.05.2014 147 YeĢilırmak YeĢilırmak KfW ĠPA (15 AAT) YeĢilırmak Ġller Bankası (Proje Etüdü) ĠPA (2008 Yılı) YeĢilırmak Ġller Bankası (Proje Bitti) YeĢilırmak Proje Onayı Yapıldı YeĢilırmak YeĢilırmak Ondokuzmayıs AAT X X Açıklama YeĢilırmak Avrupa Yatırım Bankası Ġhale AĢamasında YeĢilırmak ĠPA (15 AAT) YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak 15.02.2010 13.219 Samsun Çorum AAT Havzası Biyolojik YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak ATIKSU ARITIMI Ġl Ġlçe EYLEM PLANI (2008–2012) Belediye Nüfus 2007 BüyükĢehir Mücavir Alanında Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Samsun Terme Terme 28.411 Sivas Tokat Tokat SuĢehri Erbaa Merkez SuĢehri Erbaa Tokat 13.941 56.810 127.988 01.07.2008 Tokat Niksar Niksar 34.262 30.12.2014 Tokat Tokat Yozgat Yozgat Turhal Zile Akdağmadeni Çekerek Turhal Zile Akdağmadeni Çekerek 63.181 36.154 25.647 11.394 15.04.2012 13.05.2012 01.05.2014 30.12.2011 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Terme AAT Erbaa AAT 31.12.2010 148 Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Stabilizasyon Havuzu YeĢilırmak Biyolojik YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak X X Açıklama ĠPA (2008 Yılı) Ġller Bankası (Proje Etüdü) YeĢilırmak AB Hibe Fonları YeĢilırmak ĠPA (2008 yılı) YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 26‟da verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 26. YeĢilırmak Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 149 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (20072017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. YeĢilırmak Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 49. 2008 – 2017 Yılları Arasında YeĢilırmak Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu 2.000 - 10.000 296.743 10.000- 50.000 280.305 50.000 - 100.000 389.652 >100.000 423.991 Toplam 1.390.691 66.767.175 64.470.150 87.671.700 93.278.020 312.187.045 AAT Yatırım Maliyeti (avro) YeĢilırmak Havzası için AAT yenileme yatırımı ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 50. 2008 – 2017 Yılları Arasında YeĢilırmak Havzasının AAT Yenileme Gideri Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı NÜFUS Samsun ( Terme) 28.411 Havza Toplamı 150 YENĠLEME MALĠYETĠ (avro) 3.267.265 3.267.265 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Sakarya Havzası (09) HAVZADA BULUNAN ĠLLER ESKĠġEHĠR ANKARA ADAPAZARI AFYONKARAHĠSAR BOLU 151 BURSA KONYA BĠLECĠK KÜTAHYA ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Çifteler yakınlarından doğan Sakarya Nehri, doğudan batıya doğru yüksekliği yaklaĢık 800 km olan bir platoyu geçerek Karadeniz‟e akmaktadır. Akarsuyun önemli yan kolları baĢta Porsuk ve Ankara Çayı olmak üzere Seydisuyu, Çarksuyu, Karasu, Kirmir Çayı, Göynük Çayı, Mudurnu Çayı ve Göksu‟dur. Bu önemli kollardan Ankara Çayı, Ülkemizin BaĢkenti ve önemli metropolitan Ģehirlerinden Ankara Ġli‟nden açıktan ve yerleĢim birimlerinden geçmektedir. Özellikle yaz aylarında çok yoğun kirlilik problemleri ortaya çıkmaktadır. Sakarya Nehri Havzası 58.160 km2‟lik alanla Türkiye‟nin % 7‟sini kaplamaktadır. Sakarya havzasında ortalama yıllık akıĢ 6,4 km³ civarındadır. Bu miktar potansiyel olarak Türkiye‟deki bütün akarsuların % 3,4‟ünü oluĢturmaktadır. Havzadaki önemli tabii göl, çıkıĢ suyu Çarksuyu olan Sapanca Gölüdür. Sakarya Nehri‟nin aĢağı kısımlarında Sarıyar ve Gökçekaya Barajları vardır. Su Kaynakları Tablo 51. Sakarya Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı Sakarya YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 56.504 6,40 3,4 3,6 Nehir Ġsimleri Sakarya Nehri Tablo 52. Sakarya Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Sakarya Gökçekaya E 0 0 0 0 Sakarya Sarıyar (H.P) E 0 0 0 0 Sakarya E 0 0 T 0 Sakarya Yenice Çatören 0 0 S T 0 Sakarya Kunduzlar 0 0 S 0 0 Sakarya Kaymaz 0 0 S 0 0 Sakarya Söğüt 0 0 S 0 0 Sakarya Dodurga 0 0 S T 0 Sakarya Enne 0 0 0 0 D Sakarya Porsuk 0 Ġ S T 0 Sakarya Musaözü 0 0 S 0 0 Sakarya Çubuk I 0 Ġ 0 T 0 Sakarya Çubuk II 0 Ġ 0 0 0 Sakarya K.Bayındır 0 Ġ 0 T 0 Sakarya Kurtboğazı 0 Ġ S 0 0 152 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Sakarya Çamlıdere 0 Ġ 0 0 0 Sakarya Eğrekkaya 0 Ġ 0 0 0 Sakarya Akyar 0 Ġ 0 0 0 Sakarya KavĢakkaya Asartepe 0 Ġ 0 0 0 0 0 S 0 0 Sakarya Havzada yirmi adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri içme suyu, sulama ve taĢkın koruma, biri elektrik üretimi ve taĢkın koruma, ikisi sulama ve taĢkın koruma, ikisi içme suyu ve taĢkın koruma, biri içme suyu ve sulama, ikisi sadece elektrik üretimi, üçü sadece sulama, ikisi sadece sulama, beĢi sadece içme suyu, biri ise diğer amaçlarla kullanılmaktadır. Korunan Alanlar Sakarya Ġli sınırları içindeki sulak alanlar Pamukova, Adapazarı ovası ve diğer cep ovalarda mevcut göl, bataklıklar olarak önemli sulak alanlar vardır. Baskı ve etki analizleri Havzadaki su kaynakları, hidroelektrik enerji elde edilmesi, su temini, sulama, taĢkın kontrolü ve taĢımacılık gibi çok amaçlı projelerin yapılmasına elveriĢlidir. Havzada su kirlenmesi probleminin, nüfus ve endüstrileĢmeye paralel olarak hızlı bir Ģekilde arttığı, bazı kolları Ģimdiden kirlendiği bilinmektedir. Sakarya Nehri son olarak Karadeniz‟e dökülmekte ve büyük kirliliğe neden olmaktadır. Havza, diğer kullanımların yanı sıra, içme suyu temini içinde önemli bir su potansiyeline sahiptir. Halen Ankara‟nın içme suyu ihtiyacı havzada yer alan akarsular üzerinde Çubuk, KayaĢBayındır, Çamlıdere, Kurtboğazı rezervuarlarından, Adapazarı kentininki ise Sapanca Gölü‟nden sağlanmaktadır. Bunların yanı sıra içme suyu ihtiyacının bir kısmını karĢılayabilmek için yeraltı suyundan da yararlanılmaktadır. Kütahya ve Bilecik kentlerinin içme suyu ihtiyacı ise kaynak ve yer altı sularından karĢılanmaktadır. EskiĢehir kentinin içme suyu ihtiyacını karĢılamak için yakın zamana kadar yer altı sularından yararlanılırken, kontrolsüz çekimler ve kirlenme nedeniyle söz konusu kaynaklarda miktar ve kalite yönünden kötüye gidiĢ gözlendiğinden içme suyunun Porsuk barajından sağlanması yonula gidilmiĢtir. 153 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada tarımın yanı sıra çeĢitli sektörlere ait endüstriyel faaliyetler sürdürülmektedir. Büyük illerin merkezleri ve bunların civarındaki yerleĢim yerlerinde sanayi ağırlıktadır. Dünyanın en zengin bor madenlerinden biri havzada yer almakta, zengin mineral kaynaklarına bağlı olarak seramik endüstrisi hızla geliĢmektedir. Kuzeyde geniĢ ormanlık alan kereste imal eden fabrikalara destek sağlamakta, Orta Sakarya Havzasında en büyük Ģeker fabrikaları yer almaktadır. Ülkenin ihtiyacı olan gübrenin büyük bir kısmı Kütahya‟da yer alan fabrikadan sağlanmaktadır. Yörede dikkate değer sanayi geliĢiminin gözlendiği yerleĢim merkezleri; Ankara, EskiĢehir, Sakarya ve Bilecik illeridir. Havza içerisinde iĢletmede olan 14 OSB bulunmaktadır. Havza içerisinde bulunan OSB‟lerden Ġnegöl OSB‟nin atıksu arıtma tesisi bulunmakta olup, EskiĢehir OSB‟nin atıksu arıtma tesisi inĢaat aĢamasındadır. Ostim OSB, Ġvedik OSB, ASO OSB ve Sakarya I. OSB ise belediye kanalizasyonuna bağlıdır. 154 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları 2005,2006 BOĠ, KOĠ) 155 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Sakarya Havzasında nüfusu 10.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 53. Sakarya Havzası Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Afyonkarahisar Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Bilecik Bilecik Bilecik Bilecik Ġlçe Emirdağ Altındağ Çankaya Etimesgut Keçiören Keçiören Mamak Sincan Sincan Yenimahalle Beypazarı Çubuk Elmadağ GölbaĢı Kazan Keçiören Akyurt Keçiören Kızılcahamam Nallıhan Polatlı Bozüyük Merkez Osmaneli Söğüt Belediye Emirdağ Altındağ Çankaya Etimesgut Bağlum Keçiören Mamak Sincan Yenikent Yenimahalle Beypazarı Çubuk Hasanoğlan GölbaĢı Kazan Pursaklar Akyurt Sarayköy Kızılcahamam Nallıhan Polatlı Bozüyük Bilecik Osmaneli Söğüt BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında 21.898 367.471 792.189 289.601 21.447 746.361 497.699 392.260 20.770 614.778 34.496 66.303 10.873 63.232 34.568 64.197 22.639 11.530 16.655 12.895 91.166 54.422 45.126 13.419 15.761 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje 01.01.2014 X X X X X 2012 2008 13.05.2014 13.05.2012 13.05.2014 X Havzası Sakarya ASKĠ Tatlar AAT Biyolojik Çubuk AAT Ġleri Arıtma Karaköy AAT Ġleri Arıtma 13.05.2014 31.12.2009 13.05.2012 11.05.2014 11.05.2014 11.05.2014 11.05.2014 Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya X Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya 156 Açıklama ATIKSU ARITIMI Ġl Ġlçe EYLEM PLANI (2008–2012) Belediye BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Bursa Bursa Bursa Ġnegöl Ġnegöl Ġnegöl Ġnegöl Alanyurt Yeniceköy 130.448 24.250 11.487 Bursa YeniĢehir YeniĢehir 28.454 01.05.2014 EskiĢehir EskiĢehir EskiĢehir EskiĢehir Konya Konya Konya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Çifteler Merkez Merkez Sivrihisar Ilgın Kadınhanı Yunak Akyazı Ferizli Geyve Hendek Çifteler Odunpazarı TepebaĢı Sivrihisar Ilgın Kadınhanı Yunak Akyazı Ferizli Geyve Hendek 11.887 324.924 245.901 10.293 31.178 14.096 10.107 37.729 12.733 19.802 45.090 13.05.2014 Sakarya Karasu Karasu 25.607 01.01.2011 Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Kütahya Kocaali Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Sapanca Pamukova Merkez Kocaali Arifiye Erenler GüneĢler Merkez Serdivan Sapanca Pamukova Kütahya 13.089 24.148 50.983 14.513 209.563 48.842 23.202 15.181 212.934 02.08.2013 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Ġnegöl Belediyesi ve Ġnegöl OSB AAT Yeniceköy AAT X 01.01.2010 Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Fiziksel+Biyolojik Sakarya Biyolojik Sakarya X ESKĠ AAT Fiziksel+Biyolojik Ilgın AAT Kadınhanı AAT Stabilizasyon Havuzu Stabilizasyon Havuzu Akyazı AAT Biyolojik Hendek AAT Biyolojik Sakarya 13.05.2014 30.11.2010 X YeniĢehir OSB ile ortak Arıtma yapılacak. Fizibilite Raporu HazırlamıĢ. Yer Seçimi YapılmıĢ X Sakarya Sakarya ADASU AAT Biyolojik Sakarya Ġleri Arıtma Sakarya Sakarya 30.03.2008 Kütahya AAT 157 Kapasite Yetersizliğinden Ek Tesis Yapılıyor. Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya 13.05.2014 X Sakarya Açıklama Sakarya 13.05.2014 X X Havzası Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 27‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 27. Sakarya Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 158 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Sakarya Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 54. 2008 – 2017 Yılları Arasında Sakarya Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu AAT Yatırım Maliyeti (avro) 2.000 - 10.000 334.887 10.000- 50.000 456.353 50.000 - 100.000 275.123 50.233.050 78.720.893 49.522.140 159 >100.000 0 Toplam 1.066.363 0 178.476.083 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Susurluk Havzası (10) HAVZADA BULUNAN ĠLLER BURSA BALIKESĠR KÜTAHYA 160 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Susurluk Havzası, 22.399 km²‟lik yağıĢ alanına sahip olup, büyüklük bakımından Türkiye‟deki 25 havza içerisinde 12. sıradadır. Susurluk Havzası, coğrafi olarak, Bursa, Balıkesir ve Kütahya illerinin bir kısmını içine alır. Marmara Bölgesi‟nin güneyinde yer almaktadır. Bölgenin en önemli akarsuyu Nilüfer çayı ve kollarıdır. Nilüfer çayı, Uluabat Gölüne ve Susurluk çayına bir kısmı da Marmara Denizine dökülür. Susurluk çayı, Susurluk Havzasının batısında yer almaktadır. Susurluk Çayı Simav Gölü'nden doğar. Susurluk ve MustafakemalpaĢa Ġlçelerinden geçerek Karacabey Ġlçesinde Hanife Deresi ismini alır. Uluabat Köyü arazisinden geçerek Uluabat Gölü'ne ulaĢır. Havzanın önemli 2 gölü ise Uluabat Gölü ile Manyas Gölü‟dür. Susurluk Havzası'nda yer alan çaylar ve kirlilik durumları aĢağıdaki gibidir: Susurluk Havzası'nda yer alan Nilüfer Çayı, hem organik hem de ağır metal açısından aĢırı derecede kirlenmektedir. Nilüfer Çayı'nın diğer bir kolu olan Soğanlıdere ve Ayvalı Dereleri'nin su kalitesi SKKY'ne göre IV. Sınıftır. Simav Çayı, Bigadiç Boraks Maden ĠĢletmelerinin bor yüklü atıksularını, Balıkesir-SEKA PaĢaköy Kağıt Fabrikası atıksularını ve ġeker Fabrikası atıksularını almaktadır. Bu çayın kalitesi III. ve IV. Sınıf arasında değiĢmektedir. Mustafa Kemal PaĢa Çayı, bölgedeki sanayi tesislerinin atıklarıyla kirlenmektedir. Bor, arsenik, krom, kurĢun, çinko ve nitrit azotu konsantrasyonları bu çayın IV. Sınıf olduğunu göstermektedir. Orhaneli Çayı organik açıdan II. sınıf olmasına rağmen, bor ve askıda katı madde açısından IV. Sınıf kalitede gözükmektedir. Emet Çayı kalitesi genelde II. Sınıf olmasına rağmen, bor ve arsenik konsantrasyonu açısından tarımsal sulama ve içme suyu temini yönünden oldukça sakıncalı olduğunu göstermekte ve suyun kalitesinin IV. Sınıfa düĢmesine neden olmaktadır. Kocaçay, Bayramoğlu, KurĢun ve Antimon Tesislerinin atıksularını, Türker Ġzabe ve Rafineri Sanayi tesislerinin kurĢun ve çinko içeren atıksularını almaktadır. Susurluk Havzası Güney Marmara Bölgesi'nin bütün evsel, endüstriyel ve tarımsal atıksularını toplayıp uzaklaĢtıran bir su ağıdır. Havzadaki akarsular DSĠ Genel Müdürlüğü'ne ait ölçüm istasyonlarındaki ölçüm ve örnekleme çalıĢmaları ile periyodik olarak izlenmektedir. Susurluk Havzası’nda Nüfus Durumu Susurluk Havzası‟nın en kalabalık ve aynı zamanda kirlilik kaynağı bakımından en önemli ili 2,2 milyon nüfusa sahip Bursa‟dır. Nüfusun tamamı havza içerisinde yaĢamaktadır. 1.1 milyon nüfusa sahip Balıkesir‟inde havza içerisinde kalan nüfusu yaklaĢık 730.000‟dir. 660.000 nüfusa 161 EYLEM PLANI (2008–2012) ATIKSU ARITIMI sahip olan Kütahya‟nın da havza içerisinde yaĢayan nüfusu yaklaĢık 340.000‟dir. Sonuç olarak Susurluk Havzası‟ndaki nüfus yaklaĢık olarak 3.270.000‟dir. Su Kaynakları Tablo 55. Susurluk Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı Susurluk YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) Nehir Ġsimleri 23.765 5,43 2,9 7,2 Simav Çayı,Koca Çay Tablo 56. Susurluk Havzası; Göller Havza Adı Göl Adı Susurluk Susurluk Uluabat Manyas Maksimum Kot Hacim (m) (hm³) 8,00 1050,0 18,30 741,2 Kot (m) 3,00 14,00 Minimum Hacim (hm³) 0,2 16,8 Tablo 57. Susurluk Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Susurluk Doğancı 0 Ġ 0 0 0 Susurluk DemirtaĢ 0 0 S T 0 Susurluk Hasanağa 0 0 S 0 0 Susurluk GölbaĢı 0 0 S 0 0 Susurluk Büyükorhan 0 0 S 0 0 Susurluk Çavdarhisar 0 0 S 0 0 Susurluk Kayaboğazı E Ġ S T 0 Susurluk Çaygören 0 0 S 0 0 Susurluk Ġkizcetepeler 0 Ġ S T 0 Havzada dokuz adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri elektrik üretimi, içme suyu, sulama ve taĢkın kontrolü, biri içme suyu, sulama ve taĢkın kontrolü, biri sulama ve taĢkın kontrolü, biri sadece içme suyu, beĢi ise sadece sulama amaçlı kullanılmaktadır. Kirlilik Kaynakları Bu kadar çok nüfusun yaĢadığı ve endüstrinin yoğun olduğu bu bölgede havza, ciddi bir kirlilik potansiyeli ile karĢı karĢıyadır. 162 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Bursa sınırları içerisinde doğan Nilüfer Çayı yine Bursa BüyükĢehir Belediyesi alanları içerisinde kurulmuĢ bulunan, boyahane, tabakhane, gıda sektörü ve metal sektöründe faaliyet gösteren çok sayıda fabrika ve imalathane tarafından kirletilmektedir. Bu durum ekolojik dengeyi bozup halk sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Yapılan incelemeler sırasında Pilot Organize Sanayi Bölgesi dıĢında faaliyet gösteren yaklaĢık 70 civarı boyahane ile çok sayıdaki metal ve gıda sanayilerinden çok azının arıtma tesisi kurmuĢ olduğu görülmüĢtür. Bu aĢamada Bursa BüyükĢehir Belediyesi yerleĢim ve tarım alanlarında faaliyet gösteren pek çok sayıdaki iĢletmeleri ortak bir alana taĢınmalarını sağlamak ve OSB kurulması için çalıĢmalarını sürdürmektedir. Bu konuda öncelik tabakhanelere verilmiĢ olup, bunlara Ġkizce ve Badırga arasında yer gösterilmiĢtir. ġu anda da boyahaneler için aynı çalıĢma sürdürülmektedir. Bu planlı bölgelerde çalıĢan firmaların arıtma problemleri ortak olarak çözüleceğinden iĢletmelere ekonomik maliyetler doğuracaktır. Havza içerisinde 8 adet Bursa ilinde ve 3 adet Balıkesir Ġlinde olmak üzere iĢletmede olan 11 adet Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır. Bursa TSO OSB, Nilüfer OSB ve DemirtaĢ OSB atıksu arıtma tesisi mevcut olup, Bursa Deri OSB‟nin atıksu arıtma tesisi ise deneme aĢamasındadır. Gürsu, Kestel, Barakfakih Belediyelerinin evsel nitelikli atıksuları, Gürsu, Kestel Organize Sanayi Bölgesinin evsel ve endüstriyel nitelikli atıksuları ile Kestel ve Barakfakih Sanayi Bölgesi‟nde faaliyet gösteren iĢletmelerin evsel ve endüstriyel nitelikli atıksularının arıtılması amacıyla Vali Yardımcısı baĢkanlığında, ilgili belediyeler ve bölgede faaliyet gösteren sanayiciler tarafından kurulan SS YeĢil Çevre Arıtma Tesisi ĠĢletme Kooperatifi’ne ait 55.000 m³/gün maksimum kapasiteli atıksu arıtma tesisi mevcuttur. Nüfusu 2,2 milyon olan Bursa ilinin en önemli evsel atıksu arıtma tesisleri, BUSKĠ tarafından yapılan ve iĢletilen Doğu ve Batı atıksu arıtma tesisleridir. BUSKĠ-Batı AAT 2006 ġubat ayında iĢletmeye alınmıĢ olup 40.000 m3/gün evsel atıksuyu arıtmaktadır. Tesisin kapasitesi 87.500 m3/gün olup, arıtılmıĢ atıksularını Nilüfer Havzası‟nda yer alan Ayvalı Dere‟ye deĢarj etmektedir. BUSKĠ-Doğu AAT 2006 Mayıs ayında iĢletmeye alınmıĢ olup 160.000 m3/gün evsel atıksuyu arıtmaktadır. Tesisin kapasitesi 240.000 m3/gün olup, arıtılmıĢ atıksularını Nilüfer Havzası‟nda yer alan Deliçay‟a deĢarj etmektedir. Her iki atıksu arıtma tesisi de fiziksel ve biyolojik arıtma yapmaktadır. Havzada bulunan Balıkesir Belediyesi‟ne ait AAT, 43.200 m3/gün kapasiteli olup fiziksel ve biyolojik arıtma yapmaktadır. DeĢarj izin belgesi olan tesis, deĢarjını Üzümlü Deresi (Simav Çayına) yapmaktadır. 163 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 164 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Susurluk Havzasında nüfusu 10.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 58. Susurluk Havzası Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Balıkesir Balıkesir Balıkesir Balıkesir Balıkesir Balıkesir Balıkesir Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Kütahya Kütahya Kütahya Ġlçe Merkez Bandırma Bigadiç Dursunbey Erdek Sındırgı Susurluk Gürsu Kestel Karacabey M.KemalpaĢa Nilüfer Nilüfer Osmangazi Osmangazi Osmangazi Yıldırım Emet Simav TavĢanlı Belediye Balıkesir Bandırma Bigadiç Dursunbey Erdek Sındırgı Susurluk Gürsu Kestel Karacabey M.KemalpaĢa Görükle Nilüfer Emek DemirtaĢ Osmangazi Yıldırım Emet Simav TavĢanlı BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında 241.404 110.248 15.638 17.701 20.475 12.668 23.778 47.180 32.525 52.016 54.029 22.638 199.270 41.373 16.547 657.599 574.303 10.198 25.677 55.240 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 01.12.2004 13.05.2010 13.05.2014 30.05.2014 30.04.2012 13.05.2014 07.05.2014 Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Açıklama Balıkesir AAT Fiziksel+Biyolojik Susurluk Susurluk ĠPA (2008 Yılı) Susurluk Susurluk Susurluk Susurluk Susurluk S.S. YeĢil Çevre Arıtma Tesisi ĠĢletme Koop AAT Fiziksel+Biyolojik Susurluk Karacabey AAT Biyolojik Susurluk Susurluk X BUSKĠ Batı AAT Fiziksel+Biyolojik Susurluk X BUSKĠ Doğu AAT Fiziksel+Biyolojik Susurluk X 1988 13.05.2012 13.05.2014 01.05.2014 31.12.2010 Susurluk Susurluk Susurluk 165 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 28‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 28. Susurluk Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 166 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Susurluk Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 59. 2008 – 2017 Yılları Arasında Susurluk Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu AAT Yatırım Maliyeti (avro) 2.000 - 10.000 10.000- 50.000 50.000 - 100.000 >100.000 Toplam 141.684 126.135 109.269 110.248 487.336 31.878.900 29.011.050 24.585.525 24.254.560 109.730.035 167 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Marmara Havzası (11) HAVZADA BULUNAN ĠLLER ĠSTANBUL KOCAELĠ ÇANAKKALE BURSA TEKĠRDAĞ BALIKESĠR EDĠRNE YALOVA 168 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza, Susurluk nehri Ģebekesi yağıĢ alanı dıĢında, Marmara denizine dökülen akarsular yağıĢ alanlarını kapsamaktadır. Trakya‟da Koru dağı, Ganos dağı ve Istıranca uzantıları, Anadolu‟da kuzeyden itibaren Alem dağı, Aydos dağı, Kayalı dağ, Gök dağ, Avdan dağı, Katırlı dağı ile Kaz dağı uzantıları ve Karadağ tarafından çevrelenmektedir. Havza alanı yaklaĢık olarak 2.357.604 hektardır. Havzanın Türkiye alanına oranı % 3.03 kadardır. Yıllık su potansiyeli 5.85x109 m3 olarak hesaplanmıĢtır Trakya bölümünde Alibey ve Kurbağalı Dere, doğuda Kiraz Deresi, güneybatıda KocabaĢ (Biga) ve Gönen Çayları bulunmaktadır. Büyükçekmece, Küçükçekmece ve Ġznik gölleri, havzanın en önemli gölleridir. Havza alanında hemen her mevsimde yağıĢ görülmektedir. Yıllık yağıĢ toplamı 586 mm (Tekirdağ) ile 768mm (Ġzmit) arasında değiĢmekte ve havza ortalaması 685mm kadardır. YağıĢın en fazla olduğu aylar genellikle kasım, aralık ve ocak en az olduğu aylar ise temmuz ve ağustostur. Ağustos ayında yağıĢ toplamının yer yer 7mm (Çanakkale) nin altına düĢtüğü görülmektedir. Su Kaynakları Tablo 60. Marmara Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) Marmara 24.100 8,33 4,5 11 Nehir Ġsimleri Kocaçay, Gönen Ç , Riva D. Ve Müteferrik Sular Tablo 61. Marmara Havzası; Göller Maksimum Havza Adı Minimum Göl Adı Kot Hacim Kot Hacim Marmara Ġznik Gölü (m) 85,00 (hm³) 12064,4 (m) 83,30 (hm³) 45,8 Marmara Durusu 4,50 186,8 -2,00 0,6 169 EYLEM PLANI (2008–2012) ATIKSU ARITIMI Tablo 62. Marmara Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara Kirazdere Gökçe Alibey B.Çekmece Sazlıdere Ömerli Darlık Elmalı Gönen Tayfur 0 0 0 0 0 0 0 0 E 0 Ġ Ġ Ġ Ġ Ġ Ġ Ġ Ġ Ġ Ġ 0 0 0 0 0 0 0 0 S 0 0 0 T 0 0 0 0 0 T 0 D 0 0 0 0 0 0 0 0 D Havzada on adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri elektrik üretimi, içme suyu, sulama ve taĢkın kontrolü, biri içme suyu ve taĢkın kontrolü, ikisi içme suyu ve diğer, altısı ise sadece içme suyu amaçlı kullanılmaktadır. Koruma Alanları Milli Parklar Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı – Çanakkale Troya Tarihi Milli Parkı – Çanakkale Sulak Alanlar Büyük Çekmece Gölü – Ġstanbul Boğaziçi – Ġstanbul Terkos Gölü – Ġstanbul Suvla Lagünü – Çanakkale Biga Çayı ve Sulak Çayırları – Çanakkale Çardak Lagünü – Çanakkale Tabiat Parkları Polonezköy Tabiat Parkı – Ġstanbul TürkmenbaĢı Tabiat Parkı – Ġstanbul Ballıkayalar Tabiat Parkı – Kocaeli 170 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) BeĢkayalar Tabiat Parkı – Kocaeli Tabiat Koruma Alanı Beykoz Göknarlık Tabiat Koruma Alanı - Ġstanbul Tablo 63. Ġstanbul’un Mevcut Su Kaynaklarının Rezervuar ve Koruma Alanları Kaynak Rezervuar Yüzey Alanı km2 Toplam Koruma Alanı Mutlak Koruma Alanı Kısa Mesafeli Koruma Alanı Orta Mesafeli Koruma Alanı Uzun Mesafeli Koruma Alanı 32 3 36 4 23 9 619 160 621 81 621 207 25 12 19 10 40 16 51 18 34 12 55 22 62 20 44 29 63 21 449 107 488 26 440 140 Terkos Alibeyköy B.Çekmece Elmalı Ömerli Darlık Baskı ve Etkilerin Analizi Endüstriyel faaliyetler yoluyla deĢarj edilen en yüksek atıksu miktarı, KOĠ, AKM, T.Azot ve T.Fosfor yüklerinin Marmara Havzası‟nda oluĢtuğu görülmektedir. Bunun en büyük nedeni Ġstanbul ve Kocaeli gibi ülkenin endüstri açısından en yoğun merkezlerinin bu havzada yer almasıdır. T.Cr yükü açısından en yüksek değere sahip olan havza, içerdiği yoğun deri ve metal sanayi nedeniyle Marmara Havzası olarak görülmektedir. Marmara Bölgesinde bulunan katı atık depolama alanlarında oluĢan sızıntı sularının bir kısmı belediyelere ait mevcut evsel atıksu arıtma tesislerine gönderilmekte, bir kısmı ise arıtılmadan deĢarj edilmektedir. Tablo 64. Marmara Havzasında Kirlilik Kaynaklarına Göre Kirlilik Yüklerinin Dağılımı Atıksu Miktarı (m3/yıl) KOĠ (t/yıl) BOĠ5 (t/yıl) AKM (t/yıl) T.Azot (t/yıl) T.Fosfor (t/yıl) Yağ/ Gres (t/yıl) T.Cr (t/yıl) Pb (t/yıl) Cd (t/yıl) Zn (t/yıl) Cu (t/yıl) Endüstri 84.725.246 80.019 26.164 10.534 1.585 80,36 954 163 29 2,09 42 74,18 YerleĢim Alanları 775.307.649 294.379 116.881 139.690 27.201 5.250 39.654 8.064 532 163 29 2,09 42 74,18 Kaynak Tarım, Orman, Çayır ve Otlak Arazileri Turizm 7.267.472 1.964 914 1.247 216 43 427 Toplam 867.300.367 376.362 143.959 151.471 37.066 5.905,3 41.035 171 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Tablo 65. Marmara Havzası’nda Atıksu Miktarı ve Kirlilik Yüklerinin Sektörlere Göre Dağılımı Sektör Sayı* Enerji 7 Atıksu Miktarı (m3/yıl) 201.762 KOĠ (t/yıl) BOĠ (t/yıl) AKM (t/yıl) T.Azot (t/yıl) T.Fosfor (t/yıl) 35,91 3,92 97,42 0,20 2,95 Yağ/ Gres (t/yıl) 11,17 Gübre 3 1.277.500 221,56 63,88 6,22 118 2,69 0 Biosit Üretimi 3 1.511.411 11,34 6,44 1,16 5,83 0,01 0 Ġlaç Petrol Rafinerileri ve Yan Ürünleri Kağıt 63 962.842 297,37 92,84 368 21,70 3,65 8,51 21 5.345.094 102,33 448,53 103,82 276,46 8,56 96,27 25 17.554.667 49.504 18.206 1.604 596 3,05 32,57 Çimento 19 349.648 0,69 0,06 178 0 0 15 Deri 9 7.345.622 2.743 931 931 12 0 163 Metal 388 11.944.411 11.471 300 987 39 1,29 55 Maden Gemi Yapımı ve Onarımı Tekstil Elektronik Ürünler Organik Kimya Sanayi Ġnorganik Kimya Sanayi Gıda Tehlikeli Atık Arıtımı ve Depolanması Katı Atık Yönetimi UlaĢım Araçları Yönetimi Diğer KarıĢık Endüstri Sanayileri Toplam 50 264.316 171 100 147 0 0 5 4 4.093 8,19 4,09 0 0 0 0,41 235 10.701.095 4.610 1.311 12.51 30 0 67 17 164.895 118 21 13,64 44,76 0 9,21 171 12.474.391 3.350 635 992 340 34 40 39 821.562 284 70 90 0 0,02 4,04 122 2.970.020 2.095 659 1.297 55 0 193 2 20.000 3,2 2 4 0 0,04 0,4 1 11.716 52 17 33 3 0,07 7 16 95.313 91 20 12 34 0 7,08 6 132.318 34,55 7,13 17 1,65 0,01 0,16 5 11.920.899 4.808 3.260 2.395 5,45 24 240 1206 84.725.246 80.019 26.164 10.534 1.585 80,36 954 * Sektörler içindeki Organize Sanayi Bölgeleri tek bir işletme olarak alınmıştır Havza içerisinde bulunan Ġstanbul ve Kocaeli il mülki sınırları büyükĢehir belediyesi sınırlarını oluĢturmaktadır. Ġstanbul‟da 12 AAT, Kocaeli‟nde ise 8 AAT ile il genelinde oluĢan atıksuların büyük bir kısmı arıtılmaktadır. Bursa Ġlinde; Gemlik, Mudanya Belediyelerinin, Tekirdağ Ġlinde; Yenice ve Marmara Ereğlisi Belediyelerinin evsel atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. Yalova ilinde ise TASK-KAB Altınova atıksu arıtma tesisi bulunmakta olup, diğer belediyelerin atıksu arıtma tesisleri yapım aĢamasındadır. 172 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Marmara Havzası içerisinde iĢletmede olan 19 adet OSB bulunmaktadır. Bunlardan Ġstanbul Deri OSB, Beylikdüzü OSB, Gebze TSOB-TAYSAD ve Gebze Plastikçiler OSB‟nin atıksu arıtma tesisleri bulunmakta olup Dilovası OSB‟nin atıksu arıtma tesisi yapım aĢamasındadır. Ayrıca Ġkitelli OSB ve Tuzla Mermerciler OSB atıksuların ĠSKĠ kanalizasyon sistemine vermektedirler. 173 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 174 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Marmara Havzasında nüfusu 10.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 66. Marmara Havzasının Atıksu Arıtma Tesisi Durumu ĠL Balıkesir ĠLÇE Gönen BELEDĠYE Gönen BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında 41.811 Bursa Gemlik Gemlik 78.945 Bursa Bursa Bursa Bursa Ġznik Mudanya Mudanya Orhangazi Ġznik Güzelyalı Mudanya Orhangazi 22.179 13.931 30.415 53.189 Çanakkale Merkez Çanakkale 86.544 13.05.2012 Çanakkale Çanakkale Çanakkale Çanakkale Çanakkale Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Biga Çan Gelibolu Lapseki Kepez Avcılar Esenyurt Beylikdüzü Arnavutköy Bahçelievler Bakırköy BeĢiktaĢ Beyoğlu Kağıthane Sarıyer ġiĢli 33.509 29.172 31.246 10.612 10.655 323.596 253.084 112.131 62.492 571.711 214.821 191.513 247.256 418.229 247.633 314.684 15.05.2011 31.10.2010 01.03.2014 01.03.2011 30.09.2007 Biga Çan Gelibolu Lapseki Merkez Avcılar Büyükçekmece Büyükçekmece GaziosmanpaĢa Bahçelievler Bakırköy BeĢiktaĢ Beyoğlu Kağıthane Sarıyer ġiĢli X Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 13.05.2014 13.05.2012 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje 31.12.2014 Açıklama Marmara BUSKĠ Gemlik Ön Arıtma ve DDD Fiziksel Marmara MEMPĠS 13.05.2014 X Havzası Marmara BUSKĠ Mudanya Ön Arıtma ve DDD Fiziksel Marmara 13.05.2012 Marmara X X Kepez AAT Fiziksel+Biyolojik Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara ĠnĢaat AĢamasında Olan Ambarlı AAT‟ ye Bağlanacak Marmara (1. Kademe 400.000m3/gün 2. kademe 1.000.000m3/gün) X Ambarlı AAT X Ataköy AAT Biyolojik Marmara X Baltalimanı Ön Arıtma ve DDD Fiziksel Marmara 175 X Marmara ATIKSU ARITIMI ĠL Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul ĠLÇE Bağcılar BayrampaĢa Eminönü Esenler Eyüp Eyüp Fatih GaziosmanpaĢa GaziosmanpaĢa GaziosmanpaĢa GaziosmanpaĢa GaziosmanpaĢa Güngören Zeytinburnu Büyükçekmece Büyükçekmece Büyükçekmece Büyükçekmece Büyükçekmece Büyükçekmece Büyükçekmece Çatalca Çatalca EYLEM PLANI (2008–2012) BELEDĠYE Bağcılar BayrampaĢa Eminönü Esenler Eyüp Göktürk Fatih Boğazköy Bolluca GaziosmanpaĢa Haraççı TaĢoluk Güngören Zeytinburnu Büyükçekmece Gürpınar Kıraç Kumburgaz Mimarsinan Tepecik Yakuplu Çatalca Hadımköy BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında 719.267 272.196 32.557 517.235 303.824 16.085 422.941 22.410 10.875 890.522 10.266 13.068 318.545 288.743 44.287 45.682 63.293 20.883 39.244 33.192 51.862 27.807 19.733 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası X Yenikapı Ön Arıtma ve DDD Fiziksel Marmara X Büyükçekmece Ön Arıtma Fiziksel Marmara 176 Açıklama ATIKSU ARITIMI ĠL ĠLÇE EYLEM PLANI (2008–2012) BELEDĠYE BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Kadıköy Ümraniye Ümraniye Ümraniye Kadıköy Alemdar TaĢdelen Ümraniye 744.670 21.292 39.774 630.914 X Kadıköy Ön Arıtma ve DDD Fiziksel Marmara Ġstanbul Küçükçekmece Küçükçekmece 784.128 X Küçükçekmece Ön Arıtma Fiziksel Marmara Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Adalar Maltepe Kartal Pendik Tuzla Tuzla Adalar Maltepe Kartal Pendik Orhanlı Tuzla 10.460 415.117 427.111 517.624 11.314 148.792 X X Tuzla AAT ve DDD Biyolojik Marmara Ġstanbul Üsküdar Üsküdar 582.666 X Üsküdar Ön Arıtma ve DDD Fiziksel Marmara Ġstanbul Silivri SelimpaĢa 11.955 X 13.05.2014 Ġstanbul Silivri Silivri 62.247 X 13.05.2012 Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Ġstanbul Kocaeli Kocaeli Kocaeli Ümraniye Kartal Sultanbeyli Ümraniye Beykoz Beykoz Ümraniye Büyükçekmece Gebze Gebze Gebze Sarıgazi Samandıra Sultanbeyli Yenidoğan Beykoz ÇavuĢbaĢı Çekme BahçeĢehir Çayırova Darıca Dilovası 76.855 112.653 272.758 49.593 200.572 19.539 70.683 25.116 36.741 109.580 35.856 13.05.2014 Marmara Planlama AĢamasında (100.000m3/gün) Planlama AĢamasında Marmara (65.000m3/gün) Marmara X PaĢaköy AAT Ġleri Biyolojik Marmara X Küçüksu Ön Arıtma ve DDD Fiziksel Marmara BahçeĢehir AAT Biyolojik Marmara Marmara Marmara Marmara X X X X Açıklama 13.05.2014 13.05.2010 13.05.2014 177 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) BüyükĢehir Mücavir Alanında X Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi ĠL ĠLÇE BELEDĠYE Nüfus 2007 Kocaeli Gebze Gebze 310.815 Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Tekirdağ Tekirdağ Gölcük Gölcük Merkez Gölcük Kandıra Karamürsel Körfez Körfez Derince Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez ġarköy Gölcük Ġhsaniye Bahçecik Değirmendere Kandıra Karamürsel Hereke Körfez Derince BekirpaĢa Saraybahçe KuruçeĢme Alikahya Arslanbey Köseköy Kullar Uzunçiftlik Yuvacık Tekirdağ ġarköy 71.538 12.839 12.232 29.906 15.473 36.466 18.877 97.535 113.991 127.031 121.393 11.785 23.197 10.573 17.492 13.730 14.893 18.491 133.322 15.523 Yalova Merkez Yalova 87.372 04.12.2008 Yalova Çiftlikköy Çiftlikköy 15.290 01.12.2008 X X X Arıtma Tesisi ĠĢletmede Arıtma Adı Türü Mutlukent Evsel AAT Biyolojik Göçmen Konutları AAT Biyolojik Gölcük AAT ĠnĢaat Proje Havzası Açıklama Marmara Gebze AAT MEMPIS + Marmara Ġller Bankası(Proje Devam) Biyolojik Marmara 13.05.2014 Marmara Marmara Karamursel AAT X Körfez AAT Biyolojik Marmara X 42 Evler AAT Biyolojik Marmara X Seka AAT Biyolojik Marmara X Kullar AAT Biyolojik Marmara 01.08.2009 13.05.2014 Marmara Marmara X 178 Yalova, Çiftlikköy, TaĢköprü, Kadıköy Marmara ve Termal Ortak AAT Ġslam Kalkınma Bankası 45.000.000 $ Marmara ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 29‟da verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 29. Marmara Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 179 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Marmara Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 67. 2008 – 2017 Yılları Arasında Marmara Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu AAT Yatırım Maliyeti (avro) 2.000 - 10.000 10.000- 50.000 50.000 - 100.000 >100.000 Toplam 150.386 290.380 227.105 133.322 801.193 33.836.850 66.787.400 51.098.625 29.330.840 181.053.715 180 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Konya Kapalı Havzası (12) HAVZADA BULUNAN ĠLLER KONYA ISPARTA KARAMAN NEVġEHĠR 181 NĠĞDE AKSARAY ANKARA ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Konya Kapalı Havzası Türkiye'nin Ġç Anadolu Bölgesi'nde yer almaktadır. Türkiye'nin toplam alanının % 7'sine denk gelen 50.000 km2‟lik bir alanı kaplamaktadır. Konya Kapalı Havzası, Anadolu'nun ortasında yükselen eski bir nehir yatağının hava hareketlerine bağlı olarak oluĢmuĢtur. Su Kaynakları Tablo 68. Konya Kapalı Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı Konya YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 55.554 5,52 2,4 2,5 Nehir Ġsimleri Ġnsuyu, Melendiz Ç, Müteferrik Sular Tablo 69. Konya Kapalı Havzası; Göller Maksimum Minimum Havza Adı Göl Adı Kot Hacim Kot Hacim Konya Kapalı BeyĢehir (m) 1125,50 (hm³) 5409,9 (m) 1121,03 (hm³) 0,9 Tablo 70. Konya Kapalı Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Konya Kapalı Apa 0 0 S 0 0 Konya Kapalı Altınapa 0 Ġ S 0 0 Konya Kapalı Sille 0 0 S T 0 Konya Kapalı Ġvriz 0 0 S 0 0 Konya Kapalı Ayrancı 0 0 S 0 0 Konya Kapalı Gödet 0 0 S 0 0 Konya Kapalı Mamasın 0 0 S 0 0 Konya Kapalı Gebere 0 0 S 0 0 Konya Kapalı May 0 0 S 0 0 Konya Kapalı Suğla 0 0 S 0 0 Konya Kapalı GümüĢler 0 0 S 0 0 Konya Kapalı ÇavuĢçu 0 0 S 0 0 Konya Kapalı Bozkır 0 0 S T 0 Havzada onüç adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan ikisi sulama ve taĢkın kontrolü, biri içme suyu ve sulama, onu ise sadece sulama amaçlı kullanılmaktadır. 182 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Koruma Alanları Konya havzasında sulak alanlar ve göller; Samsam Gölü, Kozanli Gölü, Kulu Gölü, Ereğli Sazlığı, Esmekaya Sazlığı, BeyĢehir Gölü, Sugla Gölü, Hotamis Sazlığı, Bolluk Gölü, Tersakan Gölü, Tuz Gölü Baskı ve Etkilerin Analizi Konya Kapalı Havzası'nda yaklaĢık 3 milyon kiĢi yaĢamaktadır. Bunun % 45'i kırsal alanlarda, % 55'i kentsel alanlardadır. Havza genelinde, kırsal alanlarda nüfus giderek azaldığı kentsel alanlardaysa arttığı gözlenmektedir. Konya ve Aksaray civarındaki ana endüstri kolları arasında süt çiftlikleri, bakır ve alüminyum madenleri, deri iĢleme tesisleri ve gıda iĢleme endüstrileri yer almaktadır. BeyĢehir gölü havzasında; göle deĢarj eden 9 adet balık iĢleme tesisi, 1 adet silah fabrikası, 5 adet krom kaplama atölyesi, 1 adet restoran, 1 adet mezbahana bulunmaktadır. Sevindik Belediyesi, Huğlu Belediyesi, Üzümlü Belediyesi, Emen Belediyesi, Üstünler Belediyesi, Yenidoğan Belediyesi, YeĢildağ Belediyesi, KayabaĢı Belediyesi, Derebucak Belediyesi, Çamlık belediyesi, Gencek Belediyesi, Doğanbey Belediyesi, Gölyaka Belediyesi, Hüyük Belediyesi, ÇavuĢ Belediyesi, Göçeri Belediyesi, Kıreli Belediyesi, Ġlmen Belediyesi, Burunsuz Belediyesi, KöĢk Belediyesi; Mutlu Belediyesi atıksuları BeyĢehir Gölü su toplama havzasındaki akarsu ve kuru dere yataklarına verilmektedir. Konya Kapalı Havzasında iĢletmede olan 8 adet OSB bulunmaktadır. Bunlardan Niğde OSB ve Ereğli OSB‟nin atıksu arıtma tesisleri bulunmaktadır. Ayrıca Konya I. OSB, Aksaray OSB ve Karaman OSB‟nin atıksu arıtma tesisleri proje aĢamasındadır. BeyĢehir Gölünün Sorunları Tarım alanlarından kaynaklanan kirlilik Koruma alanlarındaki kaçak yapılaĢma Göl su seviyesindeki değiĢimler Flora ve fauna türlerinin azalması Kaçak avlanma ÇavuĢçu Gölü havzasında; gölü besleyen kaynaklar 1960 yılında Bulcuk, Eldes, Tekke göletleri ile tutulmuĢ ve göl kuzey ve güneyindeki sulak alanlar kurutulmuĢ ve tarıma açılmıĢtır. Gölde yapılan seddeler ile Ilgın ve Atlantı Ovalarında toplam 22.000 ha‟lık alan sulanmaktadır. 183 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Tarım alanlarından kaynaklanan kirlilik, kum alımı, su seviyesindeki değiĢimler, kaçak avcılık, bilinçsiz balıkçılık gölün sorunlarıdır. Ereğli Sazlıklarının Sorunları Ereğli‟deki bazı sanayi atıksularının ve Ereğli Belediyesine ait kanalizasyon atıksularının arıtılmadan göle deĢarj edilmesi, Kaçak avcılığa karĢı etkin bir mücadele yapılmaması, Gölü besleyen su kaynaklarının üzerinde barajlar (Ġvriz, Ayrancı, Gödet, Ġbralı, Deliçay Barajları) yapılması nedeniyle göle hiç su gelmemesi, Tarım arazilerinden gelen drenaj sularının pestisit ve gübre etkisiyle kirlenmiĢ olması, Son yıllarda kuraklık sebebiyle göl yüzeyinin daralması, Erozyon ile Düre Dağından gelen sedimentlerle gölün dolması, Balık popülasyonunun, son yıllarda göle deĢarj edilen atıksuların ekolojik dengeyi bozmasıyla azalması, Göl ve çevresindeki sazlık alanların kontrollü kesimi yapılmadığından sazlıkların kontrolsüz kesilmesi ya da özellikle yakılması sonucu ekolojik dengenin bozulması, Meke gölünün sorunları Meke Gölü etrafındaki piroklastik malzemenin (briket yapımında kullanılır) uzun yıllar alınması ile büyük ölçüde tahrip olmuĢtur. Erozyon gölü tehdit etmektedir. Tuz Gölünün Sorunları Konya, Aksaray Ġlleri, Cihanbeyli ve ġereflikoçhisar ilçelerinin evsel ve endüstriyel nitelikli atıksularının göle arıtılmadan verilmesi, Göldeki tuz konsantrasyonun azalması, Flora ve fauna türlerinin azalması, Tahliye kanalından, sulama amacıyla su alınması, Tarım alanlarından kaynaklanan kirlilik Tuz Gölü’nü kirleten kaynaklar; Cihanbeyli Belediyesi, Yeniceoba Belediyesi, Bulduk Belediyesi, Gölyazı Belediyesi, 7 adet tuz iĢletmesi, 2 adet mezbahane, 1adet un fabrikası atıksuları Tuz Gölü‟ne ulaĢan akarsu ve akarsu yataklarına verilmektedir. 184 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları BOĠ, KOĠ) 185 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Konya Kapalı Havzasında nüfusu 10.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 71. Konya Kapalı Havzasının Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Ġlçe Belediye BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Aksaray Eskil Eskil 18.276 01.05.2014 Aksaray Merkez Aksaray 151.164 13.05.2010 Aksaray Ankara Merkez ġ.Koçhisar Sultanhanı ġ.Koçhisar 10.427 27.048 30.08.2009 13.05.2014 Karaman Merkez Karaman 122.809 07.05.1999 Konya BeyĢehir BeyĢehir 32.799 Konya BüyükĢehir BüyükĢehir 973.791 01.01.2009 Konya Konya Konya Konya Konya Konya Konya Konya Konya Cihanbeyli Çumra Ereğli Karapınar Karatay Kulu Meram Selçuklu SeydiĢehir Cihanbeyli Çumra Ereğli Karapınar Karatay Kulu Meram Selçuklu SeydiĢehir 15.192 28.153 94.542 31.913 229.995 20.496 282.523 454.537 37.763 31.12.2010 13.05.2014 11.02.2008 30.11.2010 13.05.2010 01.08.2014 13.05.2010 13.05.2010 13.05.2014 NevĢehir Derinkuyu Derinkuyu 10.211 Niğde Niğde Bor Merkez Bor Niğde 35.151 100.418 X X X Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Açıklama Konya Kapalı X Konya Kapalı ĠPA (15 AAT) Ġller Bankası (Proje Etüdü) Konya Kapalı Konya Kapalı BeyĢehir AAT Havalandırmalı Fakültatif Stabilizasyon Ve Fakültatif Stabilizasyon Havuzları Fiziksel+Biyolojik KOSKĠ AAT Ġleri Arıtma Karaman AAT Konya Kapalı Konya Kapalı X Konya Kapalı X X X 11.05.2014 X Bor AAT Niğde AAT 186 Fiziksel Fiziksel+Biyolojik Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı 2009 Yılı Ġçerisinde iĢletmeye alınacak Ġller Bankası (Proje Bitti) Stabilizasyon Havuzu ĠPA (15 AAT) Ġller Bankası (Proje Bitti) (Derinkuyu+Kaymaklı) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 30‟da verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 30. Konya Kapalı Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 187 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Konya Kapalı Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 72. 2008 – 2017 Yılları Arasında Konya Kapalı Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu AAT Yatırım Maliyeti (avro) 2.000 - 10.000 360.080 10.000- 50.000 199.479 50.000 - 100.000 94.542 >100.000 967.055 Toplam 1.621.156 81.018.000 45.880.170 21.271.950 212.752.100 360.922.220 Konya Kapalı Havzası için AAT yenileme yatırımı ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 73. 2008 – 2017 Yılları Arasında Konya Kapalı Havzasının AAT Yenileme Gideri Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı YENĠLEME MALĠYETĠ (avro) NÜFUS Niğde (Kemerhisar) 5.673 638.213 Konya (Güneysınır) Havza Toplamı 5.089 572.513 1.210.725 188 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Küçükmenderes Havzası (13) HAVZADA BULUNAN ĠLLER ĠZMĠR 189 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzanın Tanımı ve Karakterizasyonu Küçük Menderes Nehri yaklaĢık 175 km uzunluğunda olup Ġzmir‟in Kiraz Ġlçesinden baĢlar. Beydağ, ÖdemiĢ, Tire, Bayındır, Torbalı Ġlçelerini kapsayan nehir havzası, Selçuk‟ta nehrin oluĢturduğu delta ile son bulur. Havzanın tamamı Ġzmir Ġl sınırları içerisinde bulunmaktadır. Bozdağlar‟dan doğan Küçük Menderes Nehri, birleĢen kollarla büyüyerek güneye doğru iner, Beydağ ilçesi yakınlarında, Boz ve Aydın Dağları‟nın arasındaki geniĢ havzasında batıya doğru akar. Torbalı yakınlarında güneye doğru dönerek Selçuk ilçesi önünden Ege Denizi‟ne delta yaparak dökülür. Ortalama uzunluğu 175 km olan nehir kıĢın kabarır ve sağanak yağıĢlar olduğunda, özellikle delta alanı üzerinde yatağından taĢarak, geçici bataklıklar oluĢturur. Yazın ise sular çok azdır, özellikle kendisini besleyen küçük kollar tamamen kurur. Küçük Menderes Deltası tarih boyunca hızla büyümüĢ ve eskiden kıyıda olan Artemis Tapınağı bir ada olan Kurutepe Ovası‟nın ortasında kalmıĢ, Efes Limanı da daha antik çağlarda temizlenmesine karĢın denizle bağlantısını zamanla kaybetmiĢtir. Nehrin en önemli kolları Çamlı, KeleĢ Çayları, Koca Havran, Eğri, Uzun, Gelinbay, Rahmanlar, AktaĢ, Kılma, Kürkdere ve Hamidiye Dereleri olup; nehir havzası Çakal, Gebekirse, Nohut, Cellat, Belevi, Akgöl, Alüvyon Set Gölleri ile beslenmektedir. Havzada faaliyette iki tane sulama barajı bulunmaktadır. Bunların dıĢında sekiz tane baraj da planlama aĢamasındadır. Havzada çok sayıda Ģifalı ılıca ve kaplıca bulunmaktadır. Havzadaki arazilerin % 33 ü tarım arazisi, % 9 u otlak mera, % 47 si orman ve fundalık, % 13 ü ise diğer alanları içermektedir. Havza, ülkemizin en verimli topraklarından bir bölümüne sahip olup hem ürün kalitesi hem de ürün verimi açısından tarımsal potansiyeli yüksektir. BaĢlıca tarım ürünleri zeytin, pamuk, buğday, patates ve tütündür. Hayvancılık da önemli bir geçim kaynağıdır. Küçük Menderes Nehri kirlilik izleme çalıĢmaları kapsamında, Küçük Menderes Nehir yatağından mevsimsel peridolarda, toplam 11 noktadan Ġzmir Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü ile Ġzmir Ġli Çevre Koruma Vakfı tarafından alınan nehir suyu numuneleri, Çevre Koruma Vakfı laboratuarında izlenmiĢtir. Ölçüm istasyonlarında, SKKY Tablo 1‟de yer alan parametrelerden; pH, nitrit azotu, sülfat iyonu, nitrat azotu, toplam fosfor, BOI, kadmiyum, kurĢun, toplam çözünmüĢ madde, demir, bakır, KOI, toplam krom, çinko, sülfür, alüminyum, değerleri analiz edilmiĢtir. Bu analizlerde standart metotlar kullanılmıĢtır. Kirletici parametreler, Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği (SKKY) kıta içi su kaynaklarının su kalite sınıflarına göre değerlendirilmiĢtir. pH değerinin genellikle sınır değer olan 6-9 arasında 190 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) olduğu, nitrit azotu, toplam fosfor, BOI, kadmiyum, kurĢun, bakır, KOI, toplam krom ve sülfür değerlerinin 4. sınıf su kalitesinde, demir değerinin 3. sınıf su kalitesinde, nitrat azotu ve çinko değerlerinin 2. sınıf su kalitesinde ve sülfat iyonu, toplam çözünmüĢ madde ve alüminyum değerlerinin de 1. sınıf su kalitesinde olduğu görülmektedir. Su Kaynakları Tablo 74. Küçük Menderes Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı K.Menderes YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 7.165 1,19 0,6 5,3 Nehir Ġsimleri K.Menderes Tablo 75. Küçük Menderes Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı K.Menderes Balçova 0 Ġ 0 0 0 K.Menderes Ürkmez 0 Ġ S 0 0 K.Menderes Seferihisar 0 0 S 0 0 K.Menderes Tahtalı 0 Ġ S 0 0 K.Menderes Alaçatı 0 Ġ 0 0 0 K.Menderes Kavakdere 0 0 S T 0 K.Menderes Beydağı 0 0 S 0 0 Havzada yedi adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan ikisi içme suyu ve sulama, biri sulama ve taĢkın kontrolü, biri sadece sulama, ikisi ise sadece içme suyu amaçlı kullanılmaktadır. Koruma Alanlarının Tanımlanması Baskı ve Etkilerin Analizi Yapılan su kalitesini belirleme çalıĢması kapsamında oluĢturulan Küçük Menderes su kalitesinin irdelenmesinden kirliliğin yoğun olarak evsel atıksulardan, tekstil, metal, maden, zeytinyağı, süt ve süt ürünleri vs. endüstri tesislerinden ve tarımsal faaliyetlerden (ilaçlama, gübreleme ve drenaj suları) kaynaklandığı anlaĢılmaktadır. Özellikle toplam fosfor, nitrit ve nitrat değerlerinin yüksek olması; nehir suyunda ötrofike bir durum olduğunun göstergesidir. Bu durum havzada yoğun olarak yapılan tarımsal faaliyetlere ve bilinçsiz aĢırı gübre kullanımıyla açıklanabilir. Ġnorganik kirliliğin kaynaktan itibaren sanayi bölgelerinde daha fazla olduğu, küçük sanayi sitelerinin de 191 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) önemli kirletici etken oluĢturduğu tespit edilmiĢtir. Havzada yoğun olarak bulunan mevsimlik zeytinyağı tesisleriyle süt ve süt ürünleri (mandıralar) de organik kirliliği önemli ölçüde artırmaktadır. Ayrıca Torbalı Fetrek Çayı civarındaki büyük ölçekli sanayi kuruluĢları, mermer iĢleme tesisleri nehre ciddi anlamda kirlilik yükü taĢımaktadır. Küçük Menderes Nehri‟nin Beydağ, ÖdemiĢ, Tire, Bayındır, Selçuk ilçelerinden geçerek geçtiği yerleĢim alanlarının, evsel ve sanayi atıklarını, tarımsal ilaçlar ve kimyasal gübrelerden kaynaklanan kirliliğini Ege Denizine taĢımaktadır. Kiraz ve Selçuk Ġlçelerinde atıksu arıtma tesisi mevcuttur. Kiraz Ġlçesi‟nde kanal bağlantı eksikleri nedeniyle tesis bir türlü devreye alınamamaktadır. Selçuk Ġlçesi‟nde ise 1985 yılında yapımı tamamlanan arıtma tesisi stabilizasyon havuzu Ģeklindedir ve bu tesiste de zaman zaman problemler yaĢanmaktadır. Beydağ, ÖdemiĢ, Tire, Bayındır ve Torbalı Ġlçeleri‟nde ise kısmen kanalizasyon sistemi mevcut olup atıksu arıtma tesisleri olmadığından atıksular direkt olarak nehre deĢarj edilmektedir. Torbalı, Tire ve ÖdemiĢ, sanayileĢmenin geliĢtiği baĢlıca ilçelerdir. Bölgede bulunan sanayi kuruluĢları arasında tarımsal ürünleri iĢleyen sanayi kuruluĢları baĢta gelmektedir. Havzada özellikle zeytinyağı üretim tesislerinden gelen karasu ve küçük ölçekli mandıralardan gelen peynir altı suları problem teĢkil etmektedir. Grafik 31. Küçükmenderes Havzası KOI, BOI ve AKM yükünün kirletici kaynağa göre dağılımı 192 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Grafik 32. Küçükmenderes Havzası’nda sektörlere göre KOI ve Top. Azot kirlilik yüklerinin dağılımı Küçük Menderes Havzasında, iletmede olan 6 adet OSB bulunmaktadır. Bunlardan Ġzmir Atatürk OSB, Tire OSB ve Menemen Deri OSB‟nin atıksu arıtma tesisi bulunmakta olup, Ġzmir ĠTOB OSB‟nin atıksu arıtma tesisi inĢaat halindedir. Ayrıca Tekeli OSB atıksularını belediye kanalizasyonuna vermektedir. 193 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 194 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Küçükmenderes Havzasında nüfusu 10.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 76. Küçükmenderes Havzasının Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Ġlçe Belediye BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Adı Ġzmir Bayındır Ġzmir ÇeĢme Bayındır ÇeĢme 14.857 17.950 Güzelbahçe Ġzmir Ġzmir Karaburun Ġzmir Menderes Güzelbahçe 15.651 Güney Bölgesi AAT Karaburun Menderes 20.576 Kuyucak AAT Tahtalı AAT ÖdemiĢ ÖdemiĢ 71.219 Seferihisar Selçuk Tire Torbalı Torbalı Torbalı Urla Seferihisar Selçuk Tire Ayrancılar ÇaybaĢı Torbalı Urla 16.114 27.284 48.565 16.586 10.162 62.080 41.058 Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir Ġzmir X Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Arıtma Türü ĠnĢaat Proje 31.12.2008 10.05.2013 X Havzası Açıklama Küçük Menderes Küçük Menderes Fiziksel+Biyolojik (Anaerobik+Aerobik) Biyolojik Fiziksel+Biyolojik Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes 01.11.2009 X Küçük Menderes X 31.12.2008 X X X X X 30.09.2011 31.12.2008 30.11.2008 30.11.2008 31.08.2008 Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Selçuk AAT 195 Stabilizasyon Havuzu Dünya Bankası (9.700.000 Avro) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 33‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 33. Küçükmenderes Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 196 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Küçük Menderes Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 77. 2008 – 2017 Yılları Arasında Küçük Menderes Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu AAT Yatırım Maliyeti (avro) 2.000 - 10.000 10.000- 50.000 50.000 - 100.000 >100.000 Toplam 93.795 185.868 187.962 0 467.625 21.103.875 42.749.640 40.599.792 0 104.453.307 Küçük Menderes Havzası için AAT yenileme yatırımı ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 78. 2008 – 2017 Yılları Arasında Küçük Menderes Havzasının AAT Yenileme Gideri Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı NÜFUS Ġzmir (Selçuk) 27.284 YENĠLEME MALĠYETĠ (avro) 3.137.660 3.137.660 Havza Toplamı 197 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Seyhan Havzası (14) HAVZADA BULUNAN ĠLLER ADANA KAYSERĠ NĠĞDE 198 EYLEM PLANI (2008–2012) ATIKSU ARITIMI Seyhan Havzası, Yukarı ve AĢağı Seyhan Havzaları Ģeklinde iki kısımda incelenebilir. Bu havzaların sınırları Zamantı Irmağı üzerindeki GöktaĢ Barajı ile Göksu Irmağı üzerindeki Berke Barajı ve “Köprü” mevkii arasından geçmektedir. Su Kaynakları Tablo 79. Seyhan Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 20.731 8,01 4,3 12,3 Seyhan Nehir Ġsimleri Seyhan Nehri Tablo 80. Seyhan Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Seyhan Seyhan Seyhan Seyhan Çatalan Seyhan Nergizlik Bahçelik E E 0 E Ġ 0 0 0 S S S S T T 0 T 0 0 0 0 Havzada dört adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri sadece sulama, üçü ise elektrik üretimi, sulama ve taĢkın amaçlı kullanılmaktadır. Korunan Alanlar Aladağ Milli Parkı-ADANA-KAYSERĠ-NĠĞDE Ağyatan Gölü-ADANA Akyatan Gölü-ADANA Tuzla Gölü-ADANA Baskı ve Etkilerin Analizi Yukarı Seyhan havzasında nüfus yoğunluğu çok fazla olmayıp, sadece Kayseri Ġline bağlı küçük yerleĢim yerleri bulunmaktadır. Ancak bu yöre maden yatakları bakımından oldukça zengindir. Söz konusu maden yataklarından PınarbaĢı merkez ilçe ile Karaboğaz, Büyükkaramoklu, Kılıçmehmet, Demircili ve Yahyalı Ġlçesi Karaköy, DelialiuĢağı köyleri yöresinde krom, YahyalıKaraköy, Feke ve Develi-Kaleköy‟de demir, Yahyalı-TaĢhan, Develi-Kaleköy, Havadan ve AyĢepınar yörelerinde kurĢun ve çinko cevherleri çıkarılmaktadır. 199 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) AĢağı Seyhan havzasında yerleĢim birimleri daha büyük, nüfus daha yoğun olup, tarımsal ve endüstriyel aktiviteler oldukça fazladır. Türkiye‟nin büyük yerleĢim yerlerinden biri olan Adana ili de bu havzada yer almaktadır. Hazırlanan kalite haritalarında yukarıda değinilen yerleĢim yerlerinin, maden yataklarının, tarımsal ve endüstriyel faaliyetlerin olumsuz etkileri görülmektedir. Uzunyayla Ģerefiye pınarlarından çıkan Zamantı Irmağı, PınarbaĢı ilçesine kadar birçok temiz kaynakla beslenerek ulaĢmaktadır. PınarbaĢı ilçesi evsel atıkları ve krom konsantre tesisleri atıksularının karıĢmasıyla kirlenmektedir AĢağı Seyhan Havzası olarak tanımlanan ve barajın mansabında kalan kısımdan oluĢmaktadır. Türkiye'nin en verimli topraklarının bulunduğu Çukurova'da yer almasından dolayı, AĢağı Seyhan Havzası'nda yoğun tarımsal faaliyetler gerçekleĢmektedir. Tarımsal kirliliğe ek olarak, Seyhan Barajı'nın hemen mansabında yer alan Adana ġehri ve civarındaki pek çok noktadan gerek Seyhan nehrine, gerekse drenaj kanallarına evsel ve endüstriyel atıksu deĢarjları yapılmaktadır. 200 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 201 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 202 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: D.S.Ġ. Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 203 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Seyhan Havzasında nüfusu 10.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 81. Seyhan Havzasının Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Ġlçe Belediye BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Adana Adana Adana Adana Adana Adana Kayseri Kayseri Seyhan Seyhan Yüreğir Yüreğir Yüreğir Yüreğir PınarbaĢı Tomarza Küçükdikili Seyhan Ġncirlik Sofulu Yüreğir Doğankent PınarbaĢı Tomarza 12.698 990.073 12.777 34.314 375.954 15.298 12.654 10.414 X X Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 13.05.2014 X X Arıtma Tesisi ĠĢletmede Arıtma Adı Türü 31.12.2015 01.08.2010 20.07.2013 ĠnĢaat Proje Havzası ASKĠ Doğu AAT Seyhan Seyhan ASKĠ Batı AAT Seyhan Seyhan Seyhan Seyhan 204 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 34‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 34. Seyhan Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 205 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Seyhan Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 82. 2008 – 2017 Yılları Arasında Seyhan Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu AAT Yatırım Maliyeti (avro) 2.000 - 10.000 124.549 10.000- 50.000 51.064 28.023.525 11.744.720 206 50.000 - 100.000 >100.000 0 0 Toplam 175.613 0 0 39.768.245 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Burdur Havzası (15) HAVZADA BULUNAN ĠLLER AFYON BURDUR DENĠZLĠ ISPARTA 207 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Burdur Havzası Türkiye‟nin güneybatısında yer alan en büyüğü Burdur Gölü olmak üzere Acı Göl, Salda Gölü, Akgöl, YarıĢlı ve KarataĢ gölünün su toplama havzalarında meydana gelen alanı kapsamaktadır. Havzanın yüzey alanı 204,9 km2‟dir. Havza batıda EĢler, Maymun dağları, doğuda Kestel, Çatak dağları, güneyde Rahat, Koru dağları, kuzeyde ise Boz ve Akdağların su ayırım çizgileri arasında hudutlanmaktadır. Havza toplam olarak 566.546 hektar saha kaplamakta olup, Türkiye genel yüzölçümünün % 0,73 ünü teĢkil etmektedir. Burdur Kapalı Havzası‟nda etkili ve sürdürülebilir havza yönetimi için gerekli kapasitenin oluĢturulması ve entegre havza yönetimi anlayıĢının geliĢtirilmesi önem teĢkil etmektedir. Havzanın Tanımı ve Karakterizasyonu Burdur Gölü, göller bölgesi göllerinden Burdur ve Isparta illeri arasında yer alan bir göldür. Burdur Ģehir merkezine çok yakındır. Koordinatları, 37°45' Kuzey, 30°12' Doğu'dur. Ortalama Göl Alanı 23700 ha., rakımı 857 metredir. Güneybatısına doğru Burdur'un diğer göllerinden Salda Gölü ile YarıĢlı Gölü vardır. Burdur Gölü, Türkiye‟nin en derin göllerinden biri olup, yapı olarak tektonik ve oligotrofik karakterdedir. Küçük bir kapalı havzada yer alan ve göle güneybatıdan giriĢ yapan Bozçay‟la birlikte birkaç küçük dereyle beslenen, tektonik bir göldür. Türkiye‟nin en derin 208 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) göllerinden biri olup (maks. 110 m), ortalama derinliği 40 m civarındadır. Göl seviyesi her yıl yağıĢlı mevsimlerde yükselmekte, yaz aylarında ise buharlaĢma nedeniyle düĢmektedir. Burdur Gölünü besleyen derelerin önemli bir kısmı yazın kurumaktadır. Havzada büyük akarsular yoktur. Havzanın baĢlıca akarsuları Bozçay, Keçiborlu, Killik ve Beyköy dereleridir. Bunlar sularını Burdur ve Salda gölüne boĢaltmaktadırlar. Ayrıca kıĢ ve bahar yağıĢlarından sonra meydana gelen yazın kuruyan birçok yan dereler mevcuttur. Havzadaki akarsuların rejimleri oldukça düzensizdir. TaĢkınlar daha çok Burdur Gölü kenarları ile Bozçay kenarlarındaki taban arazilerde olmaktadır. Suyundaki yüksek sodyum, sülfat, arsenik ve klorür içeriği nedeniyle bitki türü çeĢitliliği azdır ve sadece birkaç balık türü yaĢamaktadır. Dünyada nesli tehlikede olan dikkuyruk ördeği burada kıĢlar. Gölün güneybatı ve kuzeydoğusunda geniĢ alüvyal düzlükler bulunur. Bunlardan güneybatıda olanı, Bozçay‟ın oluĢturduğu, kurutulmuĢ sazlık ve bataklıkların halen kısmen görülebildiği küçük bir deltadır. Gölün çevresinde orman ve çalılıklarla kaplı tepeler ve dağlar vardır. Özellikle doğu ve güneyde büyük ağaçlandırma sahaları bulunmaktadır. Kuzeydeki dağların yüksek bölgelerinde ise karaçam (pinus nigra) ormanları vardır. Havza jeoloji bakımından oldukça değiĢiklik göstermektedir. Acıgöl ve Burdur Gölü kenarları ile sularını Burdur Gölüne boĢaltan Bozçay kenarlarında alüviyal düzlükler yer almaktadır. Havzanın iklimi genel olarak Akdeniz iklimi ve Ġçanadolu iklimi karakterindedir. Gölün bütün yakın çevresi tarıma açılmıĢtır. Bu alanların % 10‟u yeraltı suyuyla sulanır. BaĢlıca ürünler, hububat, üzüm, meyve, sebze, badem, Ģekerpancarı, susam, haĢhaĢ ve kendirdir. Yöreye özgü diğer bir tarımsal etkinlik gülcülüktür. Gülün çok değerli yağı parfüm ve besin endüstrisinde kullanılır. Kuzey ve kuzeydoğuda gül tarlaları yaygındır. Burdur kentinin kuzeydoğusu baĢta olmak üzere, çok yerde geniĢ kavaklıklar vardır. Çevredeki tepelerde ve göl kıyısındaki düzlüklerde küçükbaĢ hayvan otlatılır. Gölde çok az balık türü bulunur, ticari balıkçılık ise yapılmaz. Burdur ilinde özel sektör yatırımları genel olarak gıda ağırlıklı olmakla beraber, tarım makineleri, toprak sanayi, otomotiv yan sanayi, orman ürünleri, mermer ve av silahları üzerinde yoğunlaĢmıĢtır. Burdur‟daki sanayinin diğer bir özelliği ise Ģeker fabrikası, et ve balık kombinası, süt ve süt mamulleri isletmesi hariç diğer bütün sanayi kuruluĢlarının özel sektör tarafından kurulmuĢ ve iĢletilmekte olmasıdır. 209 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Tablo 83. Burdur Organize Sanayi Bölgesi’nde Tahsisi Yapılan Parsellerin Sektörel Dağılımı Sektör No 1 4 5 10 13 16 18 20 22 23 Sektör Adı Gıda Sanayi Doku. Ve Giy. San. Orman Ür. San. Plastik San. Petrol Ür. San. PiĢmiĢ Kil ve Çimen Demir ve Çelik San. Madeni EĢya San. Tarım Alet ve San. Meslek Bilim Ölçü Kant. Toplam Toplam 10 3 9 3 1 8 10 2 4 1 51 Su Kaynakları Tablo 84. Burdur Kapalı Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı BURDUR KAPALI YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 8.764 0,50 0,3 1,8 Nehir Ġsimleri Bozçay Tablo 85. Burdur Kapalı Havzası; Göller Maksimum Havza Adı Burdur Kapalı Minimum Göl Adı Kot Hacim Kot Hacim Burdur (m) 853,84 (hm³) 6601,4 (m) 842,75 (hm³) 0,1 Tablo 86. Burdur Kapalı Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Burdur Kapalı Bademli 0 0 S 0 0 Burdur Kapalı Karamanlı 0 0 S T 0 Burdur Kapalı KarataĢ 0 0 S 0 0 Burdur Kapalı Belenli 0 0 S 0 0 Havzada dört adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri sulama ve taĢkın kontrolü, üçü ise sadece sulama amaçlı kullanılmaktadır 210 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Koruma Alanlarının Tanımlanması 1993‟te göl ve çevresinde 38.125 hektarlık bir alan Yaban Hayatı Koruma Sahası ilan edilmiĢtir. 1994 yılında ise gölün yaklaĢık % 50‟lik bir bölümü (12.600 ha), Türkiye‟nin ilk beĢ Ramsar alanından biri olmuĢtur. Burdur gölü Yaban Hayatı Koruma Sahası (1993), RAMSAR Alanı (1994) ve Doğal Sit (1999) statülerine sahiptir. Baskı ve Etkilerin Analizi Ġl merkezinde Valilik önderliğinde, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının kredi desteği ile yapımı sürdürülen Organize Sanayi Bölgesi, 85 hektar alanda 68 parseldir ve 50 fabrika kapasitelidir. ġu anda 30 fabrika üretime geçmiĢtir. 19 fabrika inĢa halinde olup, 1 arsa ise boĢ durumdadır. Bucak Organize Sanayi Bölgesi için 845.000 metrekarelik alan tespiti yapılmıĢ, bunun 800.000 metrekaresi kamulaĢtırılmıĢ, 45.000 metrekaresinin ise kamulaĢtırma iĢlemleri devam etmektedir. Burdur ilinde biri merkez ilçede diğerleri Bucak, Tefenni, Karamanlı ve Ağlasun‟da olmak üzere mevcutta 5 adet küçük sanayi sitesi bulunmaktadır. Burdur Ġl sınırları içerisinde faaliyette olan 5 adet müstakil sanayinin AAT bulunmaktadır. Burdur Belediyesi AAT inĢaat aĢamasındadır. ġu anda birkaç fabrika göle atıklarını vermektedir. Önde gelen kirleticiler, Burdur‟daki Ģeker ve süt fabrikalarıdır. Bunların atıklarında yüksek oranda nitrat ve fosfat vardır. Yine Burdur‟daki Et ve Balık Kurumu‟na ait bir kombina organik atık boĢaltmaktadır. Ancak bu sular çevredeki bahçelerin sulanmasında kullanılmakta ve kirlilik yükü azaltılmaktadır. 211 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Gölün 15 km kuzeyindeki Keçiborlu‟da bulunan kükürt madeni ve fabrikasından çıkan inorganik atıklar, Adalar Çayı ile Burdur Gölü‟ne taĢımakta ve döküldüğü yerde gölün pH seviyesini düĢürmektedir (bu dere birkaç yıldır göle ulaĢmamaktadır). Keçiborlu kükürt fabrikası yakın dönemde düĢük kapasitede çalıĢmıĢ olup, kapatılması söz konusudur. Gölü kirletici diğer kaynaklar, tarım arazilerinden dönen sular ve Burdur kentinin atıklarıdır. Kanalizasyonu tamamlanmakta olan Burdur ile Ģeker ve süt fabrikası için arıtma tesisleri kurulması gündemdedir. Ancak, bunların tam çalıĢır hale gelmesi birkaç yıl daha alacaktır. Kentin güneybatısında göle yakın alanlarda yapılan çok sayıda binanın göldeki kirlilik sorununu arttırması söz konusudur. Burdur Gölü genel su kalite parametreleri açısından son 20 yılda çok fazla bir değiĢim göstermemekle beraber göl seviyesinin düĢüĢüne bağlı olarak ağır metal konsantrasyonlarında artıĢ eğilimi göstermektedir. Esas itibariyle gölde su hacminin azalmasına bağlı olarak konsantrasyonların daha fazla artması beklenirken bu artıĢın gölün yeraltı suyu beslemesi ve meteorolojik faktörler nedeniyle sınırlı olduğu düĢünülmektedir. Ağır metallerin zararlı etkileri dikkate alındığında her ne kadar gölde üretim olmasa da göle deĢarj edilen atıksuların kontrol edilmesi gölün ekolojisinin sürdürülebilirliği açısından önemlidir. Ayrıca 1990‟lara kadar gölde yoğun olarak avcılık yapılmaktaydı. 1993‟deki koruma statüsüyle gelen av yasağı ve daha önemli merkezi Ankara‟daki Av ve Yaban Hayatı Koruma, GeliĢtirme ve Tanıtma Vakfı ile Burdur Belediyesi‟nin yaptığı bilinçlendirme ve denetim çalıĢmaları sonucunda av baskısı çok büyük ölçüde azalmıĢtır. 212 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: D.S.Ġ. BOĠ, KOĠ) 213 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Burdur Kapalı Havzasında nüfusu 10.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 87. Burdur Havzasının Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Burdur Merkez Burdur 70.157 Denizli Çivril Çivril 14.618 01.12.2012 Isparta Merkez Isparta 184.735 01.07.2000 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü Burdur AAT Biyolojik ĠnĢaat Proje Havzası Burdur Gölü Açıklama ĠĢletmeye Alma ÇalıĢmaları Devam ediyor Burdur Gölü Isparta AAT Fiziksel+Biyolojik Konsantrasyon 214 Burdur Gölü 2. AĢama Kapasite Artırımı Devam Ediyor. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 35‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 35. Burdur Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 215 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Burdur Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 88. 2008 – 2017 Yılları Arasında Burdur Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu 2.000 - 10.000 99.175 10.000- 50.000 14.618 AAT Yatırım Maliyeti (avro) 22.314.375 3.362.140 216 50.000 - 100.000 >100.000 70.157 0 15.785.325 0 Toplam 183.950 41.461.840 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ceyhan Havzası (16) HAVZADA BULUNAN ĠLLER ADANA KAHRAMANMARAġ OSMANĠYE 217 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) En düĢük ve en yüksek akıĢlar 0.106 ve 179 m³/s‟dir. Söğütlü Suyu, Elbistan‟ın kuzey ve doğusunun sularını toplar. Elbistan – AfĢin arasında, yine Söğütlüyle birleĢen Hurma Suyu, havzanın kuzey köĢesinin sularını toplayan Hurman, ÇeĢirlik ve Çatağın derelerini alır. Göksun, Hurma ve Söğütlü kollarını alan Ceyhan Irmağı, güneye doğru akar. MaraĢ‟a kadar doğudan Nargile, Çokum, Bertiz, batıdan Kavurma, Hanas, Kayaözü derelerini alır. Ormanlık yüksek araziden çıkan bu derelerin akıĢları yüksektir. KahramanmaraĢ‟ın doğu ve güneyinin sularını toplayan Aksu, Çeçeli Köyü kuzeyinde Ceyhan‟a katılır. KahramanmaraĢ - Tecirli arasındaki yağıĢlı kesimin suları birçok küçük derelerle Ceyhan‟a boĢalır. Yukarı Ceyhan havzası; Elbistan AfĢin ve Göksun, Ekinözü, Nurhak ilçelerini içine alan en, düĢük rakımı 1000mt, en yüksek rakımı 3000mt olan kıĢ aylarında yağıĢın genellikle kar yazların genelde kurak, yıllık ortalama sıcaklığın 10 derece olduğu bir bölgedir. Yukarı Ceyhan havzasına su taĢıyan en önemli kaynaklar Hurman, Söğütlü Göksun ve Sarsap çaylarıdır. Yukarı Ceyhan havzasında kuru tarım yapılan alanlar çoğunlukta olup bu salanların büyük bölümü marjinal alanlardır (5-6 ve 7. sınıf). Sulanabilir nitelikteki tarım alanlarının Elbistan ilçesinde % 15,7, AfĢin ilçesinde % 11,2, Çağlayancerit, Ekinözü ve Nurhak ilçelerinde % 2 sinde sulu tarım yapılabilmektedir. Orman, çayır ve mera alanlarının tahribatı sonucunda her geçen gün kuru tarım alanı olarak kullanılan alanlar artmaktadır. Orta Ceyhan havzası; Yukarı Ceyhan havzasına göre daha az meyilli arazi yapısına sahip olan bu bölümün denizden yüksekliği 350m-3000 m arasında değiĢmektedir. Orta Ceyhan havzasında yarı nemli iklim tipi hüküm sürmektedir. Ortalama sıcaklık 15 oC derece olup kıĢlar ılık ve yağıĢlı yaz ayları kuraktır. Ceyhan nehrinin bu bölümde kalan kısmını besleyen yan kollar Aksu, Körsulu ve Tekir dereleridir. Bunların içerisinde Aksu çayı toplam kapasitenin % 60‟nı teĢkil etmektedir. Bu bölümde tarım alanı olarak kullanılan düzlükler Narlı ovası 9.030 ha, Gavur gölü ovası 9.960 ha, MaraĢ ovası 11.180 ha, olmak üzere toplam 30.170 ha alanda sulu tarım yapılmaktadır. Ayrıca Menzelet Barajı Sır Barajı, güvercinlik ve Kılavuzlu barajları gibi toplam enerji üretim kapasitesi 650 MW olan barajların yanı sıra Aksu çayı üzerinde bulunan Kartalkaya Ayvalı gibi 388 h/m3 hacmi olan sulama amaçlı barajlar bu bölüm içerisinde kalmaktadır. Orta Ceyhan havzasındaki tarım alanları yeterli su olmaması ve su kaynaklarının yetersiz olması nedeniyle % 100 olarak kullanılamamaktadır. Bu bölümde toplam sulanabilir tarım alanı 63.445 ha sahaların ancak % 50‟si sulanabilmektedir. 218 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) AĢağı Ceyhan Havzası; Ceyhan nehrinin Ġskenderun körfezine döküldüğü yerden baĢlayıp Sır barajına kadar olan bölümünü teĢkil etmektedir. AĢağı Ceyhan havzası Ceyhan Kadirli kozan ilçeleri ile Osmaniye ilinin tamamı KahramanmaraĢ ilinin bir kısmını içine alır. AĢağı Ceyhan havzasında tamamen Akdeniz iklimi hakim olup ortalama sıcaklık 17oC derecedir. AĢağı Ceyhan Havzasında DSĠ kaynaklarına göre 263.033 ha sulanabilir alan tanımlanmıĢ olup 252.780 hektarı sulanabilmektedir. En yoğun tarımsal faaliyetlerin gerçekleĢtirildiği bölgedir. Su Kaynakları Tablo 89. Ceyhan Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı Ceyhan YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 21.222 7,18 3,9 10,7 Nehir Ġsimleri Ceyhan Nehri Tablo 90. Ceyhan Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Ceyhan Berke E 0 0 0 0 Ceyhan AslantaĢ E 0 S T 0 Ceyhan Kozan 0 0 S 0 0 Ceyhan Mehmetli 0 0 S 0 0 Ceyhan Kalecik 0 0 S 0 0 Ceyhan Menzelet E 0 S 0 0 Ceyhan Sır E 0 0 0 0 Ceyhan Ayvalı S Ġ 0 0 0 Ceyhan Kartalkaya 0 Ġ S T 0 Havzada dokuz adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri elektrik üretimi, sulama ve taĢkın kontrolü, biri içme suyu, sulama ve taĢkın kontrolü, biri elektrik üretimi ve sulama, biri içme suyu ve sulama, ikisi sadece elektrik üretimi, üçü ise sadece sulama amaçlı kullanılmaktadır 219 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Koruma Alanları Milli Parklar: Karatepe AslantaĢ Milli Parkı-OSMANĠYE Sulak alanlar: Gavur Gölü sulak alanı-KAHRAMANMARAġ Yumurtalık Lagünleri- ADANA Tabiat Koruma Alanı: Körçoban Tabiat Koruma Alanı-KAHRAMANMARAġ Yumurtalık Tabiat Koruma Alanı Baskı ve Etkilerin Analizi KahramanmaraĢ ili merkez ilçede Karaçay deresinde ağırlıklı olarak endüstriyel atıksulardan kirlenme olmaktadır. Karaçay deresi Aksu çayına döküldüğünden kirlilik taĢınmaktadır. Aksu çayı da Sır Baraj Gölüne dökülmektedir. Sır Baraj Gölünde yoğun bir kirlilik oluĢmuĢtur. Oklu dere vasıtasıyla Ģehirden kaynaklanan evsel atıksular arıtılmadan Sır Baraj Gölüne verilmektedir. Ceyhan havzası içerisinde iĢletmede olan 4 adet OSB bulunmaktadır. Bunlardan Adana Hacı Sabancı OSB‟nin atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. Kadirli OSB ise atıksularını belediye kanalizasyonuna vermektedir. 220 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: D.S.Ġ. BOĠ, KOĠ) 221 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Ceyhan Havzasında nüfusu 10.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 91. Ceyhan Havzasının Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Ġlçe Belediye BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Adana Ceyhan Ceyhan 103.800 01.12.2008 Adana Ġmamoğlu Ġmamoğlu 21.331 01.05.2014 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Ceyhan Kozan 72.463 30.06.2011 Merkez KahramanmaraĢ 371.463 01.12.2010 KahramanmaraĢ AfĢin KahramanmaraĢ Çağlayancerit AfĢin 38.625 13.05.2014 Ceyhan Çağlayancerit 12.454 13.05.2014 Ceyhan KahramanmaraĢ Elbistan Elbistan 82.238 13.05.2014 KahramanmaraĢ Göksun KahramanmaraĢ Türkoğlu Göksun 17.008 13.05.2014 Ceyhan Türkoğlu 13.822 13.05.2014 Ceyhan Osmaniye Merkez Osmaniye 180.477 13.04.2003 Osmaniye Bahçe Bahçe 13.641 31.12.2009 Ceyhan Osmaniye Düziçi Düziçi 39.162 15.12.2010 Ceyhan Osmaniye Kadirli Kadirli 77.379 01.08.2009 KahramanmaraĢ ĠPA 15 AAT Ceyhan Kozan AAT Stabilizasyon Havuzu Kozan Adana Açıklama Ceyhan X Ceyhan X Osmaniye AAT Ceyhan Fiziksel+Biyolojik (Damlatmalı Filtre) Dünya Bankası (8,5 Milyon Euro) Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Ceyhan X 222 Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Ceyhan Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 36‟da verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 36. Ceyhan Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 223 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Ceyhan Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 92. 2008 – 2017 Yılları Arasında Ceyhan Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı 2.000 - 10.000 Nüfusu AAT Yatırım Maliyeti (avro) 10.000- 50.000 50.000 - 100.000 >100.000 Toplam 215.780 156.043 159.617 475.263 1.006.703 48.550.500 35.889.890 35.913.825 104.557.860 224.912.075 Ceyhan Havzası için AAT yenileme yatırımı ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 93. 2008 – 2017 Yılları Arasında Ceyhan Havzasının AAT Yenileme Gideri Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı YENĠLEME MALĠYETĠ (avro) NÜFUS Adana (kozan) 72.463 Havza Toplamı 8.152.088 8.152.088 224 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Van Gölü Havzası (17) HAVZADA BULUNAN ĠLLER VAN BĠTLĠS 225 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Van Gölü Kapalı Havzası Türkiye‟nin en geniĢ kapalı havzasıdır. 19.405 km² yüzölçümüne sahip olup, yıllık ortalama yağıĢ miktarı 474 mm‟dir. Yıllık toplam akım 2,39 km³/yıl olup ortalama havza verimi 5,0 l/s/km²‟dir. Van Gölü Havzası, Van Gölü‟ne dökülen akarsuların su toplama alanlarını içine almaktadır. Doğuda, Ġran‟dan Aras Irmağına katılan Kotur Çayının yukarı havzası da Van Gölü Havzasına sokulmuĢtur. Bu durumuyla Van Gölü Havzası 370 55‟ – 390 24‟ kuzey ve 420 05ı – 440 22‟ doğu enlem ve boylam dereceleri arasında kalır. Van Ġli Merkez Ġlçe, ErciĢ, Muradiye, Edremit, Gürpınar, GevaĢ‟ın büyük bir bölümü ile Bitlis Ġli Ahlat, Adilcevaz, Tatvan Ġlçeleri ve kısmen merkez ilçe havza sınırları içinde kalır. Havza, batı ve kuzeyde Nemrut, Süphan, Tendürek püskürtme konilerinin üzerinde bulunduğu su bölümü çizgisiyle Fırat ve Aras havzalarından ayrılmıĢtır. Doğuda Ġran sınırı havzayı kuĢatır. Güney sınırı ise gölü çok yakından izleyen sınırlar ve daha doğuda Sülün, Mengene ve Mirömer dağlarının doruklarından geçer. Bu çizginin güneyi Dicle havzasında kalır. Dağlık olan havza arazisi genelde 1600-2500 metre yükseltilidir. Anadolu‟nun en büyük kapalı havzası olan Van Gölü kıyısında toprakları verimli, akarsuları bol, iklim koĢulları sert bir yerleĢim merkezidir Van Gölü Kapalı Havzası‟nın baĢlıca illeri Van ve Bitlis‟tir. Van ili, Türkiye'nin en doğu kesimindeki toprakları arasında yer alır. Anadolu‟nun en büyük kapalı havzası olan Van Gölü kıyısında toprakları verimli, akarsuları bol, iklim koĢulları oldukça elveriĢli bir yerleĢim merkezidir. Hayvancılık, arıcılık, halıcılık, balıkçılık yörede önde gelen geçim kaynakları arasındadır. Van Gölü havzasının güneyinde 2500-3000 m, bazı yerlerde de 3500 m'yi aĢan yükseltiler görülür. Bu dağların Van Gölü çanağına doğru uzanması, gölün kıyısının çok girintili ve çıkıntılı olmasına neden olmuĢtur. Van‟da uluslararası kriterlere göre Bendimahi Deltası, Çaldıran Sazlığı, Çelebibağ Sazlığı, Edremit Sazlığı, Erçek Gölü, Horkum Gölü ve Van Sazlığı olmak üzere yedi adet B sınıfı Sulak alan bulunmaktadır. 1996 yılında Van Gölü' nün yaklaĢık 4 metre yükselmesi sonucunda Bendimahi Deltasının bir kısmı, Çelebibağ Sazlığı, Edremit Sazlığı ve Van Sazlığı kısmi olarak tahrip olmuĢtur. Van Ġlinde isletmede olan barajlar ve hidroelektrik santralleri Ģunlardır: - Zernek Barajı (Engil Çayı) - Koçköprü Barajı (Zilan Çayı) - Sarımehmet Barajı (Karasu Çayı) 226 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzanın Tanımı ve Karakterizasyonu Van Gölü havzası yaklaĢık 16.000 km2‟lik bir drenaj alanını kapsamaktadır. Havza tabanında yer alan Van Gölü 3500 km2‟lik yüzey ölçümü, 451 metrelik maksimum derinliği ve yüksek soda içeriği (% 22 tuzluluk ve 9,8 lik pH değeri) ile yerküremizdeki en büyük terminal göllerden birisini oluĢturmaktadır. Van Gölünü çevreleyen yüksek alanların yamaçlarında ve göle dökülen akarsuların vadilerinde yerel olarak basamaklar bulunmaktadır. Van Gölünün günümüzdeki seviyesinden(1648 m), 10-15 m, 20-30 m, 55-60m, 70-80 m ve 120-130 m daha yüksekte yer alan bu Ģekiller ve düzlükler, Van Gölünün yüksek seviyelerinin kanıtlarını oluĢturmaktadır. Van Gölünün meydana geliĢi eski MuĢ- Van tektonik havzasının suları Fırat Nehri tarafından kapılarak boĢaltılmıĢ ve drenaj Fırat‟a yönelmiĢtir. Daha sonra MuĢ- Van havzası, Nemrut volkanı ve lavları tarafından iki kısma bölünmüĢtür. Böylece havzaya doğrudan katılan akarsuların önü kapatılmıĢtır. Bu Ģekilde Nemrut‟un doğusunda kalan Van Havzasının, bu volkanın oluĢturduğu seddin arkasındaki taban kesiminde sular birikerek Van Gölünü oluĢturmuĢtur. Van Gölü Havzası iklim özellikleri yönünden iki bölümde incelenebilir. Birincisi Ahlat ReĢadiye arasında kalan batı ve güney-batı kesimi, ikincisi doğu kesimidir. Güney ve kuzey bu iki tip arasında geçiĢ olarak nitelenebilir. Van Gölü havzası Doğu Anadolu iklim bölgesinde olmakla beraber daha yumuĢak bir iklime sahiptir. Havzada genel olarak, kıĢları yağıĢlı ve soğuk geçmesine karĢılık yazlar kurak ve az yağıĢlı geçmektedir. Gölün su toplama havzası 15.254 km2‟dir. Kuzeyde Zilan Deresi, Deliçay, kuzeydoğuda Bendimahi Çayı, doğuda Karasu, KeĢiĢ Deresi, HoĢap Çayı gölü besleyen baĢlıca akarsulardır. Güneyinde ve batısında göle inen birçok küçük kısa dere daha görülmektedir. Batıdaki suların en önemlisi Nazik Gölünden bir ayak olan Karmuç Deresidir. AkıĢı olmayan göl büyük ve kapalı bir havza içinde yer alır. Su giriĢi genellikle buharlaĢmadan fazla olduğu için göl çok uzun bir süreden bu yana değiĢik hızlarla yükseliĢini sürdürmektedir. Havzadaki kirletici kaynaklar; insan faaliyetleri sonucu oluĢan potansiyele sahiptir. Havzada yer alan yerleĢim birimleri ve bu birimlere ait kanalizasyon Ģebekeleri ve atıksu arıtma tesisleri, katı atıklar ve küçük ve orta ölçekli sanayi iĢletmeleri ve tarımsal kirlilik, kirlilik kaynaklarını oluĢturmaktadır. Havzada yer alan yerleĢim birimlerinden Van Merkez Ġlçe, ErciĢ ve Muradiye Ġlçelerinin atıksu arıtma tesisleri mevcuttur. Ahlat ve Adilcevaz Ġlçelerinin kanalizasyon Ģebekeleri bulunmaktadır. 227 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Su Kaynakları Tablo 94. Van Gölü Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) Van Gölü 15.254 2,39 1,3 5 Nehir Ġsimleri Deliçay,Karasu, HoĢap Çayı Tablo 95. Van Gölü Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Van Kapalı Zernek E 0 S T 0 Van Kapalı Koçköprü E 0 S T 0 Van Kapalı Sarımehmet 0 0 S 0 0 Havzada üç adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri sadece sulama, ikisi ise elektrik üretimi, sulama ve taĢkın kontrolü amaçlı kullanılmaktadır. Van Gölü Havzası Haritası 228 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Barajlar; Koçköprü Barajı, Zernek Barajı, Sarımehmet Barajı (DSI 17. Bölge Müdürlüğü, 2005). Van Ġli sınırları içinde önemli sayılabilecek akarsular Ģunlardır: - Bendimahi Çayı; Van Gölü havzasının en önemli akarsularındandır. Ġlin kuzeyinde Aladağ ve Tendürek dağı arasında doğar ve Van Gölü'ne dökülür. Çok sayıda kola sahip olan çay, Çaldıran ovasını sular. Çaldıran ovasını takiben çeĢitli vadileri geçerek Muradiye ovasına gelir. Burada çeĢitli büyüklükte Ģelaleler oluĢturarak Van Gölü'ne bağlanır. Uzunluğu yaklaĢık 90 km'dir. - HoĢap Çayı; Ġlin güneydoğusunda, BaĢkale civarındaki Ġspiriz dağlarıyla, Norduz yaylasından kaynaklanır. Doğu-batı uzanımlı olan bu çay, Zernek baraj sahasını geçerek, Havasor ovasına girer. Gevas Ġlçesi‟nin kuzeyinden Van Gölü'ne ulaĢır. Uzunluğu 130 km'dir. - Karasu Çayı; Özalp Ġlçesi‟nin kuzeyindeki PirreĢit, Ahta dağlarının sularını toplayarak doğar. Erçek gölü yakınından geçerek Van Gölü'ne dökülür. Uzunluğu 130 km'dir. - Zilan Deresi; Ercis ilçesi civarında yer alan bu akarsu, kuzey-güney yönlü akıĢ sunmaktadır. Aladağlardan doğar. ErciĢ ovasından geçen akarsu, Van Gölüne dökülür. - Deliçay; Ercis Ġlçesi‟nin doğusunda yer alan bu akarsu Van Gölü'nün kuzeyinde dökülür. - Memedik Çayı; Saray ilçesi doğusunda, Ġran sınırından baĢlayıp batıya doğru akar. Özalp ilçesinden geçip, doğu-batı yönlü akıĢ sunar. Çay, Memedik vadisini asarak Erçek gölüne ulaĢır. Uzunluğu yaklaĢık 60 km'dir. - Kotur Çayı; Saray ilçesi 'nin güneyinde, yer alan bu çay, Ġran'daki Urumiye Gölü'ne dökülür. 229 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) - Çatak Deresi; Ġl'in güneyinde, Çatak ilçesi içinden geçen bu akarsu, kuzey-güney yönlü akar ve Botan Çayına katılır. Van ili sınırları içinde bu akarsulardan baĢka daha küçük çaplı birçok dere vardır. Bunlardan önemli olanları; ĠrĢad Çayı, Kırkgeçit Deresi, Miri Çayı ve KurubaĢ Çayı'dır. Göller ve Göletler Van ili sınırları içinde çok sayıda göl mevcuttur. Türkiye'nin en büyük gölü olan Van Gölü'nün doğu kesimi il sınırları içindedir. Öteki göller arasında en önemlileri; Erçek Gölü, Akgöl, Sultan (Süphan) Gölü, Kesis Gölü, Kazlıgöl, Değirmigöl, Hasantimur Gölü'dür. Göller havza alanının % 20,7‟sini kaplar. Van Gölü Hakkında Bilgi: Jeolojik yapı ve Stratigrafi bölümünde oluĢumu hakkında detaylı bilgi vereceğimiz Van Gölü, 3 713 km²‟lik alanı ile Türkiye'nin en büyük gölüdür. Doğu kesimi, Van ili topraklan içinde kalmaktadır. Van Gölü, aynı zamanda yeryüzündeki en büyük soda gölüdür. Kapalı göller arasında hacim bakımından (607 km³) dördüncü sırayı alır. Su seviyesi deniz seviyesine göre 1646 m yüksekliğindedir. Van Gölünün güneybatıdaki Tatvan koyu ile kuzeydoğudaki ErciĢ körfezi arasındaki uzun ekseni 130 km, kuzeybatıdaki Ahlat koyu ile güneydoğudaki GevaĢ koyu arasındaki ekseni ise 80 km kadardır. Gölün etrafı dağlarla çevrilidir. Gölün kenarındaki en alçak yer ReĢadiye doğusunda olup 1800 m yüksekliğindedir. Doğu kesimi batı kesimine göre daha sığ olan gölün en sığ kesimi Van koyu ile ErciĢ körfezidir. Derinlik bu kesimlerde 50 m civarındadır. Ahlat ile Adilcevaz arasında ise 450 m derinlik ölçülmüĢtür. Van Gölü'nün suyu acı, tuzlu ve sodalıdır. Bunun baĢlıca sebebi, akarsuların taĢıdığı tuzlu suların gölde birikmesi ve buharlaĢma nedeniyle yoğunlaĢmasıdır. Tuz tenorunun yüksek olması, bor ve sodyum karbonatın varlığı, volkanik tasların etkisinden meydana gelmiĢtir. Tuzluluk oranı % 0.224'dür. Sudaki kimyasal bileĢimlerin kendi aralarındaki oranları ise; % 42 NaCI, % 34 NaCO3, % 16 Na2S04 , % 3 KSO4 ve % 2,5 MgCO3. Bu özelliği nedeniyle göl, soda üretim kaynağı olarak büyük bir rezerve sahiptir. Gölün doğu bölümünde 4 küçük ada vardır: Bunlar, Akdamar, Çarpanak, Adır (Yaka) ve KuĢ adalarıdır. Van Gölü çanağında yer yer su kaynakları olduğu saptanmıĢtır. Ayrıca göle çok sayıda dere ve küçük çay ulaĢmaktadır. Göl seviyesinde yaz ayları ile kıĢ ayları arasında 50-60 cm‟lik seviye oynamaları görülmektedir. Ancak son yıllarda bu oynamalar metrelerle ifade edilmektedir. Van Gölü'nün kıyılarında yer alan koy, körfez ve yarımadalar Ģunlardır; - Güney kıyısında Deveboynu (ReĢadiye) Yarımadası, - Van ili kuzeydoğusunda Çarpanak Yarımadası, 230 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) - ErciĢ ilçesi kuzeybatısında ErciĢ Yarımadası bulunur. Erçek Gölü: Van Gölü'nün 30 km doğusunda yer alan bu göl, bir çöküntü havzası içindedir. Göl yüzeyinin yükseltisi 1.803 m‟dir. Yüzölçümü 99 km'dir. Lavların yığılmasıyla oluĢmuĢtur. Erçek Gölü, doğudan Erçek ovası, kuzeyden ġeyh Zengi ovası, güneyden Irgat dağlarıyla çevrilidir. En derin yeri 15 m‟dir. Kapalı bir göl görünümünde olan Erçek gölünün suyu tuzlu ve sodalıdır. KesiĢ Gölü: KesiĢ Gölü, yapay bir göl olup, Kun, Kozan ve Erek dağları arasındadır. Yüzölçümü 4 km² civarındadır. Van ili sınırları içinde diğer önemli göller Ģunlardır; Akgöl, 4 km²‟lik alanı vardır. Kazgölü, Kotur çayının yukarı bölümündedir. Hasantimur Gölü, Özalp ilçesi civarında görülür. Koruma Alanlarının Tanımlanması Van Ġli sınırları içerisinde bulunan havza sınırlarına dahil sulama alanları, Göründü Sulak Alanı, Dönemeç Sulak Alanı, Edremit Sahil Sulak Alanı, Van Sahil Sulak Alanı, Karasu Sulak Alanı, Bendimahi Sulak Alanı, Çelebibağı Sulak Alanı, Erçek Gölü Sulak Alanı. Baskı ve Etkilerin Analizi Havzaya gelen baĢlıca baskılar Ģunlardır: Havzada yer alan yerleĢim birimlerindeki nüfus artıĢı, kanalizasyon Ģebekelerinin mevcut durumu, atıksu arıtma tesisleri ve mevcut durumu, orta ve küçük ölçekli sanayileĢme, katı atıklar, tarımsal alanlardan gelen gübre ve pestisit kirliliğidir. Tablo 96. Organize Sanayi Bölgelerinin AAT Durumu Ġl Adı OSB Adı AAT Durumu Van Van Organize Sanayi Bölgesi Var Tablo 97. Havzadaki Mevcut Sanayi Tesislerinin AAT Durumu Ġl Adı Van Bitlis Sanayi Adı AAT Türü ErciĢ ġeker Fabrikası Evsel (Fiziksel + Biyolojik) OCĠ Çimento A.ġ. Evsel (Biyolojik) Van-Et Entegre Et San. Tic. A.ġ. Endüstriyel (Fiziksel + Biyolojik) Tat-Et Entegre Et san. Tic. A.ġ. Endüstriyel (Biyolojik) 231 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: D.S.Ġ. Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 232 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Van Gölü Havzasında nüfusu 10.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 98. Van Gölü Havzası Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Ġlçe Belediye Nüfus 2007 BüyükĢehir Mücavir Alanında Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Bitlis Bitlis Bitlis Van Van Adilcevaz Ahlat Tatvan Çaldıran Edremit Adilcevaz Ahlat Tatvan Çaldıran Edremit 24.727 22.699 55.033 16.172 12.247 13.05.2014 23.04.2012 01.01.2011 31.12.2010 20.12.2010 Van ErciĢ Çelebibağı 12.693 15.10.2011 Van Van Van Van ErciĢ GevaĢ Merkez Merkez ErciĢ GevaĢ Van Bostaniçi 77.464 11.042 331.986 17.917 Van Muradiye Muradiye 13.816 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje X Van Gölü Van Gölü Van Gölü Van Gölü Van Gölü X Van Gölü X ErciĢ AAT Fakültatif Stabilizasyon Havuzları Van AAT Van AAT Fiziksel+Biyolojik 01.11.2009 Muradiye AAT Fakültatif Stabilizasyon Havuzları 233 Havzası Açıklama Ġller Bankası (Proje Bitti) Ġller Bankası (Proje Bitti) Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Van Gölü Van Gölü Van Gölü Van Gölü Van Gölü 2025 yılı nüfusuna göre projelendirilerek 2001 yılında tamamlanan atıksu arıtma tesisinin kapasitesi yüksek OLDUĞU için gelen atıksu miktarı arıtma tesisini çalıĢtırmak için yetersiz kalmaktadır. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 37‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 37. Van Gölü Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 234 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Van Gölü Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 99. 2008 – 2017 Yılları Arasında Van Gölü Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu AAT Yatırım Maliyeti (avro) 2.000 - 10.000 57.227 10.000- 50.000 99.580 12.876.075 22.903.400 50.000 - 100.000 >100.000 55.033 0 12.382.425 0 Toplam 211.840 48.161.900 Van Gölü Havzası için AAT yenileme yatırımı ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 100. 2008 – 2017 Yılları Arasında Van Gölü Havzasının AAT Yenileme Gideri Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı NÜFUS Van (ErciĢ) 77.464 Havza Toplamı 235 YENĠLEME MALĠYETĠ (avro) 8.714.700 8.714.700 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Orta Akdeniz Havzası (18) HAVZADA BULUNAN ĠLLER ANTALYA BURDUR ISPARTA 236 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzanın Yüzölçümü Havzanın Türkiye Yüzölçümüne Oranı Yıllık Su Potansiyeli YağıĢ Miktarı (ort) YerleĢim Birimleri: : 2.002.036 ha : % 2,54 : 14,33 × 109 m3 : 956 mm/yıl ANTALYA Merkez ISPARTA Merkez Alanya Aksu Akseki Eğirdir GündoğmuĢ Gelendost Ġbradi Senirkent Kemer Sütlüce Korkuteli ġarkikaraağaç Manavgat Yalvaç Serik Su Kaynakları Tablo 101. Orta Akdeniz Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı Antalya YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 14.518 11,06 5,9 24,2 Nehir Ġsimleri Aksu Ç, Köprü Ç, Manavgat Ç ve Müteferrik Sular. Tablo 102. Orta Akdeniz Havzası; Göller Maksimum Havza Adı Minimum Göl Adı Kot Hacim Kot Hacim Antalya Kovada (m) 905,50 (hm³) 29,9 (m) 904,60 (hm³) 22,1 Antalya Eğirdir 918,84 4360,6 914,50 2357,2 237 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Tablo 103. Orta Akdeniz Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Antalya Oymapınar E 0 0 0 0 Antalya Manavgat E 0 0 0 0 Antalya Korkuteli 0 0 S T 0 Antalya Karacaören II E 0 0 0 0 Antalya Karacaören I E 0 0 0 0 Antalya Yalvaç 0 0 S 0 0 Antalya Uluborlu 0 0 S T 0 Antalya Sorgun E 0 S T 0 Havzada sekiz adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri elektrik üretimi, sulama ve taĢkın kontrolü, ikisi sulama ve taĢkın kontrolü, biri sadece sulama, dördü ise sadece elektrik üretimi amaçlı kullanılmaktadır Havzadaki belli baĢlı su kaynakları Ģunlardır: Düden Çayı: Toplam uzunluğu 14 km ve debisi 25.19 m3/s Aksu Çayı: Toplam uzunluğu 112 km ve debisi 30 m3/s Köprü Çayı: Toplam uzunluğu 119 km ve debisi 97,98 m3/s Manavgat Çayı: Toplam uzunluğu 93 km ve debisi 126 m3/s Alara Çayı: Toplam uzunluğu 82 km ve debisi 31,2 m3/s Karpuz Çayı: Toplam uzunluğu 30 km ve debisi 4,70 m3/s Kargı Çayı: Toplam uzunluğu 45 km ve debisi 7,81 m3/s Oba Çayı: Toplam uzunluğu 12 km ve debisi 1,96 m3/s Dim Çayı: Toplam uzunluğu 28 km ve debisi 15,61 m3/s Sedre Çayı: Toplam uzunluğu 21 km ve debisi 2,83 m3/s Salamur Çayı: Toplam uzunluğu 20 km ve debisi 1,12 m3/s Alakır Çayı: Toplam uzunluğu 22 km ve debisi 3,38 m3/s BaĢgöz Çayı: Toplam uzunluğu 30 km ve debisi 5,00 m3/s EĢen Çayı: Toplam uzunluğu 112 km ve debisi 48,23 m3/s Korkuteli Çayı: Toplam uzunluğu 35 km ve debisi 1,16 m3/s 238 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Isparta Çayı Isparta Çayı Karacaören Barajı‟nı beslemektedir. Yıllık ortalama akımı 58,42 hm3. Enerji üretim amaçlı kullanılmaktadır Yenice Suyu Eğridir Gölü‟nden çıkıp Karacaören depolamalarından sonra Akdeniz‟e dökülen Köprü Çayı‟nın menbasıdır. Yıllık ortalama akımı 96,36 hm3. Enerji üretim amaçlı faydalanılmaktadır. Aksu Çayı Kovada I ve Kovada II Hidroelektrik Santrallerini ve Karacaören Barajı‟nı beslemektedir. Yıllık Ortalama akımı 389,0 hm3. Enerji üretim amaçlı kullanılmaktadır. Çaydere Yıllık ortalama akımı 47,68 hm3. Sulama amaçlı kullanılmaktadır. Eğirdir Gölü‟ne dökülür. Sücüllü Deresi Yalvaç Sücüllü barajını besleyen suyun yıllık ortalama akımı 15,77 hm3. Sulama amaçlı faydalanılmaktadır. Pupa Çayı YağıĢlı periyotta Uluborlu Barajı‟nı ve Eğirdir Gölü‟nü besleyen suyun yıllık ortalama akımı 12.84 hm3. Sulama amaçlı kullanılmaktadır. Gelendost Deresi Yazları tamamen kuru olan çayın yıllık ortalama akımı 61,27 hm3. Eğirdir Gölü‟ne dökülür. Sulama amaçlı kullanılmaktadır. Değirmen Deresi Karacaören barajını besleyen suyun yıllık ortalama akımı 58,62 hm3. Sulama amaçlı kullanılır. Değirmen Deresi Enerji üretim amaçlı kullanılan suyun yıllık ortalama akımı 218,72 hm3. Karacaören barajını beslemektedir. Hoyran Deresi YağıĢlı periyotta Eğirdir Gölü‟nü besleyen suyun yıllık ortalama akımı 9,97 hm3. Sulama amaçlı kullanılmaktadır. 239 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) ġarkikaraağaç Deresi BeyĢehir Gölünü besleyen derenin yıllık ortalama akımı 32,22 hm3. Sulama amaçlı kullanılmaktadır. Eğirdir Gölü: Eğirdir Gölü tahribata uğramamıĢ ve henüz su kalitesi fazla değer kaybetmemiĢ Türkiye'nin ikinci büyük tatlı su gölüdür. Isparta ilinin Ġçme suyunun temin edildiği Eğirdir Gölü, göl-dağ turizmi açısından olduğu kadar balık avcılığı, su sporları ve rekreasyon imkanları ile de bulunmaz bir yurt köĢesidir. Bir çöküntü gölü olan Eğridir‟e bilhassa etrafında bulunan çeĢitli yükseklikteki dağlar da ilginç bir görünüm kazandırmaktadır. Göl ve çevresinde yamaç paraĢütçülüğü, rüzgar sörfü, kamp-karavan turizmi, kuĢ gözlemciliği, trekking, canyoning, orienting yapılmaktadır. Eğirdir Gölü‟nün suyu, tatlı su balıklarının yaĢamasına elveriĢli olması amatör ve profesyonel balık avcılığı imkanını sağlamaktadır. Korunan Alanlar: Milli Parklar: - Köprülü Kanyon Milli Parkı - Termessos Milli Parkı - AltınbeĢik Milli Parkı - Beydağları Milli Parkı - Kızıldağ Milli Parkı - Kovada Gölü Milli Parkı Tabiat Parkları: - KurĢunlu ġelalesi Tabiat Parkı - Yazılı Kanyon Tabiat Parkı - Gölcük Tabiat Parkı Tabiatı Koruma Alanları: - Alacadağ Tabiatı Koruma Alanı - Dibek Tabiatı Koruma Alanı - Kasnak MeĢesi Tabiatı Koruma Alanı Özel Çevre Koruma Bölgeleri: - Belek Özel Çevre Koruma Bölgesi - Kekova Özel Çevre Koruma Bölgesi - Patara Özel Çevre Koruma Bölgesi 240 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Baskı ve Etkiler: Yoğun insan aktivitelerinin özellikle de kapalı ve yarı kapalı denizlerde, kıyı ve deniz tahribatı ve daha da ciddi tahribat risklerinin oluĢmasına çok önemli bir katkısı vardır. Akdeniz, uzun süreli yerleĢim, kıyılarındaki yoğun nüfus ve giderek artan turizm faaliyetlerinden dolayı benzeri riskler altında olan yarı kapalı bir denizdir. Hızlı ĢehirleĢme, evsel ve endüstriyel atıklar, tarımsal faaliyetler, hayvancılık, turizm aktiviteleri ve motorlu taĢıtlar Akdeniz üzerinde belirleyici olan en önemli çevresel faktörlerdir. Havzadaki kirlilik esas olarak Ģu bileĢenlerden oluĢmaktadır: Endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanan kirlilik, YerleĢim alanlarından kaynaklanan kirlilik, Turizm faaliyetlerinden kaynaklanan kirlilik, Deniz taĢımacılığından kaynaklanan kirlilik, Yayılı kaynaklardan gelen kirlilik, Deniz ürünleri üretimi, Tehlikeli ve Özel Atıklar, Ham yağlar ve petrol orijinli hidrokarbonlar Havzadaki çevre sorunlarını öncelik sırasına göre kentsel katı atık kirliliği, evsel atıksu kirliliği ve endüstriyel kirlilik olarak sıralamak mümkündür. KOI kirliliğinin büyük kısmının, yaklaĢık % 68 ile yerleĢimden kaynaklı evsel atıksudan, daha sonra ise yaklaĢık % 22 ile endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanan kirlilikten, yaklaĢık % 11‟nin ise turizmden kaynaklandığı görülmektedir. Toplam azot ve fosfor kirliliğin büyük kısmının (% 75) yerleĢimden kaynaklandığı, turizm kaynaklı toplam azot yükünün yaklaĢık % 13 ve tarım kaynaklı toplam azot yükünün de % 10 civarında olduğu görülmektedir. Orta Akdeniz havzası içerisinde iĢletmede olan 1 adet OSB bulunmaktadır. ĠĢletmede olan Antalya OSB‟nin atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. 241 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 242 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Orta Akdeniz Havzasında nüfusu 10.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 104. Orta Akdeniz Havzası Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Ġlçe Belediye BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Antalya Alanya Alanya 91.713 Alanya AAT Biyolojik Orta Akdeniz Antalya Alanya Mahmutlar 18.365 Mahmutlar AAT Biyolojik Orta Akdeniz Antalya Alanya Obaköy 13.912 Oba Merkezi AAT Antalya Alanya Konaklı 12.027 05.07.2006 Burdur Isparta Bucak Bucak 35.621 13.05.2014 Eğirdir Eğirdir 20.340 1998 Antalya GazipaĢa GazipaĢa 20.149 01.06.2008 Antalya Korkuteli Korkuteli 18.971 31.12.2009 Antalya Manavgat Manavgat 75.163 Antalya Merkez MuratpaĢa 367.029 Antalya Merkez Kepez 339.035 Antalya Merkez Pınarlı 13.187 Antalya Merkez Varsak 33.624 Antalya Merkez Konyaaltı Antalya Merkez Antalya X Orta Akdeniz Orta Akdeniz Eğirdir AAT Fiziksel+Biyolojik Orta Akdeniz GazipaĢa AAT Biyolojik Orta Akdeniz Ġller Bankası (Proje Bitti) 5000 kiĢilik Kısmi Arıtma Var Orta Akdeniz Orta Akdeniz X Lara AAT Ġleri Biyolojik Orta Akdeniz 69.093 X Hurma AAT Ġleri Biyolojik Orta Akdeniz Çalkaya 14.787 X Kuyab AAT Biyolojik Orta Akdeniz Merkez DöĢemealtı 12.078 X Antalya Serik Serik 49.027 Isparta Yalvaç Yalvaç 20.853 243 Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. Orta Akdeniz Manavgat AAT 13.05.2014 2006 Açıklama Orta Akdeniz Serik Merkezi AAT Biyolojik Orta Akdeniz Yalvaç AAT Fiziksel+Biyolojik Orta Akdeniz Turizm Bakanlığı ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 38‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 38. Orta Akdeniz Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 244 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Orta Akdeniz Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 105. 2008 – 2017 Yılları Arasında Antalya Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu 2.000 - 10.000 137.104 10.000- 50.000 78.697 50.000 - 100.000 75.163 AAT Yatırım Maliyeti (avro) 30.848.400 18.100.310 16.911.675 245 >100.000 0 Toplam 290.964 0 65.860.385 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Kuzey Ege Havzası (19) HAVZADA BULUNAN ĠLLER AYDIN BALIKERSĠR ÇANAKKALE ĠZMĠR MANĠSA 246 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada yer alan baĢlıca akarsular; Karamanderes Nehri Aydıncık Deresi Dümbek Deresi Tuzla Deresi Kızılkeçili Deresi Havran Çayı Bakırçay Nehri Yağçili Çayı Güzelhisar Deresi Su Kaynakları Tablo 106. Kuzey Ege Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Kuzey Ege 14.200 2,90 1,1 Ortalama Yıllık Verim Nehir Ġsimleri (l/s/km2) 7,4 Karamenderes Tablo 107. Kuzey Ege Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Kuzey Ege SeviĢler 0 0 S 0 D Kuzey Ege Kestel 0 0 S T 0 Kuzey Ege Güzelhisar 0 0 S 0 D Kuzey Ege Sarıbeyler 0 0 S 0 0 Kuzey Ege Madra 0 0 S 0 0 Kuzey Ege Bayramiç E Ġ S 0 0 Kuzey Ege Gökçeada 0 Ġ S 0 0 Kuzey Ege Atıkhisar 0 Ġ S T 0 Kuzey Ege Bakacak 0 0 S 0 0 Havzada dokuz adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri elektrik üretimi, içme suyu ve sulama, biri içme suyu, sulama ve taĢkın kontrolü, ikisi sulama ve diğer, biri sulama ve taĢkın kontrolü, biri içme suyu ve sulama, üçü ise sadece sulama amaçlı kullanılmaktadır 247 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Baskı ve Etkilerin Analizi Bakırçay Nehri‟nin geçtiği yerleĢim birimlerinde sağlıklı bir kanalizasyon ve arıtma tesisi bulunmaması nedeniyle gelen atıksuların arıtılmadan nehir ve nehir kollarına verilmesi, havzada bulunan sanayi tesislerinden kaynaklanan atıksular ve tarımsal faaliyetlerde kullanılan pestisit ve gübreler ile yanlıĢ sulama teknikleri havzayı hızla kirletmektedir. Havzada yer alan ilçelerin tamamında yoğun olarak tarım yapılmaktadır. Kuru tarım ağırlık kazanmakla birlikte tarımda modern alet ve ekipmanlar da kullanılmaktadır. Havzada tarımın yanı sıra turizm de büyük bir önem taĢır. Bergama‟da bulunan Akrapol, Asklepion, Bazalika ve camiler ile Kozak Yaylası ve Çandarlı‟da bulunan Çandarlı Kalesi önemli turizm merkezlerindendir. Genel olarak, havzadaki su kirliliğin kaynakları: Endüstriyel ve evsel faaliyetlerden kaynaklanan organik ve inorganik maddeler, Tarımsal alanlarda kullanılan tarım ilaçları ve suni gübreler, Soma Termik Santrali‟nden yayılan zararlı kimyasal maddeler ile kömür yıkama tesislerinden çıkan proses ve soğutma sularıdır. Kuzey Ege Havzası‟nda bulunan Soma Linyit ĠĢletmeleri ve Soma Termik Santrali havzanın kirletici kaynaklarını oluĢturmaktadır. Havzadaki Balıkesir Edremit (Zeytinli, Akçay Edremit, Kadıköy), Altınoluk Belediyelerine ait evsel atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. Balıkesir ilinde Pelitköy, Güre ve Karaağaç Belediyelerinin atıksu arıtma tesisleri inĢaat aĢamasındadır. Havza içerisinde Aliağa Organize Sanayi Bölgesi bulunmakta olup, OSB‟ye ait 100 m3/gün atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. 248 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 249 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Kuzey Ege Havzasında nüfusu 50.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 108. Kuzey Ege Havzasının Atıksu Arıtma Tesisi Durumu ĠL ĠLÇE BELEDĠYE BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Ġzmir Bergama Bergama 58.212 13.05.2012 Manisa Soma Soma 70.683 13.05.2012 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje X 250 Havzası Açıklama Ege Denizi Ġller Bankası (Proje Bitti) Ege Denizi ĠPA (15 AAT) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 39‟da verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 39. Kuzey Ege Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 251 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Kuzey Ege Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 109. 2008 – 2017 Yılları Arasında Kuzey Ege Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu 2.000 - 10.000 105.611 10.000- 50.000 120.060 50.000 - 100.000 128.895 AAT Yatırım Maliyeti (avro) 23.762.475 27.613.800 29.001.375 252 >100.000 0 Toplam 354.566 0 80.377.650 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Doğu Akdeniz Havzası (20) HAVZADA BULUNAN ĠLLER MERSĠN KARAMAN 253 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Yüzölçümü Havzanın Türkiye Yüzölçümüne Oranı Yıllık Su Potansiyeli YağıĢ Miktarı (ort) YerleĢim Birimleri: : 2.120.631 ha : % 2,72 : 9.03 x 109 m3 : 825 mm/yıl Havzadaki akarsuların rejimleri düzensiz olmakla beraber birkaçı dıĢında hepsinin üzerinde DSĠ tarafından yapılmıĢ olan baraj, bent, regülatörler vasıtasıyla düzensiz akıĢ nispeten uygun duruma getirilmiĢtir. Sular iyi nitelikli sulama suyudur. Havzanın en büyük akarsuları Göksu ve Berdan dıĢındaki akıĢlar kısa ve yatakları eğimlidir. Dar vadilerden akarlar ve çoğunlukla yatak boyunca alüviyal taban bulunmaz. Yalnız kıyıya ulaĢtıkları yerlerde birikinti ovaları oluĢmuĢtur. En büyük akarsu olan Göksu iki ana kolunu da Konya'dan alır. Mersin ilinde aldığı en büyük kol Mut'un güneyinde Göksu‟ya kavuĢan Kurtsuyu' dur. Göksu'nun Karahacılı‟da ortalama akıĢı 118 m3/s‟dir. En yüksek akıĢ 1679 m3/s, en düĢük akıĢ 26 m3/s‟dir. Tarsus Çayı Bolkar Dağlarının Değnek köyü doğusunda kalan kesiminin sularını toplar. Değnek doğusundan kuzeye akan Pamukdere Gülek boğazından akan YeĢiloluk Deresi ve arada kalan Kadıncık deresi baĢlıca kollarıdır. Tarsus Çayının Muhat Köprüsünde ölçülen ortalama akıĢı 40 m3/s, en yüksek akıĢ 1222 m3/s, en düĢük akıĢı 9.33 m3/s‟dir. Havzanın ikinci büyük akarsuyu Anamur (Dragon) Çayıdır. Ortalama akıĢ 38 m3/s, en yüksek akıĢ 478 m3/s, en düĢük akıĢı 2,4 m3/s‟dir. Sakaryayla dağı ile Güzeloluk arasının sularını toplayan Lamas Çayı Erdemli‟nin batısından denize ulaĢır. Ortalama akısı 10 m3/s‟dir. Aslanköy‟den gelen ve Mersin‟de denize ulasan Efrenk Çayı (Müftü Deresi) 3,2 m3„lük akıĢa sahiptir. Yukarda sayılan akarsulardan baĢka Deliçay, Gilindirez, Tömük, Erdemli, Ovacık, Aydıncık, Gözce, Aksaz, Bozyazı dereleri de havzanın önemli sayılabilecek diğer derelerdir. Su Kaynakları Tablo 110. Doğu Akdeniz Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı Doğu Akdeniz YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 22.484 11,07 6 15,6 254 Nehir Ġsimleri Göksu Ç, Lamas Ç, Tarsus Irmağı ve Müteferrik Sular. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Tablo 111. Doğu Akdeniz Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı D.Akdeniz Gezende E 0 0 0 0 D.Akdeniz Berdan E Ġ S T 0 D.Akdeniz Ermenek E 0 0 0 0 Havzada üç adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri elektrik üretimi, içme suyu, sulama ve taĢkın kontrolü, diğeri ise sadece elektrik üretimi amaçlı kullanılmaktadır. Korunan Alanlar: Milli Parklar: - Mersin il sınırları içerisinde Milli Park bulunmamaktadır. Özel Çevre Koruma Bölgeleri: - Göksu Deltası Özel Çevre Koruma Bölgesi Sulak Alan: - Göksu Deltası (RAMSAR listesine dahil edilen A Sınıfı Sulak Alan) Baskı ve Etkiler: Yoğun insan aktivitelerinin özellikle de kapalı ve yarı kapalı denizlerde, kıyı ve deniz tahribatı ve daha da ciddi tahribat risklerinin oluĢmasına çok önemli bir katkısı vardır. Akdeniz, uzun süreli yerleĢim, kıyılarındaki yoğun nüfus ve giderek artan turizm faaliyetlerinden dolayı benzeri riskler altında olan yarı kapalı bir denizdir. Hızlı ĢehirleĢme, evsel ve endüstriyel atıklar, tarımsal faaliyetler, hayvancılık, turizm aktiviteleri ve motorlu taĢıtlar Akdeniz üzerinde belirleyici olan en önemli çevresel faktörlerdir. Havzadaki kirlilik esas olarak Ģu bileĢenlerden oluĢmaktadır: Endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanan kirlilik, YerleĢim alanlarından kaynaklanan kirlilik, Turizm faaliyetlerinden kaynaklanan kirlilik, Deniz taĢımacılığından kaynaklanan kirlilik, 255 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Yayılı kaynaklardan gelen kirlilik, Deniz ürünleri üretimi, Tehlikeli ve Özel Atıklar, Ham yağlar ve petrol orijinli hidrokarbonlar Havzadaki çevre sorunlarını öncelik sırasına göre evsel atıksu kirliliği, kentsel katı atık kirliliği ve endüstriyel kirlilik olarak sıralamak mümkündür. Akdeniz Bölgesindeki diğer havzalardan farklı olarak yerleĢimden ve endüstrilerden kaynaklanan KOI yükünün yakın olduğu, yaklaĢık % 49‟nun yerleĢimden kaynaklı evsel atıksudan, yaklaĢık % 48 ile endüstriyel faaliyetlerden kaynaklı kirlilik olduğu görülmektedir. Turizmden kaynaklı KOI yükü ise % 3 civarındadır. Toplam Azot yükünün büyük kısmının (% 70) yerleĢimden kaynaklandığı, endüstriyel kaynaklı T. Azot yükünün yaklaĢık % 14 ve tarım kaynaklı toplam azot yükünün ise % 10 civarında olduğu görülmektedir. Toplam Fosfor yükünün dağılımı incelendiğinde ise yükün % 60‟nın yerleĢimden, % 38‟nin ise endüstrilerden kaynaklandığı görülmektedir. Havza içerisinde Tarsus Organize Sanayi Bölgesi bulunmakta olup, Tarsus OSB‟ye ait atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. 256 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 257 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Doğu Akdeniz Havzasında nüfusu 50.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 112. Doğu Akdeniz Havzası Atıksu Arıtma Tesisi Durumu ĠL ĠLÇE BELEDĠYE BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Arıtma Tesisi Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Adı MESKĠ AAT ĠĢletmede Arıtma Türü ĠnĢaat Proje X Havzası Mersin BüyükĢehir BüyükĢehir 801.318 X 22.08.2009 Doğu Akdeniz Mersin Merkez Akdeniz 234.836 X 13.05.2010 Mersin Tarsus Tarsus 229.921 Mersin Merkez Toroslar 227.258 X 13.05.2010 Doğu Akdeniz Mersin Merkez YeniĢehir 161.767 X 13.05.2010 Doğu Akdeniz Mersin Merkez Mezitli 72.904 X 13.05.2012 Mersin Silifke Silifke 52.961 Doğu Akdeniz Tarsus AAT Biyolojik Doğu Akdeniz X Silifke AAT 258 Biyolojik Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 40‟da verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 40. Doğu Akdeniz Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 259 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Doğu Akdeniz Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 113. 2008 – 2017 Yılları Arasında Doğu Akdeniz Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu 2.000 - 10.000 214.631 10.000- 50.000 167.335 50.000 - 100.000 72.904 >100.000 623.861 Toplam 1.078.731 AAT Yatırım Maliyeti (avro) 48.291.975 38.487.050 16.403.400 137.249.420 240.431.845 260 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Batı Karadeniz Havzası (21) HAVZADA BULUNAN ĠLLER BARTIN BOLU ÇANKIRI KARABÜK 261 DÜZCE KASTAMONU SĠNOP ZONGULDAK ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Su Kaynakları Tablo 114. Batı Karadeniz Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı Batı Karadeniz YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) Nehir Ġsimleri 29.682 9,93 5,3 10,6 Filyos Ç, B.Melen, Bartın Çayı Tablo 115. Batı Karadeniz Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı B.Karadeniz Hasanlar E 0 S T 0 B.Karadeniz Gölköy 0 0 S T 0 B.Karadeniz Beyler 0 0 S 0 0 B.Karadeniz Kozlu 0 Ġ 0 T 0 B.Karadeniz Kızılcapınar 0 Ġ S T 0 Havzada beĢ adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri elektrik üretimi, sulama ve taĢkın kontrolü, biri içme suyu, sulama ve taĢkın kontrolü, biri sulama ve taĢkın kontrolü, biri içme suyu ve taĢkın kontrolü, biri ise sadece sulama amaçlı kullanılmaktadır Baskı ve Etkilerin Analizi: EVSEL ATIKSU KĠRLĠLĠĞĠ Evsel Atıksu Miktarlarında Doğu Karadeniz, Batı Karadeniz ve Çoruh havzaları en fazla artıĢın görüldüğü havzalardır. Tablo 116. Batı Karadeniz Havzasının Evsel Atıksu Miktarı ve Kirlilik Yükü Değerleri. Havza Batı Karadeniz Nüfus 1.970.723 Atıksu Miktarı (m3/yıl) 43.833.860 KOĠ (t/yıl) 15810 262 BOĠ (t/yıl) AKM (t/yıl) T.Azot (t/yıl) T.Fosfor (t/yıl) 6956 6956 1565 313 Yağ ve Gres (t/yıl) 3162 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Tablo 117. Doğu Karadeniz ve Batı Karadeniz Havzaları Sınırları Ġçerisinde Kalan Ġlçelerin Atıksu Arıtma Yöntemleri. ĠL Ġlçe Havza Arıtma Durumu Arıtma Sistemi Evsel Atıksu Miktarı (m3/yıl) 2.372.500 Düzce Akçakoca Batı Karadeniz Arıtma Tesisi Var Biyolojik Arıtım Bolu Yenicağa Batı Karadeniz Arıtma Tesisi Var 130080 Bolu Gerede Batı Karadeniz Arıtma Tesisi Var Stabilizasyon Havuzu Biyolojik Arıtma Zonguldak Devrek Batı Karadeniz Arıtma Tesisi Var Biyolojik arıtma 545748 Zonguldak Ereğli Batı Karadeniz Derin Deniz DeĢarjı 643553 3.452.474 ENDÜSTRĠYEL ATIKSU KĠRLĠLĠĞĠ: Batı Karadeniz Havzasında Endüstri geliĢmiĢtir. Zonguldak Havzası Türkiye‟nin ağır sanayi bölgesidir. ġeker: Kastamonu, Demir Çelik: Ereğli(Zonguldak), TaĢköprü(Zonguldak) Kereste: Bolu, Düzce, Bartın, Ayancık Batı Karadeniz Havzasında ERDEMĠR Aġ. Atıksu kaynağı ve KOI yükü kaynağı olarak en önemli sanayi kuruluĢudur. Havzada iĢletmede olan 10 adet Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır. Bunlardan sadece Geri Deri OSB‟nin atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. Ayrıca Karabük OSB belediye kanalizasyonuna bağlıdır. Düzce OSB‟nin atıksu arıtma tesisi proje aĢamasındadır. 263 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Korunan Alanlar SĠNOP ĠLĠ: Sarıkum Gölü Ġl: Sinop Ġlçeler: Sinop Merkez Yüzölçümü: 785 Rakım: deniz seviyesi Koruma: var BaĢlıca Özellikleri: hafif tuzlu göl, orman KuĢ Türleri: Dikkuyruğun da (maks. 55) bulunduğu büyük sayıda kıĢlayan sukuĢu (maks.20.226) sayesinde önemli kuĢ alanları statüsü kazanır. Ilgaz Dağı Milli Parkı: Karadeniz‟den Orta Anadolu‟ya geçiĢ kuĢağı üzerinde yer alan ve güneybatı kuzeydoğu doğrultusunda 160 km‟lik bir uzunluğa sahip olan Ilgaz Dağları Karadeniz Bölgesi‟nin batı kesimindeki en yüksek dağlardan biridir. En yüksek noktası olan Büyük Hacettepe (2.587 m) dir. Küre Dağları Milli Parkı: Küre dağları Milli Parkı Karadeniz Bölgesinin Batı Karadeniz bölümünde Küre dağları üzerinde yer almaktadır. Tamamıyla plato karakterindeki Milli Park doğubatı doğrultusunda uzanır. Planlama alanı 114.787,5 ha olup bu alanın 37.000 hektarı 2000 yılında Kastamonu-Bartın Küre Dağları Milli Parkı olarak ayrılmıĢtır. 264 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Demirciönü Tabiatı Koruma Alanı: Düzce ili, Akçakoca ilçesi, Demirciönü Mevkiindedir. Bölge aynı zamanda Tabiatı koruma alanıdır. 12.04.1994 tarihinde onay ile Demirci Önü Tabiatı Koruma Alanı(Akçakoca) belirlenen alan 430 hektardır. Efteni Gölü Yaban hayatı GeliĢtirme Sahası Yedigöller Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahası 265 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Tablo 118. Karadeniz’e kıyısı olan altı havzada yürütülen proje kapsamında endüstriyel atıksu ve kirlilik yükü Havza KOI BOI5 AKM T.Azot T.Fosfor Batı Karadeniz Atıksu Miktarı (m3/Yıl) 32.603.159 T.Cr Pb Cd Cu Zn (T/Yıl) 0,8 Yağ ve Gres (T/Yıl) 2.369 (T/Yıl) 20.075 (T/Yıl) 5.752 (T/Yıl) 1.409 (T/Yıl) 263,5 (kg/Yıl) 12.460 (kg/Yıl) 15.110 (kg/Yıl) 1.330 (kg/Yıl) 17.120 (kg/Yıl) 55.670 Çoruh 3.172.000 1.850 858 37.580 0 10,9 83 1.320 3.440 100 176.360 5.930 Doğu Karadeniz 16.951.325 17.342 4.886 8.197 2,3 1,2 127 170 650 190 50 6.080 Kızılırmak 32.935.709 14.581 5.181 6.104 116,8 16,1 641 12.130 3.930 110 3.720 9.190 Sakarya 21.554.899 10.236 4.449 2.385 113,0 0,7 396 13.960 12.090 600 8.890 26.860 YeĢilırmak 117.616.775 46.311 4.372 17.050 37,6 26,9 378 4760 2.890 20 135.200 2.390 Toplam 224.833.867 110.394 25.498 72.725 533,2 56,7 3.995 44.820 38.100 2.350 341.340 106.120 266 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 267 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Batı Karadeniz Havzasında nüfusu 50.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 119. Batı Karadeniz Havzasının Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Arıtma Tesisi Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Bolu 107.857 31.12.2009 Zonguldak Merkez Zonguldak 107.354 13.05.2010 Karabük Karabük 105.159 Karabük AAT Biyolojik Batı Karadeniz Ereğli 94.736 Ereğli AAT Fiziksel Batı Karadeniz Fiziksel+Biyolojik Düzce Belediyesine Ait Atıksuların 1/3'ü arıtılmaktadır. Batı Karadeniz Revize ve yeni arıtma tesisi inĢası 2009 Yılı Ġçerisinde Tamamlanacaktır. ĠL Bolu ĠLÇE Merkez Merkez Zonguldak Ereğli Düzce Merkez BELEDĠYE Düzce 94.637 ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje X Havzası Batı Karadeniz Açıklama Ġslam Kalkınma Bankası (5.630.586 USD) Batı Karadeniz Düzce AAT 268 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 41‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 41. Batı Karadeniz Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 269 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Batı Karadeniz Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 120. 2008 – 2017 Yılları Arasında Batı Karadeniz Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu 2.000 - 10.000 261.064 10.000- 50.000 191.478 50.000 - 100.000 94.637 >100.000 215.211 Toplam 762.390 AAT Yatırım Maliyeti (avro) 58.739.400 44.039.940 21.293.325 47.346.420 171.419.085 270 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Fırat-Dicle Havzası (22) HAVZADA BULUNAN ĠLLER GAZĠANTEP ġANLIURFA MALATYA ELAZIĞ ADIYAMAN DĠYARBAKIR VAN KAHRAMANMARAġ ERZURUM ERZĠNCAN BĠNGÖL 271 AĞRI MUġ BĠTLĠS MARDĠN KĠLĠS TUNCELĠ BATMAN HAKKARĠ SĠĠRT ġIRNAK ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Su Kaynakları Tablo 121. Fırat-Dicle Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı Fırat - Dicle YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 172.406 52,94 28,5 21,4 Nehir Ġsimleri Fırat Nehri, Dicle Nehri Tablo 122. Fırat-Dicle Havzası; Göller Maksimum Havza Adı Göl Adı Fırat - Dicle Hazar Gölü Minimum Kot Hacim Kot Hacim (m) 1252,00 (hm³) 8008,3 (m) 1234,50 (hm³) 16,6 Tablo 123. Fırat-Dicle Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Fırat - Dicle Kralkızı E 0 S 0 0 Fırat - Dicle Dicle E 0 S 0 0 Fırat - Dicle Batman E 0 S 0 0 Fırat - Dicle Göksu 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle Devegeçidi 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle Dumluca 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle Tercan E 0 S 0 0 Fırat - Dicle Erzincan 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle Palandöken 0 Ġ S 0 0 Fırat - Dicle Kuzgun E 0 S 0 0 Fırat - Dicle Patnos 0 0 S T 0 Fırat - Dicle Keban E 0 0 0 0 Fırat - Dicle Cip 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle Kalecik 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle Çat 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle Sürgü 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle Polat 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle Sultansuyu 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle Gayt 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle Özlüce E 0 0 0 0 Fırat - Dicle Karakaya E 0 0 0 0 272 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Fırat - Dicle Atatürk E Ġ S 0 0 Fırat - Dicle Birecik E 0 S 0 0 Fırat - Dicle Hacıhıdır 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle Mursal 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle KarkamıĢ E 0 0 0 0 Fırat - Dicle Hancağız 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle Kayacık 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle Seve 0 0 S 0 0 Fırat - Dicle Çamgazi 0 0 S 0 0 Havzada otuz adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri elektrik üretimi, sulama ve içme suyu, altısı elektrik üretimi ve sulama, biri içme suyu ve sulama, biri sulama ve taĢkın kontrolü, dördü sadece elektrik üretimi, onyedisi ise sadece sulama amaçlı kullanılmaktadır. Fırat nehri, Türkiye'nin en verimli ve su potansiyeli en yüksek ırmağıdır. DağbaĢı Bucağı yakınındaki Maktalan civarında ġanlıurfa topraklarına giren Fırat nehri Adıyaman ve Gaziantep il sınırını belirledikten sonra Suriye, daha sonra Irak topraklarına girer. Irak'ta denize uzak olmayan bir noktada Dicle Nehri ile birleĢerek ġatt'ul Arab'ı oluĢturur ve Basra Körfezi'ne dökülür. Nehrin en önemli kolları Murat, Karasu, Tohma, Peri, Çaltı ve Munzur Çayları‟dır. Toplam uzunluğu 2.800 km ile Türkiye sınırları içinde kalan bölümün uzunluğu ise 971 km'dir. 720.000 km² su toplama havzasına sahiptir. Fırat Nehri'nin rejimi Türkiye'deki diğer akarsulara göre daha düzenlidir. Mart ile Haziran ayları arasında yavaĢ yavaĢ kabarır, Temmuz ile Ocak ayları arasında çekilmiĢ olmasına rağmen yine de bol su akıĢı olur. Nehir üzerine Türkiye‟nin en büyük barajları inĢa edilmiĢtir. Bu barajlardan Keban, Karakaya, Atatürk, Birecik ve KarkamıĢ Barajları tamamlanmıĢtır. Ayrıca Fırat'ın suyu inĢa edilen 2 adet ġanlıurfa tüneli de Harran Ovası ve çevresine yıllardan beri suya hasret topraklara suyu ulaĢtırmıĢtır. Dicle Nehri; Türkiye‟de doğup birçok kolları olan ve Irak topraklarına geçip orada Fırat‟la birleĢerek ġattülarap‟ta Basra körfezine dökülen nehirdir. Nehir ana kaynaklarını Doğu Anadolu dağlarından ve dipten sızma yoluyla Elazığ yakınlarındaki Hazar (Gölcül) gölünden alır. Türkiye‟nin önemli 273 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) akarsularındandır. Doğu Anadolu dağlarından çıkar, Basra Körfezi‟ne dökülür. Toplam uzunluğu 1900 km‟dir. Türkiye topraklarında kalan bölümün uzunluğu ise 523 km‟dir. En önemli kolları Batman ile Garzan, Botan, Habur, Büyük Zap ve Küçük Zap‟tır. Debisi ortalama 360 m 3/s‟dir. Eylül ayı ortalarında 55 m3/s ile en küçük, Ģubat sonunda 2.263 m3/s akımı ile büyük değiĢiklik gösterir. Akarsuda genellikle yaz sonu ile ilkbahar baĢındaki karların erimesinden oluĢan su ile kabarır. Uzunluğu 1.900 km (Bunun Türkiye topraklarında kalan kısmı 523 km) olan Dicle, Güneydoğu Toroslarda Maden Dağları kesiminde, Hazarbaba Dağı'nın güney tarafında, Yıldızhan yanındaki bir kaynaktan çıkar. Eskiden Hazar Gölü'nden beslenirdi. ġimdi gölle bağlantısı kesilmiĢtir. Kaynaktan çıktıktan sonra Maden ilçesinin önünden geçerek, Maden Çayı adını alır ve güneydoğuya doğru dar ve derin vadilerden geçip Diyarbakır Ģehrinin bulunduğu lav sahanlığının doğu kesimine paralel akar. Burada nehir vadisinin tabanı 600 m‟ye iner. Diyarbakır‟ın güneyinde 8 km mesafede doğuya yönelir. Bundan sonra kuzeyden Toros Dağları yamaçlarından inen Anbarçayı, Kuruçay, Pamukçayı ve Hazroçayı, Batman ve Garzan sularını alır. Güneyden ve Mardin eĢiğinden inen sel yatakları Göksu ve Savur Çayı Dicle‟ye katılır. Raman Dağının güney eteklerinde dar boğazlardan geçerek Botan Suyu ile birleĢerek onun doğrultusunda güneye döner. Dicle Nehri, güneye doğru akarken Cizre ilçesinin içinden Habur Suyu kavĢağına kadar 40 km uzunlukta Türkiye-Suriye arasında sınırı meydana getirir. Habur Suyu ile birleĢtikten sonra Irak topraklarına girer. Dicle, Irak toprağında çöküntü çukurdan akarak, dar boğazları aĢar Musul‟da Büyük ve Küçük Zap sularıyla birleĢir. Mezopotamya ovasına iner, bundan sonra Bağdat yakınlarında Fırat‟a 35 km yaklaĢır. Burada yine Ġran‟dan gelen Piyale Nehri ile birleĢir. Bu birleĢmeden sonra tekrar Fırat‟a yaklaĢır ve Kurna yakınında Basra‟nın 64 km yukarısında Fırat‟la birleĢerek ġattülarap ismini alır. Basra Körfezi'ne dökülür. Dicle Nehrinin suları yaz mevsimi sonlarına doğru azalır. Nisan ayında, nehrin yukarı çığırındaki dağlarda karların erimesinden suları çoğalır, en yüksek seviyesine ulaĢır. Dicle, marttan mayısa kadar üç ay içinde, bütün yıl akıttığı suyun hemen yarısını akıtır. Rejimi düzenli değildir. Bu bakımdan bazı yıllar haddinden fazla taĢarak birçok zararlara sebep olur. Bu sebeple zararlarını önlemek maksadıyla Dicle‟nin Mezopotamya‟da kalan kıyılarına daha M.Ö. 3000 yıllarında setler yapılmıĢtır. Bu setler suların taĢmasını önlediği gibi ekilen arazilerin yazın sulanmasını da sağlamıĢtır. Fakat setlere rağmen büyük taĢmalar önlenememiĢtir. Yirminci asırda çalıĢmaları ancak 1939‟da baĢlamıĢ ve Kut Barajı yapılmıĢtır. 1958‟de Samarra ve 1961‟de de Dokham Barajı yapılarak suların taĢması önlenmiĢtir. Bugün sadece Samarra ve Amarra arasında bir milyon hektarlık arazi ekilebilir hale sokulmuĢtur. 274 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Dicle, eski Mezopotamya sınırını meydana getiren ırmaklardan biridir. Uzunluğu Fırat‟tan daha kısa olmakla beraber suyu daha çoktur. Dicle, günümüzde de sulama kanallarıyla sulama sağladığı gibi, orta büyüklükteki taĢıtlar nehrin ağzından Bağdat‟a kadar, daha küçük boy taĢıtlarsa Musul‟a kadar giderek ulaĢıma katkıda bulunmaktadırlar. Bu nehirlerden ulaĢım bakımından çok faydalanıldığı tarihî kalıntılardan anlaĢılmaktadır. Dicle kıyısında eskiden kurulmuĢ Ninova, Nemrut, Asur Ģehirlerinin eski kalıntıları bunun en sağlam belgesidir. Dicle nehri üzerinde Kralkızı, Batman ve Dicle gibi önemli Hidroelektrik santraller kurulmuĢtur. Ilısu Barajı'nın temeli 05.08.2006 tarihinde atılmıĢ olup, Türkiye'nin baraj gölü açısından 2. enerji üretimi bakımından 4. büyük barajı olan Ilısu'nun tamamlanmasıyla Dicle nehri üzerinde Cizre Barajı'nın yapımına baĢlanacaktır. Havza içerisinde iĢletmede olan 12 adet Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır. Bunlardan Gaziantep OSB ve Malatya I. OSB‟nin atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. 275 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 276 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 277 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Fırat-Dicle Havzasında nüfusu 50.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 124. Fırat-Dicle Havzası Atıksu Arıtma Tesisi Durumu ĠL ĠLÇE BELEDĠYE BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Adıyaman Kahta Kahta 59.570 31.12.2009 Adıyaman Merkez Adıyaman 191.627 15.05.2010 Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Fırat-Dicle X Fırat-Dicle Ağrı Ağrı Merkez Patnos Ağrı Patnos 97.839 67.121 13.05.2014 13.05.2014 Batman Merkez Batman 293024 01.01.2009 X Fırat-Dicle Bingöl Diyarbakır Diyarbakır Diyarbakır Diyarbakır Diyarbakır Diyarbakır Merkez Bingöl Bismil Ergani Bağlar Sur YeniĢehir Kayapınar Elazığ 86.511 57.359 61.973 328.793 81.856 181.908 166.905 30.04.2011 01.12.2010 30.06.2009 X Bismil Ergani Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Elazığ Erzincan Erzurum Erzurum Erzurum Erzurum Gaziantep Merkez BüyükĢehir Merkez Merkez Merkez Nizip 319.381 Erzincan 86.779 BüyükĢehir 361.160 Kazımkarabekir 74.287 Yakutiye 90.011 YeniĢehir/Palandöken 148.427 Nizip 91.486 X X X X X Açıklama ĠPA (15 AAT) Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Fırat-Dicle Fırat-Dicle DĠSKĠ AAT Fiziksel+Çamur Çürütme Elazığ AAT Erzincan AAT Biyolojik Fiziksel+Biyolojik 20.03.2010 13.05.2014 13.05.2014 13.05.2012 27.03.2012 278 Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Ġhalesi 17.03.2008 tarihinde yapılmıĢtır. AB Hibe Programı ĠPA (2008 Yılı) DĠSKĠ Biyolojik AAT ĠPA (15AAT) ĠPA (15 AAT) ATIKSU ARITIMI ĠL ĠLÇE EYLEM PLANI (2008–2012) BELEDĠYE Gaziantep ġahinbey Gaziantep ġehitkamil Merkez Hakkari Yüksekova Hakkari ġahinbey ġehitkamil Hakkari Yüksekova Kilis Malatya Mardin Mardin Mardin Merkez Merkez Kızıltepe Midyat Nusaybin MuĢ BüyükĢehir Nüfus Mücavir 2007 Alanında 658.522 516.520 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi X Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası GASKĠ AAT Fırat-Dicle Malatya AAT Kilis Malatya Kızıltepe Midyat Nusaybin 57.954 59.410 77.706 383.185 127.148 56.340 88.296 13.05.2014 13.05.2014 05.05.2012 10.05.2010 25.04.2012 13.05.2014 Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Merkez MuĢ 70.509 10.05.2012 Fırat-Dicle Siirt Merkez Siirt 117.599 2008 ġanlıurfa Merkez ġanlıurfa 472.238 15.01.2010 ġanlıurfa Siverek Suruç Siverek Suruç 108.094 15.04.2010 ġanlıurfa ġanlıurfa ġırnak ġırnak ġırnak ViranĢehir ViranĢehir Cizre Merkez Silopi Cizre ġırnak Silopi 64.765 100.929 90.477 54.302 70.670 1985 Siirt AAT Fiziksel+Biyolojik Biyolojik Fırat-Dicle 20.11.2008 13.05.2014 01.09.2009 13.05.2014 Stabilizasyon Havuzu ĠPA (15 AAT) KfW gelecekte iĢbirliği yapılacak projeler arasındadır KFW Alman Kalkınma Bankası görüĢmeler devam ediyor ĠPA (15 AAT) Fırat-Dicle X 279 ĠPA (2008 Yılı) Fırat-Dicle Fırat-Dicle Suruç AAT Açıklama Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Ġller Bankası (Proje Bitti) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 42‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 42. Fırat ve Dicle Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 280 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Fırat – Dicle Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 125. 2008 – 2017 Yılları Arasında Fırat-Dicle Nehirleri Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu 2.000 - 10.000 991.066 10.000- 50.000 926.922 50.000 - 100.000 1.393.955 >100.000 1.559.086 Toplam 4.871.029 AAT Yatırım Maliyeti (avro) 222.989.850 213.192.060 313.639.875 342.998.920 1.092.820.705 . 281 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Doğu Karadeniz Havzası (23) HAVZADA BULUNAN ĠLLER ARTVĠN GĠRESUN GÜMÜġHANE ORDU RĠZE TRABZON 282 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Doğu Karadeniz Havzası, Çoruh ve Aras Havzası ile birlikte, Kafkasya Ekolojik Bölgesi‟nin Türkiye kısmını oluĢturur. Biyolojik çeĢitlilik açısından dünyanın en önemli bölgelerinden biri olan Kafkasya Ekolojik Bölgesi‟nde, WWF kolaylaĢtırıcılığında; Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan, Ermenistan, Rusya ve Ġran‟dan resmi kuruluĢlar, sivil toplum örgütleri ve ulusal uzmanların katılımı ile Ekolojik Bölge Koruma Planı hazırlanmıĢtır. Bu Plan‟da yer alan 5 ana biyolojik çeĢitlilik koridorundan birisi olan Batı Küçük Kafkasya Koridoru, Türkiye‟nin Doğu Karadeniz kıyılarından baĢlayarak Gürcistan‟ın Acaristan bölgesine doğru uzanır. Havzanın Tanımı ve Karakterizasyonu Doğu Karadeniz Havzası; batıda Ordu il sınırı, ayrıca YeĢilırmak ile Kızılırmak arasında kalan Samsun ilini, doğuda Gürcistan sınırı, güneyde de Doğu Karadeniz dağ silsilesi ve kuzeyde Karadeniz‟le sınırlanan Türkiye‟nin kuzeydoğu bölgesini oluĢturur. Doğu Karadeniz Havzası, Türkiye‟deki 26 su havzasından biridir. Havza; Melet Çayı, Pazar Çayı, HarĢit Çayı, Karadere, Fırtına Deresi gibi birbirine paralel olarak uzanan akarsuların alt havzalarından oluĢur. Fırtına Deresi de bu yapı içerisinde yer alan önemli alanlardan birisidir. Aynı adı taĢıyan akarsu ile onun iki ana kolu olan Hala ve HemĢin derelerini içerir. Su Kaynakları Tablo 126. Doğu Karadeniz Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı Doğu Karadeniz YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) Nehir Ġsimleri 24.022 14,90 8 19,5 HarĢit Ç, Boloman Ç, Melet Irmağı ve Müteferrik Sular Tablo 127. Doğu Karadeniz Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı D.Karadeniz Kürtün E 0 0 0 0 Havzada sadece elektrik üretimi amacıyla kullanılan bir adet baraj bulunmaktadır 283 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Koruma Alanlarının Tanımlanması Fırtına Deresi ve Havzası: Fırtına Havzası, Doğu Karadeniz Bölgesi‟ne (Batı Küçük Kafkasya Koridoru‟nun Türkiye kesimi) özgü bütün ana habitatları kapsar. Dere yatakları üzerindeki kızılağaç galerileri, kestane yapraklı ormanları, gürgen ve kayın ormanları, iğne yapraklı doğu ladini ormanları, sub-alpin çalı toplulukları, çayır ve meralar, alpin kayalıklar ve buzul gölleri bunlardan birkaçıdır. EĢsiz bir botanik çeĢitlilik sergileyen alan çok sayıda nadir türe ev sahipliği yapar. Sahip olduğu bitki, kuĢ, memeli, sürüngen türleri ile Fırtına Havzası, Türkiye‟nin 122 Önemli Bitki Alanı ve 184 Önemli KuĢ Alanı arasındadır ve WWF tarafından belirlenmiĢ Türkiye ormanlarının öncelikli olarak korunması gereken 9 sıcak noktasından biridir. Resim 9. Altındere Vadisi Milli Parkından Görünüm (Doğu Karadeniz Bölgesi, Trabzon Ġli, Maçka Ġlçesi sınırları içerisinde kalmaktadır.) 284 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Resim 10. Uzungöl Tabiat Parkından Görünüm (doğu Karadeniz Bölgesi, Trabzon Ġli, Çaykara Ġlçesi sınırları içerisinde kalmaktadır) Sahip olduğu ulusal ve uluslararası düzeyde önemli tabii alanlara ve zengin biyolojik çeĢitlilik değerlerine rağmen, Türkiye‟deki diğer havzalarda olduğu gibi Doğu Karedeniz Havzası‟nda da önemli sorunlar ve tehditler mevcuttur. Özellikle, yanlıĢ arazi kullanımı ve sürdürülebilir olmayan uygulamalar sonucunda, bölgedeki tabii alanlar zarar görmekte ve tabii kaynaklar plansızca kullanılarak tüketilmektedir. Doğu Karadeniz Havzası‟ndaki baĢlıca sorunlar; taĢ ocakları, kirlilik, hidroelektrik santraller, plansız altyapı (yollar ve yapılaĢma), kontrolsüz turizm, yasadıĢı avlanma, toprak kaymasıdır. Bölgede yapılacak bütün yatırımların fayda ve zararları çok iyi analiz edilmeli; bölgede yer alan, her birisi birbirine paralel alt havzalar farklı sosyal, kültürel, tabii ve ekonomik yapıya sahip olduğundan; yapılacak planlama çalıĢmaları da bu farklı dinamikleri göz önüne almalıdır. Havzadaki tabii kaynaklara yönelik beklentiler (kullanma/koruma) çok yönlü; baskılar ve bunların altında yatan nedenler de çok sayıda ve karmaĢıktır. Beklentileri karĢılayacak ve tehditleri bertaraf edecek çözümlerin geliĢtirilebilmesi bütüncül bir planlama ve uygulama yaklaĢımı gerektirmektedir. Doğu Karadeniz Havzasının Önemi: Doğu Karadeniz Havzası (Batı Küçük Kafkasya Koridoru),WWF International tarafından, biyolojik çeĢitlilik bakımından dünya çapında önemli 200 ekolojik bölgeden biri olarak ilan edilmiĢtir. 285 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Doğu Karadeniz Havzası; ormancılık, tarım ve ekonomik faaliyetler anlamda Türkiye‟nin önemli üretim bölgelerinden biridir. Fırtına Vadisi, 122 Önemli Bitki Alanı ve 184 Önemli KuĢ Alanı arasındadır. En az 537 odunsu bitki, 136 kuĢ, 30 memeli, 21 sürüngen ve 116 endemik bitki türüne ev sahipliği yapmaktadır. Fırtına Havzası, Avrupa‟nın öncelikli olarak korunması gereken 100 orman alanı (sıcak noktalar) arasında Türkiye‟deki 9 alandan biridir. Ayrıca Karadeniz‟e en fazla su taĢıyan havza Doğu Karadeniz havzasıdır. Baskı ve Risk Analizi Tablo 128. Karadeniz Havzaları Ġçin Riskli Havzaların Belirlenmesi Havza YerleĢim Kaynaklı Kirlilik +++ Sakarya Endüstriyel Faaliyetler Ağır Metaller Tarımsal Faaliyetler Turistik Faaliyetler ++ ++ ++ ++ Kızılırmak +++ + + +++ + YeĢilırmak ++ +++ +++ ++ + Batı Karadeniz ++ ++ ++ ++ + Doğu Karadeniz ++ + + + ++ + ++ +++ + + Çoruh +++ ++ + Yüksek Risk Orta ġiddetli Risk DüĢük Risk Tablo 129. Doğu Karadeniz Havzasında Nüfus, Evsel Atıksu Miktarı ve Kirlilik Yükü Değerler Havza Nüfus Atıksu Miktarı (m3/yıl) KOĠ (t/yıl) BOĠ (t/yıl) AKM (t/yıl) T.Azot (t/yıl) T.Fosfor (t/yıl) Yağ ve Gres (t/yıl) Doğu Karadeniz 2.795.255 59.962.807 29066 12798 12798 2362 472 5813 Tablo 130. Doğu Karadeniz Havzası Sınırları Ġçerisinde Kalan Ġlçelerin Atıksu Bertaraf Yöntemleri. Trabzon Yonma Doğu Karadeniz Derin Deniz DeĢarjı Ön arıtım Evsel Atıksu Miktarı (m3/yıl) 487275 Trabzon Akçaabat Doğu Karadeniz Derin Deniz DeĢarjı Ön arıtım 2.030.860 Trabzon Merkez Doğu Karadeniz Derin Deniz DeĢarjı Ön arıtım 13.465.580 Ordu Fatsa Doğu Karadeniz Derin Deniz DeĢarjı 2.767.722 Ordu Ünye Doğu Karadeniz Derin Deniz DeĢarjı 2.673.511 ĠL Ġlçe Havza Arıtma Durumu 286 Arıtma Sistemi ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Tablo 131. Karadeniz’e kıyısı olan altı havzada yürütülen proje kapsamında endüstriyel atıksu ve kirlilik yükü Kaynak Atıksu Miktarı (m3/Yıl) KOI BOI5 AKM T.Azot T.Fosfor T.Cr Pb Cd Cu Zn (T/Yıl) Yağ ve Gres (T/Yıl) (T/Yıl) (T/Yıl) (T/Yıl) (T/Yıl) (kg/Yıl) (kg/Yıl) (kg/Yıl) (kg/Yıl) (kg/Yıl) Endüstri YerleĢim Alanları Tarım, Orman, Çayır ve Otlak Arazileri Turizm 16.951.325 17.342 4.886 8.197 2 1 127 0,2 0,7 0,2 6,1 0,1 59.962.807 29.066 12.789 12.789 2.362 472 5.813 6.751 489 323.880 94 46 77 9 2 17 Toplam 77.238.012 46.502 17.721 21.063 9.124 964 5.957 0 1 0 6 0 287 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Doğu Karadeniz Havzasında evsel atıksuların % 28‟i arıtılmaktadır. Doğu Karadeniz havzası akarsuları Karadeniz‟e en çok katkısı bulunan 5 havza içinde Kızılırmak, YeĢilırmak, Sakarya havzalarından sonra dördüncü sırada yer almaktadır. YeĢilırmak, Batı Karadeniz ve Çoruh havzalarında endüstriyel kirlilik açısından en yoğun ve öncelikli olarak ele alınması gereken sektörler metal ve maden sanayileridir. Ağır metal yükleri özellikle de bakır açısından en önemli kirlilik kaynağı olan bu sektörler için öncelikli olarak kirlilik önleme çalıĢmaları yapılmalıdır. Doğu Karadeniz Havzası‟nda oluĢan endüstriyel atıksu kirlilik yükleri diğer iki havzaya göre oldukça düĢüktür. Doğu Karadeniz Havzasına iĢletme olan 4 adet Organize Sanayi Bölgesi Bulunmakta olup, atıksu arıtma tesisleri bulunmamaktadır. Tablo 132. Doğu Karadeniz Havzasında Atıksu Miktarı ve Kirlilik Yüklerinin Sektörlere Göre Dağılımı Sektör Atıksu Miktarı (m3/Yıl) KOI BOI5 AKM T.Azot T.Fosfor (T/Yıl) (T/Yıl) (T/Yıl) (T/Yıl) (T/Yıl) Yağ ve Gres (T/Yıl) 1 780 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Sayı Petrol Rafinerileri ve Yan. Çimento 4 155.528 0,1 0,0 72,2 0,0 0,0 7,3 Metal 4 3.180.040 1240,2 444,6 515,1 2,28 1,23 6,6 Maden 10 126.620 3,2 0,0 9,8 0,0 0,0 1,1 Gıda 27 12.740.537 15.957,8 4.357,5 7.518,9 0,01 0,0 69,8 Diğer 2 187.820 0,3 0,0 10,6 0,02 0,0 0,0 1 560.000 140,0 84,0 70,0 0,0 00 42,6 49 16.951.325 17.341,6 4.886,2 8.196,7 2,3 1,23 127,3 KarıĢık Endüstri Sanayileri Toplam 288 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 289 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Doğu Karadeniz Havzasında nüfusu 50.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 133. Doğu Karadeniz Havzası Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Giresun Ordu Merkez Fatsa Giresun Fatsa 89.241 68.917 10.05.2012 13.05.2012 Ordu Merkez Ordu 134.005 13.05.2010 Ordu Ünye Merkez Ünye Rize 72.867 13.05.2012 Merkez Trabzon 94.800 228.826 13.05.2012 27.05.2002 Rize Trabzon Arıtma Tesisi ĠĢletmede Arıtma Türü Adı Giresun Ön Arıtma ve DDD Fiziksel ĠnĢaat Proje X Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz X X Moloz Ön Arıtma ve DDD 290 Fiziksel Havzası Doğu Karadeniz Açıklama Ġkinci DDD ĠnĢaat AĢamasında ÇOB + AB Hibe Fonları Kapsamında fizibilite, ÇED ve ihale dokümanları hazırlanıyor Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz KfW ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 43‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 43. Doğu Karadeniz Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 291 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Doğu Karadeniz Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 134. 2008 – 2017 Yılları Arasında Doğu Karadeniz Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu 2.000 - 10.000 105.611 10.000- 50.000 120.060 50.000 - 100.000 128.895 AAT Yatırım Maliyeti (avro) 23.762.475 27.613.800 29.001.375 292 >100.000 0 Toplam 354.566 0 80.377.650 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Hatay Suları Havzası (24) HAVZADA BULUNAN ĠLLER HATAY KĠLĠS 293 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Orontes olarak da adlandırılan Asi Nehri Lübnan Bekaa Vadisi‟nin doğu kısmından doğar ve Türkiye Hatay ilinden Akdeniz‟e dökülür. Asi Nehri'nin toplam uzunluğu 380 km. olup, nehrin büyük bölümü Suriye toprakları içinde bulunmaktadır. Antakya ile Akdeniz'e arasını tabii suyolu bağlanmıĢ olan Asi Nehri'nin ortalama su debisi 30 m³/s‟dir. Dünya da tersine akan tek nehir özelliğini taĢımaktadır. Havzanın tanımı ve Karakterizasyonu AĢağı bölümü Türkiye topraklarında, yukarı bölümü Suriye‟de bulunan bir ırmaktır. Uzunluğu 380 km. olan bu ırmak, Lübnan ve Antilübnan dağlarından beslenerek, bunlar arasındaki çöküntü alanında kuzeye doğru akar, Humus ve Hama Ģehirlerinden geçer, Türkiye‟nin Hatay bölgesine girer, burada batıya dönerek Antakya Ģehrinden geçip, Akdenize yönelir ve Amanos dağları güneyinde, Samandağı kasabası yakınında bu denize dökülür. Türkiye‟nin güney sınırından Akdeniz‟e kadar olan uzunluğu 90 km. den çoktur. Asi ırmağı, hemen bütün yolu boyunca, yer yer ova ve teknelerden geçer, bunlar arasında da türlü derecelerden derinliği olan boğazlara sokulur. Yukarı kesiminde kaynağını Lübnan‟da Ayn-eltine‟den alan Asi ırmağı, Humus yakınında 50 km2‟lik bir göl ve bataklıktan geçer, Suriye‟de Hama ve Türkiye‟de Amik çöküntü ovalarına girer. Amik ovasına girmeden önce 22 km. kadar uzunluktaki bölümünde Türkiye ile Suriye arasından geçer. Asi ırmağı, yazları kurak ve sıcak geçen, yıllık yağıĢ tutarı, dağlık arazi dıĢında orta derecede olan bir bölgeden sularını topladığı için, yalnız yağmurlu mevsimlerde ve dağlardaki karların eridiği zamanlarda kabarır, yazın çekilir, küçük bir ırmak görünüĢü alır. Yolu boyunda bir takım kurak çukurlardan geçtiğinden, Ģiddetli buharlaĢmalar ve sızmalar nedeniyle suları gittikçe azalır. Asi ırmağı, yolu boyunda bazı kollar alır. Bunların önemlileri Türkiye arazisinde bulunur. BaĢlıcaları KahramanmaraĢ taraflarından inen Karasu çayı ve Gaziantep taraflarından gelen Afrin çayı ile Amik gölünün ayağı olan Küçük Asi veya Karadere‟dir. Ayrıca Defne suyu da ırmağa sularını katar. Bunlardan Karasu, Ġslahiye kasabasının kuzeyinden çıkan ve bu çevredeki Emen gölünden beslenen bir çaydır. YağıĢ alın 1800 km2, ortalama akımı yaz ve güz aylarında 8 m3 kıĢın ve ilkbaharda 20–40 m3‟dür. Kabarık zamanlarında 100 m3‟e yaklaĢır. Yaz aylarında çok çekilmesinin, hatta Amik gölüne ulaĢamamasının nedeni, sulamalar için çok su sarf edilmesindendir. Asi nehrine karıĢan bir baĢka önemli kol Afrin çayıdır. Bu çayın baĢlangıç kaynakları Gaziantep batısındaki Sof dağından inen dereler ve daha batıdaki Kartal dağından beslenen ve Afrinden de güçlü olan Sabun suyudur. Sayıları çok olan bu suların kaynak dereleri, bu dağların eteklerinden beslenir. Her iki çay Afrin çayının yukarı kesiminde birleĢerek bir süre Suriye‟den 294 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) geçer, Reyhanlı kasabasının kuzeyinde Hatay iline girer ve Amik gölüne dökülür. Afrin çayı, kıĢın geçit vermeyecek kadar geniĢ ve yaygın akar. Yazın ise Amik gölüne inemeyecek kadar suları çekilir. YağıĢ alın 2800 km2 „yi bulan Afrin çayının ortalama akımı 10 m3 olduğu halde, kabardığı zaman bu miktar 100 m3 ü geçer ve taĢkınlar yapar. Karasu ve Afrin çayları ve diğer bazı derelerle yayılır. Böyle zamanlarda gölün ayağı olan Karadere ve Küçük Asi (12 km.) kabarır, yazın bile güçlü bir akarsu olarak akar. Gölün bu ayağı son yıllarda düzenlenerek derinleĢtirilmiĢ, böylece taĢkınların önlenmesine ve gölden gelen bol suların daha kolaylıkla akmasına çalıĢılmıĢtır. Gölün ayağı olan Küçük Asi, Antakya yakınında Asi nehrine dökülür. Asi nehri Antakya‟dan geçer, vadisi daralır, Ģehir yakınında ünlü Harbiye çağlayanlarını meydana getirerek gür bir Ģekilde kaynaklardan beslenen Defne Suyunu alır, Asi oluğu denilen derin, fakat geniĢ boğaza girer ve deltasından geçerek denize dökülür. Bu kollarla beslenen Asi ırmağının Türkiye‟deki bölümü en çekilmiĢ zamanında bile geçit vermeyecek kadar geniĢ ve derindir. Irmağın sulamada büyük önemi vardır. Su Kaynakları Tablo 135. Hatay Suları Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı Hatay Suları YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 10.885 1,17 0,6 3,4 Nehir Ġsimleri Asi Nehri Tablo 136. Hatay Suları Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Hatay Suları Tahtaköprü 0 0 S T 0 Hatay Suları Yarseli 0 0 S 0 0 Hatay Suları Yayladağ 0 Ġ S 0 0 Havzada üç adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri sulama ve taĢkın kontrolü, biri içme suyu ve sulama, biri ise sadece sulama amaçlı kullanılmaktadır. 295 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Baskı ve Etkilerin Analizi Asi Nehrine Bağlantısı olan Belediyeler Antakya, Avsuyu, Çekmece, Dursunlu, Ekinci, GümüĢgöze, Güzelburç, Harbiye, Karaali, Karlısu, Kuzeytepe, Küçükdalyan, MaĢuklu, Narlıca, OdabaĢı, Ovakent, Serinyol, SubaĢı, ġenköy, Toygarlı, Turunçlu, YeĢilpınar, Tavla Belediyeleri atıksularını asi nehrine deĢarj etmektedirler. Antakya Belediyesinin Atıksu Arıtma tesisi bulunmaktadır. Sanayi Tesislerinin durumu Havza içerisinde Antakya OSB, Ġskenderun OSB ve Payas OSB bulunmaktadır. Ġskenderun OSB‟nin atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. Atıksu Arıtma tesisi henüz yapılmamıĢ olan Antakya Organize Sanayi Bölgesinin atıksuları, bazı endüstri kuruluĢlarının arıtılmıĢ atıksuları son nokta olarak Asi nehrine ulaĢmaktadır. Özellikle Suriye Devleti sınırları içinde kalan güzergâhında Hama ve Humus illeri Ģeker ve yoğurt gibi tarımsal, gübre, demir, lastik, petrol ve enerji üretimi gibi endüstriyel faaliyet alanlarıyla yoğunlaĢmıĢ iktisadi bir yapıya sahip Ģehirlerdir. Bu bölgede günde yaklaĢık 100 m3 tasfiye edilmemiĢ atıksuyun Asi Nehri‟ne deĢarj edildiği tahmin edilmektedir. Ülkemize girdiğinde bünyesinde yoğun kirliliği de beraberinde getirmektedir. Ası Nehrinde zeytin karasuyundan meydana gelen kirliliğin her yıl özellikle de aynı mevsimde yaĢanması, söz konusu nehrin kalitesinde önemli derecede kötüleĢmeye neden olmaktadır. 296 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 297 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Hatay Suları Havzasında nüfusu 50.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 137. Hatay Suları Havzası Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Hatay Dörtyol Hatay Ġskenderun Hatay Kırıkhan Dörtyol Ġskenderun Kırıkhan 66.082 177.294 70.543 Hatay Merkez Hatay 186.243 Hatay Reyhanlı Reyhanlı 60.073 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü 01.05.2011 ĠnĢaat Proje Havzası Ġskenderun AAT Fiziksel+Biyolojik Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay AAT Fiziksel+Biyolojik Hatay Suları 31.07.2011 13.05.2012 Hatay Suları 298 Açıklama Tesisin Bakım Onarım ÇalıĢmaları Yapılıyor ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 44‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 44 . Hatay Suları Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 299 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Hatay Suları Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 138. 2008 – 2017 Yılları Arasında Hatay Suları Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu 2.000 - 10.000 259.465 10.000- 50.000 268.862 50.000 - 100.000 196.698 AAT Yatırım Maliyeti (avro) 48.649.688 61.838.260 44.257.050 300 >100.000 0 Toplam 725.025 0 154.744.998 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Batı Akdeniz Havzası (25) HAVZADA BULUNAN ĠLLER ANTALYA MUĞLA BURDUR DENĠZLĠ 301 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Batı Akdeniz Havzası 6 tane alt havzadan oluĢmakta olup Batı Akdeniz Havzası‟nda yer alan baĢlıca akarsular ve dereler Ģunlardır; Dalaman Çayı Horzum Çayı Çandır Deresi Sarnıç Deresi BaĢgöz Çayı (Antalya) Alakır Deresi (Antalya) Aksu Çayı (Antalya) Havzada yer alan akarsulardan biri ve 6 tane alt havzadan biri olan Dalaman Çayı havzasını oluĢturan Dalaman Çayı; Muğla‟nın en önemli akarsuyu olan 229 kilometre uzunluğundaki Dalaman Çayı, üzerinde sanayi kuruluĢu bulunmadığı için kirlilikten korundu. Tabii güzelliğinin ve temizliğinin yanında Türkiye‟nin en önemli rafting parkurlarına da sahip olan Dalaman Çayı, Burdur ilinin YeĢilgöl Dağları‟ndan doğarak, Dalaman ve Ortaca üzerinden denize ulaĢıyor. Batı Akdeniz Havzası‟nda yer alan Ġller ve Ġlçeleri; Denizli (Acıpayam), Antalya(Kumluca, Elmalı, Finike, Kale, KaĢ) ve Muğla (Merkez, Bodrum, Dalaman, Datça, Fethiye, Köyceğiz, Marmaris, Milas, Ortaca ve Ula) Su Kaynakları Tablo 139. Batı Akdeniz Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı Batı Akdeniz YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) 22.615 Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) 8,93 Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 4,8 Nehir Ġsimleri Dalaman Ç, EĢen Ç, BaĢgöz Ç, Alakır Çayları ve Müteferrik Sular 12,4 Tablo 140. Batı Akdeniz Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer BARAJIN KULLANIM AMACI B.Akdeniz Alakır 0 0 S T 0 B.Akdeniz Çayboğazı 0 0 S 0 0 B.Akdeniz Yapraklı 0 0 S 0 0 B.Akdeniz Çavdır 0 0 S 0 0 B.Akdeniz Kozağacı 0 0 S 0 0 B.Akdeniz Geyik 0 Ġ 0 0 0 B.Akdeniz Mumcular 0 Ġ S 0 0 302 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada yedi adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri sulama ve taĢkın kontrolü, biri içme suyu ve sulama, biri sadece içme suyu, dördü ise sadece sulama amaçlı kullanılmaktadır. Baskı ve Etkilerin Analizi Batı Akdeniz Havzası‟nda oldukça az endüstri kuruluĢu (yaklaĢık 50 adet) bulunmaktadır. Bunlar özellikle 9 farklı sanayi dalında hizmet vermektedir. Bu dallar deniz ürünleri, katı-sıvı yağlar, öğütülmüĢ tahıl ürünleri, hayvan yemi, tekstil, metalik olmayan mineral ürünleri, iĢlenmiĢ metal ürünleri, tarım makinaları ve ekipmanları ve elektrik üretimi yapan kuruluĢlardır. Bu kuruluĢlardan Deniz ürünleri ile ilgili çalıĢan kuruluĢların su kirliliğine olan katkısı BOĠ ve T-AKM olarak birinci sırayı aldığı gözlenmektedir. Ancak, Batı Akdeniz havzasında oluĢan endüstriyel kirlilik diğer kirlilik kaynaklarıyla kıyaslandığında ihmal edilebilecek miktarlar içerisindedir. Batı Akdeniz, Antalya ve Doğu Akdeniz havzaları ise turizm sezonunda yaĢanan yoğun turistik faaliyetlerden kaynaklı önemli bir kirlilik riskiyle karĢı karĢıyadır. Havzadaki mevcut akarsularda çeĢitli çevre sorunları görülmeye baĢlanmıĢ olup, söz konusu problemler, Antalya Ġli sınırları içerisinde bulunan ve kum-çakıl ocaklarının çoğalmaya baĢladığı Aksu ilçesinde bulunan ve gelecek Antalya‟nın içme suyunun temin edileceği çay olan Aksu Çayı için de geçerlidir. 303 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 304 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Batı Akdeniz Havzasında nüfusu 50.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 141. Batı Akdeniz Havzasının Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Muğla Muğla Ġlçe Fethiye Merkez Belediye Fethiye Muğla Yatırımın Nüfus Planlanan 2007 ĠĢletmeye Alma Tarihi 66.271 52.918 Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü Fethiye AAT Ġleri Arıtma 305 ĠnĢaat Proje Havzası Batı Akdeniz Batı Akdeniz Açıklama Fethiye2 AAT KfW ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 45‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 45. Batı Karadeniz Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 306 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Batı Akdeniz Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 142. 2008 – 2017 Yılları Arasında Batı Akdeniz Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu AAT Yatırım Maliyeti (avro) 2.000 - 10.000 192.582 10.000- 50.000 133.769 50.000 - 100.000 52.918 43.330.950 30.766.870 11.906.550 307 >100.000 0 Toplam 379.269 0 86.004.370 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Çoruh Havzası (26) HAVZADA BULUNAN ĠLLER ARTVĠN BAYBURT ERZURUM 308 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Çoruh Havzası, Türkiye´nin kuzeydoğusunda yer almaktadır. Havza 19.748 km2‟lik yüzölçümü ile Türkiye yüzölçümünün % 2,53 „ünü kaplar. Çoruh Nehri yağıĢ alanı içinde; Artvin, Erzurum ve Bayburt illerinin büyük bölümü ile Kars ve Erzincan‟ın küçük bölümleri yer alır. Havzayı kuzeyden Doğu Karadeniz Dağları batıdan Giresun Dağları güneyden Otlukbeli, Dumlu Kargapazarı, Güllü, Allahüekber Dağları doğudan ise Yanlızçam Dağları ve Gürcistan sınırlar. Toplam uzunluğu 431 km olan Çoruh ülkemizin en hızlı akan nehridir. Çoruh Nehri'nin 410 km'lik kısmı ülkemiz sınırları içerisinde, 21 km. lik kısmı ise Gürcistan sınırları içerisindedir. Türkiye sınırlarını terk etmeden önceki ortama debisi 192 m3/s‟dir. Enerji üretilebilecek toplam düĢü ise 1.420 m‟dir. Bayburt ilindeki Mescit Dağları‟ndan doğan ve Gürcistan„ın Batum ilinden Karadeniz „e dökülen Çoruh Nehri, yılda 5,8 milyon m3 rusubat taĢımaktadır. Nehir Havzası Türkiye‟de en fazla erozyona maruz kalan havzalardan biridir. Çoruh Nehri, Mescit Dağları‟ndan kaynağını alarak, Bayburt‟u geçtikten sonra Yusufeli ilçesinin YokuĢlu Köyünün mevkiinde il sınırına girer. Su kavuĢumu denilen yerde Oltu suyu ile birleĢir. Yusufeli yakınlarında Barhal deresiyle birleĢen Çoruh Nehri kuzeybatı yönüne girer. Artvin yakınlarında Orta köy suyunu, Borçka‟da Murgul suyunu - Ġç kale suyunu ve Kaynarca suyunu alarak Muratlı Bucağını geçerek, Batum‟un güneybatısında Karadeniz‟e dökülür. Su Kaynakları Tablo 143. Çoruh Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı Çoruh YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 19.894 6,30 3,4 10,1 Nehir Ġsimleri Çoruh Nehri Tablo 144. Çoruh Havzası; Barajlar T. Krm Diğer Muratlı Borçka Sulama Çoruh Çoruh Rezervuar Adı Ġç. Suyu Havza Adı Enerji Barajın Kullanım Amacı E E 0 0 0 0 0 0 0 0 Havzada sadece elektrik üretimi amacıyla kullanılan iki adet baraj bulunmaktadır 309 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Koruma alanları Milli Parklar: Artvin - Karagöl-Sahara Milli Parkı Artvin - Hatila Vadisi Milli Parkı Erzurum - SarıkamıĢ – Allahüekber Dağları” Milli Parkı Tabiat Parkları: Artvin- Borçka Karagöl Tabiat Parkı Tabiatı Koruma Alanları: Artvin- Çamburnu Tabiatı Koruma Alanı Artvin - Macahel Gorgit- Efeler Tabiatı Koruma Alanı Baskı ve Etkilerin Analizi Çoruh Havzası‟nda önemli bir kirlilik kaynağı olan Karadeniz Bakır ĠĢletmeleri A.ġ. Murgul iĢletmeleri dıĢında sanayinin geliĢmemesinden dolayı bu havzadaki endüstriyel atıksuların yaklaĢık % 80‟nini sadece maden sanayi oluĢturmaktadır. Bu nedenle bu havzada önemli bir bakır kirliliği oluĢmaktadır. AKM açısından yük olarak diğer akarsulardan çok daha az debiye sahip olan Çoruh nehri ve havzasının taĢıdığı yük diğer havzalardan 2-6 kat daha fazladır. Artvin ili su kaynakları bakımından oldukça zengindir. Ġlde debileri çok yüksek olmamakla birlikte, çok sayıda kaynak ve yaz-kıĢ kurumayan akarsular vardır. Bunlardan Murgul yöresinde en fazla kirlenme Damar derede olup, bu kirlenme Çoruh nehrine kadar izlenebilmektedir. Kirlilik yoğunlaĢtırılmıĢ tesislerinin ve Kumlu tepede yer alan tumbadan kaynaklanan malzemelerin Damar dereye bırakılmasından ileri gelmektedir. Kirlilik, çözünmüĢ ağır elementler ve süspansiyon halinde taĢınan malzemeye bağlıdır. Damar dere içerisinden alınan su örneklerinde yaklaĢık % 30 oranında çoğunluğu piritten oluĢan askıda tortu bulunmaktadır. Bu tortu suyun PH alkalen koĢullarda olmaktadır. Oysa kirliliğin olmadığı dere suları, kaynak suları ve Ģebeke sularından alınan su örneklerinde pH:7–8 arasında ölçülmüĢtür. Murgul çevresinden toplanan su örneklerinde yapılan kimyasal analizler sonucunda; bakırın 0.001–0.15 mg/lt, kurĢunun 0.02–4.37 mg/lt, çinkonun 0.03–4.76 mg/lt, kadmiyumun 2–89 mg/lt, demirin 0.01–0.90 mg/lt oranlarında değiĢtiği belirlenmiĢtir. Bu ölçümler temiz su örnekleri ile karĢılaĢtırıldığında, kirlenme sonucu; bakır 300 kat, kurĢun 200 kat, çinko 400 kat ve kadmiyum 45 kat artmıĢtır. Ancak içme amaçlı kullanılan suları temiz olduğu belirlenmiĢtir. 310 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Bayburt ilinde endüstriyel tesis ve iĢletme yoktur. Ancak Bayburt‟ta alt yapının yetersiz olması, arıtma tesisi bulunmayıĢı Ģehir kanalizasyonu ve diğer sıvı atıklar iĢyerleri ve konutlardan direk Çoruh nehrine deĢarj edilmektedir. Ayrıca Ģehrin üst kesiminde Çoruh vadisinde yapımı devam eden küçük sanayi sitesinin de arıtma tesisi bulunmamaktadır. Havza içerisinde iĢletmede olan sadece Bayburt Organize Sanayi Bölgesi bulunmakta olup, OSB‟nin atıksu arıtma tesisi bulunmamaktadır. Havza YerleĢim Kaynaklı Kirlilik + Çoruh +++ ++ + Endüstriyel Faaliyetler ++ Ağır Metaller +++ Tarımsal Faaliyetler + Turistik Faaliyetler + Yüksek Risk Orta ġiddetli Risk DüĢük Risk Havza genelinde akarsu kalitesinin tespiti için numune alınan izleme istasyonları henüz oluĢturulmadığından harita üzerine aktarabilecek su kalitesi izleme sonuçlarına ulaĢılamamıĢtır. Çoruh havzasında endüstriyel kirlilik açısından en yoğun ve öncelikli olarak ele alınması gereken sektörler metal ve maden sanayileridir. Ağır metal yükleri özellikle de bakır açısından en önemli kirlilik kaynağı olan bu sektörler için öncelikli olarak kirlilik önleme çalıĢmaları yapılmalıdır. Tablo 145. Çoruh Havzası Etkiler Parametreler Ġndikatör Ġnsan Sağlığı Deniz Ekosistemi Sosyoekonomik Kayıplar Küresel Çevre Kaynaklar Evsel Atıksu BOI Yükü 1x6=6 1x4=4 1x3=3 1x1=1 YerleĢim Alanları 1x6=6 1x4=4 1x3=3 1x1=1 YerleĢim Alanları 1x6=6 1x4=4 1x3=3 1x1=1 Tarımsal ve Endüstriyel Faaliyetler Kentsel Katı Atık Kalıcı Organik Kirleticiler Katı Atık Miktarı Atmosferik Hareketler Ağır Metaller Ağır Metal Yükü 1x6=6 1x4=4 1x3=3 1x1=1 YerleĢim Alanları, Endüstriyel Faaliyetler Organik Halojenli BileĢikler Kaynaklar 1x6=6 1x4=4 1x3=3 1x1=1 Endüstriyel Faaliyetler Radyoaktif Maddeler Kaynaklar 1x6=6 1x4=4 1x3=3 1x1=1 Endüstriyel Faaliyetler Besi Maddeleri Azot ve Fosfor Yükü 1x6=6 1x4=4 1x3=3 1x1=1 Askıda Katı Maddeler AKM Yükü 1x6=6 1x4=4 1x3=3 1x1=1 YerleĢim Alanları, Tarımsal Faaliyetler YerleĢim Alanları, Endüstriyel ve Tarımsal Faaliyetler Tehlikeli Atık 1x6=6 1x4=4 1x3=3 1x1=1 Endüstriyel Faaliyetler Miktarı Kaynak: Karadeniz Havzaları Kara Kökenli Kirleticiler Ulusal Eylem Planı- TÜBĠTAK MAM Tehlikeli Atıklar 311 Muhtemel Çözümler Atıksu Arıtma Tesislerinin Kurulması Düzenli Depolama Tesislerinin Yapılması Tehlikeli Atık Yönetim Planlarının Hazırlanması Endüstriyel Atıksu Arıtma Tesislerinin Kurulması Temiz Üretim Teknolojilerinin GeliĢtirilmesi Radyoaktif Atık Yönetim Planlarının Hazırlanması Ġleri Atıksu Arıtma Tesislerinin Kurulması Atıksu Arıtma Tesislerinin Kurulması Tehlikeli Atık Bertaraf Tesislerinin Kurulması ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 312 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 46‟da verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 46.Çoruh Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 313 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Çoruh Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 146. 2008 – 2017 Yılları Arasında Çoruh Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu 2.000 - 10.000 65.084 10.000- 50.000 87.643 AAT Yatırım Maliyeti (avro) 12.203.250 20.157.890 314 50.000 - 100.000 0 >100.000 0 Toplam 152.727 0 0 32.361.140 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Aras Havzası (27) HAVZADA BULUNAN ĠLLER KARS IĞDIR AĞRI ARDAHAN ERZURUM 315 EYLEM PLANI (2008–2012) ATIKSU ARITIMI Havzada Erzurum‟un Tekman, Pasinler, Horasan ilçeleri, Iğdır, Kars ve Ardahan illeri bulunmaktadır. Aras Nehri Bingöl Dağı'nın kuzeye bakan yamaçlarından doğar, Erzurum'un Tekman, Pasinler, Horasan havzalarının sularını topladıktan sonra Karakurt Boğazı'na girer. Kura Nehri de ülkemizde Allahu Ekber Dağları‟ndan doğar, Ardahan‟dan geçer ve Azerbaycan topraklarında Aras Nehri ile birleĢerek Hazar Denizi‟ne dökülür. Kura Nehri‟nin toplam 1515 km. olan uzunluğunun 189 km‟lik bölümü Türkiye sınırları içindedir. Kura Nehri, Akkiraz (Kertene) Köyü‟nün doğusundan baĢlayıp bir süre TürkiyeGürcistan sınırında aktıktan sonra Kurtkale yakınlarındaki TavĢan Sırtı yöresinde Gürcistan‟a oradan da Azerbaycan topraklarına ulaĢır ve Aras Nehri ile birleĢerek Hazar Denizine dökülür. Türkiye‟de su toplama alanı 4852 km²‟dir. Ortalama debisi ise, Türkiye‟deki yukarı çığırında 25m³/s‟dir. Su Kaynakları Tablo 147. Aras Havzası; Havza Potansiyeli ve Akarsular Havza Adı Aras YağıĢ Alanı (km2) Ortalama Yıllık AkıĢ (km³) Potansiyel ĠĢtirak Oranı (%) Ortalama Yıllık Verim (l/s/km2) 27.548 4,63 2,5 5,3 Nehir Ġsimleri Aras Nehri Tablo 148. Aras Havzası; Barajlar Havza Adı Rezervuar Adı Enerji Ġç. Suyu Sulama T. Krm Diğer Barajın Kullanım Amacı Aras Demirdöven 0 0 S 0 0 Aras Arpaçay 0 0 S T 0 Havzada iki adet baraj bulunmaktadır. Bunlardan biri sulama, diğeri ise sulama ve taĢkın amaçlı kullanılmaktadır. Koruma Alanlarının Tanımlanması Milli Parklar: SarıkamıĢ Allahüekber Dağları Milli Parkı Koruma Alanı: Kars-SarıkamıĢ-Kağızman Yaban Hayatı Koruma Sahası Kars-Kuyucuk Gölü Yaban Hayatı Koruma Sahası 316 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Baskı Ve Etkilerin Analizi Ülkemizde Allahu Ekber Dağları‟ndan doğan, Ardahan‟dan geçen ve Hazar Denizi‟ne dökülen Kura Nehri‟nde kirlilik üst düzeydedir. En önemli nedeni hayvan gübrelerinin nehrin suyuna karıĢmasıdır. Kura Nehri'ne köylerde yetiĢtiriciler hayvan gübresini atmakta ve bu nedenle kirlenme meydana gelmektedir. Nehirdeki kirlilikte erozyonun da etkisi vardır. Ayrıca Ardahan il merkezindeki yerleĢim yerlerinin % 60‟ının bağlı olduğu kanalizasyon suları Kura Nehrine deĢarj edilmektedir. Bingöl Dağı'nın kuzeye bakan yamaçlarından doğan Erzurum'un Tekman, Pasinler, Horasan havzalarının sularını topladıktan sonra Karakurt Boğazı'na giren Aras Nehri'nde de kirlilik durumunun belirlenmesi için çalıĢma yapılmamıĢtır. Aras Nehri'nde ilkbahar döneminde artan kirliliğin en önemli nedeni de erozyon olarak gösteriliyor. Ayrıca nehrin geçtiği Pasinler, Horasan ve Köprüköy ilçelerinde ve köyler de atıksu arıtma tesisi bulunmadığından kanalizasyon suyu nehre doğrudan deĢarj edilmektedir. Nehirde tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan nitrat kirliliği gözlenmemiĢtir. Ardahan il merkezindeki yerleĢim birimlerinin % 60‟nın bağlı olduğu kanalizasyon suları ve sistem dıĢında ( Süt ve süt ürünleri Tesislerinden kaynaklı direkt veya dolaylı deĢarj) Kura Nehrine deĢarj edilen atıksular su kaynaklarını kirletmektedir. DeĢarj noktalarında oluĢan bu kirlilik nedeniyle kıĢın aylarca devam eden yüzey buzlanmasının altındaki bölümlerde, balık ölümleri gözlenmektedir. Yaz aylarında da debisi oldukça azalan Nehrin deĢarj noktalarından çevreye kötü kokular yayılmakta ve suda yaĢayan canlılar olumsuz yönde etkilenmektedir. Ayrıca tarım ve hayvancılığın en önemli geçim kaynağı olduğu Ġllerde, Aras-Kura Nehirleri önemli bir su kaynağıdır. Tarım alanlarının sulanması ve hayvan sürülerinin su ihtiyacı büyük ölçüde Aras-Kura Nehirlerinden sağlandığından oluĢan bu kirlilik doğrudan ve dolaylı olarak tarımsal ve hayvansal ürünleri etkilemektedir. Havza içerisinde iĢletmede olan sadece Kars Organize Sanayi bölgesi bulunmakta olup, OSB‟ni atıksu arıtma tesisi bulunmamaktadır. 317 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) (Kaynak: DSĠ Ölçüm Sonuçları, 2006 BOĠ, KOĠ) 318 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Atıksu Arıtma Tesisi Mevcut Durumu: Aras Havzasında nüfusu 50.000‟den büyük belediyelerin atıksu altyapı durumu aĢağıda verilmektedir. Tablo 149. Aras Nehir Havzası Atıksu Arıtma Tesisi Durumu Ġl Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Arıtma Tesisi Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Ağrı Iğdır Doğubeyazıt Doğubeyazıt 69.414 13.05.2012 Merkez Iğdır 75.927 31.08.2008 Kars Merkez Kars 76.992 02.05.2012 ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Açıklama Aras Iğdır AAT 319 Fiziksel X Aras Ġller Bankası (Proje Bitti) (Revizyon) Aras DPT Düzey2 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havza Planlama Hedefleri: Havzada atıksu arıtma tesisini kurmamıĢ belediyeler Çevre Kanunda belirtilen sürelerde bu tesisleri iĢletmeye almakla yükümlüdürler. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalıĢmalar sonucunda Kanunda öngörülen sürelerde atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun havzada bulunan toplam belediye nüfusuna oranı baz alınarak ulaĢılması planlanan hedefler Grafik 47‟de verilmektedir. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2010 2012 Yıllar Arıtma Uygulanan Toplam Belediye Nüfusu Arıtma Uygulanmayan Toplam Belediye Nüfusu Grafik 47. Aras Havzasında Belediye Nüfusunun Arıtma Uygulanan ve Uygulanmayan Nüfusa Oranı 320 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Havzada Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Ġçin Yatırım ve Yenileme Ġhtiyacı: AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi‟nde bulunan atıksu yatırım ihtiyacı tablosu Çevre Kanunun getirdiği kısıtlamalar göz önünde bulundurulup, tekrar değerlendirilerek, atıksu yatırım ihtiyacı (2007-2017) tablosu (2007-2017) oluĢturulmuĢtur. Tablo 8‟deki atıksu arıtma tesisi yatırım ihtiyacı havza nüfusuna göre hesaplanmıĢtır. Aras Havzası için AAT yatırım ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 150. 2008 – 2017 Yılları Arasında Aras Nehir Havzasında AAT Yatırım Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı Nüfusu 2.000 - 10.000 79.846 10.000- 50.000 104.226 50.000 - 100.000 146.406 17.965.350 23.971.980 32.941.350 AAT Yatırım Maliyeti (avro) >100.000 0 Toplam 330.478 0 74.878.680 Aras Havzası için AAT yenileme gideri ihtiyacı aĢağıda verilmektedir. Tablo 151. 2008 – 2017 Yılları Arasında Aras Havzasının AAT Yenileme Gideri Ġhtiyacının Nüfusa Göre Dağılımı YENĠLEME MALĠYETĠ (avro) NÜFUS Iğdır ( Merkez) 75.927 Havza Toplamı 8.541.788 8.541.788 321 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) ĠLLERE GÖRE EYLEM PLANLARI ġekil 7. Türkiye Haritası 322 9 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 01- ADANA ĠLÇE BELEDĠYE Nüfus 2007 Aladağ Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Feke Ġmamoğlu Karaisalı Karaisalı KarataĢ KarataĢ KarataĢ Kozan Pozantı Pozantı Saimbeyli Seyhan Seyhan Seyhan Tufanbeyli Yumurtalık Aladağ Büyükmangıt Ceyhan Doruk Kösreli Kurtpınarı Mercimek Mustafabeyli Sarımazı Feke Ġmamoğlu Karaisalı SalbaĢ Bahçe KarataĢ Tuzla Kozan Akçatekir Pozantı Saimbeyli Karayusuflu Küçükdikili Seyhan Tufanbeyli Yumurtalık 3.938 3.066 103.800 2.563 2.290 2.172 3.417 2.094 3.875 4.728 21.331 6.580 2.981 2.291 8.358 2.224 72.463 2.912 9.835 4.070 3.993 12.698 990.073 5.292 4.840 BüyükĢehir Mücavir Alanında X X X X X BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 16.06.2010 31.05.2009 01.12.2008 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 08.05.2017 01.05.2014 15.06.2010 31.12.2015 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 30.06.2011 05.05.2017 11.05.2017 08.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 ĠnĢaat Proje X Kozan AAT Stabilizasyon Havuzu ASKĠ Doğu AAT 13.05.2017 Yumurtalık AAT 323 Biyolojik Havzası Seyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Seyhan Ceyhan Seyhan Seyhan Seyhan Seyhan Seyhan Ceyhan Seyhan Seyhan Seyhan Seyhan Seyhan Seyhan Seyhan Ceyhan Açıklama ĠPA 15 AAT Proje Onayı Yapıldı ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) ĠLÇE BELEDĠYE Nüfus 2007 Yüreğir Yüreğir Yüreğir Yüreğir Yüreğir Yüreğir Yüreğir Yüreğir Yüreğir Yüreğir Yüreğir Yüreğir Yüreğir Yüreğir Abdioğlu Baklalı Buruk Ġncirlik Sofulu Yüreğir Doğankent Geçitli Havutlu Kürkçüler Solaklı Suluca Yakapınar Yunusoğlu 5.475 2.386 5.055 12.777 34.314 375.954 15.298 3.203 6.499 9.932 9.506 2.928 5.765 7.435 BüyükĢehir Mücavir Alanında X X BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 31.12.2015 13.05.2017 X X X X X X X X X ĠnĢaat Proje Havzası Ceyhan Seyhan ASKĠ Batı AAT 31.12.2015 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 Seyhan Seyhan Seyhan Seyhan Seyhan Seyhan Seyhan Seyhan Seyhan 324 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 02- ADIYAMAN ĠLÇE BELEDĠYE Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Merkez Adıyaman 191.627 15.05.2010 Besni Besni Besni Besni Besni Besni Besni Çelikhan Çelikhan Gerger GölbaĢı GölbaĢı GölbaĢı GölbaĢı Kahta Kahta Kahta Merkez Merkez Merkez Samsat Sincik Sincik Tut Besni Çakırhüyük Kesmetepe Sarıyaprak Suvarlı ġambayat Üçgöz Çelikhan PınarbaĢı Gerger Balkar Belören GölbaĢı Harmanlı Akıncılar Bölükyayla Kahta Atakent Hasancık Kömür Samsat Ġnlice Sincik Tut 24.996 2.549 2.229 2.231 3.298 4.190 2.362 8.205 3.375 4.059 2.372 2.124 26.993 2.258 2.610 2.654 59.570 2.076 3.094 3.893 4.654 3.094 4.587 4.369 01.05.2009 13.05.2017 19.09.2008 19.09.2008 13.05.2017 01.01.2011 13.05.2017 01.03.2009 19.09.2008 13.05.2017 07.09.2016 30.10.2015 01.01.2011 07.09.2016 13.05.2017 13.05.2017 31.12.2009 01.01.2011 13.05.2017 27.10.2009 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Arıtma Adı Türü X Samsat AAT Fiziksel 13.05.2017 02.06.2009 01.05.2010 325 Havzası Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Açıklama ĠPA (15 AAT) Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 03-AFYONKARAHĠSAR Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez BaĢmakçı Bayat Bolvadin Bolvadin Bolvadin Çay Çay Çay Çay Çobanlar Çobanlar Dazkırı Dinar Dinar Dinar Emirdağ Emirdağ Emirdağ Evciler Afyon Erkmen Nuribey Salar Susuz Sülün BaĢmakçı Bayat Bolvadin DiĢli Kemerkaya Çay Ġnli Karamıkkaracaören Pazarağaç Çobanlar Kocaöz Dazkırı Dinar Haydarlı Tatarlı Davulga Emirdağ Gömü Evciler 159.967 3.189 2.957 3.842 4.202 2.631 5.899 5.217 31.352 3.766 2.232 14.702 2.014 3.702 2.867 8.630 2.366 4.481 24.340 2.493 3.425 3.086 21.898 2.667 4.275 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye Arıtma Adı Alma Tarihi Türü Afyonkarahisar AAT 30.11.2011 15.03.2017 02.04.2012 30.11.2011 17.04.2017 01.03.2014 20.03.2017 03.05.2017 30.11.2011 30.11.2011 13.05.2017 30.11.2011 09.04.2005 30.11.2011 30.11.2011 04.05.2017 01.01.2014 13.05.2017 30.11.2011 Dinar AAT 326 Biyolojik (Damlatmalı Tip) Biyolojik ĠnĢaat Proje Havzası Akarçay Burdur Gölü Sakarya Akarçay Akarçay Sakarya Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Burdur Gölü Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Sakarya Sakarya Sakarya Burdur Gölü Açıklama Uygun Arıtma Yapamamaktadır. Tesvisi Planlanmaktadır ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Evciler Hocalar Hocalar Ġhsaniye Ġhsaniye Ġhsaniye Ġhsaniye Ġhsaniye Ġhsaniye Ġhsaniye Ġscehisar Ġscehisar Ġscehisar Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Sandıklı Sandıklı SinanpaĢa SinanpaĢa SinanpaĢa SinanpaĢa Gökçek Hocalar YeĢilhisar Bozhüyük Döğer Gazlıgöl Ġhsaniye Karacaahmet Kayıhan Yaylabağı Alanyurt Ġscehisar Seydiler Anıtkaya Beyyazı Büyükkalecik Çayırbağ Çıkrık Değirmenayvalı Fethibey Gebeceler IĢıklar Sülümenli Akharım Sandıklı AhmetpaĢa Akören Düzağaç Kılıçarslan 2.094 2.382 2.101 2.032 5.268 2.087 2.231 2.011 2.576 2.099 2.234 11.721 2.099 2.069 3.025 3.251 3.802 2.471 2.988 2.598 3.126 7.118 4.906 2.355 33.856 2.787 2.968 2.580 2.467 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye Arıtma Adı Alma Tarihi Türü 30.11.2011 11.04.2017 30.11.2011 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 01.03.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 30.11.2011 30.06.2010 13.05.2017 09.04.2017 13.05.2017 07.05.2017 15.02.2017 13.05.2017 13.05.2017 15.02.2017 13.05.2017 30.01.2015 13.05.2017 30.11.2011 30.06.2010 10.04.2017 30.11.2011 30.11.2011 30.11.2011 327 ĠnĢaat Proje Havzası Burdur Gölü Büyük Menderes Büyük Menderes Akarçay Sakarya Akarçay Sakarya Sakarya Sakarya Akarçay Sakarya Akarçay Akarçay Sakarya Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Büyük Menderes Büyük Menderes Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 SinanpaĢa SinanpaĢa SinanpaĢa SinanpaĢa Sultandağı Sultandağı Sultandağı Sultandağı ġuhut ġuhut ġuhut Kırka SinanpaĢa TaĢoluk Tınaztepe Dereçine Sultandağı Yakasinek YeĢilçiftlik Balçıkhisar Karaadilli ġuhut 2.067 4.013 3.638 3.460 2.612 6.364 2.278 2.653 2.228 3.083 12.038 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye Arıtma Adı Alma Tarihi Türü 09.05.2017 07.04.2017 30.11.2011 10.05.2017 30.11.2011 15.02.2014 30.11.2011 30.11.2011 04.09.2017 18.02.2017 13.05.2014 328 ĠnĢaat Proje Havzası Akarçay Akarçay Büyük Menderes Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 04-AĞRI Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Diyadin Doğubeyazıt EleĢkirt EleĢkirt EleĢkirt Hamur Patnos Patnos TaĢlıçay Tutak Ağrı Diyadin Doğubeyazıt EleĢkirt Tahir Yücekapı Hamur Dedeli Patnos TaĢlıçay Tutak 97.839 18.990 69.414 11.194 2.620 2.333 3.863 3.272 67.121 6.768 7.172 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye Arıtma ĠnĢaat Proje Adı Alma Tarihi Türü 13.05.2012 13.05.2014 13.05.2012 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2012 13.05.2017 13.05.2017 Havzası Fırat-Dicle Fırat-Dicle Aras Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle 329 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 05-AMASYA BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Göynücek GümüĢhacıköy Hamamözü Merkez Merkez Merkez Amasya Göynücek GümüĢhacıköy Hamamözü Ezinepazar YeĢilyenice Ziyaret 85.851 2.628 12.847 1.437 2.314 2.391 3.060 31.12.2009 30.03.2017 01.06.2010 Merzifon Merzifon 52.050 01.07.2008 X YeĢilırmak Suluova Suluova 37.235 01.04.2010 X YeĢilırmak TaĢova TaĢova 9.283 31.12.2010 Havzası YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak Kızılırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak 13.05.2017 13.05.2017 31.12.2010 YeĢilırmak 330 Açıklama KfW ĠPA (15 AAT) Ġller Bankası (Proje Etüdü) ĠPA (2008 Yılı) Ġller Bankası (Proje Bitti) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 06-ANKARA Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Altındağ Altındağ Çankaya Etimesgut Keçiören Keçiören Mamak Mamak Sincan Sincan Yenimahalle AyaĢ Bala Bala Bala Beypazarı Beypazarı Çamlıdere Çubuk Çubuk Keçiören Akyurt Çubuk Keçiören Altındağ Altınova Çankaya Etimesgut Bağlum Keçiören Kutludüğün Mamak Sincan Yenikent Yenimahalle AyaĢ AfĢar Bala Karaali Beypazarı KaraĢar Çamlıdere Çubuk Esenboğa Pursaklar Akyurt Sirkeli Sarayköy 367.471 3.264 792.189 289.601 21.447 746.361 5.964 497.699 392.260 20.770 614.778 5.646 2.783 6.912 3.713 34.496 2.187 4.681 66.303 6.674 64.197 22.639 2.915 11.530 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın BüyükĢehir ĠĢletmede Planlanan Mücavir ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi X ASKĠ Tatlar AAT ĠnĢaat Proje Biyolojik Sakarya Çubuk AAT Ġleri Arıtma Sakarya Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Karaköy AAT Ġleri Arıtma X X X X X 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 2012 13.05.2017 13.05.2017 2008 Havzası 331 X Sakarya Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Çubuk Elmadağ Elmadağ Elmadağ Elmadağ Evren GölbaĢı GölbaĢı GölbaĢı GölbaĢı Güdül Haymana Haymana Haymana Haymana Kalecik Kazan Kızılcahamam Nallıhan Nallıhan Polatlı Polatlı ġereflikoçhisar Yukarıçavundur Elmadağ Hasanoğlan Lalahan YeĢildere Evren Bezirhane GölbaĢı Karagedik Selametli Güdül Balçıkhisar Haymana Oyaca Yenice Kalecik Kazan Kızılcahamam Çayırhan Nallıhan Polatlı Temelli ġereflikoçhisar 2.580 27.060 10.873 6.247 2.536 2.844 2.612 63.232 3.569 3.447 3.155 2.295 9.464 3.097 2.867 11.767 34.568 16.655 8.721 12.895 91.166 8.280 27.048 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın BüyükĢehir ĠĢletmede Planlanan Mücavir ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi X X X X X X X X X X X X 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2012 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2014 13.05.2014 X X Çayırhan AAT X ĠnĢaat Proje 31.12.2009 13.05.2012 13.05.2017 13.05.2014 332 Biyolojik Havzası Sakarya Kızılırmak Sakarya Sakarya Kızılırmak Kızılırmak Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Kızılırmak Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Konya Kapalı Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 07-ANTALYA BüyükĢehir Mücavir Alanında ANTALYA ĠLĠ BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Konyaaltı 69.093 Merkez Merkez Merkez Kepez YeĢilbayır Çığlık 339.035 6.128 2.693 Merkez MuratpaĢa 367.029 Merkez Merkez Merkez Merkez Akseki Alanya Pınarlı Aksu Varsak Yurtpınar Akseki Alanya 13.187 4.519 33.624 5.630 3.032 91.713 13.05.2017 1997 Alanya AAT Alanya Avsallar 7.849 2002 Avsallar AAT Alanya Alanya Alanya Alanya Alanya Alanya Cikcilli Çıplaklı Obaköy Tosmur DemirtaĢ Konaklı 7.701 4.795 13.912 4.109 2.929 12.027 2008 Oba Merkezi AAT 15.06.2017 05.07.2006 Alanya Mahmutlar 18.365 2007 X 2004 Hurma AAT Ġleri Biyolojik X X 2006 Lara AAT Ġleri Biyolojik Biyolojik X 333 Biyolojik Açıklama Orta Akdeniz Derin Deniz DeĢarjı Yapmaktadır. MuratpaĢa Belediyesinin bir kısmı Hurma AAT‟ ye bağlıdır. Orta Akdeniz Hurma AAT‟ ye Bağlanacak Orta Akdeniz Derin Deniz DeĢarjı Yapmaktadır. Kemer Ağzı Oteller Bölgesi 25-30 adet 5 yıldızlı otel bağlı Orta Akdeniz Lara AAT‟ ye Bağlanacaklar Orta Akdeniz Orta Akdeniz Biyolojik Biyolojik Ġleri Arıtma Mahmutlar Merkezi AAT Havzası Orta Akdeniz Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. Orta Akdeniz Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. (ĠĢletmeye Alınmadı) Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) BüyükĢehir Mücavir Alanında ANTALYA ĠLĠ BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Alanya Kargıcak 2.797 Alanya Alanya Alanya Alanya Demre Demre Elmalı Elmalı Finike Finike Finike Finike Finike GazipaĢa GazipaĢa GündoğmuĢ Ġbradı Kestel Okurcalar Payallar Türkler Beymelek Demre Elmalı Yuva Finike Hasyurt Sahilkent Turunçova YeĢilyurt GazipaĢa Kahyalar GündoğmuĢ Ġbradı 6.886 4.012 5.425 3.553 4.162 15.762 14.038 2.559 10.509 7.134 8.211 8.629 3.946 20.149 3.408 2.095 2.782 13.05.2017 2013 2008 01.01.2017 09.05.2014 13.05.2014 10.09.2016 30.12.2016 30.12.2016 30.12.2016 30.12.2016 30.12.2016 2000 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 KaĢ Kalkan 2.259 KaĢ KaĢ KaĢ KaĢ KaĢ Havzası Açıklama Mahmutlar AAT‟ ye bağlanmak için kanalizasyon çalıĢmaları tamamlandı. Mahmutlar Belediyesi ile sorun yaĢanıyor. X Türkler AAT Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz GazipaĢa AAT Biyolojik 2008 Kalkan AAT Biyolojik Batı Akdeniz 5.922 2006 KaĢ AAT Biyolojik Batı Akdeniz Kınık Ova YeĢilköy 5.526 5.126 3.311 15.05.2017 15.05.2017 08.05.2017 Kemer Beldibi 2.494 Kemer Çamyuva 3.981 X ĠĢletmeye Alınmadı Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) 5000 kiĢilik Kısmi Arıtma Var Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz 1983 Beldibi AAT Biyolojik Batı Akdeniz 1983 Çamyuva AAT Biyolojik Batı Akdeniz 334 Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Kemer Göynük 5.666 Kemer Kemer Kemer Korkuteli Korkuteli Korkuteli Kumluca Kumluca Kumluca Kumluca Manavgat Manavgat Manavgat Manavgat Manavgat Manavgat Manavgat Manavgat Manavgat BüyükĢehir Mücavir Alanında ANTALYA ĠLĠ BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Havzası 1983 Göynük AAT Biyolojik Batı Akdeniz 1991 Kızıltepe AAT Biyolojik Batı Akdeniz 11.733 1983 Kemer Merkezi AAT Biyolojik Batı Akdeniz Tekirova 3.547 1992 Tekirova AAT Biyolojik Batı Akdeniz Korkuteli Küçükköy Yelten Beykonak ÇavuĢköy Kumluca Mavikent Evrenseki Çolaklı Gündoğdu Ilıca Kızılot Manavgat Oymapınar Sarılar 18.971 2.683 2.301 7.240 2.435 31.581 8.033 2.611 5.161 2.979 4.467 2.285 75.163 2.068 6.550 31.12.2009 13.05.2017 01.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 2008 31.12.2009 13.05.2017 2000 14.05.2017 13.05.2017 03.05.2017 2008 01.02.2011 13.05.2017 Side Kumluca AAT Biyolojik Çolaklı AAT Biyolojik Manavgat AAT Titreyengöl AAT Orta Akdeniz 2006 Kumköy AAT Biyolojik Orta Akdeniz KUYAB AAT Biyolojik Orta Akdeniz Orta Akdeniz 6.500 TaĢağıl Çalkaya 4.427 14.787 X 31.10.2011 2003 Merkez Merkez Doyran DöĢemealtı 3.203 12.078 X X 13.05.2017 13.05.2014 Orta Akdeniz Orta Akdeniz 335 Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz 1986 Manavgat Merkez Açıklama Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Merkez Düzlerçamı Karaöz 4.445 2.355 Serik Boğazkent 2.268 Serik Belek BüyükĢehir Mücavir Alanında X ANTALYA ĠLĠ BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 13.05.2017 11.05.2017 Boğazkent AAT 1992 Belek I AAT (Kadriye) 1994 Belek II AAT Serik Serik Serik Serik Çandır Gebiz Kadriye Karadayı 2.048 2.654 3.615 2.309 03.05.2017 30.12.2011 13.05.2017 13.05.2017 Serik Serik 49.027 1997 Serik Yukarıkocayatak 2.590 13.05.2017 Açıklama Orta Akdeniz Orta Akdeniz 2006 9.781 Havzası Biyolojik Ġleri Arıtma Biyolojik Ġleri Arıtma Biyolojik Ġleri Arıtma Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Serik Merkezi AAT Biyolojik Orta Akdeniz Orta Akdeniz 336 Turizm Bakanlığı Tarafından YapılmıĢtır. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 08-ARTVĠN Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Ardanuç Arhavi Borçka Hopa Hopa Murgul Murgul ġavĢat ġavĢat Yusufeli Yusufeli Artvin Ardanuç Arhavi Borçka Hopa KemalpaĢa Damar Murgul Meydancık ġavĢat Kılıçkaya Yusufeli 24.502 6.542 16.101 10.433 17.361 4.597 1.440 3.184 1.174 7.652 1.139 6.085 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Alma Adı Arıtma Türü Tarihi 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2014 13.05.2014 13.05.2017 Havzası Çoruh Çoruh Doğu Karadeniz Çoruh Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Çoruh Çoruh Çoruh Çoruh Çoruh Çoruh 13.05.2017 13.05.2017 01.05.2012 337 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 09-AYDIN Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Merkez Merkez Bozdoğan Bozdoğan Buharkent Çine Çine Didim Didim Didim Germencik Germencik Germencik Ġncirliova Ġncirliova Karacasu Karpuzlu Koçarlı KöĢk KuĢadası KuĢadası Aydın Ovaeymir Tepecik Bozdoğan Yazıkent Buharkent Akçaova Çine Akbük Ak-Yeniköy Didim Germencik Hıdırbeyli Ortaklar Acarlar Ġncirliova Karacasu Karpuzlu Koçarlı KöĢk Davutlar Güzelçamlı 168.216 7.049 3.819 9.277 2.238 6.813 2.831 20.211 2.657 2.522 31.746 12.453 2.025 12.973 9.756 18.335 6.114 2.255 6.732 9.544 9.599 5.311 KuĢadası Kuyucak Kuyucak KuĢadası Horsunlu Kuyucak 54.663 3.010 7.762 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 20.12.2011 30.10.2015 20.04.2012 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Aydın Doğu AAT Oksidasyon Havuzu Eymir Mah. AAT Yazıkent AAT Fiziksel+Biyolojik Doğal Arıtma Çine AAT Ġleri Arıtma Didim AAT Fiziksel+Biyolojik Havzası Büyük Menderes X 01.01.2017 20.09.2011 30.12.2010 30.12.2010 30.12.2010 31.12.2015 20.04.2013 31.12.2016 30.01.2015 01.01.2017 31.12.2016 X X 20.04.2012 Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Ege Denizi 31.12.2015 31.12.2014 X 338 Açıklama Büyük Menderes Büyük Menderes Bozdoğan Bel. Genel AAT Ġhale Proje Onayı Yapıldı Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Proje Onayı Yapıldı Ġller Bankası (KuĢadası, Davutlar, Güzelçamlı Ortak Proje Devam Ediyor) AAT yapımı için Kültür ve Turizm Bakanlığından 1.000.000 YTL alınmıĢtır. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Kuyucak Kuyucak Merkez Merkez Merkez Nazilli Nazilli Söke Söke Söke Söke Söke Söke Söke Söke Sultanhisar Sultanhisar Yenipazar Pamukören Yamalak ÇeĢtepe Dalama Umurlu Ġsabeyli Nazilli Atburgazı Bağarası Güllübahçe Sarıkemer Savuca Sazlı Söke Yenidoğan Atça Sultanhisar Yenipazar 3.618 2.158 5.771 2.001 11.595 3.412 103.759 2.230 7.051 2.165 3.530 8.192 5.263 66.156 5.797 7.518 5.975 6.747 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 20.10.2011 01.10.2014 13.05.2017 01.06.2010 20.02.2014 31.12.2016 13.05.2014 31.12.2016 31.12.2016 31.12.2016 20.12.2011 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Pamukören AAT Yamalak AAT Doğal Arıtma Doğal Arıtma Ġsabeyli AAT Nazilli AAT Fiziksel+Biyolojik Oksidasyon Havuzu Sazlı AAT Söke AAT Doğal Arıtma Fiziksel+Biyolojik 31.12.2016 20.04.2017 13.05.2017 13.05.2017 X X 339 Havzası Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 10-BALIKESĠR BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Ayvalık Ayvalık Ayvalık Balya Bandırma Bandırma Bandırma Bigadiç Bigadiç Burhaniye Burhaniye Dursunbey Edremit Edremit Edremit Edremit Edremit Edremit Erdek Erdek Erdek Balıkesir Altınova Ayvalık Küçükköy Balya Aksakal Bandırma Edincik Bigadiç Ġskele Burhaniye Pelitköy Dursunbey Altınoluk Edremit Akçay Kadıköy Zeytinli Güre Erdek KarĢıyaka Ocaklar 241.404 10.273 34.651 6.700 2.084 2.116 110.248 4.554 15.638 2.269 36.696 2.545 17.701 11.641 47.383 9.095 5.700 14.484 3.917 20.475 2.795 2.365 01.12.2004 01.04.2009 01.01.2014 13.05.2017 13.05.2017 05.05.2017 13.05.2010 31.12.2013 13.05.2014 01.05.2017 Gömeç Gömeç 4.604 01.01.2008 Ege Denizi Gönen Gönen 41.811 13.05.2014 Marmara Balıkesir AAT Fiziksel+Biyolojik Havzası Burhaniye AAT Fiziksel+Biyolojik Altınoluk AAT Fiziksel+Biyolojik Susurluk Ege Denizi Ege Denizi Ege Denizi Susurluk Susurluk Susurluk Susurluk Susurluk Susurluk Ege Denizi Ege Denizi Susurluk Ege Denizi Edremit AAT Fiziksel+Biyolojik Ege Denizi 31.12.2007 30.05.2014 01.12.2009 30.04.2012 01.01.2017 X Ocaklar AAT Fiziksel+Biyolojik 340 Ege Denizi Susurluk Susurluk Susurluk Açıklama Ġller Bankası (Proje Bitti) Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) ĠPA (2008 Yılı) Revizyon Yapılacak Ġller Bankası (Proje) Ġller Bankası (Proje) Ġller Bankası (Proje Bitti) (Temmuz 2008 de Bitecek) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Gönen Havran Havran Ġvrindi Ġvrindi Ġvrindi Ġvrindi Kepsut Manyas Sarıköy Büyükdere Havran Büyükyenice Gökçeyazı Ġvrindi Korucu Kepsut Manyas 5.238 2.180 10.531 2.586 2.458 6.356 2.012 6.081 5.464 01.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 01.05.2017 01.05.2017 01.05.2017 01.05.2017 30.03.2015 31.12.2016 Manyas Salur 2.131 31.12.2016 Marmara Marmara Merkez Merkez Merkez SavaĢtepe SavaĢtepe Sındırgı Sındırgı Susurluk Susurluk Susurluk Marmara Saraylar KocaavĢar Pamukçu ġamlı Sarıbeyler SavaĢtepe Sındırgı Yüreğil Göbel Karapürçek Susurluk 2.554 2.564 2.354 2.969 2.337 2.799 9.296 12.668 2.505 2.440 2.189 23.778 01.01.2017 14.05.2017 01.05.2017 01.05.2017 13.05.2017 30.08.2011 01.05.2014 13.05.2014 01.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 07.05.2014 Havzası Açıklama Marmara Ege Denizi Ege Denizi Susurluk Susurluk Susurluk Susurluk Susurluk Susurluk X X 341 Susurluk Marmara Marmara Susurluk Susurluk Susurluk Ege Denizi Ege Denizi Susurluk Susurluk Susurluk Susurluk Susurluk Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) (Proje Ġhalesi) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 11-BĠLECĠK Ġlçe Merkez Bozüyük Bozüyük Gölpazarı Ġnhisar Merkez Merkez Osmaneli Pazaryeri Söğüt Söğüt Yenipazar Belediye Bilecik Bozüyük Dodurga Gölpazarı Ġnhisar Bayırköy Vezirhan Osmaneli Pazaryeri Çaltı Söğüt Yenipazar Nüfus 2007 45.126 54.422 2.628 6.948 1.262 2.507 4.075 13.419 7.019 2.234 15.761 1.169 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Adı Arıtma Türü 11.05.2014 11.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 Havzası ĠnĢaat Proje Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya 11.05.2017 11.05.2017 11.05.2014 31.12.2011 11.05.2017 11.05.2014 342 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 12-BĠNGÖL Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Adaklı Genç Genç Karlıova Kiğı Merkez Merkez Solhan Solhan Yayladere Yedisu Bingöl Adaklı Genç Servi Karlıova Kiğı Ilıcalar Sancak Arakonak Solhan Yayladere Yedisu 86.511 3.613 18.885 2.061 7.985 3.470 3.225 2.823 2.562 17.895 1.451 1.893 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Yatırımın Arıtma Tesisi Planlanan ĠĢletmede ĠĢletmeye Havzası ĠnĢaat Proje Alma Adı Arıtma Türü Tarihi 30.04.2011 X Fırat-Dicle 19.04.2017 Fırat-Dicle 15.04.2014 Fırat-Dicle 30.04.2017 Fırat-Dicle 30.04.2017 Fırat-Dicle 30.04.2017 Fırat-Dicle 30.04.2017 Fırat-Dicle 30.04.2017 Fırat-Dicle 30.04.2017 Fırat-Dicle 16.12.2010 Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle 343 Açıklama AB Hibe Programı ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 13-BĠTLĠS Ġlçe Belediye Merkez Adilcevaz Adilcevaz Ahlat Ahlat Güroymak Güroymak Güroymak Hizan Merkez Mutki Mutki Mutki Tatvan Bitlis Adilcevaz Aydınlar Ahlat OvakıĢla GölbaĢı Günkırı Güroymak Hizan Yolalan KavakbaĢı Koyunlu Mutki Tatvan BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Nüfus Planlanan 2007 ĠĢletmeye Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 43.359 24.727 5.338 22.699 3.720 5.090 4.044 19.787 11.205 2.911 2.243 2.176 2.450 55.033 13.05.2014 13.05.2014 13.05.2017 23.04.2012 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 10.09.2013 01.01.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 01.01.2011 ĠnĢaat Proje X X X 344 Havzası Fırat-Dicle Van Gölü Van Gölü Van Gölü Van Gölü Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Van Gölü Açıklama Ġller Bankası (Proje Bitti) Ġller Bankası (Proje Bitti) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 14-BOLU BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Arıtma Adı Alma Tarihi Türü Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Bolu 107.857 31.12.2009 Dörtdivan Dörtdivan 2.004 31.12.2011 Gerede Göynük Kıbrıscık Mengen Mengen Merkez Mudurnu Seben Yeniçağa Gerede Göynük Kıbrıscık Gökçesu Mengen Karacasu Mudurnu Seben Yeniçağa 23.310 4.269 1.466 2.555 5.331 3.029 4.856 3.049 5.796 02.12.1997 31.12.2011 X Fiziksel+Biyolojik X 25.12.2011 01.12.2011 01.07.2011 01.07.2011 30.09.1992 Batı Karadeniz X Gerede AAT Yeniçağa AAT Fiziksel+Biyolojik 345 Havzası Batı Karadeniz Batı Karadeniz Sakarya Sakarya Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Sakarya Sakarya Batı Karadeniz Açıklama Ġslam Kalkınma Bankası (5.630.586 USD) Arazi Temin ve Proje ÇalıĢmaları Devam Ediyor Proje AĢamasında Bolu AAT‟ ye Bağlanacak ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 15-BURDUR Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Burdur 70.157 Ağlasun Altınyayla Bucak Bucak Çavdır Çavdır Çeltikçi Çeltikçi Gölhisar Karamanlı Kemer Tefenni YeĢilova YeĢilova Ağlasun Altınyayla Bucak Kocaaliler Çavdır Söğüt Bağsaray Çeltikçi Gölhisar Karamanlı Kemer Tefenni Güney YeĢilova 4.251 3.309 35.621 2.175 3.119 2.760 2.025 2.271 13.502 5.208 2.181 4.486 2.126 4.684 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Burdur AAT Biyolojik 01.05.2017 10.05.2017 13.05.2014 30.03.2017 01.05.2017 01.05.2017 01.05.2017 01.05.2017 01.05.2014 30.09.2011 01.05.2017 01.05.2017 01.05.2017 31.12.2011 ĠnĢaat Proje Havzası Burdur Gölü Orta Akdeniz Batı Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Batı Akdeniz Burdur Gölü Burdur Gölü Burdur Gölü Burdur Gölü Burdur Gölü 346 Açıklama ĠĢletmeye Alma ÇalıĢmaları Devam ediyor Ġller Bankası (Proje Bitti) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 16-BURSA Ġlçe Belediye Büyükorhan Gemlik Gemlik Gemlik Büyükorhan Gemlik Umurbey KurĢunlu BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın BüyükĢehir ĠĢletmede Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 3.550 78.945 3.217 2.195 Gemlik Küçükkumla 6.130 Gürsu Kestel Kestel Harmancık Ġnegöl Ġnegöl Ġnegöl Ġnegöl Ġnegöl Ġnegöl Ġznik Ġznik Ġznik Karacabey Keles M.KemalpaĢa M.KemalpaĢa M.KemalpaĢa M.KemalpaĢa Gürsu Kestel Barakfakı Harmancık Cerrah Ġnegöl Alanyurt KurĢunlu Tahtaköprü Yeniceköy Boyalıca Elbeyli Ġznik Karacabey Keles Çeltikçi M.KemalpaĢa Tatkavaklı Tepecik 47.180 32.525 2.198 4.192 2.930 130.448 24.250 4.246 2.101 11.487 2.647 2.862 22.179 52.016 3.749 2.013 54.029 2.550 2.176 X X X X Havzası 30.05.2017 13.05.2012 01.01.2013 31.12.2011 BUSKĠ Gemlik Ön Arıtma ve DDD 13.05.2017 BUSKĠ Küçükkumla Ön arıtma ve DDD Fiziksel Marmara S.S. YeĢil Çevre Arıtma Tesisi ĠĢletme Koop AAT Fiziksel+Biyolojik Susurluk X Açıklama Susurluk Fiziksel Marmara Marmara 31.12.2010 13.05.2017 Doğal Arıtma Ġnegöl Belediyesi ve Ġnegöl OSB AAT X ĠnĢaat Proje Fiziksel+Biyolojik 13.05.2017 31.12.2011 Yeniceköy AAT Biyolojik Karacabey AAT Biyolojik 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 01.01.2011 10.05.2017 13.05.2012 13.05.2012 13.05.2012 347 X Susurluk Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Marmara Marmara Marmara Susurluk Susurluk Susurluk Susurluk Susurluk Susurluk MEMPĠS ATIKSU ARITIMI Ġlçe Belediye M.KemalpaĢa M.KemalpaĢa Mudanya Mudanya Mudanya Nilüfer Nilüfer Nilüfer Nilüfer Nilüfer Osmangazi Orhaneli Orhaneli Orhaneli Orhangazi Orhangazi Orhangazi Osmangazi Osmangazi Osmangazi Yıldırım YalıntaĢ YeĢilova Güzelyalı Mudanya Zeytinbağı Akçalar Gölyazı Görükle Hasanağa Nilüfer Emek Göynükbelen Karıncalı Orhaneli Çakırlı Orhangazi Yeniköy DemirtaĢ Osmangazi Ovaakça Yıldırım YeniĢehir YeniĢehir EYLEM PLANI (2008–2012) BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın BüyükĢehir ĠĢletmede Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 5.299 2.017 13.931 30.415 2.006 3.078 4.575 22.638 6.097 199.270 41.373 2.131 2.109 7.956 2.095 53.189 3.625 16.547 657.599 6.581 574.303 28.454 X X X X X X X X X X X 13.05.2012 13.05.2012 31.12.2014 31.12.2014 31.12.2017 31.12.2017 31.12.2017 ĠnĢaat Proje Açıklama Susurluk Susurluk BUSKĠ Mudanya Ön Arıtma ve DDD Fiziksel Marmara Marmara Susurluk Susurluk BUSKĠ Batı AAT Fiziksel+Biyolojik Susurluk 13.05.2017 13.05.2017 01.01.2008 01.03.2016 13.05.2012 01.03.2016 X Havzası Susurluk Susurluk Susurluk Susurluk Marmara Marmara BUSKĠ Doğu AAT 01.05.2014 Fiziksel+Biyolojik Susurluk X 348 Sakarya YeniĢehir OSB ile ortak Arıtma yapılacak. Fizibilite Raporu HazırlamıĢ. Yer Seçimi YapılmıĢ ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 17-ÇANAKKALE Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Ayvacık Ayvacık Bayramiç Biga Biga Biga Bozcaada Çan Çan Eceabat Ezine Ezine Ezine Gelibolu Gelibolu Gelibolu Gökçeada Lapseki Lapseki Lapseki Merkez Merkez Yenice Yenice Çanakkale Ayvacık Küçükkuyu Bayramiç Biga GümüĢçay Karabiga Bozcaada Çan Terzialan Eceabat Ezine Geyikli Mahmudiye Bolayır EvreĢe Gelibolu Gökçeada Çardak Lapseki Umurbey Ġntepe Kepez Kalkım Yenice 86.544 7.609 6.165 13.134 33.509 2.130 3.090 2.276 29.172 2.183 5.498 14.125 3.045 2.307 2.378 2.774 31.246 6.801 3.411 10.612 2.932 2.668 10.655 2.256 6.917 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 13.05.2012 20.12.2007 30.12.2009 13.05.2014 15.05.2011 01.06.2015 01.01.2011 31.12.2009 31.10.2010 01.04.2011 01.01.2009 01.02.2013 31.12.2011 13.05.2017 08.05.2017 01.03.2014 30.12.2016 01.01.2011 01.03.2011 31.12.2010 13.05.2017 30.09.2007 31.12.2011 13.05.2017 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede Havzası ĠnĢaat Proje Arıtma Adı Türü X Marmara Ayvacık AAT Biyolojik Ege Denizi Ege Denizi Ege Denizi Marmara X Marmara Marmara X Ege Denizi X Marmara Marmara X Marmara Ege Denizi X Ege Denizi Mahmudiye AAT Biyolojik Ege Denizi Marmara Marmara Marmara Ege Denizi Marmara Marmara Marmara X Marmara Kepez AAT Fiziksel+Biyolojik Marmara Marmara Marmara 349 Açıklama Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Ġller Bankası (Proje Bitti) Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Ġller Bankası (Proje Bitti) Kültür ve Turizm Bakanlığı Ġller Bankası (Proje Bitti) Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 18-ÇANKIRI Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Atkaracalar Bayramören ÇerkeĢ Eldivan Ilgaz Kızılırmak Korgun KurĢunlu Orta Çankırı Atkaracalar Bayramören ÇerkeĢ Eldivan Ilgaz Kızılırmak Korgun KurĢunlu Orta 68.596 1.673 754 8.572 3.246 6.981 2.021 1.755 4.221 2.913 01.05.2012 ġabanözü ġabanözü 3.673 01.06.2010 Yapraklı Yapraklı 1.682 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Havzası Kızılırmak Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak 01.10.2014 01.01.2011 30.11.2007 01.09.2011 31.12.2012 01.07.2011 ġabanözü AAT Biyolojik Kızılırmak Kızılırmak 350 Açıklama ĠPA (2008 yılı) NOT: ġabanözü Belediyesi Atıksu Arıtma Tesisi tamamlanmıĢ olup, yetersiz trafo nedeniyle iĢletmeye alınamamıĢtır. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 19-ÇORUM Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Alaca Bayat Boğazkale Dodurga Ġskilip Kargı Laçin Mecitözü Oğuzlar Ortaköy Ortaköy Ortaköy Osmancık Sungurlu Sungurlu Uğurludağ Çorum Alaca Bayat Boğazkale Dodurga Ġskilip Kargı Laçin Mecitözü Oğuzlar AĢtavul Karahacip Ortaköy Osmancık Arifegazili Sungurlu Uğurludağ 202.322 22.590 7.460 1.588 3.340 20.782 5.523 1.293 5.802 4.163 2.200 2.125 2.769 25.206 2.315 34.227 3.851 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 01.04.2001 30.09.2010 31.12.2010 Çorum AAT Biyolojik X 31.08.2011 01.07.2009 01.06.2011 01.10.2010 31.12.2010 31.12.2010 31.12.2010 20.04.2017 30.09.2010 10.05.2017 30.09.2010 31.12.2010 351 Havzası YeĢilırmak YeĢilırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak YeĢilırmak Kızılırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Açıklama Proje Onayı Yapıldı ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 20-DENĠZLĠ ĠLÇE BELEDĠYE Nüfus 2007 Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Acıpayam Acıpayam Acıpayam Acıpayam Acıpayam Acıpayam Akköy Babadağ Baklan Bekilli Beyağaç Bozkurt Bozkurt Buldan Buldan Çal Denizli BağbaĢı GümüĢler Kınıklı BaĢkarcı Bereketli Gökpınar Hallaçlar Kayhan Acıpayam Akalan Alaattin Dedebağı Yazır YeĢilyuva Akköy Babadağ Baklan Bekilli Beyağaç Bozkurt Ġnceler Buldan Yenicekent Akkent 323.151 21.437 24.558 25.413 2.433 10.203 3.533 4.336 8.168 12.002 2.521 2.519 2.445 2.126 5.741 2.583 4.408 2.108 3.505 2.520 4.517 2.663 15.066 2.708 2.473 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Denizli AAT Fiziksel+Biyolojik Akköy AAT Fiziksel+Biyolojik X 352 Açıklama Büyük Menderes 31.07.2011 30.10.2010 15.11.2010 31.07.2011 13.05.2017 30.11.2011 13.05.2017 15.12.2011 01.06.2011 27.05.2010 30.06.2010 15.10.2008 31.12.2008 31.12.2008 30.11.2011 Havzası Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Büyük Menderes Büyük Menderes Burdur Gölü Büyük Menderes Büyük Menderes Burdur Gölü Burdur Gölü Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Proje Onayı Yapıldı ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) ĠLÇE BELEDĠYE Nüfus 2007 Çal Çal Çameli Çardak Çivril Çivril Çivril Çivril Çivril Çivril Çivril Çivril Çivril Güney Honaz Honaz Honaz Kale Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Sarayköy Çal Süller Çameli Çardak Çıtak Çivril Emirhisar GümüĢsu Gürpınar Irgıllı Kıralan Kızılcasöğüt Özdemirci Güney Honaz Kaklık KocabaĢ Kale Akkale Göveçlik Gözler Irlıganlı Karahayıt Pamukkale Pınarkent Servergazi Uzunpınar Üçler Sarayköy 3.629 3.796 2.962 4.450 3.435 14.618 2.244 2.102 3.836 2.370 4.628 2.954 2.461 6.207 9.239 4.529 5.852 7.713 6.753 2.064 2.261 2.239 2.433 2.665 4.973 10.469 2.109 9.290 18.370 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 01.08.2011 31.12.2012 30.07.2011 15.09.2008 30.06.2011 01.12.2012 31.07.2011 01.03.2011 13.05.2017 01.03.2011 25.04.2017 31.12.2011 31.12.2010 31.12.2008 01.01.2011 31.12.2011 31.12.2011 31.07.2011 30.06.2011 11.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 Karahayıt AAT Pamukkale AAT Fiziksel+Biyolojik Fiziksel+Biyolojik 13.05.2017 13.05.2014 01.06.2008 13.05.2017 31.12.2010 353 Havzası Büyük Menderes Büyük Menderes Batı Akdeniz Burdur Gölü Burdur Gölü Burdur Gölü Burdur Gölü Burdur Gölü Burdur Gölü Burdur Gölü Burdur Gölü Burdur Gölü Burdur Gölü Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi ĠLÇE BELEDĠYE Nüfus 2007 Serinhisar Serinhisar 10.699 15.12.2009 Serinhisar Tavas Tavas Tavas Tavas Yatağan Karahisar Kızılcabölük Nikfer Tavas 3.021 4.411 4.482 3.274 13.000 30.11.2011 31.12.2009 31.12.2010 01.06.2010 30.06.2010 X Havzası Batı Akdeniz Batı Akdeniz Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes 354 Açıklama Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 21-DĠYARBAKIR Ġlçe Belediye Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Bismil Bismil Bismil Bismil Çermik Çınar Çınar ÇüngüĢ Dicle Dicle Eğil Ergani Ergani Hani Hani Hani Hazro Kocaköy Kulp Bağlar Sur YeniĢehir Bağıvar Çarıklı Kayapınar Ambar Bismil Tepe Yukarısalat Çermik Alatosun Çınar ÇüngüĢ Dicle Kaygısız Eğil Ergani ġölen Gürbüz Hani Kuyular Hazro Kocaköy Kulp BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 328.793 81.856 181.908 13.597 7.178 166.905 2.272 57.359 4.929 2.721 17.825 4.233 12.725 2.930 12.227 4.289 6.122 61.973 2.439 4.993 8.292 3.539 5.478 6.204 11.474 X X X X X X DĠSKĠ AAT 10.12.2009 01.12.2010 01.02.2007 03.12.2010 31.12.2008 01.08.2015 13.05.2014 16.10.2006 07.02.2009 15.12.2010 15.10.2011 30.06.2009 13.05.2017 15.10.2012 15.09.2006 15.09.2006 01.07.2010 31.12.2011 31.12.2011 Fiziksel+Çamur Çürütme ĠnĢaat Proje Havzası Açıklama Fırat-Dicle DĠSKĠ Biyolojik AAT ĠPA (15AAT) Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle 355 ĠPA (2008 Yılı) ATIKSU ARITIMI Ġlçe Belediye Lice Merkez Silvan Lice Özekli Silvan EYLEM PLANI (2008–2012) BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 13.118 3.188 47.105 15.10.2010 31.12.2014 01.01.2012 ĠnĢaat Proje Havzası Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle 356 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 22-EDĠRNE Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Enez Havsa Ġpsala Ġpsala Ġpsala KeĢan KeĢan LalapaĢa Meriç Meriç Meriç Süleoğlu Uzunköprü Uzunköprü Edirne Enez Havsa Esetçe Ġpsala Yenikarpuzlu Beğendik KeĢan LalapaĢa Küplü Meriç SubaĢı Süleoğlu Kırcasalih Uzunköprü 136.070 3.752 8.547 2.242 7.851 3.309 2.216 54.366 1.864 3.006 3.196 2.206 5.040 3.731 39.123 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 31.03.2010 15.04.2008 01.01.2017 01.10.2010 01.05.2017 13.05.2017 01.10.2010 01.02.2014 ĠnĢaat Proje X X LalapaĢa AAT Doğal Arıtma 25.03.2015 20.03.2017 01.08.2010 01.06.2008 30.06.2011 01.01.2014 357 Havzası Ergene Marmara Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Açıklama Ġller Bankası (Proje Bitti) ĠPA (2008 Yılı) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 23-ELAZIĞ Ġlçe Belediye Merkez Merkez Merkez Ağın Alacakaya Arıcak Arıcak Arıcak Arıcak Baskil Karakoçan Karakoçan Keban Kovancılar Maden Elazığ Akçakiraz Yazıkonak Ağın Alacakaya Arıcak Bükardı Erimli Üçocak Baskil Karakoçan Sarıcan Keban Kovancılar Gezin Maden Merkez Merkez Palu Palu Sivrice Maden Mollakendi YurtbaĢı Beyhanı Palu Sivrice Nüfus 2007 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 319.381 6.688 7.922 1.824 2.863 3.392 2.369 2.837 2.480 5.076 12.903 3.127 5.328 19.358 09.05.2017 13.05.2017 01.05.2017 09.05.2017 01.05.2017 30.12.2016 15.09.2012 10.10.2016 01.05.2017 01.12.2014 2.284 5.952 2.798 7.486 2.309 8.894 4.803 31.12.2011 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 05.07.2017 01.01.2014 15.07.2009 Elazığ AAT Biyolojik Havzası Açıklama Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle X X 358 Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Ġller Bankası ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 24-ERZĠNCAN Ġlçe Belediye Merkez Merkez Çayırlı Ġliç Kemah Kemaliye Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Refahiye Tercan Tercan Üzümlü Erzincan Demirkent Çayırlı Ġliç Kemah Kemaliye Akyazı Çukurkuyu Geçit Kavakyolu Mollaköy Ulalar Yalnızbağ Yoğurtlu Refahiye Çadırkaya Tercan Üzümlü BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Nüfus Planlanan 2007 ĠĢletmeye Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 86.779 4.489 3.362 2.586 2.402 2.236 2.894 4.034 3.106 4.041 2.124 4.303 2.387 3.044 3.406 2.191 5.566 6.463 Erzincan AAT 11.05.2017 15.04.2017 27.04.2017 30.04.2017 27.04.2017 10.05.2017 13.05.2017 08.05.2017 30.04.2017 27.04.2014 30.04.2014 15.04.2017 30.04.2017 30.04.2012 15.04.2017 02.05.2017 Fiziksel+Biyolojik ĠnĢaat Proje Havzası Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle YeĢilırmak Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle 359 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 25-ERZURUM Ġlçe Belediye BüyükĢehir AĢkale Çat Hınıs Horasan Ilıca Ġspir Karaçoban Karaçoban Karayazı Köprüköy Köprüköy Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Narman Oltu Olur Pasinler Pazaryolu ġenkaya ġenkaya BüyükĢehir AĢkale Çat Hınıs Horasan Ilıca Ġspir Karaçoban Kopal Karayazı Köprüköy Yağan DadaĢkent Kazımkarabekir Yakutiye YeniĢehir/Palandöken Dumlu Narman Oltu Olur Pasinler Pazaryolu PaĢalı ġenkaya BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 361.160 12.842 3.864 10.802 18.664 15.929 7.670 8.945 3.760 5.960 1.706 2.778 25.348 74.287 90.011 148.427 5.226 5.064 20.162 2.429 15.950 2.078 2.857 2.560 X X X X X X X 20.03.2010 01.04.2014 30.04.2017 02.05.2014 01.05.2014 13.05.2014 03.05.2014 02.05.2014 06.04.2017 06.04.2017 ĠnĢaat Proje Havzası Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Aras Fırat-Dicle Çoruh Fırat-Dicle Fırat-Dicle Aras Aras Aras Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Çoruh Çoruh Çoruh Aras Çoruh Çoruh Çoruh 08.05.2017 13.05.2014 13.05.2012 13.05.2012 13.05.2010 13.05.2017 02.05.2017 01.05.2014 02.05.2017 08.05.2014 02.05.2017 02.05.2017 05.05.2017 360 Açıklama ĠPA (15 AAT) ATIKSU ARITIMI Ġlçe Belediye Tekman Tortum Tortum Tortum Uzundere Tekman BağbaĢı Serdarlı Tortum Uzundere EYLEM PLANI (2008–2012) BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 4.700 2.504 2.646 4.449 3.716 08.05.2017 04.05.2017 04.05.2017 02.05.2017 02.05.2017 ĠnĢaat Proje Havzası Aras Çoruh Çoruh Çoruh Çoruh 361 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 26-ESKĠġEHĠR Ġlçe Belediye Merkez Merkez Alpu Alpu Beylikova Çifteler Günyüzü Han Ġnönü Mahmudiye Merkez Merkez Mihalgazi Mihalıçcık Sarıcakaya Seyitgazi Seyitgazi Sivrihisar Odunpazarı TepebaĢı Alpu Bozan Beylikova Çifteler Günyüzü Han Ġnönü Mahmudiye Çukurhisar Muttalip Mihalgazi Mihalıçcık Sarıcakaya Kırka Seyitgazi Sivrihisar BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın Var BüyükĢehir Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 324.924 245.901 5.497 2.136 3.744 11.887 1.824 1.298 4.316 5.069 3.833 6.750 1.708 3.287 2.508 4.472 3.197 10.293 X X 01.01.2010 ESKĠ AAT Fiziksel+Biyolojik 05.2012 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 X X Havzası Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya 09.2014 03.05.2016 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 28.12.2016 13.05.2017 11.05.2017 13.05.2014 362 Açıklama Kapasite Yetersizliğinden Ek Tesis Yapılıyor ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 27-GAZĠANTEP Ġlçe Belediye Araban Araban Ġslahiye Ġslahiye Ġslahiye Ġslahiye Ġslahiye KarkamıĢ Nizip Nizip Nizip Nizip Nizip Nurdağı Nurdağı Nurdağı Oğuzeli Oğuzeli ġahinbey ġehitkamil ġahinbey ġahinbey ġehitkamil ġehitkamil Yavuzeli Araban Elifköy Altınüzüm Boğaziçi FevzipaĢa Ġslahiye YeĢilyurt KarkamıĢ Kocatepe Nizip Salkım Sekili Uluyatır Nurdağı Sakcagöze ġatırhüyük Oğuzeli YeĢildere ġahinbey ġehitkamil Burç BüyükĢahinbey Aktoprak Arıl Yavuzeli BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 9.805 3.218 5.330 3.169 2.457 31.963 3.761 3.417 2.181 91.486 2.721 2.445 2.575 15.084 4.389 3.010 11.311 3.003 658.522 516.520 4.662 3.162 9.671 2.648 4.410 X X X X X X X X ĠnĢaat Proje 26.03.2014 26.03.2017 29.03.2017 29.03.2017 29.03.2017 29.03.2014 01.05.2017 27.03.2017 13.05.2017 27.03.2012 27.03.2017 31.10.2011 27.03.2017 30.03.2014 30.03.2017 30.03.2017 01.05.2014 Havzası Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle GASKĠ AAT 01.05.2017 01.05.2017 01.05.2017 01.05.2017 26.03.2017 Fiziksel+Biyolojik+ Çamur Arıtımı Fırat-Dicle X 363 Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 28-GĠRESUN Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Alucra Bulancak Bulancak Çamoluk Çamoluk Çanakçı Dereli Dereli Doğankent Espiye Espiye Eynesil Eynesil Görele Görele Güce KeĢap Merkez Merkez Piraziz Piraziz ġebinkarahisar Tirebolu Yağlıdere Yağlıdere Giresun Alucra Aydındere Bulancak Çamoluk Yenice Çanakçı Dereli Yavuzkemal Doğankent Soğukpınar Espiye Eynesil Ören ÇavuĢlu Görele Güce KeĢap Çaldağ ĠniĢdibi Bozat Piraziz ġebinkarahisar Tirebolu Üçtepe Yağlıdere 89.241 6.506 2.266 37.021 2.332 2.198 1.746 5.702 2.077 3.499 2.456 16.823 7.970 2.338 2.209 14.428 2.994 8.968 2.622 2.376 2.315 7.640 13.698 13.672 2.251 8.127 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 10.05.2012 11.05.2014 11.05.2014 11.05.2014 10.05.2017 10.05.2017 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Giresun Ön Arıtma ve DDD 11.05.2017 10.05.2017 01.01.2017 11.05.2017 11.05.2014 10.05.2014 31.12.2006 10.05.2017 10.05.2014 10.05.2017 11.05.2017 11.05.2017 10.05.2017 08.05.2017 08.05.2015 10.05.2014 10.05.2014 11.05.2017 11.05.2017 364 Fiziksel X Havzası Doğu Karadeniz YeĢilırmak Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz YeĢilırmak YeĢilırmak Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz YeĢilırmak Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Açıklama Ġkinci DDD ĠnĢaat AĢamasında ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 29-GÜMÜġHANE Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Kelkit Kelkit Kelkit Kelkit Kelkit Kelkit Kelkit Köse Kürtün Kürtün ġiran ġiran Torul Torul GümüĢhane Deredolu GümüĢgöze KaĢ Kelkit ÖbektaĢ Söğütlü Ünlüpınar Köse Kürtün Özkürtün ġiran YeĢilbük Altınpınar Torul 28.028 2.094 2.452 2.100 13.219 2.112 2.603 3.069 3.299 2.901 2.328 7.511 2.202 2.181 5.823 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 10.04.2014 01.04.2017 30.08.2016 15.04.2017 07.05.2014 01.05.2017 30.03.2017 01.04.2017 10.04.2017 15.03.2017 05.06.2017 11.04.2014 07.04.2017 13.05.2017 05.04.2017 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Havzası Doğu Karadeniz YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz YeĢilırmak YeĢilırmak Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz 365 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 30-HAKKÂRĠ Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Çukurca Merkez ġemdinli ġemdinli Yüksekova Yüksekova Yüksekova Hakkari Çukurca Durankaya Derecik ġemdinli Büyükçiftlik Esendere Yüksekova 57.954 7.033 3.789 8.661 11.727 3.726 3.343 59.410 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 13.05.2012 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2012 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Havzası Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle 366 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 31-HATAY Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Hatay 186.243 Altınözü Altınözü Altınözü Altınözü Belen Dörtyol Dörtyol Dörtyol Dörtyol Dörtyol Dörtyol Erzin Hassa Hassa Hassa Hassa Hassa Ġskenderun Ġskenderun Ġskenderun Ġskenderun Ġskenderun Ġskenderun Altınkaya Altınözü HacıpaĢa Yiğityolu Belen Altınçağ Dörtyol Karakese Kuzuculu Yeniyurt YeĢilköy Erzin Akbez Aktepe Ardıçlı Hassa Küreci Akçalı Arsuz Azganlık Bekbele Denizciler Gökmeydan 3.461 8.171 4.346 2.055 20.303 5.212 66.082 5.903 10.899 4.362 10.205 30.035 8.986 8.007 4.018 9.117 2.775 4.598 2.256 3.171 7.482 16.178 2.339 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Hatay AAT Fiziksel+Biyolojik 01.09.2009 01.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 22.10.2010 13.05.2017 01.05.2011 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 30.03.2015 30.03.2017 30.03.2017 30.03.2017 30.04.2017 13.05.2017 13.05.2017 01.05.2015 13.05.2017 01.04.2017 01.05.2017 Havzası Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları 367 Açıklama Tesisin Bakım Onarım ÇalıĢmaları Yapılıyor ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Ġskenderun Ġskenderun Ġskenderun Ġskenderun Ġskenderun Ġskenderun Ġskenderun Ġskenderun Kırıkhan Kırıkhan Kumlu Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Gözcüler Ġskenderun Karaağaç Karayılan Madenli Nardüzü Sarıseki Üçgüllük Kırıkhan Kurtlusoğuksu Kumlu Avsuyu Çekmece Dursunlu Ekinci GümüĢgöze Güzelburç Harbiye Karaali Karlısu Kuzeytepe Küçükdalyan MaĢuklu Narlıca OdabaĢı Ovakent Serinyol SubaĢı ġenköy 8.273 177.294 19.379 10.611 5.210 4.702 4.372 3.881 70.543 2.304 5.452 4.807 16.694 6.465 6.459 4.411 6.281 24.500 3.249 3.802 6.051 8.095 4.902 12.750 10.192 6.288 12.517 3.702 2.157 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 31.12.2012 Ġskenderun AAT 31.03.2011 31.03.2010 01.01.2012 13.05.2017 27.12.2016 01.06.2011 31.07.2011 13.05.2017 01.05.2017 31.05.2011 11.11.2013 31.10.2010 01.05.2016 26.12.2016 23.09.2014 11.08.2013 13.05.2017 13.05.2017 10.03.2010 01.06.2008 31.12.2009 13.05.2014 30.08.2014 13.05.2017 01.05.2013 01.04.2017 13.05.2017 368 Fiziksel+Biyolojik Havzası Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Merkez Merkez Payas Reyhanlı Samandağ Samandağ Samandağ Samandağ Samandağ Samandağ Samandağ Samandağ Samandağ Samandağ Samandağ Samandağ Samandağ Yayladağı Yayladağı Toygarlı Turunçlu YeĢilpınar Payas Reyhanlı Aknehir DeğirmenbaĢı Koyunoğlu KuĢalanı Mağracık Mızraklı Samandağ SutaĢı Tavla TekebaĢı Tomruksuyu Uzunbağ Yaylıca Karaköse Yayladağı 3.233 3.940 3.713 32.587 60.073 2.226 3.376 3.903 5.411 4.779 5.423 42.012 6.236 2.970 8.541 3.112 3.445 3.332 2.363 6.340 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 31.12.2014 11.11.2013 11.05.2017 13.05.2014 13.05.2012 31.12.2016 30.04.2016 31.12.2015 31.12.2015 30.08.2009 20.04.2017 20.04.2014 31.12.2015 13.05.2017 31.12.2014 31.12.2016 13.05.2017 13.05.2017 01.01.2017 13.05.2017 Havzası Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları Hatay Suları 369 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 32-ISPARTA Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Isparta 184.735 Aksu Atabey Eğirdir Eğirdir Gelendost Gelendost Gelendost Gönen Keçiborlu Keçiborlu Keçiborlu Merkez Merkez Senirkent Senirkent Sütçüler ġarkikaraağaç ġarkikaraağaç ġarkikaraağaç Uluborlu Yalvaç Yalvaç Yalvaç Aksu Atabey Eğirdir Sarıidris Bağıllı Gelendost Yaka Gönen Keçiborlu Kılıç Senir Kuleönü Savköy Büyükkabaca Senirkent Sütçüler Çarıksaraylar Çiçekpınar ġarkikaraağaç Uluborlu Bağkonak Çetince Dedeçam 1.903 4.516 20.340 3.020 2.025 5.349 2.164 3.360 7.283 2.052 2.690 2.467 3.605 3.743 5.524 2.641 3.379 2.579 9.538 5.817 2.067 2.106 2.027 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Isparta AAT Fiziksel+Biyolojik 26.08.2011 Eğirdir AAT Fiziksel+Biyolojik 01.05.2011 31.12.2016 01.06.2015 01.11.2011 01.01.2009 31.12.2009 04.04.2012 30.12.2016 10.05.2017 01.01.2012 01.07.2011 01.11.2013 01.04.2011 12.05.2011 01.05.2011 01.06.2011 01.06.2014 01.07.2011 01.07.2011 01.07.2011 370 Havzası Burdur Gölü Orta Akdeniz Burdur Gölü Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Burdur Gölü Burdur Gölü Burdur Gölü Burdur Gölü Burdur Gölü Burdur Gölü Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Açıklama 2. aĢama kapasite artırımı devam ediyor. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Yalvaç Yalvaç Yalvaç Yalvaç Yalvaç YeniĢarbademli Hüyüklü Kozluçay Özbayat Tokmacık Yalvaç YeniĢarbademli 2.808 2.176 2.002 2.087 20.853 2.345 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 28.02.2011 31.08.2011 01.06.2011 14.06.2016 Yalvaç AAT Fiziksel+Biyolojik 31.12.2009 371 Havzası Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Orta Akdeniz Konya Kapalı Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 33-MERSĠN BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye BüyükĢehir BüyükĢehir 801.318 Anamur Anamur Anamur Aydıncık Bozyazı Bozyazı Bozyazı Anamur Çarıklar Ören Aydıncık Bozyazı Tekeli Tekmen 35.789 3.178 3.379 7.851 15.414 3.509 3.099 30.12.2012 13.05.2017 13.05.2017 01.01.2015 20.12.2014 13.05.2017 13.05.2017 Çamlıyayla Çamlıyayla 4.272 15.05.2017 Doğu Akdeniz Çamlıyayla Sebil 3.252 15.05.2017 Doğu Akdeniz Erdemli Erdemli Erdemli AyaĢ ArpaçbahĢiĢ ÇeĢmeli 4.244 6.136 4.151 13.03.2017 01.05.2014 31.12.2016 Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Erdemli Erdemli 43.721 01.01.2013 Erdemli Erdemli Erdemli Erdemli Erdemli Erdemli Erdemli Esenpınar Kargıpınarı Kızkalesi Kocahasanlı Kumkuyu Limonlu Tömük 2.127 11.709 2.841 6.719 3.002 4.248 10.384 13.05.2017 X 22.08.2009 MESKĠ AAT ĠnĢaat Proje X X 13.03.2017 31.12.2016 16.03.2017 16.03.2017 01.05.2014 Biyolojik X X X 372 Açıklama Doğu Akdeniz X Kargıpınarı AAT Havzası Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Ġller Bankası (Proje Bitti) ĠPA (15 AAT) Ġller Bankası Proje Devam Ġller Bankası (Proje Bitti) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye Gülnar Gülnar Gülnar Gülnar Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Gülnar Köseçobanlı Kuskan Zeyne Akdeniz Bahçeli Toroslar YeniĢehir Adanalıoğlu Arpaçsakarlar Arslanköy Merkez Ayvagediği/Fatih 2.685 Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Çiftlikköy Davultepe Değirmençay DikilitaĢ Dorukkent Fındıkpınarı Gözne Güzelyayla Karacailyas Kazanlı Kuyuluk Mezitli Soğucak Tece Tepeköy Yalınayak 6.261 11.352 2.136 3.573 2.864 2.397 3.556 2.360 5.858 10.120 6.291 72.904 2.212 10.567 2.160 3.914 11.021 3.925 3.927 2.342 234.836 3.201 227.258 161.767 6.704 5.326 4.107 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X ĠnĢaat Proje Havzası 31.12.2011 15.05.2017 13.05.2017 15.05.2017 13.05.2010 13.05.2017 13.05.2010 13.05.2010 13.05.2017 13.05.2017 31.12.2011 Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz 25.07.2016 Doğu Akdeniz 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 20.07.2016 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2012 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz X 373 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye Merkez Mut YenitaĢkent Göksu 5.487 2.887 Mut Mut 31.520 13.05.2013 Silifke Silifke Silifke Silifke Silifke Silifke Silifke Silifke Tarsus Tarsus Tarsus Tarsus Tarsus Tarsus Tarsus Tarsus Arkum Akdere Atakent Atayurt Narlıkuyu Silifke TaĢucu YeĢilovacık Atalar Bağcılar BahĢiĢ Gülek Huzurkent Tarsus Yenice YeĢiltepe 2.359 2.145 5.612 7.403 2.944 52.961 7.820 2.563 2.151 2.578 2.445 3.988 12.553 229.921 8.447 2.652 15.05.2017 15.05.2017 13.05.2017 31.12.2012 01.06.2012 X X X ĠnĢaat Proje 13.05.2017 01.01.2011 Havzası Açıklama Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz X Silifke AAT Biyolojik Tarsus AAT Biyolojik 04.05.2014 15.05.2017 15.05.2013 13.05.2017 15.05.2017 01.01.2017 13.05.2014 15.05.2013 15.05.2017 374 Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 34-ĠSTANBUL ĠLÇE BELEDĠYE Adalar Bahçelievler Bakırköy Bağcılar BayrampaĢa Eminönü Esenler Eyüp Eyüp Fatih GaziosmanpaĢa GaziosmanpaĢa GaziosmanpaĢa GaziosmanpaĢa GaziosmanpaĢa Güngören Zeytinburnu Adalar Bahçelievler Bakırköy Bağcılar BayrampaĢa Eminönü Esenler Eyüp Göktürk Fatih Boğazköy Bolluca GaziosmanpaĢa Haraççı TaĢoluk Güngören Zeytinburnu BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Yatırımın ĠĢletmede BüyükĢehir Planlanan Var Nüfus Mücavir ĠĢletmeye Havzası 2007 ĠnĢaat Proje Alanında Alma Adı Arıtma Türü Tarihi 10.460 X Marmara 571.711 Ataköy AAT Biyolojik X Marmara Ataköy Ġleri Biyolojik AAT Ġleri Biyolojik X 214.821 719.267 272.196 32.557 517.235 303.824 16.085 422.941 22.410 10.875 890.522 10.266 13.068 318.545 288.743 X Yenikapı Ön Arıtma ve DDD 375 Fiziksel Marmara Açıklama Bakırköy ve Bahçelievler ĠnĢaat AĢamasındaki AAT‟ ye Bağlanacaktır. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 BeĢiktaĢ Beyoğlu Kağıthane Sarıyer Sarıyer ġiĢli Büyükçekmece Büyükçekmece Büyükçekmece Büyükçekmece Büyükçekmece Büyükçekmece Büyükçekmece Çatalca Çatalca Çatalca Çatalca Çatalca Kadıköy Ümraniye Ümraniye Ümraniye Avcılar Büyükçekmece Büyükçekmece GaziosmanpaĢa BeĢiktaĢ Beyoğlu Kağıthane Bahçeköy Sarıyer ġiĢli Büyükçekmece Gürpınar Kıraç Kumburgaz Mimarsinan Tepecik Yakuplu Çatalca Hadımköy Çiftlik Karacaköy Binkılıç Kadıköy Alemdar TaĢdelen Ümraniye Avcılar Esenyurt Beylikdüzü Arnavutköy 191.513 247.256 418.229 9.847 247.633 314.684 44.287 45.682 63.293 20.883 39.244 33.192 51.862 27.807 19.733 2.476 3.070 3.199 744.670 21.292 39.774 630.914 323.596 253.084 112.131 62.492 Küçükçekmece Küçükçekmece 784.128 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Planlanan Mücavir ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi X X ĠnĢaat Proje Havzası Baltalimanı Ön Arıtma ve DDD Fiziksel Marmara Kadıköy Ön Arıtma ve DDD Fiziksel Marmara X Ambarlı AAT X Küçükçekmece Ön Arıtma ve DDD 376 ĠnĢaat AĢamasında Olan Ambarlı AAT‟ ye Bağlanacak (1. Kademe 400.000m3/gün 2. kademe 1.000.000m3/gün) X Fiziksel Açıklama Marmara ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Maltepe Kartal Pendik Tuzla Tuzla Üsküdar Tuzla ġile ġile Silivri Silivri Silivri Silivri Silivri Silivri Silivri Maltepe Kartal Pendik Orhanlı Tuzla Üsküdar Akfırat Ağva ġile BüyükçavuĢlu Kavaklı GümüĢyaka Ortaköy Değirmen Çanta Celaliye 415.117 427.111 517.624 11.314 148.792 582.666 5.133 2.096 9.831 3.719 4.608 5.377 5.749 6.009 6.321 7.060 Silivri SelimpaĢa 11.955 Silivri Silivri 62.247 Ümraniye Kartal Sultanbeyli Ümraniye Ümraniye Beykoz Beykoz Ümraniye Büyükçekmece Çatalca Sarıgazi Samandıra Sultanbeyli Yenidoğan Ömerli Beykoz ÇavuĢbaĢı Çekme BahçeĢehir Durusu 76.855 112.653 272.758 49.593 3.977 200.572 19.539 70.683 25.116 2.299 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Planlanan Mücavir ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi X X X X X X X X X X X X X Tuzla AAT ve DDD1. AĢama Tuzla AAT ve DDD2. AĢama Biyolojik Ġleri Biyolojik Üsküdar Ön Arıtma ve DDD Kumbaba Ön Arıtma ve DDD Fiziksel X Havzası Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara PaĢaköy AAT Ġleri Biyolojik X Marmara Marmara X Küçüksu Ön Arıtma ve DDD Fiziksel Marmara X X BahçeĢehir AAT Terkos AAT Biyolojik Ġleri Biyolojik Marmara Marmara 377 Açıklama Marmara Marmara X X ĠnĢaat Proje Planlama AĢamasında (100.000m3/gün) Planlama AĢamasında (65.000m3/gün) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 35-ĠZMĠR Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Aliağa Aliağa Aliağa Balçova Bornova Buca Buca Gaziemir Gaziemir Güzelbahçe KarĢıyaka Konak Narlıdere Çiğli Çiğli Bayındır Bayındır Bayındır Bergama Bergama Bergama Beydağ ÇeĢme ÇeĢme Dikili Aliağa Helvacı YeniĢakran Balçova Bornova Buca Kaynaklar Gaziemir Sarnıç Yelki KarĢıyaka Konak Narlıdere Çiğli Sasallı Bayındır Canlı Çırpı Bergama Göçbeyli Zeytindağ Beydağ Alaçatı ÇeĢme Çandarlı 43.822 4.107 3.483 74.837 470.211 393.934 3.873 86.111 23.180 2.540 514.917 847.409 61.455 141.769 2.482 14.857 2.199 4.370 58.212 2.029 3.749 5.722 7.206 17.950 3.621 BüyükĢehir Mücavir Alanında X X BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın Var Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi X X X Aliağa AAT Doğal Arıtma Ege Denizi Ege Denizi Ege Denizi Kuzey Bölgesi AAT Fiziksel+Biyolojik Gediz 30.09.2008 01.01.2012 X Havzası 31.12.2008 31.12.2008 X 11.05.2017 31.12.2011 31.12.2016 10.05.2013 10.05.2013 31.12.2010 X 378 Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Ege Denizi Ege Denizi Ege Denizi Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Ege Denizi Açıklama Ġller Bankası (Proje Bitti) Ġller Bankası (Proje Bitti) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) BüyükĢehir Mücavir Alanında BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın Var Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Dikili Foça Foça Foça Foça Dikili Bağarası Foça Gerenköy Yenifoça 14.545 4.008 13.257 3.175 6.640 Güzelbahçe Güzelbahçe 15.651 Güney Bölgesi AAT Karaburun Karaburun Karaburun KemalpaĢa KemalpaĢa KemalpaĢa KemalpaĢa KemalpaĢa Kınık Kınık Kınık Karaburun Karaburun Mordoğan Armutlu Bağyurdu KemalpaĢa Ören Ulucak Kınık Poyracık Yayakent 2.489 Efes AAT Kuyucak AAT 2.933 7.257 7.737 37.126 3.693 5.256 11.340 5.717 2.024 X X X X X X X X X X Dikili Ön Arıtma Bağarası AAT Foça AAT Fiziksel Fiziksel+Biyolojik Fiziksel+Biyolojik Fiziksel+Biyolojik (Anaerobik+Aerobik) Biyolojik Biyolojik Kiraz Kiraz 8.683 Menderes Menderes Menderes Menderes Menderes Görece Tekeli Oğlananası 20.576 8.223 4.450 2.387 X Menderes Gümüldür 6.355 X 31.10.2008 Küçük Menderes X 2012 01.03.2009 Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Ege Denizi Ege Denizi Ege Denizi ĠZSU tarafından yaptırılıyor. Atıksu Arıtma Tesisi 1999 yılında tamamlanmıĢ ancak kanalizasyon hattı bağlantısındaki problemler nedeni ile çalıĢtırılamamıĢtır. Kiraz Belediyesi AAT Fiziksel+Biyolojik Küçük Menderes Tahtalı AAT Fiziksel+Biyolojik Küçük Menderes Gümüldür ansiyonlar Bölgesi AAT Fiziksel+Biyolojik Küçük Menderes 379 Açıklama Ege Denizi Gediz Gediz Gediz Gediz 01.01.2011 30.06.2011 31.01.2012 31.12.2008 31.12.2008 31.12.2008 31.12.2008 31.01.2012 Havzası ATIKSU ARITIMI Ġlçe Belediye Menderes Menemen Menemen Menemen Menemen Menemen Menemen Menemen Menemen ÖdemiĢ ÖdemiĢ ÖdemiĢ ÖdemiĢ ÖdemiĢ ÖdemiĢ Özdere Asarlık Emiralem Harmandalı Koyundere Menemen Seyrek Türkelli Ulukent Bademli Birgi Gölcük Kaymakçı Ovakent ÖdemiĢ DoğanbeyPayamlı Seferihisar Ürkmez Belevi Selçuk Gökçen Tire Ayrancılar ÇaybaĢı Pancar SubaĢı Seferihisar Seferihisar Seferihisar Selçuk Selçuk Tire Tire Torbalı Torbalı Torbalı Torbalı EYLEM PLANI (2008–2012) Nüfus 2007 BüyükĢehir Mücavir Alanında 7.394 20.394 3.351 6.162 6.420 53.940 3.174 2.424 18.935 2.900 2.393 2.107 4.685 3.243 71.219 X X X X X X X X X 2.456 X 16.114 4.030 2.258 27.284 2.603 48.565 16.586 10.162 4.932 5.281 X X BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın Var Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 31.10.2008 30.06.2011 31.12.2012 30.06.2011 31.12.2008 31.12.2008 30.09.2008 30.06.2011 30.06.2011 X 30.06.2011 01.11.2009 X X X X X Havzası Küçük Menderes Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Küçük Menderes Gediz Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes 31.12.2008 X Ürkmez AAT Doğal Arıtma Selçuk AAT Stabilizasyon Havuzu 30.09.2011 31.12.2008 30.11.2008 30.11.2008 380 Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes Açıklama ĠZSU tarafından yaptırılıyor. Dünya Bankası (9.700.000 Avro) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 BüyükĢehir Mücavir Alanında Torbalı Torbalı Urla Torbalı YazıbaĢı Urla 62.080 7.260 41.058 X X X BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın Var Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 30.11.2008 31.12.2008 31.08.2008 Havzası Küçük Menderes Küçük Menderes Küçük Menderes 381 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 36-KARS Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Akyaka Arpaçay Digor Digor Kağızman SarıkamıĢ Selim Susuz Kars Akyaka Arpaçay Dağpınar Digor Kağızman SarıkamıĢ Selim Susuz 76.992 2.810 2.983 3.730 2.988 23.012 17.915 5.170 2.856 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 02.05.2012 03.05.2017 31.12.2012 20.10.2014 20.10.2014 2014 01.05.2013 27.04.2017 10.12.2012 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Arıtma Adı Türü Havzası Aras Aras Aras Aras Aras Aras Aras Aras Aras 382 Açıklama DPT Düzey2 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 37-KASTAMONU Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Abana Ağlı Araç Azdavay Bozkurt Cide Çatalzeytin Daday Devrekani Doğanyurt Hanönü Ġhsangazi Ġnebolu Küre PınarbaĢı Kastamonu Abana Ağlı Araç Azdavay Bozkurt Cide Çatalzeytin Daday Devrekani Doğanyurt Hanönü Ġhsangazi Ġnebolu Küre PınarbaĢı 80.582 2.886 2.158 6.284 2.916 4.584 5.583 2.522 3.320 5.603 1.328 2.112 2.807 9.747 2.916 2.054 20.03.2012 12.09.2014 13.05.2017 30.04.2017 20.05.2017 01.01.2017 01.02.2011 30.04.2017 13.05.2017 22.05.2017 Seydiler Seydiler 2.589 13.05.2017 ġenpazar TaĢköprü Tosya ġenpazar TaĢköprü Tosya 1.565 16.288 11.05.2014 26.841 13.05.2014 13.05.2017 01.01.2017 15.05.2016 13.05.2017 12.05.2017 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede Havzası ĠnĢaat Proje Arıtma Adı Türü X Kızılırmak Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Kızılırmak Batı Karadeniz Batı Karadeniz Kızılırmak Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz X Batı Karadeniz Batı Karadeniz Kızılırmak Kızılırmak 383 Açıklama KfW Bayındırlık Bakanlığı % 75+ Belediye Bütçesi % 25 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 38-KAYSERĠ Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Hacılar Ġncesu Kocasinan Kocasinan Melikgazi Melikgazi Melikgazi Melikgazi Melikgazi Melikgazi Melikgazi Talas AkkıĢla Bünyan Bünyan Bünyan Bünyan Hacılar Ġncesu Erkilet Kocasinan Ağırnas Gesi Hisarcık Kıranardı Melikgazi Mimarsinan Turan Talas AkkıĢla Akmescit Bünyan Güllüce Karakaya 11.079 11.373 14.854 332.749 2.916 26.749 4.175 3.129 364.084 20.052 2.039 57.939 2.624 2.043 12.905 2.505 2.274 BüyükĢehir Mücavir Alanında BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın Var Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi X KASKĠ AAT Ġleri Biyolojik Develi 36.121 1997 Develi Felahiye Ġncesu Sindelhöyük Felahiye Kızılören 4.407 2.075 2.780 05.10.2016 13.05.2017 31.12.2009 X Açıklama Kızılırmak 05.05.2017 09.05.2016 13.05.2012 09.05.2014 31.12.2016 Develi Havzası Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Develi AAT SKKY deĢarj standartlarını sağlayamaması nedeniyle Develi Belediyesi tesiste revizyon Kızılırmak çalıĢmaları yapmak için Bakanlığımızdan kredi talebinde bulunmuĢur. Biyolojik X 384 Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Proje Onayı Yapıldı ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Kocasinan Özvatan PınarbaĢı Sarıoğlan Sarıoğlan Sarıoğlan Sarız Talas Talas Talas Tomarza Tomarza Yahyalı Yahyalı YeĢilhisar Yemliha Özvatan PınarbaĢı Çiftlik Palas Sarıoğlan Sarız BaĢakpınar Kepez Kuruköprü Dadaloğlu Tomarza Derebağ Yahyalı YeĢilhisar 5.035 3.178 12.654 3.227 3.964 3.569 4.607 3.765 2.349 2.171 2.471 10.414 2.216 20.227 9.655 BüyükĢehir Mücavir Alanında X X X BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın Var Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 31.12.2016 02.05.2017 01.08.2010 25.10.2008 08.05.2016 15.01.2017 05.10.2016 31.12.2009 31.12.2009 31.12.2009 30.04.2011 20.07.2013 31.12.2016 31.12.2013 30.03.2014 X X X X X X X 385 Havzası Kızılırmak Kızılırmak Seyhan Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Seyhan Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Seyhan Seyhan Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Açıklama Proje Onayı Yapıldı Proje Onayı Yapıldı Proje Onayı Yapıldı Ġller Bankası Proje Bitti Ġller Bankası Proje Bitti ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 39-KIRKLARELĠ Ġlçe Belediye Merkez Babaeski Babaeski Babaeski Demirköy Demirköy Kofçaz Lüleburgaz Lüleburgaz Lüleburgaz Lüleburgaz Lüleburgaz Merkez Merkez Merkez Pehlivanköy Pınarhisar Pınarhisar Vize Vize Vize Vize Kırklareli Alpullu Babaeski Mandıra Demirköy Ġğneada Kofçaz Ahmetbey BüyükkarıĢtıran Evrensekiz Kırıkköy Lüleburgaz Ġnece Kavaklı Üsküp Pehlivanköy Kaynarca Pınarhisar Çakılı Kıyıköy Sergen Vize BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Nüfus Planlanan 2007 ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 59.970 3.072 27.631 4.017 4.052 2.058 1.047 4.443 5.355 2.989 2.031 95.466 2.310 3.758 2.532 2.063 2.712 10.253 2.597 2.220 2.023 11.908 13.05.2012 13.04.2017 13.05.2014 13.04.2017 13.05.2017 06.04.2017 X 31.12.2011 30.01.2017 01.06.2014 31.12.2014 13.05.2012 15.02.2017 15.02.2017 15.02.2017 10.05.2017 13.05.2017 01.01.2014 15.02.2017 31.12.2014 31.12.2016 12.05.2014 386 Havzası Ergene Ergene Ergene Ergene Karadeniz Karadeniz Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Karadeniz Ergene Ergene Açıklama Proje Onayı Yapıldı ĠPA (15 AAT) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 40-KIRġEHĠR Ġlçe Belediye Merkez Akçakent Akpınar Boztepe Çiçekdağı Çiçekdağı Kaman Kaman Kaman Merkez Mucur KırĢehir Akçakent Akpınar Boztepe Çiçekdağı Köseli Demirli Kaman Kurancılı Özbağ Mucur BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Nüfus Planlanan 2007 ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 99.832 1.182 3.150 3.203 6.604 3.221 2.377 21.118 2.492 3.842 11.984 01.12.2010 X 31.12.2011 13.05.2016 30.03.2017 01.05.2017 01.01.2017 13.05.2014 20.03.2017 08.05.2017 15.04.2014 387 Havzası Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 41-KOCAELĠ ĠLÇE BELEDĠYE Nüfus 2007 BüyükĢehir Mücavir Alanında Gebze Gebze Gebze Gebze Gebze Çayırova Darıca Dilovası ġekerpınar TavĢancıl 36.741 109.580 35.856 8.344 4.345 X X X X X Gebze Gebze 310.815 X Gölcük Gölcük Gölcük Gölcük Gölcük Merkez Merkez Gölcük Kandıra Gölcük Karamürsel Karamürsel Körfez Körfez Derince Körfez Merkez Merkez Değirmendere Gölcük Halıdere Hisareyn Ġhsaniye Bahçecik Yeniköy Yazlık Kandıra UlaĢlı Ereğli Karamürsel Hereke Körfez Derince Kirazlıyalı BekirpaĢa KarĢıyaka 29.906 71.538 4.083 4.083 12.839 12.232 8.515 2.278 15.473 2.479 3.684 36.466 18.877 97.535 113.991 2.971 127.031 7.025 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın Var Planlanan Havzası ĠĢletmeye Arıtma ĠnĢaat Proje Adı Alma Tarihi Türü 13.05.2014 Marmara 13.05.2010 Marmara 13.05.2014 Marmara 13.05.2017 Marmara 13.05.2017 Marmara Mutlukent Evsel AAT Biyolojik Marmara Göçmen Konutları AAT Biyolojik Marmara X Gölcük AAT Biyolojik Marmara Yeniköy AAT Biyolojik Marmara Marmara Marmara X Karamursel AAT Biyolojik Marmara X Körfez AAT Biyolojik Marmara X X X X X 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 Marmara 42 Evler AAT 388 Biyoljik Marmara Açıklama Gebze AAT MEMPIS + Ġller Bankası(Proje Devam) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) ĠLÇE BELEDĠYE Nüfus 2007 Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Saraybahçe Büyükderbent KuruçeĢme SarımeĢe Uzuntarla Acısu AkmeĢe Alikahya Arslanbey Köseköy Kullar Suadiye Uzunçiftlik Yuvacık EĢme MaĢukiye 121.393 4.311 11.785 4.334 4.562 3.285 2.064 23.197 10.573 17.492 13.730 6.352 14.893 18.491 3.233 5.739 BüyükĢehir Mücavir Alanında BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın Var Planlanan ĠĢletmeye Arıtma ĠnĢaat Proje Adı Alma Tarihi Türü X X X Seka AAT 13.05.2017 13.05.2017 X X X Biyoljik Havzası Marmara Marmara Marmara Kullar AAT 13.05.2017 13.05.2017 Biyolojik Marmara Marmara Marmara 389 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 42-KONYA BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye BüyükĢehir BüyükĢehir 973.791 Ahırlı Ahırlı Akören AkĢehir AkĢehir AkĢehir AkĢehir AkĢehir AkĢehir AkĢehir Altınekin Altınekin Altınekin Altınekin BeyĢehir BeyĢehir BeyĢehir BeyĢehir BeyĢehir BeyĢehir Bozkır Bozkır Cihanbeyli Ahırlı Akkise Akören Adsız AkĢehir AltuntaĢ Çakıllar Doğrugöz Karahüyük Ortaköy Akıncılar Altınekin Dedeler Oğuzeli BeyĢehir Doğanbey Huğlu Karaali Sadıkhacı Üzümlü Bozkır Sarıoğlan Bulduk 1.098 3.481 2.781 3.394 63.472 2.160 3.010 4.393 2.011 2.128 2.764 3.711 2.060 2.352 32.799 2.558 3.232 2.544 2.158 4.444 6.801 2.282 2.180 01.01.2009 KOSKĠ AAT Ġleri Arıtma ĠnĢaat Proje X Konya Kapalı X 13.05.2017 31.12.2014 X AkĢehir AAT 22.05.2010 01.01.2016 13.05.2017 01.09.2016 13.05.2017 13.05.2017 01.04.2017 13.05.2017 13.05.2017 Stabilizasyon Havuzu Doğal Arıtma X X X BeyĢehir AAT Fiziksel+Biyolojik X 390 Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Açıklama 2009 Yılı Ġçerisinde iĢletmeye alınacak Ġhale Tarihi 11.06.2007 Ġller Bankası Akarçay X 13.05.2017 20.12.2010 30.03.2011 01.05.2012 31.12.2012 05.06.2010 05.06.2016 31.12.2016 Havzası Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Akarçay Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Proje Onayı Yapıldı Proje Onayı Yapıldı BitiĢ Tarihi 2009 ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Cihanbeyli Cihanbeyli Cihanbeyli Cihanbeyli Cihanbeyli Cihanbeyli Cihanbeyli Cihanbeyli Cihanbeyli Cihanbeyli Çeltik Çeltik Çumra Çumra Çumra Çumra Çumra Derbent Derebucak Derebucak Doğanhisar Doğanhisar Emirgazi Emirgazi Ereğli Ereğli Ereğli Ereğli Ereğli Cihanbeyli Gölyazı Günyüzü Kandil Karabağ KuĢça KütükuĢağı TaĢpınar Yapalı Yeniceoba Çeltik Gökpınar Alibeyhüyüğü Çumra Ġçeriçumra Karkın Okçu Derbent Çamlık Derebucak BaĢköy Doğanhisar Demirci Emirgazi Aziziye Belkaya Çayhan Ereğli Zengen BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 15.192 4.036 2.387 2.185 3.403 2.579 2.418 3.427 2.296 7.863 4.250 3.460 3.019 28.153 7.460 3.297 2.810 3.033 2.003 3.017 3.096 5.945 2.278 5.567 2.834 5.912 2.050 94.542 2.040 31.12.2010 13.05.2017 31.12.2014 13.05.2017 01.01.2016 13.05.2017 13.05.2017 31.12.2014 31.12.2014 13.05.2017 2016 13.05.2017 01.03.2011 13.05.2014 13.05.2014 31.12.2016 01.01.2016 01.05.2011 01.03.2011 31.12.2011 31.12.2011 13.05.2017 15.01.2016 15.11.2015 13.05.2017 13.05.2017 30.10.2011 11.02.2008 24.06.2011 ĠnĢaat Proje X X X 391 Havzası Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Sakarya Sakarya Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Sakarya Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Açıklama Ġller Bankası (Proje Bitti) Stabilizasyon Havuzu ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Güneysınır Hadım Hadım Hadım Hüyük Hüyük Ilgın Ilgın Ilgın Ilgın Kadınhanı Kadınhanı Kadınhanı Kadınhanı Karapınar Karapınar Karapınar Karapınar Karapınar Karatay Karatay Karatay Kulu Kulu Kulu Kulu Meram Meram Meram Güneysınır Dedemli Hadım Korualan Hüyük Selki Argıthanı AĢağıçiğil Ilgın Yukarıçiğil Atlantı Kadınhanı Kolukısa Osmancık HotamıĢ Ġslik Karapınar Kayalı YeĢilyurt Ġsmil Karatay Ovakavağı Kozanlı Kulu TavĢancalı Zincirlikuyu KaĢınhanı Meram Sefaköy BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 5.089 2.285 3.238 2.052 3.618 2.121 3.937 4.901 31.178 3.331 3.088 14.096 2.700 3.018 2.315 2.133 31.913 2.998 2.932 5.930 229.995 2.031 2.280 20.496 4.372 2.153 3.514 282.523 2.300 Güneysınır AAT Stabilizasyon Havuzu Ilgın AAT Stabilizasyon Havuzu ĠnĢaat Proje 01.05.2017 08.05.2014 15.10.2009 13.05.2017 13.05.2017 01.01.2016 13.05.2017 30.10.2015 09.09.2016 X Kadınhanı AAT X X X Zincirlikuyu AAT X X Stabilizasyon Havuzu 01.05.2017 01.05.2017 31.12.2016 31.12.2016 30.11.2010 31.12.2016 01.07.2009 31.12.2016 13.05.2010 31.12.2016 13.05.2017 01.08.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2010 13.05.2017 392 Doğal Arıtma Havzası Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Açıklama Proje Onayı Yapıldı Proje Onayı Yapıldı ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Sarayönü Sarayönü Selçuklu Selçuklu SeydiĢehir SeydiĢehir SeydiĢehir SeydiĢehir TaĢkent TaĢkent Tuzlukçu Yalıhüyük Yunak Yunak Halıcı Sarayönü Selçuklu Tepe Gevrekli Ortakaraören SeydiĢehir TaraĢcı Balcılar TaĢkent Tuzlukçu Yalıhüyük Kuzören Yunak BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 8.378 9.053 454.537 4.604 2.065 3.438 37.763 2.498 2.557 1.300 3.977 1.612 2.296 10.107 X 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2010 Tepeköy AAT 31.12.2016 31.12.2016 13.05.2014 11.05.2017 31.12.2009 31.12.2016 15.05.2011 13.05.2014 393 Fiziksel+Biyolojik ĠnĢaat Proje Havzası Sakarya Sakarya Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Akarçay Konya Kapalı Sakarya Sakarya Açıklama ĠPA (15 AAT) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 43-KÜTAHYA Ġlçe Belediye Merkez AltıntaĢ Aslanapa Çavdarhisar Domaniç Domaniç Dumlupınar Emet Gediz Gediz Gediz Hisarcık Merkez Pazarlar Simav Simav Simav Simav Simav Simav Simav ġaphane TavĢanlı TavĢanlı TavĢanlı TavĢanlı TavĢanlı Kütahya AltıntaĢ Aslanapa Çavdarhisar Çukurca Domaniç Dumlupınar Emet Eskigediz Gediz Gökler Hisarcık Seyitömer Pazarlar Akdağ Beyce Çitgöl Güney KuĢu NaĢa Simav ġaphane Çukurköy TavĢanlı Tepecik Kuruçay Tunçbilek BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Nüfus Planlanan Havzası 2007 ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 212.934 Kütahya AAT Ġleri Arıtma Sakarya 5.976 01.01.2016 Sakarya 1.740 Sakarya 2.333 11.05.2017 Susurluk 2.507 11.05.2017 Susurluk 4.931 11.05.2017 Susurluk 1.442 Sakarya 10.198 13.05.2014 Susurluk 3.602 10.05.2017 Gediz 18.728 Gediz AAT Biyolojik Gediz 2.984 31.12.2011 Gediz 4.815 10.05.2017 Susurluk 2.238 13.05.2017 Sakarya 2.979 31.12.2011 Gediz 2.322 31.12.2011 Susurluk 2.012 31.12.2011 Susurluk 3.775 31.12.2011 X Susurluk 2.088 30.07.2016 Susurluk 2.459 31.12.2011 Susurluk 2.011 31.12.2011 Susurluk 25.677 01.05.2014 Susurluk 3.262 31.12.2011 Gediz 4.924 31.12.2011 Susurluk 55.240 31.12.2010 Susurluk 2.958 Tepecik AAT Biyolojik Susurluk 2.170 4.317 11.05.2017 Susurluk 394 Açıklama Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 44-MALATYA Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Battalgazi Battalgazi Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez YeĢilyurt YeĢilyurt Akçadağ Akçadağ Akçadağ Arapkir Arguvan Darende Darende Darende Darende DoğanĢehir DoğanĢehir DoğanĢehir DoğanĢehir DoğanĢehir Malatya Battalgazi Hatunsuyu Dilek Hanımınçiftliği Konak Orduzu ġahnahan Topsöğüt BostanbaĢı Yakınca Akçadağ Çatyol/Bahri Ören Arapkir Arguvan AĢağıulupınar Ayvalı Balaban Darende DoğanĢehir Erkenek Gövdeli Kurucaova Polat 383.185 15.847 4.673 7.443 12.337 5.582 12.165 3.365 5.943 5.337 10.005 8.427 2.423 2.727 6.367 2.057 2.342 3.658 2.945 9.685 10.176 4.760 2.370 3.057 2.655 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Malatya AAT Fiziksel+Biyolojik 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 15.03.2010 18.04.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 15.04.2017 01.01.2017 10.04.2017 13.05.2017 Havzası Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle 395 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 DoğanĢehir Doğanyol Hekimhan Hekimhan Hekimhan Kale Kuluncak Merkez Pötürge Yazıhan Yazıhan Yazıhan YeĢilyurt YeĢilyurt Sürgü Doğanyol Güzelyurt Hekimhan KurĢunlu Kale Kuluncak Yaygın Pötürge Durucasu Fethiye Yazıhan Gündüzbey YeĢilyurt 3.775 1.687 2.572 7.708 2.251 2.033 1.997 2.431 3.337 2.388 3.107 2.363 3.581 7.700 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 13.05.2017 Havzası Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle 13.05.2017 01.10.2009 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 396 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 45-MANĠSA Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Ahmetli Akhisar Akhisar Akhisar Akhisar Akhisar Akhisar Akhisar Akhisar Akhisar Manisa Ahmetli Akhisar Akselendi Ballıca Beyoba Dağdere Kayalıoğlu Mecidiye Medar Süleymanlı 281.890 9.517 96.393 2.794 2.409 2.317 2.813 2.093 2.175 2.093 2.308 Akhisar Zeytinliova 3.971 AlaĢehir AlaĢehir AlaĢehir AlaĢehir AlaĢehir Demirci Demirci Gölmarmara Gördes Gördes Kırkağaç AlaĢehir Kavaklıdere Killik Uluderbent YeĢilyurt Borlu Demirci Gölmarmara Gördes GüneĢli Bakır 45.971 5.082 2.606 2.952 3.719 2.529 18.642 9.938 10.295 2.841 4.591 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Manisa AAT Ahmetli AAT Akhisar AAT Fiziksel+Biyolojik Fiziksel+Biyolojik Fiziksel+Biyolojik Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Zeytinliova Belediyesi ile Çevre Koruma ve GeliĢtirme Derneği AAT Fiziksel+Biyolojik Gediz AlaĢehir AAT Fiziksel+Biyolojik Gölmarmara AAT Fiziksel+Biyolojik Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Ege Denizi 15.05.2011 13.05.2017 03.09.2010 03.01.2017 30.06.2009 31.12.2009 13.05.2017 01.12.2016 29.03.2009 01.06.2011 01.12.2011 13.05.2017 30.06.2015 01.05.2013 01.03.2013 13.05.2013 13.05.2017 397 Açıklama Kapasite artıĢı ve revizyon yapılacak Kapasite artıĢı ve revizyon yapılacak ATIKSU ARITIMI Ġlçe Kırkağaç Kırkağaç Kırkağaç Kırkağaç KöprübaĢı Kula Kula Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Salihli Salihli Salihli Salihli Salihli Salihli Salihli Sarıgöl Saruhanlı Saruhanlı Saruhanlı Saruhanlı Saruhanlı Saruhanlı Saruhanlı Saruhanlı Selendi Belediye Gelenbe Ġlyaslar Karakurt Kırkağaç KöprübaĢı Gökçeören Kula AĢağıçobanisa Karaağaçlı Karaoğlanlı Muradiye Sancaklıbozköy Adala Durasıllı Gökeyüp Salihli Sartmahmut Taytan Yılmaz Sarıgöl Büyükbelen Dilek Hacırahmanlı HalitpaĢa Koldere Mütevelli PaĢaköy Saruhanlı Selendi EYLEM PLANI (2008–2012) Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 2.628 2.750 3.088 26.006 5.002 2.945 23.863 3.062 2.284 2.137 6.194 2.498 2.123 4.787 2.175 96.594 5.153 2.885 5.249 13.045 3.072 2.258 3.313 3.059 3.874 3.084 2.064 15.151 6.903 13.05.2017 13.05.2017 01.01.2016 15.05.2010 30.06.2015 31.12.2011 22.06.2011 31.12.2015 31.12.2011 05.01.2012 31.12.2015 30.09.2009 01.01.2016 31.12.2015 01.01.2016 01.05.2012 03.01.2017 01.01.2016 01.01.2016 13.05.2014 01.01.2016 01.10.2016 01.12.2011 01.01.2016 01.05.2016 13.05.2017 13.05.2017 01.01.2009 11.05.2017 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje X X 398 Havzası Açıklama Ege Denizi Ege Denizi Ege Denizi Ege Denizi Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Gediz Ġller Bankası (Proje Bitti) Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor)) ATIKSU ARITIMI Ġlçe Soma Soma Soma Soma Turgutlu Turgutlu Turgutlu Belediye Avdan Cenkyeri Soma Turgutalp Derbent Turgutlu Urganlı EYLEM PLANI (2008–2012) Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 2.402 3.674 70.683 9.113 2.201 111.166 5.223 01.01.2015 15.06.2014 13.05.2012 15.06.2011 01.01.2010 31.12.2012 13.05.2017 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Ege Denizi Ege Denizi Ege Denizi Ege Denizi Gediz Gediz Gediz 399 Açıklama ĠPA (15 AAT) ĠPA(2008 Yılı) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 46-KAHRAMANMARAġ BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez AfĢin AfĢin AfĢin AfĢin AfĢin AfĢin AfĢin Andırın Andırın Andırın Çağlayancerit Çağlayancerit Çağlayancerit Ekinözü Elbistan Elbistan Elbistan Elbistan KahramanmaraĢ AfĢin Altınelma ArıtaĢ Büyüktatlı Çobanbeyli Çoğulhan Tanır Andırın Geben YeĢilova Bozlar Çağlayancerit Düzbağ Ekinözü BakıĢ Büyükyapalak Demircilik Doğan 371.463 38.625 2.800 5.969 2.112 3.392 3.369 3.180 8.026 2.446 2.927 2.168 12.454 6.070 5.916 2.339 2.723 2.184 3.312 01.12.2010 13.05.2014 13.05.2017 20.08.2016 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 01.09.2015 10.05.2017 17.03.2016 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 01.05.2017 01.11.2011 Elbistan Elbistan 82.238 13.05.2014 Elbistan Elbistan Elbistan Elbistan Göksun Göksun Göksun Izgın Ġğde Karaelbistan Söğütlü Büyükkızılcık Değirmendere Ericek 2.541 2.522 5.575 2.383 5.203 2.203 3.261 25.12.2010 15.05.2017 05.12.2009 01.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 Havzası X Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan X Ceyhan 13.05.2017 Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan 400 Açıklama Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Dünya Bankası (8,5 Milyon Euro) Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Göksun Göksun Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Nurhak Nurhak Nurhak Nurhak Pazarcık Pazarcık Pazarcık Pazarcık Pazarcık Türkoğlu Türkoğlu Türkoğlu Türkoğlu Türkoğlu Göksun Kanlıkavak Baydemirli Döngele Fatih Fatmalı Ilıca Kale Karacasu Kavlaklı Kürtül Önsen ġahinkayası Tekir BarıĢ Kullartatlar Nurhak YeĢilkent Büyüknacar Evri Narlı Pazarcık Yumaklıcerit Beyoğlu Kılılı ġekeroba Türkoğlu YeĢilyöre 17.008 2.953 3.512 2.632 4.850 3.418 2.773 3.773 9.342 2.633 2.567 3.807 3.208 2.582 2.982 2.764 5.835 2.752 2.732 2.818 8.547 29.339 2.340 8.035 5.628 7.009 13.822 3.777 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 01.02.2016 13.05.2017 13.05.2017 31.03.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 11.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 10.09.2011 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 01.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 Havzası Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan 401 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 47-MARDĠN BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Mardin 82.134 31.12.2008 Fırat-Dicle Dargeçit Dargeçit Dargeçit Derik Kızıltepe Kızıltepe Kızıltepe Kızıltepe Kızıltepe Mazıdağı Merkez Merkez Merkez Midyat Midyat Midyat Midyat Midyat Midyat Midyat Nusaybin Nusaybin Dargeçit Kılavuz Sümer Derik Dikmen Gökçe Kızıltepe ġenyurt Yüceli Mazıdağı Kabala Ortaköy Yalım Acırlı ÇavuĢlu Gelinkaya Midyat Söğütlü ġenköy YolbaĢı Akarsu Duruca 14.118 2.812 2.612 19.535 4.859 6.563 127.148 2.687 2.220 10.297 10.951 7.625 4.465 6.772 7.940 3.341 56.340 6.482 6.207 3.815 4.021 3.807 01.10.2012 02.04.2016 13.05.2017 30.11.2013 10.11.2009 10.11.2009 10.05.2010 01.01.2015 10.11.2009 23.05.2014 08.08.2013 15.11.2012 01.05.2015 10.10.2016 31.12.2013 31.12.2013 25.04.2012 13.05.2017 15.10.2014 01.08.2013 15.12.2010 15.12.2011 Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle X X X X X 402 Havzası Açıklama Türk-Alman Mali ve Teknik ĠĢ Birliği AnlaĢması Kapsamında Gelecekte ĠĢbirliğine Tabi Proje Proje Onayı Yapıldı Proje Onayı Yapıldı Proje Onayı Yapıldı Proje Onayı Yapıldı ĠPA (15 AAT) Proje Onayı Yapıldı ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Nusaybin Nusaybin Ömerli Savur Savur Savur Savur YeĢilli Girmeli Nusaybin Ömerli Pınardere Savur Sürgücü YeĢilalan YeĢilli 5.298 88.296 7.166 3.288 8.942 4.030 2.383 14.635 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 30.08.2012 13.05.2012 30.11.2012 01.04.2016 25.06.2014 01.04.2016 30.11.2015 08.08.2013 X 403 Havzası Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Açıklama Proje Onayı Yapıldı ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 48-MUĞLA Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Bodrum Bodrum Muğla Yalı Bitez 52.918 4.604 5.217 Bodrum Bodrum Bodrum Bodrum Bodrum Bodrum Bodrum Bodrum Bodrum Bodrum Dalaman Datça Fethiye Fethiye Fethiye Fethiye Fethiye Fethiye Fethiye Fethiye Fethiye Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü 13.05.2012 13.05.2017 Havzası Bitez AAT Biyolojik Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz 28.575 Ġçmeler AAT Biyolojik Batı Akdeniz Göltürkbükü 3.777 Göltürkbükü 1. AAT Göltürkbükü 2. AAT Biyolojik Biyolojik (Paket) Batı Akdeniz GümüĢlük Gündoğan Konacık Mumcular OrtakentyahĢi Turgutreis Yalıkavak Dalaman Datça Çamköy Çiftlik EĢen Fethiye Göcek Kadıköy Karaçulha Karadere Kemer 3.479 5.400 8.717 2.864 5.650 12.613 8.701 20.945 8.839 3.891 2.217 2.421 66.271 3.625 2.209 13.063 3.433 5.369 Gündoğan AAT Biyolojik 31.12.2011 X 15.10.2010 13.05.2017 15.06.2011 15.06.2011 X X Yalıkavak AAT Dalaman AAT Datça AAT Biyolojik Biyolojik Fethiye AAT Göcek AAT Ġleri Arıtma Biyolojik 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 404 Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Açıklama Gümbet AAT Proje Onayı Var Gölköy AAT proje Onayı Var Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Fethiye2. AAT KfW ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Fethiye Kumluova 3.722 Fethiye Ölüdeniz 2.974 Fethiye Fethiye Kavaklıdere Kavaklıdere Köyceğiz Köyceğiz Köyceğiz Marmaris Marmaris Marmaris Seki YeĢilüzümlü Kavaklıdere MenteĢe Beyobası Köyceğiz Toparlar Armutalan Beldibi Ġçmeler 2.357 2.808 2.797 2.497 2.697 8.466 4.148 15.549 8.546 4.456 Marmaris Marmaris 28.171 Marmaris Merkez Merkez Merkez Merkez Milas Milas Milas Milas Milas Ortaca Ortaca Ula Ula Bozburun Bayır Kafaca Yerkesik YeĢilyurt Beçin Güllük Milas Ören Selimiye Dalyan Ortaca Akyaka Gökova 2.273 4.119 2.211 2.405 2.652 4.300 3.616 48.896 2.346 4.674 4.393 21.634 2.269 2.088 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 13.05.2017 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Havzası Batı Akdeniz Ölüdeniz AAT Belcekız AAT Biyolojik Biyolojik 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Büyük Menderes Büyük Menderes Batı Akdeniz Köyceğiz AAT Biyolojik Mariç Bel-Bir AAT Biyolojik Turunç AAT Biyolojik 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 Batı Akdeniz Batı Akdeniz Milas AAT Biyolojik Dalyan AAT Sarıgerme AAT Biyolojik Biyolojik Batı Akdeniz Büyük Menderes Büyük Menderes Batı Akdeniz Büyük Menderes Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Batı Akdeniz Akyaka-Gökova AAT Biyolojik Batı Akdeniz 13.05.2017 13.05.2017 405 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Ula Yatağan Yatağan Yatağan Ula Bozarmut Turgut Yatağan 5.594 2.156 2.099 17.421 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Havzası Batı Akdeniz Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes 406 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 49-MUġ Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez MuĢ 70.509 10.05.2012 Fırat-Dicle Bulanık Bulanık Bulanık Bulanık Bulanık Bulanık Bulanık Bulanık Bulanık Bulanık Hasköy Hasköy Korkut Korkut Korkut Malazgirt Malazgirt Malazgirt Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Bulanık Elmakaya Erentepe Karaağıl Mollakent Rüstemgedik Sarıpınar Uzgörür YemiĢen Yoncalı DüzkıĢla Hasköy Altınova Karakale Korkut Gölkoru Konakkuran Malazgirt Karaağaçlı Kırköy Kızılağaç Konukbekler Serinova 20.727 2.674 4.183 2.339 2.729 3.789 2.848 3.535 2.073 2.006 3.009 16.978 3.181 2.865 2.948 2.328 2.334 20.987 2.507 2.383 3.501 7.142 2.629 05.05.2014 08.05.2017 08.05.2017 13.05.2017 05.05.2017 05.05.2017 16.01.2011 16.10.2011 16.10.2011 15.10.2011 05.05.2017 11.05.2017 02.05.2017 10.05.2017 05.2017 05.05.2017 30.10.2011 10.05.2014 05.05.2017 10.05.2017 04.05.2017 04.05.2017 08.05.2017 Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle 407 Havzası Açıklama KfW gelecekte iĢbirliği yapılacak projeler arasındadır ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Merkez Merkez Varto Sungu Yağcılar Yaygın Varto 7.130 3.645 4.764 10.764 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 08.05.2017 10.05.2014 08.05.2017 05.05.2014 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Havzası Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle 408 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 50-NEVġEHĠR BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 15.01.2011 X 31.12.2016 13.05.2017 31.12.2016 Avanos AAT Biyolojik 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Acıgöl Acıgöl Acıgöl Avanos Avanos Avanos Avanos NevĢehir Acıgöl Karapınar Tatların Avanos ÇalıĢ Kalaba Özkonak 81.688 5.821 3.060 2.417 11.744 2.369 4.764 3.635 Derinkuyu Derinkuyu 10.211 11.05.2014 Derinkuyu GülĢehir GülĢehir GülĢehir HacıbektaĢ Kozaklı Merkez Merkez Merkez Yazıhüyük GülĢehir KaracaĢar Tuzköyü HacıbektaĢ Kozaklı Çat Göre Kavak 3.515 8.484 2.074 2.282 4.862 6.771 2.265 2.520 2.626 13.05.2017 13.05.2017 08.05.2017 13.05.2017 31.12.2016 13.05.2017 11.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 Merkez Kaymaklı 4.370 11.05.2014 Merkez Merkez Ürgüp Merkez Ürgüp Ürgüp Nar Sulusaray BaĢdere Uçhisar Ortahisar Ürgüp 2.637 2.124 2.019 3.420 3.492 15.456 X Havzası Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Konya Kapalı Açıklama ĠPA Ġller Bankası (Proje Bitti) (Derinkuyu+Kaymaklı) Konya Kapalı Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak X Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak 11.05.2017 20.04.2015 Ürgüp AAT Biyolojik 409 Kızılırmak Ġller Bankası (Proje Bitti) (Derinkuyu+Kaymaklı) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 51-NĠĞDE Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Merkez Merkez Altunhisar Altunhisar Altunhisar Altunhisar Bor Bor Bor Niğde AktaĢ GümüĢler Altunhisar Karakapı Keçikalesi Yakacık Bahçeli Bor Çukurkuyu 100.418 2.231 2.659 2.671 3.224 2.804 2.064 2.474 35.151 2.440 Bor Karanlıkdere 2.482 13.05.2017 Konya Kapalı Bor Çamardı Çamardı Çiftlik Çiftlik Çiftlik Çiftlik Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Kemerhisar Burç Çamardı Azatlı Bozköy Çiftlik Divarlı Alay Bağlama Çayırlı Değirmenli Dündarlı Edikli 5.673 2.052 3.246 4.287 4.648 3.231 3.464 3.659 3.081 2.057 2.548 3.898 6.470 30.04.2010 30.04.2010 30.11.2010 11.05.2017 13.05.2017 30.04.2010 11.05.2017 13.05.2017 20.10.2016 15.12.2008 11.05.2017 11.05.2017 30.10.2010 Konya Kapalı Seyhan Seyhan Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Niğde AAT Fiziksel+Biyolojik Konya Kapalı Fiziksel Stabilizasyon Havuzu Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı 17.02.2016 20.10.2016 10.10.2011 30.10.2010 30.10.2010 Bor AAT Çukurkuyu AAT Havzası 410 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez UlukıĢla Hacıabdullah Karaatlı Kiledere Konaklı Orhanlı Sazlıca YeĢilgölcük Yıldıztepe Darboğaz 2.665 3.421 4.703 3.105 3.188 3.363 5.103 2.690 2.338 01.05.2017 02.01.2017 30.10.2010 01.02.2010 30.10.2010 30.11.2010 13.05.2017 30.10.2010 11.05.2017 UlukıĢla UlukıĢla 4.979 15.02.2010 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Havzası Açıklama Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Seyhan X 411 Seyhan Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 52-ORDU Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Ordu 134.005 AkkuĢ AkkuĢ AkkuĢ AkkuĢ AkkuĢ AkkuĢ Aybastı Aybastı Aybastı ÇamaĢ Çatalpınar Çatalpınar ÇaybaĢı ÇaybaĢı Fatsa Fatsa Fatsa Fatsa Fatsa Gölköy Gölköy Gölköy Gölköy AkkuĢ 4.038 Akpınar 3.598 Çayıralan 2.350 Kızılelma(Yenikonak) 2.326 Salman 4.207 Seferli 2.321 Çakırlı 2.461 Alacalar 2.677 Aybastı 14.767 ÇamaĢ 9.015 Çatalpınar 5.509 Göller 3.023 ÇaybaĢı 4.803 Ġlküvez 5.187 Aslancami 2.395 Bolaman 5.820 Fatsa 68.917 Hatipli 2.824 Ilıca 2.681 Aydoğan 2.247 Damarlı 2.088 Düzyayla 2.213 Gölköy 12.065 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü X 20.05.2010 15.07.2016 05.04.2015 05.04.2015 30.05.2011 15.04.2016 15.12.2011 15.04.2011 15.03.2011 01.01.2014 15.12.2010 15.04.2011 15.07.2012 10.07.2016 05.04.2016 13.05.2017 13.05.2012 15.04.2015 01.01.2011 05.07.2013 15.11.2013 15.11.2013 31.12.2011 Havzası Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz 412 Açıklama ÇOB + AB Hibe Fonları kapsamında fizibilite, ÇED ve ihale dokümanları hazırlanıyor ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Gölköy Gülyalı Gürgentepe Gürgentepe Ġkizce Ġkizce Ġkizce Ġkizce Kabadüz KabataĢ KabataĢ Korgan Korgan Korgan Korgan Korgan Kumru Kumru Kumru Merkez Mesudiye PerĢembe PerĢembe Ulubey Ünye Ünye Ünye Ünye Ünye Ünye Güzelyurt Gülyalı Gürgentepe IĢıktepe Devecik Ġkizce ġenbolluk Yoğunoluk Kabadüz Alankent KabataĢ Çamlı Çayırkent Çiftlik Korgan Tepealan Fizme Kumru Yukarıdamlalı Saraycık Mesudiye Medreseönü PerĢembe Ulubey Fatih Erenyurt Ġnkur Pelitliyatak Tekkiraz Ünye 3.897 3.660 8.404 3.881 2.685 4.984 2.520 5.102 2.447 6.185 6.561 2.106 3.911 2.682 12.773 3.245 2.660 11.856 2.593 2.465 2.206 3.037 10.288 6.118 2.841 2.341 2.833 3.139 3.587 72.867 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 20.04.2013 31.01.2017 10.08.2012 05.04.2015 05.04.2006 01.08.2011 05.04.2016 13.05.2017 10.08.2013 05.04.2016 15.03.2016 05.04.2015 05.04.2015 10.08.2013 05.12.2012 05.04.2016 05.04.2015 13.09.2013 2015 05.04.2015 10.12.2011 20.05.2011 05.12.2012 05.12.2011 15.04.2017 05.04.2015 15.04.2016 20.07.2016 30.12.2008 13.05.2012 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü X X 413 Havzası Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Açıklama Ġller Bankası (Proje Bitti) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 53-RĠZE Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez ArdeĢen ArdeĢen ÇamlıhemĢin Çayeli Çayeli Çayeli Derepazarı Fındıklı Güneysu HemĢin Ġkizdere Ġyidere Kalkandere Merkez Merkez Merkez Merkez Pazar Rize ArdeĢen Tunca ÇamlıhemĢin Büyükköy Çayeli Madenli Derepazarı Fındıklı Güneysu HemĢin Ġkizdere Ġyidere Kalkandere Çaykent Hamidiye Kendirli Muradiye Pazar 94.800 26.762 2.034 877 3.289 25.205 2.352 4.273 9.909 4.442 1.580 2.109 4.904 5.670 2.165 6.213 3.331 2.326 16.636 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü 13.05.2012 13.05.2014 01.07.2009 X 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 10.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 31.12.2011 13.05.2017 13.05.2014 414 Havzası Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Açıklama Ġller Bankası (Proje Bitti) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 54-SAKARYA BELEDİYE ATIKSU ARITMA TESİSİ DURUMU İlçe Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Sapanca Sapanca Sapanca Akyazı Akyazı Akyazı Akyazı Akyazı Ferizli Ferizli Geyve Geyve Hendek Hendek Hendek Belediye Arifiye Çaybaşıyeniköy Erenler Güneşler Hanlı Kazımpaşa Merkez Nehirkent Serdivan Yazlık Kırkpınar Kurtköy Sapanca Akyazı Altındere Dokurcun Kuzuluk Kücücek Ferizli Sinanoğlu Alifuatpaşa Geyve Çamlıca Hendek Yeşilyurt Nüfus 2007 24.148 4.543 50.983 14.513 4.282 2.199 209.563 5.029 48.842 9.257 5.176 2.556 23.202 37.729 4.941 2.906 5.835 3.692 12.733 2.714 5.692 19.802 2.895 45.090 3.042 Büyükşehir Mücavir Alanında Yatırımın Planlanan İşletmeye Alma Tarihi X X X X X X İşletmede Var Adı Arıtma Türü İnşaat Proje Havzası ADASU AAT Biyolojik Sakarya Akyazı AAT Biyolojik Hendek AAT Biyolojik Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya 28.02.2009 30.11.2009 30.03.2009 30.01.2011 13.05.2014 26.08.2008 13.05.2017 30.11.2010 13.05.2017 30.01.2011 415 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) BELEDİYE ATIKSU ARITMA TESİSİ DURUMU İlçe Belediye Nüfus 2007 Büyükşehir Mücavir Alanında Yatırımın Planlanan İşletmeye Alma Tarihi X 30.01.2011 Karapürçek Karapürçek 7.467 Karasu Karasu 25.607 01.01.2011 Karasu Karasu Kaynarca Kocaali Merkez Pamukova Söğütlü Taraklı Kurudere Limandere Kaynarca Kocaali Bekirpaşa Pamukova Söğütlü Taraklı 2.843 2.351 5.278 13.089 8.867 15.181 8.306 2.947 13.05.2017 01.05.2017 30.12.2008 02.08.2013 13.05.2017 30.03.2008 13.05.2017 30.11.2010 X X İşletmede Var Adı Arıtma Türü İnşaat Proje Havzası Açıklama Sakarya X Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya Sakarya 416 İller Bankası (Proje Devam Ediyor) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 55-SAMSUN Ġlçe Belediye BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi BüyükĢehir (Batı) BüyükĢehir Alaçam Asarcık Ayvacık Bafra Bafra Bafra ÇarĢamba ÇarĢamba ÇarĢamba ÇarĢamba ÇarĢamba Havza Kavak Ladik Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez BüyükĢehir (Doğu) Alaçam Asarcık Ayvacık Bafra Çetinkaya Doğanca Ağcagüney ÇarĢamba Çınarlık Dikbıyık Hürriyet Havza Kavak Ladik Atakum Canik Gazi Ġlkadım Altınkum Atakent Çatalçam Kurupelit 440.379 11.321 2.689 7.484 85.325 2.301 2.799 2.265 60.714 4.476 2.350 2.120 21.002 8.629 8.640 63.712 64.144 167.274 128.729 5.361 10.134 3.213 8.891 ĠnĢaat Proje 15.02.2014 YeĢilırmak 15.02.2010 YeĢilırmak 13.05.2014 20.04.2017 13.05.2017 X Bafra AAT X X X X X X X X X Havzası 30.03.2017 24.04.2017 01.04.2011 31.12.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 07.05.2014 10.05.2017 20.08.2010 13.05.2012 13.05.2012 13.05.2010 13.05.2010 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 Biyolojik X 417 Kızılırmak YeĢilırmak YeĢilırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak Açıklama Avrupa Yatırım Bankası Ġhale AĢamasında Ġller Bankası (Proje Bitti) AB Hibe Yardımı ĠPA (15 AAT) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Merkez Merkez Ondokuzmayıs Ondokuzmayıs Ondokuzmayıs Salıpazarı Tekkeköy Tekkeköy Tekkeköy Tekkeköy Terme Terme Terme Terme Terme Terme Vezirköprü Vezirköprü Vezirköprü Yakakent Taflan YeĢilkent Dereköy Ondokuzmayıs Yörükler Salıpazarı AĢağıçinik Büyüklü Kutlukent Tekkeköy Bazlamaç Evci Hüseyinmescit Kozluk Sakarlı Terme Göl Narlısaray Vezirköprü Yakakent BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU ĠĢletmede Yatırımın BüyükĢehir Var Nüfus Planlanan Mücavir 2007 ĠĢletmeye Alanında Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 3.934 7.389 2.413 11.417 2.146 6.847 4.894 3.758 10.096 18.086 2.313 3.433 2.454 2.041 3.830 28.411 2.822 2.592 25.852 4.835 X X 13.05.2017 13.05.2017 30.04.2017 Ondokuzmayıs AAT Biyolojik X X X X 30.04.2017 01.01.2011 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2014 01.05.2017 13.05.2017 09.05.2017 01.05.2017 13.05.2017 Terme AAT 15.04.2011 20.04.2011 31.12.2010 31.12.2011 418 Stabilizasyon Havuzu ĠnĢaat Proje Havzası YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 56-SĠĠRT Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Aydınlar Baykan Baykan Baykan Eruh Kurtalan Kurtalan Kurtalan Merkez Pervari Pervari ġirvan Siirt Aydınlar Atabağı Baykan Ziyaret Eruh Gözpınar Kayabağlar Kurtalan Gökçebağ Beğendik Pervari ġirvan 117.599 1.930 3.589 5.838 6.941 9.450 2.008 5.080 27.561 2.551 3.498 6.607 4.785 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 2008 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Siirt AAT Biyolojik 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 419 Havzası Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 57-SĠNOP Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Ayancık Boyabat Dikmen Durağan Erfelek Gerze Saraydüzü Türkeli Sinop Ayancık Boyabat Dikmen Durağan Erfelek Gerze Saraydüzü Türkeli 34.755 10.991 25.885 1.001 7.290 3.723 9.985 1.029 5.213 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü 17.04.2014 25.04.2014 25.04.2014 Havzası Batı Karadeniz Batı Karadeniz Kızılırmak Batı Karadeniz Kızılırmak Batı Karadeniz Batı Karadeniz Kızılırmak Batı Karadeniz 20.04.2017 01.04.2017 07.05.2014 20.04.2017 20.04.2017 420 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 58-SĠVAS Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Sivas 294.402 01.03.2008 Akıncılar Altınyayla Divriği DoğanĢar Gemerek Gemerek Gemerek Gölova Gürün Hafik Ġmranlı Kangal Kangal Kangal Koyulhisar Merkez Merkez Merkez SuĢehri ġarkıĢla ġarkıĢla ġarkıĢla ġarkıĢla Akıncılar Altınyayla Divriği DoğanĢar Gemerek Sızır Yeniçubuk Gölova Gürün Hafik Ġmranlı Alacahan Çetinkaya Kangal Koyulhisar Kurtlapa Yakupoğlan Yıldız SuĢehri Cemel Gürçayır KızılcakıĢla ġarkıĢla 3.565 3.088 11.980 2.129 5.353 3.836 7.381 1.784 10.231 3.005 4.015 2.720 2.351 10.989 5.529 2.443 2.199 2.916 13.941 2.357 2.478 2.152 20.851 30.03.2017 08.05.2017 13.05.2014 20.04.2017 01.06.2009 13.05.2017 2010 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Evet Havzası Kızılırmak YeĢilırmak Kızılırmak Fırat-Dicle YeĢilırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak YeĢilırmak Fırat-Dicle Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Fırat-Dicle YeĢilırmak YeĢilırmak Kızılırmak Kızılırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak Kızılırmak 30.12.2010 13.05.2017 15.03.2017 09.04.2017 30.09.2016 27.03.2014 30.04.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 01.07.2008 01.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 421 Açıklama % 49,61 KFW x % 45 Avrupa Yatırım Bankası % 5,39 belediye öz kaynakları ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 UlaĢ Yıldızeli Yıldızeli Yıldızeli Zara UlaĢ Güneykaya Yavu Yıldızeli Zara 2.895 2.482 2.146 9.867 12.337 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 10.05.2017 30.04.2017 05.04.2017 13.05.2017 30.12.2010 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Havzası Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak 422 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 59-TEKĠRDAĞ ĠLÇE BELEDĠYE Nüfus 2007 Merkez Çerkezköy Çerkezköy Çerkezköy Çerkezköy Çerkezköy Çorlu Çorlu Çorlu Çorlu Çorlu Hayrabolu Hayrabolu Malkara Malkara Marmaraereğlisi Marmaraereğlisi Marmaraereğlisi Merkez Merkez Muratlı Saray Saray Saray ġarköy ġarköy ġarköy Tekirdağ Çerkezköy Kapaklı Karaağaç Kızılpınar Veliköy Çorlu Marmaracık Misinli UlaĢ VelimeĢe Çerkezmüsellim Hayrabolu Malkara SağlamtaĢ Sultanköy Yeniçiftlik Marmaraereğlisi Barbaros Karacakılavuz Muratlı Beyazköy Büyükyoncalı Saray HoĢköy Mürefte ġarköy 133.322 60.907 41.956 8.462 10.968 4.712 190.792 4.780 2.041 5.727 6.485 3.235 18.667 27.416 2.601 2.050 5.650 8.488 4.855 3.449 18.915 2.168 9.390 20.312 2.149 2.845 15.523 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 01.08.2009 31.12.2010 13.05.2014 01.01.2017 13.05.2014 13.05.2017 30.04.2010 31.12.2011 13.05.2017 13.05.2017 13.08.2016 01.05.2015 01.05.2011 26.10.2009 13.04.2017 13.05.2017 Yeniçiftlik AAT Fiziksel+Biyolojik M.Ereğli AAT Fiziksel+Biyolojik Barbaros AAT Fiziksel+Biyolojik 13.05.2017 01.03.2013 13.05.2017 31.12.2015 01.08.2009 13.05.2017 31.12.2011 13.05.2014 423 Havzası Marmara Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Ergene Marmara Marmara Marmara Marmara Marmara Ergene Ergene Ergene Ergene Marmara Marmara Marmara Açıklama Ergene Havzası Çevre Yönetimi Mastır Planında Ortak Arıtma Yapılması Uygun Görüldü ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 60-TOKAT Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Almus Almus Almus Artova BaĢçiftlik Erbaa Erbaa Tokat Almus Çevreli Ormandibi Artova BaĢçiftlik Erbaa Gökal 127.988 4.401 3.026 2.193 3.323 1.759 56.810 3.423 31.12.2010 31.12.2013 31.12.2015 09.06.2016 31.12.2010 01.01.2010 YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak Erbaa Karayaka 3.048 01.03.2016 YeĢilırmak Merkez Merkez Merkez Merkez Güryıldız Çamlıbel Çat Emirseyit 2.353 2.184 3.754 2.202 01.01.2011 13.05.2017 01.03.2016 13.05.2017 YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak Niksar Niksar 34.262 30.12.2014 Niksar Niksar Pazar Pazar ReĢadiye ReĢadiye ReĢadiye ReĢadiye ReĢadiye Sulusaray Yazıcık Yolkonak Pazar Üzümören Baydarlı Bereketli Bozçalı HasanĢeyh ReĢadiye Dutluca 2.143 2.141 5.023 3.880 2.394 2.754 3.204 2.078 8.892 2.244 31.12.2010 30.04.2017 15.01.2016 15.08.2012 31.12.2016 31.12.2016 13.05.2017 31.12.2016 30.06.2012 19.08.2010 Evet Erbaa AAT Biyolojik X Havzası YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak 424 Açıklama ĠPA (2008 Yılı) Ġller Bankası (Proje Etüdü) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Sulusaray Turhal Turhal Turhal YeĢilyurt Zile Zile Sulusaray ġenyurt Turhal Yenisu YeĢilyurt Evrenköy Zile 3.491 2.478 63.181 2.141 5.630 2.094 36.154 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 01.06.2009 13.05.2017 15.04.2012 15.08.2015 10.08.2012 30.04.2017 13.05.2012 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Havzası YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak 425 Açıklama AB Hibe Fonları ĠPA (2008 yılı) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 61-TRABZON Ġlçe Belediye Merkez Merkez Merkez Merkez Akçaabat Akçaabat Akçaabat Akçaabat Akçaabat Akçaabat Akçaabat Akçaabat Akçaabat Akçaabat Akçaabat Akçaabat Akçaabat Araklı Araklı Araklı Arsin Arsin BeĢikdüzü ÇarĢıbaĢı Çaykara Çaykara Trabzon Pelitli Yalıncak Çukurçayır Akçaabat Kavaklı Darıca Akçakale Akçaköy Akpınar Derecik Doğanköy Dörtyol IĢıklar Mersin Söğütlü Yıldızlı Araklı Erenler YeĢilyurt Arsin YeĢilyalı BeĢikdüzü ÇarĢıbaĢı Çaykara Karaçam BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Nüfus Planlanan 2007 ĠĢletmeye Arıtma Adı Alma Tarihi Türü 228.826 27.05.2002 Moloz Ön Arıtma ve DDD Fiziksel 15.067 Havaalanı Ön Arıtma ve DDD Fiziksel 3.463 5.031 Değirmendere Ön Arıtma ve DDD Fiziksel 36.289 3.893 13.05.2014 Akçaabat Ön arıtma ve DDD Fiziksel 3.555 2.541 13.05.2017 2.497 13.05.2017 2.625 13.05.2017 4.488 13.05.2017 2.192 13.05.2017 2.651 13.05.2017 2.723 15.01.2016 2.941 13.05.2017 9.435 27.05.2002 Söğütlü AAT Fiziksel 5.240 13.05.2014 22.200 31.05.2014 Araklı AAT Fiziksel 2.277 13.05.2017 3.069 13.05.2017 8.453 13.05.2014 3.716 13.05.2017 11.641 11.05.2014 7.154 13.05.2017 1.500 2.547 30.11.2012 426 ĠnĢaat Proje Havzası Doğu Karadeniz Açıklama KfW Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Derin Deniz DeĢarj Sistemi Randımanlı ÇalıĢmıyor ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Dernekpazarı Düzköy Düzköy Düzköy Hayrat KöprübaĢı KöprübaĢı Maçka Maçka Maçka Merkez Merkez Merkez Of Of Of Of Sürmene Sürmene Sürmene Sürmene ġalpazarı ġalpazarı Tonya Vakfıkebir Vakfıkebir Yomra Yomra Yomra Yomra Dernekpazarı Çalköy Çayırbağı Düzköy Hayrat BeĢköy KöprübaĢı Atasu/ġahinkaya Esiroğlu Maçka Akoluk Akyazı Çağlayan Bölümlü Kıyıcık Of Uğurlu Ormanseven Oylum Sürmene Yeniay Geyikli ġalpazarı Tonya Vakfıkebir Yalıköy Oymalıtepe Özdil Yomra KaĢüstü 1.633 2.268 5.362 3.333 2.500 2.099 2.609 2.370 4.004 5.063 2.591 3.031 5.280 3.218 2.259 17.529 2.025 2.693 2.035 13.689 2.083 2.720 3.277 7.711 13.401 2.027 2.909 2.866 9.838 4.740 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede Arıtma Adı Türü 01.01.2017 11.05.2017 13.05.2017 11.05.2017 14.05.2017 01.01.2016 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2014 10.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 14.05.2016 2009 13.05.2016 11.05.2017 11.05.2017 01.05.2011 01.05.2017 13.05.2017 11.04.2016 11.05.2014 13.05.2012 11.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 ĠnĢaat Proje X X Yomra Ön arıtma ve DDD 427 Fiziksel Havzası Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Doğu Karadeniz Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 62-TUNCELĠ Ġlçe Merkez ÇemiĢgezek Hozat Mazgirt Nazımiye Ovacık Pertek Pülümür Belediye Tunceli ÇemiĢgezek Hozat Mazgirt Nazımiye Ovacık Pertek Pülümür Yatırımın Planlanan Nüfus ĠĢletmeye 2007 Alma Tarihi 27.091 10.05.2014 3.327 01.01.2017 5.837 10.05.2017 2.474 10.05.2017 2.923 08.05.2017 4.603 08.05.2017 6.032 15.09.2011 2.082 13.05.2017 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje X 428 Havzası Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Açıklama Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 63-ġANLIURFA Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez ġanlıurfa 472.238 Akçakale Akçakale Birecik Birecik Birecik Bozova Bozova Bozova Ceylanpınar Halfeti Halfeti Halfeti Harran Hilvan Merkez Merkez Merkez Merkez Siverek Siverek Siverek Suruç Suruç ViranĢehir ViranĢehir Akçakale Pekmezli Ayran Birecik Mezra Bozova Yaslıca Yaylak Ceylanpınar Argıl Halfeti Yukarıgöklü Harran Hilvan Karaköprü Kısas Konuklu Uğurlu Gürakar Kapıkaya Siverek Onbirnisan Suruç Eyüpnebi ViranĢehir 26.877 2.659 2.868 46.304 5.515 14.450 4.034 3.785 43.890 3.369 10.238 6.346 9.866 22.181 22.782 3.522 3.341 4.150 4.241 4.178 108.094 5.165 64.765 1.972 100.929 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 15.01.2010 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Havzası Fırat-Dicle Akçakale AAT Fiziksel+Biyolojik Ceylanpınar AAT Stabilizasyon Havuzu 13.05.2017 13.05.2017 30.12.2010 31.10.2011 09.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 31.10.2011 30.11.2011 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 15.04.2010 13.05.2017 Suruç AAT Stabilizasyon Havuzu 20.11.2008 429 Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Açıklama KFW AlmanKalkınma Bankası görüĢmeler devam ediyor ĠPA (15 AAT) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 64-UġAK Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Banaz Banaz EĢme EĢme Karahallı Merkez Merkez Sivaslı Sivaslı Sivaslı Sivaslı Sivaslı Ulubey UĢak Banaz Kızılcasöğüt EĢme Yeleğen Karahallı Bölme Ġlyaslı PınarbaĢı Selçikler Sivaslı Tatar Yayalar Ulubey 172.709 15.405 2.136 13.207 2.584 4.528 2.806 2.205 2.005 2.041 6.489 2.114 2.000 4.929 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 15.12.2006 30.12.2010 13.05.2017 31.12.2009 31.12.2010 30.12.2011 15.02.2009 13.05.2017 01.06.2008 01.06.2008 01.06.2008 01.11.2008 01.06.2008 01.06.2008 UĢak AAT Ġleri Arıtma X 430 Havzası Açıklama Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Gediz Büyük Menderes Büyük Menderes Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes Büyük Menderes ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 65-VAN Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Merkez BaĢkale Çaldıran Edremit ErciĢ Van Bostaniçi BaĢkale Çaldıran Edremit Çelebibağı 331.986 17.917 15.910 16.172 12.247 12.693 ErciĢ ErciĢ 77.464 GevaĢ GevaĢ 11.042 Muradiye Muradiye 13.816 Bahçesaray Çatak Edremit ErciĢ GevaĢ Gürpınar Merkez Muradiye Özalp Özalp Saray Bahçesaray Çatak Çiçekli Kocapınar Uysal Gürpınar Erçek Ünseli Özalp Sağmalı Saray 3.622 6.402 4.673 4.692 2.800 9.290 3.452 3.856 9.402 5.679 4.325 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Van AAT Fiziksel+Biyolojik 13.05.2014 31.12.2010 20.12.2010 15.10.2011 ErciĢ AAT 01.11.2009 Açıklama Van Gölü X Fakültatif Stabilizasyon Havuzları Havzası Fırat-Dicle Van Gölü Van Gölü Van Gölü Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) Van Gölü Van Gölü Muradiye AAT Fakültatif Stabilizasyon Havuzları 13.05.2017 31.12.2011 20.12.2010 31.12.2011 01.11.2011 01.09.2011 01.11.2011 13.05.2017 01.05.2011 13.05.2017 15.10.2011 Van Gölü Fırat-Dicle Fırat-Dicle Van Gölü Van Gölü Van Gölü Van Gölü Van Gölü Van Gölü Van Gölü Van Gölü Van Gölü 431 2025 yılı nüfusuna göre projelendirilerek 2001 yılında tamamlanan atıksu arıtma tesisinin kapasitesi yüksek olduğu için gelen atıksu miktarı arıtma tesisini çalıĢtırmak için yetersiz kalmaktadır. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 66-YOZGAT Ġlçe Belediye Merkez Akdağmadeni Akdağmadeni Akdağmadeni Aydıncık Aydıncık Aydıncık Boğazlıyan Boğazlıyan Çandır Çayıralan Çayıralan Çayıralan Çayıralan Çekerek KadıĢehri KadıĢehri Saraykent Saraykent Sarıkaya Sarıkaya Sarıkaya Sarıkaya Sorgun Sorgun Yozgat Akdağmadeni Belekçahan Oluközü Aydıncık Baydiğin Kazankaya Boğazlıyan Yamaçlı Çandır Curali Çayıralan Çokradan Konuklar Çekerek Halıköy KadıĢehri Ozan Saraykent Babayağmur Karayakup Sarıkaya Yukarısarıkaya Araplı Bahadın BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Nüfus Planlanan 2007 ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 72.183 25.647 3.234 2.319 2.766 3.102 2.300 15.722 2.947 3.852 2.024 8.425 2.005 2.879 11.394 2.077 3.772 2.402 8.976 2.294 3.469 23.171 2.162 2.027 3.586 Yozgat AAT Biyolojik 01.05.2014 13.05.2017 31.12.2011 13.05.2017 13.05.2017 31.12.2015 17.04.2014 01.05.2017 31.12.2010 13.05.2017 31.12.2013 31.12.2015 13.05.2017 30.12.2011 26.12.2015 31.12.2012 30.04.2014 30.04.2014 13.05.2017 13.05.2017 31.12.2010 31.12.2011 01.04.2017 31.10.2011 432 Havzası Kızılırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak YeĢilırmak YeĢilırmak YeĢilırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Nüfus Planlanan 2007 ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye Sorgun Sorgun Sorgun Sorgun Belencumafakılı Çiğdemli Doğankent Eymir 2.187 2.943 2.744 2.400 01.04.2017 01.04.2017 01.05.2017 31.12.2011 Sorgun Sorgun 44.027 01.12.2011 ġefaatli Yenifakılı Yerköy ġefaatli Yenifakılı Yerköy 11.010 3.389 31.197 01.05.2014 01.05.2017 13.05.2014 Havzası Açıklama Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak X Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak 433 DPT Düzey 2 kapsamında fizibilite, ÇED ve ihale dokümanları hazırlanıyor. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 67-ZONGULDAK Ġlçe Merkez Alaplı Alaplı Çaycuma Çaycuma Çaycuma Çaycuma Çaycuma Çaycuma Devrek Devrek Devrek Ereğli Ereğli Ereğli Ereğli Ereğli Gökçebey Gökçebey Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Belediye Zonguldak Alaplı Gümeli Çaycuma Filyos Karapınar Nebioğlu PerĢembe Saltukova Çaydeğirmeni Devrek Eğerci Ereğli Gökçeler Gülüç Kandilli Ormanlı Bakacakkadı Gökçebey Beycuma Çatalağzı Elvanpazarcık Gelik Karaman Kilimli Kozlu Muslu Nüfus 2007 107.354 17.984 2.253 21.259 6.023 3.083 2.613 2.866 3.997 5.979 25.463 2.346 94.736 2.202 7.655 3.046 2.641 2.717 7.479 2.323 9.079 2.246 4.289 2.470 24.275 35.132 2.089 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü 13.05.2010 01.03.2009 01.01.2010 30.11.2010 31.12.2016 02.12.2015 25.08.2015 02.12.2015 31.10.2011 01.05.2017 Devrek AAT Fiziksel+Biyolojik Ereğli AAT Fiziksel Gülüç AAT Fiziksel 01.08.2011 01.10.2011 01.10.2011 31.12.2011 30.04.2017 31.10.2011 31.12.2011 01.04.2011 30.06.2015 31.12.2011 31.12.2011 31.07.2010 31.12.2009 13.05.2017 434 ĠnĢaat Proje Havzası Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 68-AKSARAY BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Aksaray 151.164 13.05.2010 Ağaçören Eskil Eskil Gülağaç Gülağaç Gülağaç Güzelyurt Güzelyurt Güzelyurt Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Ağaçören Eskil EĢmekaya Demirci Gülağaç Gülpınar Güzelyurt Ihlara Selime Altınkaya Aratol Bağlıkaya Hamidiye Helvadere Ġncesu Karkın Kutlu Sağlık Sultanhanı TaĢpınar Topakkaya Yenikent YeĢilova 4.005 18.276 2.800 4.316 4.993 3.024 2.347 2.777 2.510 2.150 2.406 2.920 2.000 2.813 2.120 2.041 2.271 2.347 10.427 2.858 2.750 4.676 4.377 13.05.2017 01.05.2014 13.05.2017 01.01.2008 31.12.2011 31.12.2011 13.05.2017 01.08.2008 15.08.2011 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 30.11.2010 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 30.12.2016 30.08.2009 30.04.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 ĠnĢaat Proje X Havzası Konya Kapalı Kızılırmak Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı 435 Açıklama ĠPA (15 AAT) Ġller Bankası (Proje Etüdü) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Ortaköy Ortaköy Ortaköy Ortaköy SarıyahĢi YeĢiltepe Balcı Harmandalı Ortaköy Sarıkaraman SarıyahĢi 2.872 2.222 2.300 18.628 2.186 5.395 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 13.05.2017 01.01.2010 01.01.2013 31.12.2010 31.12.2012 20.11.2009 ĠnĢaat Proje X 436 Havzası Konya Kapalı Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Açıklama Proje Onayı Yapıldı ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 69-BAYBURT Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Aydıntepe Demirözü Demirözü Bayburt Aydıntepe Demirözü Gökçedere 32.546 3.012 1.915 2.636 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü 30.04.2014 30.04.2017 Havzası Çoruh Çoruh Çoruh Çoruh 30.04.2017 437 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 70-KARAMAN BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Karaman 122.809 07.05.1999 Ayrancı BaĢyayla Ayrancı BaĢyayla 2.679 3.249 13.05.2017 13.05.2017 Ermenek Ermenek 10.683 13.05.2014 Ermenek Ermenek Kazımkarabekir Merkez Merkez Sarıveliler Güneyyurt Kazancı Kazımkarabekir AkçaĢehir Sudurağı Sarıveliler 5.221 2.121 3.038 2.403 2.316 4.752 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 Karaman AAT Havalandırmalı Fakültatif Stabilizasyon Ve Fakültatif Stabilizasyon Havuzları Havzası Konya Kapalı X X Konya Kapalı Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz Konya Kapalı Konya Kapalı Konya Kapalı Doğu Akdeniz 438 Açıklama Ġller Bankası Ġller Bankası(Proje Bitti) AB'den 677000 Euro, Çevre ve Orman Bakanlığından 350.000 YTL ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 71-KIRIKKALE Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez BahĢılı BalıĢeyh Çelebi Delice Delice Karakeçili Keskin Merkez Merkez Sulakyurt YahĢihan Kırıkkale BahĢılı BalıĢeyh Çelebi Çerikli Delice Karakeçili Keskin AĢağımahmutlar Hacılar Sulakyurt YahĢihan 192.257 4.962 2.480 811 2.634 2.929 3.544 11.271 2.131 2.724 2.769 9.166 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 13.05.2010 01.06.2011 31.12.2010 X 10.08.2016 01.01.2013 10.08.2011 07.07.2013 13.05.2010 01.06.2011 31.10.2010 30.12.2016 439 Havzası Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Kızılırmak Açıklama KfW ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 72-BATMAN BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye Adı Arıtma Türü Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Batman 293024 01.01.2009 X Fırat-Dicle BeĢiri BeĢiri GercüĢ GercüĢ Hasankeyf Kozluk Kozluk Merkez Sason BeĢiri Ġkiköprü GercüĢ Kayapınar Hasankeyf Bekirhan Kozluk Balpınar Sason 8573 3865 5260 3345 3271 2321 21651 2819 10673 01.07.2010 01.06.2010 25.09.2017 05.06.2017 13.05.2017 13.05.2017 09.2010 13.05.2017 13.05.2014 X Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle 440 ĠnĢaat Proje Havzası Açıklama Ġhalesi 17.03.2008 tarihinde yapılmıĢtır. ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 73-ġIRNAK Ġlçe Merkez BeytüĢĢebap BeytüĢĢebap Cizre Güçlükonak Ġdil Ġdil Ġdil Merkez Merkez Merkez Silopi Silopi Silopi Silopi Uludere Uludere Uludere Uludere Belediye ġırnak BeytüĢĢebap Mezra Cizre Güçlükonak Ġdil Karalar Sırtköy Balveren Kasrik Kumçatı BaĢverimli ÇalıĢkan Görümlü Silopi Hilal ġenoba Uludere Uzungeçit Nüfus 2007 54.302 6.622 2.831 90.477 3.724 21.329 4.704 4.736 3.625 2.796 7.474 4.217 3.356 3.113 70.670 2.996 6.117 9.228 4.122 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 01.09.2009 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2014 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2012 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 13.05.2017 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje X 441 Havzası Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Açıklama Ġller Bankası (Proje Bitti) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 74-BARTIN Ġlçe Merkez Amasra Merkez Merkez Ulus Ulus Ulus Belediye Bartın Amasra Hasankadı Kozcağız AbdipaĢa Kumluca Ulus Nüfus 2007 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi 47.082 6.582 2.395 4.575 2.907 2.393 3.327 10.05.2014 15.08.2015 10.05.2017 10.05.2017 11.05.2017 11.05.2017 11.05.2017 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz 442 Açıklama ĠPA (15 AAT) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 75-ARDAHAN Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Çıldır Damal Göle Göle Hanak Posof Ardahan Çıldır Damal Göle Köprülü Hanak Posof 17.446 1.730 4.450 7.438 2.326 2.516 2.255 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 01.04.2014 Havzası ĠnĢaat Proje Aras Aras Aras Aras Aras Aras Aras 13.05.2017 01.06.2011 13.05.2017 01.05.2015 13.05.2017 443 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 76-IĞDIR Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Aralık Karakoyunlu Karakoyunlu Merkez Merkez Merkez Tuzluca Iğdır Aralık Karakoyunlu TaĢburun Halfeli HoĢhaber Melekli Tuzluca 75.927 7.239 2.649 2.186 7.666 2.734 4.412 11.239 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Alma Tarihi 31.08.2008 31.12.2016 31.01.2011 31.12.2016 30.11.2014 30.12.2011 31.12.2016 15.07.2015 Iğdır AAT Fiziksel 444 X Havzası Aras Aras Aras Aras Aras Aras Aras Aras Açıklama Ġller Bankası (Proje Bitti) (Revizyon) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 77-YALOVA Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede Havzası ĠnĢaat Proje Arıtma Adı Türü Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Yalova 87.372 04.12.2008 Çiftlikköy Çiftlikköy 15.290 01.12.2008 Altınova Altınova Altınova Altınova Altınova Kaytazdere SubaĢı TavĢanlı 3.429 5.060 5.074 2.445 Armutlu Armutlu 4.633 01.08.2013 X Çınarcık Çınarcık Çınarcık TeĢvikiye 9.170 2.244 01.08.2013 01.08.2013 X Çınarcık Esenköy 2.734 01.08.2013 X Çınarcık Çiftlikköy Merkez Termal Koru TaĢköprü Kadıköy Termal 5.006 3.251 4.700 2.181 01.05.2017 02.12.2008 03.12.2008 05.12.2008 X TASK-KAB Altınova AAT Biyolojik (Uzun Havalandırmalı A.Ç.) Marmara Yalova, Çiftlikköy, TaĢköprü, Kadıköy ve Termal Ortak AAT Marmara Ġslam Kalkınma Bankası 45.000.000 $ Marmara X 445 Açıklama Marmara Körfez ĠĢbirliği Konseyi Kuveyt Fonu Marmara Ġslam Kalkınma Bankası 20.000.000 $ Marmara Körfez ĠĢbirliği Konseyi Kuveyt Fonu Marmara 6.500.000 $ Marmara Marmara Yalova, Çiftlikköy, TaĢköprü, Kadıköy Marmara ve Termal Ortak AAT Marmara Ġslam Kalkınma Bankası 45.000.000 $ ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 78-KARABÜK Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Safranbolu Eflani Eskipazar Ovacık Safranbolu Yenice Yenice Karabük Safranbolu Eflani Eskipazar Ovacık Ovacuma Yenice Yortanpazarı 105.159 38.334 2.506 7.357 819 2.227 9.897 2.088 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi Yatırımın ĠĢletmede Planlanan ĠĢletmeye Arıtma Adı Alma Tarihi Türü Karabük AAT Biyolojik 13.05.2017 01.04.2011 ĠnĢaat Proje Havzası Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz 13.05.2017 31.12.2012 13.05.2017 446 Açıklama ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 79-KĠLĠS Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Elbeyli Musabeyli Polateli Kilis Elbeyli Musabeyli Polateli 77.706 2.326 1.249 1.138 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü 05.05.2012 07.05.2017 Havzası Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle Fırat-Dicle 447 Açıklama ĠPA (2008 Yılı) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 80-OSMANĠYE Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Osmaniye 180.477 13.04.2003 Bahçe Düziçi Düziçi Düziçi Düziçi Düziçi Hasanbeyli Kadirli Merkez Sumbas Toprakkale Toprakkale Bahçe Atalan Böcekli Düziçi Ellek YarbaĢı Hasanbeyli Kadirli Cevdetiye Sumbas Toprakkale Tüysüz 13.641 2.089 3.341 39.162 7.977 3.866 3.250 77.379 2.927 2.204 7.423 2.631 31.12.2009 31.08.2010 30.06.2010 15.12.2010 30.06.2010 31.12.2010 31.12.2010 01.08.2009 31.12.2010 31.12.2010 31.12.2010 31.12.2010 BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede ĠnĢaat Proje Adı Arıtma Türü Osmaniye AAT Fiziksel+Biyolojik (Damlatmalı Filtre) Açıklama Ceyhan X 448 Havzası Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ceyhan Ġller Bankası (Proje Devam Ediyor) ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI (2008–2012) 81-DÜZCE Ġlçe Belediye Nüfus 2007 Merkez Düzce 94.637 Akkakoca Cumayeri Çilimli Gölyaka GümüĢova KaynaĢlı Merkez Merkez Merkez Yığılca Akçakoca Cumayeri Çilimli Gölyaka GümüĢova KaynaĢlı Beyköy Boğaziçi Konuralp Yığılca 22.416 9.302 4.504 8.007 6.385 9.329 3.225 2.846 5.096 3.314 Yatırımın Planlanan ĠĢletmeye Alma Tarihi BELEDĠYE ATIKSU ARITMA TESĠSĠ DURUMU Arıtma Tesisi ĠĢletmede Adı Arıtma Türü ĠnĢaat Proje Havzası Düzce AAT Fiziksel+Biyolojik Batı Karadeniz Akçakoca AAT Fiziksel+Biyolojik Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz Batı Karadeniz 15.05.2017 01.06.2015 25.04.2017 01.05.2014 22.04.2017 01.05.2017 01.05.2017 01.05.2017 15.12.2017 449 Açıklama Düzce Belediyesine Ait Atıksuların 1/3'ü arıtılmaktadır. Revize ve yeni arıtma tesisi inĢası 2009 Yılı Ġçerisinde Tamamlanacaktır.
© Copyright 2024 Paperzz
