Likert-scale. Furthermore, the “Recreational

13. International Sport Sciences Congress
November 7-9,2014 Konya/TURKEY
Differences in the Perception of Constraints and Motives on Leisure Time Exercise
Participation
Esra EMİR1, Bülent GÜRBÜZ2, Erman ÖNCÜ3
1 Hacettepe
2 Kırıkkale
University, Faculty of Sport Sciences, Ankara, TURKEY
University, School of Physical Education and Sports, Kırıkkale, TURKEY
3 Karadeniz
Technical University, School of Physical Education and Sports, Trabzon, TURKEY
Objective
There has been a considerable research revealed the important effects of leisure time
participation on health and fitness (Pastor, Balaguer, Pons & Garcia-Merita, 2003). The result of
these studies clearly presents that regular exercise has many physiological and psychological
benefits (Henderson & Ainsworth, 2002; Zuzanek, Robinson & Iwasaki, 1998). Even though, some
research in the literature indicated that a significant part of the world’s population fails to perform
recreational exercise at the recommended level a day (Rhodes & Dean, 2009). For this reason, it
is important to conduct researches for identifying the factors that motivate or constraints
individuals to participate in exercise. Therefore, the purpose of this study was to examine motives
and constraints to recreational exercise participation and compare differences with respect to
some demographic variables.
Method
The participants of this descriptive research were 260 male (Mage = 20.82± 2.33) and 146 female
(Mage = 20.58± 2.35) from different universities. The “Leisure Constraints Questionnaire” (LCQ)
developed by Alexandris and Carroll (1997) was used to measure students’ perceptions of
constraints on exercise participation. The reliability and validity of the Turkish version of the TLCQ was re-tested by the Gürbüz, Öncü and Emir (2012) with the Confirmatory Factor Analysis
method. It consists of 6 subscales and 18 items and all items were measured by using 4-point
Likert-scale. Furthermore, the “Recreational Exercise Motivation Measurement” “REMM”
developed by (Rogers & Morris, 2003) were used to measure motives for participation in
recreational exercise. The reliability and validity of the Turkish version of REMM (TREMM) for Turkish participants were obtained in a study by Gürbüz, Aşçı and Çelebi
1
(2006). The T-REMM consists of 5 subscales and 66 items, and the participants were
asked to rate each item on a 5-point Likert-scale. Descriptive statistics, Multivariate
Analysis of Variances (MANOVA), and Pearson Correlation analysis were used to analyze
the collected data. Cronbach’s alphas were calculated for the scales in order to evaluate
their internal consistencies.
Results
MANOVA analysis indicated no overall significant main effect of gender on the subscales of T-LCQ
[λ=0.998, F(6, 399)=0.161, p>0.05] and T-REMM [λ=0.989, F(5, 400)=0.911, p>0.05]. Analysis
indicated an overall significant main effect of frequency of exercise participation on the subscales
of T-LCQ [λ=0.912, F(6, 399)=2.891, p<0.01]. A follow-up univariate analysis indicated significant
main effects for frequency of exercise participation on the subscales of “Lack of Knowledge” [F(2,
403)=5.246, p<0.01], “Lack of Partners” [F(2, 403)=9.207, p<0.01], “Time” [F(2, 403)=4.331,
p<0.05], and “Lack of Interests” [F(2, 403)=3.280, p<0.05]. The mean scores of the non or rarely
participants were higher than the others. MANOVA indicated significant main effect of frequency
of exercise participation on “T-REMM” scores [λ=0.918, F(5, 400)=6.27, p<0.01], in tests between
subject effects by frequency of exercise participation, results also revealed a significant
differences in the “Health” [F(2, 403)=4.789, p<0.01], “Appearance” [F(2, 403)=11.085, p<0.05]
and “Skill Development” [F(2, 403)=4.992, p<0.05] subscales. As the frequency of exercise
participation increased the mean scores decreased.
The analysis indicated that, there was significant main effect of exercise type on T-LCQ [λ=0.964,
F(6, 399)=2.485, p<0.05] an T-REMM [λ=0.916, F(5, 400)=7.304, p<0.05] scores. ANOVA analysis
revealed significant differences in “Facilities” [F(1, 404)=6.319, p<0.05] and “Lack of Partners”
[F(1, 404)=10.148, p<0.01] subscales of T-LCQ, and “Competition” [F(1, 404)=20.993, p<0.01] and
“Social and Enjoyment” [F(1, 404)=27.172, p<0.01] subscales of T-REMM. Individual exercisers
had lower mean scores than the others in all subscales. Furthermore, the results of Pearson
correlation analysis indicated no significant relationship between age and “T-LCQ” scores
(p>0.05) but there were significant and negative relationship between age and subscales of
“Competition” and “Skill Development” of the “T-REMM” (p<0.05).
Conclusion
Overall, it can be concluded that, “Facilities” is the biggest constraint individuals from taking part
in exercise participation, and “Skill Development” is the most important factors that motive to
exercise participation. The perception level of constraints and motivation level of the participants
were over the medium level. A methodological limitation of this study was that the sample size
was relatively small and the entire sample was selected from only selected universities. Despite
2
the sample limitations, this study provided some additional information to leisure literature
related to exercise motives and constraints from Turkey as a non-Western country. Future studies
might be conducted with participants from different ages, different cities, or individuals in
different exercise environments. Further, future studies could use qualitative methods to provide
a way of elaboration and contextualizing statistical facts, and also allow for a level of depth
analyses that quantitative analyses cannot provide.
Keywords: Exercise, recreation, motivation, constraints
3
Rekreasyonel Egzersize Katılımı Engelleyen ve Güdüleyen Faktörlerin Algılanmasındaki
Farklılıklar
Esra EMİR1, Bülent GÜRBÜZ2, Erman ÖNCÜ3
1 Hacettepe
2 Kırıkkale
Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Ankara, TÜRKİYE
Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Kırıkkale, TÜRKİYE
3 Karadeniz
Teknik Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Trabzon, TÜRKİYE
Amaç
Egzersizin, sağlık ve zindelik üzerinde önemli etkilerinin olduğunu ortaya koyan pek çok çalışma
bulunmaktadır (Pastor, Balaguer, Pons & Garcia-Merita, 2003). Bu çalışmaların sonuçları, düzenli
olarak yapılan egzersizin fizyolojik ve psikolojik faydalarını net bir şekilde ortaya koymaktadır
(Henderson & Ainsworth, 2002; Zuzanek, Robinson & Iwasaki, 1998). Ancak, bazı araştırmalar,
günümüzde dünya nüfusunun önemli bir kısmının önerilen düzeyde günlük rekreasyonel
egzersize katılmadığını göstermektedir (Rhodes & Dean, 2009). Bu noktada, bireyleri
rekreasyonel amaçlı egzersize katılıma güdüleyen veya katılımlarını engelleyen faktörlerin
belirlenmesine yönelik araştırmaların yapılması önem kazanmaktadır. Bu noktadan hareketle, bu
çalışmanın amacı bireyleri egzersize katılıma güdüleyen veya engelleyen faktörlerin belirlenmesi
ve bu faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılmasıdır.
Yöntem
Betimsel araştırma modelindeki araştırmanın çalışma grubunda, farklı üniversitelerden 260
erkek (Ortyaş = 20.82± 2.33) ve 146 kadın (Ortyaş = 20.58± 2.35) yer almıştır. Çalışmada; bireylerin,
rekreasyonel etkinliklere katılımının önündeki algılanan engelleri belirlemek amacıyla Alexandris
ve Carroll (1997) tarafından geliştirilen, Türkçeye uyarlaması Gürbüz, Öncü ve Emir (2012)
tarafından doğrulayıcı faktör analizi ile yeniden yapılan “Boş Zaman Engelleri Ölçeği-18 (BZEÖ)”
kullanılmıştır. Toplam 6 alt boyut ve 18 maddeden oluşan ölçeğin maddeleri 4’lü Likert tipi ölçek
üzerinden puanlanmaktadır. Çalışmada ayrıca, “Egzersize Güdülenme Anketi (EGA)” (Rogers &
Morris, 2003) kullanılmıştır. Bireyleri egzersiz yapmaya yönlendiren temel nedenleri belirlemek
amacıyla geliştirilen bu ölçeğin Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması Gürbüz, Aşçı ve Çelebi
(2006) tarafından yapılmıştır. Toplam 66 madde ve 5 alt boyuttan oluşan ölçekte yer alan ifadeler
5’li Likert tipi ölçek üzerinden puanlanmaktadır. Veriler; betimsel istatistik yöntemler, tek
faktörlü MANOVA ve Pearson Korelasyon analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Ölçeklerin
güvenirliklerini belirlemek için ise Cronbach Alpha iç tutarlık katsayıları hesaplanmıştır.
4
Bulgular
MANOVA sonuçları, cinsiyet değişkeninin BZEÖ alt boyutları [λ=0.998, F(6, 399)=0.161, p>0.05]
ve EGA alt boyutları üzerindeki temel etkisinin anlamlı olmadığını [λ=0.989, F(5, 400)=0.911,
p>0.05] göstermektedir. Analizler, egzersize katılım sıklığı değişkeninin BZEÖ alt boyutları
üzerindeki temel etkisinin anlamlı olduğunu göstermektedir [λ=0.912, F(6, 399)=2.891, p<0.01].
ANOVA sonuçlarına göre, egzersize katılım sıklığı değişkeni ana etkisi açısından “Bilgi Eksikliği”
[F(2, 403)=5.246, p<0.01], “Arkadaş Eksikliği” [F(2, 403)=9.207, p<0.01],
“Zaman” [F(2,
403)=4.331, p<0.05] ve İlgi Eksikliği” [F(2, 403)=3.280, p<0.05] alt boyut puanlarının anlamlı
olarak farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Anlamlı farklılığın tespit edildiği tüm alt boyutlarda,
egzersize katılım sıklığını ‘hiç/çok nadir’ olarak belirten bireylerin ortalama puanları diğer
katılımcıların puanlarından daha yüksektir. MANOVA sonuçları, egzersize katılım sıklığı
değişkeninin EGA alt boyutları üzerindeki temel etkisinin de anlamlı olduğunu göstermektedir
[λ=0.918, F(5, 400)=6.27, p<0.01]. Hangi bağımlı değişkenin çok değişkenli anlamlılığa katkı
sağladığını anlamak amacıyla yapılan ANOVA analizi sonuçlarına göre, “Sağlık” [F(2, 403)=4.789,
p<0.01], “Dış Görünüm” [F(2, 403)=11.085, p<0.05] ve “Beceri Gelişimi” [F(2, 403)=4.992, p<0.05]
alt boyut puanlarının anlamlı olarak farklılaştığı tespit edilmiştir. Anlamlı farklılığın tespit edildiği
alt boyutlarda katılım sıklığı arttıkça ortalama puanların yükseldiği görülmektedir. Bireylerin
katıldıkları egzersiz türü değişkeninin katılımcıların BZEÖ [λ=0.964, F(6, 399)=2.485, p<0.05] ve
EGA [λ=0.916, F(5, 400)=7.304, p<0.05] alt boyut puanları üzerindeki temel etkisinin anlamlı
olduğu tespit edilmiştir. Yapılan ANOVA analizi sonuçlarına göre, BZEÖ’nin “Tesis” [F(1,
404)=6.319, p<0.05] ve “Arkadaş Eksikliği” [F(1, 404)=10.148, p<0.01] alt boyutlarında, EGA’nin
ise “Rekabet” [F(1, 404)=20.993, p<0.01] ve “Sosyal ve Eğlence” [F(1, 404)=27.172, p<0.01] alt
boyutlarında anlamlı farklılıklar olduğu bulunmuştur. Anlamlı farklılıkların gözlendiği her iki
ölçeğin alt boyutlarında bireysel olarak egzersize katılanların puanları diğerlerinden daha
düşüktür. Ayrıca, yapılan korelasyon analizi sonuçlarına göre yaş ile BZEÖ puanları arasında
anlamlı bir ilişkinin olmadığı (p>0.05) buna karşın katılımcıların EGA’nin “Rekabet” ve “Beceri
Gelişimi” alt boyutlarından aldıkları puanlar arasında negatif yönde ve düşük düzeyde anlamlı bir
ilişkinin olduğu belirlenmiştir (p<0.05).
Sonuç
Genel anlamda, bireylerin rekreasyonel amaçlı egzersize katılımlarını engelleyen veya kısıtlayan
en önemli faktörün “tesis” olduğu, katılıma en çok güdüleyen faktörün ise “beceri gelişimi” olduğu
tespit edilmiştir. Ayrıca, bireylerin egzersize katılımlarını engelleyen faktörlere ilişkin algılarının
ve egzersize katılım güdülerinin ortalamanın üzerinde olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmanın en
önemli yöntemsel sınırlılığı katılımcı sayısının az olması ve katılımcıların belirli bazı
üniversitelerden seçilmiş olmasıdır. Ancak, böyle bir sınırlığa rağmen batılı olmayan bir ülke
5
olarak Türkiye’deki bireyleri egzersize katılıma güdüleyen ve engelleyen faktörlerin
belirlenmesine yönelik elde edilen sonuçların serbest zaman literatürüne bazı ek bilgiler sunacağı
düşünülmektedir. Gelecekte yapılacak çalışmalar; farklı yaş gruplarındaki ve farklı şehirlerde
yaşayan bireyler veya farklı egzersiz ortamındaki bireylerin katılımı ile gerçekleştirilebilir. Ayrıca,
gelecekte yapılacak çalışmalarda, nicel analizler sonucunda ortaya çıkan istatistiksel sonuçların
daha iyi ve derinlemesine anlaşılması için nitel araştırmaların da kullanılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Egzersiz, rekreasyon, güdülenme, engeller
6