Matematiksel Operatörler

Matematiksel Operatörler
Genel olarak matematiksel işlemlerde kullanılan operatörlerdir.
Operatör
Anlamı
Örnek
^
Üs Alma
C^3
*
Çarpma
2*A
/
Bölme
A=10/3  3.33333
\
Tamsayı
Bölme
B=10\3  3
C=13.5\5  2
+
Toplama
veya
Kaynaştırma
İçin
kullanılır
-
Çıkarma
Mod
Matematikteki
mod alma
işlemidir
Kaynaştırma
&
Toplama olarak:
A+B veya 5+3
Kaynaştırma olarak:
A="Ebru" K=” Kaya”
N=Ad+Soyad
ise sonuç şu şekilde olur:
N=”Ebru Kaya”
A-10
5 Mod 2
4 Mod 6
1
4
S=34 & 9
 349
D= 60 & 2  602
A=5.4 & 57 5.457
E="Hakan" & " Ayşe" 
"Hakan Ayşe"
Açıklama
Matematikdeki üs
operatörüdür. Verilen ilk
sayının ikinci sayı kadar
kuvvetini (üssünü) alır.
Matematikdeki çarpma
operatörüdür
Matematikdeki bölme
operatörüdür. Verilen ilk
sayıyı ikinci sayıya böler
Matematikdeki bölme
operatörüdür. Verilen ilk
sayıyı ikinci sayıya böler.
Ancak sonuc mutlaka bir tam
sayı değeridir. Bölüm
küsüratlı ise sayının
kusuratını atar (int
komutunun pozitif
sayılardaki sonucunu bulur)
Bu operatör ile verilen iki
veya daha fazla ifade
toplanabilir. Eğer A ve B
string türünde veriler ise +
operatörü kaynaştırma
yapar. Yani B’ yi A’nın
sonuna ekler. + operatörü
sayı ile sayıyı veya string ile
string ifadeyi toplar veya
kaynaştırır (aynı veri tiplerini
toplar, farklı veri tiplerinde
hata verir). Sayı + string
hatalı sonuç verir.
“a”+”5” doğrudur,
“a”+5 yanlıştır.
Matematik’de kullanılan
çıkarma operatörüdür
İlk sayının modunu ikinci
sayıya göre almak için
kullanılır
String türü ifadelerle
matematiksel ifadeleri
kaynaştırmada kullanılabilir
Aynı veya farklı veri tipleri
kaynaştırılabilir.
Sayı & String
Sayı & Sayı
String & String
Problemsiz kullanılabilir.
Gültekin Çağıl, Bilgisayar Programlama ders notları, Sakarya Üniv. Endüstri Mühendisliği/Hafta 4/Sayfa 1
Matematiksel işlemlerin öncelik sıraları
1.
2.
3.
4.
5.
Üs alma işlemi (^)
Çarpma (*) ve Bölme işlemi (/)
Tam bölme işlemi (\)
Mod alma işlemi
Toplama (+) ve Çıkarma (-) işlemi
Yukarıdaki sıralamada, ortak öncelikte gösterilenlerin öncelikleri, solda bulunan işlemin
önce yapılacak olma kuralına bağlıdır. Örneğin toplama ve çıkarma işlemi yukarıdaki
tabloda aynı sırada gösterilmiştir. Buna göre aynı işlemde yan yana hem toplama ve hem
de çıkarma işlemi varsa, bunlardan solda olanı önce işlem görür. Ayrıca bu sıralamadan
farklı olarak parantez içine alınmış olan işlemler her zaman önce işlem görür, parantez
içine alınmış yan yana iki işlem varsa, bunlardan da solda olan parantezli işlem önce
işleme girer.
Matematiksel Eşitliklerin Visual Basic’de Yazılışları
Matematiksel eşitlikler yukarıda verilen matematiksel operatörler yardımıyla yazılırlar.
Burada dikkat edilmesi gereken husus, açılan parantezlerin mutlaka kapatılması
gerektiğidir. Eşitliklerin gösterilmesinde mutlaka yuvarlak parantez ( ) kullanılmalıdır,
köşeli parantez [ ] kullanılmamalıdır.
Matematiksel gösterim
Visual Basic gösterimi
A=(3*Y)/E
3 xY
E
3
RT
HY 
23
A
HY=(RT^3)/23
Mantıksal Operatörler
Mantıksal Operatörler iki veya daha fazla ifade arasında kullanılırlar. Sonucun True
(Doğru) veya False (Yanlış) olması durumuna göre programın akışı yönlendirilir.
And Operatörü
Mantıksal (Lojik) iki ifadenin karşılaştırılması için kullanılır. Sonucun True (Doğru) olması
için iki ifadenin de mutlaka doğru olması gereklidir.
İfade1
İfade2
İfade1 And İfade2
Örnek
False
False
False
5>7 and “a”=”b”  False
False
True
False
5>7 and “a”=”a”  False
True
False
False
5>3 and “a”=”b”  False
True
True
True
5>3 and “a”=”a”  True
Gültekin Çağıl, Bilgisayar Programlama ders notları, Sakarya Üniv. Endüstri Mühendisliği/Hafta 4/Sayfa 2
Or Operatörü
Mantıksal iki ifadenin karşılaştırılması için kullanılır. Sonucun True (Doğru) olması için iki
ifadeden yalnızca birinin doğru olması yeterlidir.
İfade1
İfade2
İfade1 Or İfade2
Örnek
False
False
False
4>9 or 10>13  False
False
True
True
4>9 or 10<13  True
True
False
True
4<9 or 10>13  True
True
True
True
4<9 or 10<13  True
Not Operatörü
Mantıksal ifadenin tersini (değilini) almak için kullanılır.
Not(
Not(
Not(
Not(
5>3 )
4>9 or 10>13 )
Not (Not (6<2) ) )
True)




False
True
True
False
Karşılaştırma Operatörleri
Bu operatörler ile verilen ifadeler arasında karşılaştırmalar yapılır. Çoğunlukla bir
karşılaştırma komutu olan IF ile birlikte kullanılır. Genel karşılaştırma operatörleri aşağıda
verilmiştir.
=
Eşit
Mantıksal
İşlemlerde
Sonuç
Boolean
>
Büyük
Boolean
>=
Büyük Eşit
Boolean
<
Küçük
Boolean
<=
Küçük Eşit
Boolean
<>
Eşit Değil
Boolean
Operatör
Anlamı
Örnek
(Mantıksal)
Örnek
(Matematiksel)
Sonuc=(100=345)
Sonuc=False
Sonuc=(200>134)
Sonuc=True
Sonuc=(39>=67)
Sonuc=False
Sonuc=(23<205)
Sonuc=True
Sonuc=(400<=400)
Sonuc=True
Sonuc=(42<>30)
Sonuc=True
A=B*10
(A^2)>3
X*Y>=G
X<Y
35<=D
DF<>(T*56)
Gültekin Çağıl, Bilgisayar Programlama ders notları, Sakarya Üniv. Endüstri Mühendisliği/Hafta 4/Sayfa 3
Akış Diyagramı
Bir akış diyagramı, özel geometrik sembollerin oklarla birbirine bağlanması ile oluşturulur
ve yazılmaya çalışılan veya yazılmış programın şekillerle gösterilerek anlaşılmasını
kolaylaştırır. Akış diyagramlarında kullanılan belli başlı semboller aşağıda gösterilmiştir,
daha fazla sembol için ilgili kitaplara bakılabilir.
Sembol
İsmi
Kullanılışı
Sembolleri birbirine bağlamak ve mantıksal akışı (akış
yönünü) göstermek için kullanılır.
Ok
Örnek
Sembol
İsmi
Kullanılışı
Başla/Bitir
Başlangıç ve bitişi göstermek için kullanılır.
Örnek
Başla
Start
Programa Başla
Bitiş
Sembol
İsmi
Giriş/Çıkış
Son
Kullanılışı
Programa giriş ve programdan çıkış değerlerini göstermek
için kullanılır. Giriş genellikle sorgu ve değişken/sabit
değerlerin programa verilişi için, Çıkış ise genellikle
ekrana veya bir dosyaya yazılan değerler için kullanılır.
Örnek
A değerini
sor
U=5
Yarıçap=?
W değerini
ekrana yaz
Sembol
H,p,r değerlerini
girin
Dosyaya q,n ve isim
değerlerini yaz
İsmi
Kullanılışı
İşlem
Genellikle matematiksel işlemleri göstermek için kullanılır.
Örnek
Alan eşitliğini hesapla
Kare=a*a
X1=(b^2)-(4*a*c)
Gültekin Çağıl, Bilgisayar Programlama ders notları, Sakarya Üniv. Endüstri Mühendisliği/Hafta 4/Sayfa 4
Sembol
İsmi
Karar
Kullanılışı
Karar verme durumlarında kullanılır. Bu sembole bir geliş
ve “evet” ve “hayır” cevabıyla iki çıkış mantıksal işlem
durumlarında kullanılır.
Örnek
evet
d<>u ?
hayır
evet
A=3?
hayır
Sembol
İsmi
Birleştirici
Kullanılışı
Farklı sembollerden gelen okları birbiriyle birleştirmek için
kullanılır.
Örnek
Ekrana
“çözüm yok”
yaz
Ekrana
TOPLAM
sonucunu yaz
son
Visual Basic'de Kontrol Komutları
Kontrol komutları, programcılar tarafından sıkça kullanılan belirli ifadeleri veya bazı
şartların gerçekleşip gerçekleşmediğini kontrol etmek amacıyla kullanılan komutlardır.
If Komutu: if ile then arasına yazılan ifade, koşul veya koşulların true (doğru) veya false
(yanlış) olmasına göre program akışını yönlendiren komut yapısıdır.
If Koşul veya ifade Then
Koşul doğru ise yapılması istenen işlemler.
Endif
Kullandığımız her If kontrolu için mutlaka bir Endif kullanmalıyız. Bu, kontrol
yapısının sonlandığını belirtir.
Örnek:
If ad="FATIH" Then
Maas=10000000
Endif
Gültekin Çağıl, Bilgisayar Programlama ders notları, Sakarya Üniv. Endüstri Mühendisliği/Hafta 4/Sayfa 5
Eğer koşul gerçekleşmemiş ve yapılması istenen bazı işlemler varsa o zaman şu şekilde
bir kontrol yapısını kullanabiliriz.
If koşul veya ifade Then
Birinci Adım
Else ‘ Seçimlik
İkinci Adım
Endif
Şekil: If bloğu için genel bir akış diyagramı
Örnek :
Private Sub Form1_Load()
cesitli = InputBox("a değerini verin")
If cesitli = "a" Then
MsgBox ("sonuç a")
Else
MsgBox ("sonuç a değil")
End If
End Sub
Aynı anda bir kaç koşul için karşılaştırma yapılmak istenirse;
If Koşul1 veya ifade1 Then
Koşul1 veya ifade1 doğru ise yapılması istenen işlemler.
Elseif Koşul2 veya ifade2 Then ‘ Seçimlik
Kosul1 veya ifade1 yanlış,
Kosul2 veya ifade2 doğru ise yapılması istenen işlemler.
Elseif Koşul3 veya ifade3 Then ‘ Seçimlik
Kosul1 veya ifade1 yanlış,
Kosul2 veya ifade2 yanlış,
Kosul3 veya ifade3 doğru ise yapılması istenen işlemler.
Else ‘ Seçimlik
Bütün koşullar veya ifadeler yanlış ise yapılması istenen işlemler.
Endif
yapısı kullanılır. Bu yapıda mutlaka Else bloğunun bulunmasına gerek yoktur. Koşul1
doğru ise ilk Then’den sonraki satırlar çalıştırılarak Elseif ifadesine kadar icra edilirler.
Daha sonra Endif ifadesinden sonraki satır icra edilir. Eğer Koşul1 yanlış ise Kosul2 ifadesi
kontrol edilir. Doğru ise buradaki then ifadesinden sonraki satırlar çalıştırılır. Yanlış ise
Kosul3’e bakılır. Eğer bu koşul da yanlış ise Else ifadesinden sonraki satırlar çalıştırılır.
Gültekin Çağıl, Bilgisayar Programlama ders notları, Sakarya Üniv. Endüstri Mühendisliği/Hafta 4/Sayfa 6
İpucu: if ile then arasındaki koşul veya koşullar, ifade veya ifadeler, koşul veya ifade
karışımları ne kadar az veya ne kadar çok olursa olsun, if komutu, yapısı gereği, if veya
then arasında yazılanlardan bir true veya false sonucu çıkarır.
if ile then arasında en az koşul veya ifade için;
if d then
…..
Endif
şeklinde bir örnek verilebilir (d örnek değişkendir).
if ile then arasında en çok koşul veya ifade için;
if (5>3 and 4<>1) or (“gh”=”kkj” or “a”=”A”) then
…..
Endif
şeklinde bir örnek verilebilir.
Örnek :
Örnek :
Sub Form1_Load()
dd = InputBox("dd değerini verin")
If dd = "a" Then
MsgBox ("sonuç a")
ElseIf dd = "b" Then
MsgBox ("sonuç b")
ElseIf dd = "c" Then
MsgBox ("sonuç c")
ElseIf dd = "d" Then
MsgBox ("sonuç d")
Else
MsgBox ("sonuç a,b,c,d değil")
End If
End Sub
If Isim=”Ali” Then
Maas=Maas * 1.2
Elseif Isım=”Murat” Then
Maas=Maas * 1.4
Elseif Isım=”Kemal” Then
Maas=Maas * 1.1
Endif
Örnek :
Örnek :
Bolen=inputbox(“Bolen Degerini Verin”)
Sayi=inputbox(“Bolunen Degeri Verin”)
If Bolen=0 Then
MsgBox (” Bolen sayı sıfır olamaz")
Else
Sonuc= Sayi / Bolen
MsgBox (Sonuc)
Endif
If name="Ali" AND no="1301920035" Then
Not=4
ElseIf name="Ahmet" AND no="1301940023" Then
Not=3
ElseIf name="Hakan" AND no="1301930045" Then
Not=2
ElseIf name="Hatice" AND no="1301940005" Then
Not=7
Endif
Gültekin Çağıl, Bilgisayar Programlama ders notları, Sakarya Üniv. Endüstri Mühendisliği/Hafta 4/Sayfa 7
Hazırlanan bir projenin (programın) kaydedilmesi
1. Projeyi hazırlayın
2. Hard disk (C veya D) veya disket sürücüdeki disketin (A) herhangi bir yerinde
programı kaydedeceğiniz bir klasör açın
3. VB ekranındaki menü çubuğunda bulunan File menüsünden Save All
seçeneğini seçin
4. Ekrana kaydetme penceresi gelecektir. Name ifadesinin karşısına projeye
vereceğiniz ismi yazın. Location kısmına projeyi kaydedeceğiniz konumu
yazın veya Browse düğmesi ile projenin kaydedileceği yeri belirtin. Create
directory for solution ifadesi, solution dosyalarının farklı bir klasörde veya
seçtiğiniz klasörün ana bölgesinde olup olmamasını istemediğiniz durum için
sorulmaktadır, uygulama için bu seçeneği tıklamadan projenizi kaydedin, diğer
seferde bu seçeneği tıklayarak projenizi kaydedin. Aradaki fark, sadece
solution dosyaları için farklı bir klasör açılmasıdır
Kaydedilen bir projenin VB’ye alınması
1. VB ekranındaki menü çubuğunda bulunan File menüsünden Open Project
seçeneğini seçin
2. Ekrana gelen pencereden daha önce kaydettiğiniz projenin bulunduğu klasörü,
Konum ifadesinin yanındaki kısımdan seçin
3. Klasör içindeki VB ile hazırlanmış bütün dosyaları (daha önce kaydettiğiniz
bütün dosyaları) tek tek VB’ye alabilirsiniz. Fakat Projenin tamamını VB’ye
almak istiyorsanız uzantısı sln olan dosyayı seçmeniz uygun olacaktır (bu
durumda birden fazla dosyayı tek tek açmak yerine, projenin tamamı bir
defada açılmış olmaktadır).
4. Open düğmesine basın ve seçtiğiniz dosyayı VB’ye alın.
Hazırlanan projenin EXE dosyası getirilmesi
Aslında bunun için VB’nin bu versiyonunda bir şey yapmanıza gerek yok. Yukarıda
anlatıldığı şekilde projenizi kaydederseniz, projenizin bir adet de exe uzantılı
dosyası, sizin için seçtiğiniz klasörün içinde bin klasörü oluşturularak doğrudan
hazırlanmış oluyor. Sizin yapmanız gereken, bin klasörünü bulup exe dosyasına
oradan ulaşmak.
Laboratuar Uygulaması 1: Bilgisayara verilen iki sayının bölümünün bulunması ve
ekrana yazdırılması programının yazılması (Not: sıfır değerine bölme durumuna dikkat
edilmeli, böylece programcının, gerekirse bütün ihtimalleri düşünmesi gerektiği bu örnek
ile ortaya konması amaçlanmaktadır).
Laboratuar Uygulaması 2: İkinci dereceden kök hesap eden programın yazılması ve
varsa uygun köklerin ekrana yazdırılması programı.
Gültekin Çağıl, Bilgisayar Programlama ders notları, Sakarya Üniv. Endüstri Mühendisliği/Hafta 4/Sayfa 8

Download Report