1. sürati tanıyalım

1. SÜRATİ TANIYALIM
Çevrenizdeki herşeyin durgun olduğunu mu düşünüyorsunuz?
Galaksi ve yıldızlardan, atomlara kadar tabiattaki herşey hareket halindedir. Bundan dolayı insanların ilgisini çeken
konuların başında hareket gelir.
Eviniz ile çocuk parkının arasındaki uzaklığın kaç metre olduğunu biliyor musunuz? Evden parka ne kadar zamanda
gidiyorsunuz?
Evden parka yürüyerek mi yoksa koşarak mı gidersek daha kısa zamanda ulaşırız?
Sürati Hesaplayalım
Dikkat edilirse, verilen tüm örneklerde yol ve yolun alınması için geçen zaman birlikte düşünüldüğünde sürat kavramı
ortaya çıkıyor. Bir cismin birim zamanda aldığı yola sürat denir.
Buna göre;
Sürat =
olarak ifade edilir.
Sürati (v), alınan yolu (x) ve geçen zamanı da (t) harfleriyle ifade edebiliriz.
Buna göre;
dir.
Fizik bilimi hareket konusunda sadece süratle ilgilenmez. Hareketlinin hareket yönü, hareket doğrultusu başlangıç noktası
bir fizikçi için çok önemlidir.
Bir cismin aldığı yolu metre(m), geçen zamanı saniye(s) birimleri ile gösterdiğimizde sürat birimini nasıl ifade ederiz?
Sürat birimi :
v=
’den
olarak bulunur.
1 km = 1000 m = 100.000 cm = 1000.000 mm
1h = 60 dk = 3600 s
90 km/h kaç m/s’dir?
90
.
dir.
SABİT SÜRATLİ HAREKET
Durgun haldeki bütün cisimler hareketlenebilir. Hareketli cisimler ise sabit bir süratle hareket edebilir. Sabit bir
süratle hareket eden cisimler aynı zaman aralıklarında aynı yolları alırlar.
Hareketlinin izlediği yol boyunca sürati şekildeki gibi değişmiyor veya araç eşit zaman aralıklarında eşit yol
parçalarını alıyorsa bu tür harekete düzgün doğrusal hareket (sabit süratli hareket) denir.
Mert evinden 4800m uzaktaki okuluna 2400 saniyede varıyor.
Buna göre; sabit sürati kaç m/s’dir?
A) 1
Sürat =
B) 1,5
denkleminde
C) 2
Sürat =
D) 2,5
= 2 m/s olarak bulunur.
300 km’lik yolu 6 saatte alan bir otomobilin sürati kaç km/h’dir?
A) 10
B) 30
Sürat =
Sürat =
C) 40
denkleminden
= 50 km/h olarak bulunur.
D) 50
Sabit süratleri sırasıyla vX = 20m/s, vY = 30m/s olan iki araç K ve L noktalarından aynı anda geçiyor.
K ve L noktaları arasındaki uzaklık 400m olduğuna göre, araçlar kaç saniye sonra karşılaşırlar?
A) 8
B) 6
C) 5
D) 4
X aracı 1 saniyede 20 metre, Y aracı ise saniyede 30 metre yol alıyor. Araçlar
toplamda 1 saniye 50 metre yol alırlar. Buna göre, 400 metrelik yol 8 saniyede alınmış
olur.
Hareket Çeşitleri :
a) Düzgün Doğrusal Hareket (DDH) (Sabit Hızlı = Süratli Hareket) (SHH) :
Bir cismin sürati hareketi süresince değişmeyip sabit kalıyorsa ve cisim bir doğru boyunca hareket ediyorsa cismin
yaptığı bu harekete düzgün doğrusal hareket veya sabit süratli (hızlı) hareket denir.
Sabit süratli harekette;
• Cisim eşit sürelerde eşit yollar alır.
• Cismin sürati hareketi boyunca değişmeyip sabit kalır.
Yol – Zaman Grafiği :
Hareketli, hareketi süresince eşit sürelerde eşit yollar alır ve bu nedenle sürati sabittir.
Hareketlinin yol – zaman grafiğinden sürati bulunur. Grafikten seçilen her hangi bir noktanın zaman ve yol eksenlerini
kestiği noktalar bulunur. Bu noktalara karşılık gelen değerler sürat formülünde yerine yazılarak sürat hesaplanır.
Sürat – Zaman Grafiği :
Hareketli, hareketi süresince eşit sürelerde eşit yollar alır ve bu nedenle sürati sabittir. Zaman değişse bile sürat
değişmez.
Hareketlinin sürat – zaman grafiğinden aldığı yol bulunur. Sürat – zaman grafiğinin altında kalan alan hareketlinin aldığı
yolu verir.
b) Düzgün Hızlanan Doğrusal Hareket (DHDH) :
Bir cismin hızı hareketi süresince eşit zamanlarda eşit miktarlarda artıyorsa ve cisim bir doğru boyunca hareket ediyorsa
cismin yaptığı bu harekete düzgün hızlanan doğrusal hareket denir.
Düzgün hızlanan doğrusal harekette;
• Cismin sürati eşit sürelerde eşit miktarlarda artar.
c) Düzgün Yavaşlayan Doğrusal Hareket (DYDH) :
Bir cismin hızı hareketi süresince eşit zamanlarda eşit miktarlarda azalıyorsa ve cisim bir doğru boyunca hareket
ediyorsa cismin yaptığı bu harekete düzgün yavaşlayan doğrusal hareket denir.
Düzgün yavaşlayan doğrusal harekette;
• Cismin sürati eşit sürelerde eşit miktarlarda azalır.

Download Report