Mozaik Paternde Ayırıcı Tanı Dr. Meltem Gülsün Akpınar Hacettepe Üniversitesi Radyoloji Anabilim Dalı Mozaik • Türlü renklerde küçük küp biçiminde mermer, taş ya da pişmiş toprak parçalarının yan yana getirilmesiyle yapılan resim ve bezeme işi Mozaik Atenüasyon • Fleischner Society tanımı • BT’de akciğerlerde görülen yama tarzı değişik atenüasyon alanları • Sekonder pulmoner lobüllere karşılık gelen iyi sınırlı kenarları olan heterojen akciğer atenüasyonu ile karakterize Majör Patolojik Nedenler • Pulmoner vasküler hastalık • Küçük havayolu hastalığı • Primer parankimal hastalıklar BT ile ayırıcı tanı • İnspiratuar ve ekspiratuar görüntülerin karşılaştırılması • Pulmoner damarlanmanın değerlendirilmesi Mozaik Patern • Hastalığın homojen olmayan dağılımına bağlıdır. • Pulmoner vasküler hastalıkta perfüzyonu az olan akciğer, normal ya da fazla olan akciğerden daha düşük atenüasyonlu Mozaik Patern • Küçük havayolu hastalığında hava hapsinin bölgesel değişiklikleri normal havalanan yüksek atenüasyonlu akciğer ile düşük atenüasyonlu akciğerin yamalı görünümünü oluşturur. Mozaik Patern • Primer parankimal hastalıkta tam tersi yüksek atenüasyonlu akciğer anormaldir ve heterojen dağılımı ise komşuluğundaki daha düşük atenüasyonlu normal akciğerle yamalı mozaik paterni oluşturur. Pulmoner vasküler hastalık • Klinik olarak tanısı zor • Belirti ve bulgular spesifik değil • Ekokardiyografi ve kardiyak kateterizasyon en sık kullanılan tanı yöntemleri • Mozaik atenüasyon en sık sekonder PHT • Daha az sıklıkla primer PHTda ve akut pulmoner embolide Pulmoner Hipertansiyon • PHT’a bağlı mozaik patern, perfüzyonu az olan bölgelerin düşük atenüasyonunun; normal ya da fazla perfüzyonu olan yüksek atenüasyonlu bölgelerle karışımından oluşur. • Kronik PTE • Pulmoner venooklüzif hastalık • Kollajen vasküler hastalık PHT’un Klasik BT Bulguları • Sağ ventrikül genişlemesi • İnterventriküler septumun bombeleşmesi • Santral pulmoner arteriyel genişleme ve periferik daralma PHT’un Klasik BT Bulguları • Sağ ventrikül genişlemesi • İnterventriküler septumun bombeleşmesi • Santral pulmoner arteriyel genişleme ve periferik daralma PHT’un Klasik BT Bulguları • Sağ ventrikül genişlemesi • İnterventriküler septumun bombeleşmesi • Santral pulmoner arteriyel genişleme ve periferik daralma Pulmoner vasküler hastalık • Küçük havayolu hastalığından ayırt etmek için ekspiratuar BT kesitleri yardımcı • Havayolu tutulumu ile komplike olmuş pulmoner vasküler hastalıkta hava hapsi nadiren görülebilir. Primer Pulmoner arteriyel hipertansiyon • • • • Sebebi bulunamayan Genç bayanlarda (20‐45y) PHT’un tipik BT bulguları Primer PHT’daki mozaik atenüasyonun dağılımı heterojen veya yamalı perivasküler dağılım • Kronik PE’de tipik segmental ve iyi sınırlı dağılım Kronik Pulmoner Embolizm • Kronik pulmoner arteriyel hipertansiyon, tekrarlayan tromboemboli nedeniyle akut PE hastalarının yaklaşık % 4’ünde gelişir Akciğer Embolisinin Seyri • Antikoagülasyon yeni pıhtı oluşumunu engeller • Doğal trombolitik sistem pıhtıyı eritir Üç hafta sonra Kronik Tromboembolizm • Hastaların az bir kısmında • Remy‐Jardin ve ark.nın çalışmasında % 13 • Pıhtının iyileşmesinde aksaklık Kronik AE • Pıhtı içinde kalsifikasyon (en duyarlı) • Damar duvarıyla devamlı, çevresel pıhtı (geniş açı) • Vasküler zarlar • Damar çapında küçülme • Tam oklüzyon Kronik AE • Pıhtı içinde kalsifikasyon (en duyarlı) • Damar duvarıyla devamlı, çevresel pıhtı (geniş açı) • Vasküler zarlar • Damar çapında küçülme • Tam oklüzyon Kronik AE • Pıhtı içinde kalsifikasyon (en duyarlı) • Damar duvarıyla devamlı, çevresel pıhtı (geniş açı) • Vasküler zarlar • Damar çapında küçülme • Tam oklüzyon Kronik AE • Pıhtı içinde kalsifikasyon (en duyarlı) • Damar duvarıyla devamlı, çevresel pıhtı (geniş açı) • Vasküler zarlar • Damar çapında küçülme • Tam oklüzyon Akut AE Kronik AE • Pıhtı içinde kalsifikasyon (en duyarlı) • Damar duvarıyla devamlı, çevresel pıhtı (geniş açı) • Vasküler zarlar • Damar çapında küçülme • Tam oklüzyon 3 sene sonra Kronik AE Sekonder Bulgular • PHT’da ana PA genişlemesi • Genişlemiş bronşiyal kollateraller • Mozaik perfüzyon • Subplevral skarlar Kronik AE Sekonder Bulgular • PHT’da ana PA genişlemesi • Genişlemiş bronşiyal kollateraller • Mozaik perfüzyon • Subplevral skarlar Kronik AE Sekonder Bulgular • PHT’da ana PA genişlemesi • Genişlemiş bronşiyal kollateraller • Mozaik perfüzyon • Subplevral skarlar Kronik AE Sekonder Bulgular • PHT’da ana PA genişlemesi • Genişlemiş bronşiyal kollateraller • Mozaik perfüzyon • Subplevral skarlar Kronik AE Sekonder Bulgular • PHT’da ana PA genişlemesi • Genişlemiş bronşiyal kollateraller • Mozaik perfüzyon • Subplevral skarlar Pulmoner venooklüzif hastalık • Nadir • Viral enfeksiyon, kemoterapi, otoimmün hastalık, intrakardiyak şantlar, radyasyon hasarı, genetik predispozisyon • Pulmoner kapiller hemanjiyomatozise benzer • Sentrilobüler BCD, septal kalınlaşma, plevral efüzyon • Mozaik atenüasyon • Şiddetli hastalıkta pulmoner arteriyel hipertansiyonun radyolojik bulguları Kollajen vasküler hastalık • Sklerodermanın sınırlı formunda: calcinosis, Raynoud phenomenon, esophageal dysmotility, sclerodactyly, telengiectasia (CREST) • Romatoid artritte • Pulmoner fibrozise bağlı PHT Kollajen vasküler hastalık • Sklerodermanın sınırlı formunda: calcinosis, Raynoud phenomenon, esophageal dysmotility, sclerodactyly, telengiectasia (CREST) • Romatoid artritte • Pulmoner fibrozise bağlı PHT Kollajen vasküler hastalık • Sklerodermanın sınırlı formunda: calcinosis, Raynoud phenomenon, esophageal dysmotility, sclerodactyly, telengiectasia (CREST) • Romatoid artritte • Pulmoner fibrozise bağlı PHT Kollajen vasküler hastalık • Sklerodermanın sınırlı formunda: calcinosis, Raynoud phenomenon, esophageal dysmotility, sclerodactyly, telengiectasia (CREST) • Romatoid artritte • Pulmoner fibrozise bağlı PHT Küçük havayolu hastalığı • Bronşiyal veya bronşiyoler obstrüksiyona bağlı hava hapsi • Hava hapsinin neden olduğu düşük atenüasyonlu akciğer ile normal havalanan yüksek atenüasyonlu akciğerin mozaik görünümü • İnspiratuar görüntülerde izlenen mozaik atenüasyon ekspiryum sonunda alınan görüntülerde artar • Akciğer hacminde heterojen azalma vardır Küçük havayolu hastalığı • Küçük havayolu hastalığının şiddetli olgularında lüsen akciğerde pulmoner damarların çapında ve sayısında azalma • Hipoventile akciğerde hipoksik vazokonstriksiyon ve normal akciğerdeki relatif hiperperfüzyona bağlı Küçük havayolu hastalığı • Hava hapsi • Bronşiyal duvar kalınlaşması • Mozaik atenüasyon ve mukus tıkaçları • Havayolu dilatasyonu • Sentrilobüler nodüller Bronşiyolitler • Konstriktif bronşiyolit • Kriptojenik organize pnömoni • Sellüler bronşiyolit Konstriktif Bronşiyolit • • • • • • Postenfeksiyöz skarlaşma Zehirli gaz inhalasyonu Graft versus host reaksiyonu Akciğer transplantasyonu Romatoid artrit Nadiren difüz idyopatik pulmoner nöroendokrin hücre hiperplazisi • Histolojik olarak membranöz ve respiratuar bronşiyollerde peribronşiyal inflamasyon ve fibrozise sekonder konsantrik lüminal daralma Hava Hapsi • Konstriktif formda bronşiyolitin direkt bulguları nadirdir, çünkü bronşiyoler inflamasyonun miktarı azdır. • İndirekt bulgular: heterojen dağılımlı mozaik atenüasyon, bronşiyal genişleme, dramatik hava hapsi • Viral ve mikoplazma pnömonileri en sık enfeksiyöz sebeplerden Hava Hapsi • Akciğer transplantasyonlu hastalarda konstriktif bronşiyolit ‘bronşiyolitis obliterans sendromu’ olarak bilinir ve rejeksiyonun en sık sebebidir. • Bronşiyal duvar kalınlaşması, bronşiyal dilatasyon, mozaik atenüasyon ve hava hapsi Kriptojenik Organize Pnömoni • Eski adı: ‘Bronşiyolitis obliterans organize pnömoni’ • Genellikle idyopatik • Enfeksiyöz pnömoni, ilaçlar veya kronik eozinofilik pnömoni veya kollajen vasküler hastalığın komplikasyonu olarak görülebilir Kriptojenik Organize Pnömoni • Periferik veya peribronşiyal konsolidasyon • Retikülonodüler opasiteler • Bronşiyal dilatasyon • Mozaik görünümlü rasgele dağılmış BCD Kriptojenik Organize Pnömoni • Periferik veya peribronşiyal konsolidasyon • Retikülonodüler opasiteler • Bronşiyal dilatasyon • Mozaik görünümlü rasgele dağılmış BCD Sellüler Bronşiyolit • Hipersensitivite pnömonisinde • Enfeksiyon • Aspirasyon • Respiratuar ve • Folliküler bronşiyolitte görülen histolojik patern Sellüler Bronşiyolit • Bronşiyol içindeki debriyi temsil eden sentrilobüler ve dallanan tomurcuklanmış ağaç nodülleri • Mozaik atenüasyon ve hava hapsi sellüler bronşiyolitte tanımlanmış • En tipik subakut hipersensitivite pnömonisinde • Küçük havayollarını ve akciğer parankimini tutar Astım • Normal havayolu tamir mekanizmalarının bozulmasına bağlı kronik immünolojik hastalık • BT’de: bronş duvar kalınlaşması, bronşektazi, amfizem • Mozaik atenüasyon ve hava hapsi astımın indirekt özellikleri Astım • Minör fizyolojik varyasyonlarda üç veya daha az sekonder pulmoner lobül tutulur • Akciğerin üçte birinden fazlasını tutan mozaik atenüasyon ve hava hapsi astımın varlığının ve şiddetinin göstergesidir. Primer Parankimal Hastalık • İnterstisyel tutulum • Normal düşük atenüasyonlu akciğerin arasında sıvı, hücre veya fibrozis ile dolu hava boşluğu • Bölgesel damar çapı değişikliği görülmez Primer Parankimal Hastalık • • • • Pneumocystis jiroveci pnömonisi Hipersensitivite pnömonisi Piyojenik pnömoni Nonspesifik ve deskuamatif interstisyel pnömonilerde nadiren Primer Parankimal Hastalık • Ekspiratuar BT kesitleri tipik olarak akciğer hacminde sabit bir azalma ve etkilenmiş akciğer parankiminin atenüasyonunda artış gösterir. • Tek istisna: hipersensitivite pnömonisi (hava hapsi olabilir) Pneumocystis Jiroveci pnömonisi • İmmün yetmezlikli hastalarda • Ateş, kuru öksürük, hipoksi • BT bulguları: difüz, perihiler, veya mozaik paternde buzlu cam atenüasyonu Pneumocystis Jiroveci pnömonisi • İmmün yetmezlikli hastalarda • Ateş, kuru öksürük, hipoksi • BT bulguları: difüz, perihiler, veya mozaik paternde buzlu cam atenüasyonu Hipersensitivite Pnömonisi • Kuş besleyenlerde, çiftçilerde • İnhale edilen organik materyale karşı immünolojik rxn • 4‐12 saat sonra öksürük, ateş, titreme ve myalji Hipersensitivite Pnömonisi • Akut fazda: Alt loblarda sınırları belirsiz sentrilobüler nodüller • Kronik fazda: Üst veya alt lob fibrozisi ile heterojen buzlu cam atenüasyonu • Mozaik atenüasyon her evrede görülebilir • Hava hapsi varsa, sellüler bronşiyolit nedeniyledir. • Diğer bronşiyolitlerden farkı: nodüllerin sınırlarının belirsiz olması ve tomurcuklanmış ağaç görünümünün daha az olması Hipersensitivite Pnömonisi • Akut fazda: Alt loblarda sınırları belirsiz sentrilobüler nodüller • Kronik fazda: Üst veya alt lob fibrozisi ile heterojen buzlu cam atenüasyonu • Mozaik atenüasyon her evrede görülebilir • Hava hapsi varsa, sellüler bronşiyolit nedeniyledir. • Diğer bronşiyolitlerden farkı: nodüllerin sınırlarının belirsiz olması ve tomurcuklanmış ağaç görünümünün daha az olması İnterstisyel Pnömoniler • Deskuamatif interstisyel pnömoni, nadir bir sigaraya bağlı akciğer hastalığıdır. • Mozaik patern bu hastalıkta diğer interstisyel pnömonilere oranla daha sık görülür • Dağınık buzlu cam dansiteleri ve kistik alanlar İnterstisyel Pnömoniler • Mozaik atenüasyon nadiren heterojen dağılımlı nonspesifik interstisyel pnömonide ve olağan interstisyel pnömonide görülebilir. İnterstisyel Pnömoniler • Mozaik atenüasyon nadiren heterojen dağılımlı nonspesifik interstisyel pnömonide ve olağan interstisyel pnömonide görülebilir. Mozaik Atenüasyon Hava hapsi nadir Hava hapsi mevcut Küçük havayolu hastalığı Parankimal hastalık Pulmoner vasküler hastalık Hava hapsi ve bronşiyal genişleme PJ pnömonisi: Primer PHT: Kriptojenik organize pnömoni: yaygın perihiler veya mozaik BCD, kronik enfeksiyonda kistler perivasküler BCD; serpinginöz periferik pulmoner damarlar Konstrüktif bronşiyolit Periferik veya peribronşiyal konsolidasyon Sellüler bronşiyolit: Sentrilobüler ve tomurcuklanmış ağaç nodülleri Deskuamatif interstisyel pnömoni: dağınık Astım: Bronşiyal duvar kalınlaşması ve BCD ve efüzyon, kistik alanlar bronşektazi Hipersensitivite pnömonisi: hem parankimal hem küçük havayolu hastalığı bulgularını gösterir: sentrilobüler nodüller, kronik fazda üst veya alt lob fibrozisi, hava hapsi belirgin Kronik PE: pulmoner arteriyel dolum defektleri; serpinginöz damarlar; hipertrofik bronşiyal arterler Pulmoner venooklüzif hastalık: sentrilobüler BCD, septal kalınlaşma
© Copyright 2024 Paperzz
