Kirlilik canlıların davranışları üzerinde değişmelere yol açar Şekil ve

Ergene Nehrinin su kirliliğinin Sivrisinek
balığı Gambusia affinis davranışları
üzerindeki etkisi
Sonuçlar ve Tartışma
Şekil 1 Balık davranışların analizinde kullanılan yazılım (Any- Maze
Version 4.69)
Kirlilik canlıların davranışları üzerinde değişmelere yol
açar Şekil ve . Bu çalışmada balıkların yüzme hızı ve
yüzme mesafesi Ergene suyu konsantrasyonu bağlı olarak
değişmektedir. Ergene nehir suyundaki hangi madde yada
maddelerin balık davranışlarını etkilediği bilinmemektedir
ancak, başta ağır metaller, farklı kimyasal atık
suların endüstriyel, tarımsal, ve evsel bu sonucu
oluşturmuş olabilir. Bunun yanında tüm fiziko kimyasallar
da davranış üzerine etki yapabilir. Sudaki kirleticiler balık
davranışları değiştirmesi, Kirleticinin tanımlanmasından
önce sudaki varlığı kanıtlanması için hızlı, ucuz ve etkin bir
yöntem olabilir.
GİRİŞ
Türkiye’deki endüstrileşme hareketleri sonucu, Trakya’da organize sanayi
bölgeleri kurulmuş ve bunun sonucu olarak, özellikle Ergene (avzası ve
çevresinde önemli boyutlara ulaşan çevre kirliliği ortaya çıkmıştır. Bölgede
99 yılından sonra hızla artan çarpık sanayileşme özellikle Ergene nehrinde
büyük ölçüde kirlenmeye neden olmuştur. Ergene nehir suyu kirleten farklı
kirleticiler vardır. Bu kirleticiler farklı zaman ve örnekleme yerine göre
değişim göstermektedir Bölgedeki bağlıca kirleticiler ağır metaller, tarım
ilaçları, endüstriyel atıklardır. Ergene nehir kirliliği Trakya bölgesindeki en
büyük çevre sorunudur. Bu ön çalışma Ergene su kirliğinin balık davranışları
üzerindeki akut etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma kirliliğe bağlı
kısa süreli davranış değişimleri Yüzme hızı, yüzülen toplam mesafe, yön
değişme vb farklı oranda seyreltilmiş
Şekil 3 Farklı
dozlarda
Ergene suyun
maruz
bırakılan
balıkların
yüzme hızları.
Şekil 4 Farklı
dozlarda
Ergene suyun
maruz
bırakılan
balıkların
yüzme
mesafeleri.
Şekil 2 MİRANDA II deney sistemi içi ve Gambusia sp.
Materyal ve Metot
Deneylerde kullanılan sivrisinek balığı Trakya Üniversitesi Biyoloji Bölümü
Araştırma laboratuarından elde edilmiştir. Test balıkları litrelik dairesel test
akvaryumlarına yerleştirilmiş ve yüzme davranışı video takip yazılımı ile test
edilmiştir Şekil Any- Maze Version . 9 Balıkların diğer etkenlere bağlı
olarak tepki vermesi için testler sırasında akvaryumların altından WhiteNoise verilmiştir. Deneyler özel olarak geliştirilen MİRANDA )) bir sistemde
sabit sıcaklık ve ışık koşullarında ve
dakikalık alıştırma periyotların
sonunda yapılmıştır Şekil . Balıkların yüzme davranışları her deneysel
koşullar için 9 saniye boyunca kayıt edilerek incelenmiştir. Aktif karbon
filtre geçen musluk suyu kontrol grubunda kullanılırken Ergene nehir suyu %
,%
ve %
oranında seyreltilerek uygulama dozu olarak kullanılmıştır.
(er bir grupta toplam balık test edilmiştir.
Trakya Üniversitesi Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü
Balkan Yerleşkesi
Edirne
E-mail: [email protected]
Telephone: 0542 621 86 22
Fax:0 284 235 40 10
Website: uguner.trakya.edu.tr
Kaynaklar
[1] Paul E. A., Simonin H. A., (2006). Toxicity of Three Mosquito Insecticides to
Crayfish, Bull. Environ. Contam. Toxicol, 76: 614– 621.
[2] Guner, U. (2009). Determinatıon Of Lambda Cyhalotrin (Tekvando 5ec) 96 Hour
Lethal Concentration 50 at Gambusia affinis (Baird & Girard, 1853) Journal of
FisheriesSciences.com, 3(4).
İletişim
Dr. Fulya Dilek Gökalp Muranlı & Dr. Utku Güner