AĞAZÂDE ‘ÖRFÎ DİVÂNI (TRANSKRİPSİYONLU METİN AKTARIMI) Hazırlayan: Çağdaş ALBAYRAK Danışman: Doç. Dr. Ali İhsan ÖBEK Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Türk Edebiyatı Bilim Dalı için öngördüğü YÜKSEK LİSANS TEZİ olarak hazırlanmıştır. Edirne Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Haziran–2009 i ÖN SÖZ Osmanlı medeniyetinin tarihi kadar edebiyatı da şüphesiz ki bu büyük medeniyetin kültürünün en ehemmiyetli unsurlarındandır. Osmanlı medeniyetinin kültürü altı asırlık bir birikimin ürünüdür. Bu birikimin köşebaşlarından birinde belki de birincisinde “Klasik Edebiyat” yada “Divan Edebiyatı” olarak da bilinen edebiyatımız bulunmaktadır. Fuzulileri, Bakileri, Nefileri yetiştirmiş olan bu edebiyatta belki onlar kadar etkili olmasa da, yine de bu büyük şairlerin bıraktıkları izleri takip eden yüzlerce hatta binlerce şair yetişmiştir. Çok büyük bir coğrafyaya yayılmış olan bu edebiyatın önemli addedilecek bir bölüm şairi de Balkanlardan ve günümüzde Trakya sınırları içerisinde kalan bölgeden yetişmiştir. 18. yy’da yaşamış olan Ağazâde Örfi Mahmud Ağa da bu topraklarda (Edirne) yetişmiş bir şairdir. Şairliği, Divan Edebiyatı’nın müstesna şahsiyetleriyle mukayese etmek mümkün değildir. Ancak bazen Türk şiirinin büyük şairlerinden Nedim gibi şuh bir edayla mısralar söyleyebilen, yer yer orijinal benzetmelerle hayal ve gönül dünyamızda yeni ufuklar açabilen Ağazâde Örfi Mahmud Ağa’nın tozlu raflarda kalmış Divanı’nın günümüz alfabesine aktarılmasının Türk kültürü ve edebiyatına önemli katkılar yapacağı açıktır. Biz bu düşünceden hareketle Ağazâde Örfi Mahmud Ağa Divanı üzerinde çalışmayı uygun bulduk. “Ağazâde Örfi Divanı (Transkripsiyonlu Metin Aktarımı)” adlı bu çalışma esas olarak Ağazâde Örfi’nin Divanını eksiksiz ve sağlam bir şekilde günümüz alfabesine aktarmayı amaçlamakla birlikte Ağazâde Örfi’nin hayatı ve eserlerini de kısaca ortaya koymaya çalışmaktadır. Tezi hazırlama esnasında her zaman ufuk açıcı fikirlerinden yararlandığım ve divanı baştan sona kontrol eden değerli hocam Doç. Dr. Ali İhsan Öbek’e, kaynakların bulunmasının yanı sıra manen de desteğini esirgemeyen Dr. Oğuzhan Durmuş’a, ilim yolunda atmaya çalıştığım adımlarda hep yanımda olan ve desteğini esirgemeyen Yrd. Doç. Dr. Yüksel Topaloğlu’na, çalışmamda benimle gönül birliği yapan kıymetli arkadaşım Araştırma Görevlisi Duygu Dalbudak’a ve değerli dostum Sedat Kocabey’e en kalbí hislerimle teşekkür ederim. Çağdaş ALBAYRAK Edirne,2009 ii ÖZET Tezin adı: Ağazâde èÖrfi Divânı (Transkripsiyonlu Metin Aktarımı) Hazırlayan: Çağdaş Albayrak 18. asır Divan şairlerinden Ağazâde Örfi, kültür ve edebiyatımızın önemli merkezlerinden biri olan Edirne’de dünyaya gelmiş ve hayatını, Edirne-Lüleburgazİstanbul üçgeninde geçirmiştir. Çeşitli devlet kademelerinde görev yapmış olan Örfi tarih, edebiyat ve hat sanatı alanlarında muhtelif eserler vermiştir. O, özellikle tarih alanında yazmış olduğu eserleriyle ön plana çıkmıştır. Ancak Örfi, tarih eserlerinin yanında önemli addedilebilecek bir divan tertibinden de geri kalmamıştır. İşte bu tez, bahsi geçen divanı konu edinmekte ve onu latin alfabesine aktarmaktadır. Mürettep divan özelliklerine sahip olan Ağazâde Örfi Divanı, özellikle gazellerdeki söyleyiş güzelliği, dil sadeliği, deyim ve atasözleri, mahalli söyleyişlerle dikkati çeker. Bunlarla birlikte kasidelerinde Edirneli oluşunun da etkisiyle yaşadığı muhite kayıtsız kalmamış ve onu, son derece geniş bir perspektiften yansıtmıştır. Ancak bu önemli hususların yanında divanın muhtelif kısımlarında vezin aksaklıkları, imla tutarsızlıkları ve yazım yanlışları belirgin biçimde dikkati çekmektedir. Anahtar Kelimeler: Ağazâde ‘Örfi, Divan, Klasik Türk Edebiyatı, Edirne iii ABSTRACT Name of Thesis: Ağazâde èÖrfi Divânı (Adapted Text with Transcript) Prepared by: Çağdaş Albayrak Ağazâde Örfi, one of 18. Century poets, was born in Edirne, which is one of the important centers of our culture and literature and spent his life in Edirne, Lüleburgaz and İstanbul. Örfi, who worked in various official possitions, produced a number of works in literature, history and calligraphy. He was especially prominent with his history works. On the other hand, besides his history works he was celebrated for an important divan composition. This thesis deals with stated divan and it by Latin alphabet. Ağazâde Örfi Divânı, which bears a complete divan characteristic, focuses on local utterances, idioms and proverbs, purism and narrative beauty in gazels. Moreover influenced by the region he lived in, Edirne, he reflected it from an extremely large perspective. However, there are some outstanding rhythm disorganization, orthographic inconsistency and spelling mistakes. Key words : Ağazâde Örfi, Divan, Classical Turkish Literature, Edirne iv Transkripsiyon İşaretleri ﺀ ‘ ظ Ô ا A,E ع è ﺁ Á غ á ﺐ B ف F پ P ق Ú ت T ك G,Ñ,K ث æ ل L ج C م M چ Ç ن N ح Ó و V,O,Ö,U,Ü,ß ج Ò ه H د D ي Y,I,İ,Ì ذ Õ ر R ز Z ژ J س S ش Ş ص ä ض Ø,ë ط Ù v İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ ……………………………………………………………………... i ÖZET …………………………………………………………………………ii ABSTRACT………………………………………………………………….iii İÇİNDEKİLER………………………………………………………………v GİRİŞ…………………………………………………………………………1 BİRİNCİ BÖLÜM: AĞAZADE ÖRFİ’NİN HAYATI ve ESERLERİ Hayatı…………………………………………………………………………2 Eserleri……………………………………………………………………......3 İKİNCİ BÖLÜM: DİVAN’IN TRANSKRİPSİYONLU METNİ Metin…………………………………………………………………………..4-268 Sonuç………………………………………………………………………….269 Kaynakça……………………………………………………………………..270 1 Giriş Çalışmamız iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Ağazâde Örfi Mahmud Ağa’nın hayatı ve eserleriyle ilgili bilgiler verilmiş; ikinci bölüm ise Divan’ın transkripsiyonlu metnine ayrılmıştır. Divan’ın okunmasında izlediğimiz yol ana hatlarıyla şöyledir: Eserin transkripsiyonlu metin aktarımından oluşan çalışmamızda müellif nüshası olması hasebiyle Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi Kitaplığı Nu: 2667’ deki nüsha esas alınmıştır. Transkripsiyon işaretlerinde, metin neşrinde yaygın olan sistem kullanılmıştır. Anlam açısından sıkıntılı bulduğumuz beyitlerin, kelimelerin ve mısraların sonuna soru işareti (?) koyulmuştur. Şair divandaki bazı şiirlerde sehven birkaç aruz kalıbı kullandığından bu türden şiirlerde şairin kullandığı tüm aruz kalıpları belirtilmiştir. Metnin orijinalinde siliklik olan yerler, sıra noktalarla ( ….. ) gösterilmiştir ve bunlar için müstakil dipnot düşülmemiştir. Divan metnini klişe sayılabilecek bazı kelimeler dışında, divanda yazıldığı şekliyle vermeye çalıştık. Bununla birlikte, Osmanlı Türkçesinin imlası konusunda akademisyenlerin hepsinin kabul ettiği be uyguladığı umumi bir kanaat olmadığından, bu çalışmada da imlanın kendi hususiyetlerinden kaynaklanan birtakım sıkıntılar görülebilecektir. 2 BİRİNCİ BÖLÜM: Ağazâde èÖrfi’nin Hayatı ve Eserleri1 A.Hayatı Ağazâde Örfi, kültür ve edebiyatımızın önemli merkezlerinden biri olan Edirne’de 1704 (1116) yılında Bevvâb Sinan Mahallesi’nde dünyaya gelmiştir. Babası Edirne Bostan Ocağı bostancıbaşlarından Suhte Hacı Ali Ağa’dır. 1704 ile 1710 yılları arasında Bostancıbaşılık görevini ifa eden Hacı Ali Ağa 1719 yılında vefat etmiştir. Onun Ağazâde lakabı, bir müddet icra ettiği görevinden ileri gelmektedir. Ağazâde Örfi’nin dedesi Medine kadılarından Lütfizâde Mehmet Efendi’dir. Öğrenim hayatına ilişkin net bilgilere sahip olmadığımız Ağazâde Örfi, bazı kaynaklara göre bir müddet dönemin ünlü hattatlarından hüsn-i hat dersleri görmüş ve icazet almıştır. Baba mesleğine giren Ağazâde Örfi, Bostancı Ocağında ustalık ve bölükbaşılık yapmış, kethüdalığa kadar yükselmiştir. Babasının vefatı üzerine Edirne Bostancıbaşılığı görevini beklemiş ise de bu emeline kavuşamamıştır ve emekliye ayrılmıştır. Emekliye ayrıldıktan sonra birkaç defa İstanbula giderek uygun bir görev talebinde bulunmuştur, ancak istediğini elde edemeden Edirne’ye dönmüştür. 1728 yılında sadrazam Nevşehirli Damad İbrahim Paşa tarafından Lüleburgaz’daki İbrahim Hanzâde evkafı mütevelliliğine getirilmiştir. 1730 Patrona Halil isyanında Nevşehirli Damad İbrahim Paşa’nın adamı olduğu suçlamasıyla bu görevinden azledilmiştir. Daha sonra El-Hac Tiryaki Mehmet Paşa tarafından Edirne Gümrük Eminliği’ne atanmıştır. Bu arada eşini ve iki gün içerisinde beş çocuğunu kaybetmiştir, duygularını “Muhabbetnâme” adlı mesnevisinde dile getirmiştir. Gülşeni tarikatine mensub olan Örfi Mahmud Ağa’ya zamanın önemli mutasavvıf ve şairlerinden Hasan Sezâi-yi Gülşeni’nin mektupları vardır. Vefat tarihi ihtilaflı olup 1186’dan (1772) sonra öldüğü nakl edilmektedir. Mezar taşını gördüğünü belirten Rifat Osman ise 1192 (1778) tarihini verir. Rifat Osman’a göre Şeyhi Çelebi Camii civarında, Bursalı Mehmed Tahir’e göre ise İstanbul yolu üzerinde Nâzır Çeşmesi Kabristanı’na defnedilmiştir. 1 Şairin hayatı ve eserlerine dair verdiğimiz bilgiler, Abdülkadir Özcan’ın İslam Ansiklopedisi’ndeki Örfî Mahmud Ağa maddesinden kısmi olarak iktibas edilmiştir. Bkz. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.34, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 2007. 3 B. Eserleri 1. Divân. Divanın ilk tertibi 1148 (1735) yılına aittir.èÖrfi daha sonra yazdığı şiirleri de ekleyerek 1168 (1755) yılında eserini yeniden tertip etmiştir.Eserin 5 nüshasının varlığı bilinmekte, Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi nüshasının müellif hattı olduğu anlaşılmaktadır. 2. Mahabbatnâme. Mesnevi tarzında hasbıhaldır.Şair kendi aşkını içten bir şekilde anlatırken ölümle gelen ayrılığı Leyla ile Mecnun’un başına gelenlere benzeterek teselli bulur. Eserin dili sade, üslubu akıcıdır. Eser, Edirne Selimiye Kütüphanesi TY,nr. 2195’te kayıtlıdır. 3. Leylâ vü Mecnûn. Muhtemelen Mahabbetnâme’yi tamamlayan bir mesnevidir. èÖrfi bu eserinde Nizami-i Gencevi, Câmi ve Hatifi gibi şairlerden etkilenmiştir. Eser, Atatürk Üniversitesi, Seyfeddin Özege Bölümü Agah Sırrı Levend Kitapları, nr 442’de kayıtlıdır. 4. Nasihatnâme.(Pendnâme)Bilinen nüshaları Edirne Selimiye Kütüphanesi’ndeki yazma Divanı’nın içinde “Pend-i Abd-i Pürkusur èÖrfi” başlığı altında bulunmaktadır. Rifat Kütük’e göre Nasihatnâme müstakil bir eser olmayıp Divan’daki manzumelerden biridir. 5. Mefhûmü’t-tevârih. èÖrfi’nin yaratılıştan başlayarak 1170 (1757) yılına kadar getirdiği genel tarihidir. Müellif, eserini devlet adamlarına geçmişten ibret almalarını hatırlatarak öğüt vermek, mansıb talebi için yüzsuyu dökmenin boşuna olduğunu vurgulamak ve hayır dua ile anılmak için 1171 (1757-58) yılında kaleme aldığını belirtir. Eser, Millet Kütüphanesi, Ali Emiri Efendi, Tarih, nr.557-58’de ve Topkapı Sarayı Müzesi Emanet Hazinesi, nr.1431’de kayıtlıdır 6. Berây-ı Şehr-i Edirne. Mefhûmü’t-tevârih’in birinci cildinin içinde bulunan “Der Vasf-ı Şehr-i Edirne” başlıklı kısmın genişletilerek müstakil kitap haline getirilmesinden oluşmuştur.1174 (1760-61) telif edilen ve bir süre sonra 3. Mustafa’ya sunulan eserin başlıca kaynağı èÖrfi’nin sözünü etmediği Abdurrahman Hıbri’nin “Enisü’l-Müsâmirin’idir. Kitabın orijinal kısımları müellifin babasının ve kendisinin şahit olduğu olaylar ve bazı hadiseler için düşürdüğü tarihlerdir. Eserin bazı kütüphanelerde ve şahısların elinde yedi nüshasının bulunduğu bilinmektedir. İstanbul Üniversitesi Kütüphanesinde kayıtlı olan nüsha müellif nüshası olup müsvedde halindedir. Eser; Edirne’nin fethi, sarayları, Bostancı Ocağı, başta camiler olmak üzere tarihi binaları, Fetret devri olayları gibi konuları içerir. Eserde pek çok bilgi yanlışlığı vardır. 4 İKİNCİ BÖLÜM: DİVAN’IN TRANSKRİPSİYONLU METNİ 4 áazeliyyÀt-ı èÖrfí Maómÿd Aàa KetòüdÀ-yı BostÀniyÀn-ı SulùÀn İbn elMeróÿm el-ÓÀc èAlí Aàa Ser-i BostÀniyÀn-ı Edirne èUfiye èAnhu BismillaóirraómÀnirraóím -11b FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Óamd édelim lÿùfuña biz ibtidÀ’ Bula åenÀñ ile dilim çoú èaùÀ 2. Kün déyü emriñ ki ãudÿr eyledi Cümle’i òalú eylediñ ey KibriyÀ 3. NefòÀ-i rÿóuñla ôuhÿr étdi cÀn Óamdiñi mümkin mi KerímÀ edÀ 4. Eyle göñül òÀnesini şuèle-tÀb Érmeye yÀRabb dil ü cÀna fenÀ 5. Şükriñe úÀdir degiliz eyleriz Úudretimizce saña olmaz rehÀ 2a 6. Kimseye mülk olmadı vaúf-ı cihÀn Buña dédim tekye-i óayret-nümÀ 7. Óayreti refè ile érem vaódete TÀ ola cÀna keremiñ muútedÀ 8. Kendüñi teklífe bıraúma göñül Sür yüziñi ùopraàa çün mihr ü mÀ 5 9. Úalma bir esfelde çalış rÿz u şeb èÁlí-cenÀb eyler seni èÖrfiyÀ(?) Tevóíd-i BÀrí TeèÀlÀ Celle ŞÀnehu ve èAôemetehu -2MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèilün 1. Aóadsin şübhemiz yoú démeziz lÀ äamedsin àayrı yoúdur sensin illÀ 2. Úadím ü ÚÀdir ü Óayy ü Ebedsin Daòi hem “ lem yelid ”sin pÀdişÀhÀ 3. Ve “lem yÿled ” ey ÓallÀú-ı èÀlem Budur iólÀãım ey Rabb’im teèÀlÀ 4. Göñüldür muèteúid dildir maúarrı èAlím-i “ lem yezel ” sensin KerímÀ 5. Gerekdir óamd ola lûùf u èaùÀña áayıbdan eylediñ mevcÿda ilúÀ 2b 6. Egerçi èÀlem-i esfelde’iz biz Bu èÀlemde olur taóãíl-i bÀlÀ 7. ÒuãÿãÀ var ùaríúiñ beyt-i dilde Bulur gÀhíce yol ervÀó-ı maènÀ 8. Bu yolda reh-nümÀdır şevú ü èaşúıñ Çü sensin ÒÀliú-i èÀlem vü yektÀ 9. ZebÀnım bí-zebÀn étmişdi àurbet Yine úıldıñ beni lûùfuñla gÿyÀ 6 10. FaãÀóatde éderler baña àıbùÀ MuúÀbil eylediñ mir’Àta zírÀ 11. Baña tevfíúiñi úıldıñ sebÀú-dÀş Göñülde şièr-i rengín oldı peydÀ 12. Ne úudret var beyÀna óasb-ı óÀli Seniñ ilhÀm-ı feyøiñdir ÒudÀyÀ 13. èAceb mi Gülşen-i kÿyıñda olsam Bir Àşüfte hezÀr ü zÀr-ı şeydÀ 14. GünÀh-ı bí-óesÀb étdirdi nefsim Úalıpdır óÀlimiz ièùÀña farøÀ 15. Øaèífiz hemçü mÿr étdiñ ziyÀnı Yanıñda cirmimiz òardal úadar tÀ 16. Baña óaddimden efzÿn oldı cürmüm ÒaùÀ úaùre èaùÀ çün sende deryÀ 3a 17. áafÿrumsun Raóímimsin Kerímim Úuluñ èÖrfí-i zÀrı úılma rüsvÀ Ol Seyyíd-i EnbiyÀ ve Sened-i AãfiyÀ Maóbÿb-ı ÒudÀ ve Maùlÿb-ı Her Dü SerÀ ŞehriyÀr-ı ÒıùùÀ-i ÒÀfıúeyn ü SulùÀn-ı DÀrü’l-mülk-i ÚÀbe Úavseyn Ser-defter-i Ceríde-i KÀ’inÀt u ŞÀh-beyt-i Úaãíde-i MevcÿdÀt Muóammedü’l-MuãùafÀ èAleyhi EfdÀli’s-ãalÀt ve Ekmeli’t-tahiyyÀt -3MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Muóammed gibi maóbÿb-ı dil-ÀrÀ Bize oldı Resÿl-ı Óaúú teèÀlÀ 7 2. Odur menbaè göñül Àb-ı óayÀta Éder mürde-dilÀnı çünki iòyÀ 3. Odur kÀn-ı güher hem aãl-ı mevcÿd Ki andan ôÀhir oldı cümle eşyÀ 4. Ne var Àyine-i èÀlem-nümÀda Odur mir’Àt-ı Óaúú ile temÀşÀ 5. Naôar-gÀh-ı ÒudÀ’dır anı fikr éù Ne ãÿretler olur baúdıúça peydÀ 6. Ne sır var vech-i pÀk-i MuãùafÀ’da Baãíretle nigÀh ét çeşm-i bínÀ 7. Şeref buldı şeref-yÀb olmasıyla ÙavÀf-ı KÀèbe-i kÿyunda aúãÀ 8. èAceb mi aña şeydÀlansa bülbül İki güldür ruòı gülşende gÿyÀ 3b 9. Cebíni mescid vü ebrÿsı miórÀb Nice Àdem aña étmez temennÀ 10. Dü çeşmi şÀhbÀzeyn-úudüsdür YÀòÿd iki güherdir kim be-deryÀ 11. NihÀn oldı òirÀmın gördi èarèar ÓicÀbından görünmez oldı ÙÿbÀ 12. Úalemle çün úalem şaúú étdi mÀhı Buña èacz eylemez mi dest-i beyøÀ 13. Degil mi kÀkül-i èanber-feşÀnı CinÀnıñ sünbül-i òoş-bÿyı farøÀ 8 14. Bilüb úadrin o gísÿ-yı siyÀhıñ Dédiler óÀãılı “ ve’l-leyl-i esrÀ ” 15. Nice Mecnÿnı olmaz dil o zülfüñ Ki olmuş tÀrına sırriyye LeylÀ EyÀ Mesned-ÀrÀ-yı “ VemÀ ersel nÀke illÀ raómeten lil èÀlemín ” ve “ãadr-nişín-i küntü nebiyyÀ ve alel mÀí ve’ù-ùín ” dürÿd-ı nÀ-maèdÿd ve taóiyyÀt-ı àayr-ı maódÿd -4FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Ey şefÀèat kÀnı maóbÿb-ı ÒudÀ Senden ayru kime édem ilticÀ 2. Lûùfuñuñ úullÀbı ile úıl òalÀã Keştiyim baór-ı günehde gÿyíyÀ 4a 3. Düşmüşüm girdÀb-ı èiãyÀn içre Àh Buldılar üftÀde-gÀnıñ hep rehÀ 4. ŞÀh-ı ıúlím-i nübüvvetsin şehÀ Kimseler olmaz úapuñda bí-nevÀ 5. Çün dü èÀlemde şefÀèat sendedir Eyler iósÀnıñ ùaleb bÀy ü gedÀ 6. Der-kenÀr-ı lÿùfuñ olam yÀ Resÿl Kim temevvüc étmede baór-i èaùÀ 7. Aldayub bunca zamÀn-ı rÿzigÀr Bu óabÀb nüh úıbÀb-ı pür hevÀ 9 8. èÖrfíyÀ şÀyeste iósÀn imiş Her kim étdiyse benim gibi òaùÀ -5FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Ey şeh-i şÀhÀn-ı cünd-i enbiyÀ Ey ser-efrÀz-ı cüyÿş-i aãfiyÀ 2. ÕÀt-ı pÀkiñdir imÀmü’l-mürselín YÀr-ı àÀrıñdır emír-i evliyÀ 3. Óüsnüñüñ meftÿnı Yÿsuf mı hemÀn Saña èÀşıúdır cenÀb-ı KibriyÀ 4. YÀ Muóammed MuãùafÀ eşyÀ úamu Emr-i levlÀk ile oldı rÿ-nümÀ 5. èÖrfí-i şeydÀ zi-sulùÀn-ı ümem (?) Rÿz u şeb eyler şefÀèate ilticÀ Eşref-i aóbÀb-ı müctebÀ èÀlem-i esrÀr-ı aókÀmü’ş-şerèíÀti bi’t-tedúíúi ve’t-taóúíú emírü’l-mü’mínín Ebÿ-Bekri’ã-ãıddíú Raêıy-allÀhü teèÀlÀ èanhu -6FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Óaøret-i äıddík-i Bÿ-bekr-i èAtíú-i pür-vefÀ Aèní ol şÀh-ı velÀyet yÀr-ı àÀr-ı MuãùafÀ 2. Cismi tiryÀú-ı ãadÀúatle muùallÀ şübhesiz Ol vücÿda nice te’åír éde zehr-i ejdehÀ 10 3. Terk édüb varın óabíbiñ èaşúına ol pÀk zÀt Faúr ile faòr eyledi étdi Resÿle iútidÀ 4b 4. Áfet-i kevniyyeden òıfô étmek içün varise BÿriyÀ giydi o servi-úamet-i evzen-i bí-riyÀ 5. İncilÀda göñlünüñ Àyínesi mÀ-fi’ø-øamír Úonmadı õerre øamírine àubÀr-ı mÀsivÀ -7Maôhar-ı dín ü maôhar-ı İslÀm vezír-i æÀní-i seyyídü’l-enÀm Óaøret-i FÀrÿú-ı èÀlí-cenÀb èÖmer bin el-ÓaùùÀb ü emírü’l-mü’mínín RaêıyallÀhu teèÀlÀ èanh FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. ÁfitÀb- maèdelet yaèni èÖmerdir åÀniyÀ Pertev-i èadliyle oldı cümle dünyÀ pür-øiyÀ 2. Ol cenÀb-ı Òaøret-i FÀrÿú-ı èÀlí-menzilet Híç enín étdirmedi maôlÿma ey dil hem baña 3. Bülbül étdiyse èaceb olmaz fiàÀnı àonceden èAndelíbiñ nÀlesiyle çün éder güller ãafÀ 4. Farú éderdi ôÀlim ü maôlÿmı étdikde nigÀh Eyler idi şÀhide ammÀ óavÀle dÀ’imÀ 5. Ehl-i İslÀm’a òalífe oldı èiffetle velí Áãaf-ı åÀní nedím-i pÀdişÀh-ı enbiyÀ 11 -8Áyet-i irtisÀm-ı ãuver-i muàayyebÀt ve ùalíèa-i kinÀyÀt-ı esrÀr-ı maòfiyyÀtü’l-muòtefí min şerefi’l-müãÀhere bi’s-sürÿreyn emírü’lmü’minín èOåmÀn-ı zü’n-nÿreyn raêiyallâhu teèalÀ èanh 5a FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün (Faèlün) 1. KÀtib ü cÀmiè-i Úur’Àn-ı ÒudÀ Aèni èOåmÀn şeh-i mülk-i óayÀ 2. Maôhar-ı mertebe-i zü’n-nÿreyn Şuèle-endÀz-ı dehr-i èÀlí-cÀ 3. Nÿş édüb cÀm-ı şehÀdet Àòir Oldı ol neş’e ile mest-i beúÀ 4. Yazdıàı Muãóaf Óaúúa çekdi Òÿn-ı pÀki ile cedvÀl-i rıøÀ 5. èÖrfiyÀ úande olur böyle Güher Maèden-i èilm-i keremde yektÀ -9Şír-píşe-i yezdÀn u ser-óalúa-i õümre-i dilÀverÀn-ı kerrÀr-ı àayrı ferrÀr-ı emírü’l-mü’mínín esedullÀóü’l-àÀlib èAlí ibn ebí ÙÀlib RaêıyullÀó-ı teèÀlÀ èanh FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀilün 1. äafder-i àÀlib cenÀb-ı óaøret-i şír-i ÒudÀ Maórem-i rÀz-ı nebí èaliyyü’l-mürteøÀ 12 2. Berú idi ceyş-i èadÿya tiàín üryÀn eylese ÕülfeúÀrından ser-düşmen nice bulsun rehÀ 3. Nízesinden sÿ-be-sÿ aèdÀ firÀr étse n’ola EjdehÀ idi elinde yaèni gÿyÀ kim ÀãÀ 4. Şehr-i èilmde bÀb idi óaùùÀ “ kemÀ úÀle’n-nebí ” Emr-i Óaú’la levh-i maófÿôa olmuş idi gÿyíyÀ 5b 5. Eylese óabs-i nefs bir kez o dÀmÀd-ı Resÿl Muãóaf-ı Óaúkı oúurdu ibtidÀdan intihÀ -10ÒÀdimü’l-óarameyni’ş-şerifeyn sulùÀnü’l-berreyn ü òÀúÀnü’l-baóreyn òalífe-i rÿy-ı zemín pÀdşÀh-ı islÀm edÀmallâhe teèÀlÀ iclÀllehu ve ebbede-i salùanaùehu FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün (Faèlün) 1. ŞehriyÀrÀna ser-efrÀz óaşemde DÀrÀ Encümen-cünd-i felek-çetr ü ôıll-ı MevlÀ 2. Devlet ü nuãret-i sulùÀna duèÀ elzemdir Şeb-vaútde édelim òayr duèÀsını edÀ 3. Olmaya vaút-i şerífinde anıñ ôulm ü àadr Éde erbÀbına taúlíd-i menÀãıb farøÀ 4. DÀmen-i manãıbı vérmez süfehÀnıñ eline Emn ü rÀóat reèÀyÀ ile bÀy ü fuúarÀ 5. TÀcınıñ küngüresi úubbe-i mínÀya deger Başmaàı olsa revÀdır hele tÀc-ı KisrÀ 13 -11Cÿyında faøl-ı ãamedÀní vü güzíde-i el- èOåmÀní SulùÀn Maómÿd ÓÀn el-àÀzí óuãÿãÀ vezír-i aèôam müşír-i muóteremí áÀzí Meóemmed PÀşÀ óaøretleriniñ úaãídesidir FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Óaøret-i sulùÀn Maómÿd òÀn mülküñ dÀveri Kim éder şermende-ferr [ü] şevket-i İskenderi 6a 2. Öyle bir òÀúÀn ki derbÀn-ı óarím-i devleti Ôabù éder emri ile şimdi diyÀr-ı úayseri 3. Òüsrev-i DÀrÀ vü Cemşíd ü Cem ü İsfendiyÀr Oldılar maènÀ-yı rÿóÀní ile fermÀn-beri 4. Şübhesiz õÀt-ı hümÀyÿnı SüleymÀn-ı cihÀn èAsker-i nuãret-i şuèÀrÀ oldı aña ins ü peri 5. Her ne semte sÀlik olsa ol şeh-i vÀlÀ-cenÀb Ceyşine imdÀd éder iki cihÀnıñ serveri 6. Böyle şÀha lÀzım bir vezír-i kÀrdÀn TÀ niôÀm ile éde Àsÿde heft kişveri 7. Buldı Àòir bir müşír-i nÀmdÀrı kim Cÿdda òÀtem-i cidÀl içre zamÀnıñ ãafderi 8. Buña tevfíú-i ÒudÀ dérler ki sevú étdi aña äafder-i àÀzí vezíri kim bu vaútiñ òayderi 9. Yaèni hem-nÀm-ı Muóammed ol vezír-i muóterem Áãaf-ı düstÿr-ı Ekrem BeròiyÀ’nıñ dÀveri 14 10. Murà-ı devlet gibi úalmışdı muèallaúda nigín Kondı bir ser göricek böyle saèÀdet-kerri 11. Óüsni gibi òalúı aósendir úamu eùvÀrıyla Böyle reftÀra éder àıbùa zamÀnıñ dilberi 6b 12. áÿsfend u gürk olub dÀver zamÀnına veli NÀ-bedíd ola cihÀnıñ fitne-i şÿr ü şeri 13. Rüşvet alınmaz zamÀn-ı devletinde bildigim äubó-dem ôulmet gider çün geldi mihriñ enveri 14. Her menÀãıb ola tevcíh ü èaùÀ erbÀbına DÀ’imÀ devlet-me’Àbdır bu kÀrıñ maôharı 15. Vérecekdir àadr éden óükkÀma elbette niôÀm Şerèi icrÀ étdirüb òoşnÿd éde PeygÀmberi 16. Hem éde icrÀ-yı fermÀnda saèy ü ihtimÀm Yek óuãÿãı çÀr ü penc emr ile étmez serseri 17. Yÿsuf-ı gümgeşte-i ümídi bulduñ ey göñül Dídeler rÿşen açıldı beyt-i aòzÀnıñ deri 18. Ehl-i dil úadrin bilür ey dil bu ãadraèôamıñ Lÿùfuna maôhar olursun ey gedÀ-yı kemteri 19. Çün duèÀdır èÖrfiyÀ naôm u úaãídemden murÀd Yoòsa óÀşÀ ki éde taãdiè èabd-i aóúarı 20. ṬÀú-ı úaãr-ı devleti olsun hemíşe pÀyidÀr Her umÿrunda ÒudÀ ola muèín ü yÀveri 15 -12VÀlÀ-cenÀb-ı maèÀlí-menÀb-ı erdşír-i şír èazm-i Cemşíd-şíd bezm-i Rüstem-i sitem-güdÀz şehbÀz-ı bülend-pervÀz òÀn-ı èÀlí-şÀn ÚaplÀnGirÀy ÒÀn óaøretlerine vérilen úaãídedir. FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Dil úafes nuùúum hezÀr-ı naàme-dÀrımdır benim Ruúèa-i medó ü åenÀ çün gülèiõÀrımdır benim 7a 2. Ṭÿùi-i şírín-süóan reşk eylesin güftÀrıma Nevk-i òÀme-i feyø-i Óaú’la şeróa-dÀrımdır benim 3. Fikr-i laèl-i dilrübÀ çün ãÀàar-ı pür neşedir İçilen andan şarÀb-ı òoş güvÀrımdır benim 4. Variken deryÀ gibi derdiñ ne óÀcet seyr-i cÿy DÀne-i seyl-i sirişkim cÿybÀrımdır benim 5. Daàımı görsün çerÀàÀn eyleyen her dem kibÀr BÀà-ı síne bir èacÀyib lÀlezÀrımdır benim 6. Eyleyen díbÀce-i vaãfın degildir óaddimiz Bir SüleymÀn-ı èaãırdır kÀmkÀrımdır benim 7. Medóile òayır duèÀ etmek devÀm cÀhına BÀèiå-i èizz-i kemÀl-i iştihÀrımdır benim 8. Óaú bilür aña duèÀóˇÀn olduàum ez cÀn u dil Óaøret-i ÚaplÀngirÀy ÒÀn kÀmkÀrımdır benim 9. Varise çıúsın zamÀnında benim òÀtem-i dín Lÿùfile dünyÀda baór-i bí-kenÀrımdır benim 16 10. Bir gedÀyı éder èünvÀn-ı vezÀretle çerÀà Vaãf-ı elùÀfında bu bir iòtiãÀrımdır benim 11. Görmedi DÀrÀ bile bu rütbe-i ferr ü èizzeti Ceyş-i encüm-i çetri gerdÿn-ı iútidÀrımdır benim 7b 12. Tíàin aldıúça ele düşmenler eyler iótirÀz PÀdişehdir hem bahÀdır-ı nÀm-dÀrımdır benim 13. Düşmeni úahr etmege çÀbük-süvÀr olsa özi èÁlemi dehşet alur çün şehsüvÀrımdır benim 14. áamze-i dilber nola reşk etse tír ü tíàine RÀst-ı endíşemge tír ü nize-dÀrımdır benim 15. Bÿy-ı lÿùfı vérdi ser-rişte miåÀl zülf-i yÀr NÀf-ı maènÀda cenÀbı müşk-bÀrımdır benim 16. Murà-ı bí-bÀli alur zír-i cenÀhına o şÀh ÁşiyÀnı cilve-gÀh u murà-zÀrımdır benim 17. DÀmen bÿsile érsem nola úÀf-ı úudrete Çün o èanúa şehperidir sÀye-dÀrımdır benim 18. Raàbetim iksíre yoúdur èayne gelmez tÿtiyÀ RÿyimÀl-i óÀk-i pÀyi iètibÀrımdır benim 19. Áb-ı rÿyile bulurlar teşneler neşv ü nemÀ PÀk zerrín maùharıyla ÀbşÀrımdır benim (?) 20. Geştle bulur kemÀl-i rifèati àurbetde meh Gün gibi rÿşen güvÀh-ı óalúa-dÀrımdır benim 21. Gurbete gitdi úıyÀs eyler beni nÀ-dÀnlar ÁşiyÀn-ı devleti kendi diyÀrımdır benim 17 8a 22. Açdı çoú dil-beste-i faãl-ı rebíèiñ mevsimi NevbahÀr eyyÀmı vaút-i reh-güõÀrımdır benim 23. Geh naôar úıldıúça yÀd eyler deyü aóvÀlimi Bikr-i fikrimden bu naômım yÀdigÀrımdır benim 24. Bulmadım şÀyeste destÀvíz o kÀn-ı himmete Tuófe-i òayr duèÀ çün bergüzÀrımdır benim 25. Óaøret-i BÀrí teèÀlÀ éde iclÀlin ziyÀd Çün óayÀtı ol şehiñ muókem óiãÀrımdır benim 26. SÀbık-ı sÀèat müsÀèid olmadıysa àam degil Vaède-i iósÀnı óÀlÀ intiôÀrımdır benim 27. Dil ãaúın taãdièden óÀcet degil iôhÀr-ı óÀl MuúteêÀ-yı şÀn-ı lÿùfı baòtiyÀrımdır benim 28. èÖrfiyÀ àÀyet bulunmaz vÀdí-yi evãafına ÓÀãılı medó ü duèÀsı iftiòÀrımdır benim -13[ Bu daòi müşír-i müşârün-ileyhe verilmişdir1] MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Zehí àÀzí vezír-i aèôam-ı pÀşÀ-yı èÀlí-şÀn Zehí ãafder müşír-i kÀmrÀní fÀrís-i meydÀn 2. Zehí heybet zehí óaşmet zehí re’y ü zehí tedbír Zehí düstÿr-ı ekrem ki dilír-i Rüstem-i devrÀn 1 Bu kaside, varak 8b’de der-kenarda bulunan kasidedir. Kafiyelenişinden ötürü bu kısma alınmıştır. 18 3. Zehí fetó ü àazÀ ãad-bÀrek-Allâh nuãret-i ekber Zehí vÀlÀ-cenÀb Àãaf åüreyyÀ-yı felek-aúrÀn 4. Olub ser-óadd-i İslÀm’a òulÿãı sedd-i İskender èAdÿlar eylemişler idi çünkim sÿ-be-sÿ ùuàyÀn 5. èAceb sehm-i úaøÀ mıdır bürehne tíà-i cÀn-sÿzı Ki òÿn-ı süròa olmakda èadÿlar serleri àalùÀn 6. NerímÀn-ı zamÀn aldı livÀ-i pÀk-ile mühri Ne zehreyle çıúar meydÀnına küffÀr-ı bed-kÀrÀn 7. èAdÿlar naúø-i èahd etdiler ammÀ nÀdim oldılar RiúÀbında emÀn-ile úamusı étdiler efàÀn 8. HemÀn ol óaøret-i Àãaf muvaffaú oldı tevfíúa MurÀd üzre úırub èadÀ-yı díni eyledi óayrÀn 9. ÒudÀyÀ bu ne heybetdir ki vehme düşdi her düşmen Éderdi yalıñız çÀsÀr-ı Nemçe èÀlemi giryÀn 10. Muóammed muècizÀtıyla şükür kim ùutdı meydÀnı Ki böyle ceng-i aèôam görmemişdir díde-i insÀn -14[ Velehu nÀ-tamÀm(?) úaãíde2] 1. O kişver-gír-i dÀnÀ çünki hem-nÀm-ı Muóammed’dir Òıøır’dır rehberi dÀ’im muèíni óaøret-i SübóÀn 2. ÒuãÿãÀ fÀtió-i óıãn-ı BeliàrÀd oldı óamdillâh èUmÿmen oldılar herkes òulÿã ile duèÀ-gÿyÀn 2 Bu kaside varak 9a’da der-kenarda bulunan kasidedir. Kafiyelenişinden ötürü bu kısma alınmıştır. 19 3. MüşírÀne varışdan yıúdı küffÀr üzre bÀrÿsın Ki èahdi var idi aèdÀ diyÀrın eyleye vírÀn 4. Yem-i medóinde çoú şÀèirler étdiler şinÀverlik NihÀyet bulmadılar medói èummÀnında vaããÀfÀn 5. Olub àavvÀã-ı gevher-Àveri ben-daòi óÀlimce RevÀ bir sübóa-i dürr olsa da her bir sözüm elÀn 6. Ben ol mÿrum ki dergÀh-ı SüleymÀnı édüb Àrzÿ Øaèíf ü aóúar ü bí-úudret ü bí-tÀb ü bí-dermÀn 7. Me’âl-i èarøıóÀle başla ey bí-kes zamÀnıdır Bu fetó-i aèôamıñ şükrÀnesi bí-óadd olur iósÀn 8. KeremkÀrÀ òıdívÀ ser-firÀzÀ ÀãafÀ şimdi Ola bí-çÀreler elùÀf ü iósÀnıñ ile şÀdÀn 9. Baña tevliyyet-i Burgos’u devletlü èinÀyet úıl DuèÀ-gÿy-ı devÀm-ı devletiñ èÖrfi ola òandÀn 10. Vaúitdir(?) rÿz u şeb òayr-duèÀña bí-riyÀ naômım Vaôifemdir duèa etmek òulÿã-ile saña her Àn 11. Göñül semti òarÀb oldı èimÀret eyle lûùfuñla Anıñ taèmíri bÀbında seniñdir emr-ile fermÀn -15Düstÿr-ı Ekrem müşír mufaóóam niôÀmü’l-èÀlem şecÀèatlü àayretlü áÀzí Meóemmed PÀşÀ óaøretleri ãadrèaôam olduúda verilen úaãidedir 20 FÀèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. CÀn ü dilden dédim ey óÀøret-i MevlÀ-yı áafÿr Bir kerem kÀnı şehÀ maèdeni etseydi ôuhÿr 2. Olsa bíçÀrelere dergehi neyl-i maúãÿd Ehl-i dil eyleseler vaút-i şerífinde óuøÿr 8b 3. Ben bu endíşede iken dérler kim müjde Bir kerem-píşe vezír oldı olursuñ mesrÿr 4. Şeh-i şÀhÀn-ı cihÀn óaøret-i sulùÀn Maómÿd Böyle re’y eyledi kim ola memÀlik maèmÿr 5. VüzerÀ defterin açdı tefe’’ül éderek Gördi bir ùÀlíè kim yazmış UùÀrid manãÿr 6. Bildigim mihre sezÀ oldı Meóemmed pÀşÀ Getürüb eyledi Àòir aña tefvíø-i umÿr 7. Çoú metÀnetler édüb óıãn-ı Vidin’de óakkÀ Úaçırub úırdıàı aèdÀyı cihÀnda meşhÿr 8. Münhezim eyledi küffÀrı NerímÀn-ÀsÀ Heybeti ile bozuldı niçe defèa ùÀbÿr 9. Ṭop u òumpÀre eylerdi cidÀli Rüstem Oldı Rüstem geçinenden bu şecÀèatde cesÿr 10. NÀmdÀrÀn-ı maèiyyet urıcaú naèreleri Óaşr olurlar eåír-i aèdÀ ãanasın bÀàçe-i ãÿr 21 11. Varise àamzeleri tír-i úaøÀ olmuşdur Bir nigÀh étse olurlar nice düşmen maúhÿr 12. İntiúÀm aldı her murÀd üzre zehí fetó Dil-i küffÀra olub ùuème-i seyfi maóõÿr 9a 13. Bütleri ãındı èadÿnuñ çÀnına ot ùıúadı Her biri kibriyle olmuşlar idi çün maàrÿr 14. Pertev-i mihr-i úudÿmü ile èÀlem rÿşen Gicelerde daòi yoú şimdiki óÀlde deycÿr 15. Áãaf-ı lÿùf-ı mürüvvet saña olmuş maóãÿã Eyleme dÀ’ire-i óüsn-i naôardan mehcÿr 16. Ki şecÀèatle mürüvvet ikisidir peyder ṬÀliè ü baòtıña olmuşlar ezelden me’mÿr 17. Beni dÿr etme miyÀn-ı keremiñden çün tír Bükdi yÀy étdi felek úÀmetimi zÿrÀzÿr 18. Düşdi bir Türk eline bÀz-ı dilim sulùÀnım Yoldı bÀl ü perimi bir nice yıldır mecbÿr 19. Pír-i fÀniye olur emr-i teúÀèüd farøÀ Çeşm-i lÿùfuñ ile bir kez manôÿr 20. Nice buldı èacÀbÀ ben úuluña èilletler Gelmiş idi henüz tÀb ü tüvÀnıma fütÿr 21. Bezmiñ şemèi úamer hem-demim oldı ekdÀr Olmasun kimse benim gibi felekde maàdÿr 22. Bir èilÀc eyle devÀ-yı kerem ü lûtfuñ ile Úalmayam derd ü tefekkürle maríø ü rencÿr 22 9b 23. áam-ı şÀdı efendim niye senden bilürüm Kimseniñ medóali yoú bendedir úuãÿr 24. Cürmüm èafv eyle beyÀnımda úuãÿrum çoàise èArøıóÀl ile bu dívÀna gelenler maèõÿr 25. Kime èarø eyleyeyim óÀlimi kendim bulamam Yaraşur bÀb-ı SüleymÀna óaúíriñ gibi mÿr 26. Vaãfıñıñ àÀyeti yoú derdime olmaz pÀyÀn Olsa evrÀú-ı cihÀna niçe biñ yıl mesùÿr 27. èÖrfiyÀ eyleme taãdíèi duèÀdır elzem Her umÿrunda muvaffaú éde MevlÀ-yı áafÿr 28. Yine ol ãafder-i pehnÀ-yı cidÀli yÀ-Rab Eyle èavn ü keremiñ ile muôaffer manãÿr 29. äadr-ı vÀlÀda refÀhiyyet ile da’im ola Ola her saèy-i pesendídesi yÀ-Rab meşkÿr 30. Mülk-i küffÀrı éde mülóaú fetóü’l-islÀm Úalmaya ôulmet-i küfr içre o vÀdí-i mestÿr 31. Çün òulÿãıyla édüb dín-i mübíne òidmet Ola dünyÀda vü èuúbÀda İlÀhí me’cÿr 23 -16Meróÿm ŞÀhingirÀy sulùÀn óÀøretleriniñ meşhÿr olan dÀ’irelerine bióasebi’l-imkÀn naôire olmuşdur ve bu manøÿm dÀ’ire mersÿm derÿnuna taórír olunan ebyÀtdır. 10a Müfèteilün FÀèilün Müfteèilün FÀèilün 1. YÀri görüb eylediñ dídeleri pür-øiyÀy Şevúi ile eşk-i òÿn síneye oldı cerÀy 2. YÀr cemÀliñ gören bülbüle şeydÀlanub Mesken éder gülşeni derde olur ÀşinÀy 3. Yan şebíh mümtÀzesin murà-ı semender gibi Beste degildir deri bir aña bÀy ü gedÀy (?) 4. YÀdıñ ile ãubó-dem elde sebÿ dilde Hÿ NÀr-ı şeb-i hicrile oldı beden ãanki nÀy 5. YÀ ne belÀdır èadüvv dÿr édeyim dér beni Görme şehÀ èÀşıúa cevr ü cefÀyı revÀy 6. YÀver olursuñ úamu úullara yÀ-Rab müdÀm Úatl éde ÀàyÀrını òançer ile ol hümÀy 7. YÀ meh-i nev mi èaceb ol şehiñ ebrÿları Egri òayÀl eylediñ tír-i müji úÀşı yÀy 8. YÀyı getür òÿn ola sínede tíriñ şehÀ ÒÀr-ı àam-ı gülleriñ bülbüle bÀd-ı ãabÀy 9. YÀyı getir göñül derd ile yek neş’e ol Eyle hezÀrile sen cilve úılub nÀle-hÀy 24 10. YÀ hele bir kez aña èarø-ı merÀm eylesem CÀm-ı Cemi doldurub elde iken dil-rübÀy 11. YÀ bir içim ãu mıdır oldı dil İskenderi Etmesün èuşşÀúı dÿr lÿùfuna úılsın sezÀy 10b 12. Yazsa eger cevrini òÀme’i şaúú eyleriz Eylemişiz biz úamu yoluna cÀnlar fedÀy 13. YÀd fenÀdır saña òançeriñi al ele Baña tesellí-dih ol diyesin ey èÖrfí rÀy -17DÀèire-i merúÿm gül resminde mersÿm olmaàın baèøı bergler iòtirÀè-ı ùaèbımız oldıàı eclden berglerin derÿnuna taórír olunan manôÿmedir. Müfteèilün FÀèilün Müfteèilün FÀèilün 1. YÀr yay ebrÿları çatma baña òışmile Vaãf-ı ruòuñ resm édüb gül gibi rengín-edÀy 2. YÀda gelür gerçi gül aña müşÀbih degil Gül daòi şermendesi ravøada ãubó u mesÀy 3. YÀsemeni neylesün cism-i nigÀrı gören Kÿyıdır ancaú anıñ èÀşıúa Gülşen-serÀy 4. YÀr seniñ perteviñ mihre zevÀl irgürür Meh dahi eksikligin çekme[de]dir bí-riyÀy 5. Yay ruòuñ üzre sen kÀkül-i òoş-bÿyıñı Ola mıèaùùar cihÀn böyle ey òÿb-liúÀy 25 6. Yaúıla gör ney gibi dilbere şÀm ü seóer èÁşıúa dÀà üsti bÀà olmadadır hemçü nÀy 7. Yan véresin ey güzel kÿşede bÀline sen Úarşuña el baàlayım çünki menim mübtelÀy 11a 8. YÀ leb-i nev-sükkeri anda yÀ Àb-ı óayÀt Saña àazel-òˇÀn iken pÀdişehim ben gedÀy 9. YÀd gelüb bezmiñe dÿr olalı ÀşinÀñ Görmediler meh yüzüñ oldı óesÀb ét bir ay 10. YÀr bilür úadrini ey dil-i şeydÀ gülüñ Resm-i güli eylediñ hem bir iki berg-hÀy 11. YÀ hele èarø ét aña tuófe-i naúş-i güli Yapmışidi sÀbıúÀ birini ŞÀhíngirÀy 12. YÀr kemÀl ehlidir baúmaya noúãÀnıma Bende olan cürm éder èafv édici pÀdişÀy 13. Yaş düşüb dídeden pÀyıñı óınnÀlasın Bir daòi olsa naãíb pÀdişehim bus-i pÀy 14. BÀb-ı süòan mülküne cÀy-ı maúarr èÖrfiyÀ Sen daòi òÀúÀnsın maèrifete bí-riyÀy 11b 12a3 3 Bu varaktaki şiirler bir gül resminin üzerine yazılmıştır ve şair aynı şiirleri (10a/10b/11a ) varaklarında zaten yazmıştır. Bu sebepten ötürü gül resmi üzerine yazılmış olan şiirleri burda bir kez daha yazmayı gereksiz gördük. 26 -1812b Türk MuãùafÀ Aàa démekle maèrÿf maùrÿd-ı devletden merdÿduñ úulaàı ãaàır olub Edirne bostÀncıbaşısı olduúda èÖrfí-i zÀrı ketòüdÀlıúdan bísebeb èazl etmegin vezír-i èaôam-ı sÀbıú devletlü èAlí PÀşÀ óaøretlerine ãadr-ı èaôam iken rÿy-ı nigÀr üzre hediyye getürüb bu àazeli daòi vérüb yevmiyyeniñ tekmíline emír vérmişdir. FÀèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Óaøret-i Áãaf-ı Óayder-laúab-ı Bermeki-óÀl Doldı dünyÀya èaùÀ vü keremi bÀd miåÀl 2. Geldi óumret yüzine rÿy-ı nigÀrın bÀàda Kim òaber vérdi o ter-pírehene yoòsa nihÀl (?) 3. Bí-úarÀr oldı üzüm gibi gelüb óaøretiñe ÁãafÀ eyle èinÀyet saña geldim elim al 4. VÀúıf ol óÀlime bu èarãa-i èÀlemde benim Bir aãam-gÀv-ı dü-pÀ étdi elif úaddimi dÀl 5. Türk eline düşse bir bÀz ne òayr sulùÀnım Bí-vebÀl eyledi èÖrfí-i óaúíri bí-bÀl -19Bu daòi ol eånÀda yazılub vezír-i müşÀrü’n-ileyh óaøretlerine vérilmişdir FeèilÀtün (FÀèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Óasret-i óaøret-i Àãaf ile bu rÿy-ı nigÀr Seyr-i bÀàdan çeküb el eyledi hem terk-i diyÀr 27 2. Biribirimize hem-rÀh olaraú sulùÀnım Yüzümüz pÀyiñe sürdük nitekim dÀmen var 13a 3. ÓÀãılı rÿy-ı nigÀra úatı çoúdur müştÀú Bedel olmaz aña bir vechle gülnÀr-ı óiãÀr 4. ÓÀl-i maàdÿr-ı dil-i zÀrı tefaóóus eyle ÓÀlimi èarø édeyim izniñ ile bí-ÀàyÀr 5. VÀãıl-ı nièmet-i lÿùfuñ olam ey kÀn-ı kerem Òayli àadr étdi úuluñ èÖrfiye çerò-i àaddÀr -20Bu daói ketòüdÀ-yı ãadr-ıèÀlí òÀliãÀ èOåmÀn Efendi óaøretlerine verilüb tekmíl-i yevmiyyem içün èaôím ihtimÀm buyurub ùoúsan ùoúuz aúça yevmiyye etdirmişdir. Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Ey rÿy-ı nigÀr yüz süresin pÀy-ı aàÀya ÁàÀz édesin bencileyin baèøı recÀya 2. Òoş mesken idi bÀà-ı Edirne saña baña Bu àurbetimiz bÀèiå olur èizz ü èaùÀya 3. Mektÿb-ı şefÀèat gibi yüz dürme niyÀz ét Türkice recÀyı ére tÀ ãadr-ı şifÀya 4. DÀnÀ-yı èaãır óaøret-i aàÀ-yı civÀn-baòt MÀ’il dédiler sencileyin şírín-edÀya 28 5. Lûùf eyle faãÀóat ile ol bize muèarrif TÀ lÿùfı ére èÖrfi-yi àam-òˇÀr ü gedÀya 13b4 14a5 14b6 15a Óarfü’l-Elif -1FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Ser-külÀhın kec édüb ol mÀh-ı àarrÀ bir yaña äalınur servi gibi yÀ bir yaña yÀ bir yaña 2. ŞÀne-i şebden olub zülfi muùarrÀ dilberiñ Ṭaró-ı èaúl eyler gören tedbír-i dÀnÀ bir yaña 3. Gül èiõÀrını èaraúríz eylemiş mestÀnelik èİzz ü nÀz ile gider bildirmez ammÀ bir yaña 4. Çün gider ayaú ãafÀsına o verd-i bÀà-ı nÀz Reh-güõÀrında durub úıldım temÀşÀ bir yaña 5. èÖrfi böyle dilberiñ rüsvÀ-yı èaşúıdır tamÀm Vaèô-ı vÀèiô bir yaña pend-i ehibbÀ bir yaña 4 Şair bu varaktaki şiirin üzerine yazılmaya ibaresi koymuştur. Şair bu varaktaki şiirin üzerine yazılmaya ibaresi koymuştur. 6 Şair bu varaktaki şiirin üzerine yazılmaya ibaresi koymuştur. 5 29 -2FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Kişver-i dilde muóabbet pÀdişÀh olmuş baña ÓÀlet-i èaşúı nigÀrıñ èizz ü cÀh olmuş baña 2. Dÿd-ı Àhım lÀciverdí bir nemedir egnime Perçem-i dilber òayÀli ser-külÀh olmuş baña 3. ÓalúÀ-i àonce-femi her dem øamírimden geçer Bir elif-úadd ebrÿvÀnı medd-i Àh olmuş bana 4. Élleriñ úaãr-ı feraó-efzÀsı gelmez òÀùıra Bí-tekellüf künc-i èuzlet cilve-gÀh olmuş baña 15b 5. Müddeèí inkÀr éderse èÖrfiyÀ şeydÀlıàıñ ŞÀhid-i gül-çehre-i dilber güvÀh olmuş baña -3FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. NÀleler étdim gülistÀnında dehriñ bí-riyÀ Ol gül-i nÀzik-bedende yoàimiş bÿy-ı vefÀ 2. èAúl ü fikrim tÀrumÀr étdi siyeh gísÿları Ki perişÀn oldı óÀlim dil vérüb étdim òaùÀ 3. Ben nice feryÀd-ı nÀle etmeyim bülbül gibi èArø-ı dídÀr eylemez şimdi o mekkÀre baña 4. Ol ùabíb-i cÀn u dil etmez tefaóóus óÀlimi Gelmedi tedbír ile bilmem nedir tedbír aña 30 5. YÀy éderdim úaddimi dildÀra eånÀ’i niyÀz Geçmedi (?) anıñ dil olmuş èÖrfiyÀ tír-i recÀ -4FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (faèlün) 1. Çerò-i kec-rev o úamer-ùalèati çoú gördi baña Kim anıñ gibi melek-ãÿreti çoú gördi baña 2. Şimdi éllerle çıúar seyr-i çemenzÀra o şÿò Elim érmez o seriv-úÀmeti çoú gördi baña 3. Baña gül bÿsesi mebõÿl idi her meclisde O períden bu úadar ruòãatı çoú gördi baña 16a 4. Òum tehi şíşe şikeste mey-i Àb-gÿn yasÀà Şaóne-i çerò-i dení èişreti çoú gördi baña 5. èÖrfiyÀ vaãlına şÀyÀn idiñ evvel yÀriñ Şimdi dÿr etdi felek vuãlatı çoú gördi baña -5FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Nÿr-ı óüsnüñ ùutdı ÀfÀúı şehÀ ÁfitÀbile vérir mÀha øiyÀ 2. Etme istiànÀ ùabíbÀ derde baú Çün úapuñda bulunur derde devÀ 3. Bÿ-yı zülfüñ èÀlemi mest eyledi Çün ãabÀsıyla baña vérdi ãafÀ 31 4. El érişmez ey seriv-úadd vaãlıña Menzilin evc-i semÀda çün hümÀ 5. èÖrfi’i àonce-dehÀnıñ söyledir Gülşeniñde bülbül oldı gÿyiyÀ -6- MefÀèílün MefÀèílün Feÿlün 1. GülistÀn içre bülbül ùurfe şeydÀ Açılmış bunca tÀze verd-i raènÀ 2. Niy(e) efàÀnıma zÀr ü nÀle eyler NiyÀz-ı bülbüle gül dér semiènÀ 3. Kulaàına úoymaz Àh ü figÀnım Çün oldum èandelíb-i zÀr-ı şeydÀ 4. O naòl-i gül miyÀn-ı òÀra mÀèil Batar hemçü diken dil-dÀra şekvÀ 5. Olub gül-zÀr-ı èaşúıñ èandelíbi Ruòı şevúi ile èÖrfí-i gÿyÀ -7MefÀèilün MefÀèilün MefÀèilün MefÀèilün 1. Ciger püryÀn olub nÀr-ı firÀúıyla kebÀb-ÀsÀ Dü çeşmim ãÀàar-ÀsÀ eşk-i pür-òÿnum şarÀb-ÀsÀ 2. Nedir bu gerdenimde rişte-i zülf-i siyÀh-kÀri RevÀ mı MüselmÀna cevr ola ehl-i èaõÀb-ÀsÀ 32 16b 3. DemÀdem gÿşmÀl etmekde yÀriñ dest-i hicrÀnı Anıñçün muùrib-i èaşúa olupdur ten rübÀb-ÀsÀ 4. Yolunda ben àubÀr olsam o şÀhıñ baña rifèatdir Çeker her õerre-i nÀ-çízi dilber ÀfitÀb-ÀsÀ 5. NeşÀù-ı bÀde’i èÖrfí bezimde görmedi çoúdan O keyfiyet olaydı meyde bilmem laèl-i nÀb-ÀsÀ -8FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Meh-cemÀliñ görmese bir dem gedÀ Eksilür tÀb ü tüvÀnı dilberÀ 2. Şehr içi ãavm-ı firÀúıñla øÀèíf èIyd-ı vaãlıñda umarlar meróabÀ 3. Dest-bÿsıñ eylediñ benden diríà Bildik el çekdiñ bu dem ey pür-cefÀ 4. Nev-hilÀli èıyda olmuşlar güvÀh İki ebrÿlar ki var sende şehÀ 5. CÀme-i nev-kÀle-i vaãlıñ gerek èÖrfi-yi zÀrıñ sözi cÀnÀ kabÀ 17a 33 -9FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Ol perí òoş-mı esen mi ÀyÀ Bir òaber vér baña ey bÀd-ı ãabÀ 2. Gül gibi òurrem açıú meşrebdir Nicedir söyle o verd-i raènÀ 3. äolmasun tÀzedir ol àonce-beden Óıfô éde ãarãar-ı àamdan MevlÀ 4. ÒÀra meyli var o gül-ruòsÀrıñ Úanàı gülşende èaceb oldı gÿşÀ 5. Şimdi kimler ile hem meclis olur èÖrfiyÀ kimdir èaceb bülbül aña -10FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Ey göñül ferzendi dünyÀ ùurfe bir dÀdır saña Bir óekímÀne sözüm var pend-i bÀbÀdır saña 2. Fikr-i dÿrÀdÿr imiş mühlik bu èÀlemde hemÀn Úıl óaõer ùÿl-i emelden mÀlíòulyÀdır saña 3. èİllet-i nefse olur øıddıyla tedbír ü devÀ Eylemek perhízi dÀ’im çünki evlÀdır saña 4. İsteriseñ ùaèbıña ey dil şifÀ-yı èÀcili Bu şarÀb-ı èaşúile bir cÀm-ı ãahbÀdır saña 34 5. èÖrfiyÀ müjgÀn-ı dilber çün zaòimdÀr eyledi Merhem-i vaãlına úaldı òayli yÀrÀdır saña 17b -11FeèilÀtün (FÀèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Gül-ruòuñ étdi niçe bülbüli zÀr ü şeydÀ Kime kimden édeler Àl-i ruòuñdan şekvÀ 2. Òÿn olub síne cefÀñile behey Àfet-i cÀn Dem-i èaşúıña nola eylerisem ben daèvÀ 3. Göricek síb-i zenaòdÀnıñı bí-çÀreleriñ Ṭıfl-veş girye vü nÀle ile dérler eyvÀ 4. YÀdı yÀda getürüb eyleme bezmi muòtell ÁşinÀlarla éde belki cidÀl ü àavàÀ 5. èÖrfi ez cÀn ü dil olmaz mı seniñ vaããÀfıñ Vaãf-ı óüsnüñle nümÀyişde èumÿmen eşyÀ -1218a FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Keff-i destim ãÀàar ü eşkim teri meydir baña Güftügÿ-yı èÀlem ancaú şimdi lÀ-şeydir baña 2. Bezm-i meyde eyledim peymÀne’i şikest Bu cünÿn-ı èaşú-ı dilber belki bir peydir baña 35 3. Muùribi ùaró eylediyse meclisimden rÿzigÀr Dil rübÀbı síne def yÀhÿ Hÿ neydir baña 4. áayre bu dil küflün açdırma ÒudÀyÀ èacz ile Dehre istiànÀ baña gencíne-i keydir baña 5. YÀr ile èÀlem dilerseñ èÖrfiyÀ tenhÀdadır Vaãl-ı yÀr içün bu èuzlet cümleden eydir baña -13MefÀèilün MefÀèilün MefÀèilün MefÀèilün 1. GüõÀr étdi òadeng-i müjgiñ Àh kim síneden cÀnÀ Çekübdür òÿnile bir cedvel-i süròi úuzaó ÀsÀ 2. Meger nÿş eylemişsin ãubó-dem bir kÀse vişn-Àbı èAceb reng oynamış laèliñe gör kim luèb ile ãahbÀ 3. Erenler kÀkülüñ úadrin bilürler ey siyeh-çerde Degil mi zülf-i şeb-gÿnuñ efendi leyle-i esrÀ 4. CemÀliñ èarø édersin güllere gülşende sulùÀnım Olur her gÿşede ãad nÀle vü Àh óazín peydÀ 5. Görüb bu síne-i pür-dÀàım èÖrfi o mekkÀre Tebessümle dédi vaãfım yazılsın olmuş ay ùamàÀ 18b 36 -14FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Söyleñiz ol yÀre kim yÀr-ı úadím olsun baña Bir èilÀc etsün bu bímÀra óekím olsun baña 2. Ol períniñ bir nişÀnıñ görmedim tenhÀda ben Çelmesin èaúlım benim yÀòÿd nedím olsun baña 3. Selsebíli èaynime almam işitmem bülbüli YÀrdan mehcÿr iken gülşen caóím olsun baña 4. Eylemem bir èıtra raàbet bÿy-ı èanber istemem Zülf-i dil-dÀra doúunmuş bir nesím olsun baña 5. èÖrfi’i laèl olmasun dérsen úadeó ãun dem-be-dem SÀúiyÀ sermÀyedir fikr-i selím olsun baña 19a -15FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Sen beni bígÀne úıldıñ niçe yÀdı ÀşinÀ Niçe feryÀd etmesün bülbül gibi her mübtelÀ 2. Òançeriñ ÀmÀde müjgüñ gÿyÀ cÀnÀ sinÀn Bir yaña àamzeñ belÀsı òançerinden bir yaña 3. Vaãf-ı zülfüñde períşÀn oldı güftÀrım benim DilberÀ dívÀnede eksik degil sehv ü òaùÀ 4. Pertev-i rÿyıñ şeb-i deycÿrı eyler hemçü rÿz Nÿr-ı óüsnüñ pertevinden oldı èÀlem pür-øiyÀ 37 5. Yazmasın yañılmasın èÖrfí seni levó-i dile äoñra terúín édemezler óaùù-ı èaşúın dilberÀ -16FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. BÀri òˇÀbında recÀmız eylese te’şír aña Bilmezem ben nice etdim óÀlimi taèbír aña 2. Eyledi mülk-i dili àÀret HülÀgÿ àamzesi Öyle vírÀn étdi kim mümkin degil taèmír aña 3. Bend-i Àhen bÀr olur dívÀnesi olmuş øaèíf Óalúa óalúa eylesin zülfün yeter zincir aña 4. ZÀhidÀ nÀãıó sözün gÿş eylemez dil-dÀdesi Eyleseñ bíhÿdedir endíşe-i tedbír aña 5. Rÿz u şeb èÖrfí fiàÀn u Àh éderse àam degil Böyledir levó-i muúadderde olan taúdír aña 19b -17FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Tende cÀnımsın nigÀrÀ àayrı cÀn olmaz baña Òoş òirÀmıñ gibi bir rÿó-ı revÀn olmaz baña 2. Ne öter çeròiñ òorÿsı her vaúit ey gülèiõÀr Bülbül-i şÿrídeñim vaút ü zemÀn olmaz baña 3. Eylemem bed-çehre aèdÀdan cefÀcÿ iótirÀz Dilde iken mÀye-i èaşúıñ ziyÀn olmaz baña 38 4. Ben saña óÀlim lisÀnen söylemek müşkil gelür Kilk [ü] òÀme gibi cÀnÀ tercümÀn olmaz baña 5. Yine bir nev gevher èarø ét èÖrfiyÀ ehl-i dile Bu zemín-i köhnede dil gibi kÀn olmaz -18FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Yönümüz cümle cihÀn òalúıyla meskenden yaña Úıl tedÀrük óÀãılıñ cemè ét gözüm senden yaña 2. Kendümi fikr eylesem nefsim hevÀ taórík éder Bilmez anıkim hevÀ òoş nesne yoú tenden yaña 3. İşbu óÀristÀn-ı dehriñ raòne-dÀrı olma gel èAndelíb-i zÀriseñ èazm eyle gülşenden yaña 4. Söyle maózÿn olmaàa bÀèiå nedir dünyÀ içün Reh-nümÀ lÀzım giderseñ semt-i maòzenden yaña 5. ÓÀãılıñ esmiş ãavurmuşdur havÀñıñ şiddeti Baú ne úalmış èÖrfiyÀ bir kere òırmenden yaña 20a -19FÀèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Görmek isterseñ eger dilberi çeşm-i bínÀ Bir ola arada dil-dÀr ü raúíb icmÀlÀ 2. Sen de bir õerre-i nÀçíze nihÀn ol èÀşıú Pertev-i mihre nigÀha ola úudret farøÀ 39 3. MuùlaúÀ Àdem olanda beşeriyyet úalmaz Úande úaldı óayvÀnile merd[üm] daèvÀ 4. Úudretiñ mertebesi eyle baãíretle nigÀh Ola her cÀnibiniñ ol yÀrile bÀà-ı me’vÀ 5. Baúma kendiñ göre mir’Àta óaõer úıl èÖrfi Saña Àyine yeter cümle ôuhÿr-ı eşyÀ -20FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Meclis-i meyde nigÀrıñ ãaydı úÀbildir baña Şol óicÀbım perdesi bí-neş’e óÀ’ildir baña 2. İçelim sÀúi şarÀb-ı èaşú-ı dil-dÀrı hemÀn Mest iken etsem niyÀzı yÀra úÀ’ildir baña 3. Úaèr-ı deryÀyı muóabbet keştibÀnı olmuşuz Her baór yanımda úaùre belki sÀóildir baña 4. Vech-i leylÀdan göründi úayse óüsn-i dil-rübÀ Diyemem Mecnÿna nÀúıã-èakl kÀmildir baña 5. Çün fuãÿl-ı erbaèa yoú inúıùÀèı nÀlemiñ èÖrfiyÀ her bülbül-i Àşüfte mÀ’ildir baña 20b 40 -21Mefèÿlü MefÀèilü MefÀèilü Feèÿlün Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. İèzÀz-ı dil ü cÀnile olsun peyÀm saña Hemçü gül-i ãad-berg zí-men ãad selÀm saña 2. Ey óüsrev-i òÿbÀn bu firúat güõer etse Biñ tÀze àazel söyler idim şÀd-kÀm saña 3. Meclisde ayÀà üzre döner ãÀàar-ı billÿr Teşrífiñ içün çünki temennída cÀm saña 4. İnhÀde édüb òÀmeye tenbíh-i ekídi NÀmemde óurÿfÀtım éde iótirÀm saña 5. èAşúıñla édüb èÖrfí-i zÀrıñ niçe cilve Ol óüsn-i leùÀfet ola hem müstedÀm saña Óarfü’l-BÀ -22Mefèÿlü MefÀèilü MefÀèilü Feèÿlün 1. Bülbül dilimi hicrile zÀr eyleme yÀ Rabb Ol àonce-femiñ bezmini òÀr eyleme yÀ Rabb 2. ŞÀd eyle o yÀri beni tÀ úılmaya àam-gín Naòl-i güle zÀà-ı àamı bÀr eyleme yÀ Rabb 3. Bildirdiñ İlÀhí bize sen úadr-i viãÀli Ol leyle-i esrÀyı nehÀr eyleme yÀ Rabb 41 4. Gül gibi ola tÀze vü ter óüsn ü cemÀli Nevresteleri köhne-bahÀr eyleme yÀ Rabb 21a 5. PervÀne úılub şemè-i ruò-ı yÀre ÒudÀyÀ Bí-şevú dil-i èÖrfi’i nÀr eyleme yÀ Rabb -23FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. èÖmr ü nÀzıñ gÿyiyÀ naúş-ı ber-Àb PÀyidÀr olmaz esÀsı çün ùabÀb 2. Her nefes hengÀm-ı èayş eyler güõÀr Çün geçen demler degil mi hemçü òˇÀb 3. Bildiren vaúfiyyesin Àmed ü reft Bu vaúıf-òÀne yapıldı iki bÀb 4. Şarù-ı vaúıf ey kişi àaflet mebÀş Ber ü baóri èÀlemiñ òˇÀb ü serÀb 5. Bí-bahÀ yektÀ Gühersin èÖrfiyÀ Ten ãadefdir gevher-i rÿóa óicÀb -24MefÀèilün MefÀèilün MefÀèilün MefÀèilün 1. áam ü efkÀrın aldım òandemi dilşÀda vérdim hep Göñül vÀrın diríàÀ ol şeh-i bí-dÀda vérdim hep 2. Úapıldı murà-ı cÀn ü dil görünce çeşmi şehbÀzın Bu vÀdíniñ şikÀrın ol gözi ãayyÀda vérdim hep 42 3. Yitirdim kendimi geldi ãabÀyile èaceb òoş-bÿ Anıñçün her çıúan maóãÿlümi ben bÀda vérdim hep 21b 4. Görüb èaks-i ruò u çeşm ü fem ü ebrÿ-yı dil-dÀrı Çıúardım naúşını Àyíneden BihzÀde vérdim hep 5. èAceb taèlím-i nÀz ü şíve úılmış aña üstÀdı Ki èÀúl ü rüşdümi èÖrfí olub üftÀde vérdim hep -25Mefèÿlü MefÀèilü MefÀèilü Feèÿlün 1. Ṭutdı riyÀøı velvele-i zÀrıñ èandelíb Etmez mi kerem saña èaceb yÀrıñ èandelíb 2. Gülşende òamÿş oldı senin nÀleñe güller Òoş geldi meger güllere efkÀrıñ èandelíb 3. Sen eyle nevÀ şevúile gülşende demÀdem èÁşıúlar olur anda hevÀ-dÀrıñ èandelíb 4. Bu gice òirÀmile èaceb nÀleler étdiñ Yandırdı semender dilimi nÀrıñ èandelíb 5. èÖrfí nola naõmıñ7 işidüb vaãfıñı yazsa Áşüfte éder cümleyi güftÀrıñ èandelíb -26FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Göre mi díde-i giryÀn o sitemkÀrı èaceb Yoòsa tÀ óaşre degin görmeye mi yÀrı èaceb 7 Divanda naàm[e]ñ, neàamıñ yazılıdır. 43 2. Gele mi òÀneme ya bende’i daèvet éde mi Yoòsa mehcÿr éde mi bu dil-i àam-òˇÀrı èaceb 22a 3. Çeke mi ol güli mehtÀb gicede Ààÿşa Yoòsa bülbüller ile eyleye mi zÀrı èaceb 4. Zülf-i òoş-bÿyı meşÀma vére mi bÿy-ı ãafÀ Yoòsa mÀnend éde mi kÀkül-i ùarrÀrı èaceb 5. Teşne-leb mi úalacaú èÖrfi-yi şeydÀ yoòsa Bÿse õevkin ede mi dilbere yalvÀrı èaceb -27FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. èÁşıú-ı óasret-keş-i bí-ùÀúatiñ kimdir èaceb Rÿz u şeb firúat-keş-i bí úudretiñ kimdir èaceb 2. NÀ’il-i gencíne-i elùÀf-ı hemyÀnıñ olub Dembedem bezmiñde èÀlí-rütbetiñ kimdir èaceb 3. Bu gice yandırmaàa şemè-i ruòuñda bí-günÀh èÁşıú-ı bí-çÀrelerden niyyetiñ kimdir èaceb 4. SÀye-veş ayrılmasam düşsem zemíne ağlamam Ben úadar cevriñ çeker der-miónetiñ kimdir èaceb 5. Ṭıfl iken gelmezdiñ bu èÖrfi-yi üstÀda sen EvvelÀ bu şívede terbiyyetiñ kimdir èaceb 44 -28FÀèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Görmedim òayli zemÀndır seni cÀnÀ ne èaceb VÀdi-i àayrete ãaldıñ bizi ÀyÀ ne èaceb 22b 2. Vaóşi olduñ giderek ey gözi Àhÿ seyre İt gibi uydı ulaşdı saña aèdÀ ne èaceb 3. CÀm èahd etmişidi laèliñi bÿs etmemege Durmadı èahdile peymÀnına ãahbÀ ne èaceb 4. áıbùa eylerdi seniñle göricek aóbÀbım Şimdi àayrilere uyduñ gül-i raènÀ ne èaceb 5. Fem-i dilber gibi teng oldı diríàÀ baòtıñ Esmedi bÀd-ı ãabÀ èÖrfi-i şeydÀ ne èaceb -29FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. NÀr-ı cevriñle oldı vücÿdum bir kebÀb Şíşe-i merdümlerim pür-òÿndur gÿyÀ şarÀb 2. Gün yüzüñ göstermedi baña èiõÀrıñ kÀküli Ne günüm gündür ki úaldı ebr içinde ÀfitÀb 3. Her kime ser-rişte vérdim ise zülfüñden dédi Úaplamışdır vÀrise mihr-i cihÀn-tÀbı sehÀb 4. Aàladıúça incinürsüñ gül gibi sen ter-mizÀc ÒÀr-ı aèdÀdan çekilmez mi nigÀrÀ ıôùırÀb 45 5. CÀn-ı cismimden daòi gitse beúÀya èÖrfiyÀ YÀrdan ayrılmazım AllÀhü aèlem bi’ã-ãavÀb 23a -30Mefèÿlü MefÀèilü MefÀèilü Feèÿlün 1. Gelseydi o meh bezmimize Àh èan-úaríb Yapsaydı göñül òÀnesin ol şÀh èan-úaríb 2. Firúat şebinde şemèa söner rÿzigÀrdan Gül-zÀrı velí rÿşen éde mÀh èan-úaríb 3. Beste ùaríú-i maùlabımız nÀ ümid iken Açar ÒudÀy-ı èazze ve cell rÀh èan-úaríb 4. Yükli degil mi mÀder-i dünyÀ úatı çoúdan Yaèní vücÿda gelmelü dil-òˇah èan-úaríb 5. Ey èÖrfi baúub àayre kederlenme felekde Vérir murÀdı saña da AllÀh èan-úaríb -31FeèilÀtün (FÀèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Dilberiñ şívesidir vaãlı temennÀya sebeb Ya nedir cevr-i firÀvÀn-ı dil-ÀrÀya sebeb 2. Geh èayÀn eylemede vechini gÀhi pinhÀn Ne imiş gÀhi temÀşÀ gehi iòfÀya sebeb 46 3. Naúd-i eşki dökelim yoluna yÀriñ ey dil Dédiler dilber-i ãayda yine sermÀye sebeb 4. Bülbülüñ hemdemi gül bezmi gülistÀn-ı sürÿr Nedir ÀyÀ naàam-ı bülbül-i şeydÀya sebeb 5. Cilve-i èaşúimiş ey èÖrfi fiàÀn ü nÀle Nedir ammÀ bu ãafÀda yine şekvÀya sebeb 23b -32MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Benim güftÀr-ı òÀmÿşum saña cÀnÀ recÀdır hep Deriñde mübtelÀlar pÀdişÀhım çün gedÀdır hep 2. NigÀh ét sínemi mecrÿó éderse eylesin àamzeñ Gerek cevriñ gerek lÿùfuñ baña zírÀ èaùÀdır hep 3. NiyÀzın bülbül-i dil nice kessin nÀza maôharsın Bu gülşende seniñ òÀr-ı àamıñ verd-i vefÀdır hep 4. èAceb mi naúd-i cÀnın vérse èuşşÀú ol sitemkÀra MetÀè-ı vaãl-ı dilber cÀn-bahÀdır bí-bahÀdır hep 5. Ne mümkindür naôíre eylemek ùarz-ı NaôírÀ’da NaôírÀ naômı ey èÖrfí èaceb rengín edÀdır hep -33FÀèilÀtün FaèilÀtün FÀèilün 1. Õerrece etmem èadÿdan ictinÀb ÒÀkden çün yüz çevirmez ÀfitÀb 47 2. ÁfitÀb-ı óüsnüñüñ feyøi yeter ÓÀ’il olmaz kÀkülüñ olsa seóÀb 3. èAşıú-ı maèşÿúuñ ÀóvÀli budur CÀnına òod cÀnı olmuşdur óicÀb 4. Gel baãıl bÿs ét nigÀrıñ pÀyını Sen aãıl èÀşıú niçün olmaz rikÀb 5. Dilberin yolunda cÀn eyle fedÀ èÁşıúÀne èÖrfiyÀ budur cevÀb 24a -34FeèilÀtün (FÀèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. YÀr olurmı o güzel èÀşıúa hem-vÀre èaceb Meróamet eyleye mi gÀhice ben zÀre èaceb 2. Gül ruòı õevúini bülbül gibi étdim tenhÀ GülbahÀr oldı gelür mi yine gül-zÀra èaceb 3. Teşne úanmaz yalıñız bÿse ile meclisde Vuãlatıyla kerem eyler mi o mekkÀre èaceb 4. RÀøıyım cevr ü cefÀ etse de cÀnÀnımdır Bilmedim neyledi ol dídesi seóóÀre èaceb 5. Leyli zülfine dolaşmış bu gice èÖrfi meger Gönderir mi anı Mecnÿn gibi kühsÀra èaceb 48 -35FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. èArø éder iken cemÀli ÀfitÀbın bí-niúÀb Şimdi eyler oldı ol mehpÀre benden ictinÀb 2. Çün ãafÀ-yı èişreti bildi raúíbi èÀúıbet Eyledi ben zÀrı nÀr-ı óasret-i yÀre kebÀb 3. Ol úadar geçmiş èadÿlar yÀre gelmiş iètimÀd Kim görüb nÀzın niyÀz etsem éder oldı èitÀb 4. Muntaôır görse beni eyler şitÀbla güõÀr Servi-yi bÀà-ı diliñ var mı óirÀmında şitÀb 5. èÖrfiyÀ cevr ü cefÀ vü nÀz ü istiànÀ ki var BÀèiå-i vuãlat olur AllÀhu èÀlem bi’ã-ãavÀb 24b Óarfü’t-TÀ -36FeèilÀtün (FÀèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. Òaù-ı cÀnÀne’i teşbíh éder erbÀb-ı nikÀt Rÿ-siyehler gibidir vaút-i zemÀn èaraãÀt 2. äoóbet Àòir gibi óelvÀ-yı lebi oldı tamÀm Giceñiz òayr ola dostum vére Óaú biñ berekÀt 3. Mÿr-veş üşdi lebi úandine òaùù Àòir-i kÀr Ṭatlular üstine bí-şübhe üşermiş óaşerÀt 4. Bir içim ãu idi dil-teşneye taóãíli meger Meskenim ôulmet édindi nideyim Àb-ı óayÀt 49 5. Rubè-ı meskÿnda bulunmaz aña hemtÀ èÖrfi ÇÀr ebrÿdur o mehpÀre-i şírín-óarekÀt 25a -37-8 FeèilÀtün (FÀèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. Fikr-i zülfi ile her şeb baña yoúdur rÀóat Bende baòt-ı syehim úomadı úılca ùÀúat 2. Gehi şÀd eylemede èÀşıúını geh giryÀn Görsem ol yÀri gelür òÀùıra dürlü óÀlet 3. äu gibi gülşene aúmaúda dil-i meyyÀlim VÀrise çıúdı yine seyre o serví-úÀmet 4. SÀèati var dediler vaãlına yÀriñ ammÀ İzdiyÀd olmada àam óÀãılı sÀèat sÀèat 5. Bir nigÀhıyla éder èÖrfi cihÀnı vírÀn Étdi ıúlím-i dilim àamze-i mesti àÀret -38Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Gelsün mi dil-i zÀra òayÀliñle úanÀèat Kim gelmez iken seyr-i cemÀliñle úanÀèat 2. Ben kendümi devşürmez idim òirmen-i àamdan Ger vérmese Óaú dÀne-i òÀliñle úanÀèat 8 Bu şiirin üzeri çizilmiş ancak adet olduğu üzre ‘’yazılmaya’’ kaydı düşülmemiştir. 50 3. Gel içme yeter bÀde-i gül-gÿnı nigÀrÀ Biz eylemişiz ol ruò-ı Àliñle úanÀèat 25b 4. Teşbíh éderiz güllere ruòsÀrıñı ammÀ Gelmez dil-i şeydÀya miåÀliñle úanÀèat 5. Ṭutdıñ yerini èÖrfi bu gülşende hezÀrıñ YÀrÀna gelür şimdi maúÀliñle úanÀèat -39Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Étdi dili ãad şevúile pür-òÿn-ı muóabbet Bilmem ne èaceb eyledi efsÿn-ı muóabbet 2. Baú cÀõibe-i óüsnüni AllÀhı seversen YÀbÀna degil oldıàı Mecnÿn-ı muóabbet 3. èÁciz mi ãanurèÀşıúı bilmem o cefÀ-cÿ Olduúsa ne àam èaşúile maózÿn-ı muóabbet 4. Çün zülf-i dil-Àvízi anıñ èanber-i sÀrÀ Şemm etmegile eyledi meftÿn-ı muóabbet 5. Gör óikmeti ey èÖrfi füyÿøÀt-ı ÒudÀda Dil-óaste iken étdi FelÀùÿn-ı muóabbet 26a 51 -40FÀèilÀtüñ FÀèilÀtün FÀèilün 1. Áyet-i óüsnini dil tefsír ét Kürsí-i dilde anı taúrír ét 2. Éde cilve işidüb Rÿó-ı Emín Göñül èarşında güzel taèbír ét 3. Al òayÀlini derÿn-ı cÀna Ol bütün óüsnile sen taãvír ét 4. Bil gedÀ óÀlini var dívÀna èArøıóÀl eyle àamıñ taórír ét 5. Hicr ile èÖrfi göñül beyti òarÀb Gör yapıl bÀri biraz taèmír ét -41FeèilÀtün (FÀèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. Aldı bÀzÀr-ı muóabbetde beni bir Àfet Bir cefÀ-cÿya imiş çünki ezelden úısmet 26b 2. äatmaú isterdi beni şÀh-ı cihÀn ammÀ Eyledim òazínile minnet baña úıldı şefúat 3. Çünki iòvÀnile olmuşdı nizÀèım bilmiş Dédi-kim Yÿsuf-ı dehrim beni vezn ét elbet 4. Dédim ey nÿr-ı mücessem saña olsunmı bahÀ Bilürüz úıymetiñi ãormaàa yoúdur óÀcet 52 5. Güher-i yÀra baòa yoàise èaceb mi èÖrfi Nitekim bulmadılar gevher-i cÀna úıymet -42-9 Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. ……. olur gülruòı Àşüftesi elbet Bir yere göre óoúúa femiñ àonceye nisbet 2. DeryÀda ãadef kendüyi çÀk etse èaceb mi DendÀnı gibi bulmadı bir gevher-i ãafvet 3. ……. ruòile açılur kÀsede güller Dil úand-i lebi vérdi meyiñ telòine leõõet 4. Dil micmer-i ruòsÀra düşüb Àteşe yandı İnãÀfa gelüb eylemedi óÀlime şefúat 5. Ey èÖrfi pesendíde güzeldir o melek-rÿ Yetmez mi saña lûùfı efendi éde raàbet -43Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Benden yine ey bÀd-ı ãabÀ yÀra selÀm ét ÁdÀbile var òidmet-i dil-dÀra selÀm ét 2. Firúat-i şebiniñ rÿzına dil érmedi gitdi Var vaút-i seóer mihr-i pür-envÀra selÀm ét 3. Ger mülk-i göñül óÀli degil àÀret-i àamdan İèzÀz ile ol àamzesi tÀtÀra selÀm ét 9 Bu şiirde nokta nokta geçtiğimiz yerler divanda siliktir. 53 4. Gísÿ-yı siyeh-kÀrí benim èaúlımı buldı Bir gice varub yÀr-ı cefÀ-kÀra selÀm ét 27a 5. Lûùf eyle getür òÀùıra bu èÖrfi-i zÀrı Ez cÀn u göñül var o sitem-kÀra selÀm ét Óarfü’å-åÀ 27b -44Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Meclisde èaceb neş’e vérir yÀre müåelleã äÀfíce devÀdır dil-i bí-mÀra müãelleã 2. BünyÀd urılur gÀhíce èişret-kedemizde GÿyÀ ki óavuz kÀsesi fevvÀre müãelleã 3. RindÀnıñ eli desti-be-desti ayaú ayaú äu gibi aúub gitmede gül-zÀra müãelleã 4. Pür eyle göñül farúın eder bu dil-i şeydÀ Ben zÀra hemÀn vérdi o meh-pÀre müãelleã 5. Sen nÀãıó elinden kim içer úaùre şarÀbı Dilberden içer èÖrfí-i bíçÀre müãelleã 54 -45Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèilü Feèÿlün10 Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. EvãÀf-ı ruòuñda ola çün MuúteøÀ-yı baóå Eyler hezÀr naàme ile dil nevÀy-ı baóå 2. NÀz’ile ãalın servi gibi diñle nizÀèı èUşşÀúıñ éderler cederi bes berÀy-ı baóå 3. Úaddiñde olur gerçi rivÀyÀt keåíre Zülfüñde imiş çünki nigÀrÀ óikÀy-ı baóå 4. Ser-rişte vérir bunda tel ehli gibi èuşşÀú Olduú nidelüm pÀdişehim mübtelÀ-yı baóå 5. AóbÀb ile èÖrfí lebiñiñ bÿsuna cÀnÀ Bir sükkeri óelvÀya éder iddièÀ-yı baóå 28a -46MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Benim dÿr olmama ÀmÀc-veş müjgÀnimiş bÀèiå Şürÿó-ı síne-i mecrÿóuma peykÀnimiş bÀèiå 2. èAdÿlarla keşÀkeşden netíce olmadıú óÀli Bu Àşÿb ü cidÀl ü fitne[ye] cÀnÀnimiş bÀèiå 3. Temenní-i viãÀl etmek ne mümkin èÀşıú-ı zÀre Meger kim ıôùırÀb-ı firúat ü hicrÀnimiş bÀèiå 10 Şair, bu iki vezni bu şiirde birbirine karıştırmıştır. Aynı karışıklığı divanın muhtelif yerlerinde tekrarlamıştır. Bu karışıklığın olduğu bundan sonraki şiirlerde her iki vezni de metnimizde verdik. 55 4. Göñül ùıflı fiàÀn étdikde şefúat eylemiş dilber NevÀzişler keremler baña çün giryÀnimiş bÀèiå 5. Seniñ ey èÖrfi gÿyÀ olduàuñ bülbül gibi her dem GülistÀnıñda dehriñ bir gül-i òandÀnimiş baèiå Óarfü’l-Cím -47FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Olmadı gitdi ùabíbÀ dil-i bímÀra èilÀc Ben de bildim ki úabÿl etmez imiş yÀre èilÀc 2. Söyleñiz yÀre degil dÀà ola zaòm-ı sínem Kendi zaòmıdır anıñ eyleye çün ãara èilÀc 3. O úaya baúışa dil-óaste taóammül édemez Bulmadım nergis-i mestÀne-i òÿn-òˇÀra èilÀc 4. Bir óekímÀne naãíóat édeyim èuşşÀúa Ölmedir ölmedir üftÀde-i bímÀra èilÀc 28b 5. èÖrfiyÀ derdiñ añub etme felekden şekvÀ Bulmadı kimse bu gerdÿn-ı cefÀkÀra èilÀc -48FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Al sebÿyı ele kim díde-i nergis gibi Àc Derd ü ekdÀra FelÀùÿn-ı göñül buldı èilÀc 56 2. Nola geçdiñse yüzer baór-i fenÀyı zÀhid Ne yüz ile geçe bilseñ gerek andan úÀc kÀc 3. BÀc-dÀr-ı reh-i èaşú iseñ o dilber geçiyor Reh-güõÀrında durub ey dil-i nÀlÀn al bÀc 4. Nev úamer Àyinesi ãanma felek èaks almış Ki o sulùÀn-ı óüsün bÀşına giymiş kec tÀc 5. èÖrfiyÀ gördügi üftÀde’i yandırmaàiçün Dédiler úodı bugün Àteş-i ruòsÀrına sÀc -49MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Gözüm ol ÀşinÀyı gözlemekden yÀdı görmez híc Úaçan Àhÿya dÀm ÀmÀdedir ãayyÀdı görmez híc 2. Éder gül bülbülüñ efàÀnını gülşende ıãàÀ lík Degildir çün mücessem nÀle vü feryÀdı görmez híc 3. Bu deşt-i òayret-efzÀda óaõer úıl pírezenlerden Aña dil vérmeyenler tíşe-i FerhÀdı görmez híc 29a 4. Yine bir tÀzeniñ èaşúı vücÿdum òÀnesin yapdı Anıñçün dídeler kÀşÀne-i ŞeddÀdı görmez híc 5. Olupdur kÀàad-ı dilde cemÀl-i dil-rübÀ taãvír Gözüm anı temÀşÀdan büt-i BehzÀdı görmez híc 57 6. ŞikÀyet eyleme bu rÿzigÀr-ı bí-úarÀrıñdan Beni-Àdem olanlar Óaú’dan añlar yÀdı görmez híc 7. Taóammül úılmayan èÀşıú cefÀ-yı yÀre ey èÖrfi Fünÿn-ı şíve’i taèlím éden üstÀdı görmez híc Óarfü’l-ÓÀ -50FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Meks-i laèl-i dil-rübÀdan çün olur aómer úadeó Dédiler yÀúÿt-ı sürò olmuş yine gevher úadeó 2. Ben niçe gevher-şinÀsÀna sÿ’Àl étdim dédi CÀm-ı elmÀs-pÀreye dérler imiş cevher úadeó 3. Çünki bir Àyíne-i èÀlem-nümÀdır cÀm-ı mey èAks-i rÿy-ı zerd-i èÀşıúdan olur geh zer úadeó 4. Gicelerde bezm-ièayşi gün gibi rÿşen éder Her ne dem ki ùutsa destinde o meh-peyker úadeó 29b 5. SÀèidi bÀzÿya dek açdıúça sÀúi èÖrfiyÀ Meclis-i meyde eteklik ile raúã eyler úadeó -51FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Bir lebi şírín ile her demde hem-demdir úadeó Bu sürÿrile nola raúã etse òurremdir úadeó 58 2. Gösterir úurb ü baèídi nergis-i mestÀneye Her görenler dédiler kim díde-i Cemdir úadeó 3. Meclisiñ gÿyÀ nesím-i ãubóıdır peymÀneler áonce-veş açar dil-i şeydÀyı gül-femdir úadeó 4. Úadr ü şÀnın bilmemek mümkin midir dil-óasteler Bir Aristo-yı dehirdir şerbeti emdir úadeó 5. Bí-tekellüf hep ciger kanın ãunar ehl-i dile èÖrfi gibi gözi yaşlu yaèni pür-nemdir úadeó Óarfü’l-ÒÀ -52Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Dédim görünce ãÿret-i naúş-ı nigÀra baò Çeşm ü fem ebrÿy ü ruò-ı gülèiõÀra baò 2. Dilde hücÿm-ı àuããa firÀvÀn o cefÀ-cÿ Bir kere démez èÀşıú-ı àam-òˇÀr u zÀra baò 30a 3. MestÀnelikle etse nigehèÀşıú öldürür äad Àferín tír-i müj-i cÀn-güdÀza baò 4. AmmÀ ki dehen bÿsı anıñ bÀèiå-i óayÀt Ol zindegíb-i laèl-i lebi úand-bÀra baó (?) 5. Serde òumÀr-ı bÀde èaceb kec-külÀh iken Feyø érdi dil-i èÖrfiye bÀd-ı bahÀra baò 59 Óarfü’d-DÀl -53MefÀèílün MefÀèilün Feèÿlün 1. Nedir sende dilÀ Àrzÿ-yı ümíd Seni bí-hÿş éder dÀrÿ-yı ümíd 2. Olalı nÀmzed úalmadı ãabrıñ Anıñçün nÀz éder bÀnÿ-yı ümíd 3. Olursañ istiúÀmet ile çün tír KemÀnıñ per éder bÀzÿ-yı ümíd 4. ZiyÀna yoàise meyliñ göñülde Girer ãayde velí Àhÿ-yı ümíd 5. Süòan gül-zÀrınıñ oldum hezÀrı Göründi èÖrfíye gül-rÿy-ı ümíd 30b -54FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Ey ùabíbí sendedir dermÀn ü derd Rÿyum olur geh siyÀh ü gÀh zerd 2. Vaút-i şefúatdir şifÀ úıl óasteñe èİlm ü óikmetde çü sensin merd ü ferd 3. Zaòm-ı àamzeñden şikÀyet eylemem Olmasın peyveste çeròe Àh-ı serd 60 4. Zemherír-i çeròe érdi dÿd-ı Àh Nev-bahÀr eyyÀmı oldı rÿz-ı berd 5. Şeş cihetden geç dédiñ èÖrfíye sen Vaãlıñ ey dilber düşeşdir hemçü nerd -55FeèilÀtün (FÀèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Meded ey şívesi çoú dilber-i gül-çehre meded Meded ey àonce-dehen óÀãılı biñ kere meded 2. Pertev-i mihr-i cemÀliñ beni yaúdı cÀnÀ Görüb aóvÀlimi raóm eylediñ õerre meded 3. Kime raóm eylediñ ey pür-sitem èÀşıúlar da Úaldılar bencileyin cümlesi bí-behre meded 4. Gösterüb fitneleriñ èÀlemi berbÀd étdiñ Doldı Àşÿb ü cidÀl ile fiten dehre meded 5. Gördüm Àyínede meh-pÀre cemÀliñ àarrÀ èÖrfi-i zÀrı hilÀl eylediñ ey àurre meded 31a Óarfü’õ-ÕÀl -56FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Her leõÀ’iõden baña sükker dehÀnıdır leõíõ Şübhesiz ey dil kişiniñ ùatlu cÀnıdır leõíõ 61 2. Dilberiñ vaèd-i viãÀlin gÿş éden erbÀb-ı èaşú Dédiler úand-i mükerreden zebÀnıdır leõíõ 3. VÀãıl-ı òˇÀn-ı viãÀl ol àam yeme èömrüñde tÀ NÀ’il ol sen loúma-i iósÀna òˇÀnıdır leõíõ 4. Telò-mey olur mübeddel leõõete tirmizlese Bilmeyüb dérler şarÀb-ı ergavÀnídir leõíõ 5. Ṭañ mı FerhÀd-ı muóabbet eylese cÀnın fedÀ èÖrfiyÀ cÀnından anın mihribÀnıdır leõíõ Óarfü’r-RÀ -57MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. ÒudÀnıñ emridir her işde taúdír Bu maòlÿú édemezler anı taàyír 2. èAùÀsı òˇÀnına muótÀc mecmÿè Eger sulùÀn eger Àãaf eger mír 3. Eger ferzend-i şÀh u Àãaf olsañ Yine emr-i ÒudÀda cümle te’şír 31b 4. Degil midir òaùÀ èÀcizden ümmíd Düşer mi böyle àaflet böyle tedbír 5. Taãarruf èÖrfiyÀ bi’l-cümle Óaúúıñ Ne mümkin saèyile dünyÀyı tesòír 62 -58MefÀèílün MefÀèílüm MefÀèílün MefÀèílün 1. El érmez semtimizde şimdi bir òÿrşíd-i enver var Kemendim yetmedi ãayde felekde ùut ki aòter var 2. Seriv-úadd lÀle-òadd àonce fem ü dendÀnı lü’lü’ pÀk Yeñi úopmuş bu gülzÀr içre gül-rÿ nÀz-perver var 3. KemÀn ebrÿların úurmış òadeng-i àamzesi óÀøır FütÀde furãatın işte düşürmüş bunda server var 4. Benim èaşúıyla nÀlÀn olduàum gÿş eylemiş gülmüş Démez kim künc-i àamda iştiyÀúı ile aàlar var 5. Ne gördüm ne işitdim böyle müsteånÀyı ey èÖrfí ……… Àlem içre gerçi òayli dilber var 6. EóibbÀdan su’Àl étdim bu şièri kim éder taòmín Dédiler kim NaôírÀ’ya hemÀn ey èÖrfi gönder var -59Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Şol bí-vefÀyı gör ki baña hep cefÀ éder áayre vefÀ éderse baña kec edÀ éder 2. Aldı ãafÀmı oldı gözüm yaşile pür-òÿn Ben aàladıúça ùabè-ı şerífi ãafÀ éder 3. ÓayfÀ ki cigerden yine bir yÀre açıldı Naúd-i viãÀli belki baña úan bahÀ éder 63 4. Kendi cemÀl-i pÀkine söz yoúdurur ammÀ Bilmem nedendir işlerini hep fenÀ éder 5. Söyleñ o yÀre óÀlim etsün baña şefúat Yoúdur mecÀli çekmege èÖrfí recÀ éder -60MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Ne óikmetdir èaceb vaãlında dil-dÀrıñ beden ditrer Teb-i hicrÀnı úalmaz èÀşıúıñ ammÀ neden ditrer 2. Vücÿdı lerze-nÀk etse èaceb mi ol kemÀn-ebrÿ Òadeng-i àamzesi òavfından Àhÿ-yı Óoten ditrer 32a 3. äaúınsun serd-i Àhımdan o meh-rÿ nÀzı terk etsün Bir Àh eyler isem fÀnÿs-veş çerò-i kühen ditrer 4. Ne dem ki kÀkül-i èanber-feşÀna bir nesím érse Anıñ bÿy-ı dil-Àvíziyle gülşende çemen ditrer 5. CefÀ étdiñ déme hengÀm-ı vuãlatda ãakın èÖrfi Aña bir üf déseñ cisminde anca pírehen ditrer -61(?) 1. Gül-zÀr-ı kÿy-ı yÀre hezÀr mümkindür Şevú-i ruòıyla naàme-i zÀr mümkindür 64 2. Dil muràı işte beyÀbÀn gezmesün Şeh-bÀz-ı çeşm-i yÀre şikÀr mümkindür 3. Çün bÀd Àh-ı seóer rÿzigÀr olur Baór-ı muóabbetde dilÀ kenÀr mümkindür 4. Ez-dil teveccüh etmekle èÀşú-ı dilbere BillÀh èÀşıúa vaãl-ı yÀr mümkindür 5. Nüsóa-i mümkinÀtı gördüñ ey èÖrfi Muúadder olunca her kÀr mümkindür -62FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Ol cefÀ-cÿyı göñül bir görmegiçün cÀn atar Çün kenÀr-ı yÀra dÀ’im kendüyi èummÀn atar 2. Şimdi úurmuşdur kemÀn-ebrÿyı dilber òışmile Tír-veş ÀmÀc-ı cisme bilürüm müjgÀn atar 3. Serd olan Àhım kemendi şimdi yetmedi ol meh-veşe Gird-i Àhım şimdi gÿyÀ çeròe tÀ çevgÀn atar 4. Merdüm-i díde sirişk òÿn-feşÀn eyler niåÀr äanasın revzende òÀtem èÀleme iósÀn atar 5. Seng-i cevr-i yÀrdan Àzürde olmaz òÀùırım Çünki ol ùÀàları ey èÖrfi saña cÀnÀn atar 65 -63MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. CüdÀ meèvÀ-yı óüsnüñden göñül ùÀvÿsı ey dilber CihÀn gül-zÀrı gelmez èaynine feryÀd éder ekåer 32b 2. Nedir hengÀm-ı hicriñde şehÀ efkÀr u endíşe Nedir bu ıøùırÀb-ı àam niçün èÀşıúlarıñ aàlar 3. NigÀrÀ nÀzenínÀ dilberÀ lûùf ét viãÀliñle Nice ãabr eylesin fikr eyle bu bíçÀre-i kem-ter 4. Yüzüñ on günde bir göstermegi vaèd eylediñ ammÀ Bu bíkes èömrünüñ bir gün muúaddem geçdigin ister 5. Ney-ÀsÀ síne-i èÖrfí’i dÀà-ı firúatiñ yaúdı CihÀn bezminde cÀnÀ çünki sensiz demleri neyler -64FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. KÿhsÀrı èÀşıúıñ birkez fiàÀnı iñledir NÀlesi ile belki dÿlÀb-ı cihÀnı iñledir 2. Nev-bahÀr olsa gül açılsa yeşillense çemen Bülbül-i şeydÀ naàamla gülsitÀnı iñledir 3. Bÿsesin neyden diríà etse niçün Àh eylemem Bÿselikde çünki muùribler kemÀnı iñledir 4. èAşúile ıøùırÀba düşmüşüm deryÀ gibi RÿzigÀrile felek ehl-i dilÀnı iñledir 66 5. Gör ki mest étdi seni ãahbÀ-yı evvel èÖrfiyÀ NÀre ursam nüh-úıbÀb-ı ÀsumÀnı iñledir -6533a FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. DilrübÀlar ne èaceb Àh-ı seóer bilmezler Dilde derd-i àam-ı hicrÀnı meger bilmezler 2. Síneler tír-i müjeñ ile cefÀ-cÿ mecrÿó Dil-i bí-àıll gibi ol êarbe siper bilmezler 3. Kÿh- òayretde selÀmet ne ùaríú ile ola Cümle üftÀdeleriñ anda memerr bilmezler 4. Mÿ miyÀnıñda der-Ààÿşa çeker àam èuşşÀú Óaşre dek bím-i ãırÀù ile keder bilmezler 5. Menè éderler güzeli sevme deyü vÀèiôler Emr-i taúdíri meger èÖrfi úader bilmezler -66FÀèílÀtün FÀèílÀtün FÀèílÀtün FÀèilün 1. ÁfitÀb-ÀsÀ o gün yüzlü mekÀnın gezdirir Kendüyi pinhÀn édüb bu nÀtüvÀnın gezdirir 2. ÒˇÀb-ı rÀóatde degil ol dem fütÀde ber-firÀş Görmekiçün dilberi rÿó-ı revÀnın gezdirir 3. äanma bím-i tír-i müjgÀnıñdan oldum bí-úarÀr Ol kemÀn-ebrÿya çÀkerdir nişÀnın gezdirir 67 4. YÀre étdirdim temÀşÀ cismimiñ her zaòmını Dédiler dil-dÀra èÀşıú gülsitÀnın gezdirir 5. Serde perçem dér gören bu mübtelÀ mecnÿn iken Murà-ı èaşúıñ başı üzre ÀşiyÀnın gezdirir 33b 6. èAşúıyla FerhÀd iken Şírín-kÀm olmaú muóÀl Geşt éder kÿhsÀrı gÿyÀ óaste cÀnın gezdirir 7. èÖrfi meydÀn-ı hünerde fÀris-i çÀbük-maúÀl Kim naôíre bulmaàiçün hem-èinÀnın gezdirir -67MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. O büt benden cüdÀ olmaú benim cÀnsızlıàımdandır èAdÿya ser-fürÿlar cümle dermÀnsızlıàımdandır 2. Úudÿmüñle göñül reşk-Àver-i òuld-i berín olsun Bu dil vírÀnlıàı varise mihmÀnsızlıàımdandır 3. Gelürdi daèvet étdikçe muúaddem ol perí-ruòsÀr Bu istiànÀ meger kim úalb-i vírÀnsızlıàımdandır 4. Úapuda díde dÀ’im muntaôır teşríf-i cÀnÀna Baña bu derbederlik şimdi derbÀnsızlıàımdandır 5. Benim deycÿr-ı àamda úaldıàım èÖrfi bu eånÀda Bezim giceler bir mÀh-tÀbÀnsızlıàımdandır 68 -68MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. O meh-rÿ dest-bÿsın èÀşıú-ı nÀ-kÀm içün ãaúlar Aña ãad meróabÀ iósÀnını bayrÀm içün ãaúlar 2. MuóÀl aàyÀra keşf etmek ùılısm-ı rÀz-ı ekdÀrı Gönüller ãabrı elbet dil-rübÀsın rÀm içün ãaúlar 34a 3. Görünmez óalúa-i zülf-i siyehden òÀl-i ruòsÀrı Meger kim dÀne-i òÀl-i siyÀhı dÀm içün ãaúlar 4. NiyÀz étdikçe ruòsÀrın baña göstermeyüb gitdi Bilür kim dilde cevrin mübtelÀ ikrÀm içün ãaúlar 5. Görüb deycÿr-ı àamda ol perí inãÀf éder èÖrfi Felek her ÀfitÀbı çünki bir aòşÀm içün ãaúlar -69FÀèilÀtün FÀèílÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Úıpúızıl dívÀne olmaz mı gören ibn-i beşer äaçların fesden çıúarmış ol perí vaút-i seóer 2. Gördüm ol óÀli olub dívÀnesi étdim sÿ’Àl Dédiler ebr-i şefúatdir ÀfitÀb üzre meger 3. El-amÀn ey mihr-i èÀlem-tÀb eyle meróamet IøùırÀb-ı èaşúile oldum çü õerre der[beder] 4. ÒÀkipÀyıñ olalı cÀnÀ ãarardım şevúile Düşmenince nÿrı òÿrşídiñ çün olmaz …. 69 5. Beyt-i dil oldı münevver gün yüzüyle dilberiñ Úalmadı èÖrfí şeker ùabèımda deycÿr-ı keder -70Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. CÀnÀ nedir ol èÀşıúa mestÀne bakışlar Áhÿ-yı Òoten gibi beyÀbÀna baúışlar 2. Bir dilberiñ olmaz bu úayÀ baúışı cÀnÀ Bir kimsede olmasun mı bu şÀhÀne baúışlar 3. ŞehbÀzı úapar èaùf-ı nigÀh eylesen ey yÀr KÀr étdi benim cÀnıma efsÀne baúışlar 4. áamzen baña òançer görinür rÿyıña baúsam Raóm etmek idi èÀşıú-ı giryÀna baúışlar 5. Vaèd etmişidiñ vuãlatıñı èÖrfi-yi zÀra Bí-hÿde degil mi niye yÀbÀna baúışlar -71Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü FÀèilün 1. İki niyÀz eyle göñül bilme-sínedir Biri[si] dehen bÿsı anıñ birisi nedir 34b 2. Senden efendi bir iki maùlÿb çoú değil Bildik birini bÿs-ı lebin birisi nedir 70 3. Bÿseñle úanÀèat eylemeyüb emmek sitedim Úavlim senínle pÀdişehim emme sínedir 4. Ol úÀmet-i mevzÿn iõin vérse èÀşıúa El érmez anıñ dügmesine açma sínedir 5. Külhende gülistÀn olur iki nesne var Biri derÿn-ı èÖrfi anıñ birisi nedir -72FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Áteş-i èaşúıñla èÀşıú èÀlemi külhen ãanur Ki ruòuñ şevúiyle her vírÀne’i gülşen ãanur 2. Şuèle-i mihr-i cemÀliñ ey úamer şeb-tÀb imiş ÒˇÀbdan bí-dÀr olub dédim anı ergen ãanur 3. Sen úaçan èarø-ı cemÀl etseñ baúılmaz hüsnüñe Kendi çeşmin mübtelÀlar kendüye düşmen ãanur 4. ÁşinÀyım çün hevÀña dil kenÀr ümmíd éder Ser-hevÀmı bilmeyen destÀrımı yelken ãanur 5. Gelmeseñ maømÿn-ı beyte sÀkin olmaz ıøùırÀb Neylesün bí-çÀre èÖrfi medóini mesken ãanur 71 35a -73Bir ser-Àmed lÀle-òadd dilber èÖrfí’niñ rÿz-ı necÀtı õeylinden iki gün geçer ve her geçdikçe birer sÀèat miúdÀrı mekå ve èÖrfí’i seyrÀn édüb èÖrfí daòi bunuñ óüsnüne óayrÀn olub bu àazeli naôm éderler. FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Dün güõÀr étdi bugün yine güõÀr étdi o yÀr Şimdi ferdÀ àamına düşdi diríàÀ dil-i zÀr 2. Her úaçan yÀra teveccüh éderim ez dil ü cÀn Baña bir èaùf-ı nigÀh eyler o demde nÀ-çÀr 3. Éder elbette eåer èÀşıúıñ èaşúı yÀra MübtelÀsına òulÿã èarø edeyim dér dil-dÀr 4. DÀm-veş óalúa-i Àhım éderim pÀy-endÀz Ol ser-Àmed édemez servi gibi hiç reftÀr 5. Ne muúÀbil ise yaúar hele bu Àteş-i èaşú èÖrfiyÀ farù-ı hevÀ ile ùutuşdı odlar -74FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Laèliñ em sen ùıfl-ı dil bí-dÀyedir Ṭatlu söyler şír-i èaşúıñ mÀyedir 72 2. Sebze-pÿş olmuş gezersin dilberÀ Servi úaddüñ bir müferrió sÀyedir 3. NerdübÀn-ÀsÀ öpeydim pÀyiñi Bÿs-ı pÀyiñ rifèatımdır pÀyedir 4. ZÀàdır ötmez yanımda bir èadÿ Çün terennüm bülbül-i şeydÀyadır 5. Çeşm-i èÖrfíde òayÀliñ gitmedi Naôm u eşèÀra èaceb ser-mÀyedir 35b -75FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Bir güneş yüzlü hilÀl ebrÿ nigÀr Rÿz u şeb èaşúıyla èetdi bí-úarÀr 2. Kendi vÀdísinde dil naòçírine Gördi şír-i dídesi úıldı şikÀr 3. Dürr-i eşkimle pür étdim dÀmenim Göricek yÀri édem gevher niåÀr 4. Göñlümi vérdim aña ol da baña Eyledi èaşúı belÀsın yÀdigÀr 5. İltifÀt etmez mi sulùÀnım èaceb Olsa èÖrfi rÀz-ı èaşúıñ ÀşikÀr 73 -76FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Rÿy-ı dilber bir èaceb gül-zÀrdır ÒÀrı çoú hem-meclisi aàyÀrdır 2. Her úaçan gül-rÿyına etsem nigÀh Kendi àamzem baña ol dem òÀrdır 3. Der-úafes efàÀn édipdir èaşúile Bülbül-i dil sanmañız ùayyÀrdır 4. Seyller peydÀ sirişk-i dídeden Semt-i gülşen ekåerí enhÀrdır 5. ZÀàlar neyler safÀ-yı gülşeni Verde èÀşıú èandelíb-i zÀrdır 36a 6. Kim-ki mest oldı şarÀb-ı èaşúile Şübhesiz ol nÀôım-ı eşèÀrdır 7. ÖrfiyÀ rengín-edÀ güftÀrsın Çün òayÀliñ hep ruò-ı dil-dÀrdır -77Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Diller açalım kÀse gibi gül-femimiz var Mey nÿş édelim dilde ziyÀde àamımız var 2. DídÀrı èazíz étdiñ ise sÀúi bezimde Daèvet édecekisen bizi Àdemimiz var 74 3. Gel bÀàı temÀşÀ édelim şevúile cÀnÀ Bir iki vefÀdÀr ile òayli demimiz var 4. Gülşende beni ãanma raúíbÀnıñ ü tenhÀ Bülbül gibi Àşüfte bizim hemdemimiz var 5. Ey èÖrfi ãurÀóí gibi ser-keşleri ãayda Destimde müheyyÀ dolu cÀm-ı Cemimiz var -78FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Dil-rübÀ her kimde kim bir iki şeb mihmÀn olur Yoluna bíçÀre èèÀşıú ãoñ gice úurbÀn olur 2. Nola gitmezise òayÀli díde-i dilden müdÀm èÁşıúıñ göñlünde zírÀ mÀye-i ímÀn olur 36b 3. Nÿş édenler dest-i sÀkiden şarÀb-ı vaódeti Úaùre iken şevúile deryÀ-yı bí-pÀyÀn olur 4. Ne elimde ne dilimde õerre vardır iótiyÀr Silk-i naôma çekilür ùabèa ne kim fermÀn olur 5. Geh mecÀzí geh óaúíkat naôm olur güftÀrımız èÖrfiyÀ herkes seniñ eùvÀrıña óayrÀn olur 75 -79FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Şevú-i ruòsÀrıñla ey dilber nice gül-zÀr olur Gülşen-i kÿyıñda gül-zÀrile bülbül zÀr olur 2. Doúunursa tÀrına cÀnÀ seóer bÀd-ı nesím Zülfüñüñ bÿyıyla èÀlem cümle sünbül-zÀr olur 3. Göricek cÀm-ı lebiñ éder sebÿlar ser-fürÿ Bezm-i mey ol neş’eden şevúile úulúul-zÀr olur 4. Yalıñız maóãÿã iken fülfül Yemen ıúlímine Gösterirsiñ òÀliñi her èarãa fülfül-zÀr olur 5. èÖrfiyÀ èayb eyleme èaşú ehliniñ feryÀdına IøùırÀb-ı èaşúile elbette müşkil-zÀr olur -80FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. KÀr-ı èÀlem ãanmañız hem-vÀr olur ÇÀkere beg-zÀde òiõmet-kÀr olur 37a 2. Geh úapular açılur her cÀnibe GÀhi saórÀlar bile dívÀr olur 3. Bir nefesde rÀm olur èÀlem kamu Kime kim iúbÀl ü baòtı yÀr olur 4. Baàlasañ zincirini eyler şikest Her ne dem ki devlete idbÀr olur 76 5. èÖrfiyÀ èÀrif iseñ gör èÀlemi Baòt u idbÀrı anıñ devvÀr olur -81Bir gün bir civÀn-ı Mevleví Gümüş Dede démekle maèrÿf sím-ten àonce-dehen seyr-i çemen etmek içün gider iken èÖrfí görür ki yanında bunuñ bir aóvel-baãar dervíş …….. yalñız ol perí-ruòsÀrı daèvet etse olmaz ..... deyü ile ... bÀàçesi úaãrına daèvet birer úahve içince cemÀl-i dilber rü’yet .... naôm éderler Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Bí-hÿde degil bülbül-i şeydÀ ki Àh éder èUşşÀúına ol àonce demÀdem külÀh éder 2. Etse èaceb mi èÀşıúını günde bürehne Çeşmi süzülse nÀzile èaúlı tebÀh éder (?) 3. RuòsÀrınıñ Àline úapılsam nola ben de O şÀh-ı óüsn èÀlemi cümle sipÀh éder 4. Yanında gezer dembedem aàyÀr-ı kec-nigeh Neyzen baúışla her kişiye kec nigÀh éder 5. O ùıfl-ı kuçek-i nev-reste Mevleví Her gün berÀy-ı seyr-i çemen èazm-i rÀh éder 37b 77 -82MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. ŞikÀr almaúda çeşm-i mest-i yÀrı şír yazsınlar Anıñ her àamzesin tír-i úaøÀ-te’åír yazsınlar 2. LeùÀfet-baòş olan óüsni òayÀlimde münaúúaşdır Aña hem-tÀ bulunmaz nice biñ taãvír yazsınlar 3. èAdÿ maùmÿre-i òÀk-i helÀk olur ise àamdan MekÀtible baña yÀrÀn olan tebşír yazsınlar 4. Muúadderdir èilÀc olmaz cünÿn-ı èaşúa ey nÀãıó Gerek ise baña biñ nüsòa-i tedbír yazsınlar 5. ÒülÀãa bu àazel şÀyeste-i dívÀn olur èÖrfi O şÀh-ı èÀlem-ÀrÀya bunı taúrír yazsınlar 38a -83FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. BÀde-i gül-gÿnuñ ekåer bir óabÀb üstündedir GÿyiyÀ çÀrüm felekdir ÀfitÀb üstündedir 2. Devrini bí-hÿde ãanma sÀúi-i gül-çehreniñ Bezm-gÀh-ı èÀlem ancaú ÀsiyÀb üstündedir 3. İètimÀd etmem beyÀna dilberÀ şindengerü Kim òayÀl-i fülfül-i òÀliñ kebÀb üstündedir 4. KÀse gibi baór-ı èayşa zevraú olmaz ey göñül áarú olur òavfim budur òayli şarÀb üsründedir 78 5. RÿzigÀrıñ böyle eyyÀmından èÖrfi olma şÀd Keşti-yi miónet-zedeñ baór-i serÀb üstündedir -84FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Şerbet-i laèliyle her dil-óasteler ãıóóat bulur Ol ùabíb-i cÀna derdiñ déme kim illet bulur 2. Can içinde ãaúlarım ben rÀz-ı èaşú-ı dilberi Reml éderse òÀl-i hindÿ vaãlına niyet bulur 3. Óaøır olur bir iki nÀ-dÀn-ı bed-òÿlar hemÀn Dil o dem ki dilberi ãayd etmege fırsat bulur 4. Melèanetde pehlevÀn olsa èadÿlar àam degil Bunda meydÀn-ı muóabbetde kişi àayret bulur 5. Baúma istiànÀsına dÀmen gibi pÀ-mÀli ol ÒÀkipÀyinde gedÀlar èÖrfiyÀ devlet bulur 38b -85Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Yelmesin arada bÀd-ı ãabÀ faãl-ı nev-bahÀr Çıúsın çemen ãafÀsına şimdi o gülèiõÀr 2. Pür-feyø éder mi cÀn meşÀmın bu hevÀda ÁyÀ nesím-i ãubóile zülfeyn-i müşg-bÀr 3. Ben reh-güõerde muntaôırım seyre çıúmaz Àh Söyleñ o şÿòa óÀlimi çoú oldı intiôÀr 79 4. KÀr eyler idi cÀnına naàmeyle fiàÀnım Bir kez derÿn-ı gülşene çıúsa o yÀdigÀr 5. Var mı naôíre söylemege èÖrfi vaút-i gül Çünki süòanda ağzıñ ararlar seniñ hezÀr -86FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Kişver-i mülk-i göñül taòtına server bir olur Bendesine ne ise étdigi fermÀn bir olur 2. Sen gehi vaèd ile òande gehi ferdÀya ãalub Söyle öldürmek ise úaãdıñ eger cÀn bir olur 3. èIyd-ı vaãlıña fedÀ eylemişiz cÀnımızı Yılda cÀna yolıña óÀãılı úurbÀn bir olur 4. ÒÀne-i dilde nihÀnsın ne belÀ cevr-i èadÿ áam-ı aàyÀra yerim yoú dile mihmÀn bir olur 5. YÀre lÀyıú àazeliyyÀù ile èÖrfi pür éder èArø éde óırz éderek şÀhına dívÀn bir olur 39a -87FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Ním tebessüm eylese èuşşÀka incu gösterir Gevheridir óoúúasından óalúa lü’lü’ gösterir 80 2. Baúma her bir ãÿrete birdir me’Àli cümleniñ Gerçi mir’Àt-ı ruòunda niçe òÿb-rÿ gösterir 3. Çün óayÀt Àbı feminde teşneye eyler diríğ äoñ nefesde neyleyim penbeyle bir ãu gösterir 4. Bu edÀlar èÀlemi dívÀne eyler şübhesiz Kelle-pÿşı gÿşesinden mÿy-ı òoş-bÿ gösterir 5. èÖrfi kÿh-ı èuzleti etseñ èaceb mi iòtiyÀr Zülfi bÿyundan olan mecnÿnı o bÿ gösterir -88MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Müyesser olsa bÿs-ı laèl-i dilber ÓicÀbından erir aàızda sükker 2. Ruòunuñ ÀfitÀb-ı pertevine èAcÀ’ib müşterídir mihr ü Àòter 3. Nedir bu èankebÿt-ı ğamd óÀlet Dil-i vírÀna perde çekmiş aàlar 4. Ele alsa yapılsa òÀne-i dil Úonar bÿm-ı keder vírÀne ekåer 5. Görünce èÖrfiyÀ óÀl-i nigÀrı Yanar Àteşlere micmerde èanber 39b 81 -89FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. YÀre èuşşÀúıñ nevÀsı òoş gelür Cism-i pür-dÀàıñ nevÀsı òoş gelür 2. Leyli zülfüyle períşÀn olmuşuz Çünki Mecnÿnuñ òaùÀsı òoş gelür 3. NÀza dilber biz niyÀza maôharız Bendeniñ şÀha recÀsı òoş gelür 4. Varma ey bí-gÀne sÿy-ı dilbere YÀre zírÀ ÀşinÀsı òoş gelür 5. èÁşıúa cevri keremdir èÖrfiyÀ Dilberiñ her bir edÀsı òoş gelür -90FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Ruòı bir laóôa temÀşÀda èAdenden yegdir áam- ı imrÿzesi iósÀn-ı àadenden yegdir 2. Óalúa-i kÀkül-i dil-dÀra muúayyed olalı Bilürüm şemmede bu müşg-i Òotenden yegdir 3. Hem-dem olmuş o períye yine bizden yegler İltifÀtı bilürüm anlara bizden yegdir 4. Nÿrdur dérsem èaceb mi o vücÿduna yÀ Kim anıñ gülbedeni berg-i semenden yegdir 82 5. ÚudemÀ gerçi meøÀmíni getürmüş úÀle èÖrfiyÀ tÀze süòan naôm-ı kühenden yegdir 40a -91MüstefèilÀtün MüstefèilÀtün Faèlün Feèÿlün Faèlün Feèÿlün 1. Baúdım sipihre óabÀba beñzer DeryÀ yanımda serÀba beñzer 2. Bir ôıll-ı òayÀl özge temÀşÀ èÁlemse úamu der-òˇÀba benzer 3. İúbÀl ü ãafÀ idbÀr ü cefÀ Şevú ü òumÀrı şarÀba beñzer 4. LuèbuñdÀ mÀhir cümle meôÀhir Gör píre-zeni şebÀba beñzer 5. NÀr-ı àamıyla yandı vücÿduñ Ey èÖrfi ciger kebÀba beñzer -92Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Her tír-i cefÀya dil-i üftÀde nişÀndır Áyine-i gerdÿna düşen èaks-i kemÀndır 2. Gel etme te’essüf göñül Àzürdeliklerin äabr ile güõÀr eyleye reftÀr-ı cihÀndır 83 3. BiróÀl ile geçmez kişiniñ èömri fenÀda Geh àam çekilür gÀhi ãafÀ devr-i zemÀndır 4. ElvÀn-ı nuúÿşı bu zenín sÀòte inanma Mekrinden anıñ eyle óaõer úaãdı yamandır 5. Ey èÖrfi tevekkülde ãafÀ àamda òaùÀ var İdbÀrile iúbÀli bunuñ cümle yalandır 40b -93FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Óamdülillah dil-ièÀrifde úanÀèat vardır èUzlet erbÀbına her vechile rÀóat vardır 2. Bí-beúÀ devletiniñ çünki demirdir yÀyı äanma bÀzÿda anı çekmege ùÀúat vardır 3. Kerem ıssı bizi yaúmaz iki kez Àteşine ZÀhidÀ çün dil-i èÀşıúda óarÀret vardır 4. NÀz éderise niyÀz etmedeyüz dil-dÀra Cevre ãabr eylemede çünki selÀmet vardır 5. Óasb-ı óÀli çıúa her kim oúusa eşèÀrım èÖrfiyÀ ehl-i ùabíèatda kerÀmet vardır -94FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Elemiñ meskenidir çünki bu cÀy-ı òÀùır Yap òarÀb oldı gitdi şehim serÀy-ı òÀùır 84 2. Nice bir cevr ü sitem èÀşıúa nÀzıñ nice bir GÀhice lûùf u kerem eyle berÀy-ı òÀùır 3. İncinürsün deyü bÿs édemedim óoúúa femiñ Çekilen cümle cihÀn içre belÀ-yı òÀùır 4. Bunca mecnÿnı dile èarø éderim ey meh-rÿ İltifÀt eylemedi díde-güşÀ-yı òÀùır 5. Naômıñı eyler idiñ nice tuóafla ilbÀs èÖrfiyÀ olsa ùabíèatda ãafÀ-yı òÀùır 41a -95FeèilÀtün (FÀèilÀtün) FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. ÇÀr-deh sÀle gerekdir dilber Ola tÀ meh gibi bedr-i enver 2. Şÿò-meşreb ola hem díde-siyÀh áamzesi tír ola yÀòud òançer 3. Án ola görile andan maùlÿb Sırr-ı mir’Àt olan anı derler 4. Éde Şíríni leùÀfetde òacíl Gül femi ola nebÀt-ı sükker 5. Ne kütÀh olsa o úÀmet ne dırÀz èÖrfi ol úÀmete dérler èarèar 85 -96FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Göñül açılmaàa bir bezm-i gülistÀn ister Servi-úadd àonce-dehen bir gül-i òandÀn ister 2. Gülşene sevú éderim gerçi o gül-ruòsÀrı Eylediñ tecrübe çoú bülbüli giryÀn ister 3. Baãa on dördine yÀRabb o úamer ùalèatimiz Giceler bezmine èÀşıú meh-i tÀbÀn ister 4. Fikr-i zülfüyle göñül döndi şeb-i deycÿra Varise óÀl-i dil-i zÀrı períşÀn ister 5. Göricek Àteş-i èaşúım démiş eyvÀh söyleñ Nice bir èÖrfi èaceb Àfet-i devrÀn ister 41b -97FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. DÀm éden murà-ı dile ùurre-i ùarrÀrıñdır Her úabÀóat bilürüm baòt-ı siyeh-kÀrıñdır 2. Ádemi böyle beyÀbÀna ãalan pÀdişehim DÀne-i òÀliñ ile cennet-i ruòsÀrıñdır 3. äanma mestÀne beni gör ki bugün bí-hÿşum Fikr-i laèliñle göñül vÀúıf-ı esrÀrıñdır 86 4. Sínemiñ zaòmına bÀèiå yine müjgÀnıñdır Dilimi àÀret éden díde-i òÿn-òˇÀrıñdır 5. èÖrfi-i zÀra devÀ eyle ùabíbÀ çoúdan Óasret ü hicr ü firÀúın ile bí-mÀrındır -98FeèilÀtün (FÀèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. Ne benim naàme-i Àhım gibi bir sÀz bulunur Ne seniñ şuèbe-i bÀkiñ gibi Ààaz bulunur 2. Ne äıfÀhÀn u Òotende saña beñzer mÀye Nice mümkin buluna varsa da pek az bulunur 3. Pederíñden ãaúınub eyleme èuşşÀúa nigÀh ŞÀyed ey Kürdí güzel arada àammÀz bulunur 4. Édemez sencileyin şÀh-ı èacem nev-rÿzı Seyre gitdikçe yanıñda nice mümtÀz bulunur 5. Bÿselikde ne èaceb étdi o şeh-nÀz èÖrfi Meróamet etmez ise kim baña hem-rÀz bulunur 42a -99MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèilün 1. CemÀliñ şuèlesi çün şems-i enverden münevverdir O pertevde güneş bir õerre-i nÀçíz-i aóúardır 2. Gürÿh-ı enbiyÀ vü evliyÀ sulùÀnısıñ şÀhım Seniñ aókÀm-ı şerèiñ cümleye emr-i muúarrerdir 87 3. ÓabíbÀ óubb-i õÀtıñ bÀèiå-i ícÀd-ı èÀlemdir Saña muràÀn ü ins ü cin úamu èÀlem musaóóardır 4. èAceb mi pÀdişÀhÀ cümle olsa èabd-i memlÿküñ Nübüvvet mühri sende çünki bir resm-i muùahhardır 5. áarík-i baór-i èiãyÀnım meded yÀ Aómed-i MuòtÀr ŞefÀèat senden olmazsa dil-i èÖrfi mükedderdir -100MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Bizim bu Mıãr-ı dilde Yÿsuf-ı KenèÀnımız vardır Muèazzez bir èAzíz cÀn u dili sulùÀnımız vardır 2. ÇerÀà-ı òÀveri pür-tÀb édübdür ãubó-dem èaşúı Anıñ gibi hele bir Àfet-i devrÀnımız vardır 3. NihÀn-ı dídedir ammÀ degildir o perí-zÀde Meleklerden de aósendir o şeh iõèÀnımız vardır 4. Hemíşe zenne sevdÀ vérmedim èömrümde ben ammÀ ÒayÀl-i maèni-i úudsíde bir cÀnÀnımız vardır 5. CemÀliñ díde-i cÀn içre aldı èÖrfi-i şeydÀ Temeddüóle müretteb anı bir dívÀnımız vardır 42b 88 -101FÀèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Ádemiñ úadrini Àdem añlar äanma Àdemdilin èÀlem añlar 2. İrcièí remzini fehm eylemeyen Fevtiniñ sÿrını mÀtem añlar 3. Dil baòíl olma vücÿduñdan geç Çün kerem õevúini ÓÀtem añlar 4. Mest iken çeşmi süzüldi yÀriñ Neş’e-i bÀdemi kÀsem añlar 5. Áuããa-i derd-i dili èÖrfi yine èAşú esrÀrına maórem añlar -102FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. BÀde alsam destime peymÀnemiz pür-Àb olur Neş’esiz bilmem niçün dídem benim òÿn-Àb olur 2. Çeşm-i cÀn ile naôar úıl zÀhidÀ kÀn-ı dile Gör ki ol maèdende bunca gevher-i nÀ-yÀb olur 3. Án-ı óüsnünde olan pertevle dildir rÿşenÀ ÁfitÀb-ı rÿyını seyr eyleyen meh-tÀb olur 4. DÀòil-i bezm olmuşuz gerçi nigÀra nice kez Pes güõÀr éden èömür gibi o demler òˇÀb olur 89 5. èÖrfiyÀ bekle der-i dil-dÀrı baúma cevrine Bir gün elbette murÀdıñ üzre fetó-i bÀb olur 43a -103MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Göñül eyvÀnı dívÀn-ı ÒudÀdır Göñül bí-şübhe beyt-i KibriyÀdır 2. Göñül dergÀhını fikr ét óaõer úıl Göñül yıúma ãaúın maóø-ı òaùÀdır 3. Göñül yapan Òalíl-i Óakdır elbet Göñül çün Kaèbe-i ehl-i ãafÀdır 4. Göñül levóindedir icmÀl-i eşyÀ Göñül èarşı úamudan müntehÀdır 5. Göñül taèbíri èÖrfi ne mümkin Göñül vaããÀfı çünki MuãùafÀdır -104MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. ÒayÀl-i úadd-i dilber bÀà-ı dilde bir nihÀlimdir Anı bí-berg ü ber ãanma lebi gülnÀr-ı Àlimdir 2. Görünmez bir belÀdır óÀlet-i èaşú-ı firÀvÀnı CemÀl èarø eyler ammÀ òˇÀb-veş kendi òayÀlimdir 90 3. Kesüb yÀbÀna atmamış yine ben zÀrı cÀnÀne Dü tÀ-yı úÀmetim görmüş démiş kim köhne dÀlimdir 4. ÓayÀt-ı Àb-ı zinde femde müdàam bir muèammÀdır DehÀn-ı teng-i dilber menbaè-ı Àbı zülÀlimdir 5. Yeter gÿyÀlıú étdiñ bülbül-i zÀrile ey èÖrfi Açılma àonceye óÀliñ déme bu óasb-ı óÀlimdir 43b -105FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Cünbüşüm seyreyleyen mestÀnedir Bu dil-i vírÀnemi meyòÀnedir 2. Yanmayan şemè-i ruò-ı cÀnÀneye NÀr-ı èaşúı bilmeyüb pervÀnedir 3. Yine bir üftÀde baúmaúdır murÀd Òançeriniñ úaãdı çünki yÀnedir 4. Gitmedi serden hevÀ-yı kÀküli IøùırÀbım her gören dívÀnedir 5. ÁşinÀsın èaşú-ı yÀre èÖrfiyÀ Pes èadÿ-yı bed liúÀ bígÀnedir -106FÀèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Açdı dil àoncesini bÿy-ı bahÀr Oldı cÀn bülbüli naàmeyle hezÀr 91 2. Úıldı Àşüfte yine bir tÀze Yaèni bir àonce velíkin pür-òÀr 3. Öldürür úoúsa göñül òÀriåini Gül-i SínÀ gibidir rÿy-ı nigÀr 4. Nice dÀnÀları eyler şeydÀ Vaãf olunmaz hele vech-i dil-dÀr 5. èÖrfi gül-bÿy-ı ruò-ı rengíni Şemm éden èÀşıú éder Àhile zÀr 44a -107FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Her úaçan kim rÿy-ı dilber Àl olur èÁşıú-ı bí-çÀresi abdÀl olur 2. Laèlini alma òayÀl-i cÀna kim Bunda èuşşÀúa èacÀ’ib Àl olur 3. Urdı ùamàa síneme sulùÀn-ı èaşú Çünki cismim bunca gündür úÀl olur 4. Ger mecÀzí ger óaúíúat èaşúile Şübhesiz erbÀbı ãÀóib-óÀl olur 5. èÖrfiyÀ bÿs ét nigÀrıñ pÀyini Óalúa-i fem òoşça bir òalòÀl olur 92 -108FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Zülf-i yÀre dil véren Manãÿr olur Ger òaùÀ söylerse de maèõÿr olur 2. DÀr-ı èÀlem dÀr olubdur başına Bunda èuşşÀúı anıñ mecbÿr olur 3. Bí-óicÀb ister cemÀl-i dilberi KÀküli dÀ’im anı mestÿr olur 4. Laèl-i nÀbından içen bir úaùre mey KÀse-dÀr-ı bezmi anıñ óÿr olur 5. Ol niúÀbı refè éden dil-dÀdeye èArø éder vechin dili pür-nÿr olur 44b 6. Nice giryÀn olmasun bí-çÀreler Bunca müddet dilberinden dÿr olur 7. Bu küsÿfuñ keşfi vardır çekme àam èÖrfiyÀ bir gün göñül mesrÿr olur -109Mefèÿlü MefÀèílü Mefaèílü Feèÿlün 1. KÀn-ı dil-i Àdemde èacÀ’ib güher biter Feyø-i cenÀb-ı óaøret-i Óaúla hüner biter 2. Çoúdur şecer-i maèrifetiñ bÀr-ı leõíõi Bir meyve degil anda netíce beşer biter 93 3. Aşüfteligiñ èayb degil ey dil-i şeydÀ Gül-zÀr-ı òayÀliñde senin verd-i ter biter 4. İnãÀf budur ki ãaón-ı çemen-zÀr-ı göñülde EzhÀr segil anda úamu mÿr ü fer biter 5. Ümmídiñi ey èÖrfi ãaúın kesme ÒudÀdan Naòl-i riyÀø-ı dilde velí gör neler biter Óarfü’z-ZÀ -110MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Şikest olur çü mÿ dil riştesi bÀr-ı girÀn çekmez áubÀrıñ õerresi úonar ise berg-i òazÀn çekmez 45a 2. Reh-i dilberde esb-i iòtiyÀrını sürer èÀşıú RıøÀ destine teslím eylemişdir hiç èinÀn çekmez 3. Édeñ kÀlÀ-yı vaãl-ı dilbere naúd-i sirişkin ãarf Éder bunca nemÀ óÀãıl øarar ile ziyÀn çekmez 4. NiyÀzım redd içün çekdi cebíne iki ebrÿyı Baña dérler idi nÀzikdir ol dilber kemÀn çekmez 5. Olanlar genc-i istiànÀda èÖrfí gibi müstaàní ÒudÀdan àayriye etmez temennÀ imtinÀn çekmez 94 -111FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Oúuyub yazmaàile her kişi aèlem olmaz Kendi terkíbini bilmez ise Àdem olmaz 2. Kim érer ise fem-i Àdeme ney gibi dilÀ Baúmaz ol dÀà-ı derÿna dili bí-dem olmaz 3. äarmasam síne-i mecrÿóuma bir dil-dÀrı Baña tedbír-i FelÀùÿnile merhem olmaz 4. BÀdeniñ óürmetini fehm éderiz elbette Kimse taúlíd ile bu bezme gelüb Cem olmaz 5. Dédiler laèl-i leb-i dilberi bí-mÀra şifÀ èÖrfiyÀ çün bilürüm derdimi emsem olmaz 45b -112FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Çünki zÀhid yÀrile hemèişretiz Mey-keşÀnız bí-riyÀ hem-ãoóbetiz 2. Nice inkÀr édelim iósÀnını ŞÀkir-i lûùf u èaùÀ-yı nièmetiz 3. Bir èazíziñ feyø-i enfÀsıyla biz ŞÀèirÀn-ı Rÿm’a şimdi Şevket’iz 95 4. Çün èabeå daèvÀ degildir etdigim Himmet-i pír ile èÀlí-himmetiz 5. èÖrfiyÀ tertíb-i dívÀn eyledik PÀdişÀh-ı èaşúa ãÀóib devletiz -113Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Bülbül niyÀzı oldı bizim óasb-ı óÀlimiz Çünki nevÀda beste olur her maúÀlimiz 2. Gül-zÀrı temÀşÀda hezÀr ile fiàÀn ét Raóm eyleye şÀyed bize ol gül cemÀlimiz 3. BÀr-ı firÀúa şimdi taóammüldeyiz ammÀ èArø eylese ruòsÀrını úalmaz mecÀlimiz 4. Gündüz cemÀli fikrin edüb gice zülfini äubó u şeb oldı dilberi fikr ü òayÀlimiz 5. èÖrfi ôuhÿra gelmedi hengÀm-ı vuãlatı Geçdi firÀú u hicr ile her mÀh ü sÀlimiz 46a -114FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Şimdi bir dellÀk-ı símín-ten ile ülfetdeyiz Girmişiz germÀbe-i èaşúa òalvetdeyiz 2. Ùaşa çaldım èÀrımı meftÿnı oldum zülfünüñ Çün èaraú-ríz eyledi dilberle germiyyetdeyiz 96 3. DÀ’imÀ el kísede iósÀnı var èÀşıúlara Eyledi òalúı bürehne kÀrına óayretdeyiz 4. Çıúdıú iki peştemÀl ile derinden èÀúıbet Şimdi bir ãÀóib-kerem yanında biz òiõmetdeyiz 5. Naúd-i cÀn vérsem èaceb olmaz anıñ mir’Àtına èÖrfiyÀ çekmez elin benden yine ãoóbetdeyiz -115MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Şe-rÿze devlet ü iúbÀl-i dehre iftiòÀr olmaz ÒumÀrı çün müåelleãdir neşÀtı ber-úarÀr olmaz 2. Be-kÀm olmaú muóÀl endíşe imiş merd-i dÀnÀya èAcÀ’ib pür óiyel bir píre-zendir merde yÀr olmaz 3. Saña óiããe yeter dil-teşne gitdi çünki İskender Anıñ gibi bu dehr içinde seyyÀó-ı diyÀr olmaz 4. Nola eylerse istiànÀ görüb reftÀr-ı gerdÿnı Zemíni devletiñ köhne esÀsı pÀyidÀr olmaz 5. ÚanÀèat gÿşesinde fÀrià ü ÀzÀdeyim şimdi Bu èÖrfi èizz ü cÀhiçin barub bir şaòãa bÀr olmaz 46b 97 -116FÀèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Raøıyuz óÀlimize òoşnÿduz ŞÀkiriz ÒÀlıúa çün Maómÿduz 2. ṬÀliè-i burc-ı şerefde yÀrin Biz o saèdiyyetile mesèÿduz 3. İçmişiz cÀm-ı ezelden bÀde Bilmeziz kendümizi bí-òÿduz 4. Ne gedyız diyerek cÀnÀnıñ Der-i pÀkinde bugün mevcÿduz 5. èÖrfiyÀ àam yeme firúat demine ÒˇÀn-ı vaãlına anıñ mevèÿduz -117FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Müşkil oldı baña bu nüsòa-i gülşen sensiz Görinür ravøa-i èÀlem baña külhen sensiz 2. Senden ayru dil ü cÀn derd ü meşaúúat çekiyor Nice mümkin ki dura dünyede bu ten sensiz 3. Zülfüñ añdıúça göñül úara úasÀvet çekiyor Hiç olur mı şeb-i ôulmet dile rÿşen sensiz 4. Baña bildirince sen õevú u sürÿruñ var mı Beni àurbetde úodı àayret-i düşmen sensiz 98 5. èÖrfi bu gülşen-i èÀlemde édübdür feryÀd Nola ey àonce-dehen aàlar isem ben sensiz 47a -118Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün Mefèÿlü FÀèílÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. BÀlÀda hümÀ gibi per açarsa şÀhımız Elden ne gelür èarşa çıúar dÿd-ı Àhımız 2. MÀh-ı feleke érse nola gÀhice noúãÀn Gör kevkebesin gelse yine yüzi mÀhımız 3. Ey nÿr-ı baãar dídelerim úıble-nümÀdır Hiç àayre gider mi baúa bir kez nigÀhımız 4. Gísÿñı niúÀb eylemeden cevr ise maúãÿd Yetmez mi bizim her gice baòt-ı siyÀhımız 5. èÖrfí seni ferdÀlara ãalmaz o gülèiõÀr Vaèd-i viãÀle çünki hezÀr var güvÀhımız -119Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Érdi cigere tír gibi àamze-i òÿn-ríz Ditrer yine cÀn üstine ey àonce-i nev-òíz 2. Bir yana güõÀr etmese tek cÀn u tenimden Çün geldi érişdi baña ol àamze-i ser-tíz 99 3. Terk oldı rivÀyÀt ü óikÀyÀt-ı HülÀgÿ MüjgÀnıñ iken pÀdişehim leşker-i Cengíz 4. Kÿyuñda yerim hicriñile ben isitmedin Derdüñle düşüb pistere bu bende-i nÀçíz 5. èÖrfí’i édüb pÀdişehim teb-zede hicrÀn İşbu àazeli oldı anıñ kÀle-i Tebríz 47b -120Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèilü FÀèilün 1. Biz òançer-i èüryÀnıña her-dem belí dériz Kim böyle úaya baúışa sırr-ı èÁlí dériz 2. KÀşıñ berÀt-ı óüsnüñe ùuàrÀ-yı hümÀyÿn Kec mÿyhÀ-yı òaùùıña óaùù-ı celí dériz 3. Zülfüñ egerçi etmese var èaúlı períşÀn Mecnÿn òayÀl-i fÀside var git deli dériz 4. Böyle civÀn-ı ser-keşi her kim ki ãayd éde LÀyıúdır anın başına ùurna teli dériz 5. Ey èÖrfi göreydik biricik şaòne-i cÀmı Vardır kesilse düzd-i àamıñ çoú eli dériz 100 -121FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Bí-tekellüf saña ey meyòÀne girmiş çıúmışız CÀm-ı Cem resmin görüb mestÀne girmiş çıúmışız 2. Ṭurfe mecnÿn eyledi sevdÀ-yı fikr-i kÀküli Zülf-i yÀre nice kez şÀne girmiş çıúmışız 3. Gevher olmaz óoúúa-i laèl-i leb-i dilber gibi Görmedi gözler naôíriñ kÀna girmiş çıúmışız 4. Bezm-i òÀãü’l-òÀãına erem gibi sulùÀnımıñ Bu gice rü’yÀda bir dívÀna girmiş çıúmışız 5. Aşinalar àark-ı baór-ı óayret olmaz èÖrfiyÀ Keşti-yi Nÿhile biz ùÿfÀna girmiş çıúmışız 48a -122Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. ÁyÀ yine ey dil seni òurrem görir miyüz Ol yÀr-i cefÀ-píşe’i bilmem görür miyüz 2. Ruòãat vérir mi bilmezem ol şÿò viãÀle Yoòsa firÀk u óasret ile àam görür miyüz 3. Evvel éderdi baña o meh-pÀre iltifÀt Yanında yine göñlümi mükrem görür miyüz 4. Bu bezm-i dil-ÀrÀda èaceb ãaón-ı çemende Hem-meclis olub yÀrile bir dem görür miyüz 101 5. Rÿy-ı òayÀlin eyleriz ey èÖrfi dembedem Bilmem cemÀl-i dilberi bir dem görür miyüz -123MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Niçün benden ol şÿò-ı müsteånÀ emín olmaz Ki èÀşıúsız cihÀn içinde hiçbir nÀzenín olmaz 2. Ne ãayyÀdım ne şeh-bÀzım hemÀn üftÀde-i zÀrım Úaçar Àhÿ gibi yÀbÀna bir kere yaúín olmaz 3. Bu dehr içre mülÀyim dil-rübÀ çoúdur baña ammÀ O şemè-i şÿèle-tÀb-ÀsÀ felekde meh-cebín olmaz 4. Süzülsün gelsin Ààÿşa déñiz ol şÀh-ı òÿbÀna Aña bu úaãr-ı sínem gibi dil-keş şeh-nişín olmaz 5. Dédim göñlüm saña vérdim gerekdir iètimÀd eyle Tebessümle dédi èÖrfí vaúıf nesne rehín olmaz 48b -124FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Gören Àdem anı bir vechile mehcÿr olmaz Óüsni me’vÀsını kim gördi ise dÿr olmaz 2. Etme diúúat göremez ten gözi ey bí-çÀre Bir óicÀb oldı zülüf açmaàa destÿr olmaz 102 3. Şevú ü èaşúile meger olasın ey dil Mecnÿn Leyli gísÿsı o dem díde-i mestÿr olmaz 4. YÀre dil vérdiñ ise úalmaya aàyÀra vücÿd Variken fikr-i èadÿ göz anı manôÿr olmaz 5. èÖrfi bennÀ-ı mey-i èaşúile ÀbÀdÀn ol Yapmasa bu dil-i vírÀne’i maèmÿr olmaz -125FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. IøùırÀb-ı èaşúile deryÀ-yı èummÀn olmuşuz Dürr-i yektÀ óÀãıl étdik feyø-i nísÀn olmuşuz 2. Ol perí-ruòsÀrı daèvet eyleriz ammÀ ki biz ÒÀnesinde nice müddetdir ki mihmÀn olmuşuz 3. Firúat-i cÀnÀneden úıldıú şikÀyet bí-sebeb Sürmüşüz aàyÀrı vaãl-ı yÀre şÀyÀn olmuşuz 4. Gülşení dergÀhına érdim bu cüst ü cÿyile èAndelíb-i zÀriken bir verd-i òandÀn olmuşuz 5. èÁşıú u maèşÿú imiş cÀn u göñül èÖrfi meger Bunca demler arada bí-hÿde óayrÀn olmuşuz 103 -126- FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Saèy ü kesbile dil-i Àdeme óÀlet gelmez Dilde èaşú olmayıcaú peyk-i èinÀyet gelmez 2. Bülbülüm gülşen-i eşvÀúına o(l) ğonce-lebiñ DÀmeni òÀr ise de baña ferÀàat gelmez 3. Beni germiyyet-i èaşúile èaraú-ríz étdi Şimdi germÀbe-i dehr içre óarÀret gelmez 4. Gözimüñ yaşı sögündürmese nÀr-ı àamını äabrile Àteş-i hicrÀnına ùÀúat gelmez 5. Leb-i cÀma deheni érmese gÀhí yÀriñ èÖrfiyÀ telò şarÀba bu óalÀvet gelmez -127-11 MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. RicÀ etdikce cevriñ ey cefÀ-cÿ artar eksilmez áam-ı hicriñle dídemden aúar ãu artar eksilmez 2. èAceb mi nÀle vü feryÀd édersem èandelíb ÀsÀ Seóer bu gülşen içre naère-i Hÿ artar eksilmez 3. CinÀnıñ sünbülistÀnında Àdem görmedi cÀnÀ Ki zülfünden dimÀà-ı cÀna òoş[ ]bÿ artar eksilmez 4. BahÀr eyyÀmı yaúlaşdı temÀşÀya müheyyÀ ol Çemende meh-liúÀlar çünki her sÿ artar eksilmez 11 Bu gazel varak 112b’deki gazeldir. Kafiyelenişinden ötürü bu kısma alınmıştır. 104 5. áazel naôm eylemekden óÀme èÀciz èÖrfiyÀ ammÀ FüyÿøÀt-ı ilâhiyye ile gÿ artar eksilmez 49a Óarfü’s-Sín -128MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Úuzum oldı bahÀrıñ mevsiminde pür-ãafÀ meclis Ki úurdilar diraòtÀn altına bÀy ü gedÀ meclis 2. ŞitÀ-yı pür-cefÀ cÀmı şikest etmiş idi naóle BahÀr érdi yine ÀmÀdedir ey dilrübÀ meclis 3. Rebíèiñ cilve vaútidir òuãÿãÀ mevsim-i güldür Olur mı hiç behey cÀnÀ bu demlerde fedÀ meclis 4. TekÀsül etme gel cÀnÀ bu bezm-i gülşen-ÀbÀda Açar gül gibi sen àonce-dehÀnı dil-güşÀ meclis 5. AyÀàıñ bÿs éder èÖrfi seniñ sÀúi şarÀb-ÀsÀ Eliñle devre başlar rÿó-ı Cem etsün ãafÀ meclis Óarfü’ş-Şín -129Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèílün 1. Bÿy-ı èiõÀr-ı kÀküli rÿóa àıdayımış áam yer déme dil-dÀdeye àÀyrt òaùÀyimiş 105 2. Dil tıflını terbiyye éderdim úatı çoúdan Kim maórem édeydi beni çün mübtelÀyimiş 3. Serde hevÀ-yı èaşúı bahÀlı külÀh olur Démeñ viãÀl-i dilbere bÀd-ı hevÀyimiş 49b 4. Göstermedi vechin biricik bí-nevÀlara Úaãdı o şÿòuñ èÀşıúa cevr ü cefÀimiş 5. Her bir güzelde gerçi olur cevr ü cefÀ lík Óadden ziyÀde èÖrfi o şeh bí-vefÀimiş -130MefÀèílün MefÀèilün Feèÿlün 1. Ruò-ı dilber èaceb gül-zÀr olurmuş HezÀr-ÀsÀ görenler zÀr olurmuş 2. Görünmez díde-i èuşşÀúa aàyÀr Muóabbet gülleri bí-òÀr olurmuş 3. Giderdi dídemizden òˇÀbı cÀnÀn Meger èÀşıúları bídÀr olurmuş 4. Gel ey dil-beste seyr-i b Àğı terk ét Leb-i cÀnÀnede gülnÀr olurmuş 5. Düşürmem üstüne èÖrfi hezÀrı O naòl-i tÀzeye çün bÀr olurmuş 106 -131MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. ÒayÀl-i dilbere dil mesken olmuş Açılmış gül derÿnum gülşen olmuş 2. TemÀşÀda nigÀrı díde herÀn Vücÿdum zaòmı cümle revzen olmuş 50a 3. Édüb germÀbe-i èaşúı èarak-ríz O germiyyetle göñlüm külhen olmuş 4. Anı cümle éderler óüsni taèbír VelÀkin óüsni anıñ aósen olmuş 5. CevÀhirdir bu maózÿnuñ maúÀli Anıñçün ùabè-ı èÖrfi maòzen olmuş -132Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. DívÀne göñül beste-i zülf-i siyeh olmuş CÀnÀnı temÀşÀ ile èaklı tebeh olmuş 2. Baú óalúa-i gísÿda görinen ruò-ı yÀre Pertevde mihir ola ya der-hÀle meh olmuş 3. Ol Yÿsufı ãarmaúdı àaraø kÀküli serde DestÀr-ı períşÀnı gibi şeb-küleh olmuş 107 4. Bu murà-ı dili ãaydile pÀ-bende ne óÀcet Ol dÀm-ı zülf-i dilbere çün cilve-geh olmuş 5. Sünbüllerini èarø édeli èÖrfiye LeylÀ Mecnÿna göñül kişveri bir taòt-geh olmuş -133Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèilü FÀèilün 1. Cism-i nigÀr etmesin Àzürde var yetiş EvtÀr-ı pírehenidir anıñ eriş/arış 50b 2. Serv iètiõÀr éderse èaceb mi òirÀmına Olmaz cihÀnda dilÀ çünki böyle bir geliş 3. Açar vucÿd-ı èÀşıúa ãad zaòm bí-diríà Tíà-i müjeyle isteriseñ günde biñ çalış 4. Ey díde òıyrelenme görüb tÀb-ı óüsnini Seyr ét o mihr-i èÀlemi çoú anda var çalış 5. èÖrfí şikenc-i hicrine eyle taóammüli äoñ demde ùuta síne-i mir’Àtı gösteriş -134FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Dédiler ol lebi àonce yine òandÀn olmuş Bülbül-ÀsÀ meger Àşüftesi nÀlÀn olmuş 2. Servi-yi ravøa baúaúaldı òirÀm-ı yÀre äanasın bencileyin èÀşıú-ı óayrÀn olmuş 108 3. Vaèdesi vaúti geçüb oldı bugün de aòşÀm èAceb ol mÀh-ı münevver kime mihmÀn olmuş 4. Baúalım Àyine-i çeròe ne ãÿret görinür Dédiler idi baña ol mehi tÀbÀn olmuş 5. Ol mihir-ùalèati gördüm hele rü’yÀda bu şeb Vuãlatı èÖrfi-i bi-çÀreye şÀyÀn olmuş 51a -135FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. KÀkülüñ tÀrı nice ÀzÀdı meftÿn eylemiş Leyli-i óayret-zede dÀnÀyı Mecnÿn eylemiş 2. Bir nice òÿn-ı ciger nÿş eylemem zülfüñ ki var NÀfe-yi Àhÿ-yı Çíni daòi pür-òÿn eylemiş 3. KÀkülüñ sevdÀsı èaúlım böldi cÀnÀ el-amÀn Çünki bu şeb leşker-i zülfüñ şebíòÿn eylemiş 4. Dil períşÀn olmasın mı dilber aóvÀliñe Ṭurrem Àzürde édüb gül-rÿñı gül-gÿn eylemiş 5. Bülbül-ÀsÀ eylerim feryÀdı ben şimdengerü Çünki ey èÖrfí fiàÀnım yÀrı memnÿn eylemiş 109 -136MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Yine bezm içre sÀàar pür-mül olmuş Leb ü ruòsÀr-ı dilber gül gül olmuş 2. NeşÀt-ı mey nesím-i ãubó-ı meclis Ki açmış yÀri söyler bülbül olmuş 3. Bu èıùrı bÿyı ãanmañız bahÀrıñ Óüsün bÀàında zülfi sünbül olmuş 4. Göñül oldı esír-i zülf-i dil-dÀr Elinde çÀre yoú ùut bir dil olmuş 5. NigÀrıñ cism-i kÀfÿrunda beñler MuóÀfıô her birisi fülfül olmuş 51b 6. CidÀl-i daèvi-i lÀf eylemem hiç Naôíre úÀbil ammÀ müşkil olmuş 7. Meger ey èÖrfi òÀmeñle zebÀnıñ Õülüfúar ile gÿyÀ düldül olmuş Óarfü’ã-äÀd -137Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. SÀki kerem ét meclis-i cÀnÀna ayaú baã RÀm etmegiçün dilber-i fettÀna ayaú baã 110 52a 2. Keşf eyle benim òÿnumı al sÀúi-i òoş-rÀy Ol òÿnı cefÀkÀrıma mestÀne ayaú baã 3. Meh-rÿlar olurlar elbette saña müsaòòar Meclisde iken dilbere peymÀne ayaú baã 4. Çoú dilberi ÀbÀd éder ÀåÀr-ı neşÀtıñ VírÀnedir ey bÀde bu àam-òÀne ayaú baã 5. Gel pír-i muàÀn èÖrfi-i zÀra kerem eyle Bus éde görüb destiñi rindÀne ayaú baã Óarfü’ø-ØÀd -138FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. èÁşıúa lûùf eylemekdir óüsn-i ãÿretden àaraø Yoòsa cevr etmek degil meràÿb-ı síretden àaraø 2. Çehre eyler bildigim èarø-ı cemÀl etmek degil Şimdi aàyÀra nedir bilmem bu èizzetden àaraø 3. FirúÀtiñ encÀmı vardır nite kim hengÀm-ı şeb Bu küsÿfuñ keşféder elbette èÿzletden àaraø 4. Pak olub bí-pírehen seyr eylemekdir dilberi Úubbe-i germÀbe-i dehr içre òalvetden àaraø 5. Mest ü óayrÀn olalım şevú ü leb-i dil-dÀrile Neş’e-yÀb olmaúdır èÖrfi bezm-i èişretden àaraø 111 52b Óarfü’ù-ṬÀ -139-12 FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Çün èazíz etdirmegiçün èÀşıúa díldÀr-ı òaùù Úaplayub ruòsÀrını göstermedi dídÀr-ı òaùù 2. Oldı gerdÿna resíde dÿd-ı Àhım şübhesiz Micmere yandırdı gÿyÀ òÀl-i èanber-bÀrı òaùù 3. Başını aàyÀra úaldırmaz nigÀh etmez o şÿò Òayli aàır başlı étdi barekallââh yÀri òaùù 4. èAks-i mÿy-i ríşimizdir görinen Àyinede Kim ióÀùa eylemez bu rütbe gül-ruòsÀrı òaùù 5. Ôulmeti endíşe etmez Àb-ı óayvÀn isteyen BÀri setr eyler èadÿdan laèl-i sükker-bÀrı òaùù Óarfü’ô-ÔÀ -140MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Eder dil maúdem-i dilber gibi òoşça òaberden óaôô Anınçün eylerim her ãubó-dem bÀd-ı seóerden óaôô 2. Gelince reh-güõÀrında tevaúúuf eylemek olmaz Dédiler eylemez o şÿò-ı müsteånÀ naôardan óaôô 12 Şair bu gazelinde mahlas kulanmamıştır. 112 3. MiyÀnın úoçmadan incinmesin el ãunma cÀnÀna Ki etmez mÿ-miyÀnı bÀr olurmuş zer kemerden óaôô 53a 4. Açaydı bÀrı bir kere niúÀb-ı zülf-i òoş-bÿsun Éderdik gice õevúinde temÀşÀ-yı kemerden óaôô 5. DehÀnı başúa leõõetlü sözi şír [ü] şeker yÀriñ Ederden èÖrfiyÀ ùÿùí gibi böyle şekerden óaôô Óarfü’l-èAyn -141FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Seyr-i yÀre bu göñül olmadı gitdi úÀniè Ben de bildim ki éder èaúlını Àòir øÀyiè 2. ÔÀhir olduúda nice éde taóammül èÀşıú Şuèle-i rÿy-ı cemÀli gibi berú-i lÀmiè 3. Dile düşdi nidelim ãabrı degildir mümkin RÀz-ı èaşúı hele dÀnÀlar éderler şÀyiè 4. Niye feryÀdımı ol àonce-dehen gÿş eyler Naàme-i bülbüle çün güller olurlar sÀmiè 5. èÖrfiyÀ úahr éder aèdÀyı nigÀh-ı dilber Var mıdır àamze-i dilber gibi seyf-i úÀùıè 113 Óarfü’l-áayn 53b -142FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. El sözüyle etmeziz cÀnÀ ayaúdan biz ferÀà Devre başla sÀúiyÀ olma bu meclisden ıraà 2. Áferín ol dilbere yüz vérmemiş düşmenlere Lÿùfı var olsun ki etmiş pÀdişÀhÀne yasaà 3. èAndelíbÀnı períşÀn etmesün aèdÀ deyü DÀm-ı zülf-i dil-rübÀyı gör bu şeb ùutmuş duzaà 4. Síne-i mecrÿóum üzre ãarabilsem dilberi èÖmrüm olduúça dér idim baña çün daà üsti bÀà 5. Gice meh-tÀb oldı ãanma èÖrfiyÀ bí-ãabr olub Gerdeni şevúine yandırdı felek rÿşen çerÀà Óarfü’l-FÀ -143- FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. SÀye-dÀr oldı çemen üzre diraòtÀn ãaf ãaf Çıúdılar seyre yine lÀle-èiõÀrÀn ãaf ãaf 2. Oldı her ravøa birer úıùèa-i meràÿb-ı behişt Kim temÀşÀda anı óÿr ü àılmÀn ãaf ãaf 114 3. Şekl-i saúúÀda gezer faãl-ı bahÀrıñ ebri äulayub reh-güøÀrın şevúile yÀrÀn ãaf ãaf 4. CÀ-be-cÀ kÿy-ı dil-ÀrÀya çekilsin gitsin Gökde pür-çín olaraú Àh-ı àaíbÀn ãaf ãaf 54a 5. Nola èummÀn dibi èaşúile dögünsem yatsam YÀr içün zümre-ièirfÀnile her Àn ãaf ãaf 6. Öykünüb níze-güõÀrÀna meger àamze-i yÀr Ceyş-i èuşşÀúa érer şaãtile peykÀn ãaf ãaf 7. BÀà-bÀn eylemedi èÖrfi resenler ile bend Eli baàlu úulıdır naòl-i gülistÀn ãaf ãaf -144- FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Vaút-i güldür édelim gülşene yÀri teklíf Naàme gÿş étmegiçün eyleye şÀyed teşríf 2. Görse bilmezlenir èuşşÀúını nÀzından o şÿò Kim éder bilmem dilbere bu faúíri tavãíf 3. IãırÀr eyleriz ey sÀúi o òÿníden hep CÀmını eyleme pür gÀhíce eyle tanãíf 4. èArøuóÀl eylemek olmaz o cefÀ-kÀrı görüb Bilür aóvÀl-i dil-i zÀrı ne óÀcet taèríf 5. èÖrfiyÀ çünki érişdi yine hengÀm-ı bahÀr Vaútidir édelim bir daòi yÀrı teklíf 115 Óarfü’l-ÚÀf 54b -145FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Çün ôuhÿr étdi dilÀ eşyÀda èaşú Cilve gösterdi kamu dünyÀda èaşú 2. Úaùrede deryÀda olmaz iòtiyÀr Pes olupdur úaùre vü deryÀda èaşú 3. Devr eder miydi sipihrile felek Olmasaydı zír ile bÀlÀda èaşú 4. Bülbülüñ feryÀdı açar àonceyi ÔÀhir oldı gülile şeydÀda èaşú 5. Cümle èÀlem èÖrfiyÀ yek nesnedir Var belÀ bezmindeki ãahbÀda èaşú -146Mefèulü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Eyle çü ney dÀàına baúma nevÀ-yı èaşú Áyín-i muóabbetde budur muúteøÀ-yı èaşk 2. Mir’Àt-ı ruò-ı yÀre baúan kendüyi görmez äıàmaz cemÀli Àyına bir mübtelÀ-yı èaşú 3. Ey hevÀ-yı zülfle olduñ gibi mecnÿñ Etse èaceb mi lÀne seriñde hümÀ-yı èaşú 116 4. Çün teng ü òarÀb idi bu dil meskeni şÀhım Gel lûùf u kerem eyle yapıldı serÀy-ı èaşú 5. Kÿyun ùavÀfın eylemege saèy éderiz biz Vardır ùavÀf-ı Kaèbede elbet ãafÀ-yı èaşú 55a 6. Haøm eyleriz esrÀrıñı keşfeylemeziz lík Olmaz àamıñ yemekle kişi imtilÀ-yı èaşú 7. Daòl eyleme ey èÖrfi göñül óÀline zinhÀr Olmaz ùaríú-i èaşúa ãaúın kethüdÀ-yı èaşú -147- FÀèilÀtün FaèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Biz miyÀn-ı gülde’iz Àzürde-i òÀr olmadıú Bir èaceb bülbül-diliz Àşüfte-i zÀr olmadıú 2. äÿretÀ mehcÿrıyuz yÀriñ bizimle vaèdi var Bu sebebden fikr-i hicrÀnile nÀ-çÀr olmadıú 3. Şuèle-i şemè-i ruòunda yandırır pervÀnesin Olmuşuz òÀkister ammÀ nÀra yanar olmadıú 4. Gülşen-i sínemde güllerdir görinen yÀreler Ùaèn-ı òÀra bülbül-ÀsÀ biz dil-efgÀr13 olmadıú 5. DÀye-i ten ùıfl-ı cÀna gördügin etmesin Geçmedi bir sÀle nÀzikèÖrfi bí-mÀr olmadıú (?) 13 Divanda dil-fiàÀr yazılmış. 117 -148- Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. BÀline dayamış yatur ol yÀr uyanıú Dédi nicesin dÀàıma tekrÀr uyanıú 2. DÀàım dédi pervÀne uyanıúdır efendi Her gice ruòuñ şemèine yanar uyanıú 55b 3. Dédi nicesin òˇÀbile bí-çÀre àamımdan Dédim güzelim işte bu bímÀr uyanıú 4. Güldi dédi ãabr-ı nÀzile ol şÿò-ı dil-ÀrÀ èAşúımla benim bülbül-i gül-zÀr uyanıú 5. Ey èÖrfi dilerseñ dédi hengÀm-ı viãÀli Cehd eyle benim vuãlatıma zÀr uyanıú -149MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. CemÀli bÀà-ı èişve ruòları rÿy-ı nigÀr ancaú Lebi gülnÀr-ı mercÀní gözi merdüm-şikÀr ancaú 2. Dizüb ãaf ãaf alÀyın ãan sipehdir ceyş-i müjgÀnı Ki her biri nice bí-çÀre gözler níze-dÀr ancaú 3. Terennüm de hezÀrı aàladır güftÀrı èuşşÀúı Güli şÀd eyleyüb bülbülleri etmekde zÀr ancaú 4. ÓayÀl-i òurde étdim mÿ miyÀnı Çerkesí yÀriñ Serivdir úaddi reftÀr etse kebk-i şíve-kÀr ancaú 118 5. EóibbÀ dér ise ey èÖrfi kimdir hem-demiñ şimdi Baña yÀriñ òayÀli oldı künc-i àamda yÀr ancaú -150- FÀèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. DÀòil-i ãoóbet-i cÀnÀn olsaú İltifÀtı ile òandÀn olsaú 2. Açsa gül-rÿyını gülşende yine Şevúile bülbül-i giryÀn olsaú 3. O mihir ùalèati seyreyler idik TÀb-veş õerrede pinhÀn olsaú 4. Bizdedir yine sebeb hicrÀna Lûùf éder òÀk ile yeksÀn olsaú 5. èÖrfi hecr iline şÀh olmaúdan Yegdir ol14 dilbere der-bÀn olsaú -151FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Çeşm-i Mecnÿnile úıl neôôÀre baú Vech-i LeylÀda görinen yÀre baú 56a 2. èAndelíb-i gülşeni gör ey göñül ÒÀrı añmaz çekdigi eõkÀra baú 14 Divanda fazladan bir (ol) kelimesi daha yazılı. 119 3. Añma uçmaàı gel ey pervÀne sen èÁşıú iseñ şuèle-i ruòsÀra baú 4. äÀnièiñ fikr ilini seyr ét çemen Díde-i èibret ile ezhÀra baú 5. äanma kim şÀdü’r-revÀnı òandedir Girye eyler rÿz u şeb fevvÀre baú 6. Meróamet ile kerem cevr ü cefÀ Dÿsttandır bildigim her kÀre baú 7. Òıyrelenmez nÿr-ı çeşmiñ müddetÀ Rÿy-ı dilberde olan envÀra baú 8. Vaút-i nÀzikler gelüb geçmekde hep Bir èilÀc étdir dil-i bímÀra baú 9. Var ùabíbiñden niyÀz eyle devÀ èÖrfi derdiñ çoú aña bir çÀre baú Óarfü’l-ÚÀf -152FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Kevkebiñ bÀlÀdadır devlet-me’Àbıñdan seniñ Şems ü meh devriñde cest oldı óicÀbıñdan seniñ 56b 2. Gün yüzün göstermez oldı çün ôalÀm-ı şeb gibi Kime feryÀd eylesem rÿyıñ niúÀbıñdan seniñ 120 3. Gördi maòmÿr u períşÀn olduàum perçem gibi SÀúi-i úudret vérüb èaşúıñ şarÀbıñdan seniñ 4. DÀàlara düşmek göründi Úays-veş LeylÀ içün Keşki bí-dÀr olmasam bu şebde òˇÀbıñdan seniñ 5. èArøuóÀl etmekde èÀciz her gedÀ sulùÀnına Òavfile dembestedir èÖrfi èitÀbıñdan seniñ -153Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. ReftÀr ü òirÀmıñda èaceb èişveler étdiñ Óıãn-ı bedene bu yürüyüşle ôafer étdiñ 2. äabr édemedim nergis-i mestÀneñe baúdım Ey nÀvek-i àamze siperimden güõer étdiñ 3. Şems-i ruòuñuñ pertevi maóv étdi cihÀnı Çün õerre beni mihriñile derbeder étdiñ 4. Baúsam yüziñe pençe-i símíni ùutarsın Cevr etme dedikçe baña sen beş beter étdiñ 5. èÖrfi ile gördüm iki cÀnÀne démişsin Varise raúíbÀ bize aóvel naôar étdiñ 57a 121 -154Naôíre-i Naôír Efendi MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Görüb rÿyunı dérsen meh-likÀnıñ Bulunmaz şehr içinde miåli anıñ 2. ÒirÀmıñ görse bu èişvelerle ÓicÀb eylerdi servi gülsitÀnıñ 3. MiyÀnıñ úoçmaú içün derde düşdüm äarılmaúdır èilÀcı mÿ miyÀnıñ 4. Ruòuñ görmek yeter èÀlemde cÀnÀ Bize ancaú budur õevúi cihÀnıñ 5. Bugün bir nev àazele ùaróile èÖrfi ZiyÀde eylediñ nÀm ü nişÀnıñ 6. NaôírÀ saña besdir bu naôíre O õÀta yÀdigÀr ü armaàÀnıñ -155MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Tozun görsem gelürken dil-rübÀnıñ Olu aãlı dér idim kimiyÀnıñ 2. NigÀrıñ çeşmi úudretten mükaóóal Ne úadri var yanında tÿtiyÀnıñ 122 3. Giyüb semmÿrı açmış síne gencin Varınca nÀfesine ol civÀnıñ 4. YegÀne fenn-i simiyÀda ol dilber Müsaóóar bendesidir èÀlen anıñ 5. Bu nev-güftÀr-ı maèní-dÀrıñ èÖrfi Éder zihninde yer her nüktedÀnıñ -156MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. NigÀra Àteş imiş iftirÀúıñ Beni yaúdı seniñ nÀr-ı firÀúıñ 2. Nice ãabr édeyim àurbetde sensiz Baña àuããa getürdi iştiyÀúıñ 3. Yolum kesdi Sitanbÿluñ óiãÀrı Göñül sende velí çoúdur nigÀrıñ 4. Seninçün eylerim ben Àh ü zÀrı Baña àuããa getürdi iştiyÀúıñ 5. ŞehÀ óÀl-i dilim gÀhí su’Àl ét Beni Mecnÿna ey LeylÀ miåÀl ét 57b 6. áam-ı èÖrfi’i sulùÀnım òayÀl ét Baña àuããa getürdi iştiyÀúıñ 123 -157MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Olur hÀle felekde ôÀhir olsa tÀb-ı gerdÀnıñ Düşer Àyine-i çeròe o dem èaks-i giríbÀnıñ 2. Şafaú-gÿn oldı ãandı bir gice bídÀr iken èuşşÀú NiúÀb-ı Àb-gÿndan ôÀhir olmuş rÿy-ı raòşÀnıñ 3. Sirişk-i òÿn-feşÀnım alma sensin dehriñ elmÀsı Nedir úadri yanıñda dilberÀ laèl-i bedaşÀnıñ 4. Bu miskíniñ nedir cürmi şehÀ başıñ içün söyle ÒaùÀyı bÀri bildirsin bize zülf-i períşÀnıñ 5. Ne mümkin dest bÿsıñ ey şeh[-]i bí-dÀd-ı müstaàní Yeter èÖrfi-i şeydÀya naãíb olursa dÀmÀnıñ -158FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Her dil-i Àşüfteye bir yÀr-i bí-hem-tÀ gerek èAndelíbÀna bu gülşende gül-i raènÀ gerek 2. äubóa dek pervÀne-ÀsÀ yanmaàa yaúılmaàa Rÿyı Àteş-nÀk gÿyÀ şemè-i şeb-ÀrÀ gerek 3. Bir seriv-úadd dilberiñ gitmez òayÀli dídeden Mü’miniñ göñlünde dÀ’im himmeti bÀlÀ gerek 58a 4. İnkisÀr-ı şíşe-i meyden óaõer úıl zÀhidÀ Ùaş atarsın meclise bilmez misin ãahbÀ gerek 124 5. èÖrfiyÀ mecmÿèalar naômıñla pür olsa ne var Ṭabè-ı şÀèir feyø-i Óaúla genc-i lÀ-yefnÀ gerek -159FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. İki Àhÿ dídeñiñ çün zÀdesi ebrÿlarıñ Kim doàurmuş iki dümkeş ejderi Àhÿlarıñ 2. Ey cefÀ-cÿ bir oñulmaz derde düşdüm lÀ-èilÀc Eylemiş zincire beste varise gísÿlarıñ 3. Her gice sevdÀ-yı zülfüñ ile òˇÀbı terk édüb Başıma úayd oldı gitdi kÀkül-i òoş-bÿlarıñ 4. Úadd-i mevzÿnuñ gibi úopar úıyÀmet èÀleme Bir daòi fitne baúarlar díde-i cÀdÿlarıñ 5. èÖrfi-i zÀrıñ niyÀzı bu ki Óaúdan dÀ’imÀ Gülşen-i èÀlemde gülsün dem-be-dem gül-rÿlarıñ -160MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. TemÀşÀ óüsnüni gülşen-seyÀy-ı dil-güşÀdan yeg Teferrüc baña olmaz bÀà-ı rÿy-ı dilrübÀdan yeg 2. Nesím-i ãubóile pür feyø olur rÿóÀnı her diller MeşÀma zülf-i òoş-bÿyı anıñ müşg-i ÒaùÀdan yeg 125 3. Göñül pür-dÀà iken neyler beni olşÿò-ı müsteånÀ Eníni èÀşıú-ı bí-çÀreniñ nÀy-ı nevÀdan yeg 4. Düşüb teşvíşe àam çekme bu baór-i óayret-efzÀda Bilür üftÀdesin ígÀne olmaz ÀşinÀdan yeg 5. Vücÿda işledi sÿzen gibi müjgÀnı ey èÖrfi Döner çeşmim o yÀri gözleyü úıble-nümÀdan yeg -161FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Mihriñi göñlümde cÀnÀ çüni mihmÀn eylediñ Bir cemÀl èarø eyleyüb anı da pinhÀn eylediñ 2. Rÿyuñ üzre çín-i zülfüñden görüb leylÀyı ben èAúlımı cÀnÀ bu yüzden sen períşÀn eylediñ 58b 3. BÀde-i èaşúıñ çeküb bezm-i muóabbetde bugün Bu dil-i şeydÀyı cÀnÀ mest ü óayrÀn eylediñ 4. Güllere kÿyında úıldıñ bülbüli ãad õevúile Gösterüb peykÀn-ı òÀrı ãoñra giryÀn eylediñ 5. Hecriñ işkenc ü saçıñ zincir ü cevre ustasın YÀ niçün èÖrfi deyüben zÀre bühtÀn eylediñ 126 -162Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Her yerde àamıñ çekmek ile bí-nevÀlarıñ Oldı sipihre Àhı resíde gedÀlarıñ 2. Derdiñ netíce bu dil-i mehcÿrile gitdi Úalmaz efendi yanıña cevr ü cefÀlarıñ 3. Gülşen ãafÀsın eyledin aàyÀrile tenhÀ Bülbül degil mi saña şehÀ mübtelÀlarıñ 4. Diller şikeste neyleyim bÀde neş’esin Cem devrine mi úaldı seniñ dil-güşÀlarıñ 5. Dil-dÀra göñül vérmesi ÀsÀn imiş ammÀ èÖrfi belÀ-yı firúati var dilrübÀlarıñ -163- FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Mihr-i rÿyuñdan alur pertevini mÀh-ı felek Olmasun mı aña her vechile dil-dÀde felek 59a 2. Vaãlı bostÀnına her kim érişürse yÀriñ Külehin kec éderek nüh feleke dér mi kelek 3. Laèliniñ bÿsı müyesser mi olur èuşşÀúa Lebini emmesi güçdür gel emek çekme emek 127 4. Gör èadÿyı nice dÀm eylerimiş cÀnÀna Aña ãayd olmaz o Àhÿ ne úadar eylese dek 5. ÒÀùırı nerm ola ey èÖrfi bu germiyyetile SÀúiyÀ ãÀàarı ãunduúda ayÀàın bas pek -164-15 FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Òaddiñe müştÀú iken èuşşÀk-ı bí-óaddiñ seniñ Gülşen içre gül nigÀrÀ olamaz óaddiñ seniñ 2. èÁrıøıñ gísÿsı gök dívÀne etdi sünbüli Ceddin ey meh-rÿ melekdir bellüdir mecdiñ seniñ 3. Geh giriftÀr ü gehi ÀzÀd éder zülfüñ beni Vaãl-ı cÀn-baòşıñ içündür nev-be-nev derdiñ seniñ 4. Daèvet etsem sen perí-ruòsÀrı eylerseñ èitÀb Ditredir cismi siyeh …………. seniñ 5. GülsitÀn-ı ùabèıña èÖrfi ………….. yine Tuófedir ãavb-ı NaôírÀ’ya bu ……. seniñ 15 Bu àazel varak 112b’deki àazeldir. Kafiyelenişinden ötürü bu kısma alınmıştır. 128 Óarfü’l-LÀm -165FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Dehriñ Àşÿbunı ol óüsn-i dil-ÀrÀdan bil Fitne-i èÀlemi gísÿ-yı muùarrÀdan bil 2. Õerreler pertev-i òÿrşídile germiyyetde Mihr-i rÿşen-ger-i dídÀrı bu maènÀdan bil 3. Úaùresin baóre ulaşdırmadı eşk-i pür-òÿn Gerçi girdÀbiledir ceõbe’i deryÀdan bil 4. Bilürüm èÀlemi mest étdi şarÀb-ı èaşúı Neş’eyi kÀsede ãanma mey-i òamrÀdan bil 5. Bí-úarÀr olmasını nüh felekin èÖrfi gibi áam-ı imrÿze ile vaède-i ferdÀdan bil 59b -166FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Gülşen-i kÿyında yÀriñ Àh ü zÀr eksik degil èAndelíb-i zÀra çünkim ùaèn-ı òÀr eksik degil 2. Bunca hÿy [ü] gÿyile pürdür zemín ü ÀsumÀn Zümre-i èuşşÀú anda çün hezÀr eksik degil 3. İstemem senden sipihrÀ berd-i cÀh mihneti Muètedil vaútiz bize bÀd-ı bahÀr eksik degil 129 4. Ruúèa-i dilde cemÀl-i óüsn-i dilber naúş olur Seyr-i çeşm-i cÀna dÀ’im bir nigÀr eksik degil 5. Ol kebÿter-síne dilber rÀm olub èÖrfi saña BÀz-ı èaşúız pençemizden hiç şikÀr eksik degil -167Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Biz vuãlat-ı cÀnÀneye şÀyÀn idik evvel İkrÀmı ile òurrem-i òandÀn idik evvel 2. Şimdi bizi ùaró eyledi bezm-i kereminden Meclisde èaceb nÀ’il-i iósÀn idik evvel 3. Ben firúat-i dildÀra nice ãabr édeyim Àh Her laóôada hem-ãoóbet-i cÀnÀn idik evvel 4. Çün girye ile úalmadı bir úaùre sirişkim Biz cünbiş-i eşvÀúile èummÀn idik evvel 5. Ey èÖrfi yeter söyleme esrÀr-ı viãÀli Gel fikr-i muóÀl añlama sulùÀn idik evvel -168FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Áb-ı zinde isteyen İskendere olsun delíl MÀcerÀ-yı hecr ü firúatden olur ekşim sebíl 2. äanma der-ôulmet óayÀt Àbına bir pÿşídedir Úara örter èaynine hecriñden olmuşdur èalíl 130 3. Ebr-izülfüñ her úaçan gitse yüzünden dilberÀ Pertev-i óüsnüñ éder mihr-i cihÀn-tÀbı òacíl 4. Gülşen-i ãunè-ı ÒudÀdır óüsn-i ruòsÀrıñda ter TÀze güllerdir ki rÿyıñ anda var bÿy-ı cemíl 5. ÒˇÀn-ı elùÀf-ı şefÀèat pÀdişÀhım sendedir èÖrfi-i zÀra kerem eyle eyÀ nÿr-ı Òalíl 60a -169FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Gülşen-i kÿyında dil-dÀrıñ nevÀ eksik degil äanasın kühsÀrdır ãít ü ãadÀ eksik degil 2. DÀm-ı zülf-i dil-rübÀdan murà-ı dil olmaz òalÀã Ol sebebdendir ki yÀre mübtelÀ eksik degil 3. Óamdülillâh mÀye-i èaşúile o mekkÀreniñ Göñlümüzden pertev-i nÿr-ı ÒudÀ eksik degil 4. Şíşe-i diller şikeste gerçi cevr-i yÀrile BÀde-i gül-bÿse ammÀ cÀ-be-cÀ eksik degil 5. Vaède vardır heftede bir kere teşríf etmege Úaãr-ı dilden èÖrfiyÀ fikr-i ãafÀ eksik degil -170FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Naôar-ı èibretile cümle’i úıl fikr ü òayÀl äÀnièí óaøret-i MevlÀdır anıñ celle celÀl 131 2. Véremez ãÿrete BehzÀdile MÀní ãÿret Òak-i òuşke daòi óaúdır vérici óüsn-i cemÀl 3. Óüsn-i dilberde olan Àn-ı cemíl-i úudret Ditredir üstüne èÀşıúlarını õerre miåÀl 4. äaldı İskenderi bir ôulmet-i dÿrÀ-dÿra Leb-i dilberde imiş çeşme-i ser-şÀr-ı zülÀl 5. Cümle’i èÖrfi birer nesne tesellí eyler Vaèdi-yi èaşúa düşürdi beni bir çeşm-i àazÀl -171FÀèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Gel çemen bezmine sulùÀnım gel İçelim mül yine fettÀnım gel 2. èAks-i laèliñ vére óumret cÀma Görelim mey leb-i mercÀnım gel 3. Başlasın naàmeye Àşüfte hezÀr Seyr-i gül-zÀra gülistÀnım gel 4. KÀkülüñ èıùrı imiş bÿy-ı bahÀr Sünbülün şemm édelim cÀnım gel 5. èÖrfi-i zÀrıña şefúat demidir Gel benim sevgülü cÀnÀnım gel 60b 132 -172MefÀèilün MefÀèilün Feèÿlün 1. Göñül dÀ’im òirÀm-ı yÀre mÀ’il Ùıfıldır varise reftÀre mÀ’il 2. HezÀrın aàladır ol verd-i raènÀ Eger böyle úalursa zÀre mÀ’il 3. èAúíú olsa Yemen kirÀsı dilber Gider bÀàa lebi gülnÀra mÀ’il 4. èAceb mi dilberi medó olsa kÀrım Dil-i ÀvÀrem ol dil-dÀra mÀ’il 5. Olanlar èÖrfiyÀ Àlÿde-i èaşú Olurlar naômile eşèÀra mÀ’il 61a -173FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. VÀdi-yi óayretdeyim şÀh-ı cihÀnım tezce gel Kim àaríú-i baór-i hicrÀnım civÀnım tezce gel 2. Şemè-i bezmiñden cüdÀ úıldı bizi fÀnÿs-ı çerò Şevúile yansın saña pervÀne cÀnım tezce gel 3. Gel kerem eyle şehÀ göster yine dídÀrıñı èÁşıú-ı àam-òˇÀr ü zÀra dil-sitÀnım tezce gel 4. Gÿş édüb teşrífiñi etsün ferÀàat giryeden Muntaôırdır merdümÀn-ı díde-bÀnım tezce gel 133 5. Dÿr iken laèliñden èÖrfi ùÿùi-i dem-bestedir Sen anıñ mir’Àtısın şírín-dehÀnım tezce gel 61a -174FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Mest éden èuşşÀúı laèl-i dil-rübÀdır ey göñül Mey neşÀtı dediler bu iftirÀdır ey göñül 2. Makdem-i dilberle bezmim oldı bu şeb pür-øiyÀ Çünki teşríf eyleyen bir meh-liúÀdır ey göñül 3. Leyli zülfine muúayyed olma kim Mecnÿn éder KÀkül-i dil-dÀra dolaşmaú òaùÀdır ey göñül 4. YÀra úarşu der-úafes bülbül nevÀlar eyledi Ol daòi gül-rÿy-ı yÀre mübtelÀdır ey göñül 5. áam degil ehl-i mürüvvet úalmadıysa èÖrfiyÀ Úısmetim véren cenÀb-ı KibriyÀdır ey göñül 134 Óarfü’l-Mím -175Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Güldükce anıñ gül gibi ruòsÀrına baúsam Áyíne gibi sırrile dídÀrına baúsam 2. Servi gibi ser-keşligi terk eylese cÀnÀn Gülşende òirÀm eylese reftÀrına baúsam 3. Bÿs eyler idim laèl-i şeker-bÀrını yÀriñ Bir kere şeker çiynese iúrÀrına baúsam 4. Yeldalanur ol şeb seóer olmaz baña ey dil Bir gice anıñ zülf-i siyeh-kÀrına baúsam 61b 5. MestÀne éder èÖrfi’i çün bÀde-i rengín Bir laóôa eger laèl-i Güher-bÀrına baúsam -176FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Rÿyını görmez isem bÀri niúÀbın görsem RÀøıyım peyk-i ãabÀyile kitÀbın görsem 2. Refè édüb kÀkülini èarø-ı cemÀl etse o şÿò Ne var ey baòt-ı siyeh defè-i óicÀbın görsem 3. İçdigim andı bozan gibi yine ey zÀhid Ayaàına düşdüm elde şarÀbın görsem 135 4. Ne çıúar èÀşıúa cevr eyledigi defterde Rÿz-ı maóşer baña emr olsa óesÀbın görsem 5. Nice gün şevúini taèbír édemem bülbüle ben èÖrfi ol tÀze gülüñ bir daòi òˇÀbın görsem -177FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. ÓÀlet-i vecdile devrÀn eylesem Ne felekden ùaşra seyrÀn eylesem 2. Eylesem dÀ’im ãafÀ-yı gülşeni Hemçü bülbül yÀra efàÀn eylesem 3. MÀsivÀyı terk édüb tecvídile Cümle aèøÀyı bütün cÀn eylesem 4. TÀ şafaú gözyaşı döksem giceden Gözleri kÀn-ı bedaòşÀn eylesem 5. Çoú niyÀz etsem ùabíbe èÖrfiyÀ èİllet-i èiãyÀna dermÀn eylesem -178FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Çün şeb-i hicriñle dil bí-şuèle-dÀrdır sevdigim äubó-gÀh-ı gerdeniñ bir penbe-zÀrdır sevdigim 2. Eyle ey servi gehi seyr-i gülistÀna heves Dídeler nergis gibi pür-intiôÀrdır sevdigim 136 3. Ebr-i zülfiniñ daàıtsun dilberÀ bÀd-ı sabÀ èÁşıú oldum gün görür bu rÿzigÀrdır sevdigim 62a 4. Olmasa aàyÀra tek lÿùfuñ dil-i zÀra ne àam İètimÀd etmem èadÿya nÀ-bekÀrdır sevdigim 5. Lûùf éder bir gün saña ol nÀzeníniñ èÖrfiyÀ Kim ôuhÿrÀtı güneşden aşkÀrdır sevdigim -179MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. MurÀdımca güzel bir dil-rübÀ-yı meh-liúÀ gördüm Dil-i dívÀneme étdim teveccüh mübtelÀ gördüm 2. Ne ãabruna taóammül úaldı ben benden cüdÀ düşdüm O óÀlet ile her bigÀne’i çün ÀşinÀ gördüm 3. NiyÀz u nÀzım eånÀsında sırrım cümle keşf olmuş Meger ser-rişte vérdim zülf-i yÀri ejdehÀ gördüm 4. Eger varise èaúlıñ maórem etme femde dendÀnı VefÀ ümmíd olanlardan óesÀb olmaz cefÀ gördüm 5. ÓayÀta maôhar eyler ãad óasedle ölsün aèdÀlar Leb-i dilberde zír èÖrfiyÀ Àbı beúÀ gördüm -180Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Tír-i müjiyle sínesi pür-òÿn olan benim SÀàar miåÀli dídesi mey-gÿn olan benim 137 2. Rÿy-ı nigÀra baúmaàa vardır óicÀbımız Zülf-i siyÀha her gice şeb-òÿn olan benim 3. èÁşıú içinde lûùfuna maôhar degil miyim Kenzim cefÀ-yı dilbere maózÿn olan benim 4. äanmañ sirişk-i dídemi kim cÿy-bÀr ola Her dÀnesiyle lücce-i Ceyóÿn olan benim -181Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Sensiz varıcaú gülşene sulùÀnım efendim Bülbülleri aàlatdı her efàÀnım efendim 2. ÒˇÀb oldı benim dídeme evvelki ãafÀlar Ben zÀrı ferÀmÿş édeli cÀnım efendim 62b 3. Ben nice firÀkıñla çü ney sínemi yaúmam Raóm eylemediñ ey şeh-i òÿbÀnım efendim 4. HicrÀnıña ùÀúat mi gelür bir nice yıldır Billâhi benim úalmadı dermÀnım efendim 5. ŞÀyeste-i lûùf u keremiñdir úatı çoúdan Gel eyle kerem èÖrfiye cÀnÀnım efendim 138 -182Mefÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Dil şuèle-i ruòsÀrıña yanıúdır efendim PervÀne gibi èÀşıú-ı ãÀdıúdır efendim 2. Mest olmuşıdıú bÀde-i èaşúıñla ezelden äanma beni ol bÀdeden ayıúdır efendim 3. Gel meclise nev-rÿzumuz olsun yine cÀnÀ Al bÀde bu dem ùabèa muvÀfıúdır efendim 4. Bir kÀse ile òÀùırım olsun mütesellí Şu nabø-ı merÀmı bile óÀzıúdır efendim 5. èÖrfí gibi bímÀra èaceb mi kerem etseñ Her vechile lÿùfuñ aña lÀyıúdır efendim -183- FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Étdigiñ cevri begim cÀnıma minnet bilürüm Sitemiñ varise eyle anı raàbet bilürüm 63a 2. GÀhice eyledigin kec-nigehi pÀdişehim İltifÀt-ı naôarıñdır deyü şefúat bilürüm 3. Úaçan aàyÀra èitÀb eyleriseñ mestÀne ŞÀd u òandÀn olurum bÀèiå-i izzet bilürüm 4. Hicr-i laèl-i mey-i nÀbıñla òumÀr el vérse Çekerim bÀde-i telòi anı òidmet bilürüm 139 5. èÖrfi’i eyleme ey şÀh-ı cihÀnım ÀzÀd Saña úul olduğumı kendüme devlet bilürüm -184FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Ey cefÀ-cÿ nice bir hicrile giryÀn olalım Nice bir óasretile ney gibi nÀlÀn olalım 2. Güleèarø eyle cemÀliñ yine ey àonce-dehen Ber-taraf eyleyelim firúati òandÀn olalım 3. Zülfüñüñ úara niúÀbın gider ey meh-pÀre Bir bölük èÀşıú ile òurrem ü şÀdÀn olalım 4. BÀr ise píreheniñ gel çıúar ey nÿr-ı baãar Gel cefÀ-cÿ kerem ét nÀ’il-i iósÀn olalım 5. Dilberi fikr ü òayÀl eyleyerek ey èÖrfi Biz de ehl-idil ile vÀãıf-ı òÿbÀn olalım 63b -185MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Yanar pervÀne-i cÀnım yeter şemè-i şebistÀnım Fetíl èarø etme sulùÀnım bu tÀze dÀàa fettÀnım 2. Ney-ÀsÀ eylesem nÀle olursuñ şevkile vÀle[h] Göñül dÀàıñla çün lÀle meded ey şÀh-ı òÿbÀnım 3. Kerem eyle baña cÀnÀ yitirdim kendümi farøÀ Göñül èaşúıñla bir şeydÀ açıl ey verd-i òandÀnım 140 4. Birinde destimiñ ayaú birisinde sebÿ ancaú Bu meclisde seni muùlaú görem dér çeşm-i giryÀnım 5. Bu èÖrfídir saña èÀşıú yoluñda ölmege lÀyıú Olursañ vaèdiñe ãÀdıú gönderdim işte úurbÀnım -186FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. SÀúiyÀ ãun içelim bir defè-i àam Gelmesün fikr-i maèÀşiçün elem 2. Neş’emiz gördükde reşk etsün bize Yatdıàı terden dilÀ sulùÀn-ı Cem 3. DilberÀ şikeste sebÿlar çün tehí Bezmini ùaró édeli ol àonce-fem 4. Ey göñül ferdÀ içün gel àam yeme Destiñe al kÀse-i dem işbu dem 5. ZÀhidÀ yÀriñ elinden içeriz Dest-i pÀkinden o sÀúi ãunsa sem 6. Öyle mest olmaú gerekdir bir kişi Dídesine girmesün bir ník ü kem 7. Keåret erbÀbı degildir ùabèımız èÖrfiye bÀdile cÀnÀn ola hem 141 -187MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Göñül vérdim senin gibi şeh-i bí-dÀda sulùÀnım Düşürdüñ dÀm-ı hicrÀna édüb üftÀde sulùÀnımè 2. Nice gül-zÀr-ı kÿyuñda fiàÀn etmez seniñ bülbül Ki èarø etmekdesin ruòsÀrıñı her yÀda sulùÀnım 3. BahÀr eyyÀmı yaúlaşdı ayaúlar devr ü seyr etsün Rebíèiñ mevsiminde destiñe al bÀde sulùÀnım 4. Ne cemè-i mÀladır úaãdım ne Àrzÿ-yı menÀãıbdır Baña vaãlıñ gerek dünyÀ ile èuúbÀda sulùÀnım 5. Gelürler mekteb-i èirfÀna eùfÀl-i perí-rÿyÀñ TekÀsül eyleme gel èÖrfi’i üstÀda sulùÀnım 64a -188FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. MÀniè-i vaãl oldı her tenhÀyı kesret eyledim Kendi kendimden àÀyet de nefret eyledim 2. Etmedi bir kez icÀbet bulmadı tenhÀyı çün Nice kere ol perí-ruòsÀrı daèvet eyledim 3. Dil-rübÀsız mey içilmez neş’e te’åír eylemez áam hücÿm eyler úaçanki úaãd-ı èişret eyledim 142 4. Úaãr-ı èummÀna düşürdüm díde-bÀn aàyÀrımı MerdümÀnı óayretile àarú-ı èummÀn eyledim 5. Bunca mÀh u sÀl-i eyyÀmım güõÀr étdi tehí èÖrfiyÀ ÀyÀ niçün ben böyle àaflet eyledim -189FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Söyleşilmez yÀrile çün böyledir de’b-i úadím Baña genc-i àamda dil-dÀrıñ òayÀlidir nedím 2. Gör esen mi ey ãabÀ bildir baña cÀnÀnemi KÀkülünden bir hedÀyÀdır getür èanber şemím 3. Kanberimdir òÀl-i dilber Óaydar-ı èaşúım bugün ÕülfeúÀrım òÀmedir düldül baña ùabè-ı selím 4. Òaãm ile etmek cidÀl-i cengi düşmez şÀnıma Mısùar-ı mecmÿèa-i naômım baña cünd-i èaôím 5. èÖrfi çün söyler sezÀyı gÿş éden añlar beni Maèna-yı maømÿnuma ancaú éder fehm-i Fehím -190FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Gidelim seyre yine èazm-i gülistÀn édelim Güle bülbül biz o gül-çehreye efğÀn édelim 2. Sünbül-i yÀri òayÀl eyleyelim gülşende Bize åıklet véreyur èaúlı períşÀn édelim 143 64b 3. Heves-i laèl-i lebiyle içelim gel bÀde ZÀhidi naèrey-yi mestÀneye óayrÀn édelim 4. Burc-ı óüsn içre bulunmaz aña beñzer dilber Müddeèí varise gelsin beri óayrÀn édelim 5. Aàladım èÖrfi èadÿdan dédi şeh-nÀz éderek Gele dívÀna bugün cümleye dívÀn édelim -191Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. DídÀrına baàmaàa nigÀrıñ óaõer étdim Áyíneye èaksin düşürüb cilveler étdim 2. CÀnÀnı temÀşÀdayım el-yevm raúíbÀ Bu şíşe-i mevcÿda velí bir naôar etdim 3. Ben yÀrimi ùaleble ne gezem deştle kÿhı Çün beyt-i dili dilbere cÀy-ı maúarr éùdim 4. Gülşende hezÀr étdi muóabbet beni gÿyÀ BostÀnı ùaríúin òaber aldım güõer étdim 5. Gör kevkebe-i baòtıñı ey èÖrfi-i şeydÀ Bir gice ol gül òˇÀba gelüb síne ber étdim -192FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. áonce-i ümídi açsa bÀà-ı dehr içre nesím Bülbül-i gÿyÀ bezimde baña olurdı nedím 144 65a 2. áurbete düşdüm fütÀde yÀr yoú yÀran yoú ÓÀlim añsam sergüõeştin naúl éder rÿó-ı Fehím 3. Mÿ miyÀnıñ fikr éden èÀşıúda úalmaz úılca cÀn Böyle óÀlile ãırÀùı geçmege Allâh kerím 4. Áteş-i óasretile nÀr-ı iştiyÀúıñ sÿzişi Cismimi yandırdı çün pervÀne yaúar mı caóím 5. Mescid-i èÀlemde èÖrfi nice óayrÀn olmasun ÚÀimen õikrinde kimi kimini étdiñ muúím -193- MefÀílün MefÀilün MefÀílün MefÀílün 1. NiyÀz ettim bezimde raúãa çıktı yÀri ditretdim MiåÀl dÀ’ire-i sille urub aàyÀri ditretdim 2. Yazarken óín zülfüñ köhne èayyÀş olduàum bildim ÒaùÀ úıldım elimde raèşe vÀr pergÀrı ditretdim 3. Teb-i hicriñde ditrer gördi ol mekkÀre ben zÀrı Démiş hengÀm-ı vaãlımda ben ol bímarı ditretdim 4. İşitdim semè-i bezminde dolaşmış grimiş aàyÀrı Bir Àh-ı sÿz-nÀk étdim ki dilden nÀrı ditretdim 5. O cÀndan ayırub ey èÖrfi hamdülilâh murÀd üzre BoàÀzından èaduyı aãdım ammÀ dÀrı ditretdim 65b 145 -194MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Dédi èaşú dÀsitÀnıñ bilmezin dÀnÀyı söyletdim Anıñçün meclisimde Úayãile LeylÀyı söyletdim 2. ÒumÀrım fehm édüb sÀlÿs-ı mey-òÀne ãunub Beni söyler görünce dédi çoú mevtÀyı söyletdim 3. Meger kim cÀ-be-cÀ bÿs eylerimiş laèl-i dildÀrı Ne úanlar yutdum aàzın arayı ãahbÀ söyletdim 4. Edirne güllerinden olduàum yetmez mi bu şÀhid NezÀket ile açdım bülbül-i gÿyÀyı söyletdim 5. RiyÀø-ı dehr içinde var mıdır èÖrfi gibi üstÀd Şikenc-i ùurresiyle èörf édüb aèdÀyı söyletdim -195MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Úapuñdan dÿr édüb baòt-ı siyÀhım BahÀne ùÀlièimdir yoú günÀhım 2. Édüb èÀlí naôarla iltifÀtı Naôar étdi baña kendi nigÀhım 3. Sitarem pesde ùÀliè nÀ-müsÀèid Çıúar bÀlÀya BÀri dÿd-ı Àhım 4. Raúíb oldı arada vehm-i deryÀ èAceb düzdÀne bekler şÀh-ı rÀhım 146 5. Unutma èÖrfi gibi derd-mendi Seniñdir çün emir èÀlí-cÀhım 66a -196FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Eyledik bezmine varmaúdan o yÀrı keselim İncinür belki o gül-fem hele òÀrı keselim 2. Nev-bahÀr érdi niye açmadı gül-i bÀà viãÀl NÀleler eyleyelim zÀr-ı hezÀrı keselim 3. Çün girÀn olmadadır naòl-i dile berg-i firÀk İzdiyÀd olmaya dil àuããası bÀrı keselim 4. HÀvø-ı ümmíde aúar òun-ı sirişkim her dem Ey cefÀ-cÿ ne olur yoú yére cÀrí keselim 5. Ṭayy olundı bu àazel èÖrfi keselvérdi deyü Eylemiş òande meger rÿy-ı nigÀrı keselim -197FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtü FÀèilün 1. Óasret-i cÀnÀneden oldum ziyÀde pür-elem Etmez oldı meclise zírÀ o meh vaøè-ı úadem 147 2. HÀtif-i ilhÀm àayb étdi tesellí göñlüme BÀri der-òÀùırdır ol yÀriñ òayÀli dem-be-dem 3. Bülbül-i Àşüfte-i feryÀdım eyler bí-óuøÿr Kim yüzin göstermez ise bir daòi ol àonce-fem 4. èÁr u nÀmÿsı yolunda pÀyimÀl etsem nola RÀøıyım rüsvÀ-yı èÀlem olmaàa etsün kerem 5. AúrabÀ vü aãdiúa éder naãíóat èÖrfiyÀ Rişte-i sevdÀyı mümkin mi o dilberden kesem 66a Óarfü’l-Nÿn -198FÀèilÀtün FÀèilatün FÀèilatün FÀèilün 1. Çün èadÿ iàvÀ éder yÀr olduàıyçün neylesün Söyledir bezminde aàyÀr olduàıyçün neylesün 2. Yoú yere feryÀd éder bülbül şikÀyet eyleyüb Gül düşer çün üstüne òÀr olduàıyçün neylesün 3. ÇÀr ü nÀ-çÀr dil óaúíkat her ôuhÿrı bunlarıñ Saèd ü naós ü baòt ü idbÀr olduàıyçün neylesün 4. Şemè-i õÀtıñ pertevinden dönmede fÀnÿs-ı çerò Ebr ü bÀd ü çerò-i devvÀr olduàıyçün neylesün 5. Bulmadı bu èillete LoúmÀn ü EflÀùÿn èilÀc Derd-i èaşúa èÖrfi bímÀr olduàıyçün neylesün 148 -199MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. GülistÀn içre bülbül oldı Àşüfte fiàÀnımdan Unutdı lÀnesin ben dÿr olalı ÀşiyÀnımdan 2. BeyÀbÀna ãalub Àòir beni rÿzigÀr ammÀ Esen mi ey ãabÀ bilmem òaber yoú nev-civÀnımdan 3. Benim feryÀd ü zÀr ü nÀlemi èayb eylemiş nÀdÀn Ne bilsün ey göñül bígÀneler rÀz-ı nihÀnımdan 4. Ne bÀnÿ-yı ümmídile èarÿs-ı kÀm el vérdi Ne bir ãıóóat òaber var óÀãılı yÀre nişÀnımdan 67a 5. Nola hicriyle ey èÖrfi şeb olsa kisve-i cismiñ CüdÀyım òayli demdir kÀkül-i èanber-feşÀnımdan -200Geçmez der idiñ ey dil-i şeydÀ perimden àazelini naôma bÀèiå bu olmuşdur … èÖrfí-i derd-mendiñ dört ……….. dilbendi iki günde èazm …… étdiklerinde firúatleriyle bu ……….. naôm eylemişdir. Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Geçmez dér idiñ ey dil-i şeyd[À] siperimden Gör tír-i úaøÀ açdı zaòim tÀ cigerimden 2. Ey dil er-iseñ baàlama bel bu zen-i çeròe Kim yere düşüb çÀr güher zer kemerimden 149 3. EnvÀè-ı ãafÀ çıúdı gözümden kuóÿl-ÀsÀ BÀrÀn-ı sürüò dem-be-dem akdı baãarımdan 4. èAynimde degil idi benim mÀcerÀ-yı ğam äad cÿy ôuhÿr eyledi bu çeşm-i terimden 5. Aàlar deyü ùaèn eylemeñiz èÖrfi-i zÀra Yas étdi felek bile benim bu kederimden -201FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Õevú-i bÀà eyler egerçi bÀà-bÀn Gör ne otlar yoldurur aña cihÀn 2. Leyli gösterse yüzin Mecnÿn éder Murà-ı sevdÀ serde eyler ÀşiyÀn 3. Bir lebi Şíríne kim FerhÀd olur Tíşe-i Àhile eyler terk-i cÀn 4. İki gün bir bezm-i èayşe gelse yÀr Çün peri olur üçünci gün nihÀn 5. èÖrfiyÀ gülşen mekÀn eyler hezÀr Kuşça cÀnı úalmayub eyler figÀn -202FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. ÁşinÀyım dilbere bígÀneler reşk eylesün CÀy-gÀhı sínedir kÀşÀneler reşk eylesün 150 2. Şemèa-i kÀfÿr olub mihrÀb-ı dilde gerdeni DÀèimÀ endíşeñe pervÀneler reşk eylesün 3. Gösterir gÀhice halúa-çín édüb gísÿların Zülfünüñ zincirine dívÀneler reşk eylesün 67b 4. Nukl-i bezmim bÿs-ı laèl-i dil-rübÀdır her zemÀn Arúasından çatlasın kestÀneler reşk eylesün 5. Mest-i èaşk-ı óayret-efzÀyı leb-i dil-dÀrile èÖrfiyÀ şol neş’eñe mestÀneler reşk eylesün -203Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü FÀèilün 1. Aúsa miyÀn-ı ãuffede şÀdü’r-revÀn revÀn Gitse gürÿh-ı àam daòi bizden yegÀn yegÀn 2. Açsa niúÀb-ı zülf-i siyÀhkÀrın ol Àfet Baksa o çeşm-i fitneye díde yamÀn yamÀn 3. Bir ãubó idi gösterdi cemÀl-i ÀfitÀbesin Dil vérdim o òurşíd-i cihÀna cihÀn cihÀn 4. Bir õerre zevÀl érmez idi óüsn-i dilbere Rahm eylese èuşşÀúına her nev-civÀn civÀn 5. äabr édebilür mi buña èÖrfi gibi èÀşıú TÀ nÀfe degin síne-küşÀda amÀn amÀn 151 -204MeèfÀílün FeèilÀtün Feèÿlün 1. ŞehÀ sen Àfet-i devrÀn imişsin Güzellik ceyşine sulùÀn imişsin 2. èAzíz étdiñ beni lûùfuñlÀ cÀnÀ Meger sen Yÿsuf-ı KenèÀn imişsin 68a 3. ŞifÀ étdi bu bímÀra lebiñden ṬabíbÀ derdime dermÀn imişsin 4. Dédiler ay ùutuldı nıãf-ı şebde Bu şeb kimde èaceb mihmÀn imişsin 5. Edüb esrÀrıña èÖrfi-i şeydÀ Meger kim cÀn içinde cÀn imişsin -205Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün (?) 1. Var gerden-i síminde anıñ bÿy-ı yÀsemen Fül yÀsemíndir ol tÀze gül-beden 2. èÁşıú doúunma destile pÀlÿde-i terdir Cism-i mülÀyemetle leùÀfetle penbeden 3. RuòsÀrınıñ evãÀfın işitmiş gibi me’vÀ Her laóôa gezer kÿyını hefte-sekiz èaden 4. Ol Àb-i rÿy-ı èÀlem eger vÀdiye çıúsa Neşv ü nemÀya söz mi úalur müjdeler çemen 152 5. Feyø-i nesím-i óaøret-i BÀri’yle göründi Açdı niúÀbın èÖrfiye gül-çehre-i süòan -206FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèílün 1. Ol perí gül gibi òandÀn olmasun yÀ neylesün Bülbül-i şeydÀ da giryÀn olmasun yÀ neylesün 68b 2. ÒÀr-ile ülfet éder ol àonce-fem gül-zÀrda Dídeden eşkim firÀvÀn olmasun yÀ neylesün 3. Dem-be-dem baàrın yaúar dÀà-ı àam-ı èÀşıúlarıñ Ney gibi èuşşÀú-ı nÀlÀn olmasun yÀ neylesün 4. PÀdişehdir dÀmeniñ bÿs etmege nevbet mi var Bendeler òÀk-ile yeksÀn olmasun yÀ neylesün 5. Gösterir perçem ucın ol şÿò-ı fettÀnım baña èÖrfiyÀ diller perişÀn olmasun yÀ neylesün -207Bir duòter-i zühre-aòter der-i germÀbeden cÀn gibi hemÀn çıúub eùrÀfı seyrÀn ü èÀlemi óayrÀn étdikden ãoñra peri gibi der-i óammÀmda nÀbedíd ü pinhÀn olmaàla bu àazel naôm olunmuşdur. FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Çıúdı germÀbe derinden yine bir Àfet-i cÀn Rÿy-ı gül àonce-dehen sínesi Àyine hemÀn 153 2. áamzesi tír-i úaøÀ gibi mü’eååir cÀna İki ebrÿları İstanbÿl işi iki kemÀn 3. Lebleri sÀàar-ı aómer nite kim kÀse-i Cem äundı bir bÀde kim etdi beni mest ü óayrÀn 4. CÀme-i aàı anıñ dÀm-ı dil-i èÀşıúmış Óalúa-i zülfe döküb dÀne-i òÀlin fettÀn 5. Görmedim böyle nigÀrı nice demdir raènÀ Günde bí-óad gül açar gerçi gülistÀn-ı cihÀn 6. Daòi vaãf eyler idim òıyre getürdi çeşme Pertev-i óüsn anıñ nÿr-ı mihirden tÀbÀn 69a 7. èÖrfi germÀbeden inmişdi göründi gitdi Bir perí idi meger oldı gözümden pinhÀn -208FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Yüz çevirme dilberÀ bu bende-i díríneden Görelim bir kez ne ãÿret görinür Àyineden 2. Õümre-i èuşşÀúıña úıldıñ beni mehter şehÀ Kÿs u ùablıñ çalınur nevbet-be-nevbet síneden 3. Òaãm-ı dÿna eyleme cÀnÀ nigÀh-ı iltifÀt İşler işler tír-i müjgÀnıñ dil-i pür-kíne 4. TÀr-ı zülfüñ setr éder seyre cemÀliñ gencini Bir ùılısm-ı mÀrdır kim görilür gencineden 154 5. èÖrfiye göstermediñ bir heftedir dídÀrıñı İètimÀd eyle óesÀb ét cilve-i Àõíneden -209MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. ŞarÀb-ı èaşú-ı dilber var òamr ey dil yasÀà olsun Ben ÀzÀd eyledim peymÀne’i varsın çirÀà olsun 2. Beni èuşşÀk içinde iòtiyÀr etmiş meger zülfi èAceb bend oldum ol dÀma nigÀrıñ yüzi aà olsun 3. Dehen-bÿsı müyesserdir ney-ÀsÀ síne pür-dÀàa Éderse meróamet çoú yaúmaàa bÀri du-dÀà olsun 69b 4. NigÀhı iltifÀtıdır degişmem cümle dünyÀya Yeter bir gÿşe-i çeşmi güzellerde buçaà olsun 5. Ne àam şimdengerü èÀlem raúíbiñ olsa temlíki Yemín etmiş viãÀle èÖrfiyÀ dünyÀda ãaà olsun -210FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Sünbül açıldı bahÀr érdi cinÀn oldı cihÀn SÀyeler her birisi oldı müferrió eyvÀn 2. Tÿà-ı şÀhí çıúarub ravøaya sulùÀn-ı bahÀr Bezedi taòt-ı çemen-zÀrı úurıldı dívÀn 155 3. Cümle rÀóatda ola vaút-i şerífimde déyü Gönderüb peyk-iãabÀyile mü’ekked fermÀn 4. Açalım díde’i nergis gibi sÀúi kerem ét CÀmı ãun nÿş édelim şimdi şarÀb-ı reyóÀn 5. Dem-i cÀn-baòş ise ey èÖrfi nola feyø-i bahÀr èAyn-ı èibret ile baú cümleye érdi nev-cÀn -211MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. ŞehÀ seyreyledim óüsnüñ murÀdım üzre dilbersin ÓayÀlim ãafóasında naúş olan dildÀra beñzersin 2. MetÀè-ı vaãlıña mÀlik olanlar bilmemiş úıymet Nüúÿd-ı ekşimi vérdim saña benden ne istersin 70a 3. Görüb rÿyuñda òayÀliñ dÿd-ı Àhım çıúdı èayyÿúa Yaúarsın èÀşıúı zírÀ güzellik içre èanbersin 4. Mürüvvet eylesen úÀnÿn olur èuşşÀúa sulùÀnım MelÀóat kişverinde Òüsrev olduñ bellü serversin 5. Mükedder eylesin èÖrfi dehÀnıñ vasfını cÀnÀ Ki medóiñde óalÀvet var èaceb úand-i mükerrersin -212MefèÀílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Serír-i şívede òÀúÀñ-ı devrÀn MelÀóat kişverinde şÀh-ı òÿbÀn 156 2. Göñül uàruladı ãandÿú-ı dilden Alub varımı şimdi úaldım óayrÀn 3. Óuøÿr-ı na’ib —i úÀøí-i èaşúa Buyur kim varalım óaãmile gÿyÀn 4. Ne alurlar güher úısmından ekşim YÀòÿd kÀlÀ-yı varım bunca fettÀn 5. Gelürler yanıma daèvÀda elbet ŞehÀdet eylemez mi şevú ile cÀn 6. Görünce èarøuóÀl-i bí-mecÀli Seniñdir lûùf u iósÀn ile fermÀnè 7. DuèÀ-gÿy-ı devÀm-ı devletiñdir Deriñde bendeñ èÖrfí-i duèÀ-òˇÀn 70b -213FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Yüz bulub çıúmış ruòuñ üzre o òÀl-i èanberín Eylemiş ruòsÀrıñı cÀnÀ SüleymÀní nigín 2. Tíàin èüryÀn eylemiş àamzeñ bakılmaz çeşmiñe Çok tesellí eyledim olmaz nidem göñlüm emín 3. Gerdeniñde kakülün ucın baña dÀm eylediñ Geçmezim öyle boàazdan olsa biñ yerde kemín 4. Yaza yaza vech-i taóríri yüzüñ gördüm seniñ Naúd-i èaşúıñ aldım ammÀ göñlümi vérdim rehín 157 5. Oúuyub òandÀn olur àonca-fem ÀåÀrımı Çünki tÀze gül açar ey èÖrfi bu tÀze zemín -214FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Gör belÀyı yine bir dilbere oldum meftÿn KÀküli fikri éder her gice èaúlım şeb-òÿn 2. Nice şíveyle geçer ben daòi benden geçerim Úalurum óayretile òÀne-i àamda maózÿn 3. èÖmri çoú olsun éder baña mürüvvetle nigÀh Neyleyeyim àamzeleri baàrım eyler pür-òÿn 4. Çeküb Ààÿşa désem óÀlimi tenhÀda aña Lûùf éder idi o meh olmuş işitdim mey-gÿn 5. Ṭaèn-ı düşmen eger olmasa arada mÀniè èÖrfi-i zÀrı viãÀlile éderdi memnÿn 71a -215FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Áh cefÀ-cÿ çeşmiñ Àfet bir èaceb mekkÀresin Dilde cevriñ çoú görünmez baú dilerseñ yÀresin 2. Tír-i àamzeñ úaldı zaòm içre oñulmaz yÀreler Bir èilÀc olmaz baña bildim ki elmÀs-pÀresin 158 3. Ayda bir taúlíd éder ebrÿña ey meh-rÿ hilÀl Yerle gök mÀbeyni var bilmez meger kim arasın 4. Úaãdım aàyÀrı izÀle eylemekdir dûstum At èadÿnuñ al elinden bir yaña àaddÀresin 5. Em dédiñ dil-òasteye sükker dehÀnıñ ey ùabíb èÖrfi-i bímÀrıñ ey dilber bilürsün çÀresin -216FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Árzÿda dil o şÿòı rÿz u şeb giryÀn iken Her temÀşÀda vücÿd Àzürde-i müjgÀn iken 2. Dem-be-dem pervÀnesin yaúar çerÀà-ı óüsnüñe CÀn atarlar bir nigÀha Àteş-i sÿzÀn iken 3. Dédiler daòme açılmış mÀl bulmuş maàribí Merdüm-i díde şikÀf-ı síneye óayrÀn iken 4. Mÿ miyÀn endíşesinde òÀùırım oldı şikest Fikr-i gísÿ-yı períşÀnile dil vírÀn iken 5. Çün èazíz eyler seni èÖrfi ZüleyòÀ-yı òulÿã Gördügüñ rü’yÀda ekåer Yÿsuf-i KenèÀn iken 71b 159 -217FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Gÿş éder ise o gül ben bülbülün zÀr olduàın Faòr éder sünbülle dÀmÀnı pür-òÀr olduàın 2. Çün be-dídÀr olmada dÀ’im òayÀli dídeme Úorúarım dilber òayÀlin istemez yÀr olduàın 3. Sínemi açdım úo zaòm ursun òadeng-i àamzesi Bilürüm ol úÀşı yÀyıñ çeşmi tÀtÀr olduàın 4. Sevmiş ol meh-rÿ işitdim bir nigÀrı ditredim CÀnımıñ fehm eyledim yÀre òırídÀr olduàın 5. èÁşıú oldürme dédim ol şÀha dédi òışmile Var mıdır èÖrfi seniñ dehr içre òünkÀr olduàın -218FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Bir èaceb endíşedir àurbetde efkÀr-ı vaùan èAndelíb-i cÀn éder elbette eõkÀr-ı vaùan 2. äad hezÀr àurbetde iken durmayub feryÀd éder Zer úafesden òoş degil mi bülbüle òÀr-ı vaùan 3. BÀà-ı firúatde eger bir àonce-fem görsem hemÀn ÓÀãıl olur dil diraòti üzre gülnÀr-ı vaùan 4. Kevåer ırmaàı gelir mi èaynime sensiz benim Kim serÀb oldı bu yerde baña enhÀr-ı vaùan 160 5. èÖrfiyÀ àurbet nedir fehm eylesin ehl-i dilÀn Dilde bir mübhem muèammÀ oldı esrÀr-ı vaùan 72a -219Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Girmez düşüme yÀri òayÀl eyledigimden Òaôô eylemedi seyr-i cemÀl eyledigimden 2. Bÿs édemedim laèl-i ãafÀ-baòşını gitdi Dil-teşnelere vaãf-ı zülÀl eyledigimden 3. Gÿşına girüb nÀlelerim meróamet etmiş Derdiyle bu şeb çeşmi hilÀl eyledigimden 4. Yapılmadı vuãlat ile óayfÀ ki derÿnum Bíhÿde yere fikr-i muóÀl eyledigimden 5. Uyòuyı óarÀm eyledi ey èÖrfi cefÀsı Etdiklerini yÀra helÀl eyledigimden 72b -220Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Vérdik şarÀbı dilbere güftÀra başlasın ŞeydÀları Àşüfte olub zÀra başlasın 2. YÀriñ òiùÀbı semè-i dile ùurfe naàmedir Geh iltifÀt ü gÀhice ÀzÀr başlasın 161 3. ÓÀ’il olur mı èÀşıú u maèşÿúa bir mekÀn AèdÀ dilerse arada dívÀna başlasın 4. ŞÀhıñ murÀdı rÿóa imiş sür piyÀdeyi Úaçın öñünce bildigi reftÀra başlasın 5. Bir tıfl-ı dil ki èÖrfi gide mekteb-i èaşúa Ebced yerine şevúile eşèÀra başlasın -221FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. GülèiõÀr-ı ruòuñuñ şevúine ey àonce-dehen Bülbül-ÀsÀ éderim nÀle’i gülşen gülşen 2. Seyre èazm eylesem ey àamzesi òÿní sensiz Ravøalarda baña òançer görinür her sÿsen 3. Maşrıú- gerden-i berrÀúıña pervÀne benim Reşk éder böyle semen cismiñe her símín-ten 4. Nice inkÀr ile dérdim yeñile aàyÀrıñ İntisÀb etmege gül cÀmeñi kim idi diken 5. Seyr-i gül-zÀra èaduyile gidersin tenhÀ èÖrfi-i zÀra revÀ mı ola kühen mesken 73a 162 -222FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. SÀdeler giyse vü reftÀr etse servim ber-çemen äanurum bir servi aàÿşa çekübdür yÀsemen 2. Öyle bir pÀlÿde-i terdir letÀfetle anıñ Cismine el degmedi ammÀ mülÀyim penbeden 3. Nerm éder Àhen-dilÀnı síne èüryÀn eylesem Etmesün Àzürde yÀ Rabb anı tÀr-ı pírehen 4. Düşmesün hicrile tíà-i òÀra şeydÀ bülbüli Ola her dem tÀze bir öyle vücÿd-ı gül-beden 5. Nice FerhÀd olmasun èÖrfi gibi èÀşıúları Görmedim dünyÀda anıñ gibi bir Şírín-dehen -223FÀèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün (Faèlün) 1. Bezm-i efkÀra gelirse òÿbÀn RamaøÀn olduàın añmaz şabÀn 2. Dükenür şíşe-i dilden ãabrı Olsa úum ãaàışı ãabra imkÀn 3. Etmez imsÀk viãÀline anıñ El ãunar nièmet-i cÀnÀna hemÀn 4. Meh-i nev gibi görüb ebrÿsın Birden eylere iki èıyde úurbÀn 163 5. RamaøÀniyye murÀd étdi o şÿò Oldı èÖrfi bu àazel bÀ-fermÀn 73b -224MefÀèilün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Saña òoşdur benim nÀlem beni ÀzÀdı neylersin Giriftiz zülfüñe çün ney èaceb feryÀdı neylersin 2. İşÀret eylemişsin ceyş-i müjgÀna bu eånÀda PeríşÀn eyledi dil kişverin imdÀdı neylersin 3. Ki sensin píşe-kÀr-ı nÀz ü şíve ey cefÀ-kÀra Bu nÀz ü şíve’i taèlím içün üstÀdı neylersin 4. Démişsin bir hediye vérmedi ben zÀr içün cÀnÀ Yetişmez mi saña cÀn u dilim írÀdı neylersin 5. ŞikÀr etmekse úaãdıñ murà-veş bu èÖrfi-i zÀrı Dü çeşmiñle nigÀh ét àayrı bir ãayyÀdı neylersin -225FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Buldum èaşúın èÀúıbet mey-hÀnesin Ey göñül ammÀ èaceb mestÀnesin 2. Şuèle-i şemè-i ruò-ı dildÀrda äubóa dek her gíce sen pervÀnesin 164 3. Yanmaàı yaúılmaàı èayb eylemeñ Çünki pervÀne degilsin ya-nesin 4. CÀnını úurbÀn éder üftÀdeler ÁşikÀre göricek cÀnÀnesin 5. Bir emÀnetdir bu sırr-ı èÀşıúÀn Açma èÖrfi söyleme efsÀnesin 74a -226FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Çeşm-i giryÀnım benim hicriñle mercÀn olmasun İstemem cÀnÀ yüzüñden günde bir kan olmasun 2. Güldürür aàyÀrı yoòsa aàlamañ müşkil degil Eyleme àam-gín èadÀ şÀd u òandÀn olmasun 3. èÁşıú-ı bí-çÀreñi yandırmasun dÀà-ı àamıñ NÀyile dem-sÀz olub hüznile nÀlÀn olmasun 4. Rüèyetimle ey zemÀnıñ Yÿsufı eyle èAzíz Óasretiñle òÀne-i dil beyt-i aózÀn olmasun 5. Gel òarÀb etme dil-i èÖrfi-i zÀrı cevrile ÁşiyÀnıñdır şehÀ bíhÿde vírÀn olmasun -227FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Ruòlarıñ seyr eylesin BÀà-ı gülistÀn isteyen èÁrızıñ úılsın temÀşÀ verd-i òandÀn isteyen 165 2. èAks-i gül-fÀmıñla peymÀne olupdur laèl-gÿn Lebleriñ görsün bezimde laèl-i mercÀn isteyen 3. Olmuşum bímÀr-ı firúat der-firÀşım ey ùabíb İşte bu dil óastedir her demde dermÀn isteyen 4. ÒÀõıúından èilletin ketm eyleyen bulmaz devÀ Óaste-i èaşúım benim dídÀr-ı cÀnÀn isteyen 5. Gülşeni Àrzÿ édüb “azm eyledi èÖrfi seóer Yanıma gelsin benim Àşüfte yÀrÀn isteyen 74b -228FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün (Faèlün) 1. Görse ruòsÀrıñ eger bülbül-i cÀn Úafes-i tende olur óaú-ÚurèÀn 2. Görmesem òande lebiñ àoncesini Teng olur başıma bu kevn-i mekÀn 3. Gül-ruòuñ şevúine düşdüm yoòsa Öldürürdi beni àamla hicrÀn 4. BÀàa çıú aça ruòuñ gül-zÀrı Çünki girmez ele böyle devrÀn 5. Gül-èiõÀrıñ beni söyletdi yine Eylediñ èÖrfi’i Àşüfte hemÀn 166 -229MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Dil-i èaşıú çü nÀfe òÿn-ı dille müşg-bÀr olsun äabÀdan kÀkül-i èanber-feşÀnı tÀrumÀr 2. Açılsın gül-ruòı òandeyle gül-zÀr-ı ãafÀyide O şevúile göñül şeydÀ vü Àşüfte hezÀr olsun 3. Úayır (?) feryÀdım gÿş eylemezse şimdi cÀnÀne Dem-À-dem òÀùırımda tek benim ol gül-èiõÀr olsun 4. Fetíl-i zaòm-ı sínem àamze-i sÀóib-úırÀnídir NigÀh etsün baña cÀnÀne cismim raóne-dÀr olsun 5. TemÀşÀ-yı çemen-zÀra giderken èÖrfi seyreyler CemÀlin gösterir elbet hezÀra nevbahÀr olsun 75a -230MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Bu göñlüm beytiniñ mihmÀnı sensin Anıñçün cÀnımıñ cÀnÀnı sensin 2. Belí sensin éden dil-óaste cÀnÀ Yine her derdimiñ dermÀnı sensin 3. Gül-i nÀzendesin her èandelíbe HezÀrıñ nÀle vü efàÀnı sensin 4. FütÀden baór-ı fikre nice düşmez CihÀnıñ fitne vü fettÀnı sensin 167 5. Sirişkile eziyet vérme yÀre O güldür èÖrfiyÀ bostÀnı sensin -231-16 Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Dil pÀre göñül zevraúın ÀyÀ ne çekersin Şimdengerü girdÀbile èummÀna çekersin 2. PervÀne olub şem-i ruòı şevúine yÀriñ BíçÀre anı Àteş-i sÿzÀna çekersin 3. Cevr etse de şeúvÀ édemem çünki perídir Yer étdi göñülde dil-i vírÀna çekersin 4. Bend oldum o yÀriñ ser-i gísÿsuna tenhÀ Zencír-i siyeh zülfüni dívÀne çekersin 5. Vaãlını temennÀda güher naômımı görmüş Óaúúımda dédi ãubóa-i dürdÀne çekersin 6. Çün pentere(?) şehbÀz-ı nigehden úaùı dÿruz ÚullÀb-ı óaúíúat yine cÀnÀ ne çekersin 7. HengÀm-ı çerÀàÀn èaceb èişretdesin èÖrfi Kim lÀle gibi sÀàar-ı şeş-hÀne çekersin 16 Bu àazel varak 112b’deki àazeldir. Kafiyelenişinden ötürü bu kısma alınmıştır. 168 -232Óarfü’l-VÀv FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Kÿhdan ãaórÀya cÀrí olma hem-vÀre ãu Érdi çün alçaàa yüz sürmegile dídÀra su 2. ṬÀlib-i cÀnÀn olan èÀşıúda varlıú var mıdır Maóv éder deryÀya cismin dem-be-dem bí-çÀre ãu 3. Óasret-i lÀèlile ben gitmek revÀ mı teşne-leb Dÿãlar raóm eylesin vérsün baña bir pÀre ãu 4. Nola aúarsa sirişkim cÿyı pÀy-ı dilbere Aúagelmişdir gözüm incinme her gül-zÀre su 75b 5. èÖrfi gibi geşt éder dünyÀyı ãu çün sÿbesÿ Şevú-i laèl-i yÀrile oldı hele ÀvÀre ãu -233MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Dem-À-dem yüz vérirsin kÀküle maóø-ı òatÀdır bu PeríşÀn eyleme èuşşÀkı şÀhım bir recÀdır bu 2. Yeter àonce-ãıfat dil-teng olan gül-zÀrı èÀlemde Açar her ùabè-ı nÀşÀdı esen bÀd-ı ãabÀdır bu 3. Nola keyfiyet-i laèliñ bulunmaz ise sÀàarda Gül-i óamrÀya beñzer óoúúa-i cÀm-ı ãafÀdır bu 169 4. NigÀh etmek ne mümkin mest-i yÀre diúúÀtle Baúılmaz neyleyim ammÀ müji tír-i úaøÀdır bu 5. Baña raóm etmediñ çoúdan görüb óÀl-i períşÀnım Esirge èÖrfi-i zÀrı úapuñda bir gedÀdır bu -234MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Ne vaóşílik éder ol çeşm-i Àhÿ èAceb bilsem neden úaçar o meh-rÿ 2. Kemínim yoú benim ÀmÀde kendi ŞikÀr eyler beni ol tÀr-ı gísÿ 3. NesímÀ bÿ yayıldı çünki òalúa Muèaùùar eyledi dünyÀyı òoş bÿ 76a 4. CemÀl èarø eylese bir kerre farøÀ Çıúar her gÿşeden biñ naère-i Hÿ 5. Elem çekme firÀú-ı yÀra èÖrfí NihÀndır Àdemíden her perí-rÿ -235MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Bize yoú iltifÀtıñ ey cefÀ-cÿ Yanıñda it gibi düşmenler ulu 170 2. Siyeh çeşmín görüb ãaórÀya düşdi Òotenden geldiler ãan çifte Àhÿ 3. Taóammül édemem bÀr-ı firÀúa ØÀèifim dilberÀ çün tÀr-ı gísÿ 4. Görürsem Àb-ı rÿyuñ girye etmem Durur bunda efendi her aúan ãu 5. Mürüvvet vaútidir lûùf eyle cÀnÀ Úadímí èÀşıúıñdır èÖrfi yÀ Hÿ -236Bir kelb-i øaèíf cÀn vérir iken Hÿ deyü birkaç defèa naère urub terk-i mezbele-òÀne-i fenÀ etmekle bu àazel naômına bÀdí oldı ey èÀşıú u ey ùÀlib-i Óaúú maèlÿm ola ki cümle eşyÀ õikr ü tesbíóe me’mÿrlardır gerek úamu óayvÀnÀt ü cemÀdÀt. FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Cümle eşyÀ õikr éder dil-dÀrı Hÿ Çün güzeldir her güzelden BÀri Hÿ 2. Cevr-ile öldürse èuşşÀúın eger CÀn vérince étdigi eõkÀrı Hÿ 76b 3. Her nüfÿsun ãoñ deminde yÀrile Baúmayub cÀnÀ éder iúrÀrı Hÿ 4. Kelb-i taókír eyleme òod-bín olub Oldı Àòir demde çün eõkÀrı Hÿ 171 5. Bir èaceb dilberdir ol mümtÀz kim Dér aña dehriñ úamu dil-dÀrı Hÿ 6. Baña cevrin gerçi taómíl eyledi Úıl taóammül èÖrfiyÀ her bÀrı Hÿ -237MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Ne siór étdi baña bilmem o meh-rÿ Ne ãabrım úaldı ne rÀóat ne uyòu 2. Ne ùÀúat úaldı cismimde ne dermÀn Olub vird-i zebÀnım yÀr-i men Hÿ 3. Gözümden cÿy-bÀrıñ çıúdı õevúi Çün oldı hicrile eşkim aúarãu 4. èAceb sevdÀya düşdi dil-i fütÀde Baña dÀm oldı çünkim zülf-i òoş-bÿ 5. Hele öpdirdi Àòir èÖrfi yÀrı Nice iàvÀ ile aàyÀr-ı bed-hÿ 77a 172 Óarfü’l-HÀ -238MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Ruòuñ Àyíne-i õÀt-ı ÒudÀdır yÀ Resÿlallâh O sırrıñ maóremi ehl-i ãafÀdır yÀ Resÿlallâh 2. Gözümde perde-i àaflet göñülde ôulmet-i èiãyÀn Dü çeşmi nÿr u fer vér bí-øiyÀdır yÀ Resÿlallâh 3. KebÀirle ãaàaír èilletimdir çün devÀ senden Óadíå-i raómetiñ maóø-ı şifÀdır yÀ Resÿlallâh 4. GünÀhım çoúluàun añdım belim bükdüm kemÀn-ÀsÀ ÒacÀletden ülf-i úadem dütÀdır yÀ Resÿlallâh 5. Yüzüm yoú varmaàa dergÀhıña lûùf eyle èÖrfiye Dü èÀlemde seniñ kÀrıñ èaùÀdır yÀ Resÿlallâh -239FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Cümle düşmenlerimiz dil keser inşÀ’allâh Görür ol vaút-i sürÿrı naôar inşÀ’allâh 2. Merdimiz şekl-i àaríbÀnede pÀy-i devlet ÒÀne-i pür-àama bir gün baãar inşÀ’allâh 3. Óasret-i yÀra taóammül gibi olmaz òoş rÀy Vaút-i sÀèatle éde çün güõer inşÀ’allâh 173 4. MübtelÀ’iz éderiz vaãlı temenní Óaúdan Ola tedbíre muvÀfıú úader inşÀ’allâh 77b 5. Bula ey èÖrfi revÀcın gün ola kÀle-i fem ØarÀr étmez güher-ÀsÀ hüner inşÀ’allÀh -240MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. İlÀhí òÀùır-ı maózÿnumı àamdan òalÀã eyle İlÀhí díde-i giryÀnımı nemden òalÀã eyle 2. İlÀhí tír-i ekdÀrile mecrÿó olmasun sínem İlÀhí zaòm-ı àamdan aña merhemden òalÀã eyle 3. İlÀhí èuúde-i müşkillerimi óall éden sensin İlÀhi àuããa-i kÀbÿs-ı aèôamdan òalÀã eyle 4. İlÀhí fikr-i fÀsidden ola endíşem ÀzÀde İlÀhí göñlümi şÀd eyle mÀtemden òalÀã eyle 5. İlÀhí èÖrfi-i àam-òˇÀrı òurrem eyle lûùfuñla İlÀhí iki èÀlemde úamu semden òalÀã eyle -241FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Çünki Àb-ı zindeden vérilmedi İskendere èAyn-ı èÀlemde bir içim ãu bulunmaz bizlere 174 2. NÀlemi gÿş eyleyüb etmez teselli lûùfile Hicrile göz yaşım aúdı hiçbir olmaz yerlere 3. Óalúa óalúa dÀm édüb zülfeyn-i ruòsÀrın o şÿò Gör MüselmÀnı esír etmek diler kÀfirlere 4. Beslenür itler gibi aèdÀ der-i dil-dÀrda Bir gice àÀyet doúundı atılub òÀùırlara 5. Rÿz u şeb ey èÖrfi meddÀó-ı cemÀl-i dilberiz Eylemez mi şÀh olan lûùf u kerem şÀèirlere -242FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Düşdi göñlüm yine bir şívesi çoú fettÀna Diyemem óÀl-i diger gÿnumı bir yÀrÀna 2. èÁşıú öldürmege òançer ùaúınur görmüşler äaúınub úoròu düşürme dil-i şeydÀ cÀnÀ 3. Áteş-i hicriñe ùÀúat yoàiken dillerde Şimdi nÀr-ı ruò-ı yÀre bu úadar pervÀne 78a 4. DÀma düşsün dér iseñ ol gözi şehbÀzı dilÀ RÀm olur dÀne-i zerle hele gönder aña 5. èÖrfiyÀ şimdiki èaãrıñ güzelini ãaydı Zer ü símile imiş söyleme hiç yÀbÀna 175 -243MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Ol Àteş-pÀre dilber her úaçan çıúsa çemen-zÀra Ça’ir ça’ir yanar èaşú Àteşinde nice bí-çÀre 2. LibÀsı Àteşí aùlas muúaddem şÀlimiş ammÀ Yaúar parıl parıl her kez baúılsa rÿy-ı dil-dÀra 3. Muóabbet nÀrı ey pervÀne bezminde söyünmez hiç Yaúıl raóm eyle şÀyed óÀliñe baú şemè-i ruòsÀra 4. Neler eyler gör-indi saña şimden ãoñra ol Àfet ÒayÀlin gösterir her yÀne baúsa çeşm-i neôôÀre 5. Dile úundaú bıraúmaú úaãd ederse èÖrfiyÀ ol şuò Giyer kibrítí cübbe nÀr olur ãarılı yek-pÀre -244Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Döndüm àubÀra pÀdişehim rÿzgÀrile Úaldı yoluñda dídelerim intiôÀrile 2. GirdÀb-i óayret içre düşürdi beni efkÀr Bilmem olur mıyım yine òurrem kenÀrile 3. Gül deyü éderler baña ibrÀmı aàlasam Gül-zÀr-ı òayÀlimde görüşdüm hezÀrile 4. CÀnÀ bu àuããa eyledi ben zÀrı bí-mecÀl Bí-tÀb ü ùÀúat oldı vücÿd Àh ü zÀrile 176 5. İósÀn éderse èÖrfi èaceb mi o şeh-levend Bu èarøuóÀli vérdim aña iètiõÀrile -245FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Bir küçük dil-dÀra düşdi bu dil-i şeydÀ yine Eyledi mülk-i dili her àamzesi yaàma yine 2. Síneme çekdim ciger kÿşem gibi bir úaç gice Bilmezem eyler miyim ol demleri ióyÀ yine 78b 3. Varise úalmış lebinde şír-i mÀderden eåer Leõõeti bÀúí dimÀàımda benim óÀlÀ yine 4. Çekdim ÀàÿşÀ miåÀl-i lÀle hem bÿs eyledim Aldı firúat dÀyesi elden démez mÀmÀ yine 5. Gel úuzum çıúma úoyundan èÖrfi-i şeydÀ seni Sínesinde beslesin ey dilber-i raènÀ yine -246Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. YÀ Rabb bize her sÀye-i bÀà-ı irem ile Servi-[i] ser-efrÀzı çemende èalem eyle 2. Ey berg-i bahÀr aúça niåÀrıñla bu mevsim ErbÀb-ı ãafÀya nice yüzden kerem eyle 3. Úıl ùaró-ı tekellüf beri gel sÀúi-i gül-rÿ PeymÀne’i devr éde bize bir bezm-i Cem eyle 177 4. Bu demde hemÀn cÿş [u] òurÿş ile òum-ÀsÀ Al destiñe ey dil meyi kim defè-i àam eyle 5. Ey èÖrfi yeter sevmege bir dilber-i mümtÀz Bir àayri heves etmemege ãad úasem eyle -247Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Aldım òayÀle óüsnüni geldi yaúínime Girdi ne deñlü vaóşí ise çün kemínime 79a 2. HengÀm-ı seóer çıúsa gülistÀna o meh-rÿ Raóm eyleridi nÀle vü zÀr-ı óazínime 3. TenhÀdadır Ààÿş-ı miyÀnı nice mümkin Teklíf-i viãÀl édemedim nÀzenínime 4. äoldı àamıñile ten dér isem etmez iètimÀd äaà olsun inanmaz ise bunca yemínime 5. Ey èÖrfi görüb baèøı eóibbÀ naômıñı Taósín ü pesend eylediler nev-zemínime -248- Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Meftÿnuñ olanlar saña giryÀn ara yerde BígÀne gezer şevúile òandÀn ara yerde 178 2. AàyÀrı édüb lûùfuñ ile şÀd ü feraò-nÀk EyvÀhıña fütÀdıñ ola óayrÀn ara yerde 3. áavàÀ-yı muóabbetde cídÀl eylemek olmaz ZírÀ ki şeóÀ òançer-i bürrÀn ara yerde 4. Gülşende éder àonceleriñ òÀr-ı ãafÀsın Bí-hÿde hezÀr etmede efàÀn ara yerde 5. Sen dÀà açub síne-i èÖrfiye àamıñla Ney gibi olur óüznile nÀlÀn ara yerde 79b -249MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. HümÀ-yı neş’eye yok ÀşiyÀne Uçar durmaz gider çün ÀsümÀne 2. Taóammül eyle ey dil zaòm-ı yÀre Òadeng-i àuããaya olduñ níşÀne 3. Melÿl olma göñül evzÀè-ı çeròe Budur her yerde aóvÀl-i zamÀne 4. Tefaòhur eyleyen manãıbla cÀhil Gerekdir òÀr bu dullÀb-ı cihÀna 5. Gider ey èÖrfi aàyÀr-ı göñülden Naãíóatdir sözüm bulma bahÀne 179 -250Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Evvelki geçen demleri cÀnÀnım unutma Kıl èahde vefÀ bendeñi sulùÀnım unutma 2. Ol dem ki güle èarø-ı cemÀl eylediñ ey şÿò Bülbüller ile şevúimizi cÀnım unutma 3. Hicriñle döküb ãubóa degin eşk-i firÀvnım Lûùf eyle şehÀ díde-i giryÀnım unutma 4. Ol zülf-i siyeh-kÀrı görüb óÀlimi söyle Ey bÀd-ı ãabÀ óÀl-i períşÀnım unutma 5. GÀhíce getür òaùıra bu èÖrfi-i zÀrı Mektÿbile Àñ àonce-i òandÀnım unutma 80a -251FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Yaúma hicriñle beni pervÀne gibi bí-günÀh Yaúmaú isterseñ ruòuñ göster yeter bí-iştibÀh 2. Kec-nigÀha rÀøıyım rÿy-ı cefÀdan dilberÀ Kÿşe-i çeşmín ile bÀri eyle ben zÀra nigÀh 3. Óüsnüñi vaãf eyler iken geldi òaùùıñ yÀdıma Úara ãu indi diríàÀ òÀmemiñ pÀyine Àh 4. áamzesi òançer çeküb bu síne-i mecrÿóuma Neyleyim úÀnÿn éder bu işlere ol pÀdişÀh 180 5. Reh-güõÀrımda selÀm-ı yÀre olsaú muntaôır Bilmem eyler mi bugün ey èÖrfi seyre èazm-i rÀh -252MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Éder her müjekiñ Àşÿbı yeter ceng ü cidÀl etme KemÀn-ebrÿlarıñ atar òadeng egri òayÀl etme 2. Bu daèvÀ-yı muóabbet èaúla gelmez dil bilür óÀlin äaúın Àãaf dururken pÀdişÀha èarøıóÀl etme 3. Alaydım bÿsesin her gice tenhÀ tÀr-ı gísÿ-veş Velí mecnÿn éder dÀnÀları èazm-i òayÀl etme 4. èAceb düşvÀr imiş ser-rişte vérmek dilbere Dolaş sevdÀ-zede biñ bir yaña hiç úíl ü úÀl etme 5. Leb-i dilberde imiş menbaè-ı Àb-ı óayÀt ey dil Ne-deñlü teşne olsañ èÖrfiyÀ meyl-i zülÀl etme 80b -253MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. SeòÀda ÒÀtem olsa bir úaríniñ èarøıóÀl etme Ol istiànÀda Óak’dır lûùf éden fikr-i muóÀl etme 2. Şikeste etmesünler şíşe-i úalbiñ nir istekde Eder seng-i melÀmet òÀùıra şÀyed melÀl etme 3. Eger dérseñ ki çoúdur kÀn-ı himmet böyle eånÀda Éder tevbíòile lûùfı baña anı miåÀl etme 181 4. MaèÀş-ı zindegÀní lÀzım elbet mümkin olduúça RezÀlet menzilin terk eyle pes terk-i nevÀl etme 5. Désüñler saña müstaàní cihÀnı bilmeyen kesler ÚanÀèat kenzi lÀ-yefnÀ17 dır ey èÖrfi cidÀl etme -254MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Çıúub úasr-ı bülende dÀ’imÀ her cÀyı seyreyle Behişte döndi èÀlem vÀdi-i me’vÀyı seyreyle 2. Bu dem eùrÀf-ı èÀlem sebze-pÿş oldı bahÀr érdi Bu mevsim bir ãafÀ kesb ét cinÀn esbÀbı seyreyle 3. Çekildi sÿ-be-sÿ her èÀşıúıñ yanında bir meh-rÿ Gel ey vaóşí yine Àhÿ gibi ãaórÀyı seyreyle 4. Ne mevc-engíz olur deryÀ-yı èaşúıñ bí-úarÀr oldum Naôar úıl göñlüme bir kerre gel deryÀyı seyreyle 5. FiàÀnın kesdirir nÀlem hezÀrıñ gül-ruòuñ göster Nedir Àşüftelik bu èÖrfi-i şeydÀyı seyreyle 81a -255FÀèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Bile tíàiñ varsın aèdÀ bile Sana yetmez mi dil-i şeydÀ bile 17 KanÀèat tükenmez bir hazinedir. 182 2. Ki siperdir şol sinÀn firúate Bilesin ey yÀr-ı bí-hem-tÀ bile 3. Tíà-i hicriñden şikÀyet eylemem Sen benimle bilesin cÀnÀ bile 4. Kande èazm etsek òayÀliñ biledir Tende àamzeñ nÀveki óÀlÀ bile 5. èÖrfi ketm etmez seni söyler seni Ben seniñ dil-dÀdeñim dünyÀ bile -256FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. áamzesin teşbíh éderler tír ü tíà ü òançere Zaòm-ı síne ey göñül ol işlere çün beñzere 2. MÀr-ı müşg olsa èaceb mi tÀr-ı zülf-i dil-rübÀ èÁşıúı ceõbe deminde beñzemez mi ejdere 3. Ol úamer —ruòsÀra oldum müşterí vaút-i seóer Bir fütÀde düşmedi böyle òüceste aòtere 4. Rÿyına maømÿn içün dérim úamerdir tÀbda Fer vérir ammÀ cemÀl-i óüsni mihr-i envere 5. Seng-i dil bir dilberi ãayd eylediñ èÖrfi yine Yazdıñ İskender miåÀli sikke’i tÀ mermere 81b 183 -257FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Ey göñül bulduñ belÀñı sen àam u efkÀrile ÁşinÀ étdiñ beni Àşüfte bir dil-dÀrile 2. Sen gedÀ óÀliñ bilüb dil vérmeseydiñ kÀşki Her kabÀóat bendedir çıúdım biliş òünkÀrile 3. Her nigÀhıñ Àfet olmuşdur nigÀrÀ dillere Başladı yaàmÀya çeşmiñ àamze-i tÀtÀrile 4. Dostlar bir çÀre eyleñ baña kim ÀvÀreyim Ben beyÀbÀn-ı àama düşdüm bu Àh ü zÀrile 5. èÖrfiyÀ baór-i firÀúa var mıdır bilmem kenÀr Òürrem olur mı èaceb dil vaãlda dil-dÀrile -258FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Gözlerim dÿş oldı óayfÀ şimdi bir mekkÀreye Bir èaceb iş étdim eyvÀh bu dil-i ÀvÀreye 2. Reh-güõÀrında durub sínem yÀrem gösterem Kendi tímÀr eyleye şÀyed eliyle yÀreye 3. Başlasam taúríre bir gün óÀlimi aàyÀrsız Meróamet kılmaz mı şÀhım böyle bir bí-çÀreye 4. Baór-i òayretde görüb üftÀde aóvÀlim meger Yelkeni ãuda démiş aèdÀ o çeşm-i úÀraya 184 5. Gerden-i kÀfÿrınıñ hicriyle olsam nÀ-bedíd Şemèelerle èÖrfi-izÀrı o meh-veş araya 82a -259FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Eylediñ imsÀk-ı vuãlat òˇÀnına áam yediñ ol meh-veşiñ hicrÀnına 2. Bezm-i efkÀra göñül meyl eylemez èÁşıúıñ beñzer mi ùatlu cÀnına 3. Emrini ùutsaú èaceb mi bende’iz Dil iùÀèat édelim fermÀnına 4. MÀh-ı èıyd-ı vuãlatı vaèd eyledi èÁşıú-ı zÀrım diyen úurbÀnına 5. MeróabÀ síne anıñ cÀnım fedÀ Tek édeydim yine bir iósÀnına 6. Nice úandíller minÀre her gice Úadrini bilür durur deyü Ànına 7. Ol hilÀl-ebrÿya söyleñ baúmasun èÖrfi gibi aókÀrıñ noúãÀnına 185 -260FÀèilÀtün FeèilÀtün Faèlün 1. Ol nedir kim yedi úat bir cÀme Hem münÀsib gele her endÀma 2. Zaòm-ı mıúraãla sÿzen beresi Yoúdur ol cÀmede tÀmü’l-úÀme 3. Öyle bir tuófe-i nÀdíde bu kim Miålini bulmadılar bayrÀma 82b 4. Böyle bir kÀle-i zíbÀ yoúdur Gezdiler Mıãrile Hind ü ŞÀma 5. èÖrfi bir sím tene söyleyelim Çün taóammül édemem ibrÀma -261Bir gice èÖrfi’niñ èaúlını zülf-i dilber òayÀli períşÀn édüb èÀlem-i maènÀda meşhÿre LeylÀ’yı müşÀhede édüb görür ki yazdıúları vech üzre esmerü’l-levn bir maóbÿbe bunuñ ruòsÀrı gÿyÀ mir’ât-ı èalí ve pertev-i óüsni gün gibi münevver ve bir cÀõibe-i Àn-ı cemÀl seyr éder ki Mecnÿn gibi kÿh-ı èaşúı iòtiyÀr éder lakin maóbÿbe-i meõkÿre girye vü nÀle eylemege başlar ol demde èÖrfí LeylÀ’ya òiùÀb éder ki sen maèşÿúasın òandÀn ve Mecnÿn èÀşıúdır giryÀn olmaú lÀzım idi óattÀ nÀz maèşÿúa niyÀz èÀşıúa de’b-i úadímdir dedikde LeylÀ cevÀb éder ki èaşú odı evvel düşer maèşÿúa andan èÀşıúa şemèi gör kim yanmadın yandırmadı pervÀne’i dédikde cevÀbdan ãafÀ-yı èaşú ile bídÀr ve àazeli naôm eylemişdir. 186 MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. ZenaòdÀnıñ görüb oldum efendim cÀha üftÀde ÒayÀl-i úÀmetiñle gerçi himmet oldı bÀlÀda 2. Seniñ èummÀn-ı èaşúıñ münceõibdir ehl-i sevdÀya Olur gitdikçe müstaàriú kiş girdÀb-ı deryÀda 3. BÀlÀ-yı èaşúı te’åír eylemiş LeylÀya Mecnÿnuñ Cünÿn-ı fikr-i zülfüñ ile gördüm anı maènÀda 4. Éder óazínile girye öyle bir maèşÿúa-i óüsnÀ Dédim aàlarsa Mecnÿn aàlasın her deşt ü ãaórÀda 5. Dédi evvel düşer nÀr-ı muóabbet şemè-i sÿzÀna Yaúar pervÀnesin ãoñra vérir òÀkister-[i] rübÀda 6. Görenler pertev-i óüsnüñ eger ôÀhir eger bÀtın Olur billÀhi dil-dÀde bu dünyÀda vü èuúbÀda 7. Görelden pertev-i óüsnüñ òarÀb ender òarÀb oldum Dem-À-dem àamzeler dil kişverin àÀretle yaàmada 8. CinÀn-ı dilde ùÀvÿs-ı cemÀliñ cilve güsterdir Çün Àdem ıøùırÀb etmez mi èÖrfi vaút-i ferdÀda 187 83a -262FÀèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. Gelse gül-rÿyuñ eger àonce-i òandÀn açıla Ol sürÿriledir bÀà-ı gülistÀn açıla 2. èArø éderseñ güle ruòsÀrıñı òandeyle şehÀ Belki cennetde óicÀba düşe àılmÀn açıla 3. Sadef aàzın açamaz gevherin iôhÀr édemez Görse dendÀnıñı biñ şevk ile èummÀn açıla 4. SÀki vér àamımız varına bir kÀse şarÀb Tek ü tenhÀ úalalım yÀr ile yÀrÀn açıla 5. Ebr-i zülfüñ giydürüb mihr-i cemÀliñ göster Yeter aàlatma úulÿñ èÖrfi’i bÀrÀn açıla -263MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. CemÀl-i èarø eyledikçe èÀşıú-ı zÀra o meh-pÀre SemÀè eyler ãafÀsından devr éder bu çerò-i devvÀre 2. Ezelden maøhar-ı èaşúız belÀdan nÿş édüb feyøi Taóammül eylemekdir çÀre ancaú cevr-i dil-dÀre 3. èAceb şÿò oldı gitdikçe o mümtÀz-ı cihÀn-ÀrÀ Éder bülbülleri Àşüfte çıúsa seyr-i gül-zÀre 4. PeríşÀn étmekiçün dillerini zülf-i siyehkÀrı Éder pÿşíde ebr-ÀsÀ revÀ mı mihr-i ruòsÀra 188 5. Urur tír-i müji biñ zaòmı cism-i èÀşıúa elbet Görenler nergis-i yÀrı olurlar èÖrfi ãad-pÀre 83b -264FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün (Faèlün) 1. SÀkiyÀ åÀbit úadem ol èahdile peymÀneñe Bir òumÀr el vérmeden ãun mey yine mestÀneñe 2. Bize peyderpey yetiştir olalım mest müdÀm Úalmasın ayaúlar altında gelen meyòÀneñe 3. áıbùa etsün bezm-i òaãü’l-hÀãıña Cemşíd ü Cem Reşk olsun èayş éden mestÀnıña dendÀnıña 4. ÁşinÀ fehm eyler ancak bÀde gül keyfiyyetin Neş’ee-i èaşúı neylesün söylemem bígÀneñe 5. ZÀhidiñ úanın úurud bu mıãraè-ı àarrÀ ile èÖrfiyÀ òoş gör bugünki èişreti ferdÀneñe -265MefÀèílün MefÀèílün MefÀílün MefÀèílün 1. Mehiñ mÀhiyyeti úalmaz ruò-ı dilber òuãuãunda CemÀl-i yÀre èarø eyler güneş Enver òuãuãunda 2. NigÀrıñ rÿyı úamer òÀli èanber èaşúı Àteşdir VisÀli èıydı ekber bende-i aóúar òuãuãunda 3. Ruòı mirèÀtına úıldım naôar ãÿret-peõír oldı Keremdir gösteriş bu òÀùır-ı muàber òuãÿãunda 189 4. DırÀz etme rü’yetde dilÀ ol úadd-i şimşÀdı Ki çoúdur iòtilÀfÀt ü òaber èarèar òuãÿãunda 5. Güher güftÀrıñı èarø eyledikçe èÖrfi yÀrane Éderler reşk ü àıbùa èÖrfiyÀ gevher òuãÿãunda 84a -266- Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. SÀúi şarÀbı vér içelim bí-òumÀr ise Şevú ü neşÀùı dilde eger ber-úarÀr ise 2. Bezm-i cihÀna gelmişiz ammÀ belÀyı gör Vérir kebÀbı óarbe ile òÀr-zÀr ise 3. Gelmez kenÀra nideyim o şÿh-ı pür-cefÀ Baóre düşürdi zevraúımız rÿzigÀr ise 4. Gevher niåÀrı eylemede çeşm-i òÿn-feşÀn Bilmez hediyyem olduàun ol yÀdigÀr ise 5. Eyler naôíre raàbet éden naôm-ı pÀkime Fenn-i süòanda èÖrfi gibi píşe-kÀr ise -267- MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. NigÀrıñ nergis-i mestin temÀşÀya geõer díde Gözi gördügi yére çün baãar evvel naôar díde 2. MiåÀl-i óalúa ider muntaôır teşríf-i cÀnÀne èAcayib merdümÀna hiõmetim eyler gezer díde 190 3. FurÀt u ŞÀùıñ èaynı menbaèıdır óín-i firúatde Sirişk-i òÿn-feşÀnın aúıdır şÀm ü seóer díde 4. Úatı pek ùaş baàurlu dil-rübÀ-yı fitne Àfetdir NigÀh-ı iltifÀt etmez niåÀr etse Güher díde 5. Raúíb-i bed-liúÀ òalvetde tenhÀ hemdem-i bezmi Olur mı èÖrfi gibi òÀne-i àamda keder díde 84b -268- FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Bir nigÀh édemedim Àfet-i devrÀn yüzüñe Nice ùÀúat getürür baúmaàa insÀn yüziñe 2. Beni Mecnÿn éder èaúlım bulanur ey meh-rÿ Her ne dem ki döküle zülf-i períşÀn yüziñe 3. Eylesen lûùfile èuşşÀúıña èarø-ı dídÀr Her birisi ola óayret ile óayrÀn yüziñe 4. Bende bir õerre şuèÿr ile ferÀset úalmaz Dídeler baúsa seniñ mihr-i diraòşÀn yüziñe 5. èÁşıúız çün ãanemÀ deyr-i cihÀn içre sañÀ Ey büt-i işve perestişle müselmÀn yüziñe 6. Günde eksilmededir elimdedir tÀb ü tüvÀnı mÀhıñ Olmasın bencileyin ol daòı şaèbÀn yüziñe 7. Úaçan èarø eyleriseñ óüsnüñü söyletme beni LÀl olur èÖrfi gibi baúsa süòandÀn yüziñe 191 -269Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Buldum seni ey yÀr-i cefÀkÀr arasında LÀyıú mı cefÀ ola vefÀdÀr arasında 2. ÁàyÀra bugün kec nigehiñ çün güõer eyler Olmaz mı telef tír-i müjen òÀr arasında 3. Álÿde édüb Àteş-i hicriñ beni cÀnÀ Dil muràı semender gibidir nÀr arasında 85a 4. äayd ise àaraø murg-ı dili dÀma ne óÀcet Gísÿñı gider bul beni aàlar arasında 5. Ey èÖrfi seniñ ùabè-ı pesendídeñe söz yoú PÀkíze àazel söylediñ ekdÀr arasında -270FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. SÀúiyÀ çünki açıú meşreb olur mestÀne äıàayub sÀèid-í símíniñ vér peymÀne 2. Neş’e-i bÀde-i engÿruñ ile defè ola àam ÒÀne-i dil nice bir úalsa gerek vírÀne 3. Ara yerden sürelim vesvese-i evhÀmı Bezme teklíf édelim yalvaralım cÀnÀna 4. Beli òançerde o òÿní gelişinden belli Édelim meclise gelse yine minnet cÀne 192 5. èÖrfiyÀ bÀde yasaà olduàuna çekme elem Var civÀrıñda seniñ bÀdesi çoú meyhÀne -271FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Vaút-i nevrÿz érdi gülşen oldı mesken bülbüle İşüdüb anıñ nevÀsın àonceler tÀ kim güle 2. KÀkülüñ elbette gerdÀniyyede eyler úarÀr TÀliè-i èuşşÀka düşmüşdür nevÀ-yı sünbüle 85b 3. İótirÀz etmez misin saña muòalifdir èırÀú Bÿselik hengÀmı çün taèbıñ muvÀfıúdır müle 4. RÀst gelsem sen (büt-i) mek(k)Àra úÀmetim olur dütÀ Neyleyim aàyÀr ile seyre gidersin el ele 5. Evc-i istiğnÀda şeh nÀz eylesin èÖrfi niyÀz Ol cefÀ-cÿ raóm éde şÀyed ãabÀ vaúti gele -272FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Şimdi bir mÀh ãoyunmuş yine gör deryÀda Yem döküb eyle niyÀzı ùutulur ãayyÀda 2. SÀàar Àyínesine èaks daòi düşdi meger Úızarub şermile dívÀnesi olmuş bÀde 193 3. DilberÀ telò-i àamıñdan éder elbet şekvÀ Leb-i Şíríniñi vaãf eyleseler FerhÀda 4. Ser-fürÿ eylemedim kimsye úaddiñ göreli Olmayacaú yere baş egmeyelim dünyÀda 5. Feyø-i Óaúú oldı øamírimde şükür ki nÀùıú èÖrfiyÀ nev-eåer étdin yine óarf-i hÀda -273Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. CÀn der-dehen oldı gör o mekkÀre gelince Çün óalúa-i gözüm eyledi òünkÀra gelince 86a 2. Dÿzaò odınıñ òavfin unutdı dil-i şeydÀ PervÀne olur Àteş-i ruòsÀra gelince 3. Öykünmüş ol kÀmet-i bÀlÀys serviler Yoú cÀnı ki èözr eyleye reftÀra gelince 4. PÀyine iner úara ãular òÀmemiñ elbet Endíşe gerek vaãf-ı ruò-ı yÀra gelince 5. Lü’lü’ mü dizer naômına ey èÖrfi NaôírÀ DeryÀ-yı hünerde ãadef eşèara gelince 194 -274MüstefèilÀtün MüstefèilÀtün Faèlün Feèÿlün Faèlün Feèÿlün 1. Bezmiñde olan ÀdÀb-ı èişve èUşşÀúa seper gelince gülÀb-ı èişve 2. GirdÀb-ı èaşúa dil düşdi cÀnÀ Çekdi faúíri úullÀb-ı èişve 3. Mest étdi beni èaşúıñ sebÿsı Gel étme yeter isrÀb èişve 4. äayrular éder anda imÀmet Olmuş cebíníñ miórÀb-ı èişve 5. Tanôire èÖrfi düldül yetişmez Naôm-ı NaôírÀ èuúÀb-ı èişve 86b -275Bir gün civÀn-ı serv-úadd èÖrfí’niñ menzili altından şitÀb ile geçerken èÖrfí daòi bunuñ óüsnüni seyrÀn ve şitÀb ile gitdügine óayrÀn ve bu dilberi temÀşÀda nigeh-bÀn iken görür ki bu serv-úadd dilberiñ başmaàına şitÀb ile gitdüginden bir miúdÀr gül bulaşmış yine ol civÀna úuãÿr bulmayub bu àazeli naôm éder. Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Her serviñ olur pÀyi çemende gül içinde Úaddiñ òayÀli olsa èaceb mi dil içinde 195 2. èAşúıñ ile deycÿr-ı àamı berùaraf etdim Bir şuèle ôuhÿr eyledi ãan úandil içinde 3. BÀd érişemez şöyle şitÀbile geçerken Bir kerre nigÀh eyle baña menzil içinde 4. Óikmet bu ki cismiñde olan òÀl-i siyehler KÀfÿr teniñ ãaúladı ol fülfül içinde 5. Pend eyleseler neş’e olur serden izÀle NÀãıó sözi ey èÖrfi nemekdir mül içinde -276- SÀbıúÀ ãadr-ı èaôam olan meróÿm İsmaèíl PÀşÀ ile èÖrfí’niñ èaôím muèarefe ve intisÀbı olub ãadr-ı èaôam olduúda aóbÀb ü aãdiúa èÖrfí’i taórík éderler ve’l-óÀãıl ÀsitÀneye èazm édüb èarø ve ÀsitÀnede dÀmen bÿsa iõn vérilir ol eånÀda pÀşÀ-yı müşÀrü’n-ileyhiñ meclisine sÀilleriñ şeyòini ióøÀr éderler pÀşÀ bunlara òiùÀb éder ki birbiriñize tenbíh édiñiz fí-maèbad eli ayaàı ãaà olub gözi gören göz göre nesnelenmesin deyü yasaà eyledikleri emrinden ãoñra bu àazeli ôuhÿr u naôm eylemişdir. FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Ey kerími òaneme ben zÀrı muótÀc eyleme Genc-i àaybındanvérirsen bÀri muótÀc eyleme 2. Nice aóvÀlin disün bir èacize èaczin kişi Senden ayru kimseye úulları muótÀc eyleme 3. Derhem olur òÀùırı alınca bir dirhem kerem Zír-i zilletde olan cerrÀrı muótÀc eyleme 196 4. Çünki sensin cümleniñ derdine dermañı sen Bir ùabíbe bu dil-i bímÀrı muótÀc eyleme 5. Biñ óicÀb altında maócÿb eylediñ yÀ Rab beni Arada èÖrfi gibi pür-èÀrı muótÀc eyleme 87a -277Örfí bir gün bir meh-liúÀ nÀzeníne dil vérüb hengÀm-ı şeb érdikde teúÀøÀ-yı muóabbetden dídesine òˇÀb eåeri gelmeyüb şemè ü çerÀà daòi nihÀyet bulub ıôùırÀb ile bÀàçesi derÿnuna çıúub görür ki mehtÀb lakin zülf-i dilberde endíşesinde iken bir eli kendi ríşine vardıúda bu àazel ôuhÿr édüb naôm éderler. FÀèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. Õevú-i meh-tÀb éderiz óalúa-i meh-rÿ yerine Gice bídÀr oluruz ãubóa dek uyòu yerine 2. äayd édüb ol gözi Àhÿyı meger rü’yÀda Úoçmuşuz tÀ-be-seher pisteri pehlÿ yerine 3. Fikr-i zülf-i siyehinden bizi aldı óayret Ríşimiz elleriz ol kÀkül-i òoş-bÿ yerine 4. Neş’e’iz yaèni òumÀr ile óarÀret baãdı SÀúiyÀ ãun úadeói mey içelim ãu yerine 5. Nuùk-ı èÖrfi heme yÀbÀna atılmaz farøÀ TÀr-ı zerrine dizer naômını incÿ yerine 197 -278èÖrfí bir hengÀm-ı bahÀr ãaón-ı çemen-zÀrda yaèni bir bezm-i bí-úarÀr ü kenÀr-ı yÀrda seyr-i cÿybÀr édüb ammÀ dildÀr-ı sitemkÀrıñ elinde cÀm ü ziyÀde mest olmaàın cÀmı elinden düşürüb ãad pÀre eylediginden óışmnÀk olmaàın èuşşÀúa èitÀb şimdi biriñizi öldürürüm dédikde úurbÀnıñ oluruz diyerek pend-Àmíz bu àazeli naôm eylemişdir. FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Ber-úarÀr olmaz imiş èayş édelim rindÀne Dest-i mestÀnede çün durmaz olur peymÀne 2. Gel göñül egleyelim bezm-i cihÀn içre göñül Yapılur belki óarÀbÀta varan mestÀne 3. HÀy ü Hÿyile mürÿr etmede èömr-i nÀzik Naôar-ı èibretile baúsa kişi devrÀna 4. Dilberin uàruna cÀn vérmede bí-çÀreleri Sözüm olmaz aña èÀşıú geçinen úurbÀn 5. èÖrfiyÀ ãan úapu úulları olupdur şièriñ äaà ü ãol mısùar-ı naômıñ dizilir dívÀna 87b 198 -Harfüèl-YÀ-279FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. NÀzile reftÀrıñ Àşÿb ü úıyÀmet ãarılı Öldürürsün èÀşıúı ey servi úÀmet ãarılı 2. Olsa bÀzÀrı fiàÀn etmezdi ey dil nakd-i cÀn Bu àonce-i èaşúıñda var bilmem ne óÀlet ãarılı 3. ṬÀúatim kesmez mi yoòsa seyf-i hicrÀnıñ seniñ Hiç baúılmaz díde-i mestin bir Àfet ãarılı 4. Yaúdı kibrítí libÀsıñ cÀnıma Àteş benim Kime yanam yaúılam édem şikÀyet ãarılı 5. Gel der-Ààÿş ile sen èÖrfiye eyle meóamet Şíve-kÀrÀ dilberÀ eyle èinÀyet ãarılı 88a -280MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Çıúar seyre bu şehriñ dil-rubÀsı TemÀşÀya gider bÀy ü gedÀsı 2. HavÀlar muètedil nev-dem şükÿfe BuhÀrıñ yine érişdi ãafÀsı 3. Yeşillendi behişt-ÀsÀ çemen-zÀr ŞitÀ eyyÀmınıñ geçdi cefÀsı 199 4. GülistÀna gider gül-rÿ güzeller Olur hemdem hezÀra mübtelÀsı 5. Muèaùùar bÿy-ı ezhÀrile èÀlem Bu faãlıñ èÖrfiyÀ olmaz bahÀsı -296FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Başladım cÀnÀ nevÀya bülbül-i şeydÀ gibi Yasdanub òÀra cefÀ étdiñ gül-i raènÀ gibi 2. Meclis-i òÀsıñda evvel mest éderdiñ lûùfile Şimdi bezm-i firúatiñde aàlarım ãahbÀ gibi 3. Bir kenÀra atdım Àòir dilberÀ mey zevraúın äarãar-ı hicriñle cÿş etsem nola deryÀ gibi 88b 4. EbrÿvÀnıñ zülfe-i tevkíè-i óüsn olmuş saña Ol berÀta beyøa-i ceyb-i zeúan ùuàrÀ gibi 5. èÖrfiye èaşúıñ belÀsı ÀsmÀnídir şehÀ Yerde gökde görmedi hiç sen melek-símÀ gibi -281FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Ol peri òande éder çün beni maózÿn gördi Hicrile aàlamışım dídemi pür-òÿn gördi 2. KÀkülüñ aúlımı her laóôa períşÀn eyler Bu göñül mülki şehim òayli şebíhÿn gördi 200 3. DÀm-ı gisÿña ùutulmuş gibi dil muràı bu şeb Óayf ÀzÀde iken kendüyi meftÿn gördi 4. Çemeniñ servine bir èaùf-ı nigÀh eylemedim Gözlerim sencileyin úÀmet-i mevzÿn gördi 5. èÖrfi’i mest ü òarÀb etse nola şír şarÀb Leb-i cÀn-baòşıñ añub bÀde-i gül-gÿn gördi -282MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Benimle ol perí her Àn olurdı Görüb ol óÀli dil handÀn olurdı 2. Beni dÿr eyledi baòt-ı siyÀhım O meh her şeb baña mihmÀn olurdı 89a 3. O gül-bÿyı úoúaydı İbn-i SínÀ Garíb éllerde sergerdÀn olurdı 4. Sipihriñ olmasaydı devri maèkÿs Bu vírÀn-òÀne ÀbÀdÀn olurdı 5. Eger inãÀfa gelseydi o ôÀlím ViãÀlí èÖrfiye şÀyÀn olurdı -283áazel-i Naôír Efendi FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün (Faèlün) 1. Ol-mehiñ gerçi güzel her cÀyı Neyleyim àÀyet ile her cÀyı 201 2. Laèl-i nÀbıyla geçildi meyden İstemez göñül şimdi ãahbÀyı 3. Bÿs éden leblerini cÀnÀnıñ Unudur cÀm-ı mey-i óamrÀyı 4. Ey dil ol-şÿòı temÀşÀ édelim Neyleriz añmayalım ferdÀyı 5. Níl-gÿn cÀmesiniñ mevci Naôír Getürür cÿşÀ yemm-i òaørÀyı -284- FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün (Faèlün) 1. Sen cefā-cū gibi yo hercāyi Aradım bulamadım hercāyi 2. arc édüb nad-i şirişki yoluña atun aldım başıma ġavġayı 3. Mey gelür %a&ıra añsam lebini Ki ferāmūş édemem sahbāyı 4. *üznile nāle degil bīhūde İñleden dāġ-ı ġamıñdır nāyı 5. ‘Örfi ā0ār-ı na1īr oldı nesīm Gül gibi açdı dil-i şeydāyı 6. O Na1īrā ki na1mda 0ābit Hem yazar Veysi kader inşāyı 89b 202 -285FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Şāh-ı udret çeşm-i mestiñ %ān-ı tātār eyledi Kim şebī%ūn etmege zülfüñ afā-dār eyledi 2. Mā-<ada tīr-i cefāña dil ‘aceb āmāc iken Bilmiş ol bī-çāreniñ tā cānına kār eyledi 3. İki tūrunc ile olsun %ā&ırım eyle sū’āl Gül memeñ gül zār-ı nāzıñda beni zār eyledi 4. Sa‘yile olmaz <afā kūyuñ &avāfında meger Pāyimi āhenger-i ‘aşıñ çü pergār eyledi 5. Neyleyim bu rub‘ı meskūnuñ riyā≥-ı dil-keşiñ Bāġ-ı Aüsnüñ ‘Örfi-i şeydāyı nāçār eyledi 90a -286MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Felekde bāri görseydim o māhı Bürehne der baAir ammā kemāhi 2. Yeme alışmadı yo elde çāre Nola sepme édersem dūd-ı āhı 3. Eger olsam rikāb-ı ra%şına yey Na<īb olur idi pābūsı gāhi 4. Çıkarmış kākülüñ bir semte dilber Éder mestāne elbet kec-külāhı 5. Cihānı ‘Örfiyā ıldı müsa%%ār Melā%at kişveriniñ pādişāhı 203 -287FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün (Faèlün) 1. Bu gice *a beni bir Leylīye Mecnūn étdi Zülfüni fikr édicek ‘alı şebī-%ūn étdi 2. Çeşm-i dil-dārı Mı<ır Aarbesine vérmem līk Baġrımı neyleyim ġamzesi pür-%ūn étdi 3. *ālimi yād édüb aġlarsam ‘aceb mi rūz u şeb ‘Ālemi eyledi %urrem beni maAzūn étdi 4. Kim selāmet bula dil-bestelerinden āyā Zülfünüñ silsilesi cümle’i meftūn étdi 5. ‘Örfi ‘ummāna ulaşmada sirişkiñ herdem Mācerāyı diyemem yaşımı cey%ūn étdi 90b -288FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Būsesin aldım o şū%uñ va<la kā’il olmadı Leb şekerlendi o leLLet aldı zā’il olmadı 2. Sīm bāzūsun açub billūrı aldı destine Bī-Aicāb oldı aña bir nesne Aā’il olmadı 3. Ġāh nu0ānūşile gāhi naġamla geçdi şām Böyle bezm-i %ā<a Cemler belki dā%il olmadı 4. Bī-mi0āl oldum güzellikde deyü maġrūr olub Kendüyi mir’āt içinde gördi mā’il olmadı 5. ‘Örfiyā hem-<oAbet olduñ ol perī-ru%sārile Böyle lû&f-ı dilbere bir kime nā’il olmadı 204 -289FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Ol cefā-cūnuñ olur ben zāra her ān va‘desi Dīde-i pür-inti1ārı étdi Aayrān va‘desi 2. Gerdeninde Aāliniñ dil būsesin va‘d eyledi Olmasun saña <aın MengligirÀy ÒÀn va‘desi 3. Görmedim bir ‘āşııñ dehr içre %andān olduġun Yerine gelmiş midir ‘ālemde i%sān va‘desi 4. Ka‘be-i kūyı <afāsın kime irār eylese Eyler ol bīçāre’i Aācı peşimān va‘desi 5. Aldayub neyler o mekkāre ‘aceb üftādesin ‘Örfiye etmez mürüvvet yetmedin cān va‘desi 91a -290FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Olmuş idim kākül- %oşbūyunuñ dīvānesi Gūşuma girmezidi bir kimseniñ efsānesi 2. Giceler dem-i şevile bezmiñde yadıñ ‘āıbet Cān u dil iki çerāġ-ı %üsnüñüñ pervānesi 3. Mest olub düşer firāş-ı derde hicriñle tamām Her kim olduysa leb-i renginiñiñ mestānesi 4. Şāhbāz-ı ‘aş uçar şimdengerü ey pür-sitem Nāz u istiġnā ile çünki yııldı lānesi 5. Eglenür mi dilde mihrile muAabbet bilmezim ‘Örfiyā ġāyet %arāb oldu göñül kāşānesi 205 -291MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Esen midir nesīmā ol şeh-i bīdādı gördüñ mi TefaAAusdan degil %ālī dil-i nāşādı gördüñ mi 2. Baılmaz āfitāb-ı rūyına bir vechile yāriñ Çıarmış naşini āyīneden Bihzādı gördüñ mi 3. Baña gülbūse-i Şīrīni besdir la‘l-i cānānıñ ‘Aceb fikri-i muAāl eyler göñül Ferhādı gördüñ mi 4. Niçün bühtān édersin rūzigāra ey dil-i nā-kām Dilā *a’dan olur kāra çāre bādı gördüñ mi 5. Papıldı murġ-ı dil ‘Örfi nigāh-ı bāz-ı dildāra Şikār aldı yine ol gözleri <ayyādı gördüñ mi 91b -292Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Gördükçe gözüm cevrile yāriñ cefāsını Nal etmege başlar baña her mācerāsını 2. İnce miyānı fikrin éden çün hilāl olur ‘Üryāni olan bir da%i neyler abāsını 3. Şāhinlere mesken ise kühsār-ı ser-bülend Dil dāġını görsün yapa şāyed yuvāsını 4. Dīvāna yazar kākülünüñ va<fını ‘uşşā Bilmez cünūn-ı ‘aşa erenler %a&āsını 5. Nad-i dil ü cānı verüben va<lına ‘Örfi Bīçāre bilürmüş hele anıñ bahāsını 206 -293MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Göñül mülkünde dil &utdı yine cāsūs-ı müjgānı Sutar dā’im kemend-i zülfile bunca müselmānı 2. Niāb-ı zülf-i %oş-būlar ‘iLārı seyrine māni‘ MuAāfı1dır na1ardan varise zülf-i perişānı 3. Ol gīsū-yı siyeh ger bunca īl ü āle bā‘i0dir a&ādan <alasın Mevlā vücūd-ı pāk-i cānānı 4. Göbek burusı &utdı nāfe-i Çīn ü atāyi hep oten yollarını kesdi o zülf-i ‘anber-efşānı 5. Geçerdi māverāü’n-nehri ā%ū-yı beyābāna Belādır ‘Örfiyā yāriñ baılsa çeşm-i fettānı 92a -294MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Seniñle étdigim demler %ayāl-ender-%ayāl oldı Baña bilmem firāıñla bu e0nāda ne Aāl oldı 2. ‘Aceb mi kül%en olsa mesken-i dilkeş efendimsiz Göñül hicriñle ey dilber ziyÀde pür-melāl oldı 3. Gel ey Rüstem sitem eyle nigeh ‘ayyār-ı çeşmiñle *ayf sersām olub ġamdan vücūdum hemçü zāl oldı 4. Mecāli almadı şemsiñ görünce mihr-i ru%sārıñ *icābından érüb ġarba ru%uñ çün bī-zevāl oldı 5. Niāb aç gül yüzüñ göster yine ‘Örfi-i şeydāya Saña gūyālı eylerdi efendim şimdi lāl oldı 207 -295FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Fa<l-ı güldür görmek ister her dīl-i şeydā seni Yine görsün ‘andelībānıñ gül-i ra‘nā seni 2. Eyleme āzürde lu&f ét %ā&ır-ı maAzūnumı Gel der-aġūş etmesünler %ār-veş a‘dā seni 3. Na%l-i gülsün eşk-i pür-%ūnum efendim cūydur Pāyiñe yüz sürmege ārzū éder cānā seni 4. Gülistān-ı Aüsnüñüñ āşüftesi olmuş hezār Görmek içün cüst ü cūda dīde-i bīnā seni 5. Ġoncedir teng-i dehānıñ ey lebi sükker seniñ ande görsün gül açıl bu ‘Örfi gūyā seni 92b -296FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. İnceden ince %ayāl étdi miyān-ı dilberi Pılca cānım almadı gördüm belinde %ançeri 2. *üsnüni seyr eyleyüb māhiyetin bildi felek Her gice düşer Aicābından sipihriñ a%teri 3. Dilberiñ ‘ar‘ar %irāmın gördi oldı nā-bedīd Bir müsemmā söylenür şimdi cihānıñ ‘ar‘arı 4. Ger şeker çiyner vi<ālin va‘d édüb ‘uşşaına LeLLet-i la‘li eridir her nebāt sükkeri 5. akipāyın ‘illet-i çeşme edelden &ū&iyā ‘Örfiyā gevher nisār etmekle olduñ gevherī 208 -297FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Ey &abīb-i cān u dīl Lomāna etmem minneti Ra≥ıyım derd ü cefāña sen bilürsün <ıAAati 2. Kakülüñ gibi dirāz oldı şeb-i yeldā-yı ġam Bāşıñ içün mer%amet ıl firatiñ vāfir-ati 3. Eşk-i pür-%ūnumdan ‘aks almış meger mir’āt-ı çer% ubA-dem <anmañ şafadandır bu rütbe %umreti 4. Pāye-i rif’at degil mi meclisiñ ‘āşılara Bādeniñ bezminde ma‘lūm oldı adr ü Aürmeti 5. *i<<eyāb oldı belādan her kişi Aālince āh ‘Aşmış ‘Örfi-i zārıñ pādişāhım ısmeti 93a -298FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Mest ü medhūş olayım göster baña cānā seni Rü’yet-i şev-i cemāliñle gider benden beni 2. Āteş-i ‘aşıñla %ākister olursam ġam-degil Etmesün germābe dehri tek vücūdum kül%eni 3. Tulmet-i zülfüñ giderdi mihr-i ru%sārsın şehā Sönmesün tā %aşre dek yā Rab çerāġ-ı rūşeni 4. Bāġ-ı vā<lıñ mesken ét hicriñle dil āvāredir Dilberā ma‘Lūr &ut olmaz ġaribiñ meskeni 5. Yār içün gülzārı bekler bülbül-i āşüfteler Eyle ey ‘Örfi-i şeydā ‘azm-i rāh-ı Gülşeni 209 -299Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Çekdim kemān-ı āheni gör nātüvan beni Paşın bu resme eyledi bir pehlevān beni 2. aldıñ ıraġa bīkes ü tenhā ġarib[ü]zār Ġamzeñ %adengi eyledi şimdi nişān beni 3. Düşdüm diyār-ı ġurbetde bī-i%tiyār āh Yadı şerār-ı firkatiñ ey nevcivān beni 4. Paddiñ %ayāli olmasa göñlümde cilve-ger MaAşerde müheyyā görelerdi hemān beni 5. Ey ‘Örfi girībānıñı çāk eyledi %asret Rüsvā-yı cihān eyledi ol bī-aman beni 93b -300Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Bülbül saña dil véreli kūyunda degil mi ad nāle éderse yine gülşende degil mi 2. Sensiz nice göñlüm açıla ey gül-i ra‘nā Dünyā gibi bir köhnece meskende degil mi 3. Dīvāneleri zülfüñ éder beste-i zincir Bīçāreleriñ ‘alı amu sende degil mi 4. *ācet ne esīr etmege āvāre-dilānı ‘Ālem éşigiñ %ākile derbende degil mi 5. Her gördügüñ üftāde’i şād eyledin ey yār Yā ‘Örfi uluñ bende-i efgende degil mi 210 -301MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Sarī-i ‘aşa yüz &ut olmasun hiç kārbān derdi Çıar kim almasın göñülde Lerre %ānümān derdi 2. Heves eylerseñ uçmaġa hümā-veş terk-i mesken ıl Yüce pervāz olur kimde yoġise āşiyān derdi 3. Göñül vér bir şeh-i %üsne anıñ şeviyle bīdār ol Vücūduñ şehrini bekle ne lāzım pāsbān derdi 4. Dilā ferdā içün gām yémeden el çek ferāġat ıl Na‘im-i %vān-ı mevlā’iz nedir bu āb u nān derdi 5. Ol istiġnāda ey ‘Örfi <aa hiç iltifāt etme Kibār nās gördük biz çekilmez imtinān derdi 94a -302FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Puşlu oldı gitdi ol &ūtī-zebānım gelmedi Pande aldı bilmezim şīrīn dehānım gelmedi 2. Vārise serkeşligi &utdı o serv-i āmetiñ Bu temāşā-yı çemenzāra civānım gelmedi 3. Cān u dildir ārzūda madem-i cānāneye Gitdi istibāline ammā ki cānım gelmedi 4. Vechi vardır giryemiñ dūrum perī-ru%sārdan *adden aşdı iştiyāı mihribānım gelmedi 5. ‘Örfi-i şeydā-yı zārı <anmañız derbāndır *ala-veş apuda güzeller destānım gelmedi 211 -303MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Éderken va<f-ı Aüsnüñ dilberā %āmem %a&ālandı O būy-ı ‘anberiniñden bu murġ-ı dil hevālandı 2. Degildir herkesiñ kārı nükūd- eşki <arf etmek Bu bāzār-ı mu%abbetde güzel sevmek bahālandı 3. Gören ‘Īsā <anur āyine içre ‘aks-i ru%sārın O mir’āt-ı mücellā ‘āşı-ı zāra semālandı 4. Bugün gülşen sāfasın eyledi tenhā açılmışdır Hezār-āsā düşerdi şeve her ‘āşı nevālandı 5. TefaAAus eylerise Aālimi lu&fuyla sul&ānım Bu ‘Örfi-i bendesi hicriyle ġāyetde gedālandı 94b -304FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Açmadı bir na%l-i gül ol verd-i %andānım gibi Bülbül olmaz şevile āşüftesi cānım gibi 2. Gerçi leb-beste éder endīşemi ādāb-ı ‘aş Gelmedi bir bāġa çün serv-i %ırāmānım gibi 3. Başına and eyleyüb démiş o şū%-ı pür-cefā Dām olur mı ‘āşıa zülf-i perUşānım gibi 4. ‘Ālemi 1ulmet alur etmez ise ‘ar≥-ı cemāl Bir çerāġ olmaz baña mihr-i dira%şānım gibi 5. ‘Örfiyā neyler nevā-yı nāyı dilber rav≥ada Variken dilden <adā-yı zār ü nālānım gibi 212 -305FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Göñlüm egler bir melek-sīmā civānım varidi Terk édüb ben zārı evvel mihribānım varidi 2. Raġbet etmezdim bahārıñ ġonce-i %andānına ‘Ārı≥ı gül zülfi sünbül dilsitān varidi 3. Şimdi eylersem ‘aceb mi nāle bülbüller gibi *īn-i vu<latda ne āh ü ne fiġānım varidi 4. Nicedir reftārını görsem o serv-i āmetiñ Serkeş oldu dédiler imtiAānım varidi 5. Remz-i yāri bilmeyüb bel bel baarmış çün ‘adū ‘Örfi’i añmış démiş bir nüktedānım varidi 95a -306FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Açmadı bir kez cemālin gül gibi Ben nola ılsam nevā bülbül gibi 2. Şānelense zülf-i dilber giceden ubA-dem %oşbūlanur sünbül gibi 3. Beñleridir Aāfı1ı ol sineniñ Nite kim kāfūr eyler fülfül gibi 4. Gösterirse perçem-i pür-çīnini Bulınur ‘ālım benim kākül gibi 5. Dā%il-i bezm ol niġāra ‘Örfiyā Neş’e var būs-ı lebinde mül gibi 213 -307FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Olduñ ey dil dürr-i yektā maAremi Çün olur ġavvā<-ı deryā maAremi 2. ‘Aşa āyinde ériş yek cāmdan Bul anı ol bezm-i ten%a maAremi 3. Çün %ayālim gülsitānında ru%ı Açılınca étdi şeydā maAremi 4. Fikr-i zülfiyle %a&ā söyler kişi Olma ey dīvāne dānā maAremi 5. Zülf-i yāre dil vérelden ‘Örfiyā Olmuşum Mecnūn u Leylā maAremi 95b -308FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Vu<latıñdır dilberā bīçāreniñ endīşesi Nār-ı ġayretden olur her şa%<ın elbet pīşesi 2. Meclisiñde çok mey içdi ‘āşıa raġmen ‘adū Varise %umdur o mel‘ūnuñ vücūd-ı şīşesi 3. Destime Şīrīn lebin va<fında aldıça alem Dér görenler seyr édiñ Ferhādı elde şīşesi 4. Şīr iken düşdüm hevā-yı zülfüñe bu şeb sehā Ehl-i ‘aşıñ çün mekānıdır muAabbet mīşesi 5. Bikr-i fikrimden yine bir nev ġazel Çünki sensin ‘Örfi-i zārıñ amu endīşesi 96a 214 -309MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Görünce āmet-i mevzūn-ı yārı Seriv ıldı çemende i‘tiLārı 2. Olub dembestesi gördükçe ġonce Dehān-ı Aoa-i teng-i niġarı 3. Açılmış gül döküldi pāy-i yāre Ru%ıdır bildiler hem gül‘iLārı 4. Hezār oldum açılmış tāze bāġa Ne-ġam peykān ucun gösterse %ārı 5. Ezelden Gülşenīdir ‘Örfi bülbül Éder ol gül içün gör āh u zārı -310MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Ġāmıyla aġlarım nemden u<andı U<anduġun ‘aceb bilmez mi <andı 2. O meh yād etmemek üzere ‘adūyı Yemīn etmiş iken gör şimdi andı 3. Lebim andine andı démiş ammā Sū’āl édiñ faire ande andı 4. Şeb-i deycūr-ı hicrile şem‘-i dil Çerāġ <ubAa dek yandı uyandı 5. Bu AasbıAāli vérdi ‘Örfi yāre Cefāsına o mehpāre utandı 96b 215 -311- MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Kemend-i zülf-i dilberle elif addim kemān oldı Anıñ müjġān-ı &ātārıyla aAvālim yamān oldı 2. Ba<ar evvel nigehde Rüstem ü Sām ü Nerimānı Cefā meydānını &utdı yegāne Pehlevān oldı 3. O çeşm-i mest nāzile éder ġāret göñül mülkün Demādem %avfile bu merdümānım dīde-bān oldı 4. Perīşān eylemekde leşker-i ‘uşşāı gīsūsı ayāl-i fikr-i zülfi başımızda āşiyān oldı 5. Yeter āşūb u fitne merAamet ıl ‘Örfi-i zāra O fettāna désünler vatimiz ā%ir zamān oldı -312Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Faèÿlün 1. Zülfüñle ru%uñ nice’i teşvia düşürdi Īmān u küfür ‘ālemi tefrīa düşürdi 2. Çün ‘aş-ı mecāzile bulunsa nola evvel Talīd éderek nice’i tevfīa düşürdi 3. Gülrūyuña şebnem nice düşmüş bu seAerde Gör çer%i şirişkin gümüş imbia düşürdi 4. *a&&ıñ ġamı dīvāne édüb zülfile cāna Sevdā-yı cemāliñ beni ta‘līa düşürdi 5. Gīsū-yı siyeh-kāra muayyed degil ‘Örfi Sevdā-yı ru%uñ Aā<ılı tevfia düşürdi 216 97a -313MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. CenÀb-ı Óaúú’a óamd olsun ne mír ü ne vezíz étdi Beni feyøiyle ıúlím-i süòanda bir emír étdi 2. Düşürdi göñlümi bir ÀfitÀb-ı èÀlem-ÀrÀya Sögünmez óaşre dek dilden çerÀà-ı bí-naôír étdi 3. Gel ey sÀúi-i gülçehre göñül cÀmın tehi görme SirÀc-ı èaşúimiş Àòir beni rÿşen-øamír étdi 4. Ögünme varise fikr-i daúíúiñ ÀsiyÀdır bu Nive gendüm diyen õÀtı felek òurd u òamír étdi 5. Nice yıl vÀdi-i óayretde sergerdÀn iken èÖrfi Aña bir rehnümÀ-yı kÀmili Óaú destgír étdi -314FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Bezm-i meyde ne diyem yÀra recÀdan àayrı Úalmadı şíşe-i merdümde bükÀdan àayrı 2. Ne temenní édeyim çeròe miåÀl-i àavvÀã ÇÀre yoú derd-i dil-i zÀra ÒudÀdan àayrı 217 3. Yoluna öldügümi bildire cÀnÀna ãabÀ Çemen-i úabre doúunsun mı ãabÀdan àayrı 4. DilberÀ èazm-i vaùan éde gibi cÀn-ı èazíz Anı kimse bulamaz óayr-ı duèÀdan àayrı 5. èÖrfiyÀ bulmayalar gibi åevÀb ü óasenÀt Yokladıúda èamelim serde hevÀdan àayrı 97b -315FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Árif ol kimseler[e] úalmadı ãıóóat bÀúí ÓÀãıl ét marifeti tÀ ola devlet bÀkí 2. Pür-àubÀr eyleme Àyíne dili say éde gör Naôar étdikçe úola sende o ãÿret bÀkí 3. Dest-i sÀkiden içüb bÀde-i bí-telòi dilÀ Bezm-i dilberde ola èayşile èişret bÀúi 4. Vaãlı iúrÀrın éder oldı key hicri tamÀm Leõõet-i vaãlı demÀàımda o leõõet bÀúi 5. Perde-i ôıll-ı òayÀl içre iken bu èÖrfi Dédi yÀrÀn-ı ãafÀya yinr òiõmet bÀki 218 BENDLERDEN OLUŞAN NAZIM BİÇİMLERİ -1Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Ol àonce úaçan meyl éde ãad nÀzile òÀra Bülbül gibi üftÀde düşer Àhile zÀra 2. Yem dökmegile gelmedi ol yÀr kenÀra Bu firúate kim éde taóammül bula çÀre 3. ÇÀk eyle dilÀ síneñi şeró éde nigÀra Zaòmım aàız açdı diye aóvÀlini yÀre 4. Ol şÿò baña böyle niçün pür-sitem oldı Gísÿsı ucundan nice biñ yerde dem oldı 98a 5. èUşşÀúına çün şerbet-i hicrÀnı sem oldı Cismimde olan yÀrelerim cümle fem oldı 6. ÇÀk eyle dilÀ síneñi şeró éde nigÀra Zaòmım aàız açdı diye aóvÀlini yÀre 7. AàyÀrile gül seyrin edüb gÀhice tenhÀ EfkÀr-ı àam-ı òÀra sabır éde mi şeydÀ 8. Mümkin mi gülüñ òÀr [ü] òası olmya ammÀ Bir laóôa dikensiz olamaz ol gül-i raènÀ 219 9. ÇÀk eyle dilÀ síneñi şeró éde nigÀra Zaòmım aàız açdı diye aóvÀlini yÀre 10. Pāyine yüzüñ sür ol gülüñ eşk-i firāvān Var ‘ar≥-ı niyāz eyle aña Aāliñi pinhān 11. Hicri de anıñ va<lı gibi ‘uşşāa iAsān Şāyed ki raAim éde vi<āliyle o sul&ān 12. Çāk eyle dilā sīneñi şerA éde nigāre Za%mım āġız açdı diye aAvālini yāre 98a 13. Mecnūn diliz Leylī’ye dīvāneleriz biz La‘linden içüb bade’i mestāneleriz biz 14. Ey ‘Örfī ru%-ı dilbere pervāneleriz biz Ammā ki ‘aceb ġām ile vīrāneleriz biz 15. Çāk eyle dilā sīneñi şerA éde nigāre Za%mım āġız açdı diye aAvālini yāre -2Ġazel-i udāvendigār-ı Sābı MerAūm Sul&ān Süleymān ān &ābe0erāh taAmīs-i ‘Örfi FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Er iseñ ziynetle ılma kendüñi ‘avret gibi *a Resūlüñ Aükmüdür gūş ét añı Aikmet gibi 2. Şöhret-i dünyāyı terk yamasın āfet gibi al içinde mu‘teber bir nesne yo devlet gibi 3. Olmaya devlet ci%ānda bir nefes <ıAAāt gibi 4. Bī-0ebāt çer%-i kec-rev herkesiñ rü’yāsıdır Mü’miniñ siccínidir kāfirleriñ me‘vāsıdır 220 5. ‘İzz ü cāha &ālib olma nefsiñiñ iġvāsıdır Sal&anat dédikleri anca cihān ġavġasıdır 6. Olmaya ba%t ü sa‘ādet dünyede va%det gibi 99a 7. Fikr ét encām-ı <āfāyı pür-cefādır ‘āıbet Olmañ ten perver vücūduñ bir yañadır ‘āıbet 8. Bu Aabāb-ı ‘ālemiñ Levi hevādır ‘āıbet Po bu ‘ayş u ‘işreti çünküm fenādır ‘āıbet 9. Yār-ı bāī isteriseñ olmaya &ā‘at gibi 10. Cāmi‘iyyet Aā<ıl eyle ey dil-i şeydā meded Çün güLār éder ‘ömür etme reh-i ma%būba sed 11. Çünki tadīr-i udāvend-i ezeldir tā ebed Olsa umlar <aġışınca ‘ömrüñe Aaddu ‘aded 12. Gelmeye bu şīşe- çer% içre bir sā‘at gibi 13. Māsivā çısın göñülden olasın merd-i vu<ūl ‘Örfiyā olsun diliñde dā’imā Aubb-i Resūl 14. Gūşe-gīrī-i %amulide ola şāyed abūl Ger %u≥ur etmek dilerseñ ey MuAibbi fāriġ ol 15. Olmaya vaAdet maāmı gūşe-i ‘uzlet gibi -3- Muòammes FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. FetAi muġla bir mu‘ammādır cihān Pes degil aAvāli anıñ tevemān 221 99b 2. Mihrine aldanmasa yegdir hemān Etme endīşe vérir ‘ala ziyān 3. Elemān ey dār-ı miAnet elemān 4. Gelmişiz çünki ġayıbden ‘āleme Sūr-ı vu<latdan firā-ı māteme 5. Bamadı ‘ārif olan nāmaAreme Mihri yo bir pīrezendir ādeme 6. Elemān ey dār-ı miAnet elemān 7. ande yerine éder giryān āh Ol gedā ‘ālemde ya%ūd pādişāh 8. Eyleme şād ü ġama sen de nigāh Sūy-i yāre eyleseydiñ ‘azm-i rah 9. Elemān ey dār-ı miAnet elemān 10. Serteser %ayretde ebnā’i beşer Bir mekān- pür-Aa&ardır pür-Aa&ar 11. İrci‘ī emriyle edilse sefer Gidecek yolın görür ehl-i ba<ar 12. Elemān ey dār-ı miAnet elemān 100a 13. Eyle %āristān-ı dehri gel güLār Sutmasun dāmānıñı kec bād-vār 14. ‘Örfiyā çünki deildir pāyidar Bī-vefādır bī-vefādır rūzigār 15. Elemān ey dār-ı miAnet elemān 222 -4“Yeriñ gülşen nedīmiñ gül bu feryādıñ nedir bülbül” mısra‘ını Baş Kātib İsma‘īl Efendi bülbüle hitāben úÀle getürdükde usurını(?) èÖrfi taAmīs eylemişdir. MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Bezim gülşen <ürāhi ġonce şebnem gicelenmiş mül O keyfiyyet ãafāsından gögermiş mest olub sünbül 2. Palur mı <andıñ ey bülbül revīşiñ ‘āşıa müşkil Netīce maAremiz ‘āşa fiġān etme demādem gül 3. “Yeriñ gülşen nedīmiñ gül bu feryādıñ nedir bülbül” 4. SeAer uşludan āġāze édersiñ tā-be-şeb efġān Nedir bu i≥&ırābıñ hiç arār etmez misin bir ān 5. Seniñ nāleñle bir oldı zemīn ü ubbe-i devrān Hezār ‘āil olubdur ġu<<a-i pür-Aisse Aayrān 6. “Yeriñ gülşen nedīmiñ gül bu feryādıñ nedir bülbül” 7. Bu bāġ-ı Aayret-efzāda biter mi ġonce-i bī-%ār Alur her tāze na%l-i gül miyānın zümre’i aġyār 100b 8. Ne-ġām dünyā raīb olsa seniñle yār iken dildār Ba%āne %ār ise %andile güller ‘ar≥ éder dīdā[r] 9. “Yeriñ gülşen nedīmiñ gül bu feryādıñ nedir bülbül” 10. Yolına cān fedādır serv-i gül ol çeşmi-i %ünkārıñ Pabūl olmaz Aayıf kim armaġānı bu dil-efgārıñ 11. Nedir bu rütbe hengāmıñ ‘abe0dir bī-sebeb zārıñ Yeşil yapraġile olsun seni tekrīm éder yāriñ 12. “Yeriñ gülşen nedīmiñ gül bu feryādıñ nedir bülbül” 223 13. Seni ey ‘Örfī bir ġonce-fem étdi ‘aşile rüsvā Dehān açmaz vü gūş etmez aña mümkin müdür şekvā 14. Ponarsın günde biñ dala ‘aceb āşüftesin şeydā Dédi bu mı<rā‘-ı ġarrāyı kātib gibi bir dānā 15. “Yeriñ gülşen nedīmiñ gül bu feryādıñ nedir bülbül” -1Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Ezhār-ı ‘aşı tāzeledi fa<l-ı nevbahār Hem seyr-i cūybār Érdi meşāma fey≥-i dem-i būy-ı müşg-bār Çün zülf-i siyehkār 2. Nevrūz érişdi gerçi seAāb oldı nā-bedīd Mir’āt-ı semādan Ref‘-i niāb-ı kākül édüb varise ol-yar Mihr oldı āşikār 3. SarA eyledi berd-i ġam-ı hicrān-ı mademi Çıkdı ne seyre Étdi çemende seyr ü <afā çün o gül‘iLār Ol gül-i bī-%ār 101a 224 4. Gül açılub étmezdi nevā bülbül-i şeydā Şimdiki ‘a<ırda Gülşende eger güllere ‘ar≥ etmese ru%sār Cānān-ı vefādār 5. Āşüftesi çok tāze gülüñ bāġ-ı dehirde ‘Örfī gibi gūyā Etsün aña her ‘āşıı tā <ubAa degin zār Tā göstere dīdār Rübā‘iyyāt -1MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Göñül vīrānedir yab yab olur ma‘mūr u ābādān Kerem ıl ‘āmir ol dest-i keremle almayan vīrān 2. Dil-i ‘Örfi yııldı gitdi dérler şimdi sul&ānım Anıñ ta‘mīr’i bābında seniñdir emrile fermān -2FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Éde éde ilticā-yı vu<latıñ Aġzı egrildi ‘adū-yı nikbetiñ 2. Bir da%i çarpılma sen sen āfete ‘Örfi gibi hep çekerler ġayretin 225 -3MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀílün 1. Vefāsın gördüm ol şāh-ı cihāna pür-cefā dérken Gelüb ġām-%āneme bu gice tenhā bī-vefā dérken 2. Buyurdı ‘ar≥ıAāl-i ‘Örfi-i şeydāyı gördükde Mürüvvet eyler elbet şāha Aālin bir geda dérken -4FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Sālib-i cānān olan bī-dār olur Vikr ü fikri dā’imā dīdār olur 2. ‘Örfiyā sende degil bu güft ü gū Söyleden dā’im seni Cebbār olur -5FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Ey meh içdim ‘aşıñile bunca sem Érişir deryāda çün māhiye yem 2. Em-sem olmaz mı ‘aceb dil hasteñim Öl diril ‘Örfi dehān-ı yāri em -6MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Baılmaz çeşmine merdüm-şikārıñ Yamāndır ġamze-i tātārı yāriñ 2. Yine ol şeh-süvār olmuş seAerde Murādın bilmedim çābük-süvārıñ 226 101b -7Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Böyle alur mı <ar<ar-ı ġam rūzigārdır Elbet kenāra érişirüz ba%t-yārdır 2. Geh süd limānı gāhī 0üreyyāya çıar mevc18 BaAr-i fenāyı <anma göñül ber-arārdır -8MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Dilā mir’āta ba seyr ét cemāli Temāşā eyle <unè-ı zü’l-celāli 2. Mihir ru%sārı üzre zülf-i şeb-gūn Olubdur günleriñ elbet leyāli -9FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Şāhsın cāna diyār-ı cilveniñ Āb-ı rūyusun bahār-ı ‘işveniñ 2. Nice şeydālanmasın ‘Örfi-i zār Ter-gülisün sebze-zār-ı kisveniñ 18 Vezin aksak. 227 -10MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Şehā senden cüdā düşdüm esirge ‘āşı-ı zārı Selām ile gehi yād ét gehi mektūb ile bāri 2. Unutma ‘ahd ü peymānıñ diyār-ı ġurbete düşdüm Ġarībiñdir ferāmūş eyle ‘Örfi-i ġam-%varı -11Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Çün pentere(?) ben zārı èadūlar <alamazdı NaAcīr-i dili it gibi düşmen dalamazdı 2. Tā levA-i muadderde eger olmasa mersūm Şehbāzımı elden hele kimse alamazdı -12Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Gūş eylemez fiġānımı çünkü beni neyler Dāġ-ı ġam-ı cevrile yaıb bu teni neyler 2. Ney meclis-i dilberde éder nāle’i her dem Āh eyleriseñ %üznile èÖrfi seni neyler 102a -13FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Oldu envā‘-ı bahār ile müzeyyen çün çemen Açdı dükkānın <anasın bunca ‘a&&ār-ı Yemen 228 2. ‘Örfiyā cānāna ba %ūrī görem dérseñ eger Cūylar kev0er dira%tlar sāyesi bāġ-ı ‘aden -14Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Cānān bu şeb pistere ser%oş yuvalandı an bülbül olub sīneme bir %oş yuvalandı 2. Hem murġ-ı dilim étdi ser-i zülfi giriftār ‘Örfiydi meger dāma düşen uş yuvalandı -15Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Ru%sārıña āşüfte iken dil gibi bülbül Aġlatma anı cevriñ ile gül gibi sen gül 2. Gīsūlarıñıñ aydına ‘Örfi gibi meftūn Varise gögermiş delidir rav≥ada sünbül -16Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílün Fa 1. Yā Rab bizi sen tīr-i a≥adan <ala Āmāc-ı dili şa<t-ı cefādan <ala 2. Dīvāne édüb ‘Örfi-i ġīsū-siyehkārı Güftārımı her sehv ü %a&ādan sala 229 -17Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü FÀèilün (?) 1. Bir %üsrev-i %ūbāna göñül oldu mübtelā AAvālini görmez nideyin böyle bir gedā 2. Şehbāzile ‘u<fūra olur mu münāsebet Papdırdı göñül murġını ‘Örfi-i bī-nevā -18MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Yine arşımda ol meh-rū vefāsı müstedām olsun Müyesser mi olur dildādeye cānānı rām olsun 2. Tekellüfsüz aya ba< meclise sāī yeter bu ġam Yeter ey ‘Örfi bir sāī velīkin elde cām olsun -19Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü FÀèilün (?) 1. Dām étdi şehā murġ-ı dil ü cāna beñleriñ Par-pāre vücūduñda olan dāne beñleriñ 2. Pa<dıñ eger ki ‘Örfi-i zārı şikārise Zülfüñ ile &ut girmeye tā ara beñleriñ 102b -20FÀèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. Pand-i la‘liñ gibi bir nesnede leLLet bulamam āk-i pāyiñ gibi iksīr-i sa’ādet bulamam 230 2. Seyr-i gülzāra heves eylemez oldu &ab‘ım Ru%ı %ā&ırda iken gülde le&āfet bulamam -21- FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün (Faèlün) 1. Şād olub %ande éderdi cennet ādır olduça Aadī0-i raAmet 2. ‘Örfi şāyeste-i iA<ānıñdır Çünki her mücrime ıldıñ şefat -22MefÀèílün MefÀèílün 1. Zehī lu&f u zehī iAsān Zehī şāh u zehī fermān 2. Kebā’ir ehlini āzād Zehí ‘adl ü zehī sul&ān -23FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. aldı kākülleriñ ey meh beni ferdāya bu şeb Dolaşub <alma ben sen da%i ġavġāya bu şeb 2. Démesün ben anı Mecnūn éderim ey ‘Örfī Varayım yalvarayım ol saçı Leylāya bu şeb 231 -24FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Neyleyim Aasret-i rūyuñ beni abdāl etdi Çün benim gibi niçe ‘āşıına āl etdi 2. Dönerek ‘āşile pervāne gibi ‘Örfi meger Yadı şem‘-i ru%-ı dilber beni bī-bāl etdi -25MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Kemend-i çille-i zülfüñle addim yāya dönmüşdür Siyeh-fikrile her rūzum şeb-i esrāya dönmüşdür 2. Enīn etsem ‘aceb midir demādem Aüznile cānā Ki dāġ- firatiñle cism-i ‘Örfī nāya dönmüşdür -26FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün (Faèlün) 1. Görsem ol māye-i cānı déridim şehnāzım Pandesin andesin ey şū%-ı bülend-pervāzım 2. Sīneler çı çı éderse nola çār-pāre <ıfat Çünki bir olda gezermiş ol gözi şehbāzım 103a -27MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Cemāl-i yāre basın yana ‘Örfī MuAabbet şem‘īne pervāne ‘Örfī 232 2. Şarāb-ı ‘aşile mestāne ‘Örfī Elestiñ bezmine peymāne ‘Örfī -28FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Yılda bir kez rā≥ıdır sul&ānını görse gedā Böyle devlet ey göñül na<īb-i bi-nevā19 2. Geşt édüb <aArāları buldum behey āfet seni Sen yine ‘Örfi-i zāra eylediñ cevr ü cefā -29FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Dem sür ey dil geçmesün bir nesne yo eyyāmda Kim mürūr etmektedir vatiñ bu <ub% ı şāmda 2. alınur aġyār ile ‘Örfi-i zārı terk édüb Bir keder var bilmezim bu %ā&ır-ı nā-kāmda -30FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün (Faèlün) 1. Saña muAalif ‘Ira nuş-ı şarāb ét nigār Būseligiñ vatidir çünkü érişdi bahār 2. Gördi güzelsin şehā kākülüñüñ sünbülü Eyledi ‘uşşāını ‘Örfi gibi bī-karār -31Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Aġız aġza ġonce éder va<f-ı dehānı Gūş eyleyen āşüfte éder āh u fiġānı 19 Mısranın vezni aksaktır. 233 2. Geçkince imiş ġamze-i mesti Aaber aldı Ey ‘Örfi <aın %āvfe düşürme dil ü cānı -32Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Bülbül nola eylerse güle āh ile zārı ārile éder ülfeti her laA1a nigārı 2. Gīsūnı gider gün yüzüñü èar[a]úiye göster Gicesi adir gündüzü bayrām ola bāri -33FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Seyre çımış sebzeler giymiş o şeh lāhūrdan Nice aġāz etmesün bülbül yine māhūrdan 2. ‘Örfiyā ‘uşşāı bunda cem‘ olur pervāne-veş Bir <adā 1āhir olunca gerden-i kāfūrdan 103b -34- FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Āteş étdiñ göñlümü ey ġonce-fem Dökdi <u saā-yı çeşmim dembedem 2. Sākin olmaz &utuşan od <u ile Senden olur baña olursa kerem 234 -35FÀèilÀtün MefÀèilün Faèlün 1. Bir du‘ā-ġū-yı āl-i ‘O0mānız Der-i lû&funda bende fermānız 2. Her ‘aībi <alāt-ı mefrÿøa ulū<-ı albile 0enā-%vanız. MeùÀliè -1FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. ‘İllet-i <adrıma o penbe-i sineñ cānā Gönlegiñ cān ise %āıña démem ben lā -2FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün (Faèlün) 1. Ayāġıñ būs éder ‘Örfī seniñ sāī şarāb āsā Ki nār-ı firat-i sadrı yaub anı kebāb āsā -3Mefèÿlü MefÀílü MefÀèílü Feèÿlün 1. a&&-ı ru%uñla hiç nire mümkin ola da‘vā Sünbülden olur mu güle bir vechile şekvā 235 -4FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Fa<l olunmaz gibi da‘vā-yı fesād-ı a‘dā *üccet-i nev-%at-ı yāra urulunca im≥ā -5MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Cemāl ‘ar≥ eyle ‘uşşāa amu ervāA şād olsun Bizi gel ber murād eyle ‘adūlar nā-murād olsun -6FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Baña ey rūA-ı mu<avver yār dérseñ işte sen Kimdir āyā ‘āşı-ı nāçār dérseñ işte ben 104a -7Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Da‘vāt u niyāz ‘aczile minnet baña düşdü Lû&f u kerem ü himmet ü ġayret saña düşdü 236 -8Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Ba<maz aya meclis-i cānā niye şarāb Yaġın eridir āteş-i Aasret ile kebāb -9FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. İttiAād olsun biricik yār ile Tīġım işin tīz görür aġyār ile -10FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Eyleme èuşşÀúa efsāne müjeñdir siArbāz Murġ-ı dil <aydında şāhım çeşm-i mestiñ şāhbāz -11Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Úaplarsa eger cÀm-ı dili jeng-i ruùÿbet Göstermez olur bir daòi ol büt saña ãÿret -12FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. áarba cÀn atmaları şermile şems ü úameriñ Dopdolu dehr içi envÀrile şaúúü’l-úameriñ 237 -13FeèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Nola gül tÀzesidir bülbül éderse feryÀd Dédiler bir èavret için öldi diríàÀ FerhÀd -14Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Gördükçe eşk-i dídemi cÀnÀn-ı ter-mizÀc Ne’mden úaçar ki eylemedi gitti imtizÀc -15FÀèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. CÀn-ı şírín imiş ol Àfet-i devrÀna leõíõ Hiç diríà eylemek olsun mı gele ana leõíõ -16Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Yoú fÀ’idesi eyleriseñ kec muèÀmele Óüccet yeter efendi ne ise muúÀvele 238 -17FÀèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. Tír-i àam úavs-i felekden ne zamÀn kim atılur Elbet ÀmÀc-ı derÿn-ı fuúarÀya doúunur -18Mefèÿlü FÀèilÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. CÀnÀ firÀkıñ Àteşi çoú dil kebÀb éder Laèliñ òayÀli èÀşıúı mest ü òarÀb éder -19Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü FÀèílün (?) 1. CÀn-bÀz-ı èaşú olan Àdem resendedir Manãÿr’a cihÀnıñ …………………..20 -20FeèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. Meye sÀúí úodı yaò-pÀre dédüm yaò eridi Dédi óüsnüm güneşinden idikim yaò eridi 20 Üstü çizili dize şöyledir: Manãÿr’ı görüñ dÀr-ı cihÀn bir perindedir 239 -21MefÀèilün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Bülend olsun miåÀl-i úadd-i dilber rifèat ü şÀnıñ èAceb mesrÿr u òandÀn oldı èÖrfi-i åenÀ-òˇÀnıñ -22MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Hemíşe şuèle-dÀr olsun çerÀà-ı bezm-i iúbÀliñ CihÀnı rÿşen etsün gün gibi envÀr-ı iclÀliñ 104b -23FeèilÀtün (FÀèilÀtün) FeèilÀtün Feèilün 1. ………………………………………… İşledim ben düşeni üstüme cÀnÀne gerek -24FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Ol perí-rÿ daèvete etmez icÀbet müşkile èßd yaúdım vefú yazdım ôaferÀn-ı müşkile 240 -25Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü FÀèilün (?) 1. KÀlÀ-yı vaãl-ı dilbere sím ile zer ister BÀzÀra anı dil gibi tenhÀca yer ister -26FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Teşne-i Àb-ı óayÀtım cüst ü cÿda her yeri Dilberiñ laèl-i feminde bulmuşum İskenderi -27FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Şöhret Àfetdir ãaúın ziynetden ey dil úıl ferÀà Yaúmadan etmez bu èÀlem kimse’i rÿşen çırÀà -28FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Bir kebÿter-i demkeş-i èaşúız bu dem Eyleriz cevlÀn yÀ Hÿ dembedem -29FÀèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. Cevri terk etmedi ol büt uãanam ãandı beni Deyr-i èÀlemde meger kim o ãanem ãandı beni 241 -30FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. èÖrfi mestÀne bigüftí hem hezÀr Gülşeni yÀ Gülşení yÀ gülèiõÀr -31FeèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. Nola günde iki kez nÀle éderse dil-i zÀr Geh seóer gÀhíce úuşluúda öter bülbül-i zÀr -32FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün (Faèlün) 1. Her úaçan eyleyem iòvÀna mekÀtib taórír Cümleden aúdem éder òÀme merÀm-ı taèbír -33FÀèilÀtün (FeèilÀtün) FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. Vuãlatıyçün dilemiş sÀèatim ol sÀèat yÀr O úoyun sÀèati gelsin véreyim var yalvar -34FÀèilÀtün FeèilÀtün Feèilün (Faèlün) 1. YÀr içün niyyet édince remmÀl Dédi kim müjde güzeldir bu fÀl 242 -35MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Efendiñdir göñül ol şÀh-ı mümtÀz èAceb olmaz gedÀya kılsa şeh-nÀz -36FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün (Faèlün) 1. ṬÀlièim burcuna baúdım sereùÀn Gör benim oldı o mÀh-ı KenèÀn -37MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. BahÀr érdi úuruldı bÀàa meclis äafÀsından yine göz açdı nergis -38Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Áşüfte göñül şíve-i gülçehre-i yÀre Bülbül gibi çün ãoóbetimiz úaldı bahÀra -39FÀèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. Óisseti gel teber-i lûùf-ile kes Démesünler saña dehr içre nekes 243 105a -40MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. ÚıyÀmet kopdı ãansın úaddini seyr édicek cÀnım Ölürsem merúadimde gel ãalın servi òırÀmÀnım -41Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü FÀèilün (?) 1. CÀnÀ ne-èaceb günde girer úana beñleriñ Dil muràını ãayd étmekiçün dÀne beñleriñ -42FÀèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. GülèiõÀr-ı ruòuñuñ şevúine ey àonce-dehen Kirpigim oúları oldı baña her laóôa diken -43MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Úulaàına dédim yÀriñ helÀk oldı tenim àamdan Tebessümle dédi èÖrfi naãíbiñ var gibi femden -44MefÀèílün MefÀèílün Feèÿlün 1. Olursa ol perí semt-i vefÀda áaríb éller degil àurbet-fütÀde 244 -45Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Seyr étdi ruò-ı Leylí’de çün dilberi Mecnÿn Bir rÀbıùÀdır oldı siyeh zülfüne meftÿn -46FÀèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. Sÿzen-i müjgüñ ile olalı Àlÿde bu ten Úÿyuña úıble-nümÀ gibi döner oldı beden -47FÀèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. ÚapudÀn olmaàiçün doldı fesÀd ile cihÀn Çıúdı cÀnsız deñize Baùrona Àòir kapudan -48Mefèÿlü FÀèílÀtü MefÀèílü FÀèilün 1. Mest olmuşuz bezimde ziyÀde şarÀbile Düşdi yolunda èÖrfi giderken şitÀbile -49FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. LÀle veş pür-dÀğım ey göñül açdıàın yÀrÀ ile Bir oñulmaz derde düşdüm baòt-ı nÀ-bínÀ ile 245 -50FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Dilde bir Àteş ùutuşdı bÀd-ı sevdÀdan yine Kim sögünmez dökilür ãu çeşm-i saúúÀdan yine -51FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. DÀye-i feyø-i óaúíúat ile olub dildÀde Şír-i èaşúı içirir tıfl-ı dil-i nev-zÀda -52Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü FÀèilün (?) 1. Bin ãayd édince yÀyın aãar çünki pehlevÀn Gün başına biñ yÀyı aãar böyle nev-civÀn -53FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün (Faèlün) 1. Ebr veş mihr-i cemÀlile zülüfdür perde Yoòsa dÿr olmaz idim õerre gibi her yerde -54FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Münkesirdir òÀùırım varmaz ayaú meyòÀneye Sensiz el ãunmam budur èahdim benim peymÀneye 246 105b -55FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Oldı çün mıãr-ı melÀóatde o meh Yÿsuf vele Düşdi iòvÀn arasına fitne ile velvele -56FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Aàlama pír olduàıña ey òoca Bu zen-i dünyÀya lÀzımdır úoca -57Mefèÿlü MefÀílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Òaùù gelmeyice degmeye el vaãl-ı nigÀra Varise úalur ãoóbetimiz köhne-bahÀra -58Mefèÿlü MefÀílü MefÀèílü Feèÿlün 1. Diraòt-ı meyve’i yaúar óaùab hergiz ocaàında Éde òÀkister o-dÿnı cenÀb-ı Óaúú o çaàında -59MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Bu murà-ı dil hezÀr ÀsÀ o gül-ruòsÀra mÀ’ildir Ben efàÀn eylesem dérler baña gül zÀra mÀ’ildir 247 -60FÀèilÀtün FeèilÀtün FeèilÀtün Feèilün 1. Kimsenin devletine nièmetine etme óased Herkesiñ rızúını çün vérmededir Rabb-i aóad -61Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün 1. GülnÀr-ı lebiñ bÀà-ı cemÀliñ baña besdir Ayrıúları o bÀàa úoma köküni kesdir TaríòÀt -1Cisr-i Ergene’de óammÀm tÀríòidir FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. èÖrfiyÀ hÀtif dédi tÀríòini Çifte pÀk óammÀm be-Cisr-i Ergene (1141) -2Çeşme tÀríòidir FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Teşnelikde söyledim tÀríòini Ey èÖrfi çeşme-i Àb-ı óayÀt (1141) 248 -3BehrÀm-rezm NÀhid-bezm èUùÀrid-úalem ÁfitÀb-èÀlem bayraú-ı berrÀk-ı ãubó-ı tÀb-dÀr ve sipÀh-ı zerrín-úabÀ-yı eşièèa-i envÀr-i èÀlí-baòt- nÀmdÀr-ı keyvÀn-mekÀn-ı müşterí-èirfÀn necÀbetlü Úaplan GirÀy ÒÀn óaøretleri defèa-i (defèa-i) åÀlísede òÀn olduúda tÀríòdir FeèilÀtün MefÀèilün Faèlün 1. ÓesÀb édince èÖrfi tÀríòin Dédi úaplan-GirÀy òÀn oldı (1143) -4Edirnede ÚÀsım PÀşÀ óammÀmı úurbunda menzil-i èÖrfi’de derÿn-ı bÀàçede yapdırdıàı kaãrıñ tÀríòidir 106a MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Derÿn-ı bÀàçede buldum maóallin tÀ édem raàbet NigÀh-ı iltifÀtile bu kaãra eyledim himmet 2. GüşÀde ola dilber gül gibi yÀsemenlikde Açub ùabèı gide serden ãudÀèı åıúlet ü óayret 3. Açılmış cÀbecÀ o yÀriñ maúdemin gözler Baş egmiş ãalınur bÀd-ı ãabÀdan gÿyiyÀ sermest 4. äanasın sÀúidir zerrín úadeóler elde peymÀne Ocaú-zÀde gibi eyler èaceb erkÀnile òiõmet 249 5. áam-ı hicrÀn ile baàrı yanıú bir Mevleví lÀle Anı terbiyye etmişler ocaàında dilÀ(?) elbet 6. Gögermiş sünbül olmuş zülfi ucundan Úays-ı dívÀne Görüb óÀl-i períşÀnın göñülden eyledim şefúat 7. Güzel dilkeş maúÀm oldı bu úaãr-ı gülşen-ÀbÀdım Müzeyyen ola meh-rÿlarla bu kÀşÀne-i èişret 8. MaúÀm-ı dil-güşÀ tekmíl olunca èÖrfi-i şeydÀ Dédi yÀ Gülşení fetó eyle bir tÀríò şüd temmet (1144) -5Edirne bostÀncılar odaları müceddeden bínÀ olunub maèrifetlü muóabbetlü TÀ’ib Efendi baèø kitÀbelere manôÿm taórír eyleyüb baèdehu 106b birkaç kitÀbe açıú úalub ol eånÀda èÖrfi daòi ocak-ı meõkÿra ketòüdÀ olmaàın bu tÀríòi òÀlí olan maóallere taórír eylemişdir. FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. èÖrfiyÀ úalmaú revÀ mı bu úaãíde nÀ-tamÀm èAvn-i Óaú’la çünki olduñ işbu cÀha ketòüdÀ 2. Óaøret-i SulùÀn Maómÿd ÒÀn mülküñ dÀveri Úullarıyçün emr édüb èÀlí-maúÀm étdi bínÀ 3. èÖrfi üstÀdÀne tekmílen dédi tÀríòini Zümre-i bostÀniyÀna ey maúÀm u nev-binÀ (1145) 250 -6äadr-ı aèôam-ı sÀbıú èOåmÀn PÀşÀ óaøretleri ṬahmÀs[p]úulıòÀn èaskerin períşÀn eylediàine tÀríòdir. FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün (Faèlün) 1. Bu àazÀ-yı ekberiñ èÖrfi dédi tÀriòini Úaçdı ṬahmÀspúulıòÀn Àhile eyvÀhile -7Çeşme ṬÀríòidir MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèilün 1. Déyüb yek ses ile hÀtif gibi èÖrfi aña tÀríò Bu Àb-ı pÀkile yapdı zehí èÀlí eåer cÀri (1147) 107a -8èAmmizÀde èÖrfi El-ÓÀc Mehmed Aàa’yı bir gice ôÀlim úurşun ile urub şehíd etdigüne tÀríòdir. FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. ÓÀcı Mehmed Aàa cÀm-ı şehÀdet nÿş édüb İrcièí emrinden aldı leõõet-i şevú-i cedíd 2. Menzil-i maúãÿda cÀn atdı érişdi vuãlata äÿret-i ôÀhirde oldı bí-baãardan nÀ-bedíd 3. Bir ùabancasına etmezken taóammül úÀtili TÀr-ı şebde urdı úurşunile bir ibn-i Yezíd 251 4. MÀteminden úaralar giydi o şeb çerò-i kebÿd Girye úıldı ebr ü behrÀm aña tÀ rÿz-ı sefíd 5. èÖrfiyÀ yek ùaróile hÀtif dédi tÀríòini Sÿ-i úaãd-ı düşmen ammÀ eyledi anı şehíd (1147) -9Úaãr [tÀríòidir] MefÀèílün MefÀèílün Feÿlün 1. èAli-zÀde efendiniñ òilÀfÀ(?) SaèÀdet-òÀnesinde yapdı bir cÀ 2. Ne cÀdır bu ki cennetden nişÀne Bir Àdem girse çıúmaú istemez tÀ 3. İrem dérler hezÀr[À]ndÀn işitdim Bu úaãr-ı gülsitÀn-ÀbÀda óÀlÀ 4. ÓadÀyıú her ùaraf bülbüller iñler Yanında nehr-i Ṭunca ãanki deryÀ 5. MuèÀdil olamaz çün Saèd-ÀbÀd Úuãurı çoú bunuñ yanında zírÀ 6. Bu úaãrıñ ãaóibi pür maèrifetdir Hünerde æÀbit-vaút oldı farøÀ 7. LiúÀda òÿb u her elfÀôı meràÿb Velí eşèÀr-ile inşÀda yektÀ 8. Mü’eååir her dile güftÀr-ı pÀki Netíce ãubói bülbül gibi gÿyÀ 252 9. O ãubói èandelíbi eyle yÀ Rabb Ṭaríú[-]i gülşeni(n)de mesned ÀrÀ 10. Aça gül-àonce ùabè-ı şerífin Nesím-i óaøret-i BÀrí teèÀlÀ 11. Çıúar bir mıãraèında èÖrfi tÀríò Zehí dil-keş binÀ bu úaãr-ı raènÀ (1147) -10Düstÿr-ı ekrem müşír-i mufaóóam İsmÀèil PÀşÀ óaøretleri vezír-i aèôam olduúlarına tÀríòdir. 107b FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. ŞÀèirÀne èÖrfiyÀ eyle ãalÀ tÀríòde BÀrekallâh geldi İsmÀèil PÀşÀ mührile -11Bu dívÀn tertíbiniñ tÀríòidir FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Úaùre-i feyøiñle yÀ-Rab nevè-i iósÀn eylediñ Nice insÀnı daòi èaşúıñla èummÀn eylediñ 2. èÖrfiyÀ ehl-i hüner taósín édüb eşèÀrına Dédiler tÀríòini tertíb-i dívÀn eylediñ (1148) 253 108a -12Niş úalèasını çete èaskeri fetó étdigi tÀríòdir MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Çete nÀmına àÀzíler segirdim úıldı yarışla Niş’iñ muókem óisÀrın aldılar bir úarma úarışla 2. Naôar tÀríòe diúúat eyleyüb hÀtif gibi èÖrfi Dédi tÀríòini alındı óıãn-ı Niş’e varışla (1150) -13Bu daòi úalèa-i meõkÿruñ fetóine tÀríòdir MefÀèílün MefÀèílün Faèÿlün 1. Feraò-nÀk oldı èÖrfi dédi tÀríò Şükr kim Niş’i aldı cünd-i Maómÿd (1150) -14TÀríò-i äadr-ı aèôamí FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Maùlaè-ı ãubó-ı ôafer-nuãret ãadr-ı èaôam äaldı fer üstümüze mihr-i cihÀn-tÀb ÀsÀ 254 2. Maèden-i lûùf u èaùÀ ãafder-i pehnÀ-yı cidÀl Yaèni düstÿr-ı mükerrem o müşír-i dÀnÀ 3. Böyle bir Àãafa mÀlik mi mülÿk-ı eslÀf Ki bunuñ bendesi olmaàa revÀdır DÀrÀ 4. Barekallâh bu kühen sÀz-ı cihÀn oldı cedíd Nice vírÀne diliñ èÀmiridir ãubó u mesÀ 5. Nabø-ı aóvÀli bilür óikmet-i Óaú vÀr bu ten Derd-mendÀne éder lûùfile tedbír ü devÀ 108b 6. Ravøa-i devlete ser-çeşme-i ièùÀ olalı Bunca dil àoncelerin açdı bu eyyÀm-ı şitÀ 7. Olıcaú õÀt-ı şerífine vezÀret tevcíh Başladı olmaàa her yerde àazÀ-yı kübrÀ 8. Felek-i heftüme dek şuèle ãalub kevkebesi Şarúdan àarba degin oldı münevver dünyÀ 9. ÁãafÀ gevherimiş medó-i èulüvvü’ş-şÀnıñ Yem-i vaãfıñda şinÀverlik éderler şuèarÀ 10. Gülşen-i vaãfına bülbül geçinir ehl-i süòan ÒÀr-ı düşmen gehi Àzürde éder görme devÀ 11. KÀmkÀrÀ olalım dÀmeniñ altında emín Yaúdı micmer gibi Àteşlere cevr-i aèdÀ 12. PÀyimÀl olmayalım vaút-i şerífinde seniñ Ser-firÀz eyle ùaríúimde eyÀ kÀn-ı èaùÀ 13. Muòtaãar eyle me’Àli yeter ey dil taãdiè Bir iki beytile maèlÿm ola maènÀ-yı recÀ 255 14. Oldı tefvíø aña çün cümle umÿr-ı èÀlem Elzem elbette devÀmına anıñ òayr-ı duèÀ 15. Çözerek dügmelerin rÀm ola òÿbÀn merÀm Óalléde èuúde-i müşkillerini èavn-i ÒudÀ 109a 16. Hep müstaórec olan èÖrfi dédiler tÀríò Meymenet ile nigín aldı Mehemmed PàşÀ (1150) -15MengliGirÀy ÒÀn TÀríòidir MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. CihÀna müjde-i teşrífi çünki rÀygÀn oldı Dédim kendi efendim óamdülillâh yine òÀn oldı 2. ÒÿãÿãÀ cümle erbÀb-ı süòan òandÀn olub dérler Serír-i mesned-i òÀniyyet bir nüktedÀn oldı 3. Òüceste maúdemi eyler èimÀret mülk-i vírÀnı Úudÿm-i pÀki ey mürde mülke tÀze cÀn oldı21 4. GüõÀr eyler òadengi síne-i pür-kíne-i òaãma Meger ey rÿy-ı dilber dest-i pÀkinde kemÀn oldı 5. Nola encüm-şümÀr olsa cünÿd-ı nuãret-engízi O gerdÿn-iútidÀrıñ bÀr-gÀhı ÀsmÀn oldı 6. Dü-çÀk eyler nice Àhen-dilÀnı seyf-i èüryÀnı Anıñ şemşír-i ser-tízi elinde bí-amÀn oldı 21 Vezin aksak. 256 7. Mekes gelmez yanında òaãmı o şeh-bÀz-ı iclÀliñ Úırımın taòtı bir şÀhin-şikÀra ÀşiyÀn oldı 8. Kerem-kÀrÀ åenÀñile érüb dil-òasteye dermÀn ŞehÀ terúíb-i evãÀfıñ devÀ-yı cÀvidÀn oldı 109b 9. Yem-i medóiñ èaceb èummÀn imiş sÀóil bulunmaz kim Göñül keştísi üzre ùabè üzihnim bÀdbÀn oldı 10. Nesím-i emriñile bir gül-i ter oldı dívÀnım HezÀr ÀsÀ yedimde òÀme çün ãÀóib-zebÀn oldı 11. Ser-aàÀz eyledim evãÀf-ı òÿbÀna bu eånÀda Göñül bir àonce-fem meh-rÿ nigÀra mihribÀn oldı 12. èAceb bÀr oldı gitdikçe baña evøÀèı gerdÿnuñ EyÀ kÀn-ı èaùÀ eyle kerem lûùfa zamÀn oldı 13. Keşíde çekdi ôÀlim yüzüm pÀyiñe sürdükde Edirne şehri içre ùurfe bir nev-dÀsitÀn oldı 14. Yeter taãdíè-i bí-maènÀ duèÀ-yı òayrıdır elzem DilÀ bÀàçe-serÀyı gör zamÀnında cinÀn oldı 15. Éderken fikr-i bÿs-ı dÀmen-i iclÀliñi der-píş Bu tÀríòim baña serheng-i bÀb-ı ÀsitÀn oldı 16. Óurÿf-ı òÀl-dÀrile dédi tÀríòini èÖrfi Yine Mengli GirÀy òÀn oldı èÀlem şÀd-mÀn oldı (1150) 257 110a -16TÀríò-i Nuãret MefÀèílün MefÀèílün Faèÿlün 1. Dédi bu fetóe èÖrfi yine tÀríò Bi-èavnillâó úırıldı ceyş-i küffÀr -17[TÀríò-i úalèa-yı Aùa] FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Resm-i úalyon óıãn-ı Aùa nice gün maóãÿr olub Bir ùarafdan olmadı mümkin èasÀkir çaùası 2. Dédi àÀziler neheng ÀsÀ bu ãuyı geçelim YÀ atar ùopun bize yÀòÿd o kÀfir aùası 3. Bildi àonce zehresi çÀk oldı bu tedbírden Bunlarıñ fehm étdiler bir yerde durmaz balùası 4. Burc u bÀrÿya diküb Àòir vire bayraúların Çıúdılar birúaç nefer İtil boyunda óalùası 5. Gÿş édince müjdesin èÖrfi dédi tÀríòini Fetói İslÀm’a müyesser oldı Ṭuna aùası (1151) 258 -18TÀríò-i DükkÀn-DuòÀní MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Bu dilkeş mevøiè-i pÀki Muóammed Çelebi yapdı Güzíde şíşe-kÀrıñ buldı naúúÀşile bennÀnıñ 2. èAceb ãanèatlar icrÀ étdiler anda mühendisler Çıúardılar meger kim naúşını çerò-i muèallÀnıñ 110b 3. GülistÀn eylemiş gül resmi ile saúf-ı dívÀrıñ Ya bir altun úafesdir èaúlı gider görse şeydÀnıñ 4. Muóabbetden úurub ùabèı esÀsına bunı niyyet ÚarÀrgÀhı ola tÀ kim bu mesken ehl-i irfÀnıñ 5. Eder teşríf eóibbÀsı temenní rÿz u şeb Óaú’dan Òulÿã-ı tÀmile dildÀdesidir cümle yÀrÀnıñ 6. Hemíşe müşterí-ùalèat olub seyyÀre-yi baòtı TerÀzÿ gibi destinde ola aókÀmı mizÀnıñ 7. Görünce èÖrfi’i gÿyÀ pesend édüb dédi tÀríò Yapılmaz miåli çün esvÀú-ı èÀlemde bu dükkÀnıñ 111a (1150) 259 -19FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Bir civÀn-óÀfıôıñ oldı mekÀnı bu úabir Menzilin me’vÀ éde anıñ cenÀb-ı KibriyÀ 2. Külli şeyin hÀlikün illÀ Úadím-i Lem-yezel Çün ÒudÀ’dan àayrı her bir nefse érişir fenÀ 3. Naômile işbu èalÀmetden budur ancaú murÀd Rÿóuna bir fatióa iósÀn éde bÀy ü gedÀ 4. Bir gedÀ çıúdı dédi èÖrfi gibi tÀríòini èAzm-i èuúbÀ étdi Molla MuãùafÀ endek duèÀ (1151) -20FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Terk-i bostÀn-ı fenÀ úıldı yine bir nev-civÀn äarãar-ı bÀd-ı vebÀdan bí-óuøÿr èaôím 111b 2. Çünki hem-nÀm-ı Muóammed hem şehíd-i nÀ-murÀd Gülşen-i èuúbÀda cilve étdire Rabb-ı Kerím 3. Dest-i sÀúi-i ecel peymÀne dolduúça ãunar Bu òarÀbÀt içre mümkin mi ola kimse muúím 4. BÀy ü ednÀdan ùaleb ancaú duèÀdır rÿóuna Her nüfÿsuñ Àòiri bulur fenÀ Óaú’dır Úadím 5. Çıúdı bir Àh èÖrfiyÀ şol mıãraè-ı tÀríòden Éde envÀrile Allâh úabrini dÀrü’l-naèím (1151) 260 -21ṬÀríò-i vefÀt-ı óaør[et]-i pír-i rÿşen-øamír yaèní pervÀne-i şemè-i şebÀrÀyı rÿşení èandelíb-i nÀle-pírÀ-yı ravøa-i cennet-sÀy-ı óaøret-i Gülşení Eşşeyò SezÀ’í Óasan Efendi úuddise sirruhu’l-èazízü’l-kerím MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün MefÀèílün 1. Ṭaríú-i Gülşeníniñ mürşid-i ÀgÀh-taóúíúi BeúÀ gülzÀrına açıldı gitdi böyle raènÀ gül 2. PeríşÀn olmasın mı ãaçlı sünbül gibi dervíşÀn Anıñ hicriyle gerek dívÀne oldı ravøada sünbül 3. Óayıf ol sÀúi-i feyø-i İlâhí gitdi meclisden Şikest oldı sebÿlar úaldı dil peymÀne bí-mül 112a 4. Óasan idi rıøÀda çünki teslím oldı MevlÀ’ya İşitdi ircièi emrin urub naèresin ez-dil 5. Felek ne ùaróile yazdı èUùÀrid èÖrfiyÀ tÀríò SezÀyí úuùb-ı èÀlem şimdi uçmaúda olur bülbül (1151) -22BelgrÀd’ı fetóetdigine tÀríòdir MefÀèílün MefÀèílün Faèÿlün 1. Zehí ol ãadr-ı èaôam ki müdebbir ÓuãÿãÀ hemdemídir óilm ile cÿd 2. Zehí ãafder müşír-i nÀm-dÀrı Ki olmuş maôhar elùÀf-ı maèbÿd 261 3. Bu fetó-i ekberi ãanmañ tehídir Òulÿãıyile óÀãıl oldı maúãÿd 4. Çıúar menúÿùile èÖrfi óesÀb ét İki mıãraèla bir tÀríò-i mesèÿd 5. BeliàrÀdı dilÀ aldı mükemmel Meóemmed Àãaf-ı SulùÀn Maómÿd (1152) -23ṬÀríò-i çeşme-i defterí FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Óaøret-i èÁkif efendi òayr içün Úıldı defterdÀriken niyyet hemÀn 2. Ol semiyy-i MuãùafÀ buldı zülÀl Yoòsa kevåer mi èaceb aúdı èayÀn 3. èÖrfi-i dÀèí dédi tÀríòini Çeşme-i mÀ’ü’l-óayât oldı revÀn (1152) -24…………. tÀríòidir FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilÀtün FÀèilün 1. Óaøret-i ÓÀcí Meóemmed Áàa İbrÀhím òıãÀl Olmada mihmÀna ikrÀmile her laóôa müåÀb 2. Luùfla taèôím éder her şaòãa ol dervíş-nihÀd Rÿz u şeb tekye gibi anda müsÀfir bí-óesÀb 262 3. Bir müsÀfiròÀne yapdı kim naôír olmaz cihÀn Úaãr-ı devletde ãafÀ kesb étsün ol èÀlí-cenÀb 4. Dest-i mièmÀr-ı felek híç yapmadı böyle binÀ ṬÀú-ı eyvÀnı bunuñ gÿyÀ sipihr-i nüh-úıbÀb 5. Her úaãır bir gülsitÀnıñ ùaróı olmuş gÿyiyÀ Nice aúmaz gÿş édenler işbu semte hemçü bÀb 6. Düşmedi èaksi bunuñ mirèÀt baór içre henüz Bí-miåildir bí-miåil Allâhü aèlem bi’ã-ãavÀb 7. HÀtifiñ èÖrfí øamíri keşf édüb tÀríòini İhtimÀm ile úuãÿrın yapdı ol vÀlÀ-cenÀb (1152) 263 SONUÇ Günümüz alfabesine aktardığımız Ağazâde Örfi Divanı, Klasik Türk Edebiyatı’nda karşımıza çıkan mürettep divan hususiyetlerine sahip bir divandır. Tespitlerimize göre Divan’ın beş nüshası bulunmaktadır ama bilinen kayıtlı nüshalar biri Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi Kitaplığı Nu: 2667, diğeri İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi T.Y Nu: 411 olmak üzere iki yerde bulunmaktadır. Ağazâde Örfi Divanı, biçim olarak her ne kadar mürettep divan özelliği gösteriyor ise de, onun içerik bakımından kusur ve noksanlıklardan uzak olduğunu söylemek son derece güçtür. Divanı yakından inceleyen hemen her okuyucu, bu kusur ve noksanlıkları derhal fark edecektir. Ağazâde Örfi Divanı’nda dikkati çeken kusur ve noksanlıklardan ilki, şüphe yok ki vezin kullanımında kendini gösterir. Sözgelimi Örfi, (bazı şiirlerinde) matla beytinde kullandığı bir vezni, müteakip beyitlerde doğru şekliyle sürdüremez. (Mesela bir gazelin matla beytine “Mefèÿlü FaèilÀtü MefÀèílü FÀèilün” vezniyle başlar; ancak matla beytini takip eden ikinci beyit ise “Mefèÿlü MefÀèílü MefÀèílü Feèÿlün” vezniyle devam eder). Bu vezin karışıklıklarının yanında Örfi’nin Divanı’nda yazım ve imla tasarruflarında da son derece önemli aksamaların söz konusu olduğunu görüyoruz. (Mesela óarf, òata, …. gibi kelimelerin divanda neredeyse baştan sona kadar yanlış yazıldığı dikkatlerden kaçmamaktadır). Birkaç cümle ile göstermeye çalıştığımız biçime ilişkin bu kusur ve noksanlıklar, kabul etmek gerekir ki bir divan şairi için pek de hoş görülebilir hususlardan değildir. Çünkü bir divan şairi, içeriğin yanında belki de en çok biçime ait bu unsurlara dikkat ve özen göstermelidir; ancak Ağazâde Örfi Divanı’nda sık sık karşımıza çıkan bu kusur ve noksanlıklar, yine de onun şairliğine gölge düşürmez. Biçim noktasında karşımıza çıkan bu kusur ve noksanlıklara rağmen Ağazâde Örfi Divanı’nın içerik bakımından bazı yönleriyle kayda değer olduğu görülmektedir. Sözgelimi Örfi Divanı’nda bilhassa gazellerinde üstün söyleyiş güzelliğine ve okuyucuyu şaşırtan hayallere yer vermiş ve ayrıca bir Edirneli olarak yaşadığı şehri de çok geniş açılardan yansıtmayı ihmal etmemiştir. Kanaatimize göre Örfi, çok yüksek düzeyde eğitim görmemesi ve halkın içinde yaşamış olması dolayısıyla yöresel kültür çevresinde edindiği son derece sade Türkçe kelime ve deyimler kullanmıştır. Bundan dolayıdır ki onun üslubu, çapraşık ve karmaşık olmaktan uzak kolay anlaşılır bir üsluptur. 264 KAYNAKÇA Aksoy, Ö. Asım, Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 1-2, İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 1995. Bursalı Mehmed Tahir Efendi, Osmanlı Müellifleri C.3, Hzl. A.F.Yavuz, İ.Özen, Meral Yayınları, İstanbul, 1972. Canım, Rıdvan, Edirne Şairleri, Akçağ Yayınları, Ankara, 1995. Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi, Ankara, 1993. Gürgendereli, Müberra, Örfî Mahmud Ağa ve Mahabbetnâme Mesnevîsi, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, sy. 6, İstanbul, 2002 Onay, A.T, Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı, Hzl. Cemal Kurnaz, Akçağ Yayınları, Ankara, 2000. Pala, İskender, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 1998 Şemseddin Sami, Kamûs-ı Türkî, Enderun Kitabevi, İstanbul, 1989. Tanyeri, M. A, Örnekleriyle Divan Şiirinde Deyimler, Akçağ Yayınları, Ankara, 1999. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi C.7, Dergâh yayınları, İstanbul, Mayıs 1990. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.34, Örfî Mahmud Ağa maddesi, Madde Yazarı: Abdülkadir Özcan, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 2007. Yeni Tarama Sözlüğü, Dzl. Cem Dilçin, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1983.
© Copyright 2024 Paperzz
![Nikpur CABBARLI – Müseyib [Musa Eyüp] Zeyem ve Şiirleri](http://s3.paperzz.com/store/data/005116655_1-c1515fd6159ae5dfab0377bad769d560-250x500.png)