1. RAPOR (MAKALE-TEZ) BÖLÜMLERİ VE ÖZELLİKLERİ Bilimsel

1. RAPOR (MAKALE-TEZ) BÖLÜMLERİ VE ÖZELLİKLERİ
Bilimsel araştırmaların amacı sadece yeni bir şeyler ortaya çıkarmak değil
aynı zamanda ortaya çıkartılan bilgi, belge ve sonuçların paylaşılması ve evrensel
kültür hazinesine aktarılmasıdır. Bu paylaşım esnasında ise karşılıklı anlaşmayı
kolaylaştırıcı yazım ve yayın kuralları ortaya çıkarılmıştır dolayısıyla yapılan bir
araştırmanın dönem ödevi, yüksek lisans tezi, doktora tezi, araştırma raporu veya
makale olması uyulması gerekli farklı detaylar ve içerik, biçim yönünden birçok
farklılık getirecektir.
Yukarıda belirtildiği gibi şekil açısından her çalışmanın farklı bir içeriği
olmakla beraber her araştırma raporunda bulunması gerekli bazı bölümler vardır.
Şöyle ki;

Özet

Giriş

Literatür tarama/ Kaynak incelemesi

Metodoloji/Yöntem

Bulgular

Tartışma

Sonuç

Kaynakça
Şimdi belirtilen bu bölümleri kısaca açıklamak faydalı olacaktır.
1.1. Özet
Özellikle yazılmış makalelerde literatür taraması yapılırken ilk olarak özet
bölümüne bakılır eğer özet bölümünde araştırmacının ilgisini çekecek araştırdığı
konu ile ilgili ipuçları varsa araştırmacı makalenin devamı okuma ve çalışmasında
yararlanma kararını verecektir.
Özet kısmında bulunması gerekli genel kabul görmüş bilgiler şöyle
sayılabilir; araştırmanın başlıca hipotezleri, metodolojisi hakkında bilgi, önemli
bulgu ve sonuçlar. Unutulmaması gereken bir başka detay ise özet bölümünün
boyutu ile ilgili sınırlamalardır. Araştırmanın gönderileceği kaynak tarafından
1
genellikle bu sınır araştırmacıya belirtilse de genellikle özet bölümünün 100-150
kelimeyi aşmayacak şekilde hazırlanması tavsiye edilebilir.
1.2.Giriş
Giriş
bölümünde
araştırmanın
içeriği,
amacı,
kapsamı
ve
önemi
belirtilmelidir. Ayrıca araştırma ilgili alanda sağlayacağı katkının belirtilmesi elde
edilen sonuçlar hakkında kısa bilgilerin verilmesi de okuyucular açısından başlangıç
aşamasında yararlı olacaktır.
1.3. Literatür tarama/ Kaynak incelemesi
Araştırılan alanda daha çok yayınlanmış çalışmaların incelenip bir paket
halinde özet olarak okuyucuya yansıtıldığı bölümdür ve ilgili çalışmanın literatüre
sağlayacağı katkı bu bölümde belirtilebilir.
1.4.Metodoloji/Yöntem
Araştırmanın nasıl yürütüldüğünün ayrıntılı bir biçimde anlatılmalıdır.
Unutmamak gerekir ki birçok bilimsel araştırmada eleştirilerin önemli bir kısmı
uygulanan yöntemin yeterliliği ile ilgili olmaktadır. Bu kapsamda bu bölümde şu
sorulara yanıtlar verilmesi gereklidir;

Kullanılan araştırma yöntemi nedir?

Veriler nasıl elde edildi?

Analiz biriminiz nedir?

Araştırma örnekleme içeriyorsa hangi örnekleme metodu kullanıldı?

Değişkenlerin ölçüm metodu nedir?

Araştırmada hangi istatistiksel yöntemler kullanılmıştır?
Bu soruların cevaplarının ayrıntılı olarak verilmesi okuyucuların araştırma
sonuçlarını daha iyi kavramasını sağlarken aynı zamanda araştırmanın geçerliliği ve
güvenilirliği üzerinde de olumlu etkisi olacaktır.
1.5. Bulgular
Yapılan analizlerin okuyucuya sunulduğu rapor bölümüdür. Yapılan
analizlerin sonuçları ile istatistiksel tablo ve grafikler bu bölümde yer almalıdır ancak
araştırmacı burada objektif bir biçimde sadece analiz sonuçlarına yer vermeli bu
2
sonuçları bu bölümde tartışmaktan kaçınmalıdır. Zira araştırma sonuçları ile ilgili
araştırmacının yorumlarının yer alacağı kısım tartışma bölümü olmalıdır.
1.6. Tartışma
Az öncede belirtildiği araştırma bulgularının açıklanıp yorumlandığı kısımdır.
Bu bölümde aşağıdaki soruların yanıtları net bir şekilde yer almalıdır;

Bulgular mevcut teorilerle ne derece uyumlu veya farklıdır?

Bulgular önceki çalışmalar ile benzer mi? değil ise farklı olan kısımlar
nereleridir?

Diğer araştırmalarla karşılaştırılacak olsa bulgularınız ne kadar
tutarlıdır?

Farklı sonuçların nedenleri nelerdir?

Bu farklılıklarda kullanılan metodolojinin farklı olmasının etkisi var
mıdır?
Dikkat edilecek olursa yukarıdaki sorularda bulguların hipotezleri ne derece
desteklediği ile diğer araştırma sonuçları ile sizin araştırmanız arasındaki farklılıklar
ve bu farklılıkların nedenleri üzerine odaklanılmaktadır dolayısıyla bu konularda net
bir şekilde açıklama yapılması araştırma raporu açısından önem arz etmektedir.
1.7. Sonuç
Araştırma raporunda sonuç bölümü araştırma sonuçlarının özetlendiği ve
bulguların teorik ve uygulamaya yönelik olası etkileri (araştırmanın ilgili bilim
alanına katkısı) açıklandığı kısımdır. Ayrıca bu kısımda gelecekte aynı konu üzerinde
açıkta kalmış alanların belirtilmesi ve katkı sağlayacak yapılmasını tavsiye
edeceğiniz araştırmalarla ilgili okuyucuyu yönlendirilmesi gereklidir. Diğer taraftan
konuyla ilgili araştırma problemleri, araştırmanın uygulamaya yönelik tavsiyeleri
(varsa) bu kısımda yer verilmelidir.
Kısaca araştırma raporunun sonuç bölümünde araştırmanın/çalışmanın ilgili
alana ne gibi bir katkı yaptığını belirtmek gereklidir.
1.8. Bibliyografya / Kaynakça
3
Çalışmada kullanılan, yararlanılan ve atıfta bulunulan eserlerin, çalışmaların
belirli bir format halinde listelendiği bölümdür. Araştırmanıza katkı sağlayıp ta
kaynakça yer almayan herhangi bir eser olmamalıdır. Unutmamak gerekir ki bir
araştırmanın ortaya çıkması son derece gayret istenen uzun dönemli ve maliyetli bir
iştir. Dolayısıyla özellikle bilim insanlarının bu emeği göz önünde bulundurarak
başkalarından emeklerine
saygı
sebebiyle
dahi
(yasal
yaptırımlara
gerek
duymaksızın) kaynakçada yararlanılan her esere yer vermesi gereklidir.
Sonuç olarak, araştırmanın kullanılacağı ya da yararlanılacağı yere göre
belirli formatlara uygun bir araştırma raporu hazırlanmalı bu rapor hazırlanırken
çalışmanın bilimsel temellere yakışır objektiflikte şahsi kelimelerden kaçınan bir
üslup ile yazılmasına dikkat edilmeli. Diğer taraftan araştırmacının dünya görüşüne,
şahsi kanaatlerine vb. nedenlere göre araştırma sonuçlarını manipüle edici, verilerle
ya da yapılan yorumlarla bilinçli bir şekilde araştırmanın sonuçlarını değiştirici
etkilerden uzak bilim insanlarının sorumluluklarındandır.
KAYNAKÇA
ALTUNIŞIK, R. Ç. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. 6.Baskı. Sakarya : Sakarya
Kitabevi.
BÖKE (Ed.), K. (2001 3.Baskı). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Alfa Yayınevi.
BÜYÜKÖZTÜRK Ş., K. Ç. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 11.Baskı. Ankara: Pegem
Akademi.
NAKİP, M. (2005). Pazarlama Araştırmalarına Giriş (SPSS Destekli). Ankara, 2.Baskı: Seçkin
Yayınları.
PROCTOR, T. (2003). Pazarlama Araştırmasının Temelleri (1.Baskı), (İ. ER çev.). İstanbul:
Bilim Teknik Yayınevi.
TOKOL, T. (2002). Pazarlama Araştırması. Bursa, 11.Baskı: Vipaş.
4

Download Report