12.11.2014 ASMA GERME TAŞIYICI SİSTEMLER IV Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Doç. Dr. Deniz GÜNEY www.yildiz.edu.tr/~deguney [email protected] Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Arapların kara çadırları endüstri çağı öncesi en ileri teknoloji kullanılarak kurulup sökülebilirler. 1 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Kara çadırların dikdörtgen panelleri katlanıp develere yüklenebilir. Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Cengiz Han’ın kendisi ve ordusu için kullandığı taşınabilir Moğol Yurtları. 2 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Tuareg çadırının kuruluş aşamaları Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş ‘Tipi’ çadırları hafif ve kolayca kurulup – sökülebilir oldukları halde çok rahattırlar ve çeşitli hava şartlarına göre ayarlanma özelliğine sahiptirler. Ayrıca, tepedeki açıklık ayarlanarak hava akışı kontrol edilir, koruyucu çitler etrafına yapılır, iki tabakalı örtüler kullanılarak yalıtım sağlanır ve ateş yakılır. 3 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Tipi çadırının taşınması. Direkler atın arkasına bağlanıp çekiliyor ve örtü de çadırın sahibi kadının arkasına yüklenmiş. Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Kara Ayak kabilesinin kadınları Tipi çadırlarını kurarken, 1900 4 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Sioux’lara ait dekorlu tipi örtüsü. Sioux’lar güneşin Doğudan Batıya uçan bir kuş olduğuna inandığı için çadırın Doğu ve Batı kenarlarına büyük güneşler işlenmiştir. Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Buffalo arkasından yapılan tipik bir Tipi örtüsünün dikim patronu 5 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Tipi örtülerinde 19. Yüzyıldan sonra kullanılan dikim patronu Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş M.Ö. 40.000 yıllarına ait Moldova – Rusya’ da keşfedilen kamp alanında bulunan çadırın muhtemel şekli. Hayvan kemikleri ve fil dişleri destek olarak kullanılmıştır. Çadırın etrafında bulunan taşların ve toprak yığınlarının izleri halen belirgindir. 6 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Arapların kara çadırları endüstri çağı öncesi en ileri teknolojik özellikleri göstermektedir. Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Morocco Çadırı 7 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Çadırlar tarih boyunca ordularda taşınabilir evler olarak kullanmıştır. Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Romalıların kullandığı ‘Vela’ adı verilen gölgelikler. Bu teknoloji yelkenli gemilerden ilham alınarak yapılmış ve eski gemiciler tarafından kontrol edilmiştir. 8 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Çin yelkenli gemisi Sofistike Germe Teknoloji antik çağlardan beri yelkenli gemilerde kullanılmıştır. Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Bir kablonun çeşitli yükler altında aldığı formlar 9 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Pakistan Hunza’ daki asma köprü 10 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Yanste – Çin nehrinin üstünde dökme demir zincirden yapılmış 100 m açıklığındaki Ching-Lung asma köprüsü Çinliler tarafından bu tip köprülerin 1900 yıldan beri yapıldığı tahmin edilmektedir. Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Kuanksien An-lan Asma Köprüsü Kuzey Çin. 2300 yaşındaki köprü her biri 66 m olan 8 açıklıktan oluşmaktadır. 11 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Avon Nehrinin üstündeki Clifton Asma Köprüsü Brunel Tarafından 1832 yılında tasarlanan 300 m açıklığındaki köprü 1864 yılında tamamlanmıştır. Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş 523 m açıklığında Brooklyn Köprüsü, 1883 12 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş 1026 m açıklığında George Washington Köprüsü, 1929 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Tacoma Narrows Köprüsü, 1940 yılında çapraz rüzgar nedeniyle oluşan kontrol dışı salınımdan dolayı yıkılırken 13 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Eric Mendelsohn’un 1917 yılında yaptığı tasarım eskizi Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Eoro Saarinen’ in Dullus Havaalanı, Washington D.C., için yaptığı tasarım Eric Mendelsohn’un eskizini anımsatmaktadır. 14 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Lev Zetlin’in Bisiklet Tekeri şeklindeki çatı sisteminin tasarımı Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Lev Zetlin’ in Utica Şehrinin Oditoryumu için yaptığı çatı sistemi 15 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Raleigh Arenasının (North Carolina, 1953) saddle (eğer) formundaki çatısı. Mimar Nowicki ve Mühendis Severud tarafından tasarlanan bu yapı formundan dolayı ilk gerçek germe strüktürdür. Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Raleigh Arenasının (North Carolina, 1953) saddle (eğer) formundaki çatısı. Mimar Nowicki ve Mühendis Severud tarafından tasarlanan bu yapı formundan dolayı ilk gerçek germe strüktürdür. 16 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Raleigh Arenası 1953’ te tamamlanmıştır. 1998 yılındaki hali fotoğrafta görülmektedir. Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Severud’un Yale Hokey Sahası için yaptığı çatı, 1952-1958 the Yale Whale, New haven, Connecticut architectural and other designers Architect:Eero Saarinen; associate architect: Douglas Engineer: Fred Severud; Severud, Elstad, Krueger Associates 17 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Severud’un Yale Hokey Sahası için yaptığı çatı, 1952-1958 architectural and other designers Architect:Eero Saarinen; associate architect: Douglas Engineer: Fred Severud; Severud, Elstad, Krueger Associates Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Kenzo Tange’ nin Tokyo Ulusal Olimpik Stadyumlarından birindeki Basketbol Arenası 18 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Kenzo Tange (1913-2005)’ nin Tokyo Ulusal Olimpik Stadyumlarından birindeki Basketbol Arenası Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Kenzo Tange (1913-2005)’ nin Tokyo Ulusal Olimpik Stadyumlarından birindeki Basketbol Arenası 19 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Tokyo Ulusal Olimpik Stadyumlarından birindeki Basketbol ve Yüzme Arenaları Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Yoyogi National Gymnasium / Kenzo Tange Built for the 1964 Summer Olympic Games in Tokyo, Japan, the Yoyogi National Gymnasium 20 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Frei Otto’ un 1964 yılında Lausanne Fuarı’ nda yaptığı sadece germe çadırlar Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Montreal’ daki dünya fuarında bulunan Alman Pavyonunun inşa hali composite high-and-low-point net with 8 support points, 3 restraining points in combination with 3 continuous ridges, 31 perimeter anchor points. maximum length: 130 meters (427 feet), maximum width: 105 meters (345 feet), covered area: 8,000 square meters (86,000 square feet), mast heights: 14 to 38 meters (46 to 125 feet) 21 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Alman Pavyonun bitmiş hali Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Alman Pavyonun bitmiş hali composite high-and-low-point net with 8 support points, 3 restraining points in combination with 3 continuous ridges, 31 perimeter anchor points. maximum length: 130 meters (427 feet), maximum width: 105 meters (345 feet), covered area: 8,000 square meters (86,000 square feet), mast heights: 14 to 38 meters (46 to 125 feet) 22 12.11.2014 Çadırlardan Germe Mimariye Geçiş Münih Olimpiyat Stadyumu bu çağın en muhteşem yapılarından bir olarak kabul görmektedir. Ayrıca Germe sistemlerin kazandığı ilk ve en büyük başarı olarak düşünüldüğünde germe sistemlerin de miladı olarak kabul edilebilir. KAYNAKLAR Prof. Dr. Görün ARUN, YTÜ Ders Notları Y. Doç. Dr. Fevzi DANSIK, MSGSÜ, YTÜ Ders Notları CABLE STRUCTURES Realistic modeling of tensioned fabric structures Julio B. PARGANA, David LLOYD SMITH, Bassam A. IZZUDDIN* (Imperial College London) Tensile Membrane Structures, J. SCHLAICH, R. BERGERMANN, W. SOBEK Schlaich, J.; Bergermann, R,j Seidel, J"and Sobek, W.: Some Recent Membrane Structures, Proceedings of the 1st International Symposium on Non-Conventional Structures. London, 1988. 23