Ölçme Tekniği final soruları ve cevap anahtarı

Kırıkkale Meslek Yüksek Okulu, Elektronik ve Otomasyon Bölümü,
Kontrol ve Otomasyon Teknolojisi Programı, Uzaktan Eğitim
ÖLÇME TEKNİĞİ FİNAL SINAVI SORULARI
28.12.2014
Süre: 45 dakika
1) Termostatın açma kapama sıcaklıklarının farklı olmasına ne denir? Isıtıcılarda hangisi daha yüksektir?
Soğutucularda hangisi daha yüksektir? (15 puan)
(Dikkat: Açma = Sistem enerjisinin kesilmesi. Kapama = Sisteme enerji verilmesi.)
2) Ölçü aletleri üzerinde olabilecek şu 2 sembolün anlamlarını ayrı ayrı belirtiniz (10 puan):
3) Tam skalada üzerindeki voltaj düşümü 2,0V olan 200mA tam skalalı bir galvanometreyi, tam skalası 200V
olan bir voltmetre olarak kullanmak istiyoruz. Galvanometreye hangi değerde bir direnci nasıl bağladıktan sonra
ölçüm uçlarını nasıl çıkarmalıyız? Direnç değerini 1 Ω hassasiyetle ya da kesir olarak belirtiniz. (15 puan)
4) İç direnci rV = 100 kΩ olan bir voltmetre ve rA = 1 Ω olan bir ampermetre ile Ryük = 2 Ω’luk bir direncin
gerilim ve akımı aynı anda ölçülmek isteniyor. Aşağıdaki bağlantılardan hangisi tercih edilmelidir? Diğeri tercih
edilirse çok hatalı ölçen alet hangi oranda hatalı gösterir? (15 puan)
5) Bir AC gerilim, AC voltmetreyle 110V ölçülüyorsa bunun tepe değeri kaç volttur? (5 puan)
6) Nötr kullanılmayan dengeli 3 fazlı bir sistemde aşağıda soldaki şekildeki gibi bağlı wattmetrelerden P1=600W,
P2= 800W ölçülüyor. Yükün endüktif olduğu biliniyor. Üç faza ait toplam aktif, reaktif ve görünür güçleri
bulunuz. (20 puan)
7) Yukarıda sağdaki osiloskop ekranı görüntüsü, X kanalı 2ms/div kademesinde, Y kanalı da 50mV/div
kademesinde iken elde edilmiştir.
a) Şekilde görülen üçgen dalganın frekansını bulunuz (15 puan)
b) Tepeden tepeye kaç volt olduğunu bulunuz (5 puan)
BAŞARILAR …
Yard. Doç. Dr. Ata SEVİNÇ
Kırıkkale Meslek Yüksek Okulu, Elektronik ve Otomasyon Bölümü,
Kontrol ve Otomasyon Teknolojisi Programı, Uzaktan Eğitim
ÖLÇME TEKNİĞİ FİNAL SINAVI CEVAP ANAHTARI
28.12.2014
1) “Histerezis” denir. Ayar sıcaklığında fazla sık açma-kapama yapmaması için ısıtıcılarda anahtarın açılma
(enerjinin kesilme) sıcaklığı, anahtarın kapanma (ısıtıcının çalıştırılma) sıcaklığından biraz daha yüksek seçilir.
Aynı nedenle soğutucularda ise anahtarın kapanma (soğutucunun çalışma) sıcaklığı, anahtarın açılma (enerjinin
kesilme) sıcaklığından biraz daha yüksek seçilir.
2)
: Gösterge paneli yere dik kullanılmalı.
: Gösterge paneli yere paralel (yatay) kullanılmalı
3) Büyük ve hassas değerli bir direnci galvanometreye seri bağlamalıyız (gerilim bölücü). Yeni tam skalada
200V’un 2V’u asıl galvanometre üzerine düşerken, kalan 198V bu direnç üzerine düşecektir. Bu sırada
üzerlerinden geçen akım 200mA olacağından, bu direncin değeri hassas olarak 198V / 0,2A = 990 Ω değerinde
olmalıdır. Seri bağlanan direnç ile galvanometrenin, birbirleriyle birleştirilmeyen (dış) uçları, voltmetre uçları
olarak kullanılır.
4) Ryük = 2 Ω, voltmetre iç direncinden çok çok küçük olduğu için sağdaki gibi bağlanır. 2 Ω, ampermetre iç
direncine yakın olduğundan kesinlikle soldaki gibi bağlanmamalıdır. Aksi halde ampermetre üzerindeki voltaj,
eleman voltajının 1Ω/ 2 Ω= 1/2 katı olur; yani voltmetre eleman voltajını %50 hatalı gösterir.
5) 110V × 2 ≈ 155,6V
6) Toplam aktif güç: PT = 600 W + 800 W = 1400 W
Toplam reaktif güç: QT = 3 (800 − 600)VAr ≈ 346 VAr
Toplam görünür güç: ST = PT2 + QT2 ≈ 1400 2 + 346 2 VA ≈ 1442 VA
7) a) Yatay ve düşeydeki her bir büyük birimin içindeki çizgiler, büyük bölmelerin 1/5’i yani 0,2 katı bölmeleme
yapmaktadır. Buna göre bir periyodun 4,8 kare genişliğinde olduğu görülmektedir. Bunu yatay eksenin 2ms/div
değeriyle çarparsak periyot T = 9,6 ms bulunur. Frekans ise f = 1/T = 104 Hz bulunur.
b) Tepeden tepeye 6 kare yüksekliğindedir. Bunu düşey eksenin 50mV/div değeriyle çarparak, tepeden tepeye
300 mV olduğunu buluruz.