Osmanlı Cephesinde Yeni Bir fiey Var - Orient

Not All Quiet on the Ottoman Fronts:
Neglected perspectives on a Global War, 1914-‐1918
Osmanlı Cephesinde Yeni Bir fiey Var:
Cihan Harbi’ne yeniden bakmak, 1914-‐1918
International Conference Istanbul 8-12 April 2014
‹stanbul Bilgi Üniversitesi
santralistanbul ÇSM 403-‐404
www.ottomanfronts1914-1918.org
Sponsored by
ORIENT-INSTITUT
ISTANBUL
En: 4.66
Yükseklik: 2cm
Orantılı büyütünüz
100C 72M 18 K (CMYK değeri)
PANTONE 280C
Editörden
Sevgili okuyucular;
Çalışmalarımız için ek kaynak bulma konusunda elde ettiğimiz büyük başarılar, dünya çapında
yankı uyandıran araştırma projeleri, çok sayıda
yüksek katılımlı etkinlik ve Türk ve uluslararası
partnerlerle geliştirilen sıkı işbirlikleri, Orient-Insitut Istanbul’un uluslararası alanda önde gelen
araştırma kuruluşlarından biri haline gelmesine
büyük katkıda bulundu.
Nisan ayındaki Birinci Dünya Savaşı ile ilgili
uluslararası konferans ve Alman-Türk Bilim Yılı
kapsamında Ekim ayında düzenlenecek olan göç
ve kalkınma konulu üst düzey bir sempozyum;
Orient-Institut Istanbul’un Tarih Vakfı ve Bahçeşehir Üniversitesi ile birlikte düzenlediği, geniş
bir kitleye hitap eden iki önemli etkinlik. Bu iki
etkinliğin de zor denebilecek bir siyasi ortamda
gerçekleştirileceğini, ama ikisinin de Orient-Institut Istanbul’un bilimsel siyasi profilini tanımlamak
açısından örnek teşkil edecek etkinlikler olduğunu söyleyebiliriz. Türk partnerlerimizle birlik-
2
te bilimsel tartışmalar için bir alan açmaya ve
Almanya ve Türkiye arasında gerçekleşen bilim
diyaloğunda –örneğin Almanya ve Türkiye’nin
göç politikalarını yeniden değerlendiren– eleştirel seslere de yer vermeye devam ediyoruz.
Sizleri bilimsel etkinliklerimizin katılımcısı ve/veya toplantılarımızın izleyicisi olarak
Orient-Institut’un bu heyecan verici gelişim sürecinde yer almaya davet etmek istiyoruz!
Prof. Dr. Raoul Motika
Direktör
Orient-Insitut İstanbul
3
Gülfem Alıcı (Hamburg Üniversitesi): 17. yüzyıl Osmanlı-Arap
edebiyatında ruh bilimi ve ruh yönlendiriciliği : Qāsim al-Ḫānīs’in
Sufi eğitimine yönelik eseri as-Sayr wa-s-sulūk ilā malik almulūk
Doktora projesinin konusu, Halepli Sufi Qāsim b. Ṣalāḥaddīn al-Ḫānī’nin (1619-1697) Arapça el yazması eseri as-Sayr wa-s-sulūk ilā malik al-mulūk (Kralların Kralına Giden Yolda Seyahat). Mutasavvıf,
bu rehber kitabında Sufi yolunda yaşadığı içsel deneyimlerin yedi aşamasını tanımlıyor. Al-Ḫānī, sistematik bir şekilde ruhun eğitilmesini ve dönüşümünü anlatıyor ve mükemmelliğe nasıl ulaşılacağını tarif
ediyor. Bu konudaki en kapsamlı kitaplar arasında sayılan bu eser, 18. ve 19. yüzyılda Osmanlı hakimiyetindeki coğrafyada Sufi eğitiminde temel kitap olarak kullanılıyordu.
Çalışmanın hedefi, bu metni İslam mistisizminin düşünce tarihi bağlamına oturtmak ve 18. yüzyıldan bu
yana Müslüman Afrika, Anadolu ve Avrupa’daki etkilerini tespit etmek.
as-Sayr wa-s-sulūk ilā malik al-mulūk, MS
Antalya Tekelioğlu No. 392, Süleymaniye
Kütüphanesi.
Rhythmic Cycles and Structures in the Art Music of the
Middle East
Hamparum Notası, 19. yüzyıl
Bu etkinlik, kuşaklar arası bir buluşma oldu:
Eckhardt Neubauer, daha 1960’lı yılların sonlarında “İran’da ve çevre ülkelerde Moğollar
zamanında müzik” konulu, bugün müzik tarihine
ilişkin bir klasik olarak kabul edilen, ilk makalesini yayınlamıştı. Neubauer bu sefer de, 8.
yüzyıldan örnek bir usulün (ramal/remel) İran,
Orta Asya, Arap dünyası ve Osmanlı İmparatorluğu’na yayılarak bugüne kadar ulaşmasını anlatan heyecan verici bir sunum yaptı. SOAS’den
Emekli Profesör Owen Wright, toplantıya bu sunumla karşılaştırılabilir kapsamda bir kaynaklar
özeti ile katıldı. Bu iki isim ve yine toplantıya katılanlardan biri olan Walter Feldman, uluslararası müzik bilimi içinde Orta Doğu müzik tarihinin
temellerini atarken, Yalçın Tura da İstanbul’da
bu alandaki araştırmalara öncülük ediyordu.
Bugün müzik tarihi alanında araştırma yapan
bütün İstanbullu bilim insanları, doğrudan ya da
dolaylı olarak onun okulundan çıkmıştır.
20. yüzyılın sonlarında müzik araştırmacıları
henüz kaynaklara ulaşabilmenin mücadelesini
veriyorlardı. Judith Haug (Münster), Jacob Olley
(Londra), Mehmet Uğur Ekinci (Ankara) ya da
Nilgün Doğrusöz-Dişiaçık (Istanbul) gibi daha
genç müzik bilimcileri ise kaynaklar konusunda derinlemesine bilgi sahibi ve bu kaynaklar
temelinde ayrıntılı karşılaştırmalar yaparak yeni
tarihsel perspektifler açıyorlar. Etkinliğin sonunda gerçekleştirilen panelde ise, 20. yüzyılda müzik alanındaki gelişmeler ve bu bağlamda
fantezi müzikte, gazino müziğinde ve Anadolu
halk müziğinde ritimler konusu ele alındı. Ortaya
çıkan şu ki, Osmanlı döneminde (ya da öncesinde) en büyük sorun kaynakların sınırlılığı iken,
bugünün müziği çok geniş bir alana yayılıyor
ve bütünü görebilmek neredeyse imkansız hale
gelmiş durumda.
Martin Greve
Osmanlı sanat müziği (ve diğer bağlantılı müzik
tarzları) ile ilgili araştırmalarda kısa zaman öncesine kadar usuller, yani ritimler; makamların,
yani melodik yapının karşısında ihmal ediliyordu. Halbuki bestelerin müzik tarzı için belirleyici
olan usuldür. Orient-Insitut Istanbul ve İTÜ Türk
4
Müziği Devlet Konservatuarı’nın birlikte düzenlediği “Osmanlı Musikisi Tarihini Yazmak” başlıklı toplantıdan iki yıl sonra, Ralf Martin Jäger
27-28 Şubat 2014 tarihlerinde Münster’de bu sefer usulleri, dolayısıyla da müziğin kendisini ele
alan yeni bir toplantı düzenledi.
5
ORIENT-INSTITUT
ISTANBUL
Institut für Turkologie
Six Centuries of Polish-Ottoman Encounters in Istanbul:
Identities, Trajectories and Intellectual Transfers
An international and interdisciplinary workshop
in conjunction with the “Istanbul Memories” research project
13 March 2014, 14:00
O
I
Istanbul
Susam S
İstanbul
Tel: +90 - 212 - 293 60 67 / 252 19 83
h
6
t.org
7
Abb: Zeynel Dede
AHMET ASLAN
Dance of the AngelsMeleklerin Dans›Veyve M›laketo
8
9
10
11
12
13
Zaur Gasimov, Carl Antonius Lemke Duque (Ed.): Oswald Spengler als europäisches
Phänomen. Der Transfer der Kultur- und Geschichtsmorphologie im Europa der
Zwischenkriegszeit 1919-1939. Göttingen: V&R 2013 (Veröffentlichungen des Instituts für
Europäische Geschichte Mainz, Beiheft 99)
Bu kitapta, Oswald Spengler’in kültür ve tarih felsefesinin iki dünya savaşı arası Avrupa’sındaki alımlama yolları ele alınıyor. 20. yüzyılın ilk yarısının hiçbir düşünürü, 1. Dünya
Savaşı’nın hemen ardından, 1918/1919 yıllarından itibaren kültür ve tarih filozofu Oswald
Spengler (1880 – 1936) kadar çok alıntılanmamış, üzerinde konuşulmamış ve eleştirilmemişti. Bu kitapta yer alan makaleler, kültür ve tarih filozofu Spengler’in kültür ve tarih felsefesinin iki savaş arası Avrupa’sında çok sayıda ve çok katmanlı aktarımı fenomenine ilk
kez sistematik bir giriş yolu açıyor. Makalelerde, Batı, Doğu ve Güney Avrupa’dan farklı
örnek ülkeler ele alınarak, farklı Spengler alımlamalarının derinlemesine etkileri inceleniyor.
Raoul Motika, Michael Kemper, Anke von Kügelgen (Ed.): Repression, Anpassung,
Neuorientierung. Studien zum Islam in der Sowjetunion und dem postsowjetischen Raum.
Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag 2013.
MOTIKA/KEMPER/KÜGELGEN (HRSG.) · REPRESSION, ANPASSUNG, NEUORIENTIERUNG
Repression, Anpassung, Neuorientierung
Studien zum Islam in der Sowjetunion
und dem postsowjetischen Raum
Herausgegeben von
Raoul Motika, Michael Kemper und Anke von Kügelgen
Reichert
Kitapta toplanmış olan araştırmaların konuları; İslamiyet’in gelişimi ve eski Sovyetler
Birliği’nin, başta Rusya (Tataristan), Kafkasya (Azerbaycan ve Dağıstan) ve Orta Asya
(Özbekistan ve Tacikistan) olmak üzere, farklı bölgelerindeki dini pratikler ve hukuki-ahlaki değerler. Ön planda, kesintiye uğramış ya da uğratılmış dini bellek; İslamiyet’in farklı
bölgelerde sahip olduğu çeşitlilik; Sovyetler döneminde ve Sovyetler Birliği’nin yıkılmasından sonra devletin uyguladığı baskılar ve uyum sağlama ve yeni bir yön belirleme süreçleri yer alıyor. Tek tek vaka analizleri, yeni ulaşılabilir hale gelmiş arşiv malzemelerini
veya saha araştırmalarının sonuçlarını temel alıyor. Kitaptaki yazıların büyük çoğunluğu,
Sovyetler döneminde ve Sovyetler sonrası dönemde İslami eğitim konulu, Volkswagen-Stiftung tarafından desteklenmiş bir proje kapsamında hazırlandı.
Impressum
Orient-Institut Istanbul
Susam Sokak 16 - 18 D.8
TR- 34433 Cihangir – Istanbul
Tel: +90 - 212 - 293 60 67 / 252 19 83
Fax: +90 - 212 249 63 59
E-Mail: [email protected]
http://www.oiist.org
14
15
6.
Mayıs, 19:00
Salı,
Prof. Dr. Ataol Behramoğlu
(İstanbul Aydın Üniversitesi)
Rus Modernizmden Türk Modernizmine Nazım
Hikmet Şiiri
„Borderlands, Encounters, and Actors: Turkish-Russian
Entangled History Revisited“ serisi kapsamında
28.
Mayıs, 19:00
Salı,
Film gösterimi:
The Other Town
Çarşamba,
16.
Nisan, 19:00
Prof. Dr. Hakan Kırımlı
(Bilkent University)
Ottomans and Russia seen from Crimea: An
Excursion through Crimean Tatar Discourses at
the Turn of the Century
„Borderlands, Encounters, and Actors: Turkish-Russian
Entangled History Revisited“ serisi kapsamında
16
Gösterim film yapımcılarının katılımıyla yapılacaktır:
M.A., MFA Nefin Dinc (State University of New York)
& Dr. Hercules (Iraklis) Millas