OLGULARLA KLİNİK PARAZİTOLOJİ Doç. Dr. Gülden Sönmez Tamer Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Sunum Planı Morfoloji Epidemiyoloji Evrimi Patogenez Klinik Tanı Tedavi Korunma Olgu sunumusunumu-1 28 yaşında, kadın hasta Yakınmaları: İshal, karın ağrısı, bulantı,halsizlik Olgu sunumusunumu-1 Öyküsü: Hasta 7 gün önce başlayan, kan ve mukus içermeyen, günde 88-9 kez sulu dışkılama, kramp tarzında karın ağrısı tarif ediyor On gün önce ÜSYE amoksisilin/klavulanat Ağrı dışkılama ile hafifliyor, halsizlik Dışkı son iki gündür kanlıkanlı-mukuslu Olgu sunumusunumu-1 Öz geçmişi: Önemli bir özellik yok Soy geçmişi: Üç yıl önce annesi ülseratif kolit kolon kanserinden ölmüş Fizik muayene bulguları: Ateş:36.7 Ateş:36.7◦◦C TA:130/80 mm/ Hg, nabız: 72 /dk Karında yaygın ağrılı duyarlılık Barsak seslerinde artma Defans ve rebaund ¢ Olgu sunumusunumu-1 Laboratuvar bulguları: Tam kan sayımında; lökosit: 8000/mm3, Hb:13.5 gr/dL, ESR:3mm/s, trombosit:310000/mm3 Tam idrar tetkiki ve kan biyokimyası: normal Dışkının mikrobiyolojik incelemesi isteniyor Olgu sunumusunumu-1 Ön tanınız nedir? Olgu sunumusunumu- 1 Shigella spp. Clostridium difficile Campylobacter jejuni Salmonella spp. Enterohemorajik E.coli (EHEC) Enteroinvazif E.coli (EIEC) Vibrio parahaemolyticus Yersinia enterocolitica Entamoeba histolytica Olgu sunumusunumu-1 İskemik kolit Divertikülit Enflamatuvar barsak hastalıkları (Chron, ülseratif kolit) Olgu sunumusunumu-1 Dışkı makroskobisi:Sulu, şekilsiz kanlıkanlı-mukuslu Dışkıda C. Difficile toksin:Negatif Dışkı kültüründe:Enteropatojen bakteri üremedi Soru Nativ-lugol incelemede görülen etken paraziter Nativsınıflamada hangi ailede yer alır? A-Acanthamoebidae B-Wahlkampfiidae C-Entamoebidae D-Hiçbiri Yanıt Nativ-lugol incelemede görülen etken paraziter Nativsınıflamada hangi ailede yer alır? A-Acanthamoebidae B-Wahlkampfiidae C-Entamoebidae D-Hiçbiri Soru Yapılan trikrom boyama sonrası mikroskobik incelemede yanda görülen etken aşağıdakilerden hangisi olabilir? A-Entamoeba hartmanni B-Entamoeba coli C-Endolimax nana D-Entamoeba histolytica/dispar E-Hiçbiri Yanıt Yapılan trikrom boyama sonrası mikroskobik incelemede yanda görülen etken aşağıdakilerden hangisi olabilir? A-Entamoeba hartmanni B-Entamoeba coli C-Endolimax nana D-Entamoeba histolytica/dispar E-Hiçbiri Soru Bu etken aşağıdaki patojen olmayan parazitlerin hangisiyle/hangileriyle karışır? A-Entamoeba polecki B-Entamoeba coli C-Endolimax nana D-Entamoeba hartmanni E-Hepsi Yanıt Bu etken aşağıdaki patojen olmayan parazitlerin hangisiyle/hangileriyle karışır? A-Entamoeba polecki B-Entamoeba coli C-Endolimax nana D-Entamoeba hartmanni E-Hepsi Cins/Tür Entamoeba E. histolytica E. coli E. hartmanni E. polecki E. gingivalis E. moshkovskii Cins/Tür Endolimax E. nana Cins/Tür Iodamoeba I. bütschlii Tanyüksel M. IV.Sind. Yolu ile Bulaşan İnfeksiyonlar Sempozyum Uygulamalı Moleküler Kurs Kitabı 2005. Giriş Entamoeba histolytica dünyada önemli bir sağlık problemi Enfekte insanların %90’ı asemptomatik Her yıl 100.000 üzerinde ölüm Parazit enfeksiyonlarının yaygınlığı(WHO) 1. 2. 3. 4. 5. L e is h m a n ia s is A frik a try p a n o z o m iy a z ı (U y k u H a s ta lığ ı) A m e rik a trip a n o z o m iy a z ı A s c a ria s is M a la ria 6. 7. Ç e n g e lli s o lu c a n in fe k s iy o n u T ric h u ria s is A m e b ia s is 8. 9. L e n fa tik fila ria s is S c h is to s o m ia s is 10 G ia rd ia s is 1 .2 m ily o n Y ıllık y e n i o lg u 1 0 0 b in (y ıllık ö lü m 5 0 0 0 ) 2 4 m ily o n (y ıllık ö lü m 6 0 b in ) 1 .3 m ily a r (y ıllık ö lü m 1 5 5 0 ) 4 0 0 -4 9 0 m ily o n (y ıllık ö lü m 2 .2 2 .5 m ily o n ) 1 .3 m ily a r 5 0 0 m ily o n D ü n y a n ü fu s u n u n % 1 ,(y ııık ö lü m 4 0 -1 1 0 b in ) 1 2 8 m ily o n 1 5 0 m ily o n (y ıllık ö lü m 5 0 0 0 0 0 1 m ily o n ) 2 0 0 m ily o n Entamoeba histolytica Trofozoit _Doku şekli ve Bağırsak boşluğu şekli _Yalancı ayak (pseudopod) ile hareket eder Prekist (tek çekirdekli) – Trofozoitler yuvarlaklaşır – Besin alımı ve hareket durur – Kist duvarı oluşur Kist (4 çekirdekli) – Glikojen vakuolu besin gereksinimini karşılar – Enfeksiyonu bulaştıran şekli Entamoeba histolytica - Trofozoit Eritrosit Merkezi karyozom, düzgün dağılmış periferik kromatin içeren nukleus Yalancı ayak Entamoeba histolytica - Kist Düzgün bölünmüş periferik kromatin içeren 1-4 nukleus Kist duvarı Soru E. histolytica patojen olmayan formuyla mikroskobik incelemede ayırt edilebilir mi? A-Evet B-Hayır Yanıt E. histolytica patojen olmayan formlarıyla mikroskobik incelemede ayırt edilebilir mi? A-Evet B-Hayır Entamoeba histolytica/dispar Nasıl bulaşır? Klinik I Asemptomatik enf II Semptomatik enf A)Barsak amibiyaz B)Barsak dışı amibiyaz -Karaciğer -Akciğer -Diğer organlar Amipli dizanteri etkeni Kalın barsakta bulunur – Bağırsak boşluğunda – Mukoza yüzeyinde – Bağırsak çeperinde Kozmopolit Kesin konak: İNSAN Ara konak : YOK Klinik Trofozoitler bağırsak epitel hücreleri arasına girer Hücreleri eritir, ülserlere neden olur İlk belirtiler – kanlı kanlı--mukuslu ishal – şiddetli karın ağrısı – tenesmus ŞİŞE ŞEKLİNDE ÜLSER!!! Primer ülser Mukozaya yayılım Sinüs oluşumu Derine yayılım AMEBOMA(pseudotümör) Barsak kanamaları Barsak perforasyonları Barsak dışı enfeksiyonlara yol açar mı? **Karaciğer amip apsesi:Ateş, üşüme-titreme, terleme ağrılı hepatomegali(çikolata renkli***, amip içermez) MTX400 HEX400 PASX400 Tanı Mikroskobik inceleme – Birden fazla dışkı incelemesi – Nativ Nativ--lugol in inceleme celeme – Çöktürme yöntemleri – E. histolytica/E. dispar/E. moshkovskii ayrımını sağlamaz Nativ Lugol Yöntemi % 2’ lik Lugol Solüsyonu Hazırlanması Toz halindeki iyot’tan 2 gr, potasyum iyodür’den 4 gr tartılır, 100 ml saf suyun içinde eritilir ve koyu renkli şişede saklanır. Boyama Yöntemleri – Dışkı artıklarıyla parazitler arasında renk kontrastı sağlar sağlar – Organizmaların ayrıntılı morfolojilerini incelemeye olanak sağlar Trikrom Demirli Hematoksilen Tanı Kültür/Zimodem analizi Antijen saptamaya yönelik testler Antikor saptamaya yönelik testler Moleküler yöntemler Makrofaj, epitel hücresi, lökosit Epitel hücresi, nötrofil, kolumnar epitel hücresi Tedavi Hastaya 750 mg/günde metronidazol 10 gün Üç hafta sonra mikroskobik incelemede E. histolytica kist ve trofozoitlerine ¢ Korunma Fekal-oral yolun engellenmesi (Yemeklerin pişirilmesi, meyveleri soyarak yemek, kaynatılmış veya şişe suyu kullanmak) Portörlerin tedavisi Homoseksüellere eğitim Vektörlerle mücadele Olgu sunumusunumu-2 Sekiz yaşında erkek hasta Yakınması: Tekrarlayan ishal atakları, karın ağrısı ve kilo kaybı Öyküsü: Kahramanmaraş’ın bir köyüne gidip beş ay kaldığını belirtiyor İki ay öce şikayetleri başlıyor Bazı ilaçlar kullandığı halde yakınması geçmemiş Olgu sunumusunumu-2 Özgeçmişi: Önemli bir özellik yok Soy geçmişi: Önemli bir özellik yok Fizik muayene bulguları: Ateş:36.7 Ateş:36.7◦◦C TA: 110/70 mm/ Hg, nabız: 75 /dk. Sağ üst kadranda ağrı Ağırlığı: 23 kg, boyu: 121 cm (%3--10 persentille uyumlu) (%3 Olgu sunumusunumu-2 Laboratuvar bulguları: Lökosit: 7520/mm3 (%2 eozinofil, %65 PNL) Trombosit: 320000/mm3 Hematokrit: %35.5 Hemoglobin: 10.5 gr/dl Soru İlk aşamada başka hangi tetkik/tetkikler istenebilir? A- Abdominal USG B- Rekto Rekto--sigmoideskopi C- Gastroskopi D- Dışkının mikrobiyolojik incelemesi Yanıt İlk aşamada başka hangi tetkik/tetkikler istenebilir? A- Abdominal USG B- Rekto Rekto--sigmoideskopi C- Gastroskopi D- Dışkının mikrobiyolojik incelemesi Olgu sunumusunumu-2 Dışkı kültürü:Enteropatojen bakteri üremedi Dışkının parazitolojik incelemesi:Negatif Soru Bu aşamada ne yapılması gerekir? A-Selofan bant yöntemi uygulanmalı B- Paraziter etkenler dışında diğer mide barsak hastalıklarına yönelik tetkikler yapılmalı C- Dışkı tekrar parazitolojik yönden incelenmeli Yanıt Bu aşamada ne yapılması gerekir? A-Selofan bant yöntemi uygulanmalı B- Paraziter etkenler dışında diğer mide barsak hastalıklarına yönelik tetkikler yapılmalı C- Dışkı tekrar parazitolojik yönden incelenmeli Olgu sunumusunumu-2 Paraziter hastalıklarda parazit yumurtalarının her gün görülemeyeceği unutulmamalı Tekrar eden koprokopro-parazitolojik incelemeler şarttır Olgu sunumusunumu-2 Abdominal USG: Karaciğer safra yollarında kalınlaşma Dışkı incelemesinde Soru Tanınız nedir? A- Fasciola hepatica B- Opisthorchis felineus C- Dicrocoelium dentriticum D- Clonorchis sinensis Yanıt A- Fasciola hepatica B- Opisthorchis felineus C- Dicrocoelium dentriticum D- Clonorchis sinensis Ülkemizde ve dünyada otcul hayvanlarda sık görülen Dicrocoelium dentriticum enfeksiyonu insanlarda nadir İnsan metaserkarya içeren karıncaları yiyerek enfekte olmakta Enfekte karaciğer yenmesi sonucu yalancı parazitlik? Yalancı Parazitlik?? Dicrocoelium dendriticum (Rudolphi, 1819) Yalancı Parazitlik Kişiye ait sanılan ancak başka hayvanlardaki parazitlerin değişik evrelerinin besinlerle vücuda girmesi ve sindirim sisteminden pasif geçişidir Hastanın öyküsü derinleştirilmiş son altı aydır hiç karaciğer yemediği öğrenilmiştir Şikayetlerin başlama zamanı Dışkılama sayısı ve miktarı Dışkının makroskopik görünümü Eşlik eden semptomlar Yakın zamanda tüketilen besinler Seyahat öyküsü Yakın çevrede benzer hastalık İlaç öyküsü Diğer hastalıklar Soru Ülkemizde ayırıcı tanıda ilk düşünülmesi gereken etken aşağıdakilerden hangisidir? A- Fasciola hepatica B- Opisthorchis felineus C- Dicrocoelium dentriticum D- Clonorchis sinensis Yanıt Ülkemizde ayırıcı tanıda ilk düşünülmesi gereken etken aşağıdakilerden hangisidir? A- Fasciola hepatica B- Opisthorchis felineus C- Dicrocoelium dentriticum D- Clonorchis sinensis Fasciola hepatica Büyük Karaciğer Kelebeği Fasciola hepatica • Karaciğer ve Safra Yollarında yaşar • Erişkinleri 2-3 cm • Kesin Konak: İNSAN, KOYUN, • Ara Konak: TATLI SU GASTROPODU SIĞIR, Patolojik kesitte Fasciola Tedavi Hastaya triklabendazol (10 mg/kg tek doz) Beş hafta sonraki dışkı örneğinde parazite ¢ Nasıl korunalım? Yiyecek ve içeceklerin karıncalarla kontaminasyonunu önlemek Sonuç Paraziter enfeksiyonların tanısını koyarken; -Patojen olmayan etkenlere -Yalancı parazitliğe !!!!!!!!!! Soru Laboratuvarınızda koprokopro-parazitolojik incelemede selofan lam yöntemini kullanıyor mu sunuz? A)Evet B)Hayır Yanıt Laboratuvarınızda koprokopro-parazitolojik incelemede selofan lam yöntemini kullanıyor mu sunuz? A)Evet B)Hayır Selofan Bant Yöntemi Selofan Bant Yöntemi Etken doğru tanımlanmalı !!!! – Uygun tanı yöntemlerinin kullanılmasıyla – Deneyimli personelle – Değerlendirme hataları – Gereksiz antianti-paraziter ilaç kullanımı – Laboratuvara ait verilerdeki hatalar önlenebilir
© Copyright 2024 Paperzz
