Toplum Kaynaklı Geniş Spektrumlu Beta

e-ISSN:2148-1547
Toplum Kaynaklı Geniş Spektrumlu Beta Laktamaz Üreten Ajanların
Antibiyotik Duyarlılıklarının İncelenmesi
Investigation of Antimicrobial Susceptibility of Community Acquired
Extended Beta Lactamase Producing Agents
Orjinal Arastirma
Başvuru: 30.06.2014
Kabul: 14.07.2014
Yayın: 25.08.2014
Utku Sarı1, Gökçen Gürkök Budak2, Hüseyin Aydemir3, Salih Budak4, Ayşen Türkkan5
1
Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim Araştırma Hastanesi Üroloji Anabilim Dalı
2
Tire Devlet Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği
3
Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Üroloji Anabilim Dalı
4
Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Üroloji Kliniği
5
Sakarya Yenikent Devlet Hastanesi, Mikrobiyoloji Kliniği
Özet
Abstract
Amaç: Geniş Spektrumlu Beta Lakatamaz (GSBL)
üreten mikroorganizmalara bağlı gelişen hastane ve
toplum kökenli üriner sistem infeksiyonları (ÜSE), çoklu
ilaç direnci nedeniyle tedavi zorluklarına yol açmaktadır.
Çalışmamızda, hastanemizde idrar kültürlerinden izole
edilen GSBL üreten bakteriler ve antibiyotik
duyarlılıklarını inceledik.
Gereç ve Yöntem: Ocak 2012 ile Eylül 2013 tarihleri
arasında Sakarya Yenikent Devlet Hastanesi
polikliniklerine başvuran hastalardan istenilen 2108 idrar
kültüründe üremesi olan 221 olgunun GSBL üreten 46
bakteri retrospektif olarak incelendi.
Bulgular : Olguların % 62.3’ü kadın, % 38.7’si erkek
hastalardı. Kadınların yaş ortalaması 44±14.6 (18-78),
erkeklerin yaş ortalaması 61±16.3 (18-86) idi. En çok
izole edilen ajan E. Coli (%74.6) idi. Olguların antibiotik
duyarlılıkları
amoksisilin-klavulanik
asit
%65,
gentamisin %62, siprofloksasin %58, trimetoprimsulfametoksazol %34, ampisilin %8, seftriakson %6,
piperasilin-tazobaktam %53, ertapenem %97, imipenem
%100, meropenem %100, amikasin %100 iken sefazolin
ve sefuroksim’e duyarlı olmadıkları tespit edildi.
Sonuç : Toplum kaynaklı ÜSE etkeni olan GSBL üreten
ajanların toplumdaki yaygınlığının tespit edilmesiyle,
hem doğru antibiyotik kullanım politikasının
geliştirilmesi
sağlanabilir
hem
de
tedavi
başarısızlıklarının önüne geçmek mümkün olacaktır. Bu
bağlamda bölgesel direnç oranları yüksek olan
antibiyotiklerin ampirik tedavide tercih edilmemesi ve
özellikle komplike olduğu düşünülen üriner sistem
enfeksiyonlarında ampirik tedavi başlanmadan idrar
kültürlerinin incelenmesi uygun olacaktır.
Purpose: Urinary infections due to hospital and
community acquired extended spectrum beta lactamase
(ESBL) producing microorganisms, because of their
multidrug resistance, lead to treatment difficulties. İn
this study, we evaluated ESBL producing
microorganisms and their susceptibilities to antibiotics in
our hospital.
Method: From september 2012 to september 2013, 46
ESBL producing bacteries among 2215 urine culture
samples obtained from outpatient clinic of Sakarya
Yenikent State hospital were examined retrospectively.
Results : %62.3 of patients was female while %38.7 was
male. The average of female age was 44±14.6(18-78),
the average of male age was 61±16.3(18-86). The most
isolated
agent
was
Eschericia
Coli(%74.6).
Susceptibility to amoxiciline – clavulanic acid was %65,
gentamycine %62, levofloxacine %34, ciprofloxacine
%58, trimethoprim – sulfamethoxazole %34, ampicillin
%8, ceftriaxone %6, piperacillin – tazobactam %53,
ertapenem %97, tigecycline %97, imipenem %100,
meropenem %100, amikacin %100. They were all
resistant to cefazolin and cefuroxime.
Conclusion : To determine the prevalance of ESBL
producing agents which cause community acquired
urinary infections is important for accurate use of
antibiotics and to avoid treatment failure.According to
this, it will be beneficial to assess urine cultures before
empirical treatment and avoid using antibiotics for
empirical treatment which have high regional resistance
rates.
Sorumlu Yazar: Utku Sarı, Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim Araştırma Hastanesi Üroloji Anabilim Dalı
Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim Araştıma Hastanesi Üroloji Anabilim Dalı, Dr. Erkin cad. Kadıköy
[email protected]
The Cystoscope (196-199)
Sayfa 196
e-ISSN:2148-1547
Anahtar kelimeler: Üriner sistem,
Antibiyotik duyarlılığı GSBL
Enfeksiyon
Keywords: Urinary system, Infection Antimicrobial
susceptibility ESBL
Giriş
Toplum kökenli idrar yolu infeksiyonlarının % 90’ından fazlasında sorumlu etken gram-negatif Escherichia
coli’dir(1). Üriner sistem infeksiyonlarından (ÜSE) antibiyotik kullanım sıklığı ve politikalarındaki farklılıkların
doğal sonucu olarak patojenlerde antibiyotik duyarlılık ya da direnç değişimleri meydana gelmektedir. Bu
değişimler coğrafi bölgeler arasında farklılık gösterebilmektedir [2]. Gram negatif bakteriler zaman içerisinde beta
laktam antibiyotiklere karşı çok sayıda direnç mekanizması geliştirmiş olup bu mekanizmalardan biri de betalaktamaz enzimi üretimidir. Üretilen bu enzim penisilinleri, sefalosporinleri ve monobaktamları hidroliz etme
yeteneğindedir. Bu mikroorganizmalarda antibiyotiklere direnç plazmid aracılığı ile taşınabileceğinden, GSBL
üreten mikroorganizmalar ile gelişen infeksiyonlarda çoklu direnç görülebilmekte ve tedaviye yanıt
[3]
alınamamaktadır
.
Gram
negatif
bakterilerde,
beta-laktam
antibiyotiklere
karşı
görülen direnç tüm dünyada ve ülkemizde hızla artmaktadır [4].
Toplum kökenli ÜSE’den izole edilen suşlarının GSBL üretmesi bu bakteri ile oluşan infeksiyonların tedavisinde
güçlüklere neden olmaktadır [5]. Çalışmamızda hastanemizde çalışılan toplum kökenli üriner sistem enfeksiyonu
saptanan olguların idrar kültürlerinde GSBL üreten ajanları ve antibiotik duyarlılıklarını araştırmayı amaçladık.
Gereç ve Yöntemler
Ocak 2012 ile Eylül 2013 tarihleri arasında Sakarya Yenikent Hastanesi polikliniklerine başvuran hastalardan
istenilen idrar kültüründe üremesi olan 221 olgu içinde GSBL üreten 46 olgu incelendi. Son bir ay içerisinde
hastane yatış öyküsü ya da günübirlik yatış öyküsü olan hastalar çalışma dışında bırakıldı. Ayrıca 18 yaş altındaki
hastalar çalışma dışında bırakıldı. Hastaların kayıt bilgilerinde yaş, cinsiyet, kültürde üreyen patojen ve
antibiyotik duyarlılıkları kayıt edildi.
Steril koşullarda alınan orta akım idrar örnekleri % 5 kanlı agar ve Eosin Metilen Blue (EMB) agara kantitatif
yöntemle ekilmiştir. Besiyerleri 37°C’de 18-24 saat inkübasyonu takiben değerlendirilip tek tip üremesi olan ve
koloni sayısı ≥105 cfu/ml olan kültür plakları işleme alınmıştır. Bakteri tanımlanması klasik yöntemlerle,
antibiyotik duyarlılık testleri ise Kirby Bauer disk difüzyon yöntemi ile Mueller-Hinton agarda yapılmıştır. GSBL
üretimi CLSI önerileri doğrultusunda kombine disk yöntemi uygulanarak araştırılmıştır [6].
Bulgular
Olguların % 62.3’ü kadın, % 38.7’si erkek hastalardı ve yaş ortalaması 55±15.8 (18-86) idi. Kadınların yaş
ortalaması 44±14.6 (18-78), erkeklerin yaş ortalaması 61±16.3 (18-86) idi. En çok izole edilen ajan E. Coli
(%74.6) idi. ESBL üreten ajanların 32 (%69.6)’sini E.Coli, 11 (%23.9)’ünü Klebsiella Pnömonia, 1 (%1.6)’ini
Serratia marcescens, 1 (%1.6)’ini Pseudomonas aeruginosa, 1 (%1.6)’ini Enterobacter cloacae oluşturmaktaydı.
Olguların antibiotik duyarlılıkları amoksisilin-klavulanik asit %65, gentamisin %62, siprofloksasin %58,
trimetoprim-sulfametoksazol %34, ampisilin %8, seftriakson %6, piperasilin-tazobaktam %53, ertapenem %97,
imipenem %100, meropenem %100, amikasin %100 iken sefazolin ve sefuroksim’e duyarlı olmadıkları tespit
edildi.
Toplam antibiotik duyarlılıkları incelendiğinde; amoksisilin-klavulanik asit %65, gentamisin %62, siprofloksasin
The Cystoscope (196-199)
Sayfa 197
e-ISSN:2148-1547
%58, trimetoprim-sulfametoksazol %34, ampisilin %8, seftriakson %6, piperasilin-tazobaktam %53, ertapenem
%97, imipenem %100, meropenem %100, amikasin %100 iken sefazolin ve sefuroksim’e dirençli oldukları tespit
edildi.
E. Coli suşları için antibiotik duyarlılığı incelendiğinde amoksasilin-klavulanik asit %61, gentamisin %57,
siprofloksasin %55, trimetoprim-sulfametoksazol %29, ampisilin %7, seftriakson %4, piperasilin-tazobaktam
%57, ertapenem %100, imipenem %100, meropenem %100, amikasin %100 iken sefazolin ve sefuroksim’e
dirençli oldukları tespit edildi.
K. Pnömonia suşları için antibiotik duyarlılığı incelendiğinde amoksasilin-klavulanik asit %81, gentamisin %76,
siprofloksasin %75, trimetoprim- sulfametoksazol %58, ampisilin %12, seftriakson %12, piperasilin-tazobaktam
%37, ertapenem %83, imipenem %100, meropenem %100, amikasin %100 iken sefazolin ve sefuroksim’e
dirençli oldukları tespit edildi.
Tartışma ve Sonuç
Son yıllarda enterik özellikle gram negatif mikroorganizmalarda giderek artan antibiyotik dirençleri nedeniyle
tedavide sorunlar yaşanmaktadır [7]. GSBL üreten bakteriler sıklıkla yoğun bakım ünitelerinde ciddi
enfeksiyonlara neden olmakla birlikte son yıllarda GSBL üreten mikroorganizmalarla oluşan toplum kaynaklı
enfeksiyonlarada rastlanılmaktadır.(8,9) Çoğunlukla idrar yolu infeksiyonlarına intestinal sistem florasında
bulunan mikroorganizmalar neden olmaktadır. Hastane ve toplum kökenli üriner sistem enfeksiyonlarında en sık
etken E.Coli’dir. Özellikle toplum kaynaklı üriner sistem enfeksiyonlarda izole edilen E.Coli suşlarında GSBL
üretim oranı dramatik olarak artmıştır [9]. Klebsiella spp.,Enterobacter spp. ve Proteus spp. gibi diğer gram
negatif bakteriler ile stafilokok ve enterokok gibi gram pozitif bakteriler de ÜSE’ye etken olabilmektedir.
Çalışmamızda da en sık GSBL pozitif üreyen bakteri E.Coli (%69.6), ikinci sıklıkta ise K.Pnömonia (%23.9)
olarak tespit ettik.
GSBL üreten ajanların oluşturduğu üriner sistem enfeksiyonlarının tedavisi çoklu ilaç direnci nedeniyle zor ve
pahalıdır. Bu bölgesel olarak üriner sistem enfeksiyonlarını oluşturan etkenlerin dağılımı ve antibiyotik direnç
oranlarının bilinmesinin önemini daha da artırmaktadır. Bunun altında yapılan çalışmalardaki hasta gruplarının
yaşı, cinsiyeti, yatan veya ayaktan hasta olma özelliği ve araştırıcı faktörünün yanı sıra epidemiyolojik faktörler,
enfeksiyon kontrol önlemleri, antibiyotiklerin kullanım sıklığı gibi bölgesel farklılıklar rol oynamaktadır [10,11].
Bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde antibiyotik seçiminin doğru yapılabilmesi için bölgesel antibiyotik
dirençlerindeki özelliklerin ve değişimlerin yakından izlenmesi önemlidir.
Özellikle toplumdan kazanılmış komplike olmayan üriner sistem infeksiyonlarında ampirik antimikrobiyal
tedaviye başlama, geniş spektrumlu antibiyotiklerin kullanımı ve GSBL üretimi sayesinde tedavide öncelikli
tercih edilen ampisilin, amoksisilin, trimetoprim-sulfametoksazol ve kinolonlara karşı direnç hızla artmaktadır
[12-14]
. Çetin ve ark. erişkin hastalardan izole edilen E.coli suşlarında ampisiline % 27, amoksisilin-klavulanata %
63, trimetoprim-sulfametoksazole % 53 ve siprofloksasin % 66 oranında duyarlılık bildirmişlerdir [15].
Çalışmamızda ise GSBL üreten E. Coli suşları ampisilin %7, amoksasilin-klavulanik asit %61, trimetoprimsulfametoksazol %29, siprofloksasin %55 dirençli olarak bulunmuştur. GSBL üreten bakterilerde yüksek
florokinolon direnç oranları önemli bir problemdir [16]. Ülkemizde bildirilen florokinolon direnci %11-74
arasındadır [16,17]. Bizim sonuçlarımızda siprofloksasin direnci %52 olarak tespit edilmiştir.
Sonuç olarak ÜSE etkeni olan GSBL üreten ajanların toplumdaki yaygınlığının tespiti ile, hem doğru antibiyotik
kullanım politikasının geliştirilmesi sağlanabilir hem de tedavi başarısızlıklarının önüne geçmek mümkün
olacaktır. Bölgesel direnç oranları yüksek olan antibiyotiklerin ampirik tedavide tercih edilmemesi ve özellikle
komplike olduğu düşünülen üriner sistem enfeksiyonlarında ampirik tedavi başlanmadan idrar kültürlerinin
The Cystoscope (196-199)
Sayfa 198
e-ISSN:2148-1547
incelenmesi uygun olacaktır.
Kaynaklar
1. Chomarat M: Resistance of bacteria in urinary tract infections. Int J Antimicrob Agents
2000;16(4):483-487.
2. Ş. Berna AYKAN, İ. Hakkı ÇİFTCİ. Türkiye'de İdrar Kültürlerinden İzole Edilen Escherichia
coli Suşlarının Antibiyotiklere Direnç Durumu: Meta-Analiz. Mikrobiyol Bül 2013; 47(4): 603-618.
3. Raveh D, Yinnon AM, Broide E, Rudensky B: Susceptibilities of ESBL-producing Enterobacte-riaceae to
ertapenem, meropenem and piperacillin-tazobactam with and without clavulanic acid. Chemotherapy
2007;53(3):185-9.
4. Albayrak N, Kaya Ş. Çeşitli klinik örneklerden izole edilen Escherichia coli ve Klebsiella pneumoniae
suşlarının genişlemiş spektrumlu beta laktamaz üretimleri ve antibiyotik direnç oranları. Türk Mikrobiyol
Cem Dergisi 2009;39:16-21.
5. Arslan H, Azap OK, Ergonul O, Timurkaynak F, Urinary Tract Infection Study Group: Risk factors for
ciprofloxacin resistance among Escherichia coli strains isolated from community-acquired urinary tract
infections in Turkey. J Antimicrob Chemother 2005;56(5):914-8.
6. Clinical and Laboratory Standards Institute: Performance Standards for Antimicrobial Susceptibility
Testing: Eighteenth Informational Supplement M100-S18, CLSI, Wayne, Pa (2008).
7. Tunçcan ÖG, Keten DT, Dizbay M, Hızel K. Hastane kaynaklı Escherichia coli ve Klebsiella suşlarının
ertapenem ve diğer antibiyotiklere duyarlılığı. ANKEM Derg 2008; 22: 188-192
8. Coque TM, Baquero F, Canton R. Increasing prevalence of ESBL-producing Enterobacteriaceae in
Europe. Euro Surveill 2008; 13(47): 1-11
9. Canton R, Novais A, Valverde A, et al. Prevalence and spread of extended-spectrum beta-lactamaseproducingEnterobacteriaceae in Europe. Clin Microbiol Infect 2008; 14(1): 144-53.
10. Aykan BS, Çiftci IH. Türkiye'de İdrar Kültürlerinden İzole Edilen Escherichia coli Suşlarının
Antibiyotiklere Direnç Durumu: Bir Meta-Analiz. Mikrobiyol Bül 2013; 47(4): 603-61.
11. Koçoğlu E, Karabay O, İnce NK, Özkardeş F, Yıldırım R. Toplum kaynaklı üriner sistem
infeksiyonlarından izole edilen Escherichia coli suşlarında genişlemiş spektrumlu beta-laktamaz ve bazı
antibiyotiklere direnç sıklığının araştırılması. ANKEM 2007; 21(1): 5-9.)
12. Colodner R. Extended-spectrum beta-lactamases: A challenge for clinical microbiologists and infection
control specialists. Am J Infect Control 2005;33(2):104-7.
13. Dieckhaus KD. Urinary tract infections, Ed:Grace C. Medical Magement of Infectious Disease
2003;.289-91.
14. Duman Y, Güçlüer N, Serindağ A, Tekerekoğlu MS. Escherichia coli suşlarında antimikrobiyal duyarlılık
ve genişlemiş spektrumlu betalaktamaz (GSBL) varlığı, Fırat Tıp Derg 2010;15(4):197-200.
15. Çetin M, Ocak S, Görür S, Avunduk G. Semptomatiküriner sistem infeksiyonlarındaüropatojenler ve izole
edilen Escherichiacolisuşlarının antibiyotik duyarlılıgı, ANKEM Derg 2006;20(3):169-72.
The Cystoscope (196-199)
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
Sayfa 199

Download Report