Marmara Üniversitesi - 8. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi - Bildiri Özetleri 459 Teknoparkların Üniversitelerin Değişimine Olan Etkileri Gamze Sarta (a) istanbul Üniversitesi, Teknoloji Transfer Merkezi, istanbul Giriş Bu çalışmada Türkiye'deki teknoparkların gelişiminin nedenleri ve gelişimin tarihsel süreci ile birlikte teknoparkların yüksek öğrenimine olan etkisi araştırılmaktadır. Teknoparkların gelişiminin nedenleri, tarihsel gelişimi, "insan sermayesi" (Robertson & Kitagawa, 2011) bilim ve teknoloji politikaları ile ulusal stratejileri ve uygulamalarıüzerinden irdelenmiştir. Bu kavramları analiz ederken, üniversite-sanayi-devlet işbirliğinin üniversitelerdeki ne tür değişiklikleri incelenmiş ve "insan sermayesi" olarak adlandırılan yeni düzenlemeler ve mekanizmalar dikkate alınmıştır (Baysal, 2007). Bilim ve teknoloji politikaları ile ulusal stratejilerin ne denli üniversitelerde teknoparklar vasıtasıyla üniversite-sanayi-devlet işbirliğine neden olduğu ve bu süreçte akademik insan gücünün üniversitelerde nasıl farklı bir şekilde değiştiğini açıklanmaktadır (Elçi, 2005). Yöntem Fenomenolojik Analiz Yöntemi içinde yer alan iki ayrı analiz şekli bu araştırmada tercih edilmiştir (Meriamm, 2002). Özellikle belirli bir olgu (fenomen) hakkında detaylı bilgi edinilmek istendiğinde bu konu ile ilgili olarak detaylı doküman analizi yapılabileceği gibi asıl o durumu yaşayan kişilerin bu olguyu veya durumu nasıl tanımladığı ve nasıl bir yaşamsal deneyime sahip olduğunu belirlemek amacı ile yapılan çalışmalar "fenomenolojik" çalışmalar olarak tanımlanır (Moustakas, 1994). Bu araştırmada da üniversitelerdeki değişimin teknoparklar vasıtasıyla oluşan süreçleri ilk önce doküman analizi yapılarak, teknoparkların gelişiminin nedenleri, tarihsel gelişimi, "insan sermayesi," bilim ve teknoloji politikaları ile ulusal stratejileri ve uygulamalarıüzerinden irdelenmiştir. İkinci kısımda ise görüşmeler yapılarak teknoparkların neden olduğu değişimlere katılımcıların verdiği bilgilerden yararlanılarak durum değerlendirilmesi içerden alınan bilgilerle derinleştirilmiştir. Bu perspektifte ayrıca bir odak grup oluşturularak teknoparkların ayrımcılığa, şehir planlamasına, sosyolojik ve ekonomik değişikliklere ve eşitsizliklere neden olup olmadığına bakılmıştır. Yüksek öğretimdeki dönüşüm kavramsallaştırılmıştır. Bir vaka çalışması olarak, kişisel deneyimlerden yararlanılarak dönüşümün görünmeyen veya bilinmeyen nedenleri araştırılmıştır. Bulgular Teknoparkların, bulunduklarıüniversitelere büyük yararları olduğu tüm Türkiye'de ve dünyada yayınlanan kaynaklarda detaylı olarak verilmiştir. Özellikle iyi olan ve Türkiye'nin önde gelen üniversitelerdeki teknoparklar sanayi ile irtibatta olduğu için daha etkin iş birliği olanakları sağladığından yapılan akademik projelerin çok daha kaliteli ve uygulanabilir projeler olduğu tespit edilmiştir. Akademisyenlerin kendi firmalarını kurarak ticaret yapabilmeleri özellikle üniversitedeki akademik yapıyı değiştirecek önemli bir farklılıktır (Lauder & Brown, 2006). Ayrıca akademisyenler ve yüksek lisans öğrencileri teknoparklar vasıtasıyla daha aktif hale gelip, firmalara danışmanlık yapmakta ve ekstra gelir sağlamaktadırlar. Özellikle bu durum daha çok mühendislik ve sağlık bilimleri için geçerli olurken, sosyal bilimler bu fırsatlardan 460 Marmara Üniversitesi - 8. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi - Bildiri Özetleri alanın içeriği gereği yararlanamamaktadırlar. Bununla birlikte firmalar ortak Ar-Ge projeleri geliştirmeleri, laboratuvarlardaki araç ve gerecin yenilenmesini sağlamakla kalmamakta, çok daha güncel konularda araştırma yaparak patent ve lisanslar vasıtasıyla üniversite ve akademisyenlere ek gelir sağlanmaktadır. Ayrıca katılımcıların %87 sinin açıklamasına göre teknoparklardaki firmalarla iletişim ve etkileşimin karşılıklı olarak araştırma ve geliştirmeleri iyileştirmesinden dolayıürün ve hizmetlerde inovasyonun oluşturulabilmesi sağlanmaktadır. Katılımcıların %91 i üniversitedeki araştırma sonuçlarının ekonomik değere dönüşmesine inandıklarını ancak bunun henüz tam anlamıyla beklendiği kadar iyi şekilde gerçekleşmediğini vurgulamaktadırlar. Bu durum araştırmaların profilini değiştirmekte ve araştırmaların daha çok sanayinin iyileştirilmesi için olması sağlanmaktadır. Katılımcıların %53 ü bu durumu eleştirmekle birlikte % 47 si bu durumun aslında fark yaratacağını düşünmektedir. Katılımcıların %64 ü yapılan araştırmaların özellikle de doktora tezlerinin raflarda çürüdüğünü ve atıl kaldığını halbuki teknoparklar vasıtasıyla araştırmaların belli bir amaç için yapılmasının üniversitelerdeki verimlilik ve üretkenliği arttıracağını vurgulamaktadır. Çok daha önemlisi katılımcıların çoğunluğu (%88) teknoparklardan sağlanan fonların araştırmalara aktarılmasıyla üniversiteye kaynak yaratıldığını bu sayede de pek çok ihtiyaçları olan malzeme, araç ve gereç alındığını vurgulamaktadır. Tartışma Özellikle genç istihdamındaki sorunlar göz önünde bulundurulduğunda (Dünya Bankası Raporu, 2007) katılımcılar kendi mezunlarına ve öğrencilerine teknoparklardaki firmalarda istihdam olanağı sağlandığını vurgulamaktadırlar. Katılımcıların % 75 i lisan ve yüksek lisansta iş ve staj imkanı bulan öğrencilerin doktora eğitimine devam etmek istemelerinin yanı sıra daha çok kendi alanlarında uzmanlaşarak inovativ ürün ve servis geliştirdikleri belirtilmektedir. Pek çok mezun iş bulamamakla birlikte kendi alanlarında çalışma imkanı yakalayamadıkları vurgulanmakta, ancak teknoparklardaki firmaların genç nesil için yeni bir fırsat verdiği belirtilmektedir. Bundan da önemlisi katılımların % 71 i teknoparktaki uygun ortam sayesinde girişimciler yetişmekte olduğunu belirtmektedir. Bu girişimcilerin artmasıyla da doğal olarak yenilikçi firmaların sayısı artmakta ve teknoparktaki firmaların profilleri değişmektedir. Bu durum üniversitenin kendi mezunları tarafından oluşuyorsa hele, teknoparktaki firmaların üniversite akademisyenleri ile ilişkileri daha kuvvetli olduğundan ve üniversitenin sistemini bildiklerinden daha iyi araştırmaların oluştuğu vurgulanmaktadır. Bunun özellikle bir sinerji oluşturduğunu ve katılımcıların %65 i tarafından daha iyi bir eğitim ortamının oluştuğu vurgulanmaktadır. Bunların sonucu olarak, teknoloji transferinin ve gelişiminin daha kolay sağlandığı belirtilmektedir. Sonuç ve Öneriler Ülkenin teknoparklar vasıtasıyla genç nüfusu yüksek kalitede değerlendirme imkanı bularak teknolojik ve dolayısıyla ekonomik düzeyinin yükselmesi, gelişmiş inovasyon sayesinde ülkenin uluslararası rekabet gücünün artması mümkün olmaktadır. Her ne kadar her üniversitenin teknoparkıçok verimli çalışmasa da yine süreçte üniversitelerin bu değişime ayak uyduracağı ve bütün bunların sonucu olarak da ülkede refah düzeyinin yükselmesi kaçınılmaz olacaktır (Kefela, 2010). Anahtar Kelimeler Teknoparklar, Teknoloji Transferi, Sanayi Üniversite İşbirliği MarmaraÜniversitesi-8.UlusalEğitimYönetimiKongresi-Bildiri özetlen 461 * Kaynakça ■ Baysal, O. O. (2007). Strategies for an effective university-industry collaboration in industrial design education. (Unpublished master's thesis, Middle East Technical University, Ankara, Turkey). « Elçi, S. (2005). Annual Innovation Policy Trends and Appraisal Report Turkey, 2004-2005. European Commission. ■ Kefela, G. T. (2010). Knowledge-based economy and society has become a vital commodity to countries. International NGO Journal, 5(7), 3. ■ Lauder H. & Brown. P. (2006). Globalization, education, and social change. Oxford: Oxford University Press. ■ Merriam, S. B. (2002). Qualitative Research in Practice San Francisco: JosseyBass. ■ Moustakas C. (1994). Phenomenological research methods. California: Sage. ■ Robertson, S.L., and Kitagawa F. (2011). University Incubators and Knowledge Mediation Strategies: Policy and Practice in Creating Competitive City Regions, published by the Centre for Learning and Life Chances in Knowledge Economies and Societies at: http://www.llakes.org ■ World Bank, (2007). Turkey - Higher education policy study volume i: Strategic directions for higher education in Turkey (39674 - TU). Washington, DC: World Bank.
© Copyright 2024 Paperzz
