DENEY 3 - Turgut Özal Üniversitesi

TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
ELEKTRİK – ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ
EEM304
ELEKTRONİK DEVRE TASARIMI
LABORATUARI
Deney 3
AKIM AYNASI (CURRENT MIRROR)
Öğrenci
Adı & Soyadı:
Numarası:
DENEY NO : 3
DENEY ADI : AKIM AYNASI (CURRENT MIRROR)
AMAÇ: BJT transistorleri ile gerçekleştirilen akım kaynağı yapılarını incelemek
ÖN ÇALIŞMA:
1.)
Aşağıda gösterilen devrede (Şekil 1) T2 transistörünün çıkış direnci
sonsuz (IC2, VCE2 ‘den bağımsız), T1 ve T2’nin eş transistörler
olması durumunda ICE2’yi hFE (veya beta β ) ve Iref cinsinden ifade
ediniz.
2.)
Baz genişliği modülasyonu etkisini (Early olayı) açıklayıp matematiksel
olarak ifade ediniz. Bu olayın akım aynası devrelerine etkisini değerlendiriniz.
NOT: β ile hFE aynı seylere karşılık geliyor seklinde varsayınız
ÖNEMLİ NOT: Bu ön-çalışmalar deneyde yapılanları anlamak için
gerekli. O bakımdan Pazartesi günü labı olanlar yazılı sekilde
Pazartesi günü ön-çalışmalarını getirmeseler de çözümleri
bilmeleri,
‘current
mirror’
devresini
çalışmış
gelmeleri
gerekmektedir.
DENEY BASAMAKLARI:
Deneye başlamadan transistörlerin β değerlerini datasheet’ten bulunuz. NOT:
β ile hFE aynı seylere karşılık geliyor seklinde varsayınız
1. Figure-1’de gösterilen devreyi kurunuz.
Iref ‘in 5 mA ‘den küçük değerleri içi Iref - Ic2 karakteristiğini çıkarın.
(gerekirse yüksek akımlara çıkabilirsiniz) Bu ölçümlerden VA ‘nın ve
hFE ‘ nin (β) yaklaşık değerlerini bulun. Sonuçları yorumlayınız
VA=
Beta β datasheet
Beta β ölçümlerden hesaplanan
Figure 1 Basit bir akım aynası devresi
Iref
IC2
2. Figure 1’deki devreyi Figure 2’deki gibi değiştirerek önce P2
potansiyometresi devrede yokken, P1 potansiyometresi yardımı ile
referans akımının değerini Iref=2mA yapınız. Bu durum için IC2 akımı ve
VB gerilimini ölçüp kaydediniz. Iref=2mA durumu korunarak,
IC2 =
VB =
P2 potansiyometresi yardımı ile VCE2 gerilimini 1V-10V aralığında
değiştirerek ve ölçme noktalarından biri VCE2 = VCE1 olacak şekilde, IC2 –
VCE2 karakteristiğini çıkarınız ve çiziniz. Elde ettiğiniz sonuçları
yorumlayınız.
Figure 2 Akım kaynağı 2