2013 - Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi

Mühendislik Fakültesi
Kariyer Günleri
6 Mayıs 2014, Manisa – Türkiye
Gıda Mühendislerinin
İstihdam Sorununda
Üniversite Kontenjanlarının Yeri:
Güncel Durum ve Öneriler
Dr. Zafer ERBAY
Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü
TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Adana Şubesi
Gıda Mühendislerinin
Kamuda İstihdam Talepleri
Yıl
Gıda
Ziraat
Veteriner
Mühendisliği Mühendisliği Hekimlik
Yıl
59 (%2.1)
2010
1845
Gıda
Ziraat
Veteriner
930
Mühendisliği Mühendisliği Hekimlik
327 (%8.1)
2011
2077
159 (%5.6)
2012
1017
1655
246 (%22.9)
419
411
Toplam
791 (%7.3)
5358
4652
En düşük puan
Atanan yer
7329
17483
7284
75’i geçme oranı
%30.5
%6.5
%10.4
1656
2013
Yıl
Sınava giren
Gıda Mühendisliği
Ziraat Mühendisliği
Veteriner Hekimlik
89.547
73.369
60.410
Şırnak, Silopi, Doruklu
Hakkari, Yüksekova, Akpınar
Hakkari, Yüksekova, Beşbulak
17%
38%
Gıda Mühendisliği
Ziraat Mühendisliği
Veteriner Hekimlik
45%
Yıl
Gıda Mühendisliği
Ziraat Mühendisliği
Veteriner Hekimlik
Kadro Üniversiteye Oran
Alımı Yerleşen (%)
Kadro Üniversiteye Oran
Alımı Yerleşen
(%)
Kadro Üniversiteye Oran
Alımı Yerleşen
(%)
2010/2006
59
1530
3.9
1845
1298
142.1
930
1390
66.9
2011/2007
327
1590
20.6
2077
3284
63.2
1655
1410
117.4
2012/2008
159
2080
7.6
1017
3401
29.9
1656
1495
110.8
Toplam
545
5200
10.5
4939
7983
61.9
4241
4295
98.7
Yıl
Gıda
Ziraat
Veteriner
6000
Mühendisliği Mühendisliği Hekimlik
1373
3169
1206
2005
1404
3181
1251
2006
1530
3180
1390
2007
1590
3195
1410
2008
2080
3310
1495
2009
2325
3990
1510
2010
3000
4140
1630
2011
3098
4390
1660
5000
4000
Kontenjan
2004
3000
2000
1000
0
2012
4078
5238
1909
2013
4329
5167
1981
2004-2013
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Yıl
Gıda Mühendisliği
%215.3
%63.0
%64.3
Ziraat Mühendisliği
Veteriner Hekimlik
Yıl
Toplam Artış Oranı (%)
Gıda Mühendisliği
86.2
Endüstri Mühendisliği
61.4
Makina Mühendisliği
59.2
Tıp
53.5
Veteriner Hekimlik
31.2
Ziraat Mühendisliği
29.5
Yıl
Toplam Artış Oranı (%)
Devlet (%)
Özel (%)
Gıda Mühendisliği
86.2
86.5
82.4
Endüstri Mühendisliği
61.4
47.4
83.2
Makina Mühendisliği
59.2
43.6
313.5
Tıp
53.5
43.4
180.4
Veteriner Hekimlik
31.2
24.2
***
Ziraat Mühendisliği
29.5
28.8
***
Yıl
Toplam Artış
Devlet
Özel
Oranı (%)
1.Öğretim (%) 2.Öğretim (%)
Kontenjan (%) Yerleşen (%)
Gıda Mühendisliği
86.2
71.9
156.8
82.4
-16.5
Endüstri Mühendisliği
61.4
44.7
55.2
83.2
42.7
Makina Mühendisliği
59.2
41.2
46.9
313.5
145.0
Tıp
53.5
43.4
0
180.4
180.4
Veteriner Hekimlik
31.2
25.0
10
***
***
Ziraat Mühendisliği
29.5
28.8
0
***
***
60
50
Program
40
30
20
10
0
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Yıl
Gıda Mühendisliği
Ziraat Mühendisliği
Veteriner Hekimlik
2013
Yıl
Üniversite Sayısı Kent Nüfus Sıralaması Gıda Mühendisliği sayısı Oran (%)
1992’ye kadar
34
1-48
20
%58.8
1992
23
1-63
15
%65.2
2006-2008 dönemi
41
23-81
27
%65.9
2010’dan günümüze
10
1-26
5
%50.0
TOPLAM
108
1-81
73
%62.0
Üniversitede Öğrenci Alan İlk Bölüm
1. Tunceli Üniversitesi
Fakültede Öğrenci Alan İlk Bölüm
1. Iğdır Üniversitesi
2. Giresun Üniversitesi
3. Bayburt Üniversitesi
4. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi
Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi
6. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
7. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
8. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
5.
Bölümü kurulmuş/kurulumu planlanmış, ancak henüz öğrenci almamış
üniversiteler
1. Kayseri Abdullah Gül Üniversitesi
9.
Elazığ Fırat Üniversitesi
2. Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi 10. Hakkari Üniversitesi
3. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi
11. İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi
4. Bingöl Üniversitesi
12. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
5. Bitlis Eren Üniversitesi
13. Kars Kafkas Üniversitesi
6. Yozgat Bozok Üniversitesi
14. Muş Alparslan Üniversitesi
7. Bursa Teknik Üniversitesi
15. Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
8. Erzincan Üniversitesi
100
90
80
Oran (%)
70
60
50
40
30
20
10
00
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Yıl
1.Öğretim
2.Öğretim
2011
2012
2013
1. Afyon Kocatepe Üniversitesi
9.
Gümüşhane Üniversitesi
2. Aksaray Üniversitesi
10. Iğdır Üniversitesi
3. Atatürk Üniversitesi
11. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi
4. Bayburt Üniversitesi
12. Kilis 7 Aralık Üniversitesi
5. Celal Bayar Üniversitesi
13. 19 Mayıs Üniversitesi
6. Cumhuriyet Üniversitesi
14. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi
7. Erciyes Üniversitesi
15. Pamukkale Üniversitesi
8. Gaziantep Üniversitesi
16. Tunceli Üniversitesi
 2013 yılı itibariyle 2.öğretim programlarındaki toplam kontenjan 950.
 2004’ten bugüne toplam gıda mühendisliği kontenjanı %215 artarken, 2.öğretimler %609
artmış!
 Listedeki üniversitelerin bulunduğu şehirlerden 1’i en büyük 10 şehir içerisinde, 4’ünün
ise «il nüfusu» 1 milyonun üzerinde.
 Listedeki üniversitelerin bulunduğu şehirlerden 4’ü en küçük 5 şehir içerisinde, 6’sının ise
«il nüfusu» 250 binin altında.
 Listedeki üniversitelerden 8’i 8 yıl önce henüz kurulmamıştı!
Öğretim üyesi sayıları
 Toplam bölüm sayısı: 73.
 Öğretim üyesi sayısı 15 ve üzerinde olan
bölüm sayısı: 10.
 Öğretim üyesi sayısı genel ortalamanın
(7.5) üzerinde olan bölüm sayısı: 27.
 Öğretim üyesi sayısı 3 ve üzerinde olan
bölüm sayısı: 60.
 Profesörü olan bölüm sayısı: 43.
 10 ve üzeri profesörü olan bölüm sayısı: 5
(%40.1).
 Profesör veya doçenti olmayan bölüm sayısı: 22.
 Profesör veya doçenti olmayan ancak 1.öğretim programı açan bölüm sayısı: 11.
 Profesör veya doçenti olmayan ancak 1.öğretim+2.öğretim programı açan bölüm sayısı: 5.
 2013 itibariyle var olan lisans programı sayısı: 58 (74).
 YÖK’ün 3 öğretim üyesi şartı 5’e çıkarsa kapanacak lisans programı sayısı: 15 (19).
 YÖK’ün 3 öğretim üyesi şartı 7’ye çıkarsa kapanacak lisans programı sayısı: 26 (33).
Bir örnek
 Türkiye’nin en küçük ili! Kent merkezi nüfus sıralamasında Türkiye’de 168.
 2012 yılı Ocak ayı itibariyle TMMOB Gıda Mühendisleri Odası’nın ilde üye sayısı 3!
 Üniversite 2008’de kuruluyor. Kurulan üniversitede, mühendislik fakültesinin öğrenci
alan ilk bölümü (ek kontenjan ile 2009’da).
 2010’da 2. öğretim de açılıyor! Bu esnada öğretim üyesi sayısı 3.
 2012 sonunda (1.öğretimler son sınıfta iken) öğretim üyesi sayısı 3.
 Şu anda mezun verilmiş durumda, 1.öğretim ve 2.öğretimde toplam 400 öğrenci var
(1., 2., 3., 4.sınıfta), öğretim üyesi sayısı 5!
 Öğretim üyelerinin tamamı Yrd.Doç. ve sadece 2’si gıda mühendisi.
 Öğretim üyelerinin iş yükü:

Ders programına göre, 3 öğretim üyesi ile kişi başı haftada 62 (42) saat, 5 öğretim
üyesi ile haftada 37 (25) saat ders yükü ile çalışılması gerekiyor!

İdari görevleri (1 Dekan Yrd., 1 Bölüm Bşk., 2 Bölüm Bşk. Yrd.)!

Ve asli görevi olan «bilimsel araştırma» yükümlülükleri!
Gıda Mühendisliği, Veteriner Hekimlik, Ziraat Mühendisliği (Bitki Koruma)
kıyaslaması (2009-2013)
 2010: İlk kez özel üniversitelerdeki Gıda Müh. kontenjanları dolmadı!
 2012 ve 2013: İlk kez devlet üniversitelerindeki Gıda Müh. kontenjanları dolmadı!
Gıda Mühendisliği-Veteriner Hekimlik kıyaslaması (2009-2013) 10 bölüm
2009:
2013:
 10 bölümde Gıda Müh. taban puanı yüksek.
 1 bölümde Gıda Müh. taban puanı yüksek.
 2 bölümde en yüksek Veterinerlik puanı, en
düşük Gıda Müh. puanından düşük.
Gıda Mühendisliği-Bitki Koruma kıyaslaması (2009-2013) 17 bölüm
2009:
2013:
 17 bölümde Gıda Müh. taban puanı yüksek.
 8 bölümde Bitki Koruma puanları yüksek.
 12 bölümde en yüksek Bitki Koruma puanı,
 4 bölümde en yüksek Bitki Koruma puanı,
en düşük Gıda Müh. puanından düşük.
en düşük Gıda Müh. puanından düşük.
Gıda Mühendisliği Koordinasyon Kurulu 1. Toplantısı (Hacettepe Üniversitesi, 6 Haziran
2010)
Gıda Mühendisliği Koordinasyon Kurulu 2. Toplantısı (İstanbul Teknik Üniversitesi, 22
Ekim 2010)
Ülkemizde mevcut Gıda Mühendisliği bölümü sayı ve kontenjanları ülke gereksinimlerinin
üzerinde olduğu halde yeni Gıda Mühendisliği bölümleri açılmakta, mevcut kontenjanları
arttırılmakta ve çok sayıda ikinci eğitim programı açılmaktadır.
Gıda Mühendisliği Koordinasyon Kurulu 3. Toplantısı (Çukurova Üniversitesi, 29 Nisan
2011)
Eğitim kalitesinin korunması ve işsiz mühendisler oluşturulmaması için yeni bölümlerin açılması
artık durdurulmalı, bunun yerine alt yapısı yetersiz olan bölümler güçlendirilerek belli bir
standarda ulaşmaları sağlanmalıdır.
Gıda Mühendisliği Koordinasyon Kurulu 4. Toplantısı (Sakarya Üniversitesi, 22 Ekim
2011)
…var olan üniversitelerin kontenjanları; bölümün talebine ve fiziksel koşullarına bakılmaksızın
sürekli arttırılmakta, kimi üniversitelerde ikinci eğitimler de verilmektedir.
Bu süreç, eğitim kalitesini düşürmekte; ihtiyaç tespiti yapılmadan çok sayıda Gıda Mühendisi
yetiştirilerek işsiz mühendislerin oluşturulmasına neden olmaktadır.
Eğitim kalitesinin korunması ve işsiz mühendisler oluşturulmaması için yeni bölümlerin açılması
artık durdurulmalı, kontenjanların belirlenmesinde ilgili bölümün görüşleri dikkate alınmalı; alt
yapısı yetersiz olan bölümler güçlendirilerek belli bir standarda ulaşmaları sağlanmalıdır.
Üniversitelerin yeni bölümleri açmadan önce başta diğer üniversiteler ve odalar olmak üzere ilgili
kurumların görüşleri alınmalıdır.
Gıda Mühendisliği Koordinasyon Kurulu 5. Toplantısı (Namık Kemal Üniversitesi, 25
Mayıs 2012)
…neredeyse her ilde en az bir bölüm açılması; bu bölümlerde kalite açısından homojen bir eğitim
verilmesinin sağlanamayışı, ihtiyacın çok üstünde Gıda Mühendisi mezun edilmesi önemli
sorunlara neden olmaktadır. Yeni bölümlerin açılması ve kontenjan artırımları durdurulmalıdır.
Eğitim kalitesinin korunması ve işsiz mühendisler oluşturulmaması için yeni bölümlerin açılması
artık durdurulmalı, kontenjanların belirlenmesinde ilgili bölümün görüşleri dikkate alınmalı; alt
yapısı yetersiz olan bölümler güçlendirilerek belli bir standarda ulaşmaları sağlanmalıdır.
Üniversitelerin yeni bölümleri açmadan önce başta diğer üniversiteler ve odalar olmak üzere ilgili
kurumların görüşleri alınmalıdır. Bu ifade daha önce de birçok kereler vurgulandığı ve YÖK‘e
iletildiği halde; hiçbir gelişme sağlanamamıştır.
Gıda Mühendisliği Koordinasyon Kurulu 6. Toplantısı (Pamukkale Üniversitesi, 18 Mayıs
2013)
1.
Bakanlık alımları ile kontenjanlar arasındaki ilişki Gıda Mühendislerinin aleyhinde.
2.
Gıda Mühendisliği bölümlerindeki kontenjan artışı çok büyük.
3.
Kontenjan artışı «YÖK» veya «devlet/hükümet politikası» ile açıklanamaz boyutta.
4.
Gıda Mühendisliği açısından «özel üniversiteler» kontenjan tartışmasında önemli
bir yere sahip değil.
5.
Gıda Mühendisliği Bölüm sayısı ihtiyaç gözetmeksizin artıyor.
6.
Kontenjanlardaki en büyük artış dilimi 2.öğretim programları ve kontenjanlarında.
7.
Gıda Mühendisliği giriş puanları hızla düşüyor.
8.
Son 2 yıldır Gıda Mühendisliği okumak için üniversite sınavına girmek yeterli.
 Yeni Gıda Mühendisliği Bölümlerinin açılması durdurulmalıdır.
 2.öğretim programları acilen kapatılmalıdır.
 YÖK üzerinde baskı oluşturacak çalışmalar yapılmalıdır.
 Öğretim üyelerinin bu süreçteki sorumluluğu da ve çözümdeki kilit rolü de önemlidir.
 Gıda Mühendisleri Odası daha aktif bir role soyunmalıdır. Oda ile akademi ilişkisinin
“bağımsız” olması değerli olmakla birlikte, oda ile akademisyenlerin ilişkisi
“bağımsız” değildir.
 Öğretim üyelerinin “mesleki tedrisat” yapıyor olmalarından dolayı meslek odasına
üyelikleri zorunludur ve bu konudaki “ılımlı” yaklaşımlardan vazgeçilmelidir.
 Yeni bölüm açılması ile 2.öğretim programlarının devamı, günümüz itibariyle
“mesleğin geleceği”, “etik”, “mesleğin prestiji” kapsamında değerlendirilmelidir.
 “Gıda Mühendisliği Koordinasyon Kurulu” görüş paylaşan bir zemindir. Ancak
akademide mücadele edecek bir araca ihtiyaç vardır ve Gıda Mühendisleri Odası’nın
bu konuda inisiyatif alması gereklidir.
Katkı
TEŞEKKÜRLER…
ve
Sorularınız
12.05.2014
26

Download Report