Ludwig van Beethoven Senfoni No.2, Re Majör Op.36 * Adagio Molto-Allegro con brio * Larghetto * Scherzo: Allegro * Allegro molto Beethoven’in büyük sinirsel enerji dünyasına adım atar. İlk ölçü paradokslarından biri, 2. Senfoni’yi tam da coda’sının (bitişten sonraki bölüm) doruk işitme kaybı nedeniyle neredeyse intihara noktası, Beethoven’in bütün ürünlerinin en iç varan bir çaresizlik hissiyle boğuştuğu sırada parçalayıcı ve coşkulularından biri olarak yazmış olmasıdır. Bu duruma karşın çalışma, değerlendirilebilir. bestecinin kariyerinin en iyimser en ve heyecanlı eserlerinden biridir. Beethoven sağırlığı nedeniyle bunalımının arttığı 1801 yılında 2. Senfoni’si üzerinde çalışırken rahatsızlanmış, çeşitli hastalık ve doktorlarla uğraşmış, önerilen sakin ve sessiz köy yaşamı için gittiği Heiligenstadt’ta 6 Ekim günü vasiyetnamesini yazmış, intiharı bile düşünmüştü. Ancak bu karamsar hava, 1802 yazında tamamladığı 2. Senfoni’de hiç görülmez. Genişletilmiş yavaş girişi, üç hızlı ölçüye damgasını vuran maceracı ve değişken karakteri ortaya koyarken, ikinci ölçü onu her zaman makbul kılan sükûnet ve güzelliğin lirik Prens Karl von Lichnowsky’e ithaf edilen ve ilk damarına dokunur. Biçimsel olarak yaratıcı kez 5 Nisan 1803’te Viyana’da Theater an der sayılmasa da 2. Senfoni ilkinde halen daha Wien’de Do Minör 3. Piyano Konçertosu ve İsa ikamet etmekte olan engelleri bir kenara Zeytin koymayı başarır ve böylece yeni bir kudret ve 1 Dağında Oratoryosu ile birlikte seslendirilen senfoni bu yorumda pek başarılı tüm çalgıların güçlü ve unison seslerle bulunmadı. Beethoven, senfoni kuruluşunda yükselmesi, 9. Senfoni’yi de anımsatır. Birinci örnek alınan Haydn ve Mozart’ı aşmış ve kemanların çağdaşları bu aşırı ve devrimci yeniliği ölçüdeki, parlak ve çabuk (Allegro con brio) anlayamamışlardı. tempodaki canlı bölmede, ana tema önce önderliğinde viyolensellerde, sonra da girilen bas 4/4’lük yaylıların yumuşak katılımıyla duyurulur. İkinci tema ise klarinet ve fagotla, cümle sonları staccato tarzda belirlenir ve zaferi yansıtan doruğa güvenle ulaşılır. Coda da, yine ana tema üzerine kuruludur. Coşkulu bir yaz mevsimi havası ve neşeli anlarla dolu olan, ancak erkeksi bir enerjiyle, gençliğin pervasızlığıyla gelişen senfoni, Berlinli bir eleştirmen tarafından “45 dakika süren zorluklar” olarak tanımlandı. Daha sonra 2, bölüm 3/8’lik ölçüde, La Majör tonda, ağırca bu yorumu eleştiren Leipzigli bir eleştirmen de (Larghetto) tempoda romans benzeri ezgilerle finali “yılan kuyruğu ile kamçılayan, vahşice ve örülmüştür. Beethoven’in konser salonlarında hırsla soluyarak kendi ölümüne sürüklenen en beğenilen, en sevimli sayfalarını içerir. Yaylı yaralı, iğrenç bir canavar” şeklinde betimledi. çalgılarla duyurulan açılış teması üflemeli Ama Berlioz “Bu senfonide her şey soylu, çalgılarla yinelenir; büyüleyici güzellikte bir enerjik ve gururlu” hükmünü vermişti. Yine de şarkı duyurulur. Çeşitli çalgı uygulamaları ile iki yıl sonra bile, senfonideki güzel yerlerin, biraz da hüzünlü ve lirik ikinci tema yine birinci üflemeli kullanımıyla kemanlarla sergilenir; yakınan havada süren örtüldüğü söyleniyor, final çiğ ve vahşi bölüm kırsal bir dans ezgisi ile – belki de bulunuyordu. Heiligenstadt çayırlarının yansımasıyla - mutlu çalgıların yoğun Yalnızca Allgemeine Musikalische Zeitung kurucusu ve eleştirmeni ve saf bir neşeye bürünür. Johann Friedrich Rochlitz (1769-1842) şöyle 3. bölüm, 3/4’lük ölçüde, Re Majör tonda, yazmıştı: “Bu ateşli ruhun eseri, şimdi neşeli (Allegro) tempoda bir scherzo’dur. beğenilen binlerce moda şey çoktan mezara Beethoven burada kendine özgü ve karakterini gömülmüş olduğu zaman bile yaşayacaktır…” “bir forte(f) – üç piano(ppp)” notadan oluşan Aynı 1. Senfoni gibi, iki flüt, iki obua, iki bir motifle yansıtır. Bu kısa motif baslar, klarinet, iki fagot, iki korno, iki trompet, kemanlar ve kornolarla sürekli tekrarlanır. Trio timpani ve yaylı çalgılar için yazılan 2. bölmesi ise obua ve fagotlardaki kısa cümleyle Senfoni’nin 1. Bölümü, ilk senfoni gibi yine çok bu parlak scherzo’ya karşılığını, en sade ve ağır (Adagio Molto) tempoda, daha uzun süren kontrastlı şekilde hazırlar; yaylıların arpejlerini bir girişle, 3/4’lük ölçüde, Re Majör tonda üflemeli çalgılar biraz da arsızca ve şakacı orkestranın unison ve uzun tutulan bir Re şekilde yanıtlar. sesiyle başlar. Hemen obua ve flütlerin içtenlikli cümlelerle araya girmelerine karşın, 2 sürprizli biçimde, beklenmeyen armonilerle, boşlukta kalmış akor vuruşlarıyla eser sona erer. (Süre 38’) 4. bölüm 4/4’lük ölçüde, Re Majör tonda, çok çabuk (Allegro Molto) tempoda, yine mutlu havada ama güçlü (forte) başlayan rondo benzeri bir finaldir. Zarif olduğu kadar etkili ana tema, kemanlarla vurgulanır. İkinci tema ezgisel karakterdedir. Diğer bölümlerden motifler yine canlanır, usta bir işlenişle şakacı bir savaşımla sürer. Uzun tutulan coda’da ise http://www.youtube.com/watch?v=bEiYmeeV6sI Kazım ÇAPACI 3