sadece kardiyak tutulumu olan bir kist hidatik olgusu

SADECE KARDİYAK TUTULUMU OLAN BİR KİST HİDATİK OLGUSU
A HYDATID CYST CASE WITH ONLY CARDIAC INVOLVEMENT
Engin BOZKURT, Mahmut AÇIKEL, Sebahattin ATEŞAL
Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı, Erzurum
Özet
Kist hidatik ülkemizde endemik görülen bir hastalıktır. Kardiyak ekinokokoz ise çok nadir görülen ve genellikle
de multisistemik kist hidatiğin bir parçası şeklindedir. Bu yazıda çarpıntı, nefes darlığı ve halsizlik şikayetleri ile
gelen ve sadece kardiyak yerleşimi olan bir kist hidatik olgumuzu bildirmeyi amaçladık.
Anahtar kelimeler: Kist hidatik, Kalp
Summary
Hydatid cyst is an endemic disease in Turkey. Cardiac echinococcus is rarely seen, and it is generally a part
of systemic hydatidous. We aimed to inform a hydatid cyst case with only cardiac involvement and who have
complaints with palpitation, dyspne and weakness.
Key words: Hydatid cyst, Heart
AÜTD 2002; 34:21-23
MJAU 2002; 34:21-23
22
AÜTD 2002
34:21-23
Kardiyak Kist hidatik
Bozkurt E
Giriş
Kist hidatik insanların ara konakçısı olduğu
echinococcus granulosus paraziti tarafından
oluşturulan bir paraziter hastalıktır (1). Genellikle
koyun besleyen ülkelerde yaygın olarak görülür.
Ülkemizde ise bu hastalığa endemik olarak
rastlanılmaktadır (2). Bu parazitin insan vücudunda en
sık yerleştiği bölgeler karaciğer (%65) ve akciğerlerdir
(%25) (3). Kalp ise miyokardın kontraksiyonları
nedeniyle kist hidatik larvalarının nadiren yerleşebildiği
bir organdır.(4) Bu nedenle kist hidatikli hastaların
ancak % 0.5-2 kadarında kardiyak yerleşimli kist
hidatik görülmektedir (4,5).
tespit edilmedi. Böylece kalp dışı bir pirimer odak
olmadığına karar verildi. Hastanın kardiyak kisti cerrahi
olarak çıkartıldı. Kist çıkarıldıktan sonra yapılan
ekokardiyografik incelemede kist görüntüsü tamamen
kaybolmuştu (Şekil 2).
Şekil 2. Operasyon Sonrası Apikal Dört Boşluktan Hastanın
Ekokardiyografik Görüntüsü
Olgu Sunumu
Kırk iki yaşında bayan hasta, yaklaşık iki yıldır
devam eden çarpıntı, nefes darlığı ve halsizlik
yakınması ile kardiyoloji polikliniğine başvurdu. Fizik
muayenesi, elektrokardiyografi ve PA göğüs röntgen
filmi
normal
bulunan
hastaya
yapılan
ekokardiyografide; sol ventrikül içerisinde lateral
duvara lokalize, septalı, kist hidatik ile uyumlu,
miyokarda infiltre olmuş ve 90x53 mm ebadında kitle
görüntüsü tespit edildi (Şekil 1).
(LV: Sol ventrikül, RV: Sağ ventrikül, LA: Sol atrium, RA: Sağ atrium)
Şekil 1. Operasyon öncesi Apikal Dört Boşluktan Sol
Ventrikül Lateral Duvarında Septalı Kist Hidatik Görüntüsü
(LV: Sol ventrikül, RV: Sağ ventrikül, LA: Sol atrium, RA: Sağ atrium)
Laboratuvar testlerinden ekinokokus granülozus
indirek hemaglutinasyon testi: 1/160 pozitif ve periferik
yaymada %12 eozinofil bulundu. Ayrıca yapılan batın
ultrasonografisi ve computerize tomografisi (CT)
normal bulundu. Beyin CT ve Manyetik rezonans
görüntüleme tetkikleri de normal bulundu. Ayrıca
toraks CT'de de kalp dışı yapılarda patolojik görüntü
Tartışma
Ekinokokoz çok eski çağlardan beri bilinen bir
hastalık olup, ilk kardiyak olgusu 1836 yılında Williams
tarafından bildirilmiştir, ilk antemortem tanı da 1905
yılında Ceme ve arkadaşları tarafından konmuştur (6).
Kardiyak ekinokokoz genellikle multiviseral tutulumun
bir parçası olarak olguların ancak %0.5-2 kadarında
meydana gelmektedir. Fakat ilginç olarak bizim
olgumuz sadece kardiyak yerleşimli bir kist hidatik
vakasıydı.
Kardiyak kist hidatiğin özel bir klinik tablosu yoktur.
Fakat kliniğini belirleyenler kistin yaşı, büyüklüğü ve
kist kalsifikasyonunun derecesidir (3). Semptomları
genellikle nefes darlığı, çarpıntı ve atipik göğüs ağrısı
gibi subjektif semptomlardır (3). Bizim olgumuzda da
çarpıntı ve kistin sol ventrikül kavitesini küçültmesi (sol
ventrikül diyastolik çapı: 19 mm) nedeniyle efor
dispnesi ve halsizlik yakınmaları mevcuttu. Ayrıca
kardiyak kist hidatikte büyümüş kistin koroner arterlere,
kalbin ileti sistemine ve kalp içi boşluklara basısı ile de
miyokard infarktüsü, ventriküler aritmiler, ani kardiyak
arrest ve akciğer ödemi gibi hayatı tehdit eden
komplikasyonları gelişebilmektedir (3-5,7). Yine kist
rüptürü ile pulmoner veya sistemik emboliler, anaflaktik
şok ve ani ölüm de oluşabilmektedir. Ayrıca kistin
perikard boşluğuna yırtılması ile perikard tamponadı
da gelişebilir.
23
AÜTD 2002
34:21-23
Kardiyak Kist hidatik
Kardiyak kist hidatik olgularının elektrokardiyog
rafisinde miyokard infarktüsü, aritmi, ileti sisteminde
çeşitli dal blokları ve herhangi bir hastalığa özgü
olmayan ST segment ve T dalga değişiklikleri gibi
çeşitli
elektrokardiyografik
anormalliklerde
görülebilmektedir (3). Bizim olgumuzda da anteriyor
derivasyonlarda ST segmenti ve T dalgasında
nonspesifik değişiklikler tespit edildi.
Kist hidatik tanısında Casoni testi, Weinberg
reaksiyonu ve periferik kanda eozinofil sayısındaki
artış gibi bazı testler uzun zamandan beri
kullanılmaktadır. Fakat bu testlerin yalancı negatiflik
oranları oldukça yüksektir. Son zamanlarda tanı değeri
çok yüksek olan ELİSA yada indirek hemaglutinasyon
teknikleri ile kist hidatiğe spesifik bazı immün
parametrelerin tespit edilmesi esasına dayanan
yöntemler kullanılmaktadır (8). Fakat transtorasik
ekokardiyografınin kullanılmaya başlanması ile
kardiyak yerleşimli kist hidatik tanısında önemli
ilerleme sağlanmıştır ve dünya literatüründe bildirilen
kardiyak ekinokokoz olgularının
çoğunluğu
ekokardiyografinin kullanımından sonra yapılmıştır.
Ekokardiyografide ince bir membranla çevrili ve içinde
birçok septaları olan bazen de içinde yavru kistlerin
olduğu bir yapı olarak görülür. Bu haliyle diğer kardiyak
kitlelerden rahatlıkla ayırt edilebilir (4,5,7,9).
Kardiyak kist hidatik tedavisinde medikal tedavi
olarak Albendezol verilebilmektedir. Bu birçok olguda
düzelme sağlayabilir. Fakat rüptür ve kist embolisini
önleyemediği için kardiyak yerleşimli kist hidatiğin en
iyi tedavisi cerrahi yöntemdir. Medikal tedavi ancak
cerrahiyi kabul etmeyen yada kalp cerrahisi için
kontrendikasyon olan hastalara verilebilir (9). Bizim
olgumuzda da kist cerrahi olarak tamamen çıkarıldı.
Bozkurt E
Sonuç olarak; açıklanamayan dispne ve çarpıntı
şikayetleri ile başvuran hastalarda (özellikle koyun
yetiştiren bölgelerde yaşayanlarda) kardiyak kist
hidatik tanısının gözden kaçmaması için
ekokardiyografik
tetkik
ile
hastaların
değerlendirilmesinin uygun olacağını düşünmekteyiz.
Kaynaklar
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Kalkan A, Gödekmerdan A, Akfırat M, Demirdağ K. Multipl yerleşimli
bir kist hidatik olgusu. T Parazitol Derg 1998; 22:379-382
Kaplan M, Gödekmerdan A, Kuk S, Burma S. 1998-2000 Yılları
arasında Elazığ ilinde saptanan üniloküler kistik ekinokokkoz olguları.
T Parazitol Derg 2001; 25:139-141
Özer N, Aytemir K, Kuru G, ark. Hydatid cyst of the heart as a rare
cause of embolization: Report of 5 cases and review of published
reports. J Am Soc Echocardiogr 2001; 14:299-302
Charet E, Roudaut R, Lafitte S, Laffort P, Madonna F, de Mascarel A.
Echocardiographic demonstration of rupture of intraseptal hydatid
cyst. J Am Soc Echocardiogr 2000; 13: 956-958
Atılgan D, Demirel S, Akkaya V, Korkut F. Left Ventricular Hydatid
Cyst: An unusual location of echinococcus granulosus with multiple
organ involvement. J Am Soc Echocardiogr 1996; 9:212-215
Dindar A, Tatlı B, Beşikçi R, Onursal E, Cantez T. Bir çocukta yalnız
kardiyak yerleşimli kist hidatik. Türk Kardiyol Dern Arş 1999; 27: 508509
Birincioglu CL, Bardakçı H, Küçüker ŞA, Ulus AT, Arda K, Yamak B.
A Clinical Dilemma: Cardiac and Pericardiac Echinococcosis. Ann
ThoracSurg 1999; 68:1290-1294
Bulut V, İlhan F, Yücel AY, Onal S, İlhan Y, Gödekmerdan A.
Immunological follow-up of hydatid cyst cases. Mem Inst Oswaldo
Cruz 2001; 96: 669-671
Marci M, Ponar A, Finazzo F, Battaglia A. Echocardiographicatiy
diagnosed cardiac echinococcus complicated by embolic
intraventricular thrombus. J Am Soc Echocardiogr 1998; 11: 11581160
Yazışma adresi:
Dr. Engin BOZKURT
Osman Gazi Mahallesi Çakır Evler D-Blok
No: 10 25070 Yıldızkent/Erzurum