Temizlik Olmazsa Olmazımızdır

Bilimsel Proje Örnekleri
PROJENİN ADI: TEMİZLİK OLMAZSA OLMAZIMIZDIR
Öğrenciler: H. TERECİ, A. H. EKEN
Okul: Amasya Bilim ve Sanat Merkezi-2014
Danışman: Murat AYDIN – www.murataydin.gen.tr
Projenin amacı: Öğrencilere el ve diş temizliğinin önemini bilimsel çalışmalar sonucunda
kavratmak ve çözüm önerileri sunmak.
Giriş:
Bilimsel çalışmalar göstermiş ki sağlık için temizlik birinci şarttır. Mikropları ilk giriş noktaları
olan ağız ve ellerde durdurmak sağlık için en ideali olacaktır. Korunmak, hastalığa yakalanıp
tedavi olmaktan daha kolay ve ekonomik bir tedbirdir.
Ellerin su ve sabunla yıkanması bireysel temizliğin temelini oluşturur. Tıp dünyasında el
yıkamanın enfeksiyon hastalıklarını önlemedeki etkisi 19. Yüzyıla kadar net olarak ortaya
konmasa da bu işlem vücudu arındırmanın bir yolu olarak görülmüştür (1). El hijyenini
sağlama davranışı en önemli enfeksiyon kontrol yöntemleri arasında yer almaktadır (2).
Yapılan bir araştırmada öğrencilerin el yıkama ile ilgili bilgi düzeyleri yetersiz bulunmuştur.
Okulda bu konu ile ilgili eğitim çalışmaları yapılması uygun bir yaklaşım olabilir. El yıkama gibi
davranışların öğrenilmesi sürecinde "bilgi" önemlidir, ancak bu bilgilerin davranışa yansıması
için "beceri eğitimlerinin" yapılması önerilmektedir (3). Dişler iyi temizlenmeyecek olursa,
üzerinde besin artıkları ve mikroplar birikir. Ağız içerisindeki bakteriler yiyecek artıklarındaki
şekerli maddeleri kullanarak onu saydam, yapışkan bir madde haline getirir ve dişler üzerine
yapışmasını sağlar.
Projemizle temizlik öncesi ve sonrası el ve dişteki mikropların durumu incelenmiş olup, farklı
olarak karbonatın diş sağlığındaki rolü ve çeşitli metartyallerle el ve diş temizliğinin önemi
vurgulanmıştır.
Projenin Hedefleri:
1- Ellerimizin üzerinde bulunan bakterileri görmek
2- Dişlerimiz üzerinde bulunan bakterileri görmek
3- Yıkanan elerlideki bakteri azalmasını görmek
4- Fırçalanan dişlerdeki bakteri azalmasını görmek ve karbonatı çözüm önersi olarak
sunmak.
5- Okullarda afiş ve broşür dağıtarak el hijyeni ve ağız sağılığı için öğrencileri bilinçlendirmek
Proje Bütçesi: 150 TL (Diş fırçası, diş macunu, Katı besi yeri, eküvyon, karbonat, plastik petri)
Proje Çalışmasının Takvimi
1-18 Ekim: Kaynak taraması yapıldı ve el ve diş sağlığı hakkında araştırma yapıldı.
21-31Ekim: El ve diş sağlığı hakkında proje konusu belirlendi.
1-29Kasım: Materyal ve yöntem tespit edildi. Proje malzemeler temin edildi.
2-31 Aralık: El ve diş sağlığı ilgili kontrollü deney ve gözlemler yapıldı. Yaptığımız işlemlerin
fotoğrafları ve video ile sonuçlar kaydedildi.
1-15 Ocak: Ulaşılan sonuçlar değerlendirilerek yapılan çalışmalar raporlaştırıldı.
Kullanılan Yöntem:
Kontrollü deney, koloni sayım yöntemi, gözlem yapma, verileri toplayıp kaydetme, ölçüm
yapma, karşılaştırma, ilişkilendirme ve karar verme yöntemleri kullanılmıştır.
Materyal ve malzemeler: Plate-Count-Agar, Eküvyon çubuk, plastik petri kapları, saf su
üretme cihazı, saf su, dereceli silindir, ispirto ocağı, kapaklı cam tüp, beher, spatül, hassas
terazi, otoklav, etüv, diş fırçası, sıvı deterjan, karbonat kullanılmıştır.
Plate-Count-Agar: Bakteri sayımları için hazırlanarak, kullanıldı. Hazır olarak satılan Agar
22,5 gramı 1lt saf suda çözülerek hazırlandı ve 121 °C’de 15 dk. otoklav ile steril edildi.
Koloni Sayım Yöntemi: Kontrol ve deney grubundan alınan örnekler eküvyon çubukla katı
besiyerlerine ekim yapıldı ve koloni sayımı yapıldı.
Belirlenen kız ve erkek olmak üzere 6 öğrenciden kontrol grubunda eller yıkanmadan ve
dişler fırçalanmadan önce el ve dişlerinden sürüntü alınarak katı besiyerlerine ekildi. Aynı
şekilde deney grubunda ise en az 3'er dakika olmak üzere eller yıkanıp, dişler macun ve
karbonatla fırçalandıktan sonra sürüntü alınarak katı besiyerlerine ekim yapıldı. Yayma
yöntemi kullanılarak, 36 saat 37°C’de inkübasyona bırakıldı. Oluşan bakteri koloni sayıları
kaydedildi. Elde edilen veriler sonucunda tablo oluşturuldu.
Bulgular:
Çizelge 1. El Yıkamanın Koloni Sayısına Etkisi
Koloni sayısı/Kişi
Yıkamadan Önce
koloni sayısı
Yıkamadan Sonra
koloni sayısı
1. kişi
2. kişi
3. kişi
4. kişi
5. kişi
6. kişi
25
13
240
328
14
23
2
1
30
40
3
2
Çizelge 2. Diş macunuyla Diş Fırçalamanın Koloni Sayısına Etkisi
Koloni sayısı/Kişi
Diş Fırçalamamadan
Önce koloni sayısı
Diş Fırçalamadan
Sonra koloni sayısı
1. kişi
2. kişi
3. kişi
4. kişi
5. kişi
6. kişi
20
960
580
1100
720
58
5
0
3
0
0
17
Çizelge 3. Karbonatla Diş Fırçalamanın Koloni Sayısına Etkisi
Koloni sayısı/Kişi
Diş
Fırçalamamadan
Önce koloni sayısı
Diş Fırçalamadan
Sonra koloni sayısı
1. kişi
2. kişi
3. kişi
4. kişi
5. kişi
6. kişi
7
35
53
38
100
63
0
0
0
0
12
3
Sonuçlar ve Tartışma:
Mikroplar, yaşamın her aşamasında insanların karşısına çıkmaktadır. Özellikle bakteriler
temizliğe dikkat edilmediğinde farklı yollarla insanlara bulaşarak hastalık yapabilmektedir.
İnsanların iş verimliliğini ve yaşam kalitesini düşürmektedir.
Projemizde el yıkama ve diş fırçalanması sonucu mikropların büyük oranla azaldığı
görülmüştür. Karbonat da diş temizliğinde olumlu sonuç vermiştir. Yaptığımız afiş ve
sunumlarla el ve diş temizliğinin önemi vurgulanarak, bu konu hakkında bilinç ve alışkanlık
kazandırılmaya çalışılmıştır.
Kaynaklar:
1. Çopur, B., (2005). El Yıkama Çeşitleri ve Dikkat Edilecek Hususlar, 4. Ulusal Sterilizasyon
Dezenfeksiyon Kongresi, İstanbul.
2. Aslan, D., Mermerkaya, M. U., Kaya, F. E, Kaya, H., Esen, E., Koban, Y., Pekcan, H., (2006).
Ankara'da Bir İlköğretim Okulunda El Yıkama Konusunda Yapılmış Olan Bir Müdahale
Çalışması, Ankara.
3. http://bilheal.bilkent.edu.tr/uremesagligi/agizdissagligi.html
4. http://www.beslenme.gov.tr/index.php?page=124
5. http://bilheal.bilkent.edu.tr/uremesagligi/eltirnaktem.html

Download Report