Nazik Göktaş La théorie interpretative de la traduction (la TIT)

Littera
Nazik Göktaş*
LA THEORIE INTERPRETATIVE DE LA
TRADUCTION (LA TIT)
SOUS SES DIFFERENTS ASPECTS
ÖZET
Farklı Açılardan Yorumlayıcı Çeviri/Anlam Kuramı
Yorumlayıcı Çeviri Kuramı (La théorie interprétative de la traduction/TIT) ya da
bazılarının ifade ettiği gibi Anlam Kuramı (Théorie du sens) olarak da bilinen kuramın kökeni
50 yıl öncesine dayanır. Ünü tüm dünyaya yayılan ve hangi dil çifti söz konusu olursa olsun
uygulanabilir olduğu ileri sürülen kuram bugün ÉSIT çeviri okuluyla birlikte anılmaktadır.
Yorumlayıcı Çeviri/Anlam Kuramı, ardıl ve eşzamanlı çeviriye dayanır ve çevirmenin zihinsel
sürecinin bilişsel bir bakış açısı ile incelenmesi üzerine yoğunlaşır. Bu çalışmada Yorumlayıcı
Çeviri Kuramı’nın oluşumu, gelişimi, açılım olanakları ve bugünkü durumu irdelenecektir.
Anahtar Sözcükler: Yorumlayıcı Çeviri/Anlam Kuramı, Danica Seleskovitch, Marianne
Lederer ÉSIT, ardıl/eşzamanlı çeviri, konferans çevirmenliği, anlama, sözcüklerden sıyırma,
yeniden ifade etme, çeviri sürecinin işleyişi, çevirmenin zihinsel süreci, bellek.
Mots clefs: La théorie interprétative de la traduction (la TIT), Théorie du sens, Danica
Seleskovitch, Marianne Lederer, ÉSIT, l’interprétation de conférence, l’interprétation
simultanée et consécutive, l’interprétation de conférence, compréhension, déverbalisation,
réexpression, la démarche du processus de la traduction, la démarche du traducteur, la
mémoire.
RÉSUMÉ
La théorie interprétative de la traduction (la TIT) ou bien « Théorie du sens » comme
certains l’appellent, s’est formée sur une période d’environ 50 ans. Ses partisans affirment
qu’on peut l’appliquer à n’importe quel couple de langues. Elle évoque aujourd’hui
* Yrd.Doç.Dr., Mersin Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Çeviri Bölümü.
167