Deney 2

DENEY 2
BİR ALTERNATÖRÜN (SENKRON GENERATÖRÜN) SATURASYON EĞRİSİ
1. Temel Teori:
Bir DC generatörün ana performans parametreleri olarak elde edilen çıkış gerilimi ve yük
karakteristiğine ek olarak, çıkış frekans karakteristiği bir Ac generatör için önemli bir
eleman olmaktadır. Çıkış frekansı alternatörün hızı değiştikçe değişmekte olduğundan
mekanik kaynağın (dizel motor, buhar türbini, DC motor v.s.) generatörün dönüş hızını
senkronize etmesi gerekmektedir. Bu yüzden bu tip generatörler senkron generatörler
adını alırlar. Sette kullanılan alternatör üç fazlı senkron döner alan generatörüdür.
Generatörün çıkışı statordan alınır. Generatörün çıkış gerilimi rotor hızının ve alan
büyüklüğünün bir fonksiyonudur. Bu yüzden rotor hızı sabit tutulduğunda çıkış sadece
alan akımının bir fonksiyonu haline gelir. Uyarma akımının artırılması ile generatör çıkış
gerilimi de artacaktır. Ancak bir noktadan sonra uyarma akımındaki artış generatörün
çıkış geriliminin artmasını sağlayamaz ve generatör maksimum çıkış geriliminde kalır. Bu
nokta generatörün saturasyon (doyma) noktası olarak adlandırılır.
Alternatördeki döner magnetik alan dönen sürekli mıknatısla eşdeğerdir. dönüş hızı
sabit tutulduğunda çıkış gerilimi mıknatısın alan büyüklüğüne bağlıdır. Sürekli mıknatıs
elektromıknatıs ile yer değiştirebilir. Bu durumda dönen mile bilezikler ekelenir ve bu
bilezikler üzerinden uyarma sargılarına DC akım verilir.
1.1. Deneyde Kullanılan Araç ve Gereçler
S.N.
1
2
3
4
5
Aletin Adı
DENEYDE KULLANILAN ALETLER
Aletin
Ölçme Alanı
Özelliği
Laboratuar No
2. Deneye Hazırlık:
1. Motor ve generatör arasındaki bağlantıyı kontrol ediniz. Ana, motor ve generatör çıkış
anahtarları off konumunda olmalıdır.
2. Motorun M-1, M-2, M-3 ölçü aletlerini ilgili terminallere bağlayınız. M-3 10 A'e ayarlı
olmalıdır.
3. Generatörün M-1, M-2, M-3 ölçü aletlerini ilgili terminallere bağlayınız ve M-4 ölçü aletini
J3 ile J5 arasındaki terminallere bağlayınız.
4. Motorun RH-1 anahtarını tamamen saatin aksi yönünde ve RH-2 anahtarını da tamamen
saat yönünde çeviriniz. Generatör uyarma gerilimini minimum konumuna getiriniz. Uyarma
anahtarını off konumunda tutunuz.
5. DC 0-120 V kaynak gerilimini giriş terminallerine bağlayınız ve J3'ü J4'e , J5'i J6'ya
bağlayınız.
6. Ana ve motor şalterlerini on konumuna getiriniz. DC gerilim kaynağını 60 V’a ayarlayınız
ve anahtarları tekrar off konumuna getiriniz.
7. Dönen mil etrafında herhangi bir objenin olmamasına dikkat ediniz ve bağlantıları tekrar
kontrol ediniz.
3. Ölçümler ve Deneyin Yapılması:
1. Motor ve ana şalteri on konumuna getiriniz. Gerilim 60 V’ta iken start butonuna basınızve
kaynak gerilimini 115 V’a yükseltiniz.
3. Motorun RH-2 anahtarını tamamen saatin aksi yönünde çeviriniz ve RH-1 anahtarı
yardımıyla 1500 rpm’i elde ediniz.
4. Generatörün çıkış ve uyarma anahtarını on yapınız. Uyarma kaynağını 0 V’tan 10’ar
V’luk artımlarla artırarak her artımda çıkış gerilimini kontrol ederek değerleri veri
tablosunda işaretleyiniz. Bu sırada devir sayısı 1500 rpm olmalıdır. Eğer devir sayısı 1500
rpm değilse RH-1 anahtarı yardımıyla her defasında bunu sağlayınız.
5. Uyarma gerilimini 0 V’a düşürünüz. Generatör yük anahtarları S-1, S-2 ve S-3’ü on
yapınız. 3. maddedeki işlemleri tekrarlayınız ve değerleri tabloya işaretleyiniz. Motorun
devir sayısının 1500 rpm’de kalmasına dikkat ediniz.
6. Ölçümler bitince bütün anahtarları off konumuna getiriniz.
4. Değerlendirme ve Sorular
1. Verilerden uyarma geriliminin artığı halde çıkış geriliminin artmadığı noktayı
bulunuz.
2. Yüksüz ve yüklü durumdaki karakteristikleri inceleyiniz aradaki farkı açıklayınız.
3. Saturasyonun (doymanın) sebepleri nedir ve karakteristik nelere bağlıdır?
DENEY 2
BİR ALTERNATÖRÜN (SENKRON GENERATÖRÜN) SATURASYON EĞRİSİ
240
Generatör Çıkış Gerilimi (V)
220
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0 0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100 110 120 130 140
Uyarma Gerilimi (V)
Yüksüz haldeki noktaları birleştirerek sürekli bir çizgi elde ediniz. Yüklü durumdaki
noktaları x ile göstererek farklı renkte bir kalemle birleştirerek eğriyi çiziniz.
GRUP NO: .......
NO
ADI SOYADI
İMZA

Download Report