avrupa insani yardım mutabakatı - European Commission

AVRUPA İNSANİ YARDIM MUTABAKATI
shortage
İnsani Yardım İlkeleri

Bağsızlık
İnsani yardım, silahlı
çatışma veya sair ihtilafın
hiçbir tarafını
kayırmamalıdır.

İnsancıllık
Nerede olursa olsun,
insanların çektiği acılar
hafifletilmeli, özellikle en
kırılgan durumda olanlara
özen gösterilmelidir.

Bağımsızlık
İnsani yardım hedefleri,
her türlü siyasi,
ekonomik, askeri veya
sair hedeften ayrı
tutulmalıdır. İnsani
yardımın yegane amacı,
insani krizlerde insanların
acı çekmesini önlemek ve
azaltmak olmalıdır.

Tarafsızlık
İnsani yardım, etkilenen
nüfuslar arasında veya
içinde hiçbir ayrım
yapmaksızın, salt
ihtiyaçlar temelinde
sağlanmalıdır.
European Commission –
Humanitarian Aid and Civil
Protection
B-1049 Brussels, Belgium
Tel.: (+32 2) 295 44 00
Fax: (+32 2) 295 45 72
email:
[email protected]
Website:
http://ec.europa.eu/echo
Mülteci kampları, Dolo Ado, Etyopya. Foto: WFP/Jiro Ose
İNSANİ YARDIM ETKİNLİĞİNİN ARTIRILMASI

Avrupa Birliği* dünyadaki en büyük insani yardım bağışçısıdır. AB, hızla
değişen ve gittikçe karmaşıklaşan insani yardım ortamında, yaptığı insani
yardımların uyum, etkinlik ve kalitesini yükseltmeye yönelik bir siyasi
belgede, ortak ilkelere dayalı vizyonunu belirlemiştir.

Mutabakat, insani yardımın temel ilkeleri olarak bağsızlık, insancıllık,
bağımsızlık ve tarafsızlığı teyid eder. Son yıllarda savaş ve çatışmaların
doğası ve dinamikleri değişmiş; bunun sonucunda uluslararası insani yardım
hukukuna riayet azalırken, bir yandan da görev başındaki insani yardım
çalışanları artan oranda saldırılara hedef olmuştur. Bu durum, insani yardım
aktörleri ile sivil koruma aktörleri ve silahlı kuvvetler gibi diğer aktörlerin
görevlerinin ve aralarındaki ilişkilerin daha açık biçimde tanımlanmasını,
insani yardım ilkelerinin iyi anlaşılmasını ve uygulanmasını daha da önemli
hale getirmiştir.

Mutabakat, 2008-2013 yıllarını kapsayan ve kaliteli yardım yaklaşımına
dayalı işbirliği gündemi belirleyen bir Eylem Planı ortaya koymuştur. Avrupa
Komisyonu geçtiğimiz yılda, Mutabakat ve Eylem Planı’nın uygulanmasını
kapsamlı bir bağımsız değerlendirmeye tabi tutmuştur. Değerlendirme
sonuçları 2014 yılının ortalarında elde edilecektir; ve ikinci Eylem Planı
yapılması gerekip gerekmediğine dair kararın verilmesine temel olacaktır.
*AB kurumları ve üye devletlerinin sağladığı finansman
MUTABAKAT’IN KAPSADIĞI TAAHHÜTLER
ECHO Bilgi Dosyası – Avrupa Mutabakatı – 2014
sayfa 1 / 2
 İnsani yardım ilkeleri ve uluslararası hukuka riayet edilmesi
 Bağışçıların yardım sağlama uygulamalarının iyileştirilmesi: Kalite, insani yardım bağışında iyi
uygulamalar ve hesap verilebilirlik. Bu aynı zamanda, ihtiyaçlara uygun olarak ve yapılan ihtiyaç
analizlerine dayanarak, finansmanın zamanında sağlanmasını da içerir.
 Acil durumlara müdahalede diğer aktörler ile daha iyi diyalog kurulması: Sivil koruma ve
askeri unsurların kullanımının açıklığa kavuşturulması. Sivil koruma unsurları, doğal afetlere
müdahalede önemli katkılar yapabilir, ancak karmaşık acil durumlarda yalnız istisnai olarak
kullanılmalıdır. Askeri unsurlar ise sadece, çok sınırlı sayıda durumlarda ve belirli koşullarda son çare
olarak kullanılmalıdır. Askeri unsurlardan yararlanan bir insani yardım operasyonu, sivil faaliyet
niteliğini korumalı, öte yandan askeri unsurlar askeri komuta altında kalmalıdır; insani yardım
operasyonu bir bütün olarak insani yardım görevlilerinin genel otorite ve denetimine tabi olmalıdır.
 Yardım bağlantılarının güçlendirilmesi: Risk altındaki insanları afetlere karşı kırılganlığını
azaltmak üzere afet riskinin azaltılması; afet mağdurlarının yaralarının sarılmasında kullanılan farklı
destek araçları arasında sorunsuz geçiş yapılması için, insani yardım ile uzun vadeli kalkınma
yardımları arasındaki bağlantının güçlendirilmesi.
 Muhtaç insanlara daha iyi yardım etmek amacıyla uluslararası insani yardım sistemine AB
desteğinin artırılması: “Küme (Cluster) yaklaşımı” gibi koordinasyon mekanizmaları ve kriz
durumunda İnsani Yardım Koordinatörünün atanması. OCHA’nın genel koordinasyonu altında
STK’lar, Kızılhaç, Kızılay ve BM yardım kuruluşları ile daha iyi işbirliği yapılması, her kuruluşun belirli
bir sektörde kendi faaliyet deneyimi ve özel uzmanlığını kullanması.
MUTABAKATI’IN 10 TEMEL NOKTASI
1. Avrupa Birliği Konseyi, Avrupa Parlamentosu ve
Avrupa Komisyonu Başkanları tarafından imzalanmıştır.
6. İlgili BM kuruluşlarının öncülüğünde koordinasyonun
artırılması, krizlere müdahalede küresel kapasitenin
artırılması ve çabaların mükerrerliğinin önlenmesine
AB’nin desteğini yineler.
2. AB insani yardımlarının ortak hedeflerini tanımlar:
İnsan hayatını kurtarmak, insanların acı çekmesini
önlemek ve acılarını hafifletmek, insan onurunu korumak
için acil durumlarda ihtiyaca dayalı olarak yardım
sağlamak.
7. Acil durumlara hazırlık, yaraların erkenden sarılması ve
kalkınma yardımlarıyla bağlantı yoluyla risk ve kırılganlığı
artırmak suretiyle, “yardım sürekliliğini”nin önemini
vurgular.
3. AB insani yardımının kapsamını teyid eder; kriz
esnasında ve hemen sonrasında yardım, acil yardım ve
koruma faaliyetlerini kapsar.
8. AB insani yardımının, kriz yönetim aracı olmadığını
teyid eder.
4. AB insani yardımı için ortak ilkeler ve iyi
uygulamaları belirler: İnsancıllık, bağsızlık, tarafsızlık ve
bağımsızlık ilkeleri; uluslararası insani yardım, insan
hakları ve mülteciler hukuku; bağışçı iyi uygulama ilkeleri.
9. İnsani krizlerde askeri unsurların istisnaen ve ilgili
rehber ilkelere uygun olarak kullanılacağını belirtir.
5. Koordinasyon, uyum, tamamlayıcılık, yeterli ve etkin
yardım, etkinlik ve hesap verirliğe dayalı ortak insani
yardım sunum çerçevesini kurar.
10. İnsani yardımın sağlanmasında Avrupa
Komisyonu’nun özel rolünü tanır.
MUTABAKAT’IN KAPSADIĞI TAAHHÜTLER
İnsani Yardım ve Sivil Koruma Genel Müdürlüğü (ECHO), Avrupa Birliğinin yürütme erki olan Avrupa
Komisyonu’nun bir parçasıdır. ECHO finansmanı yoluyla ve 200 ortak kuruluş (uluslararası STK’lar,
Kızılhaç ve Kızılay, BM uzman kuruluşları) vasıtasıyla, 70’i aşkın ülkede her yıl milyonlarca insana
yardım edilmektedir.
ECHO Bilgi Dosyası – Avrupa Mutabakatı – 2014
sayfa 2 / 2