İspanya Çalışma Ziyareti Sonuç Raporu

İPEKYOLU KALKINMA AJANSI
İSPANYA ÇALIŞMA ZİYARETİ RAPORU
Madrid
Barselona
09-12 EYLÜL 2014
1
İÇİNDEKİLER
GENEL BİLGİLER
Ziyaret Programı Akışı
Ziyaretin Amacı ve Hedefleri
Ziyaret Edilen Kurum ve Kuruluşlar
Katılımcılar
Barselona Activa (Barselona Belediyesi Kalkınma Ajansı)
Barcelona ACCIÓ
T.C. Barselona Başkonsolosluğu
Madrid Emprende (Madrid Ekonomik Kalkınma Ajansı)
T.C. Madrid Büyükelçiliği
SONUÇ ve DEĞERLENDİRME
2
3
3
4
4
5
6
9
12
13
16
17
GENEL BİLGİLER
İpekyolu Kalkınma Ajansı (İKA) 2014 yılı Çalışma Programı kapsamında, bölgesel
kalkınmanın başarılı örneklerinin teknik bağlamda incelenmesi amacıyla İspanya'ya bir
çalışma ziyareti gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Buna göre, İpekyolu Kalkınma Ajansı
Yönetim Kurulu üyelerinden 7 üye ile Ajans icra teşkilatından genel sekreter ve 4
uzmanın katılımı ile birlikte İspanya'nın Barselona ve Madrid şehirlerine bir çalışma
ziyaretinde bulunulmuştur.
Ziyaret Programı Akışı
ZAMAN
Gidiş
ŞEHİR
Gaziantep
Gaziantep – İstanbul
İstanbul – Barselona
Barselona
I.GÜN
Barselona
II.GÜN
Barselona
Barselona – Madrid
Madrid
III.GÜN
Madrid
FAALİYET– ZİYARET NOKTALARI
09 EYLÜL 2014, SALI
09:30
Gaziantep Havaalanında Buluşma
09:30 – 10:00
Bagaj Teslim İşlemleri
10:50 – 12:25
Gaziantep – İstanbul Uçuşu (TK 2225)
13:55 – 16:40
İstanbul – Barselona Uçuşu (TK 1855)
17:30 – 18:30
Barselona'ya gidiş ve otele yerleşme
Barselona'da konaklama
10 EYLÜL 2014, ÇARŞAMBA
10:00 – 11:00
Barcelona Activa ile görüşme
12:00 – 13:30
Öğle Yemeği
16:00 – 17:00
ACCIÓ Rekabetçilik Ajansı ziyareti
17:30 – 19:00
Barselona Başkonsolosluğu ile görüşme
Barselona’da konaklama
11 EYLÜL 2014, PERŞEMBE
10:00
Otelden Çıkış (check– out)
10:00 – 18:00
Rehberli Barselona Şehir Turu
21:15 – 00:00
Madrid'e ulaşım (Hızlı Tren)
00:00 – 00:30
Otele Yerleşme
Madrid’de konaklama
12 EYLÜL 2014, CUMA
10:00 – 12:00
Madrid Emprende ile görüşme
12:00 – 13:30
Öğle Yemeği
14:00 – 16:00
T.C. Madrid Büyükelçiliği ile görüşme
16:00 – 19:00
Rehberli Madrid Şehir Turu
Madrid’de konaklama
3
Ziyaretin Amacı ve Hedefleri
Bölgesel kalkınmada başarılı örneklerden kabul edilen Activa, Acció ve
Emprende İKA tarafından yerinde ziyaret edilerek bölgenin başarısının altında yatan
nedenlerin ilgili kurum ve kuruluşlarca yerinde görüşülmesi planlanmıştır. Bu
bağlamda, yatırım ve iş geliştirme alanında potansiyellerini iyi kullanmış ve bölgesel
kalkınma alanında olumlu etki oluşturabilmiş kurumların deneyimlerinden
faydalanılması, Yönetim Kurulu üyeleri ve uzmanların kalkınma konusundaki
perspektiflerine katkı sağlanması ve bölgesel kalkınma hususunda Ajansın kurumsal
kapasitesinin artırılması amaçlanmıştır. Bu çalışma ziyaretleri çerçevesinde ilgili kurum
ve kuruluşlarla işbirlikleri geliştirilerek, bölgemizde yer alan özel sektör temsilcileri ve
diğer paydaşların çalışmalarına katkı sağlanması planlanmıştır.
Ziyaret Edilen Kurum ve Kuruluşlar
1. Barselona Activa
2. Acció Rekabetçilik Ajansı
3. T.C. Barselona Başkonsolosluğu
4. Madrid Emprende
5. T.C. Madrid Büyükelçiliği
4
Katılımcılar
1. Sn. Hasan KARA, Kilis Belediye Başkanı, İKA Yönetim Kurulu Üyesi
2. Sn. Eyüp BARTIK, Gaziantep Ticaret Odası Başkanı, İKA Yönetim Kurulu Üyesi
3. Sn. Mehmet Salih ŞAHAN, Adıyaman İl Genel Meclisi Başkanı, İKA Yönetim Kurulu Üyesi
4. Sn. Mehmet Metin KARAKUŞ, Kilis İl Genel Meclisi Başkanı, İKA Yönetim Kurulu Üyesi
5. Sn. Mustafa USLU, Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı, İKA Yönetim Kurulu Üyesi
6. Sn. Mehmet Erdal ÖNDEŞ, Kilis Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı, İKA Yönetim Kurulu
Üyesi
7. Sn. Mustafa BOLAT, Kilis İl Özel İdaresi Genel Sekreteri, İKA Yönetim Kurulu Üyesi
8. Sn. Dr. Bülent ÖZKAN, İKA Genel Sekreteri
9. Sn. Mehmet UÇKUN, İKA Planlama Programlama ve Koordinasyon Birimi Uzmanı
10. Sn. Abdulmenap ERTAŞ, İKA Program Yönetim Birimi Başkanı
11. Sn. Özgür GÜRGAH, İKA İzleme ve Değerlendirme Birimi Uzmanı
12. Sn. Sevda ZORLU, İKA Kilis Yatırım Destek Ofisi Uzmanı
13. Sn. Bülent ÖZMEN, Tercüman Rehber
5
Barselona Activa (Barselona Belediyesi Kalkınma Ajansı)
Görüşme Tarihi
: 10 Eylül 2014 Çarşamba
Görüşme Saati
: 10:00 - 11:00
Görüşme Adresi
: Carrer Llacuna 162, 08018 Barselona
Görüşülen Kişiler
: Ariana Fernandez Gasull
http://www.barcelonactiva.cat
İspanya’nın kuzeydoğusunda yer alan ve başkenti Barselona olan Katalonya,
İspanya GSYH’sinin %20’sini ve ihracatının %25’ini gerçekleştirmektedir. Barselona
Activa, girişimci ruha sahip bu bölgede, Barcelona Belediyesi’nin 28 yıl önce kurulan
bölgesel kalkınma ajansıdır. En başta şirket kurulmasını kolaylaştırmak için kurulan
Ajans, bugün ise yerel ve uluslararası girişimciler için modern, teknolojik ve profesyonel
iş sahası yaratılması alanında 100.000 katılımcıya cevap veren, yıl içinde 1.000’den çok
projeye koçluk yapan ve teknoloji parkı Cybernarium ile binlerce Barselonalı’ya kişisel
gelişim, mesleki ve teknik eğitim ile iş imkânı sağlayan ve Barselona’nın dönüşümünü
girişimcilik, büyüme, inovasyon, beşeri sermaye, iş imkânları ve nitelikli istihdam
aracılığıyla beslemeyi amaçlayan bir kurumdur.
Barcelona Activa'nın temel faaliyet alanları şunlardır:
- Girişimcilik
- İstihdam
- İşletmeler için bilgi ve iletişim teknolojileri
- Stratejik sektörlerin belirlenmesi
- Turizm
- Kurumsal işbirliği
- Uluslararası ekonomik ilişkiler
Barselona Activa
6
Ziyaret sırasında Katalonya’da faal olan 175.000 şirketin %53’ünün teknoloji
içerikli yaratıcı sanayide iş yaptığı, şirketlerin %95’inin 10’dan az çalışana sahip olduğu
belirtilmiştir. Yılda 15,9 milyon turistin ziyaret ettiği Barselona dünyada m²’ye en fazla
insan düşen şehirlerden biridir. Sanayi devrimi sonrası bir sanayi bölgesi haline gelen
Katalonya, bir dönüşüm daha geçirerek bilgi ve teknoloji ağırlıklı bir bölge olmuştur.
Sanayi üretim döneminin anısı olarak, fabrikaların büyük bacaları yıkılmamış,
korunmuştur.
Katalan Otonom Bölgesi Hakkında Veriler
Uluslararasılaşma,
Makro Rakamlar, 2012
İnovasyon, 2011
2012
Katalonya’nın
ihracatı 58,3 Milyar
Alanı 32.106 kilometre kare, nüfusu
Ar-Ge’ye 3,1 Milyar Euro
Euro. (önceki yıla
7,4 milyondur.
harcanmaktadır
göre %5 artış
mevcuttur)
Yatırım Çekme,
2012
İspanya’daki
doğrudan yabancı
yatırımın %16,7’si
Katalonya’da
gerçekleşmiştir.
Katalonya’nın ithalatı
Katalonya’da 5100
68,7 Milyar Euro.
yabancı sermayeli
(önceki yıla göre %4
şirket kurulmuştur.
düşüş mevcut)
207,8 Milyar Euro Gayri Safi Hasıla’ya
sahiptir.
Ar-Ge harcamalarının gelire oranı
%1,55’tir.
Ekonomideki katma değerlerin
sektörel dağılımı:
Tarım: %1
Sanayi ve Enerji: %21
İnşaat: %8,5
Hizmetler: %70
25474 araştırmacı bilgi ve araştırma
alanında çalışmaktadır.
13801 ihracatçı
firma mevcuttur.
5434 inovatif şirket mevcuttur.
İspanyol ihracatçı
firmaların 1/3’ü
Katalonya’dadır
Yabancı şirketlerin
%40,2’si
Katalonya’da
kurulmuştur. (2011
Dünya bilimsel üretiminin %1’i
gerçekleştirilmektedir.
Activa’nın kuruluş dönemi işsizliğin yüksek olduğu bir dönemdir ve Ajans
işsizlikle mücadele etmek amacıyla girişimcilerin kendi işlerini, şirketlerini kurmalarını
desteklemiştir. Daha sonrasında Activa eylem planları ile mevcut şirketlerin rekabet
güçlerini artırmaları, stratejik sektörlerin belirlenmesi ve teknoloji bazlı yeni şirketlerin
kurulumunu desteklemeyi amaç edinmiştir.
Activa’da 3 aşamalı karma eylem modeli uygulanmaktadır.
1)Online hizmetler
2)Eğitim aktiviteleri
3)Teknik destek, danışmanlık
Ayda ortalama 1.000 kişinin faydalandığı, 2 saatlik Activa tanıtım toplantıları
sonrasında (bazı toplantılar İngilizce, bazı toplantılar İspanyolca yapılmaktadır)
girişimcilerin fikirlerini geliştirmesi ve faaliyete geçirmeleri için ortam
oluşturulmaktadır. Şirketler 3 yıl kaldıkları Activa ofislerinden 4. yıl çıkmaktadır ve
7
sonrasında bu şirketlerin %85’i hayatta kalmaktadır. Activa’nın Barselona’da 9 ofisi
bulunmaktadır. Bunlar; Barcelona Activa Sede Central, Centro para la Iniciativa
Emprendedora Glòries, Incubadora de empresas Glòries, Centro para el desarrollo
profesional Porta 22, Cibernàrium - Media Tic, Parque Tecnológico Barcelona Nord,
Almogàvers Business Factory, Convent de Sant Agustí, Ca N'andalet. Örneğin “Centro
para la Iniciativa Emprendedora Glòries” ofisi kendini “şirket kurulum inisiyatif
merkezi” olarak tanımlamaktadır. Burası 50 girişimciye hizmet veren bir kuluçka
merkezidir. Girişimciler belli ücret karşılığında kuluçka merkezinde fiziki alan
kullanmakta ve dilerlerse hukuk ve muhasebe hizmeti de almaktadır. “Convent de Sant
Agustí” ofisinin ise kişiye özel, projeye özel çalışmalar yapılan özel bir kuluçka merkezi
olduğu ifade edilmektedir. Böylelikle ofisler arasında iş bölümü ve uzmanlaşma
sağlanmaktadır.
Uzmanların Activa hakkında bilgi verdikleri tanıtım toplantılarında katılımcılara
şifreler verilmekte; böylece katılımcılar Activa ile iş geliştirme sürecinde online erişime
geçebilmekte ve iş planlarını online yapabilmektedir. Activa’ya taze fikirler de
gelmektedir, geliştirilmiş fikirler de. İşsiz kalması sonucu iş geliştirenlerin Activa’ya
daha çok başlangıç seviyesinde taze fikirler getirdiği gözlemlenmektedir. Bir iş fikrinin
Activa ile geliştirilmiş olması, bankalardan finansman sağlarken iyi bir referans olarak
görülmekte ve avantaj sağlamaktadır. Activa’da şirketlerin finansman ihtiyacını analiz
eden bir ekip mevcuttur. Activa iş fikirlerinin fizibilite aşamasında destek vermektedir,
bununla beraber iş fikrinin hayata geçirilmesi tamamen girişimcinin kararıdır, Activa
karar verici değildir. Activa’nın programlarına katılımcılar daha çok 16-30 yaş arası
gençler ve 45 yaş üstü işsizlerdir.
Barselona Activa
Activa, eğitimli çalışan talebi olan firmalara iletişim ağını kullanarak çalışan
bulabilmektedir. Ayrıca Activa, “bebek” olarak tanımlanan aile şirketlerinin
dönüşümünü sağlayarak “oğul” olarak tanımlanan seviyeye ulaştırmayı amaçlamaktadır.
Activa’nın danışmanlık etkinlikleri çerçevesinde firma yöneticileri fikir ve tecrübelerini
8
başka firma yöneticileri ile paylaşabilmektedir. Ticaret okulları ve işletme fakülteleri
işbirliği ile yönetim kurullarındaki kadınların temsilinin artırılması için çalışılmaktadır.
“Business Landing” etkinlikleri kapsamında yurtdışından gelen firmaların İspanya
piyasası hakkında bilgi ve yönlendirme talepleri karşılanmaktaktadır.
Barselona Activa, Katalonya bölgesi için bioteknoloji, yenilenebilir enerji ve
tasarım sanayiyi öncelikli sektör olarak tespit etmiştir. Yapılan yeni düzenlemeyle, 30
gün süren şirket kurulumunun internet üzerinden artık 24 saat içinde yapıldığı ifade
edilmektedir. Ayrıca Activa, finansman toplantıları düzenleyerek melek yatırımcılarla
girişimcileri buluşturmaktadır. 2013 yılında Activa’dan faydalanan girişimciler; melek
yatırımcılardan 12,2 milyon Euro, bankalardan 5,3 milyon Euro (BBVA, Banc Sabadell,
Caixabank, Microbank gibi), kamudan 2,5 milyon Euro finansman temin etmişlerdir.
Melek yatırımcılar ile girişimcileri buluşturan fuarlar düzenlenmektedir. Activa’nın
%70’i üniversite mezunu olmak üzere 300 çalışanı bulunmaktadır. Activa’nın 25 milyon
euro’luk 2013 bütçesinin %90’ı belediyeden, %10’u AB fonları gibi dış kaynaklardan ve
kuluçka merkezi kira gelirlerinden oluşmaktadır. Activa bugüne kadar 14.775 kişiye
hizmet vermiş, 2.653 proje ile ilgilenmiştir. Bunlardan 1.700’ü şirkete dönüşmüştür ve
bu şirketlerin herbirinin ortalama cirosu 304 bin Euro’dur.
Barcelona ACCIÓ
(Katalan İşletmelerin Rekabetçiliğini Destekleme Ajansı)
Görüşme Tarihi
: 10 Eylül 2014 Çarşamba
Görüşme Saati
: 16:00 - 17:00
Görüşme Adresi
: Passeig de Gràcia, 129 08008 Barcelona
Görüşülen Kişiler
: Sonia Gonzalez I Relats
http://accio.gencat.cat/cat/
ACCIÓ, Katalonya otonom idaresinin sanayi müsteşarlığına bağlıdır ve Katalonya
firmalarının rekabet gücünü ve girişimciliğini destekleyip dışa açılmalarını,
inovasyonlarla küresel olarak daha rekabetçi olmalarını sağlamak amacıyla faaliyet
gösteren ajanstır. Acció, kendini “kalkınma ve dışa açılma ajansı” olarak tanıtmaktadır.
Acció, teknoloji transfer metodu ile inovasyonu ve ihracatı dış pazarlarda yaymayı
desteklemektedir. Katalonya yıllık 3,1 milyar Euro araştırma geliştirme harcaması
yapan, İspanya’ya gelen doğrudan yabancı yatırımın %40’ını çeken, firmalarının %20’si
inovasyon odaklı olan ve “ülke içinde ülke” olarak tanımlanan otonom bir bölgedir.
Acció’nun ana misyonu da Katalonya’yı küresel pazarda önde gelen bir ekonomi haline
dönüştürebilmektir. Bu bağlamda pek çok farklı alanda, özellikle uluslararasılaşma
aşamasındaki firmalara, eğitim, seminer ve danışmanlık hizmeti vermektedir.
9
Ajansın merkezi Barselona’dadır; ancak Ajans 34 adet İş Geliştirme Merkezi ile
dünyanın 34 ülkesinde yabancı yatırımcıları Katalonya Bölgesi’ne çekmek ve Katalan
firmaların ihracat pazarlarını genişletmek için bir network oluşturmuştur. Bu merkezler
küresel iş yapmak isteyen firmalara danışmanlık hizmeti, destek ve iş fırsatları sunmak
için çalışmaktadırlar. Bu ofisler kendilerini Katalan otonom bölgesinin ticaret ataşeliği
olarak da tanımlamaktadır. İstanbul’da da bir ofisleri bulunmaktadır.
ACCIÓ aşağıdaki hizmetleri sunmaktadır;
- Katalan firmalar için dış pazarlarıbulmak ve ticari bağlantılar kurmak
- Ar-Ge ve teknolojik inovasyon projelerini desteklemek.
- Uluslararasılaşma projelerini desteklemek.
- Teşvik ve finans mekanizmaları ve araçları konusunda danışmanlık yapmak.
- Yatırımcı çekmek.
- Teknoloji transfer modelini güçlendirmek.
- Kümelenme çalışmaları yapmak ve bu tür girişimleri geliştirmek.
- Kurumsal girişimcilik.
- Uluslararası işbirliğini geliştirmek.
- Uluslararası tedarik hizmetleri sağlamak.
- Otonom idarenin uluslararası alanda kültür, dil, çevre konularında temsilciliğini
yapmak.
Acció Rekabetçiliği Destekleme Ajansı, Barselona
Acció bünyesinde 150’si diplomat sıfatıyla dış ofislerde olmak üzere 400 kişi
çalışmaktadır. İhracat yapmak isteyen firmalar Acció’nun iş geliştirme birimi ile
iletişime geçmektedir. Bu birim, dış ofislerin de maharetiyle firmalar için müşteri
10
araştırması yapmaktadır. Katalan firmaların talepleri doğrultusunda yeni dış ofisler
açılabilmektedir. Acció bünyesinde yatırım sonrası izleme birimi bulunmaktadır.
Acció herhangi bir teşvik veya destek vermemektedir. Firmalar, 4-5 ay süren bir
pazar-müşteri araştırmasını Acció’dan 4.500-6.000 Euro karşılığında temin etmektedir.
Müşterilerin Acció’dan memnuniyet oranı 7,7/10’dir. ISO sertifikasını alan ilk kurum
Acció’dur (1996). Şu ana dek 17 bin projede yer alan Acció, hizmetleri sonucundaki 1
birim yatırımın 25 birim geri dönüş sağladığını belirtmektedir.
İstanbul Acció Ofisi
Acció, pek çok ticaret odası ile temas halindedir. Küme araştırmaları yaparak
uygun yatırım ortamları araştırmaktadır. Katalan firmaları için geçerli olan hizmet
ücreti, İspanya’daki diğer bölgelerin firmaları için daha yüksek olmaktadır. Acció,
hizmetlerini müşterinin talebine göre şekillendirmektedir. Veri tabanı temin etmek, 3
tarafın bir araya geldiği toplantılar düzenlemek (Katalan firma, yabancı yatırımcı veya
müşteri, Acció) gibi hizmetler sağlamaktadır.
Accıó International
11
T.C. Barselona Başkonsolosluğu
Görüşme Tarihi
: 10 Eylül 2014 Çarşamba
Görüşme Saati
: 17:30 - 19:00
Görüşme Adresi : Passeig de Gracia, nº7,1ª,08007,
Görüşülen Kişiler : SN. EMİR SALİM YÜKSEL (BAŞKONSOLOS)
http://barselona.bk.mfa.gov.tr/
Başkonsolos Emir Salim Yüksel ve Ticaret Ataşesi Bekir Aslaner’in ziyaret edildiği
toplantıda İspanya-Türkiye ilişkileri, AB üyelik süreci, İspanya ekonomik kalkınması ve
son dönem ekonomik krizi hakkında bilgi ve görüş alışverişinde bulunulmuştur.
T.C. Barselona Başkonsolosluğu
12
Madrid Emprende (Madrid Ekonomik Kalkınma Ajansı)
Görüşme Tarihi
: 12 Eylül 2014 Cuma
Görüşme Saati
: 10:00 - 12:00
Görüşme Adresi
: Príncipe de Vergara, 140 - 1th Floor. 28002 Madrid
Görüşülecek Kişiler
: Jesús Orejas Valdés
http://www.madridemprende.es/
1 Ocak 2005 tarihinde Madrid Belediyesi’ne bağlı Şehir Konseyi ve İstihdam
Bölümü olarak kurulan “Madrid Emprende Ekonomik Kalkınma Ajansı” küçük ve orta
ölçekli şirketler arasında rekabetçilik, girişimcilik, teşvik ve şehrin ticari altyapısının
iyileştirilmesi gibi konularda çalışmalar yürütmektedir.
Emprende dezavantajlı bölgelerde projeler üstlenerek bilgi ve yeniliğe önem
vererek ekonomik ve ticari faaliyetlerle kentin ekonomik kalkınma modelinin değişimini
teşvik ederek şehri daha rekabetçi yapıp kentin önemli sosyo-ekonomik oyuncularının
işbirliği içerisinde çalışmasını sağlamaktır.
Madrid Emprende 3 hedef üzerine odaklanmaktadır:
- Şehirde şirket kurmayı desteklemek,
- İspanya dışından yetenekleri Madrid’e çekmek,
- Madrid’i uluslararası ölçekte iş merkezine dönüştürmek.
Madrid Emprende
13
Emprende henüz yeni kurulduğunda ışıklandırma, trafo gibi belediye hizmetleri
veren bir kurumken 2005’te dönüşüm yaşamış ve 6 kuluçka merkezi ile 1 girişim
fabrikasından oluşan bir iş ağı haline gelmiştir. Madrid hizmet sektörü ağırlıklı bir
ekonomiye sahiptir ve şehirde çalışanların %86’sı bu alanda istihdam edilmektedir.
Bundan dolayı Emprende, hizmet sektörü odaklı düşünmektedir. Örneğin yabancı bir
firmanın karar alıcı idare merkezinin Madrid’de kurulması için çaba gösterirken
firmanın üretimi nerede yaptığı ile ilgilenmemektedir. Bir çimento fabrikasına yer tahsis
etmek veya destek olmaktan ziyade Emprende, çimento fabrikasının hizmetsel tarafını
Madrid’e çekmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda Ibero American Development Bank
adlı kuruluş, idari merkezini Paris’ten Madrid’e taşımıştır.
Madrid Emprende
Emprende, hizmetlerine fizibilitesini yapmış girişimcilere bilgi vermekle
başlamaktadır. Yılda ortalama 150 bin girişimci bu şekilde bilgi ağına katılmak için
başvuruda bulunmaktadır. Daha sonrasında girişimciler, kuluçka merkezine
yönlendirilmektedir. Kendisine 15-35 m² çalışma alanı tahsis edilen girişimci, 6 ay-1
yıl süresince ücretsiz danışmanlık hizmeti almaktadır. Sonraki 3 yıl “ana kuluçka
dönemi” olarak adlandırılmaktadır. Bu aşamada ücretli alan tahsis edilmekle birlikle
(13 Euro/m²) ücretler Madrid genel seviyesinin altındadır. Emprende’nin 6 kuluçka
merkezinde 180 proje faaliyet halindedir. Bu kuluçka merkezleri fidanlık olarak
tanımlanmaktadır ve projelerin güçlenip kuluçka merkezinden çıkması
amaçlanmaktadır. Bu projelerin ortak özelliği Latin Amerika, Güney Amerika ve açık
denizlere açılmak isteyen firmalar olmasıdır. Kuluçka merkezleri Madrid Belediyesi’ne
ait olmakla beraber, özel firmalar tarafından işletilmektedir. İşletmeci firma, kamu
ihalesi ile belirlenmektedir. Her bir işletme yıllık 2 milyon Euro gidere sahiptir.
Kuruluşu için 24 milyon Euro harcanan Emprende, 2012 yılından itibaren kâr etmeye
başlamıştır. Kuluçka merkezleri moda, tekstil, bilişim teknolojileri gibi bilgi işleyen
14
alanlarda ihtisaslaşmıştır. Girişim fabrikası ise küçük ve ileri teknolojili imalat yapan
firmalara kapalı alan imkânı sunmaktadır (3 Euro/m²). Her gün ortalama 100 proje ile
karşılaşan risk sermaye şirketleri Emprende mahareti ile ön kuluçka dönemindeki
firmalar ile tanıştırılarak, girişim sermayesinin doğru girişimciyi bulması ve
girişimcilerin de ihtiyaç duydukları finansmana erişimi sağlanmaktadır. Girişimcilere,
iş fikirlerini çok kısa sürede en etkili şekilde girişim sermaye şirketlerine sunma
eğitimi verilmektedir (asansör konuşması). Ayrıca girişimcilerin yaptıkları 15
dakikalık sunumlarla melek yatırımcıları ikna toplantıları düzenlenmektedir. İyi
projeler hem devletten hem özel sektörden kolayca finansman sağlayabilmektedir.
Emprende’nin amacı, projeleri finanse edilebilir hale getirmek yani olgunlaştırmaktır.
Madrid Uluslararası Laboratuvar (Madrid International Lab.) ile Emprende
uluslararası yeteneklerin bularak ve Madrid’de iş yapmaya ikna ederek Madrid’i
cazibe merkezi haline getirmeyi amaçlamaktadır. Emprende; uluslararası kongre,
toplantı ve Madrid Start-up etkinlikleri organize etmektedir. Şili’den kopya edilen bir
model uygulanmaktadır. Şili’de zeki öğrenciler eğitimlerini ve girişimlerini
Amerika’da gerçekleştirmekteyken, hükümetin sağladığı bir dizi destekten oluşan
Start-up Şili programı ile ülke, yüksek potansiyelli girişimcilerin 65 ülkeden 10 bin
proje başvurusunu alır hale gelmiştir. Yeni aşamadaki girişimlerin ilgisini çekmek için
2010 yılında 40.000 dolar geri ödemesiz ana sermaye desteği ve 1 yıllık vize ile
başlayan destekler çeşitlenerek devam etmektedir. Madrid Start-up, Şili örneğine
bakılarak tasarlanmıştır. Emprende de girişimcileri tohum sermaye sağlamaları
amacıyla melek yatırımcılar ile buluşturmakta, AB üyesi olmayan girişimcilerin
İspanya’da kalması için “İş Girişim Kanunu” çerçevesinde yardımcı olunmaktadır.
Kuluçka merkezlerindeki 180 projeden 18’i AB üyesi olmayan ülkelerden gelen
firmalardan oluşmaktadır. AB dışından Start-up projelerinin Madrid’de gerçekleşmesi
bölgenin uluslararasılaşmasını sağlayacağı için önemsenmektedir. Ayrıca dünyanın en
prestijli işletme okullarından ve ticaret akademisinden 10 tanesinin Madrid’de olduğu
ifade edilmiştir. Öğrencilerin %80’i yabancı olduğu için Madrid’in yeni iş fikirleri
geliştirecek nitelikli bir insan kaynağına sahip olduğu düşünülmektedir. Madrid’de
lisans bitiren bir öğrencinin yüksek lisans için genellikle yurtdışına çıkmaması,
Madrid’in insan kaynağını cezbetmesine bir örnek olarak bahsedilmektedir.
15
Türkiye Cumhuriyeti Madrid Büyükelçiliği
Görüşme Tarihi
: 12 Eylül 2014 Cuma
Görüşme Saati
: 14:00 - 16:00
Görüşme Adresi
: Calle de Rafael Calvo, 18 2ºA-B 28010 MADRID
Görüşülecek Kişiler
: SN. VOLKAN IŞIKÇI (Geçici Maslahatgüzar)
http://madrid.be.mfa.gov.tr/
Maslahatgüzar Volkan Işıkçı ve Ticaret Müşaviri Zeki Ertem’in ziyaret edildiği
toplantıda İspanya’da yaşayan Türkler, AB üyelik süreci, İspanya-Türkiye diplomasisinin
seyri hakkında bilgi ve görüş alışverişinde bulunulmuştur.
T.C. Madrid Büyükelçiliği
16
SONUÇ ve DEĞERLENDİRME
1975 yılında General Franco’nun ölümüyle cumhuriyet yönetimine geri dönen
İspanya hızlı bir kalkınma süreci geçirmiştir. İspanya’nın, (satınalma gücü paritesi
hesaplamasına göre) 2013 yılı için kişi başı GSYH’sı 32.411 dolar’dır. Avrupa Birliği
üyesi olan İspanya, 1,36 Trilyon Dolar GSYH ile 13. büyük ekonomidir. Ülke, sanayi
toplumundan bilgi toplumuna geçiş sürecinde sanayi üretimini maliyet avantajına sahip
başka ülkelere kaydırmıştır. Fakat, sanayi sonrası toplum için yeteri kadar hazırlıklı
olmayan İspanya için işsizlik kronik bir sorun olarak (%26,4 – 2013 yılı) anılmaktadır.
Finans piyasasında küresel kriz kaynaklı kırılganlıklar, inşaat sektöründe artık konuk
stoku ve çok düşük nüfus artış hızı (% 0,81 – 2013 yılı) İspanya’nın olumsuz
göstergeleridir. Dengeli dış ticaret, rüzgar enerjisi üretiminde dünya 4.lüğü ise olumlu
göstergelerdir. İspanya; yenilenebilir enerji, biyoteknoloji, bilgi teknolojileri ve
telekomünikasyon gibi değer zinciri yüksek olan yeni sektörlerde büyüme politikası
yürütmektedir.
İspanya Activa, Acció, Emprende gibi bölgesel kalkınma ajanslarının iyi
uygulamalarına sahiptir. Bu ajanslar, nitelikli işgücü ile katma değerli hizmetler
üretmeye odaklanmaktadır. Yabancı sermaye çekmeyi, yurtdışı temsilcilikler açmayı,
girişimcilik kültürünü yaymayı, girişimleri nitelikli hale getirmeyi, girişimler için
kuluçka merkezleri oluşturmayı ve beyin göçü almayı amaçlayan bu ajansların etkin bir
çalışma disiplinine sahip olduğu görülmektedir. İş fikirlerini olgunlaştırmayı, fizibilite
sürecinde mekânsal, hukuki ve teknik destek sağlamayı önceliklendiren bu ajanslar
girişimcilere kredi vermemektedir. Girişimciler krediyi çoğunlukla bankalardan ve risk
sermaye şirketlerinden temin edebilmektedir. Girişim sermayesinin etkinliği ve
bankaların yeni iş fikirlerine kredi verme eğilimi sonucu, ajanslar kendi enerjilerini iş
fikirlerini olgunlaştırmaya harcamaktadır. Ayrıca ajansların, sadece bölgeleri için değil
bölgelerini uluslararası pazarlara bağlamak için de çaba sarf ettikleri görülmektedir.
Yani Start-up etkinlikleri ile uluslararası alandan iş fikirlerini ve yabancı yatırımcıları
ülkeye kazandırmak ajansların temel hedeflerinden biridir. Ajansların bütçelerinin
ağırlıklı olarak yerel yönetim bütçesinden karşılanıyor olması ve ajansların gelir elde
etmeyi amaçlayan birer şirket gibi hareket etmesi, bölgesel etkinliklerini artırmaktadır.
Bu gözlemler çerçevesinde hukuki, muhasebe ve teknik danışmanlıkların fiziki mekânla
birlikte sunulduğu kuluçka merkezlerine TRC1 Bölgesi’nde de ihtiyaç olduğu
düşünülmektedir. Ayrıca girişimleri en etkin şekilde finanse etmek için girişim
sermayesinin ve Start-Up etkinliklerinin TRC1 Bölgesi’nde büyük fayda sağlaması
olasıdır. Bahsi geçen ajansların destek verdiği firmaların teknoloji ağırlıklı ve inovatif
unsurlar içermesi, kaynakların daha fazla çıktı sağlaması adına TRC1 Bölgesi için de
benimsenmesi gereken bir mali destek stratejisi olduğu düşünülmektedir.
17