Do¤a Koleji

Do¤a Koleji
Psikolojik Danımanlık ve Rehberlik Birimi
KARDEŞ KISKANÇLIĞI
Kıskançlık, kızgınlık sonucu oluan,
insanlara yönelik bir içerleme tutumu olarak
tanımlanabilir. Beklenen ilgi, sevgi ve efkat
eksikli¤ine verilen bir yanıttır. Kıskançlı¤ı
oluturan ortam ço¤u kez toplumsal içerikli
olup, özellikle çocu¤un sevdi¤i kiileri kapsar.
Kıskançlık do¤al bir duygudur.
Kıskançlık, sevilen birinin bakası
ile paylaılmasına katlanamamaktır.
Kıskançlı¤ın içgüdüsel, yani do¤utan
getirdi¤imiz genlerimize ifrelenmi oldu¤u
ileri sürülmektedir. Yaamın her döneminde
görülebilir; ancak çocuklukta biraz daha
yo¤un yaanabilir. Bu duyguyla ilk tanıma iki ya civarındadır. Do¤al, evrensel ve insanı oldukça mutsuz
eden bir duygudur. Önemli olan ne boyutta yaandı¤ıdır. Çocuk, herkesin kendisinden daha iyi oldu¤unu
ve kendisinin herkesten daha az sevildi¤ini düünmeye balar. Özellikle küçük çocuklarda yeni do¤an
kardei kıskanma kimi zaman yaamı etkileyecek ve davranı bozuklu¤una neden olacak derecede yo¤un
yaanabilen bir duygu olabilmekte ve yardım gerektiren bir hal alabilmektedir.
ÖNER‹LER:
Kardei do¤madan önce ona anlayabilece¤i bir dilde aileye yeni bir üyenin gelece¤i, evdeki ortamın her
zamankinden daha heyecanlı ve karıık olabilece¤i, örne¤in eve sık sık misafirlerin gelip gidece¤i, annenin
hem yorgun olaca¤ı hem de bebekle daha çok vakit geçirmek zorunda kalaca¤ı, çünkü küçük bir bebe¤in
gereksinimleri oldu¤u; ama aynı eylerin o do¤du¤unda da yaandı¤ı ve her eyin zamanla tekrar düzene
girece¤i anlatılabilir. Böylece çocuk psikolojik olarak daha hazırlıklı olacaktır. Bunları anlatmak için son
ana kadar beklenmemelidir. Öncelikle rahatlayın, çocuklar etraflarındaki yetikinlerin davranılarından
etkilenirler.
Hamilelik döneminde babası ya da baka bir aile üyesi (anneanne, babaanne) büyük çocu¤un bakımıyla
ilgili yemek yedirme, banyo yaptırma, uyutma gibi ilere balayabilir. Böylece anne hastanedeyken ya da
bebekle megulken çocuk kendini ihmal edilmi hissetmez ve yaantısının de¤iti¤i fikrine kapılmaz.
Anne-babanın çocu¤a “Kardein do¤du; ama senin dünyanda de¤ien bir ey yok. Sana olan sevgimizde
bir azalma yok.” mesajını sadece sözcüklerle de¤il davranılarla da iletmelidirler. Bu da ancak çocu¤a
zaman ayırmaya devam ederek onunla konuarak, onunla ortak faaliyetlere girerek ve ona sorumluluk
vererek olur. Kıskanan çocukla mümkün oldu¤unca nitelikli zaman geçirilmeye çalıılmalı, daha önce
yapmaktan holandı¤ı alıkanlıklarını gerçekletirmesine olanak verilmelidir.
Do¤a Koleji
Psikolojik Danımanlık ve Rehberlik Birimi
BEL‹RT‹LER:
Çocuk o güne kadar evde kendisi ilgi ve sevgi oda¤ıyken
birden ikinci plana itilmi gibidir. Artık anne-babasının ve
di¤er yakınlarının sevgi ve ilgisini kardeiyle paylamak
durumundadır. Sevilmedi¤i düüncesiyle anneden
tamamen uzaklaır, içe kapanır, yemek yememeye ve
zayıflamaya balayabilir.
Kabus gördüklerini, çilerinin geldi¤ini bahane ederek
ilgiyi kendi üzerlerine çekmeye çalırlar. Altını ıslatma,
parmak emme gibi davranılarla önceki geliim evresine
gerileme görülebilir.
Evden ayrılmayı reddetmeyle birlikte (örn: okula gitmek istememe) ba a¤rısı, mide bulantısı gibi
psikosomatik belirtiler, (emin olmak için fiziki muayene yaptırılmalıdır), huzursuzluk, isteksizlik ve di¤er stres
belirtileri sık sık gözlenebilir.
Yeni bir kardein do¤umu çocukta ilgi ve koruyuculuk, sıkıntı ve kıskançlık gibi çelikili duygular yaanmasına
neden olur. Artık eskisi kadar sevilmeyece¤i korkusu daha anne hamileyken baayabilir. Son aylarda annenin
yorgun, isteksiz ve yeni gelecek kardein hazırlıkları ile u¤raıyor olması çocu¤un huysuzlaıp, anneden
ayrılmak istememesine neden olabilir.
Bazı çocuklar kıskançlık duygularını açıkça ortaya koyarak kardeine vurma, onun oyunca¤ını kırma, “Ondan
nefret ediyorum.” deme gibi davranılar gösterirken bazıları da bu duygularını bastırır ve aırı sevgi gösterir.
bu davranıın altında ço¤u zaman ana-babanın sevgisini kaybetme, tepki görme korkusu yatar. Anne babaya
sık sık onu sevip sevmediklerini sorma ve sevgilerinden bir türlü emin olamama yaanabilir.
Yeni gelen kardele birlikte önceden gerçekleen oyun parkına gitme, akam yeme¤inden sonra hikaye
okuma gibi etkinlikler birden bire son bulmamalıdır. Bu sayede çocuk statü kaybına u¤ramadı¤ını fark ederek
özgüvenini yitirmeyecektir.
Kıskanmasın diye çocu¤a aırı hogörü göstermek durumu kötületirecektir. Örne¤in, önceden yalnız yatan
çocu¤un anne-babasıyla yatmasına izin verilmemelidir. Çocu¤a kıskanmasın diye gösterilen aırı ilgi, bu
seferde kardeinin onu kıskanmasına neden olabilir.
Kardee yönelik olumsuz duyguları reddedip, önemsememek yerine, onları kabul edip, tanımaya çalıın.
“Anne, hep bebekle ilgileniyorsun.” dedi¤inde “Hiç de de¤il, daha biraz önce sana kitap okumadım mı?”
demek yerine “Bebe¤e bu kadar zaman ayırmam pek houna gitmiyor.” diyerek onun da “Hayır, hiç houma
gitmiyor.” diyerek duygularını ifade etmesini sa¤layabilirsiniz.
Kardeini sevmek zorunda oldu¤u söylenmemeli, “Sen artık ablasın.” diyerek yaının üzerinde olgunluk
bekleyip onun hala çocuk oldu¤u unutulmamalıdır.
Kardeler arasındaki karılatırmalardan kaçının; ancak çocu¤unda bir zamanlar küçük bir bebek oldu¤u,
aynı bakım ve özenin kendisine de gösterildi¤i çocu¤a anlatılabilir. Çocu¤un küçülmü giysileri, bebeklik
foto¤rafları gösterilerek, o bebekken yaanan anılardan ve onun sevimli hallerinden bahsedilerek kendini daha
iyi hissetmesi sa¤lanabilir.
Sevginizin eit oldu¤unu göstermeye çalımak yerine; her çocu¤a, birbirinden ayrı olarak, sadece kendisine
özel bir sevgi duyuldu¤unu göstermek daha do¤ru olacaktır.
KAYNAKÇA:
1.Yavuzer, H. (1996) Çocuk Psikolojisi. ‹stanbul: Remzi Kitabevi. 2.Ça¤da, A. (2004) Anne-Baba E¤itimi. ‹stanbul: E¤itim Kitabevi.

Download Report