SÜNNETĠN HAYATIMIZDAKĠ YERĠ VE ÖNEMĠ 1. PEYGAMBER KĠMDĠR? HANGĠ ÖZELLĠKLERE SAHĠPTĠR? Peygamber kelimesi, Farsça kökenli olup "haberci", yani "Allah'tan haber getiren demektir. Yüce Allah'ın lütfunun ve rahmetinin bir sonucu olarak, beşeriyete O'nun ülûhiyetini tanıtmak, insanları hakka irşad etmek ve kemale ulaştırmak için kendi içlerinden peygamber seçip göndermesi son derece uygundur. Bu durum akl-ı selime de aykırı değildir. Peygamberler insanlığın yaratılış gayesini ve nasıl olması gerektiğini bildiren öğretmenlerdir: "Ben cinleri ve insanları ancak bana kulluk etsinler diye yarattım." (Zâriyât, 51/56) O halde insanların Allah'a nasıl ibadet ve itaat edecekleri hususunda rehberlik yapmak üzere kendi içlerinden bir peygamber seçilmesi kadar tabiî bir Ģey olamaz. Peygamberlik Allah vergisidir. Çok çalışmakla elde edilemez. Ġmam Gazzalî insanların peygamberlere olan ihtiyacını hastaların doktorlara olan ihtiyacına benzetmiĢtir. ġu kadar ki tıbbın doğruluğu tecrübe ile, peygamberlerin doğruluğu ise, Allah'ın görevlendirmesi ve bu görevlendirilenin mucize izhar etmesiyle bilinir. Hz. Adem'den Hz. Muhammed (a.s.)'a kadar insanlara gönderilen peygamber sayısında ihtilaf olmakla beraber bazı kaynaklarda 124 bin olduğu bildirilmiĢtir. (DĠB Dini kavramlar sözlüğü) Peygamberlerin Sıfatları Peygamberler yaratılıĢ itibarıyla bizim gibi insandırlar. Bizim gibi yerler, içerler, evlenir çoluk çocuk sahibi olurlar; sevinir, üzülürler, hastalanır ve nihayet ölürler. Bununla beraber peygamberlerde bulunması gereken bir takım sıfatlar vardır. Bu sıfatlar Ģunlardır: 1. Sıdk: Doğru olmak demektir, Bütün Peygamberler doğru ve dürüst insanlardır. Yalan söylemezler. Kimseyi aldatmazlar, kimseye hile ve haksızlık yapmazlar. 2. Emanet: Güvenilir olmak demektir. Peygamberlerin hepsi güvenilir insanlardır. Gönderildikleri toplumlara kendilerini bu sıfatla tanıtmıĢlardır 3. Fetanet: Peygamberlerin akıllı ve zeki olmaları demektir. Peygamberler zamanlarının en zeki insanlarıdırlar. 4. Ġsmet: Günahtan korunmuş olmak demektir. Peygamberler, Ģirk ve küfür sayılan bir günah iĢlememiĢlerdir. 5. Tebliğ: Peygamberlerin Allah’ın mesajını insanlara duyurmaları demektir. Allah, peygamberler ve onlara verdiği kitaplar ile insanlara yol göstermiĢ, rehberlik etmiĢtir. Emir ve yasaklarını, helal ve haramlarını, öğüt ve tavsiyelerini kısaca dînini insanlara peygamberler vasıtasıyla bildirmiĢtir 2. SÜNNET NEDİR? NELERDİR? NASIL ANLAMALIYIZ? KISIMLARI ‫ص اللّٰ َه‬ ِ ‫َو َمإ كَإ َن لِ ُمؤ ِْمنٍ َو َلا ُمؤ ِْم َن ٍة اِ َذا َق َضى اللّٰ ُه َو َر ُسولُ ُه اَ ْم ًرا اَ ْن َي ُكو َن لَ ُه ُم الْ ِخ َي َر ُة ِم ْن اَ ْم ِر ِه ْم َو َم ْن َي ْع‬ ‫َو َر ُسولَ ُه َف َق ْد َض َّل َضلَا ًلا ُمبي ًنإ‬ "Allah ve Resûlü bir iĢe hüküm verdiği zaman, inanmıĢ bir erkek ve kadına o iĢi kendi isteklerine göre seçme hakkı yoktur. Her kim Allah ve Resûlüne karĢı gelirse, apaçık bir sapıklığa düĢmüĢ olur." (Ahzab, 36) ِ ‫َوا ْذكُ ْر َن َمإ ُي ْت َلى فِي ُب ُيوتِ ُك َّن ِم ْن آ َي‬ ‫إت اللَّ ِه َوالْ ِح ْك َم ِة إِ َّن اللَّ َه كَإ َن لَ ِطيفًإ َخبِ ًيرا‬ "Oturun da evlerinizde okunan Allah'ın ayetlerini ve hikmeti anın. ġüphe yok ki, Allah latifdir, herĢeyden haberdardır." (Ahzap, 33/34) ِ ‫َو َمإ َي‬ ‫وحى‬ َ ‫نط ُق َعنِ الْ َه َوى إِ ْن ُه َو إِ َّلا َو ْح ٌي ُي‬ "Peygamber nefsin arzusuna uyarak söz söylemez, onun söylediği söz, vahiyden baĢka bir Ģey değildir."(Necm, 53/3-4) Sünnet: Hz. Peygamberin farz ve vacip olmayarak yaptığı dini görevlerdir. Dinde farz ve vacip olmaksızın yapılması istenen ve Peygamber Efendimiz tarafından pek terk edilmeyen iĢlerdir. Allah’ın kitabı ile Allah resulü arasındaki ilişki etle kemik gibidir. Ġkisi birbirinden koparıldığı zaman anlamsızlaĢır. Bir roman veya tiyatro eserinin bizzat kendisini okumakla, sahneye konmuĢ halini seyretmek arasında, herhalde bir fark –en azında etki farkı- vardır. Kur’an metninin hayat sahnesine konmuĢ hali “Rasülullah’ın Sünneti” diye adlandırdığımızda Kur’an ile sünnet arasındaki iliĢki daha iyi anlaĢılmıĢ olur. Sünnet; Kur’an’ın yaĢanmıĢ bir tefsiri, Ġslamın ise pratik ve –de örnek- bir tatbikidir. Öyle ki Hz. Peygamber, tefsir olunmuş bir Kur’an ve yaşayan bir İslam idi. Efendimiz, tek rehberimiz Rasûlullah (s.a.v)'e itaat etmek, Allah Teâlâ’ya itaat etmektir. O’nun sünnetine ittiba etmek, Kur’an’a ittiba etmektir. O’nu sevmek, Allah Teâlâ’yı sevmektir. O’nun ahlakıyla ahlaklanmak, Kur’an’la ahlaklanmaktır. ‫ين آ َم ُنواْ أَ ِطي ُعواْ اللّ َه َوأَ ِطي ُعواْ ال َّر ُسو َل َوأُ ْولِي الأ َ ْم ِر ِمن ُك ْم َف ِؤن َت َنإ َز ْع ُت ْم فِي شَ ْي ٍء َف ُر ُّدو ُُ إِلَى‬ َ ‫َيإ أَ ُّي َهإ الَّ ِذ‬ ِ ‫ول إِن كُن ُت ْم تُؤ ِْم ُنو َن بِإللّ ِه َوالْ َي ْو ِم‬ ِ ‫اللّ ِه َوال َّر ُس‬ ً ‫الآخ ِر َذلِكَ َخ ْي ٌر َوأَ ْح َس ُن َتأْوِيلا‬ “Ey iman edenler! Allah'a itaat edin. Peygamber'e ve sizden olan ülü'l-emre (idarecilere) de itaat edin. Eğer bir hususta anlaĢmazlığa düĢerseniz Allah'a ve ahirete gerçekten inanıyorsanız onu Allah'a ve Resûl'e götürün (onların talimatına göre halledin); bu hem hayırlı, hem de netice bakımından daha güzeldir.” (Nisa, 4/59) ِ ‫َو ُي ِح ُّل لَ ُه ُم ال َّط ِّي َب‬ ‫ين‬ َ ‫إت َو ُي َح ِّر ُم َع َل ْي ِه ُم الْ َخ َبإئِ َث َو َي َض ُع َع ْن ُه ْم اِ ْص َر ُه ْم َوا ْلا َ ْغلَا َل الَّ ٖتى كَإن َْت َع َل ْي ِه ْم َفإلَّ ٖذ‬ ‫اٰ َم ُنوا بِ ٖه َو َع َّز ُرو ُُ َون ََص ُرو ُُ َوات ََّب ُعوا ال ُّنو َر الَّ ٖذى اُنْ ِز َل َم َع ُه اُولٰئِكَ ُه ُم الْ ُم ْفلِ ُحو َن‬ “Yanlarındaki Tevrat ve Ġncil'de yazılı buldukları o elçiye, o ümmî Peygamber'e uyanlar (var ya), iĢte o Peygamber onlara iyiliği emreder, onları kötülükten meneder, onlara temiz Ģeyleri helâl, pis Ģeyleri haram kılar. Ağırlıklarını ve üzerlerindeki zincirleri indirir. O Peygamber'e inanıp ona saygı gösteren, ona yardım eden ve onunla birlikte gönderilen nûr'a (Kur'an'a) uyanlar var ya, iĢte kurtuluĢa erenler onlardır.” (A'raf, 7/157)     Namazların ilk ve son vakitleri, rekatları ve kılınıĢ biçimleri, Zekatın hangi mallardan ne miktarda verileceği, BoĢanmanın Ģekli, Kadınların hayız ve nifas hallerinde namaz kılamayacakları ve oruç tutamayacakları,  Çocuklara, hastalara, yolculara ve kadınlara cuma namazının farz olmayıĢı,  Mestlerin üzerine meshedilmesi,  Fıtır sadakası,  Revatip sünnetler, teravih, bayram ve cenaze namazları... Gibi pek çok dini görev Peygamberimiz tarafından açıklanmıĢtır. 3. KURAN-I KERİM PEYGAMBERİ NASIL TANITMAKTADIR? • O’nu Allah seçti ve peygamber kıldı. (Enam 87) • Vahyi o’nun aracılığıyla bize ulaĢtırdı.(Nahl 44) • Vahyi tebliğ etti, uygulamaya koydu. (Nahl 64) • Örnektir. (Ahzab 21) • Allah sevgisinin anahtarı kılındı. (Ali Ġmran 31-32/Tevbe 24) • Hüküm koyma yetkisine sahip oldu. (HaĢr 7/tevbe 29) • Cennet için biletimiz kabul edildi. (Nisa 13-14) • Müminlere yakındır. (Ahzab 6) • ġefaat makamındadır. • Kendisi de müminlere düĢkündü.(Tevbe 128) a. b. c. d. e. f. g. h. TEBLĠĞCĠ, UYARICI/MÜJDECĠ, ÖĞRETMEN MÜMĠNLERE DÜġKÜN KURANIN MÜFESSĠRĠ YOL GÖSTERĠCĠ EMRĠ BĠL MA’RUF VE NEHYĠ ANĠL MÜNKER GÖREVĠ DĠNĠ KONULARDA HÜKÜM VERME 4. MÜMİNLERİN NELERDİR? a. ĠMAN ET PEYGAMBERLERE KARŞI GÖREVLERİ Yüce Allah' peygamberlerine iman edilmesini emretmektedir: ِ ‫إب الَّذى نَ َّز َل َعلٰى َر ُسولِه َوالْ ِك َت‬ ِ ‫ذين اٰ َم ُنوا اٰ ِم ُنوا بِإللّٰ ِه َو َر ُسولِه َوالْ ِك َت‬ ‫إب الَّذى اَنْ َز َل ِم ْن َق ْب ُل‬ َ َّ‫َيإ اَ ُّي َهإ ال‬ ‫َو َم ْن َي ْك ُف ْر بِإللّٰ ِه َو َملٰئِ َكتِه َوكُ ُتبِه َو ُر ُسلِه َوالْ َي ْو ِم ا ْلا ٰ ِخ ِر َف َق ْد َض َّل َضلَا ًلا َبعيدًا‬ “Ey îman edenler! Allah’a, Peygamberine, Peygamberine indirdiği kitaba ve daha önce indirdiği kitaba îman edin. "…Kim Allah’ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve âhiret gününü inkâr ederse derin bir sapıklığa düĢmüĢ olur” (Nisa, 4/136) b. ĠTAAT ET ً‫َّم ْن ُي ِط ِع ال َّر ُسو َل َف َق ْد أَ َطإ َع اللّ َه َو َمن َت َولَّى َف َمإ أَ ْر َس ْل َنإ َك َع َل ْي ِه ْم َح ِفيظإ‬ “Kim Rasûl’e itaat ederse, Allah’a itaat etmiş olur. Kim de yüz çevirirse, Biz, seni onlara gözcü göndermedik.” (Nisa, 4/80) ‫َم ْن أَ َطإ َعنِى َف َق ْد أَ َطإ َع اللَّ َه َو َم ْن َع َصإنِى َف َق ْد َع َصى اللَّ َه‬ 'Bana itaat eden Allah'a itaat etmiĢ olur; bana isyan eden de Allah'a karĢı gelmiĢ olur." (Ġbn Mace, Mukaddime, 3) ‫قُ ْل إِن كُن ُت ْم تُ ِح ُّبو َن الل ّ َه َفإتَّبِ ُعونِي ُي ْحبِ ْب ُك ُم اللّ ُه َو َي ْغ ِف ْر لَ ُك ْم ُذنُو َب ُك ْم َواللّ ُه َغفُو ٌر َّر ِحي ٌم ُق ْل‬ ‫ِين‬ َ ‫أَ ِطي ُعواْ اللّ َه َوال َّر ُسو َل ف ِؤن َت َولَّ ْواْ َف ِؤ َّن اللّ َه لا َ ُي ِح ُّب الْ َك ِإفر‬ “De ki, eğer siz Allah’ı seviyorsanız, hemen bana uyun ki Allah da sizleri sevsin ve suçlarınızı bağıĢlasın. Allah, çok affedici ve çok merhametlidir De ki, Allah’a ve Rasûle itaat edin. Eğer aksine giderlerse, Ģüphe yok ki Allah kafirleri sevmez.” (Al-i Ġmran, 3/31-32). c. TANI Bizlerden beklenen, öncelikle onun hayatını iyi öğrenmek ve doğru değerlendirmektir. Çünkü bir Ģeyin örneğini, çıkarma iĢleminde olduğu gibi, bir insanı örnek alma hususunda da, örneği alınacak insanın doğru tanınması ve hakkında yeterli bilgi sahibi olunması zaruridir. Örnek alınacak model insan bilinmeli ve doğru tanınmalıdır. Hayatı, gönderiliş gayesi, insanları hidayete çağırışı, dostluk ve mücadeleleri, çektiği sıkıntılar, hayat şartları…  Örnek çıkarmak için elde bir model olmalı  Hanımlar oya yaparken örnekten hareket ederler  Yemek yaparken bir tariften istifade edilir  Bina yaparken projeden, mimardan istifade edilir  Elektrik kabloları kopunca bir bilen aranır  Buzdolabı arızalanınca marangoza götürülmez d. SEV Peygamber sevgisi imandan gelir… ‫قُ ْل اِ ْن كُ ْن ُت ْم تُ ِح ُّبو َن اللّٰ َه َفإتَّبِ ُعوني ُي ْحبِ ْب ُك ُم اللّٰ ُه َو َي ْغ ِف ْر لَ ُك ْم ُذنُو َب ُك ْم َواللّٰ ُه َغفُو ٌر َرحي ٌم‬ “(Resûlüm!) De ki: Eğer Allah'ı seviyorsanız bana uyunuz ki, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağıĢlasın. Allah bağıĢlayandır, çok merhamet edendir.” (Al-i Ġmran, 31) ‫ين ِم ْن أَنف ُِس ِه ْم َوأَ ْز َو ُاج ُه أُ َّم َهإتُ ُه ْم‬ َ ِ‫ال َّنبِ ُّي أَ ْولَى بِإلْ ُمؤ ِْمن‬ “Peygamber, mü’minler için kendi canlarından ileridir. Onun eĢleri de onların anneleridir.” (Ahzab, 33/6) ‫ين‬ ِ ‫لا َ ُيؤ ِْم ُن أَ َح ُدكُ ْم َح َّتى أَكُو َن أَ َح َّب إِلَ ْي ِه ِم ْن َوالِ ِد ُِ َو َولَ ِد ُِ َوال َّنإ‬ َ ‫س أَ ْج َم ِع‬ “Sizden biriniz, beni anasından-babasından, çoluk-çocuğundan ve bütün insanlardan daha çok sevmedikçe iman etmiĢ olmaz” (Buhâri,Ġman 8;Müslim,Ġmân 70) “ġu üç özellik kimde bulunursa o kiĢi, imanın zevkine ermiĢ olur. Allah ve Resulünü, her Ģeyden daha çok sevmek, …” (Buhârî, Ġman, 9) . » ‫« أَنْ َت َم َع َم ْن أَ ْح َب ْب َت‬ Enes (r.a)’den Ģöyle dediği rivayet olunmuĢtur: Bir bedevi Resûlullah (s.a.s)’e: – Kıyamet ne zaman kopacak? diye sordu. Efendimiz: – “Kıyamet için – Allah ve Resûlünün sevgisini, dedi. ne hazırladın?” buyurdu. Bunun üzerine Hz. Peygamber: – “O halde sen, sevdiğin ile berabersin” buyurdu. Buhârî, Edeb, 96 ‫قُ ْل إِن كَإ َن آ َبإ ُؤكُ ْم َوأَ ْب َنآ ُؤكُ ْم َوإِخْ َوانُ ُك ْم َوأَ ْز َو ُاج ُك ْم َو َع ِش َيرتُ ُك ْم َوأَ ْم َوا ٌل ا ْق َت َر ْف ُت ُمو َهإ َوتِ َجإ َر ٌة‬ ‫َتخْ شَ ْو َن ك ََسإ َد َهإ َو َم َسإ ِك ُن َت ْر َض ْون ََهإ أَ َح َّب إِلَ ْي ُكم ِّم َن اللّ ِه َو َر ُسولِ ِه َو ِج َهإ ٍد ِفي َسبِيلِ ِه َف َت َر َّب ُصواْ َح َّتى‬ ِ ‫َيأْتِي اللّ ُه بِأَ ْم ِر ُِ َواللّ ُه لا َ َي ْه ِدي الْ َق ْو َم الْف‬ ‫ين‬ َ ‫َإس ِق‬ َ “De ki: “Eğer babalarınız, oğullarınız, kardeĢleriniz, eĢleriniz, aĢiretiniz, kazandığınız mallar, kesada uğramasından korktuğunuz bir ticâret ve beğendiğiniz meskenler size Allah’tan, peygamberinden ve onun yolunda cihattan daha sevgili ise, artık Allah’ın emri gelinceye kadar bekleyin! Allah fasık topluluğu doğru yola erdirmez.”1 Allah ve Peygamber sevgisi imandandır, belki imanın ta kendisidir. Hz. Ömer: -Ey Allah'ın Rasûlü! Ben sizi canımdan başka herşeyden daha çok severim" dedi. Peygamberimiz: -Ey Ömer, canımı kudret elinde tutan Allah'a yemin ederim ki, beni canından daha çok sevmedikçe olgun mü'min olamazsın, buyurdu. Peygamberimizi dikkatle dinleyen Hz.Ömer: -Ey Allah'ın Resûlü, vallahi ben şimdi sizi canımdan da daha çok seviyorum, deyince Peygamberimiz: -ĠĢte Ya Ömer, Ģimdi olgun mü'min oldun buyurdular.2 Hz. Ali’ye Rasûlullah’a olan sevginiz nasıldır? diye sorulduğunda O: “Rasûlullah’ı susuz bir insanın suya hasreti gibi severdik” buyurmuştur. 1 2 Tevbe, 9/24 Aynî, Umdetü'l-Kârî,1/144. HUBEYB B. ADĠY Ma-i Reci Gazvesinde Hafız-ı Kelam 70 sahabe hayatlarını kaybetmiĢlerdi. Hubeyb B. Adiy (Ra) da gözü dönmüĢ kafirler tarafından esir alınıp idam sehpasına çıkarıldığında ona Ģu soruyu sormuĢlar: «ġuanda senin yerine Hz. Muhammed’in idam edilmesini arzu eder miydin?» Hubeyb: «Hayır. Vallahi benim kurtuluĢum pahasına dahi olsa ayaklarına bir dikenin batmasına razı olmam» Bu sözden sonra idam sehpasında ellerini açar ve «Ya Rabbi! Buraya gelirken senin habibine veda edemeden geldim. Benim selamımı o’na ulaĢtır.» der. Tam o esnada Allah Rasulü ashabıyla oturmuĢ konuĢurlarken, birden bire doğrulur ve «Selam sana Ey Hubeyb» der. Yanındakiler ne olduğunu sorunca da göz yaĢları içinde «MüĢrikler Hubeyb’i ġehit ettiler, son anında bana selam gönderdi, ben de selamını aldım.» buyurdu. (Taberani, el Mucem’ul Kebir, 5/260) Sev kardeşim… Her şey sevgiden doğar… Önce sev… Sev ki teslim olasın. Sev ki itaat edesin. Sev ki kurtulasın. Sev ki kamil mümin olasın., Sev ki o’na uymak sana zor gelmesin. Sev ki şefaate nail olasın. Hz. Peygamberin sünnetini yaĢamak ve yaĢatmak peygamber sevginin alametidir. ‫ َو َم ْن أَ َح َّبنِي كَإ َن َم ِعي ِفي الْ َج َّن ِة‬. ‫َم ْن أَ ْح َيإ ُس َّنتِي َف َق ْد أَ َح َّبنِي‬ “Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Ģöyle buyurdu: Kim benim sünnetimi ihya ederse beni sevmiĢ olur.Beni seven de cennette benimle beraber olur.”3 e. ÖRNEK AL 5. HAYATIN ĠÇĠNDE PEYGAMBER PEYGAMBER NASILDIR? NE DEMEKTĠR? ÖRNEK ِ ‫لَ َق ْد كَإ َن لَ ُك ْم ٖفى َر ُس‬ ‫ول اللّٰ ِه اُ ْس َو ٌة َح َس َن ٌة لِ َم ْن كَإ َن َي ْر ُجوا اللّٰ َه َوالْ َي ْو َم ا ْلا ٰ ِخ َر َو َذك ََر اللّٰ َه َك ٖٖ ًيرا‬ “Andolsun ki, Resûlullah, sizin için, Allah'a ve ahiret gününe kavuĢmayı umanlar ve Allah'ı çok zikredenler için güzel bir örnektir.” (Ahzab, 33/21) ‫ق ع َٖظ ٍيم‬ َ َّ‫َواِن‬ ٍ ُ‫ك لَ َع ٰلى ُخل‬ “(Ey Peygamberim!) Sen büyük bir ahlak üzeresin” (Kalem, 68/4.). İnsanları Aydınlığa Çıkarmak İçin Gelen Peygamber 3 Tirmizi, Sünen, İlim, 39/16 (V;46) َّ ‫َودَا ِعيا ً إِلَى‬ ‫َّللاِ بِإِذ ْنِ ِه َو ِس َراجًا ُّمنِيرا‬ “Allah’ın izniyle bir dâvetçi ve nur saçan bir kandil” (Ahzâb, 33/46) Hz. Peygamber'i örnek almak, bir müslüman için öncelikli dini bir görev durumundadır. Hz. Peygamberin kiĢiliği kendi döneminde olduğu gibi, kendisinden sonraki dönemlerde de Müslüman toplumların yaĢayıĢı için örnek olmuĢtur. Müslüman, hangi makam, statü, konum ve mevkide olursa olsun Rasülullah’ı örnek olarak almalıdır: Bir eğitimci olarak, bir anne-baba olarak, bir lider-yönetici olarak, tüccar olarak vb. Müslümanlar için örnek alınması ve hayata geçirilmesi için gereken Ģeyler Hz. Muhammed (s.a.v)’in Ģekli yönüyle ilgili hususlardan ziyade; Günümüz insanı, peygamberimizi örnek almayı, onun gibi eş, onun gibi baba, onun gibi komşu, onun gibi vatandaş, kısaca onun gibi insan olmak Ģeklinde anladığı ve bunu gerçekleĢtirmeye koyulduğu zaman, gündelik hayatı da dahil, toplum hayatında ne kadar büyük bir değiĢikliğin ve mânevi zenginliğin meydana geldiğini kendiliğinden fark edecektir.  Kur’an’a uyması,  Allah’a itaati, sarsılmaz iman’ı,  Salih amelleri,  Ahlakı,  Allah yolunda mücadelesi,  Doğruluğu ve dürüstlüğü, adaleti,  İnsanlara sevgi ve saygısı,  Güvenilirliği, müsamahası,  Barışa verdiği önem,  Yumuşak huyluluğu, çalışkanlığı, kanaati,  Şefkat ve merhameti, cömertliği,  Helal ve haram karşısındaki duyarlılığı,  Komşularla ilişkileri,  Ailesiyle ilişkileri,  Ticaret anlyışı,  Kamu malına bakışı gibi faziletlerdir. Onun gelişiyle şafak sökmeye başlamıştır…. ِ ُ‫ُمح َّم ٌد َبشَ ٌر َلا كَإلْ َبشَ ِر َب ْل ُه َو كَإلْ َيإق‬ ‫وت َب ْي َن الْ َح َج ِر‬ «Muhammed bir beĢerdir. Fakat o, diğer insanlar gibi değildir. O, taĢlar arasında yakut gibidir.» Batılı düĢünürler derler ki: «ġüphesizki Muhammed, güneĢ ıĢığı altında doğan tek kiĢidir.»(Ragıp Güzel, 3/404) O'nu örnek almak demek;  Güvenilir olmak diyorlardı.) demek, (Emanetlerini O'na veriyorlar, "Emin"  Affedici olmak demek, (Mekkenin fethinde Mekkelileri toptan affetmiĢti.)  Merhametli olmak demek, (Ağır tahriklere rağmen beddua etmemiĢtir. Taif..)  Hoşgörülü olmak demek, (Mescide bevl, zinaya müsaade isteyen genç…)  Sözünde durmak demek, (Hudeybiye günü Ebu Cendel'i geri vermesi.)  Cömert olmak demek, (Ölüm hastalığında yanında bulunan üç dinarı dağıtmak..)  Alçakgönüllü olmak demek, (Ben kurutulmuĢ et yiyen bir kadının oğluyum…)  Çalışkan olmak demek, (ĠĢlerini kendisi yapmak isterdi, söküğünü dikerdi..)  Dosdoğru olmak demek, (Size bir düĢman saldıracak desem bana inanır mısınız?)  Adaletli olmak demek, (Kızım Fatıma dahi çalsa… Taif DönüĢü sırasında Çaban Addas’a koyunları sahibine vermesini istemesi)  Vefakar olmak demek, (Geceler boyu ayakta durup ibadet etmek.) ‫ َو ُسنّ َة َر ُسولِ ِه‬،‫إب اللّ ِه َتعإلَى‬ ُ َ ‫ ِك َت‬:‫تركت ِفي ُك ْم أمرينِ لَ ْن َت ِضلُّوا مإ َت َم ّسك ُت ْم بِ ِه َمإ‬. Hz. Peygamber (s.a.v) Ģöyle buyurmuĢtur: "Size iki Ģey bırakıyorum. Bunlara uyduğunuz müddetçe asla sapıtmayacaksınız: Allah'ın Kitab'ı ve Resûlünün sünneti. (Muvatta, Kader, 46, II, 899) Sevgili peygamberimizin hayatının; inanan insan için özel bir anlamı vardır, çünkü inanan kiĢi, dini hükümlerin yaĢantı haline dönüĢtüğünü, ahlaki değerlerin de somutlaĢtığını Hz. Peygamberin hayatında görür. ‫من اَ َح َّبنِى كَإ َن َم ِعى ِفى الْ َج َّن ِة‬ ْ ‫َم ْن اَ ْح َيإ ُس َّنتِى َف َق ْد اَ َحبّنى َو‬ “Kim benim sünnetimi ihya ederse beni sevmiĢ olur. Beni seven de cennette benimle beraber olur.” (Tirmizi, Sünen, Ġlim, 39/16 )  Her işe besmele ile başlardı…  Herkese selam verirdi…  Ġlim öğrenenlere destek verirdi  Her konuda güvenilir bir insandı…  KomĢu iliĢkilerinde çok hassastı…  Ayıpları asla yüze vurmazdı…  Ġnsanlar arasında hiçbir ayrım yapmazdı…  Evine selam vererek girerdi…  Temizliğe çok önem verirdi…  Çocuklarla şakalaşırdı.  Çocukları çok severdi…  Hep hayrı ve iyiliği tavsiye ederdi…  Hasta ziyaretini ihmal etmezdi…  Misafire ikram etmeyi severdi…  Güler yüzlüydü…  Yemeğin sonunda şükrederdi…  Yoksullara yardım ederdi…  Arkadaşlarının hal ve hatırını sorardı…  Verdiği sözde dururdu…  Merhametliydi… Affetmeyi severdi…  Ġyi bir eĢ… ġefkatli bir babaydı…  Emanete ihanet etmezdi…  O bir peygamberdi…ve aynı zamanda bir insandı…  Kötü söz söylemezdi.  Kimseyle çekişmezdi.  Kapısına yardım için gelen kimseyi geri çevirmezdi. Süfyan B. Üyeyne (R.a.) Derki: “Şüphesiz ki Rasulüllah efendimiz en büyük terazidir. Her şey onun ahlakına, hayatına ve yoluna arz edilir. O’nun terazisinde tartılır. Uygun geleni haktır, gelmeyen batıldır.” ‫اب الَّتِي ِفي ال َّنإرِ َي َق ْع َن‬ ُّ ‫اش َو َه ِذ ُِ الد ََّو‬ ُ ‫َم َٖلِي َك َمَٖلِ َر ُجلٍ ْاس َت ْو َق َد نَإ ًرا َف َل َّمإ أَ َض َإء ْت َمإ َح ْولَ َهإ َج َع َل الْف ََر‬ ِ‫ِف َيهإ َو َج َع َل َي ْح ُج ُز ُه َّن َو َي ْغلِ ْب َن ُه َف َي َتق ََّح ْم َن ِف َيهإ َقإ َل َف َذلِ ُك ْم َم َٖلِي َو َم َٖلُ ُك ْم أَنَإ ِآخ ٌذ بِ ُح َج ِزكُ ْم َعنِ ال َّنإر‬ ‫َهلُ َّم َعنِ ال َّنإرِ َهلُ َّم َعنِ ال َّنإرِ َف َت ْغلِ ُبونِي َتق ََّح ُمو َن ِف َيهإ‬ Ebu Hüreyre (r.a.), "Hz. Peygamber (s.a.s.)'in Ģöyle buyurduğunu rivayet etmiĢtir: Benim misâlimle sizin misâliniz, Ģu temsile benzer: Bir adam var ateĢ yakmıĢ. AteĢ etrafı aydınlatınca, pervaneler (gece kelebekleri) ve aydınlığı seven bir kısım hayvanlar bu ateĢe kendilerini atmaya baĢlarlar. Adamcağız onları kurtarmaya (mâni olmaya) çalıĢır. Ancak hayvanlar galebe çalarak çoklukla ateĢe atılırlar. Ben (tıpkı o adam gibi) ateşe düşmememiz için belinizden yakalıyorum, ancak siz ateşe ateşe koşuyorsunuz» (Buhârî, Rikâk: 26) a. Sade Bir Hayat YaĢamıĢtı b. Sevgi Ve ġefkat Önderi c. Alemlere Rahmet d. Ahlak Örneği e. Öfkelenmez Ve Sert Davramnaz f. Ayıp Ve Kusurları Açığa Vurmaz g. Adil h. Cömert i. Samimi Bir Ġmanın Hayatını KuĢattığı Peygamber j. Mütevazi k. Ümmetine DüĢkün 6. PEYGAMBERİ ÖRNEK ALANLARIN AKIBETİ NASILDIR? Allah’a giden yolda tek örnek, tek lider Hz. Muhammed (SAV)’dir. O’na uzanan eller, o’na yönelen gönüller, o’nu anan diller, o’nu seven kalpler, o’nun izinde yürüyen ayaklar dünya ve ahirette saadete ereceklerdir. ‫ين َوالشُّ َهدَاء‬ ِّ ‫ين َو‬ َ ‫الصدِّي ِق‬ َ ‫ين أَنْ َع َم اللّ ُه َع َل ْي ِهم ِّم َن ال َّنبِ ِّي‬ َ ‫َو َمن ُي ِط ِع اللّ َه َوال َّر ُسو َل َفأُ ْولَـئِكَ َم َع الَّ ِذ‬ ً‫ين َو َح ُس َن أُولَـئِكَ َر ِفيقإ‬ َّ ‫َو‬ َ ‫الصإلِ ِح‬ “Kim Allah’a ve Rasûl’e itaat ederse iĢte onlar Allah’ın kendilerine nimet verdiği peygamberlerle, sıddıyklarla, Ģehidlerle ve salihlerle berâberdir. bunlar ise ne güzel ar kadaĢtırlar.” (Nisa, 4/69) Melekler o’na hayran, peygamberler o’na hayran, yerdekiler ve göktekiler o’na hayran, canlı cansız butün alem o’na hayranken Müslümanlar giderek bu hayranlık kervanından maalesef koptular. Ashab-ı kiramın sevgi tezahürlerini gösteremediler, o’nu hakkıyla takdir edemediler, bağlılık ve sadakat gösteremediler. Gösteremedik… -Hz. Peygamber’e kabe avlusunda insanların içinde hakaret eden Ebu Cehil’e okkalı bir tokat atan hamzayı hiç düĢündük mü? Sadakatini, bağlılığını, Ģehadetini, cesedine yapılanları… -Mescidi Haramın kapısında «La ilahe illellah, Muhammedür rasulüllah» dediği için bayılıncaya kadar dövülen ve ancak akĢamüzeri gözlerini açabilen ve ilk sözü «Rasulüllah nasıl?» olan Hz. Ebu Bekir’i düĢündük mü? Sadakatle bağlılık, hangi hal üzere olursa olsun peygamberi düĢünmek… PEYGAMBERE İTAAT EDENİN MÜKAFATI CENNET ٍ ‫تِ ْلكَ ُحدُو ُد اللّ ِه َو َمن ُي ِط ِع اللّ َه َو َر ُسولَ ُه ُي ْد ِخ ْل ُه َج َّن‬ َ‫ين ِف َيهإ َو َذلِك‬ َ ‫إت َت ْجرِي ِمن َت ْحتِ َهإ الأَنْ َهإ ُر َخإلِ ِد‬ ‫اب ُّم ِهي ٌن‬ ِ ‫} َو َمن َي ْع‬31{ ‫الْ َف ْو ُز الْ َع ِظي ُم‬ ٌ ‫ص اللّ َه َو َر ُسولَ ُه َو َي َت َع َّد ُحدُو َد ُُ ُي ْد ِخ ْل ُه نَإراً َخإلِداً ِف َيهإ َولَ ُه َع َذ‬ }31{ “ ĠĢte bütün bu hükümler, Allah'ın koyduğu hükümler ve çizdiği sınırlardır. Kim Allah'a ve Peygamberine itâat ederse Allah onu altlarından ırmaklar akan cennetlere koyar. Onlar, orada ebedî olarak kalacaklardır. ĠĢte büyük kurtuluĢ budur. Kim de Allah'a ve Peygamberine isyan eder ve Allah'ın koyduğu sınırları aĢarsa Allah onu da ebedî kalacağı cehennem ateĢine koyar. Onun için alçaltıcı bir azab vardır”. (Nisa, 4/13-14) 7. GÜNÜMÜZ NASILDIR? İNSANININ HAYATINDA SÜNNET ALGISI a. b. ġEKLĠ SÜNNET ÖN PLANA ÇIKMIġTIR (MĠSVAK, ġALVAR CÜBBE…) ĠÇ DUYGUNUN YĠTĠRLDĠĞĠ BĠR SÜNNET (MĠSAFĠRE ĠKRAM VE GÖSTERĠġ…) c. HAFĠFE ALMA, ÖNEMSEMEME (NAMAZLARIN TERAVĠHLER…) Örnek alınacak yegâne insan Hz. Muhammed Mustafa (sav)dir  Ġmanın kemali bakımından  Ġbadet hayatımız açısından farz, nafile, gece ibadeti  Sosyal iliĢkilerimize yön verirken facebook, twetter  Aile yuvası kurmak için yola çıkarken, güzellik ve eĢya alımı  ĠĢ ve ticari meselelerimizi yaparken yalan, dolan  Çocuklarımızı yetiĢtirirken allah rızası/ parasal getiri  KomĢuluk iliĢkilerimizle yoğrulurken  Bir araya geldiğimizde konuĢurken, gıybet, iftira  Sokakta, çarĢıda pazarda dolaĢırken selam, gözlere dikkat  Yiyip içerken besmele, sağ el, midenin üçte biri  Ahlaki yaĢantı açısından  Tv, internet, cep telefonu… vakti değerlendirirken  Büyüklere saygı küçüklere sevgi gösterirken  Aleyhimize de olsa bir davaya taraf olurken… Sen ey peygamberi seviyorum diyen Ey insan! o Peygamberini ne kadar tanıyorsun? o Ne kadar sözünü biliyorsun? o Hangi sözlerini bilerek yaşıyorsun? o Hangi ibadetlerinde peygamber gibi hareket ediyorsun? o Bu gün hiç özlemini yüreğinde hissettin mi? o O’nun için bu gün bir şey yaptın mı? Sadece onun için… o Sahi bu gün kaç kez salat-ü selam getirdin? SÜNNETLERĠ, 8. SÜNNETİ HAYATINDA YOK SAYANLARIN DURUM AKIBETLERİ NASILDIR? a. ESKĠ KAVĠMLERDEN ÖRNEKLERLE DOLUDUR KURAN b. ġEFAATTEN MAHRUMĠYET c. BĠRLĠK BERABERLĠĞĠN BOZULMASI d. HUZURSUZLUK SEBEBĠ e. AMELLERĠN BOġ OLMASI VE ‫ين آ َم ُنوا أَ ِطي ُعوا اللَّ َه َوأَ ِطي ُعوا ال َّر ُسو َل َو َلا تُ ْب ِطلُوا أَ ْع َمإلَ ُك ْم‬ َ ‫َيإ أَ ُّي َهإ الَّ ِذ‬ “Ey iman edenler! Allah’a itaat edin ve Rasûl’e itaat edin de amellerinizi iptal et eyin.” (Muhammed, 4/33) 9. SONUÇ