Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazanan kişiler ile

Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazanan kişiler ile hayat sigortalarında poliçenin
vade gelimine kadar sigortalı olarak kalan kişilerin birikimlerini toplu olarak alma yerine yıllık
gelir sigortası satın almaya yönlendirilmeleri, hayat sigortalarının gelişmesi ve yurtiçi tasarruf
seviyesinin arttırılması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu amaçla kişilerin birikimlerini
toplu olarak almaları durumunda stopaj uygulamasının mevcut düzenlemelerde yer aldığı şekli
ile sürdürülmesinin, yıllık gelir sigortası satın almaları durumunda ise stopaj
uygulanmamasının yerinde olacağı düşünülmektedir.
Yıllık gelir sigortası satın alıp belirli bir süreden önce iştira seçeneğini tercih eden kişiler için
ise sağlanan vergi avantajının geri alınması uygulaması da sistemin devamlılığı açısından
yarar sağlayacaktır. Böylelikle yıllık gelir sigortalarının önü açılmış olacak, birikimlerin toplu
olarak harcanması yerine kişilerin genel gelir seviyesinin yükselmesi sağlanacaktır.
Bu çerçevede yürütülen çalışma sonucunda oluşturulan ve 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun
75. ve 94. Maddelerine ilişkin değişiklik önerilerimiz, aşağıdaki bölümde yer almaktadır.
İlk olarak 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 75. Maddesinin İkinci Fıkrasının 15. ve 16.
Bendlerine aşağıdaki alt bendlerin eklenmesi ve yıllık gelir sigortası kapsamında yapılan
ödemelerin tanımlanması yerinde olacaktır.

75. Maddenin İkinci Fıkrasının 15. Bendine eklenmesi gereken alt bend:
“c) On yıl süreyle prim veya aidat ödeyerek ayrılanlar ile vefat, maluliyet veya tasfiye gibi
zorunlu nedenlerle ayrılanlardan, aldıkları ödemeler ile yıllık gelir sigortası yaptıranların bu
sigorta için yatırılan kısma tekabül eden ödemelerin içerdiği irat tutarları.”

75. Maddenin İkinci Fıkrasının 16. Bendine eklenmesi gereken alt bend:
“d) Emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu
nedenlerle ayrılanlardan, aldıkları ödemeler ile yıllık gelir sigortası yaptıranların bu sigorta için
yatırılan kısma tekabül eden ödemelerin içerdiği irat tutarları (4632 sayılı Kanun kapsamında
bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet
eden irat tutarı dahil).”
Son olarak döviz cinsinden veya dövize, altına veya başka bir değere endeksli poliçe ve
sözleşmeler için Kanunun 75. Maddesine bir ek fıkra olarak aşağıdaki bölümün eklenmesi ile
anapara kur farklarının vergilendirilmesinin önüne geçilmiş olacaktır.

“Hayat sigortalarında; döviz cinsinden veya dövize, altına veya başka bir değere
endeksli sigorta poliçeleri üzerinden yapılan ödemeler için bu maddenin 15., bireysel
emeklilik sözleşmelerinde ise; döviz cinsinden veya dövize, altına veya başka bir
değere endeksli emeklilik fonlarından yapılan ödemeler için bu maddenin 16. bendi
uyarınca irat hesaplaması yapılırken yatırılan prim ve katkı paylarına tekabül eden
değer artışları irat sayılmaz.”
Yukarıda açıklanan değişikliklere ek olarak 193 Sayılı Kanunun 94. Maddesinin Birinci
Fıkrasının 15. ve 16. Bendlerine aşağıdaki alt bendlerin eklenmesi yerinde olacaktır. Böylelikle
bireysel emeklilik sistemi ile hayat sigortalarından emekli olan kişilerin satın alacakları yıllık
gelir sigortaları kapsamında yapılan ödemelerle ilgili stopaj oranları, Bakanlar Kurulu kararı ile
belirlenebilecektir.

94. Maddenin Birinci Fıkrasının 15. Bendine eklenmesi gereken alt bend:
“c) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (15) numaralı bendinin (c) alt bendinde yer alan menkul
sermaye iratlarından,”

94. Maddenin Birinci Fıkrasının 16. Bendine eklenmesi gereken alt bend:
“d) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (16) numaralı bendinin (d) alt bendinde yer alan menkul
sermaye iratlarından,”
Önerilen değişiklikler çerçevesinde teşvikin amacına ulaşmasını teminen ilgili mevzuata çıkış
halinde teşvikin geri alınacağına dair hükümlerin de eklenmesi gerekmektedir. Söz konusu
hususla ilgili müeyyide maddesi önerimiz, aşağıdaki bölümde yer almaktadır.

“Aldıkları ödemeler ile yıllık gelir sigortası yaptıranların, yaptırdıkları sigortaya uygun
ödemeler dışında (vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenler hariç olmak üzere)
ödeme alarak bu sigortadan tamamen veya kısmen çıkmaları halinde; çıkış tarihinde,
çıkış tarihine kadar aldıkları ödemeler ile çıkış tarihinde aldıkları ödemelerin toplamı
üzerinden, ödemenin türüne göre 94. Maddenin Birinci Fıkrasının 15. Bendinin (b) alt
bendi ile 94. Maddenin Birinci Fıkrasının 16. Bendinin (c) alt bendine göre vergi tarh
edilir. Ayrıca yapılacak tarhiyata, yıllık gelir sigortası poliçesine esas ilk toplu ödemenin
yapıldığı tarihten çıkış tarihine kadar olan dönem için Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanun hükümleri baz alınarak gecikme zammı uygulanır. Tarhiyata vergi
zıyaı cezası ve gecikme faizi uygulanmaz.”
Değerlendirmelerinize arz ederiz.
Saygılarımızla,
TÜRKİYE SİGORTA, REASÜRANS VE
EMEKLİLİK ŞİRKETLERİ BİRLİĞİ

Download Report