Prof Dr Candan Gürses İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi

Prof Dr Candan Gürses
İstanbul Üniversitesi
İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji AD
08 Mayıs 2014 Şişli Hamidiye Etfal Hastanesi
YANLIŞ İNANIŞLAR:
Epilepsisi (sarası) hastalar
 Cinli, Perili DEĞİLDİR
 Akıl hastası DEĞİLDİR
 Gizlenmelerine ve saklanmalarına GEREK YOKTUR
 Epilepsi BULAŞICI DEĞİLDİR
Sadece son 30 yıldır yanlış
inanışların yıkılması için uğraş
veriliyor
EPİLEPSİSİ (SARASI) OLAN ÜNLÜLER:
• Dostoyevski
• Jeanne D’arc
• Napolyon
• Van Gogh
• Sezar
• Tchaikovsky
• İskender
bu kişilerin
EPİLEPSİSİ (SARASI) oldukları
bilinmeli ki nöbet
geçirdiklerinde
YARDIM EDİLSİN
Her 100 kişiden bir kişi
yaşamı boyunca en az bir
defa NÖBET geçirir
Her yaşta olabilir
BEYİN : BİLGİSAYAR
Normalde beyinde
elektriksel aktivite vardır
Nöbetler, çoğu zaman kısa
süreli davranışları değiştiren
aşırı elektrik boşalımlardır.
Nöbetler arka arkaya
tekrarlarsa EPİLEPSİ (SARA)
diyoruz.
Epilepsi Nedenleri
 Beyin tümörü
 Vasküler (infarkt, kanama, anevrizmaya ait k)
 Kafaya alınan darbeler, trafik kazaları
 Beynin ve zarlarının iltihabı (menenjit, ensefalit)
 Doğumdan arta kalan hasarlar (konjenital)
 Dejeneratif hastalıklar
 diğer
Her hasta kendi nöbetlerinin diğer
hastalarla aynı olduğunu düşünür.
YANLIŞ
Yüzlerce çeşit nöbet vardır.
Epilepsi
Jeneralize epilepsiler
 Öncü belirti (-)
Fokal epilepsiler
Öncü belirti (-)
Öncü belirti (+)
EN ÇOK KARŞILAŞILAN NÖBETLER
Büyük nöbetler
(Kasılmalı-çırpınmalı nöbet)
Psikomotor nöbet/hipermotor
Dalma nöbetleri
Diğer nöbetler
Diğer Nöbetler
Silkinmeli ve sıçramalı
 Bir uyaran ile olan nöbetler (TV, bilgisayar, atari,
banyoda yıkanma, çizgili veya kareli desenlere bakma)
 Bir kolda, bacakta veya ağız kenarında kasılma ile olan
nöbet
Kasılmalı-çırpınmalı nöbet
Psikomotor nöbet
Hipermotor nöbet
Dalma nöbeti
Sıçrama nöbetleri
Düşme nöbetleri
Işığa duyarlı nöbetler
Epilepsi
 Tedavi edilebilir bir hastalık mı? EVET
 Tedavi ---- ilaç, ameliyat ve diğerleri
 Epilepsi hastalarının %70’i tedavi ile nöbetleri
tamamen durur.
 Düzenli ilaç kullanmak
 Düzenli doktor kontrolüne gitmek ve kan tahlili
yaptırmak
 Tedavi sırasında ilaç yan etkileri, diğer ilaçlarla
etkileşim
Nöbetler durmamışsa sebepleri
neler olabilir?
 Düzenli ilaç kullanmamak
 Doz yetersizliği
 Birden fazla epilepsi ilacının düşük dozlarda
kullanılması
 Tanı hataları
 Uygun olmayan epilepsi ilacı
 Başınınaltına yumuşak
bir şeyler yastık gibi
konabilir.
NÖBET
BAŞLAMADAN ÖNCE
 Ağzında takma dişleri
çıkarılabilir
 Dişlerinin arasına
yumuşakbir kumaş,
havlu konabilir
 Kravatını veya
elbisesini gevşetin
 Gözlük kullanıyorsa
gözlüğünü çıkarın
 Nöbet başladıktan
sonra yapılacak en iyi
yardım sırtüstü yatan
hastanın başını bir yana
çevirmek Kusmuk veya
tükürüğünün solunum
yolunu tıkamasını
önlemektir
 Nöbet bitince ağzında
salya veya kusmuğu
temizlenmeli.
 Nöbet sırasında ağzını
açmaya veya dişlerinin
arasına sert cisimler
sokmaya
ÇALIŞMAYIN.
Dişlerini kırabilir,
ağzında yaralar
açabilirsiniz
 Soğan, kolonya vs
koklatmak nöbeti
sonlandırmaz
 Su veya katı şeyler
yedirilip içirilmeye
çalışılmamalıdır
 Kol ve bacaklarda
kasılma devam
ediyorsa durdurmaya
çalışmayın İstemeden
KIRIK ÇIKIĞA yol
açabilirsiniz.
Önceden nöbet öyküsü olmayan
kişi nöbet geçirirse
 Nöbet 5 (beş)dakikadan fazla sürmüşse
 Bir nöbet bitip bilinci yerine gelmeden ikinci nöbet




geçiriyorsa
Kafasını ve vücudunu yaraladıysa
Nöbet bitmesine rağmen solunum zorluğu varsa
Başka bilinen bir hastalığı varsa
ACİL AMBULANS ÇAĞRILMALI
Önceden epilepsisi bilinen bir kişi
nöbet geçirirse
 Nöbet 5 (beş)dakikadan kısa sürmüşse
 İlk müdahele tam olarak yapıldıysa
 HASTANEYE götürülmesine gerek yoktur
 Nöbet sonrası uyuyabilir
 Bazı nöbetlerde uyumadan kendine gelebilir
Epilepsisi olanların çoğunluğu
normal zekaya sahip kişilerdir.
Normal okula devam etmeleri
en doğal haklarıdır.
 Örnek: şeker hastalığı, kalp hastalığı
BESLENME- UYKU





Kişi
Öğün atlamamalı
Uzun süre aç kalmamalı (oruç gibi)
Kahve, çay tüketimi çok miktarda olmamalı
Uykusuz kalmamalı
Alkol kullanmamalı
MESLEK SEÇİMİ
• Diş hekimi
• Cerrah
• Pilot
• Şöför
• Polis
• Asker
• Su altı dalgıçlığı
• Delici-kesici olan makina başı işleri (kendine
zarar vermeyen işler olmalı)
Tehlikeli sporlar(dağcılık, bumpy jumping vs)
GEBELİK
 Normal toplumda % 1-2 büyük anomali varken
 Epileptik annelerde % 6-10 arasında büyük anomali
olur.
 Gebelik boyunca ultrasonografi ve kan tetkikleri
büyük anomaliler saptanabilir.
MOTORLU ARAÇ KULLANIMI
Türkiye’de trafik yasasına göre
epileptik kişinin sürücü belgesi alma
ve kullanma hakkı yoktur.