TSE Sisoft - 3. bilişim teknolojileri standartları konferansı

Sisoft Genel Müdür Ömer Siso’nun 1. Bilişim Teknolojileri Standartları Konferansı’ndaki
konuşması:
Matbaa ve sanayi devrimini kaçırdık, internet ve bilişim devrimini kaçırmayalım.
Katıldığım pek çok bilişim etkinliğinde, farklı meslek ve statüdeki insanlardan duymuşuzdur bu
sözü. Kaçırdıklarımızı biliyorduk, ama kaçırmak üzere olduklarımızı biliyor muyduk?
2004 Yılında Almanya'daki CeBIT fuarına katıldığımda, yabancı firmalar karşısında
biraz eziklik duymuş, daha alınacak çok uzun bir yolumuz olduğunu düşünmüştüm. Özellikle,
plazma TV'lerde görüntülenen hastalara ait radyolojik görüntüler beni çok etkilemişti. Doktor,
klasik röntgen filmi yerine kullandığı plazma TV'lerde ölçekleme, kıyaslama ve görüntüler
üzerinde işlem yapabiliyordu. O yıllarda ülkemizdeki hastanelerin talepleri ise, hastaların mali
takibinden öteye geçmiyordu. Devlet hastanelerinde fatura düzenleyebilmek, SSK hastanelerinde
reçete hazırlayabilmek otomasyon olarak algılanıyordu. Bu alıcı kitlesine hitap eden firmamız
da farklı ürünlere sahip olsa da, çoğunlukla bu talebe cevap verecek ürünler üzerinde
yoğunlaşıyordu.
Aynı yıl 2004 yılı için büyük sayılabilecek bir ihale firmamızda kaldı. Teklif tutarımız
yaklaşık 70 bin dolar civarı idi. ama sonradan öğrendik ki, şartnamede bir de PACS yazılımı var.
O yıllarda ülkemizde PACS üretici yerli firma yoktu. Büyük bir uluslararası firmada PACS
yazılımları için firmamıza gönderdikleri teklif 100 bin dolar idi. Yani kazanmak bir yana, 30 bin
dolar üste vererek ancak işi tamamlayabilecektik. Biz bu durumda ne yapmalıydık? Bir PACS
programı yazmaya karar verdik ve süresinde de yazarak bitirdik.
2011 yılında ise ABD'deki dünyanın en büyük sağlık bilişimi fuarı olan HIMSS'te,
çoğunluğunu ABD'li büyük Sağlık Bilişimi firmalarının oluşturduğu, katılımcıların tek tek sahip
olduğu ürünlerin tamamına, aradan geçen 7 yılda Sisoft olarak tek başımıza sahip olduğumuzu
gördük ve haklı olarak bundan gurur duyduk.
Son birkaç yıla bakılacak olursa, firmamızın da içinde bulunduğu Sağlık Bilişiminin
ülkemizde kanatlandığı görülecektir. Sağlık Bakanlığı'nın bilişim alanındaki dinamizmi, bizleri
gelişmiş ülkelerdeki rakiplerimize göre öylesine güçlendirdi ki, katıldığımız pek çok uluslararası
etkinlikte, hem teknolojimiz, hem de ürünlerimizle rakiplerimizi açık ara ile gerilerde
bıraktığımıza tanık olduk.
Bu başarının ardındaki başlıca neden; Sağlık Bakanlığı'nın Sağlıkta Dönüşüm
programının Bilişimdeki yansımaları idi. Özellikle, Ülkemiz Sağlık Bilişimini devasa bir
network'e dönüştüren Sağlık-Net ve Medula projeleri, biz yazılım firmalarının ufkunu genişleten
en önemli etken oldu. Ülkemiz sağlık bilişimini dev bir veri tabanına çeviren ve yazılımların online çalışmasını sağlayan bu iki büyük network, bu günkü sağlık bilişimini özetleyecektir:
Günümüzde Sağlık Bakanlığı Ülkemizde üretilen tüm sağlık verilerini Sağlık-Net Projesi
kapsamında Bakanlık Sunucularında topluyor. Çok kısa süre içerisinde, kurallar çerçevesinde
hekimlerin paylaşmasına izin verecek. Sağlık-Net projesi kapsamında veri haberleşme
standardı olarak uluslar arası bir standart olan HL7'nin son versiyonu olan Versiyon 3
kullanılıyor. Bu firmaların birlikte çalışabilirliğini de artıran bir öge olması, başta biz olmak üzere
sağlık yazılımı (ya da sektörümüzdeki adı ile) HBYS firmalarını geliştirdi. Firmamızı da gelişmiş
batılı rakiplerimizin önüne geçmesini sağladı.
Yine ülke bazındaki hak sahipliği ve sigorta sorgusu olan SGK Medula Sistemi, tüm hak
sahipliği ve ödeme takibini elektronik ortama taşıdı. Hepimizin bildiği gibi, geçmişte bir
hastaneden hizmet alabilmek için, işyerinden alınacak vizite kağıdına ya da sağlık karnesine
ihtiyaç vardı. Bu gün yalnızca vatandaşlık numaramız bu işlemlerin tamamının elektronik ortamda
yapılmasını sağlıyor. Hastanelerdeki mali sistem hem nüfus idaresi, hem Medula ve hem de
Sağlık-Net Sistemi ile entegre çalışıyor.
Bizleri bu günlere getiren, hem ülke bazında hem de firmamız adına bu ölçüde başarıyı
sağlayan yapıyı anlatmak için kısaca gelişimi özetlemekte fayda var.
Firmamızı 1987 yılında Sivas'ta kurduğumuzda 20 metre karelik mütevazi bir
ofisimiz vardı. İlk hastane yazılımımızı DOS'ta çalışan dBase tabanlı Clipper Summer ‘87
kullanarak hazırladık. 1996 yılında Delphi kullanarak Windows tabanlı 2. Kuşak HBYS'mizi
yazdık. 3. Kuşak HBYS'miz ise günümüzün en ileri teknolojisi olan JAVA kulanarak J2U
Mimarisi ile hazırladık.
Ülkemizin en eski teknoparkı olan ODTÜ Teknokent'te 2003 yılından itibaren yer alan
firmamız, 120'si Merkez olmak üzere 250 personelimiz ile ülkemizde 100'ün üzerinde Hastane ve
sağlık kurumuna hizmet veriyor.
Yazılımlarımız tümü WEB tabanlı, tüm modüller tümleşik yapıda, işletim sistemi, veri
tabanı ve web tarayıcı bağımsızlığına sahip. Servis Odaklı; her ortamda ve her
cihazda çalışabilmektedir. Görsel arayüz, çoklu dil desteği, mobil onay, e-imza gibi
pek çok özellikleri ile sınıfının bir numarası. Tüm Linux türevlerinin yanı sıra özellikle
TÜBİTAK'ın geliştirdiği ulusal işletim sistemimiz olan PARDUS altında en yüksek
performansta çalışan Sisoft WEB HBYS ile hem ulusal, hem de uluslararası arenada tüm
dünyadaki rakiplerinin çok ilerisine geçti.
ISO 9001 belgesini aldığımızda yıl 2001 idi. Eğitimlere gönderdiğimiz personelimiz
"Ömer bey, ISO'da temel konu 'yazdığını yap, yaptığını yaz'” demişti. Biz de öyle yaptık.
O tarihten beri standartlara önem veren bir firma olduk. Bu nedenle hem yazılım süreçlerimizi
hem de firmamızı uluslararası bir aktör haline getirebilmek için; hem TSE, hem de TÜBİTAK ile
yakın temasda bulunduk. ISO 9001 sonrası, önce TS 27001 Bilgi Güvenliği, ardından CE ve
son olarak TS 13298 Elektronik Belge Yönetim Sistemi belgelerine sahip olduk. Ayrıca, işimiz ile
ilgili olan TSE'nin pek çok belgesine firmamızı daha kuralcı ve daha rekabetçi yapabilmek için
başvurduk ve aldık.
Bu yılın ortalarında Ortak Kriterlere (Common Criteria) başvurduk. Çalışmalarımızı
bitirmek üzereyiz. Kısmet olursa bir iki ay içerisinde CC Belgesine sahip olacağız. İşbirlikleri ve
sabırlı yardımları nedeni ile huzurunuzda hem TSE hem de TÜBİTAK yetkililerine teşekkür
ediyorum. Ayrıca, özellikle uluslararası ihalelerde sıkça karşımıza çıkan CMMI veya SPICE belge
sahibi olma zorunluluğunu karşılamak üzere TSE ile SPICE çalışmalarına başladık.
Şirketimiz güçlü bir AR-GE'ye sahip olması nedeni ile bir sağlık kurumunun A'dan Z'ye
ihtiyaç duyduğu her şeyi üretiyor. Hem yazılım hem de donanım AR-GE'miz, hastanelerimizin bu
günkü modern görünümünün en önemli etkenlerinden biridir diyebilirim. Temel ürünlerimiz:
Sağlık Bakanlığının çerçeve ilkelerindeki tüm başlıkları içeren, Servis Odaklı ve WEB
Mimariye sahip, platform ve işletim sistemlerinde bağımsız çalışan HBYS: Sisohbys
firmamızın temel ürünü olup, diğer tüm yazılım ve donanım ile entegrasyonu sağlayan
devasa nitelikli bir yazılımdır.
Ulusal ve Uluslararası ödüllü 3D çalışan ve Sağlık Bakanlığı Radyoloji Alım İlkelerini
tam olarak karşılayan uluslararası IHE ve CE Belgeli PACS: Sisopacs Her türlü
radyoloji cihaz görüntülerinin bilgisayar ortamına aktarıldığı ve mobil cihazlar dahil
hekimlerimizin bilgisayarlarından işlem yapabildiği, hastanelerimizi sağlık hizmet
sunumunda ayrıcalıklı yapan bir yazılım. Övünerek söylüyorum ki; bu ürünümüz hem
Brüksel'de hem de ülkemizde ödül aldı. Ayrıca, ulusal basınımız bunu başarı
öyküsü haline getirerek bizi gururlandırdı.
Sağlık Bakanlığında bulundurulan tek sunucu üzerinde, tek bir ORACLE VTYS üzerinde
çalışan, Smart TV ile hastaların aile hekimleri ile iletişimini de düzenleyen Aile Hekimliği
Bilgi Sistemi: Sisofamily ile aile hekimlerimiz, dahası muayenehane hekimlerimizi bulut
bilişim ile tanıştırdık. Hekimlerimizin yedekleme, güncelleme ve bakım ihtiyacı olmadan
ülkemizin her noktasından ulaşacağı bir yazılım ile hastalarına özgürce hizmet verdiği bir
yapı kurduk. Mobil uygulamalar ile desteklenen bu yazılım, web tabanlı olması nedeni ile
hekimlerimiz için yalnızca bir adres: www.sisofamily.com.
Tüm yazılımlarımızın iPhone, iPad, Andorid Tablet gibi mobil cihazlardan çalışmasına
olanaklı kılan, kullanıcıların masalarındaki bilgisayara olan bağımlılığını yok eden mobil
uygulamaları ülkemiz sağlık bilişiminin hizmetine sunduk: Sisomobile uygulamalarımızı
Hekimlerimiz hem Apple Store hem de Android Marketten ücretsiz olarak indirip
kullanabiliyorlar.
TS 13298 Belgeli ve çevre dostu Elektronik Belge Yönetim Sistemi: Sisoebys, e-imza
ve mobil-imza ile kurumların ıslak imzalı belge ihtiyacına son verdi. Android işletim
sistemine yönelik e-İmza ise TÜBİTAK ile birlikte firmamızca geliştirildi. Halen her türlü
Android cihazda çalışan e-imza'yı ülkemizin hizmetine sunduk.
Multifonksiyonel, Hasta Başı uygulamaları için geliştirilmiş, hastalar için eğlence aracı
(TV, Video, Internet, Oyunlar, Sosyal Paylaşım Siteleri, Yatak-Perde-Işık ayar, Doktor ya
da hemşire çağrı), Doktor ve hemşireler için yüz tanıma sistemi ile hasta başı uygulama
terminali: Sisopmi, 2 hafta önce Türkiye Bilişim Derneği'nin Yenilikçi Uygulama
ikincilik Ödülünü aldı.
Hastanelerin her birimini güven altına alan, RFID geçiş, konum takip, turnike,
yemekhane ve otopark takip sistemi, hasta ve sistem odaları ısı, nem, hareket, sel
sensörleri ile entgre: Sisoguard sağlık kurumlarının aşı dolapları ve sistem odaları için
ısı takip amaçlı olarak da kullanılıyor.
Bu son iki ürünün, yazılım yanı sıra, elektronik cihaz, devre ve bileşenleri firmamız
donanım AR-GE birimince geliştirildi.
Ülkemiz dışında, halen Kıbrıs Sağlık Bakanlığı’na tüm bağlı hastaneler firmamız
yazılımları ile sistemlerini yönetiyorlar. Azerbaycan'daki hastanelerde Azerice versiyonlarımız
çalışıyor. Hedefimiz dünya firması olmaktı. Bunu bir ölçüde başardık. Halen 4 farklı ülkedeki
uluslararası ihaleye teklif sunduk. Özellikle dünya bankası ya da yabancı fonlar ile desteklenen
uluslararası ihalelere katılım için CMMI - SPICE zorunluluğu var. Umuyorum ki, hem TSE hem
de TÜBİTAK'ın yardımı ile sistemlerimizi bu sistemler ile uyumlu hale getirip bu belgelere de
sahip olacağız. Çok kısa sürede de bu günlerde giremediğimiz tüm uluslararası projelere teklifler
sunabileceğiz ve ülkemizin gururu ve markası olacağız.
Kağıtsız hastane, günümüzde sağlık kuruluşları için en çok söz edilen konulardan biri.
Nedir kağıtsız hastane? Biz “Kağıtsız Hastane" kavramını nasıl anlıyoruz ve bir kurumun kağıtsız
hastane olması için neler yapıyoruz? İl bazlı çözümlerimiz için kağıtsız hastane ne anlama
geliyor?
Her şeyden önce sağlık kuruluşlarında kağıt kullanımını kaldırmaktan söz ediyoruz. Ancak
yerine ne koymalıyız ki, hem iş süreçleri, hem de hukuki açıdan her hangi bir soruna neden
olmayalım?
"Kağıtsız hastane", firmamızın çeyrek yüz yıllık birikimi ile söz konusu oldu. Bundan daha
da önemlisi, hastanelerin buna hazır hale gelmesi gerekli idi. Öyle ya, ihtiyaç duyulmayan bir
ürünü kullandıramazsınız. Bunu ihtiyaç haline getiren ve bu günkü şartları oluşturan; Sağlık
Bakanlığı'nın vizyonu ve uygulamaları oldu.
Kağıtsız hastane uygulaması, hem Sağlık Bakanlığımızın değerli yöneticilerinin önerileri,
hem de hastanenin o günkü sayın başhekiminin teşvikleri ile ilk kez Ankara Gazi Mustafa
Kemal Devlet Hastanesi’nde başlatıldı.
Başlıkların uzun olması nedeni ile hangi alanlarda hangi evrakların tek tek kaldırıldığını
anlatmaya ne yazık ki süremiz yetmez. Ancak, çarpıcı olanları anlatmak gerekir ise,
Kurum mobilize edildi, servislerde hemşireler başta iPad olmak üzere Android mobil
cihazlar kullanarak hasta başı işlemlerini yapmaya başladılar.
Sisopmi isimli hasta başı monitör sistem kuruldu. Hastalara eğlence amaçlı, doktor, hemşire
ve diğer sağlık personeline hasta başı HBYS uygulaması olarak kullanılmaya başlandı.
Hekimlerin Android tablet ve iPad'ler ile PACS görüntülerine erişmesi sağlandı.
EBYS kuruldu, TURKCELL mobil imza ile belgelerin imzalanması sağlandı.
Hastanın servise ilk kabulünden, ayrılmasına kadar süreçte yapılan işlemler, mobil cihazlarda
kullanılır hale getirildi. Örneğin hasta servise geldiğinde, ön değerlendirme formu iPad ile
doldurulmakta, hastanın resmi iPad ile çekilmektedir.
iPad'lerde Elektronik imza olmadığı için 7 inçlik Android cihazlar kullanıldı. Bu nedenle Sayın
Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürü'müzün teşviki ve TÜBİTAK’ın yardımı ile android
e-imza geliştirildi.
Hedefimiz, bu uygulamaların tamamını il genelindeki tüm hastaneleri tek bir sunucu
üzerindeki tek bir veri tabanı üzerinde toplayarak gerçekleştirmek. Bu amaçla
Kahramanmaraş’taki 3 hastane tek bir veri tabanında WEB tabanlı mimaride birleştirildi. Aynı
şekilde Sivas’taki 8 entegre ilçe hastanesi tek bir sunucu üzerinde çalışmak üzere birleştirildi.
Bu yıl başlarında faaliyetlerine başlayan Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri
Genel Müdürlüğü sektörümüzü disiplinize etmeye ve standartları yükseltmeye başladı. eSağlık Daire Başkanlığı Sağlık-Net projesini başarıya ulaştırırken, başında bu gün burada
bulunan Sayın Dr. Mahir Ülgü’nün bulunduğu Yazılım Standartları ve Akreditasyon Daire
Başkanlığı da özellikle son birkaç yıldır dilimizden düşmeyen bir soruna el attı. TSE'de,
katılımcıları arasında TSE ve TÜBİTAK yetkililerinin de olduğu yazılım firma temsilcileri ile konu ile
ilgili bir toplantı düzenledi. Toplantıya katılan biri olarak, hem Sağlık Bakanlığı hem de diğer
kurum yetkililerinin yaptıkları doyurucu sunumlar ile bu konudaki yol haritasının net olduğunu
gördüm. Bu konuda yayımlanacak bir standardın hem ülkemiz sağlık bilgi sistemine, hem de bu
konuda ciddi birikimleri olan ve teknolojiyi esas almış biz yazılım firmalarına katkıları büyük
olacaktır.

Download Report