Kasım - Murat Nehri Havzası Rehabilitasyon Projesi

MNHRP - Kasım- 2014 TUB Çalışma Raporu
1.
2.
Teslim edilen Bingöl-Merkez-Çapakçur, Bingöl-Genç-Vahkin, Bingöl –Ilıcalar-Göynük Çayı, ElazığPalu-Büyükdere, Elazığ-Palu-Sipini, MuĢ-Hasköy-Değirmendere, MuĢ-Varto-Alistan Mikrohavza
planlarının hizmet iĢleri muayene kabulleri yapılarak, ĠĢletme Müdürlükleri Onayı alınmıĢtır. Merkez
Uygulama Birimi onayına sunulmak üzere hazır hale getirilmiĢtir. Aralık Ayı ilk haftasında MUB
onayına sunulmak üzere gönderilecektir.
DSĠ 9. Bölge Müdürlüğü ile Bölge Müdürleri, Bölge Müdür Yardımcıları ve Teknik Elemanların
katılımıyla MNHRP kapsamında küçük ölçekli tarımsal sulama alt yapılarına dair yatırımların
gerçekleĢtirilmesine yönelik iĢbirliği protokolü çerçevesinde 03.11.2014 tarihinde toplantı
düzenlenmiĢtir. Toplantıda Murat Nehri Havzası Rehabilitasyon Projesinin amaç, ilke ve hedefleri ile
proje kapsamında Mikrohavza Planları yapılan Bingöl ve Elazığ Ġllerinde bulunan Mikrohavzalarda
küçük ölçekli sulama alt yapılarına ait yapılan projeler ve uygulanmasına baĢlanan yatırımlar sunum
ortamında anlatılmıĢtır. DSĠ ile protokol çerçevesinde, Mikrohavza Planlama sürecinde Sor-Sap-Çöz
toplantılarına katılım sağlama, sulama yatırımlarına mekan, zaman ve bütçe olarak karar alma,
planlama, projelendirme ve uygulamada destek verilmesi konularında kararlar alınmıĢtır. Mikrohavza
Planlarında yer alan sulama projelerinin sayısal ortamda DSĠ’ye verilerek 2015 yılı yatırım
programına teklif edilmesine karar verilmiĢtir. DSĠ ile planlaması yapılan ve yapılacak olan
mikrohavzalarda sel ve taĢkın kontrolü tesislerinin projelendirilmesi, erozyonun izlenmesi, izleme
değerlendirme konularında da sediment ölçüm istasyonlarının kurulumu, mevcut istasyon verilerinin
paylaĢımı ve kurulacak sediment ölçüm istasyonlarının DSĠ tarafından izlenebileceğine dair konularda
istiĢarelerde bulunulmuĢtur.
Foto: DSİ 9. Bölge Müdürlüğü İle Sulama İşbirliği Protokolü Toplantısı
3. DAP’a teklif edilen sulama projelerinden Elazığ'da 4 adet sulama projesi (Cumhuriyetçi, Tepecik,
Kartaldere, SarıkamıĢ-Kumla Kumyazı) tesisi gerçekleĢtirilmiĢtir. 2 adet sulama projesi (KuĢhane10000 m kapalı sistem) proje revize çalıĢmaları bitirilmiĢtir ancak tesis sezonu sonuna gelindiğinden
ihale edilememiĢtir. DAP kapsamında Elazığ Özel Ġdaresi tarafından 2015 yılında ihale edilerek tesisi
gerçekleĢtirilecektir. MuĢ Ġl’inde 3 adet sulama projesinin ve sulama projeleriyle bütünleĢik 3 adet
havuz tesis tamamlanmıĢtır.
Foto: Elazığ İli Büyükçay MH Tepecik Köyü’nde DAP-Elazığ İl Öz. İd. Tarafından yapılan kapalı
sistem sulama kanalları (Solda havalandırma rögarı-Sağda kapalı sistem su iletim hattı)
4. Bingöl Ġli’nde 32 adet 30-50 m3’lük havuzlar yaklaĢık 510.000TL bedelle ihale edilmiĢtir. Havuz
tesislerinden 3 Adet 30 m3, 17 adet 50 m3’lük havuzlar tamamlanarak muayene kabulleri yapılmıĢtır.
Yatırım tutarının 224.000,00TL’lik kısmının hakediĢi düzenlenerek ödemesi yapılacaktır. Elazığ’da 15
Adet sulama havuzu ve 2 adet havuz bakım –onarım iĢinin (165.000,00TL sözleĢme bedeli) I. Kısımda
yer alan KuĢhane Köyünde 2, GümüĢkaynak Köyünde 1, Kumla Köyünde 1, Kumyazı Köyünde 1 adet
olmak üzere 5 adet havuz tamamlanmıĢtır. SarıkamıĢ Köyünde havuz yerinde drenaj problemi
nedeniyle kazı çalıĢmaları bitirilememiĢtir. II. Kısımda yer alan Cumhuriyetçi Köyünde 4 adet,
Tepecik Köyünde 4 adet tesis, 2 adet onarım, Kartaldere Köyünde 1 adet havuzların kazıları yapılarak
blokaja hazır hale getirilmiĢtir. Tesis sezonu sonuna gelindiğinden 2014 yılında yapımı
tamamlanamamıĢtır. Yapımı tamamlanan I. Kısım 5 adet sulama havuzunun muayene kabulleri
yapılarak yaklaĢık 70.000TL’lik kısmı ödenecektir.
Foto: Elazığ Büyükçay MH Gümüşkaynak Köyü ve Kuşhane MH Kuşhane Köyünde yapılan havuzlar
5. Ġllerde hane izolasyonları tamamlanmıĢtır. Buna göre Elazığ’da Büyükçay ve KuĢhane
Mikrohavzalarında 156 Hane’de, Bingöl Lediz Mikrohavzasında 60 hanede, MuĢ Karakütük
Mikrohavzasında 15 hanede faaliyetler tamamlanmıĢtır. Proje bütçesinden yatırım tutarının
%70’lik kısmı olan 1.158.750,00TL kaynak kullanılmıĢtır. Faydalanıcılar tarafından 165.535,00TL
nakdi katkısı sağlanmıĢtır. Mikrohavza giriĢlerine mikrohavza giriĢ tanıtım tabelaları tesisi
gerçekleĢtirilmiĢtir.
Foto: Elazığ- Büyükçay MH-Giriş Tabelası
Foto: Muş-Karakütük MH Böğürdelen Köyü
Foto: Muş- Karakütük MH Böğürdelen Köyü Bina Mantolaması kontrolleri
6. Elazığ’da 90 adet güneĢ enerji ünitesinin montajı tamamlanmıĢtır. Muayene kabul akabinde
hakediĢ evrakları düzenlenerek ödemesi yapılacaktır. Bingöl Lediz MH’da 250 adet, MuĢ
Karakütük MH’da 100 adet faydalanıcıya tesis edilecek su ısıtma amaçlı güneĢ enerjisi sistemi
(GES) tesisleri tamamlanmıĢtır. Proje bütçesinden yatırım tutarının %70’lik kısmı olarak
537.440,00TL kaynak kullanılacaktır. Faydalanıcı katkısı olarak 86.500,00TL nakdi katkı
sağlanmıĢtır. Enerji alt planlarına dair yatırımlardan enerji tasarruflu soba (Kuzine) satın almaları
yapılmıĢtır. Bingöl’de 50 adet, MuĢ’ta 50 adet, Elazığ’da 155 adet kuzine soba alımı yapılmıĢtır.
Proje bütçesinden yatırım tutarının %70’lik kısmı olarak 93.600,00TL kaynak kullanılacaktır.
Faydalanıcı katkısı olarak 22.400,00 TL nakdi katkı sağlanmıĢtır.
Foto: Muş Karakütük MH Otaç Köyünde Kuzine Sobaların muayene kabulu
7. Ahır iyileĢtirme faaliyetlerine baĢlanmıĢtır. MuĢ Karakütük MH’da 40 adet ahırda çatı yapımı,
Elazığ KuĢhane ve Büyükçay mikrohavzalarında 66 ahırda, çatı, sıva, badana, boya, buzağılık
bölmesi, saman bölmesi, aydınlatma ve zemin düzeltme faaliyetleri tamamlanmıĢtır. Bingöl Lediz
MH’da 10 adet ahırda çalıĢmalara baĢlanamamıĢtır. Ahır tespitlerinin ve keĢif metrajların Kasım
ayı içerisinde yapılmıĢ olması yatırımların yıl içinde tamamlanamamasına neden olmuĢtur. Proje
bütçesinden %70’lik kısmı olarak Elazığ Büyükçay ve KuĢhane Mikrohavzalarında 101.000,00TL,
MuĢ Karakütük MH’da 40 adet ahır çatı yapımında 350.000,00TL kaynak kullanılacaktır.
Faydalanıcılar tarafından %30’luk katkı olarak 45.000,00TL nakdi katkı sağlanmıĢtır.
8. MuĢ Karakütük Mikrohavzası’nda fidan dikimi çalıĢmaları tamamlanmıĢtır. 210 hektar toprak
muhafaza ve erozyon kontrolü sahası ile 80 hektar bozuk alan ağaçlandırma sahalarına 142.300
adet fidan dikimi yapılmıĢtır. MeĢe rehabilitasyon çalıĢmaları olarak 60 ha alanda Canlandırma
Kesimi yapılmıĢtır. Bingöl’de 300 ha alanda 150 km terasa 72500 adet fidan dikimi yapılmıĢtır.
MeĢe rehabilitasyon çalıĢmalarının 100 ha alanda yapılması planlanmıĢtır. Ancak Bingöl ĠĢletme
Müdürlüğü tarafından sahayı gezen yüklenici ekiplerin hektara verilen 650-690TL’yi düĢük
bulmasından dolayı anlaĢma sağlanamadığı bildirilmiĢtir. Kesim ekipleri canlandırma kesimine
oldukça yüksek ücret talep etmektedirler (750-900TL/ha).
Foto: Muş- Karakütük MH Otaç Köyü ağaçlandırma sahası fidan dikimi
Foto: Otaç Köyü’nde fidan dikimi çalışmaları
Elazığ Büyükçay Mikrohavzası GümüĢkaynak, Tepecik ve SarıkamıĢ Köylerinde ve KuĢhane
Mikrohavzası KuĢhane Köyünde toplam 1000 ha toprak muhafaza ve erozyon kontrolü sahasına (510
km teras) 400.000 fidan dikimi yapılmıĢtır.
Foto: Elazığ Büyükçay Mikrohavzası Tepecik Köyü Fidan Dikimi Çalışmaları
9. MNHRP kapsamında Hüseyin KABAġ MHPE (2 Mikrohavza) ve Demeter Ormancılık-Arif SAĞIR (1
Mikrohavza) MHPE ile Bingöl-Solhan, Elazığ-Kovancılar ve MuĢ–Yaygın olmak üzere 3 Mikrohavzada,
Mikrohavza Planlama Sor-Sap-Çöz Toplantıları 13-24.10.2014 tarihleri arasında yapılmıĢtır. Toplamda 21
Köyde Hane anketleri yapılmaktadır. Ormancılık faaliyetleri yapılacak alanlar belirlenmiĢ olup, toprak
profilleri açılarak toprak numuneleri alınmıĢtır. Aralık ayı içerisinde 60. günde yapılması gereken ara
kontroller yapılacaktır. Ara kontrollerde Sor-Sap-Çöz toplantılarının bitirilmiĢ olması, faaliyet alanlarının
belirlenerek toprak örneklerinin alınmıĢ olması Ģartı aranmaktadır.
Foto: Bingöl-Solhan-Sülünkaş Köyü
Foto: Bingöl-Solhan-Sükyan Köyü-Ceviz Ağaçlandırması
10. Bingöl Merkez 85/1 No.lu Mikrohavza planlama hizmet alımı işi Bingöl Üniversitesine (Binuzal CBS)
Doğrudan sözleşme ile verilmiştir. Planlama kapsamında 18-20.11.2014 tarihlerinde Haziran, Erentepe,
Düzyayla, Gümüşlü, Kılçadır, Gürpınar, Olukpınar ve Yamaç köylerinde Sor-Sap-Çöz toplantıları
düzenlenmiştir.
Foto: Bingöl-Merkez 85/1 No.lu MH Yamaç Köyü Sor-Sap-Çöz Toplantısı
Foto: Bingöl Merkez 85/1 No.lu MH Kılçadır Köyü Sor-Sap- Çöz Toplantısı
11. Murat Nehri Havzası Rehabilitasyon Projesi (MNHRP) kapsamında IFAD I. İzleme ve Değerlendirme ziyareti
24-26 Kasım 2014 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. İzleme ve değerlendirme ziyareti IFAD Türkiye
temsilcileri Cüneyt OKAN ve Nedret DURUTAN OKAN’ın katılımıyla, Merkez Uygulama Biriminden Proje
Finans Uzmanı Ağaçlandırma Şube Müdürü M. Metin AVŞAROĞLU, Proje Kontrol Ziraat Mühendisi Bekir
KARPUZ, Havza Uzmanı Danışman Orman Mühendisi Ali Rıza UĞURELLİ, Taşra Uygulama Biriminde görevli
Proje Yön. Yrd. Şahin İNCEDEMİROĞLU, Elazığ-Bingöl-Muş İllerinde İşletme Müdürlüklerinde Görevli İl
Odak Noktaları, Proje İl Ekiplerinde görevli danışmanların katılımıyla gerçekleşmiştir.
Foto: IFAD İzleme Değerlendirme Ziyareti Toplantısı
Heyet tarafından proje baĢlangıcında yapılması gereken Baseline Survey’in (BaĢlangıç Verileri)
halen yapılamadığı, projenin izleme değerlendirmesinde IFAD tarafından bunun ciddi anlamda sorun
yaratacağı ve ÇEM tarafından biran önce çalıĢmalara baĢlanması gerektiği belirtilmiĢtir.
Projede gerçekleĢen yatırımların faydalanıcılar ve köyler üzerine etki ve sonuçlarının izlenmesinin
yapılıp yapılmadığı konusunda gerçekleĢen tartıĢma neticesinde; ġimdiye kadar izlemenin henüz sayısal
verilerle ortaya konulamadığı, ancak “yatırım tanıtım kartlarının” düzenlendiği, proje il ekiplerinde görevli
danıĢmanlar tarafından çeĢitli parametrelere yönelik tespit çalıĢmalarının baĢlatıldığı görülmüĢtür. Örnek
yatırım tanıtım kartları heyete ibraz edilmiĢtir.
Projede Elazığ ve MuĢ Ġllerinde sulama altyapı yatırımlarının DAP idaresi tarafından finanse
edildiği, proje bütçesinden havuzların ve damla sulama yatırımlarının yapıldığı belirtilmiĢtir. Bu tür sulama
yatırımlarının proje bütçesi kullanılarak da yapılabileceği belirtilmiĢtir. DSĠ ve Tarım ile yapılan
protokoller IFAD izleme değerlendirme heyetine ibraz edilmiĢtir.
Sulama havuzlarının kaç hane ya da faydalanıcıya fayda sağladığı, ne kadar alanı sulamaya açtığı,
tesisi esnasında maliyet paylaĢımının nasıl gerçekleĢtiği hakkında bilgi istenmiĢtir. Bunun üzerine Proje
Yönetimi; havuzların tesisinde %95-5 oranında maliyet paylaĢımının olduğunun, ihale bedelinin sadece
havuz, su giriĢ ve çıkıĢ yapılarını içerdiğini, %5’lik mali kısmın ise havuzdan-tarlaya kadar suyun borularla
iletiminin faydalanıcı tarafından gerçekleĢeceğini, ilgili yatırım tanıtım kartlarında bu bilgiye yer
verileceğini bildirmiĢtir. Her havuzun sulayacağı alan üzerine Mikrohavza planlarında net bir analiz
yapılmadığı ancak söz konusu analizin uygulama esnasında ortaya konularak raporlanacağı, faydalanıcı
sayılarının ise belirli olduğu belirtilmiĢtir.
Sera yatırımlarında maliyet paylaĢımının nasıl gerçekleĢtiği konusunda sorulan suale karĢılık;
Yatırımın bir bütün olarak değerlendirildiği, sera malzeme ve montajının proje bütçesinden, damla sulama,
toprağın hazırlanması, sera içi üretimde kullanılan fideler, bakım faaliyetlerinin faydalanıcı katkısı olarak
değerlendirildiği aktarılmıĢtır. Arpa ve Buğday iyileĢtirme ile diğer yem bitkileri, açık alanda sebze
üretimi, meyve bahçesi kurulumu yatırımlarında da sertifikalı tohum, fide ve fidanların proje bütçesinden
karĢılandığını, ekim, dikim, sulama, gübreleme, koruma (ihata), faaliyetlerinin faydalanıcıların ayni katkısı
ile gerçekleĢtirileceği ve bunun satın alma dokümanlarında maliyet paylaĢım tutanağı ile belgelendirilerek
arĢivlendiği bilgisi verilmiĢtir.
Ġlk olarak SarıkamıĢ Köyü Gelir getirici tür ceviz ağaçlandırma sahası gezilerek, yatırım hakkında
heyete bilgi verilmiĢtir. Daha sonra SarıkamıĢ Köyü’nde bina izolasyonları yapılan haneler gezilerek
faydalanıcılarla sohbet edilmiĢtir. SarıkamıĢ Köyü’nde tesis edilen sera gezilerek çiftçi ile bilgi
alıĢveriĢinde bulunulmuĢtur. Maliyet paylaĢımı konusunda sorulan suale, çiftçi; sertifikalı fide, damla
sulama tesisi, gübre ve ilaç ile iĢçilik olarak katkıda bulunduğunu bildirmiĢtir. SarıkamıĢ köy
kahvehanesinde Köylülerin katılımıyla sohbet gerçekleĢmiĢtir. Köy halkının proje hakkında görüĢleri,
projenin köye katkıları ve köy halkının projeye katılımları tartıĢılmıĢtır. Çiftçiler tarafından sulama
havuzlarının sulama sorunlarına tek baĢına cevap veremediği, SarıkamıĢ deresi üzerinde gölet tesis edilerek
köyün sulama sorunlarının çözülebileceği iletilmiĢtir. Bu soruya cevaben; gölet için dere çanağının uygun
olmadığı, bunun için planlama ekibi tarafından plana konu edilmediği ancak DSĠ ile yapılan protokol
gereği keĢif ve zemin etüdünün yapılarak, DSĠ tarafından SarıkamıĢ Köyü’nde Beyhan Barajı su rezervi ile
sulamaya açılan alan kapsamında kalıp kalmadığının sorulacağı iletilmiĢtir.
Foto: Sarıkamış Köyü Ceviz ağaçlandırma sahasında Foto: Bina Mantolama çalışmalarının incelenmesi
yapılan incelemeler
Kuşhane Köyü’nde iki faydalanıcıya tesis edilen ağıllar gezilmiştir. Ağılların direk ve çatı iskeletinin
ahşap olduğu için her yıl yenilenmesi gerektiği, bunun sürdürülebilir hale getirilmesi için demir profil ile
daha yüksek ve geniş iki adet ağıl iskeletine konu malzemenin proje bütçesinden karşılandığı, montaj ve
çatı brandasının ise faydalanıcı tarafından katkı şeklinde yaptırıldığı anlatılmıştır.
Foto: Heyetin Ahır ve Koyun ağıllarını incelemesi
Foto: Baltaşı Köyünde Çiftçilerle Sohbet
Foto: Kuşhane Köyünde demir malzeme ile ağıl tesisi
Ġzleme& Değerlendirme heyeti toplantılar ve arazi incelemeleri neticesinde aĢağıda belirtilen
konularda değerlendirmelerde bulunmuĢtur.
ORKÖY Dairesinin merkez uygulama birimi ve taĢra uygulama biriminin projede iĢlerliğinin
arttırılmasına,
Projeye sulama alt yapıları ve inĢaat iĢleri ile ilgilenecek, diğer kurumlarla teknik istiĢareyi
sağlayacak sulama uzmanı inĢaat mühendisinin, önce MUB’a daha sonra IFAD’a teklif edilmesine,
Proje Ġl Ekipleri ve proje çalıĢanlarına yönelik Ocak ayı içerisinde eğitimin proje yönetimine teklif
edilmesine,
Belirli aralıklarla proje il ekiplerine Nedret OKAN ve Cüneyt OKAN tarafından izleme
değerlendirme ve eğitim ziyaretlerinde bulunulmasına,
Sulama projelerinin, proje bütçesinden yapılarak, sulamaya ayrılan ödeneğin kullanılmasına,
Maliyet PaylaĢımı konusunda proje ikraz kurallarına uyulmasına, enerji yatırımlarında %30 olan
faydalanıcı katkısı oranının %20 seviyesine düĢürülmesinin önce proje yönetimine daha sonra IFAD’a
bildirilmesine,
Proje il ekiplerinin yatırımlara dair sonuç temelli, çıktı odaklı verilerin toplanarak yatırım tanıtım
kartlarının hazırlanması konularını içeren değerlendirmelerde bulunulmuĢtur.
Rapor tarafımızdan düzenlenmiştir.02.12.2014
Halim ÖZDEMİR
Bölge Müdür Yardımcısı/ MNHRP Proje Saha Yöneticisi
Şahin İNCEDEMİROĞLU
MNHRP Proje Yönetici Yardımcısı
Oğuz Kağan NARİÇİ
Orman Mühendisi