13. uluslararası doğu akdeniz aile hekimliği sempozyumu sonuç

13. Uluslararasıı Doğu Akdeniz Aile Hekimliği Sempozyumu
13th International Eastern Mediterranean Family Medicine Symposium
23-25 MAYIS 2014, ADANA
V T
T
V
ŞT
C
*
o Adana Aile Hekimleri Derneği (ADANAHED)
o Adıyaman Aile Hekimleri Derneği (ADAHED)
o Avrupa Aile Hekimliği Eğiticileri Akademisi (EURACT)
o Avrupa Genç Aile Hekimleri Hareketi (Vasco da Gama)
o Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı
o Çukurova Üniversitesi Adana Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü
o Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı
o Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Mezunları Derneği ( ukurova T
)
o Dünya Aile Hekimleri Birliği Doğu Akdeniz Bölgesi (Wonca EMR)
o Gaziantep Aile Hekimleri Derneği (GAHD)
o Hatay Aile Hekimleri Derneği (HAHED)
o Kahramanmaraş Aile Hekimleri Derneği (KAHED)
o Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı
o Kilis Aile Hekimleri Derneği (
AHED)
o Mersin Aile Hekimleri Derneği (MAHDER)
o Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı
o Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı
o Osmaniye Aile Hekimleri Derneği (OSAHED)
o Şanlıurfa Aile Hekimleri Derneği (Ş
)
o Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği (TAHUD) Adana Şubesi
o Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı
*alfabetik sıra ile yazılmıştır.
1
13. Uluslararasıı Doğu Akdeniz Aile Hekimliği Sempozyumu
13th International Eastern Mediterranean Family Medicine Symposium
T
T
Ö ÜŞ
V Ö
 Aile Hekimliği disiplininin özellikleri arasında; “hastaların akut ve kronik sağlık
sorunlarının aynı anda yönetimi” önemli bir yer tutmaktadır.
 Birden çok sağlık sorunu olan hastanın izlenmesi için en iyi donatılmış ve
konumlanmış olan hekim aile hekimidir.
 Aile hekimliğinde Akut ve Kronik Sağlık Sorunlarının Eşzamanlı Çözümü yani
“kapsamlı yaklaşım”, sağlık sonuçlarının iyileşmesi ile ilişkilidir.
 Kapsamlı hizmet sunumu ancak aile hekimlerinin güçlü olduğu bir sağlık hizmeti
sunum sisteminde gerçekleştirilebilir.
 Kronik hastalıklar Barbara Starfield tarafından yirmi birinci yüzyılın “Major epidemisi”
olarak belirtilmiştir.
 Sağlık Bakanlığı istatistikleri ve diğer çalışmalar kronik hastalıkların toplumumuzdaki
önemini çok açık bir şekilde vurgulamaktadır.
 1990’lı yıllarda yaşlılardaki hastalık yükünün yarısının nedeni bulaşıcı hastalıklar iken;
2020 yılında yarıdan fazlasının kronik hastalıklara bağlı olacağı düşünülmektedir.
 Bulaşıcı olmayan hastalıklar, önemli bir morbidite ve mortalite nedeni olup ölümlerin
2/3’ünden sorumludur.
 Önümüzdeki 10 yılda Afrika ve Doğu Akdeniz Bölgesi’nde artış beklenmektedir. Dört
majör hastalık grubu mortaliteden sorumludur: Kardiyovasküler hastalıklar, kanserler,
diyabet ve kronik akciğer hastalıkları.
 Dünya Sağlık Raporu (World Health Report) 2008’de, herkes için sağlık hedefine
ulaşılabilmesinde, birinci basamak sağlık hizmetlerinin önemi ve bu hizmetlere
duyulan ihtiyacın her zamankinden fazla olduğu vurgulanmıştır.
 Kapsamlı ve topluma-dayalı sağlık hizmeti ancak meslekler arası işbirliği ve ekip
çalışması ile başarılabilir.
 Kronik hastalık yönetiminde; Kronik bakım modeli, Hastalık yönetimi, Güdümlü bakım
modeli “guided-care model”, Bakım koordinasyonu, Hasta odaklı “sağlık evi”
uygulamaları, Entegre-elektronik hasta kayıt sistemi en çok kullanılan modellerdir.
 Hemşireler hasta bakımında anahtardır.
2
13. Uluslararasıı Doğu Akdeniz Aile Hekimliği Sempozyumu
13th International Eastern Mediterranean Family Medicine Symposium
 İyi planlanan ve nitelikli verilen doğum öncesi ve sonrası bakımla anne ve bebek ölüm
hızları düşürülebilmektedir.
 Aile hekimleri ve aile sağlığı elemanları, güvenilir ve tüm doğum kontrol yöntemleri
konusunda bilgili olmanın yanı sıra danışmanlık becerisini kazanmış olmalıdır.
 Çocuk istismarı ve ihmali olgularının erken tanısı ve önlenmesi açısından, birinci
basamak sağlık çalışanlarına büyük görevler düşmektedir.
 Büyümesi bozulmuş çocukları yönlendirmek ve tanısal işlemleri başlatmak konusunda
aile hekimlerine sorumluluk düşmektedir.
 Çocukluk çağı obezitesinin önlenmesi ve tedavi edilmesinde, aileler, öğretmenler,
okul yöneticileri ve okul sağlığı çalışanları birlikte çalışmalıdır.
 Metabolik Sendrom riskine sahip bireylerde farkındalığın arttırılması, diyabetin ve
kardiyovasküler hastalıkların önlenmesinde önemlidir.
 Temel özelliği hastalarına kişi merkezli ve hastanın gereksinimine göre sürekli sağlık
hizmeti vermeyi sağlamak olan aile hekimliğinde ev ziyareti yaparak hizmetin
devamlılığını korumak esas olmalıdır.
 Ciddi medikal tanı, kronik hastalık, aile yaşam döngüsünde değişim gibi birinci
basamakta
psikososyal
değerlendirme
gerektiren
durumlarda
psikososyal
görüşmelerden ve farklı tekniklerden (BATHE, sosyal sorun çözme terapisi, stres
yönetimi, bilişsel davranışçı terapi, aile danışmalığı vb.) yararlanabilmesi için aile
hekimine kayıtlı hasta sayısının Avrupa Ülkeleri standartlarında olması gerekmektedir.
 Sağlık Bakanlığına hizmet veren 35.500 pratisyen hekimin 21.000’i aile hekimidir. Acil
nöbetleri konusunda diğer 14.500 pratisyen hekimlerden yararlanılmalıdır. Büyük
hastanelerde 16.00–24.00 saatleri arasında ana branşlarda poliklinik hizmeti
verilmesi, acillere başvuruyu azaltacaktır. Kamu Hastaneler Birliği, acillerde ya da
hastanelerin diğer birimlerinde ihtiyaç duyduğu alanlarda, dışarıdan istihdam edeceği
(sözleşme yaparak) hekim ya da yardımcı sağlık personeli çalıştırabilir.
 Acil tıp hizmeti kendine has özelliklerinden dolayı popülist yaklaşımlardan uzak acil tıp
eğitimi almış acil tıp uzmanı tarafından verilmeli bu konuda vatandaşa da sorumluluk
yüklenmelidir.
3
13. Uluslararasıı Doğu Akdeniz Aile Hekimliği Sempozyumu
13th International Eastern Mediterranean Family Medicine Symposium
 Acil poliklinik hizmetlerine başvurunun neden bu kadar yüksek olduğu ile ilgili, tüm
taraflarca bir çalıştay yapılmalı ve sonucu kamuoyu ve T.C. Sağlık Bakanlığı ile
paylaşılması gerekmektedir.
 Aile Hekimliğiyle ilgili çıkarılması düşünülen tüm yasa ve yönetmeliklerde, ilintili tüm
STK ların aktif katılımı ile sürece katkıda bulunması sağlanmalıdır. Yasa ve
yönetmeliklerdeki muğlâk ifadeler çıkarılmalı ve gerek görev tanımı gerekse de
uygulanacak olan denetleme ve verilecek olan cezalarda keyfiyete açık hususlar
bulunmamalıdır.
 Sahada uygulama bütünlüğü sağlamak ve daha kaliteli ve iyi hekimlik için,
standartların ve kültürel ve sosyal yapımıza uygun klavuzların hazırlanarak
yayınlanması gerekmektedir.
4