Enerji ve Hukuk Sunumu

Kasım - 2014
Ankara / TÜRKİYE
6491 SAYILI TÜRK PETROL
KANUNU
Kasım - 2014
Ankara / TÜRKİYE
RUHSAT İŞLEMLERİ
Deniz
Offshore-2
Kara
Deniz
Ruhsat haritası uluslararası pafta sistemine göre düzenlendi.
Türkiye kara ve deniz olarak 2 bölgeye ayrıldı. Böylece 18 petrol bölgesi
sisteminden vazgeçildi. Deniz bölgeleri karasular ve münhasır ekonomik
bölge olarak 2 kısma ayrıldı.
1
ARAMA RUHSATI
Kara ve denizdeki farklı iş ve yatırım koşullarından
dolayı, Kanunda her iki alan için farklı düzenlemelere
yer verildi.
Kara ve Karasularında Ruhsat büyüklüğü;
Maksimum ruhsat büyüklüğü
(ortalama 56,000 hektar)
1/50.000
pafta
1/50.000’lik alan içerisinde olmak kaydıyla, minimum
ruhsat büyüklüğü 1/25 000 pafta (ortalama 15,000
hektar)
2
ARAMA RUHSATI
Münhasır Ekonomik Bölge içinde,
Maksimum 1 derecelik enlem ve boylam içinde kalan alan olarak
tanımlandı (ortalama 1 milyon hektar).
Minimum 1 derecelik enlem ve boylam içindeki 1/100.000 pafta
olarak tanımlandı (ortalama 250.000 hektar).
Arama Ruhsatları;
Ruhsatı alan şirket taahhüt ettiği araştırma, arama ve ruhsatta
keşfettiği petrolü üretme hakkına sahiptir.
Arama ve sondaj faaliyetleri için İlk ruhsat süreleri karalarda 5 yıl,
denizlerde 8 yıl olarak belirlenmiştir.
3
Ruhsat almak üzere başvuruda bulunan
şirketlerin talebinin değerlendirilmesi
Finansal Yeterliliği
Ekipman Yeterliliği
İnsan Kaynağı Yeterliliği
Yatırım Programı
ŞİRKETİN
Petrol ve Doğalgaz
Sektöründeki Deneyimi
Faaliyet Gösterdiği
Sektördeki Deneyimi
4
ARAMA RUHSATI
Karalarda en az bir kuyu açmak taahhüdü ile, 2 defa olmak
üzere 2’şer yıl,
Denizlerde en az bir kuyu açmak taahhüdü ile, 2 defa olmak
üzere 3’er yıl,
Keşif sonrasında bulunan petrollü sahanın tespit ve
geliştirebilmesi ve bulunan petrolün ticari hale getirilmesi için 2
yıl sürelerle uzatılabilmektedir.
5
ARAMA RUHSATI
Arama ruhsatı alınabilmesi için ruhsatı almayı hak eden
yatırımcı, ruhsatın ilk alınışında ve sonrasındaki uzatma
dönemlerinin her birisi için yıllar bazında gerçekleştireceği
iş programına karşılık gelen yatırımın %2’si oranında
teminat vermek zorundadır.
Denizlerdeki arama ruhsatlarında, kriterler aynı olmak
kaydıyla teminat oranı %1dir.
Aranmamış alanlarda ve geleneksel olmayan yöntemlerin
uygulanacağı yatırımlarda teminat oranı Bakanlık onayı ile
azaltılabilir.
6
İŞLETME RUHSATI
Arama ruhsatında bir keşif yapılması durumunda ruhsat sahibinin
keşfettiği sahanın büyüklüğüne göre işletme ruhsatı alma hakkı
vardır.
İşletme ruhsatı, 1/25.000’lik pafta büyüklüğünü aşmayacak şekilde
ve aynı pafta içerisinde doğu-batı, kuzey-güney hatlarıyla
belirlenmiş sınırlarda kalan birden fazla üretim sahasını içerebilir.
İşletme ruhsatının dışında kalan arama ruhsatı, yürürlükteki sürenin
sonuna kadar devam eder. İşletme ruhsatı, sahanın rezerv ve
üretim durumu dikkate alınarak azami 20 yıllık süre ile verilebilir.
İşletme ruhsatı süresi, en fazla 2 defa olmak üzere, her seferinde
10 yıl için sahanın üretim performansına göre uzatılabilir.
7
İŞLETME RUHSATI
Bir üretim sahası, uzatmalar dahil azami verilen
40 yıllık sürenin sonunda halen ekonomik
üretilebilecek rezervin bulunması halinde;
Öncelikle TPAO’ya teklif edilir. TPAO’nun işletme
ruhsatını istememesi durumunda müzayedeye
çıkılır.
8
DEVLET HİSSESİ
Üretilen ham petrol ve doğal gazın 1/8’i (%12,5)
Devlet Hissesi olarak alınır.
Devlet hissesi, ham petrol için varil başına
piyasa fiyatı, doğalgaz için ise metreküp başına
toptan satış fiyatı üzerinden nakit olarak alınır.
Bakanlık talep ederse, Devlet Hissesi ayni
olarak ham petrol ve doğalgaz şeklinde verilir.
9
VERGİLER
Devlet Hissesi hariç petrol hakkı sahipleri
tarafından ödenmesi gereken toplam vergi
(gelir vergisi + kurumlar vergisi) firma
gelirinin %55’ini geçemez.
Örnek:
%20 kurumlar vergisi,
%15 stopaj vergisi,
%2,5 hissedarların vergisi,
10
Günlük 1000 Varil Üretim Yapılan Bir Sahadan
Elde Edilebilecek Devlet ve Şirket Gelirleri
Hasılat ( 1000 varil x 100 $ varil )
100.000 $
Devlet Hissesi (% 12,5)
12.500 $
Yatırım Giderleri (varil başına 10 $ alınmıştır)
10.000 $
İşletme Gideri ( varil başına 15 $ alınmıştır)
15.000 $
Vergi Öncesi Gelir
62.500 $
Kurumlar Vergisi (% 20)
12.500 $
Kurumlar Vergisi Sonrası Gelir
50.000 $
Stopaj (% 15)
7.500 $
Toplam Gider
25.000 $
Toplam Devlet Payı
32.500 $
Şirketin Net Geliri
42.500 $
Toplam Devlet Payı = Devlet Hissesi + Kurumlar Vergisi + Stopaj’dan oluşmaktadır.
Tabloda 1 varil ham petrol fiyatı 100 $, günlük üretim 1000 varil
üretilebilir rezerv 10 milyon varil olarak kabul edilmiştir.
ve toplam
11
Ham Petrol ve Doğalgaz Üreten Yakın Coğrafyamızdaki
9 Ülkede Yatırımcıdan Alınan Devlet Paylarının
Karşılaştırılması
Devlet Payı
(% )
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
Yemen
Ukraine
UAE
Türkiye
Russia
Qatar
Kazakhstan
Iran
Georgia
Azerbaijan
0
12
SERMAYE YATIRIMI VE KÂR TRANSFERİ
Yabancı yatırımcılar, yaptıkları yatırımlarına tekabül eden
yatırım sermayelerini, üretime geçtikten sonra
devlet
hissesini ödemek kaydıyla yurtdışına transfer edebilirler.
Transfere konu olan sermayenin geri alınmasına kadar
yatırımcı her türlü gelir vergisinden muaftır.
Gelir ve Kurumlar vergisi, stopaj, devlet hissesi, harç vb.
ödenmesi şartıyla yabancı Petrol Hakkı sahipleri tescil
edilmiş yatırım sermayelerini aşan karlarını yurtdışına
transfer edebilirler.
Yerli yatırımcılar yatırımlarını geri alıncaya kadar Devlet
Hissesi hariç her türlü Gelir ve Kurumlar vergisinden muaftır.
13
TEŞVİKLER
Türk Karasularında çalışacak yabancı bandıralı sismik gemi ve sondaj
platformları Kabotaj Kanunu’ndan muaf olarak faaliyet gösterebilirler.
Petrol faaliyetleriyle ilgili anlaşma ve sözleşmeler damga vergisinden
muaftır.
Arama faaliyetlerindeki müteahhitlik hizmetlerinde elde edilen gelirlere
uygulanacak gelir vergisi tutarı oranı % 5’tir.
Petrol işlemlerinde kullanılan ve yurtdışından ithal edilen malzeme ve
ekipmanlar ithalde alınan Gümrük vergisi ve harçlardan iş makinaları ve
akaryakıt Özel Tüketim Vergisi’nden (ÖTV) ve KDV’den muaftır.
Toptan satış yapan doğalgaz üreticileri için depolama zorunluluğu yoktur.
14
TEŞVİKLER
Malzemeler
Vergiler
Arama
Üretim
Muhafaza Borusu
Muaf
KDV muafiyeti
KDV var
Sondaj kulesi ve
ekipmanı
Muaf
KDV muafiyeti
KDV var
Sismik ekipman
Muaf
KDV muafiyeti
KDV var
Matkap
Muaf
KDV muafiyeti
KDV var
Araç
Muaf
KDV muafiyeti
KDV var
Kimyasal
Muaf
KDV muafiyeti
KDV var
Sözleşme
----
Damga vergisi
muafiyeti
Damga vergisi
muafiyeti
Muaf
ÖTV ve KDV
muafiyeti
ÖTV muafiyeti
Yatırım Garantisi
----
Mevcut
----
Kamulaştırma
----
Mevcut
Mevcut
Mal ve Hizmet Alımı
----
Mevcut
Hayır
Yakıt
15
TEŞVİKLER
Petrol işlemleri için gerekli olan arazi özel mülkiyete konu ise
ruhsat sahibi anlaşma yoluyla araziyi edinebilir. Anlaşmazlık
durumunda ise Petrol Hakkı sahibinin başvurusu üzerine
Bakanlık
tarafından
‘’Kamu
Yararı
Kararı’’
alınarak
Kamulaştırma Kanunu’na göre arazinin kamulaştırılması
yapılabilir.
Arazinin kamulaştırma bedeli ruhsat sahibi tarafından ödenir.
Arazinin kullanım hakları ruhsat süresinin sonuna kadar devam
eder. Ruhsat süresi sonunda arazinin mülkiyeti Hazine’ye geçer.
Petrol faaliyetlerinde 6 ay ve daha kısa süre çalışacak yabancı
personel için 4817 Sayılı Çalışma Kanunu’ndan istisna olarak
Enerji Bakanlığı’nca izin verilir.
16
KAZANILMIŞ HAKLAR
Mevcut arama ruhsat sahibinin talebi halinde, Kanun ve Yönetmelikte
belirlenen usul ve esaslar doğrultusunda hak sahibine aynı ruhsatın
yeniden verilmesi konusu Geçici Madde ile düzenlenmiştir.
Bu düzenleme kapsamında, ruhsatlarını Kanundaki pafta sistemine
göre yeniden almak isteyen ruhsat sahipleri, ruhsatta taahhüt
edecekleri iş ve yatırım programı karşılığı ödemeleri gereken
teminatları vermeleri halinde, bu ruhsatlar kendilerine yeni bir ruhsat
olarak karada 5 yıl, denizde ise 8 yıl süre ile verilebilecektir.
PİGM’in
değerlendirmesi
sonucunda
pafta
sistemine
uyumlaştırılamayan ruhsatlar Yönetmelikte yapılan düzenleme
doğrultusunda bir defaya mahsus olmak üzere 2 yıl süreyle
uzatılabilecektir.
17
SONUÇ
GÖRÜLDÜĞÜ ÜZERE TÜRK PETROL KANUNU;
REKABETİ ÖN PLANA ÇIKARMAKTADIR.
PROGRAMI GERÇEKLEŞTİRMEYİ ÖN PLANA
ÇIKARMAKTADIR.
YATIRIMCIYA CİDDİ TEŞVİKLER GETİRMEKTEDİR.
18
ÇEKİNCE, ENDİŞE VE TAVSİYELERİMİZ
PETROLÜN KÜRESEL ANLAMDA STRATEJİK ÖNEME SAHİP OLMASI
YANINDA ÜLKEMİZİN AYRICA %90 ORANINDA DIŞA BAĞIMLILIĞI DA
BU ÖNEMİ DAHA DA ARTIRMAKTADIR. YERLİ KAYNAKLARIN
EKONOMİYE KAZANDIRILMASI İÇİN DEVLETİN SEKTÖRDE OLMASI
KAÇINILMAZDIR.
KURULUŞUNDAN BU YANA, ÜLKE SINIRLARI İÇERİSİNDE ARAMA
ÖNCESİ YATIRIMLAR VE SONDAJLI ARAMALARIN % 70’TEN
FAZLASINI GERÇEKLEŞTİREN TPAO’NUN BU FAALİYETLERİNİ
YÜRÜTEMEZ
ŞEKİLDE
YAPILANDIRILARAK
İŞLEVSELLİĞİNİN
AZALTILMASI VE ÖZELLEŞTİRİLMESİ FİKRİ PETROL ARAMACILIĞINA
CİDDİ DARBE OLACAKTIR.
TPAO, DEVLET ADINA ULUSAL VE ULUSLARARASI ALANDA PETROL
ARAMA, ÜRETİM VE PAZARLAMA ZİNCİRİNDE YER ALMALIDIR.
ENTEGRE BİR YAPIYA KAVUŞMASI BEKLENEN TPAO’NUN, GİDEREK
TERSİNE YAPILANMASI VE BİR MİLLİ PETROL ŞİRKETİ YAPISINDAN
ÇIKMASI SIKINTIDIR.
19
ÇEKİNCE, ENDİŞE VE TAVSİYELERİMİZ
TÜRK PETROL KANUNU’NU UYGULAMAKLA GÖREVLİ OLAN VE BU
KANUN İLE CİDDİ SORUMLULUKLAR YÜKLENEN PİGM’İN
PERSONEL ALT YAPISI VE TEKNİK DONANIMI OLUŞTURULMALIDIR.
KANUN KAPSAMINDA BAZI ALANLARIN ARAMA BAŞVURUSUNA
KAPATILARAK AÇIK ARTIRMAYA ÇIKARILMASINI ÖN GÖREN
KANUN MADDESİ, RUHSATLANDIRMA ESASLARINA AYKIRILIK
TEŞKİL ETMEKTE VE ÇİFTE STANDART OLUŞTURMAKTADIR.
PETROL
ARAMA
FAALİYETLERİ
DİĞER
EKONOMİK
FAALİYETLERDEN ÇOK FARKLI OLARAK YÜKSEK RİSK, TECRÜBE
VE ALT YAPI GEREKTİRMEKTEDİR. BU NEDENLE, MİLLİ
MENFAATLERE UYGUNLUK VE TECRÜBE ESAS OLMALIDIR.
ORMAN SAYILAN YERLERE İLAVE OLARAK, MİLLİ PARKLARDA
DAHİ PETROL ARAMA VE ÜRETİMİ YAPILMASINI ÖN GÖREN KANUN
MADDESİ SAKINCALIDIR.
20
ÇEKİNCE, ENDİŞE VE TAVSİYELERİMİZ
BÖLGE SINIRLAMASI ANLAYIŞININ TERKİ İLE, BAZI
BÖLGELERİN RUHSATLANDIRMADA TAM KAPASİTEYE
ULAŞMASI
BEKLENİRKEN
BAZI
ALANLARDA
FAALİYETLERİN
HİÇ
OLMAMASI
RİSKİ
KANUN
FELSEFESİNE TERSTİR.
KANUNDA YERLİ İSTİHDAMI VE YERBİLİMCİLERİN SÖZ
SAHİBİ OLMASINI TEŞVİK EDİCİ HUSUSLARIN YER
ALMAMASI ÖNEMLİ BİR EKSİKLİKTİR.
BİR ŞİRKETİN SAHİP OLABİLECEĞİ ARAMA RUHSATI
SAYISINDAKİ KISITLAMA KALDIRILARAK, TEK BİR
ŞİRKETİN TEKEL OLUŞTURABİLECEK ŞEKİLDE TÜM
ÜLKE KARA VE DENİZ ALANLARINDA HAK SAHİBİ
OLMASININ RİSKİ YARATILMIŞTIR. BU RİSK ÜLKE
21
ENERJİ GÜVENLİĞİYLE DOĞRUDAN İLİNTİLİDİR.
SON SÖZ
TÜRK PETROL KANUNU ÇALIŞMALARININ HER
AŞAMASINDA ÜLKE MENFAATLERİ
DOĞRULTUSUNDA,GÖRÜŞ ÜRETEN TÜM
PAYDAŞLARIN VE ÖZELLİKLE SİVİL TOPLUM
ÖRGÜTLERİNİN BUNDAN SONRAKİ MEVZUAT
ÇALIŞMALARINDA KURUMSAL
HAFIZA/TECRÜBELERİNE DANIŞILMASININ
ÖNEMLİ OLDUĞUNU BİR KEZ DAHA
VURGULUYORUZ.
22
Kasım - 2014
Ankara / TÜRKİYE

Download Report