HAVA HARP OKULU 6’NCI ULUSAL SALON MODEL UÇAK YARIŞMASI – 2015 GENEL AÇIKLAMALAR Yarışma Tarihi : 22 Mart 2015 Pazar Yarışma Sahası : HHO Kapalı Spor Salonu Yarışma Kategorileri : 1 - Lastik Motorlu F1L/EZB Sınıfı Çubuk Modeller (Gençler, Yetişkinler, Ustalar) 2 - Lastik Motorlu Gövdeli Modeller (Gençler, Yetişkinler, Ustalar) 3 - Lastik Motorlu F1D Sınıfı Çubuk Modeller (Ustalar) 4 - Serbest Kategori Müracaatlar : 1. Müracaatlar yaş gurubu dikkate alınarak değerlendirilecektir. Gençler : 17 yaş ve altı. (22/03/1998 tarihi ve sonrasında doğanlar) Yetişkinler : 18(dahil) – 22(dahil) yaşlar arası. Ustalar : 23 yaş ve üstü olarak uygulanacaktır. Not : Küçüklerin üst kategorilerde yarışma isteklerinde beyan esastır. (İsteyen genç veya yetişkin yarışmacı ustalar sınıfında yarışabilir.) Baş Hakem : Masa Hakemleri : Jüri Üyeleri : Yarışma Programı : 09:00 - 09:45 Kayıt ve antrenman uçuşları 09:45 – 10:00 Açılış Konuşması (Havacılık Kulübü Sorumlu Subayı) 10:00 - 10:45 Birinci uçuşlar 10:45 - 11:45 F1D Kategorisi Birinci, İkinci ve Üçüncü uçuşlar 11:45 - 12:30 İkinci uçuşlar 12:30 - 13:00 F1D Kategorisi Dördüncü uçuşlar 13:00 - 13:45 Üçüncü Uçuşlar 13:45 - 13:55 Ara 13:55 - 14:40 Dördüncü Uçuşlar 14:40 - 15:00 F1D Kategorisi Beşinci uçuşlar 15:00 - 15:45 Beşinci uçuşlar 15:45 - 16:15 Ara 16:15 - 16:45 Ödül Töreni Hava Harp Okulu Komutanının Konuşması (Emirlerine maruzdur.) 16:45 – 17:30 Konukların uğurlanması YARIŞMA KURALLARI 1. KATEGORİLER İLE İLGİLİ KURALLAR: A. FAI-F1L (EZB) SINIFI MODEL: Tanım: Tek kanatlı ve tek motorlu, uçuş kabiliyetini sabit kaldırıcı yüzeylerle sağlayan çubuk gövdeli modellerdir. 1-Kanat açıklığı maksimum 458mm, kanat eni maksimum 78mm olmak zorundadır. 2-Yatay dengeleyici alanı, kanat alanının %50’sinden büyük olamaz. 3-Modelin inşaatında sadece balsa ve yapıştırıcı kullanılabilir. Pervane şaftı, lastik kancası, sürtünme azaltıcı malzemeler ( pul, boncuk) yüzey bağlantı parçaları ve ek destekleri bunun dışındadır. 4-Gerdirme ve destek için balsa çıta dışında malzeme kullanılamaz. 5-Motor çubuğu masif ahşap ve tek parça olmalıdır. 6-Kuyruk çubuğu masif ahşap ve tek parça olmak zorundadır. İstenirse kuyruk çubuğu motor çubuğundan ayrı yapılıp motor çubuğuna ilave edilebilir. 7-Motor çubuğu ve kuyruk çubuğunun tamiri için kullanılacak parçaların toplamı 1cm den uzun olamaz. 8-Tüm pervane balsa levhadan yapılmalıdır. 9-Uçuş sırasında modelin geometrisini ve pervane torkunu değiştirecek hiçbir mekanizma kullanılamaz. Uçuş sırasında, lastik kuvvetine ve hava direncine bağlı olarak meydana gelen esnemeler kabul edilir. 10-Modelde kaplama malzemesi olarak, (*)ticari olarak satılan herhangi bir kaplama malzemesi (kâğıt veya plastik malzeme) kullanılabilir, mikrofilm kullanılamaz. 11-Modelin ağırlığında herhangi bir sınırlama yoktur. (*) Ticari olarak satılan kaplama malzemesi: Sipariş ile özel üretilmeyen, iç veya dış piyasadan tedarik edilebilen standart malzemedir. B. GÖVDELİ MODEL: Tanım : uçuş kabiliyetini sabit kaldırıcı yüzeylerle sağlayan gövdeli modellerdir. 1- Model; Kanadı yere paralel iken 60cm x 60cm bir kutunun içine sığmalı, bu boyutları aşmamalıdır. 2- Modelin lastik motoru, kapalı bir gövde içerisinde bulunmalı ve gövde lastik motorun etrafını tamamen kapatmalıdır. 3- Gövde kesiti ölçüleri 3 cm x 5 cm, kesit uzantısı da 8cm'den az olmamalıdır. 4- Kesit önünde ve yanlarında kabin camları olmalıdır. Kabin camları şeffaf malzeme ile kaplanmış olmalıdır.Eğer modelin tamamı şeffaf kaplı ise kabin kısmı bir hat ile belirlenmelidir. Bu iş, kalem, boya veya kâğıt şerit ile yapılabilir. 5- Tüm inşaatta ahşap malzeme kullanılmalıdır. Pervane şaftı, lastik kancası, sürtünme azaltıcı malzemeler ( pul, boncuk) yüzey bağlantı parçaları bunun dışındadır. 6- Kaplama malzemesi olarak; mylar, kondansatör kağıdı, pelur, japon kağıdı (Esaki,Japico) kullanılabilir. 7- Her türlü pervane kullanılabilir. 8- İniş takımı opsiyoneldir ancak iniş takımı bulunan model +10 puan ile yarışmaya başlar. İniş takımı gövdeye sabit olmalı, model yerdeyken modeli taşıyacak kalınlıkta tel veya ahşap malzemeden yapılmış olmalıdır. Seyyar iniş takımı kullanılıyorsa uçuş süresince iniş takımının model üzerinde bulunması gerekir. Tekerleğin çapı 19mm den az olamaz. Ekstra puan için saha hakemine yarışmacı beyanı esastır. C. SERBEST KATEGORİ: Tanım : Uçuş kabiliyetini sabit kaldırıcı yüzeylerle sağlayan bütün model çeşitleridir. 1- Model; Kanadı yere paralel iken 60cm x 60cm bir kutunun içine sığmalı, bu boyutları aşmamalıdır. 2- Her türlü pervane kullanılabilir. 3- Ağırlık sınırlaması yoktur. 4- Model imalatıyla ilgili kısıtlama yoktur. A.B.1. FAI-F1L (EZB) SINIFI , GÖVDELİ MODELLER ve SERBEST KATEGORİ MODELLERİNDE YARIŞMANIN İCRASI İLE İLGİLİ KURALLAR A. Uçuş Sayısı: Yarışmacıya beş resmi uçuş hakkı tanınacaktır. Resmi uçuşlar programda belirtilen periyot içinde uçulmak zorundadır. Beş resmi uçuştan en iyi 3'ü değerlendirmeye girecektir. 09:00-09:45 arasında kayıtlar, yarışmacı grupları ve hakem eşleşmeleri kontrol edilecektir. B. Resmi Uçuşun Tanımı: İlk 15 saniye içinde bir sona erdirilebilir. Süresi 15 saniyeden az olan bir uçuş gecikmeli uçuş sayılacak ve beş resmi uçuşun her biri için bir gecikmeli uçuşa izin verilecektir. Gecikmeli uçuşlar toplama dahil edilmeyecektir. C. Uçuşun Başlatılması: a. Yarışmacı, modelini elden bırakmak suretiyle yarışı başlatır. b. Model uçuş için serbest bırakıldıktan sonra Yarışmacı ve Hakem uçuş sahasının belirtilen bölgesine çekilmelidir. c. Lastik motorun kurulması yarışmacı veya yardımcı tarafından yapılır. Her yarışmacının, bir adet yardımcı bulundurma hakkı vardır. Ç. Model Sayısı: Model sayısında kısıtlama yoktur. Tüm modeller kayıtlar esnasında numaralandırılacaktır. D. Çarpışmada Kural: İki model arasında uçuşta bir çarpışma olması halinde yarışmacıların her biri, çarpışma anı ile uçuşun sona ermesini takip eden iki dakika arasındaki zaman aralığı içinde, o ana kadar yapılan uçuşun resmi uçuş sayılması veya uçuşa yeniden başlaması şıklarından birini tercih edecektir. Yeniden başlama uçuşu bir sonraki resmi uçuştan önce yapılmalıdır. E. Modelin Yönlendirilmesi: Modelin rotasını değiştirmek veya uçuş alanının başka bir kısmında uçmasını sağlamak üzere ipe bağlanmış bir uçan balon veya bir sopa kullanılabilir. a. Modele yön verme işlemi sadece, modelin, binanın duvarları, çatısı veya diğer modellerle çarpışmasını önlemek amacıyla uygulanmalıdır. Modelin hareketleri esas itibariyle yatay bir düzen içinde yapılmalıdır. Not: Şayet bir zaman tutucu, bir modelin irtifa değişikliğinin yarım metreye veya her 25 metrelik irtifa için bir metreye yaklaştığı (hangisi daha büyükse) kanısındaysa, yarışmacıyı ikaz edecektir. Zaman tutucunun, ikazını dikkate almayan bir yarışmacının uçuşu sona erdirilecektir. b. Modelin uçuş yönünü değiştirmek veya başka bir uçuş alanında uçmasını sağlamak üzere, bağlı olduğu ip veya sopa 2 ile 8 metre uzunluğunda olan bir balon veya balonlar kullanılabilir. Yön verme teşebbüsünün zaman sınırlaması veya sayıca yasaklaması yoktur, ancak bütün yön değiştirmeler modelin ön kısmından yapılacak ve asla arkadan yapılmayacaktır. c. Yön verme esnasında pervane ip/balon(lar)/sopa ile temas edebilir ve dönüşü durabilir. pervane durur durmaz, kronometrede görülen toplam zamandan çıkartılacak olan, toplam pervane duruş süresini tespit etmek üzere ikinci bir kronometre (tercihen biriken zamanı kaydeden çift düğmeli bir kronometre) kullanılmalıdır. ç. Eğer yön verici, yön verme işleminden sonra pervaneyi serbest bırakmazsa, iki kronometre birden durdurulacak ve pervane durma süresi yukarıda açıklandığı gibi çıkartılacaktır. d. Yön verme esnasında, başka bir model tarafından faul yapılmadıkça, uçuş tekrarına müsaade edilmeyecektir. e. Yön verme kararı yarışmacının sorumluluğudur ve kendisi tarafından yapılmalıdır. Fiziki özürlü bir yarışmacı, yarışma görevlileriyle koordine ederek yerine bir başkasının vermesini sağlamalıdır. f. Kullanılan yön verme malzemelerini gözetlemek ve diğer modelleri tehlikeye sokacağını yarışmacıya ikaz etmek, zaman tutucularının sorumluluğundadır. Eğer diğer modellere yön verici tarafından faul yapılmışsa, faul yapılan yarışmacının ilave bir uçuş isteme hakkı vardır. Eğer uçuş alırsa bu onun o uçuşundaki puanı olacaktır. Yarışmacı bu hakkını, uçuşu sona erdikten sonra iki dakika içinde zaman tutucuları nezdinde kullanılmalıdır. Yarışmacı eğer yeniden başlamayı seçerse, uçuşunu bir sonraki resmi uçuş başlamadan önce yapılmalıdır. F. Sıralama: Her yarışmacının en iyi üç uçuşunun toplamı sıralamadaki yerini tayin edecektir. Beraberlik halinde dördüncü en iyi uçuş hesaba katılır ve beraberlik devam ederse aynı şekilde diğer en iyi uçuş nazarı dikkate alınır. G. Zaman Tutma: Uçuşlarda, kronometresi veya saniyenin en az 1/5 ‘ini kaydeden zaman ölçü aleti olan zaman tutucu tarafından zaman tutulacaktır. Her uçuşta zaman tutmaya model serbest bırakıldığı anda başlanacaktır. Zaman tutma; a. Model salonun döşemesi üzerinde hareketsiz kaldığında (tekerleksiz modellerde), tekerlekli modellerde yere değdiği anda (tekrar uçmazsa) b. Modelden herhangi bir parça kopup ayrıldığında c. Model döşeme ve benzeri hareketi durdurucu yer dışında, binanın herhangi bir yerine temas ederse sona erecektir. Not: Bu durumda hakemler, yer değiştirici hareket sona erdikten sonra 10 saniye daha zaman tutmaya devam edecektir. 10 saniye sonunda model hala binaya temas ettiği noktada durmaya devam ederse, zaman tutma durdurulacak ve 10 saniye uçuş zamanından çıkarılacaktır. Model binaya temas ettiği noktadan 10 saniyeden önce kurtulursa zaman tutma normal olarak devam edecektir. C. FAI-F1D SINIFI ÇUBUK MODEL : Tanım : Sadece kapalı alanda uçan, uçması için gereken enerjiyi lastik motordan alan tek kanatlı (monoplane) modellerdir. 1-Kanat açıklığı maksimum 550mm olmak zorundadır. 2 - Kaldırıcı yüzeylerin maksimum eni(Wing or stab Chord) 200 mm olmak zorundadır. 3 - Maksimum stab açıklığı(Stab. Span) : 450 mm olmak zorundadır. 4 - Lastiksiz minimum uçak ağırlığı : 1,2 g, maksimum yağlanmış lastik ağırlığı : 1,0 g olmak zorundadır. dışındadır. 5 - Kaplama malzemesinde sınırlama yoktur. 6 - Pervane ahşap malzemeden inşaat yapılmış olmalıdır.Ahşap plaka malzemeden yapılamaz. C.1. FAI-F1D SINIFI ÇUBUK MODELDE YARIŞMANIN İCRASI İLE İLGİLİ KURALLAR Uçuş sayısı : (Round sayısı) Bu kategori 5 round (Uluslararası yarışmada 6 round) olarak icra edilir. Yarışmacının en iyi 3 round (Uluslararası yarışmalarda 2 round) uçuşunun toplamı skor olarak kaydedilir. Yarışmacı her roundda sadece bir resmi uçuş yapabilir. Resmi uçuşun tanımı : Sadece 60 saniyeyi geçen uçuşlar resmi uçuş olarak adlandırılabilir. İlk 60 saniyede uçuş fiziksel bir yöntem ile sonlandırılabilir. Her 5 round da (Uluslararası yarışmada 6 round),60 saniyeyi doldurmayan veya fiziksel bir yöntem ile sonlandırılan uçuş,aynı round içinde tekrar edilebilir. Model sayısı: Yarışmacı istediği sayıda model ile yarışmaya iştirak edebilir. Çarpışma durumu : Havada iki modelin çarpışması durumunda,her iki yarışmacı da iki durumdan birine karar vermelidir. a) Çarpışmaya kadar olan uçuş süresi, b) Uçuşun sekteye uğradığı anı takip eden 2 dakikalık sürenin bitimindeki uçuş süresi. Yarışmacı,bu sürelerin avantajına olan birini o round resmi puanı olarak kabul edebilir. Bunun dışında yarışmacı ister ise uçuş tekrarı yapabilir.Ancak uçuş tekrarı aynı round içinde olmalı, round bitmemiş olmalıdır. Yönlendirme : Modelin rotasını değiştirmek veya uçuş alanının başka bir kısmında uçmasını sağlamak üzere ipe bağlanmış bir uçan balon veya bir sopa kullanılabilir. a)Modele yön verme işlemi sadece, modelin, binanın duvarları, çatısı veya diğer modellerle çarpışmasını önlemek amacıyla uygulanmalıdır. Modelin hareketleri esas itibariyle yatay bir düzen içinde yapılmalıdır. Not: Şayet bir zaman tutucu, bir modelin irtifa değişikliğinin yarım metreye veya her 25 metrelik irtifa için bir metreye yaklaştığı (hangisi daha büyükse) kanısındaysa, yarışmacıyı ikaz edecektir. Zaman tutucunun, ikazını dikkate almayan bir yarışmacının uçuşu sona erdirilecektir. (Bu irtifada salonumuz olmadığından yurtiçi yarışmalarda dikkate alınmaz) b)Modelin uçuş yönünü değiştirmek veya başka bir uçuş alanında uçmasını sağlamak üzere, bağlı olduğu ip veya sopa 2 ile 8 metre uzunluğunda olan bir balon veya balonlar kullanılabilir. Yön verme teşebbüsünün zaman sınırlaması veya sayıca yasaklaması yoktur, ancak bütün yön değiştirmeler modelin ön kısmından yapılacak ve asla arkadan yapılmayacaktır. c)Yön verme esnasında pervane ip/balon(lar)/sopa ile temas edebilir ve dönüşü durabilir. pervane durur durmaz, kronometrede görülen toplam zamandan çıkartılacak olan, toplam pervane duruş süresini tespit etmek üzere ikinci bir kronometre (tercihen biriken zamanı kaydeden çift düğmeli bir kronometre) kullanılmalıdır. d) Eğer yön verici, yön verme işleminden sonra pervaneyi serbest bırakmazsa, iki kronometre birden durdurulacak ve pervane durma süresi yukarıda açıklandığı gibi çıkartılacaktır. e) Yön verme esnasında, başka bir model tarafından faul yapılmadıkça, uçuş tekrarına müsaade edilmeyecektir. f) Yön verme kararı yarışmacının sorumluluğudur ve kendisi tarafından yapılmalıdır. Fiziki özürlü bir yarışmacı, yarışma görevlileriyle koordine ederek yerine bir başkasının vermesini sağlamalıdır. g) Kullanılan yön verme malzemelerini gözetlemek ve diğer modelleri tehlikeye sokacağını yarışmacıya ikaz etmek, zaman tutucularının sorumluluğundadır. Eğer diğer modellere yön verici tarafından faul yapılmışsa, faul yapılan yarışmacının ilave bir uçuş isteme hakkı vardır. Eğer uçuş alırsa bu onun o uçuşundaki puanı olacaktır. Yarışmacı bu hakkını, uçuşu sona erdikten sonra iki dakika içinde zaman tutucuları nezdinde kullanılmalıdır. Yarışmacı eğer yeniden başlamayı seçerse, uçuşunu bir sonraki resmi uçuş başlamadan önce yapılmalıdır. Klasman : Yarışmacıların en iyi 3 uçuş (Uluslararası yarışmada 2 uçuş) sürelerinin toplamı final puanını belirler. Eşitlik durumunda en iyi 4 uçuş (Uluslararası yarışmada 3 uçuş) toplamı ile birinci belirlenir. Uçuş süresi : Uçuş,iki zaman tutan hakem tarafından,saniyenin 1/100 birimini okumaya haiz mekanik veya dijital kronometre ile kayıt altına alınır. Zamanlama,modelin salıverildiği anda başlar.Ancak şu durumlarda zamanlama bozulabilir : a) Modelin yere temas etmesi, b) Modelin üstüne bir şey düşmesi veya modelden bir parçanın düşmesinde, c) Modelin,uçuş yapılan salonun bir yerine çarpması veya takılması durumlarında. Bu durumların herhangi birinin oluşması halinde hakemler,olayın cereyan ettiği ilk 10 saniye kronometreyi durdurmayacak, a) Eğer model bu sürede kendini kurtarıp uçmaya devam eder ise uçuş sonundaki süreyi resmi uçuş süresi olarak kaydedeceklerdir. b) Eğer model uçamaz ise,10.(uncu) saniyede kronometreyi durduracak ve okudukları süreden 10 saniye düştükten sonra kalan süreyi resmi uçuş süresi olarak kaydedeceklerdir. Yardımcı sayısı : Her yarışmacı bir yardımcı bulundurmak ve kullanmak hakkına sahiptir. Uçuşun başlaması / Elden çıkarma : a) Yarışmacı ,modeli ayağı salon zeminine basacak şekilde elden bırakır. b) Lastiği,yarışmacı kurmak zorundadır. c) Yardımcı uçuş esnasında uçuş alanına giremez.Ancak,yarışmacı,yönlendirme esnasında yardımcısından yardım isteyebilir. Tavan yüksekliği sınıflandırması : Yarışma aşağıdaki tavan yüksekliklerinden birinde icra edilir: a) Kategori I : 8 metreden az, b) Kategori II : 8 metre ile 15 metre arası, c) Kategori III : 15 metre ile 30 metre arası, d) Kategori IV : 30 metreden yüksek. Tavan yüksekliği, zemin ile dikey olan en yüksek tavan mesafesidir.Bununla beraber 15 metre çapında bir daire yatayda bina parçalarından birine çarpmayacak şekilde açıklık olmalıdır.