VERİLER VE VERİLERİN TOPLANMASI Belge incelemesi • Belge incelemesi, araştırılması istenen konu hakkında bilgi içeren yazılı, görsel ya da işitsel materyallerin çözümlenmesidir. • Bu yaklaşım, gözlem ve görüşmenin olanaklı olmadığı durumlarda tek başına veri toplama aracı olarak kullanılabileceği gibi gözlem ve görüşme verileri desteklemek ve araştırmanın geçerliğini artırmak amacıyla da ek bilgi kaynağı olarak da kullanılabilir. • Araştırmalarda hangi belgelerin veri kaynağı olarak kullanılabileceği araştırmanın sorunu ve amaçlarıyla ilişkilidir. – Örneğin örgütsel iletişimle ilgili bir araştırmada, kurumun misyon tanımı, yıllık kurum raporları, kurum içi ve dışı yazışmalar, bölümler arası yazışmalar, insan kaynakları hedefleri, halkla ilişkiler belgeleri, kurumsal yayınlar ya da basın açıklamaları gibi belgeler veri kaynağı olarak kullanılabilir. Araştırmalarda kullanılabilecek veri kaynakları • Nitel araştırmalarda, belgeler iki türde toplanabilir. – Birincisi, araştırma konusunun geçmişi ya da tarihsel süreci bulguların yorumlanmasında önemli olduğunda arşiv verileri, araştırmada belge olarak kullanılmaktadır. – İkincisi ise, araştırmanın veri toplama sürecinde çekilen fotoğraflar, katılımcılarla yapılan görüntü ve ses kayıtları ya da katılımcıların çizimleri gibi araştırmacı tarafından kaydedilen veriler, araştırmada doküman olarak kullanılabilir. • Belgeler elektronik biçimde de elde edilebilir. • Kurumların web sayfaları, e-postalar ya da bloglar gibi çeşitli türde veriler araştırmalarda kullanılabilir. • Elektronik internet’in hipermetinsellik temelinde yapılandığı için araştırma konusuna ilişkin başka kaynaklara erişim de kolaylaşmaktadır. • Elektronik ortamda hem arşiv hem de e-postalar ya da çevrimiçi tartışma gruplarında gerçek zamanlı verilere ulaşılabilmenin kolay olmasıdır. • Bununla birlikte, elektronik veri kullanılırken mutlaka bir kopyası çıkarılarak ayrı bir bilgisayarda ya da taşınabilir diskte saklanması gereklidir çünkü araştırmacının elinde olmayan nedenlerle teknik olarak verinin silinmesi ya da hasar görmesi olasıdır. • Belge incelemesi süreci aşamaları – belgelere ulaşma, – özgünlüğünün kontrol edilmesi – kullanım izinlerinin alınması, – belgelerin anlaşılması, – çözümlenmesi • Belgelere Ulaşma: Bu aşamada, incelenecek konuya ilişkin belgelere gereksinim olup olmadığı, nerelerden ve kimlerden elde edileceği hakkında bazı kararlar verilmektedir. Bu aşamadaki kararlar, araştırmacının fazla veriyle uğraşmamasına da yardımcı olmaktadır. • Belgelerin Özgünlüğünün Kontrol Edilmesi ve Kullanım İzinlerinin Alınması: – Bu aşamada, ulaşılan belgelerin doğruluğu ve güvenirliği kontrol edilir. – Özgünlüğü kontrol edilmeyen belgeler, daha sonra etik sorunlar ortaya çıkartabilir. – Bunun sonucunda araştırmanın ve araştırmacının güvenirliği de sorgulanabilir. • Belgelerin özgünlüğü kontrol edilirken; • belgelerde kapsanan verilerin araştırma konusuyla ilgili olup olmadığı, • verilerin hangi kaynaklardan (birincil/ikincil) elde edildiği, • belgelerde değiştirme ya da tahribat olup olmadığı, • yazarların kimlikleri, • nerede ve ne zaman yayınlandığı • aynı olguya ait farklı kaynaklardan elde edilen belgeler arasında tutarlılığa ilişkin sorgulamalar – Belgelerin özgünlüğünü kontrol eden araştırmacı, belgeyi sağlayan kişi ya da kurumlardan da belgelerin araştırmada nasıl kullanılacağına ilişkin gerekli izinleri de almalıdır. • Belgelerin Anlaşılması ve Çözümlenmesi: – Bu aşamada belgeler okunarak, verilerin sınıflandırılması ve çözümlemesi yapılmaktadır. – Araştırmacı, araştırmayı yalnızca belgelere dayalı olarak gerçekleştirecekse, bu belgelerin birbirleriyle karşılaştırmalı olarak çözümlenmesi gerekmektedir. – Aynı olguya ilişkin farklı belgeler arasında tutarlılık düzeyi ve belirli olaylara ilişkin farklı bakış açıları sorgulanmalıdır. – Araştırmanın amacına göre kapsamlı bir içerik çözümlemesi yapılmalıdır. – Elde edilen belgeler gözlem ve görüşme gibi başka veri toplama araçlarıyla birlikte kullanılıyorsa, burada da tüm verilerin birbirleriyle karşılaştırmalı olarak çözümlenmesi gerekir. • Veriyi Kullanma: – Belgelerin bir araştırmada kullanılması belirli kurum ya da kişileri zor durumda bırakmayacak biçimde gizlilikleri korunmalıdır. – Gerçek isimler yerine takma isimler kullanılmalıdır. – Tanımlamalar ya da betimlemeler içinde ilgili kişi ya da kurumların gizliliği hakkında da dikkat etmek gerekmektedir. VERİLERİN KAYDEDİLMESİ • NOT ALMA VE FİŞ KULLANMA ÖNEMLİ. • 1. DOĞRUDAN NOT ALMA( AYNEN AKTARMA): kaynaktaki özgün yapı, içerik ve ifadenin aynen aktarılmış şeklidir bu notlar “... ” içine alınmalı • 2. Dolaylı not (dolaylı aktarma): ANA FİKRİ AL, KENDİ İFADESİ İLE YAZ, TIRNAĞA GEREK YOK. 14 NOT ALIRKEN TEMEL İLKELER • 1. Amaca uygunluk • 2. Kaynağa uygunluk • 3. Gerçeğe uygunlık 15
© Copyright 2024 Paperzz
