Ekli Dosyayı İndir

Trafik Mühendisliğine Giriş
Prof.Dr.MustafaKARAŞAHİN
Trafik Nedir?
• İnsanların ve/veya
eşyaların bir yol
boyunca hareketidir.
?
Trafik Problemi
• Trafik Problemi: Trafik
miktarı ile yol kapasitesi
arasındaki dengesizlik
sonucu oluşan, trafik
sıkışıklığıdır. Trafik
sıkışıklığı, yeni bir
problem değil. Roma
İmparatorluğu
döneminde dahi
yaşanmıştır.
Trafik Mühendisliği
• İnsanların ve eşyaların emniyetli, ekonomik ve
konforlu hareketi için, trafik planlaması,
karayollarının tasarımı, otopark planlaması ve
trafik düzenlemesi yapan mühendislik birimidir.
• Disiplinlerarası bir alandır: İnşaat mühendisliği,
Şehir Planlama, davranış bilimleri, istatistik,
kontrol mühendisliği, endüstri mühendisliğinin ilgi
alanına girmektedir.
Trafik Mühendisliğinin Uğraş Alanı
• Genel olarak karayolu trafiği olarak algılanır.
(1970 li yılların yaklaşımında sadece otomobil,
ticari
taşıtlar,
tramway,
otobüs
vb.).
Karayollarında araç trafiğinin hızlı akması, esas
problem olarak algılanmakta ve bu amaçla yayalar
için altgeçit ve üstgeçit yapılarak yaya hareketi
sınırlandırılmıştır.
• Ancak, son yıllarda planlamada yayalar, motorsuz
araçlar (bisiklet), iki tekerlekli motorlu araçlar da
dikkate alınmaktadır.
Trafik Mühendisliğinin Amacı
•
•
•
•
•
Emniyetli,
Güvenli,
Ekonomik,
Güvenli
Hızlı
Olarak insanların ve eşyaların taşınmasını
sağlamaktır.
Hangi sorulara cevap arar?
• Yapılacak veya iyileştirilecek yol kaç şeritli olacaktır?
• Mevcut yapıların kapasitesi nedir? Kapasitesi nasıl
artırılabilir?
• Talep tahminine göre ulaştırma ypılarının
değerlendirilmesi.
• Proje hızı veya kesim hızı ne olmalıdır?
• Sıkışıklık nasıl azaltılabilir?
• İnsanlar ve/veya eşyalar bir noktadan diğer noktaya
nasıl hızlı,güvenli ve ekonomik bir şekilde taşınabilir?
(Ağ tasarımı ve mod seçimi)
Trafik Mühendisliği Problemlerine
Çözüm Yaklaşımı
• Mevcut durumun tespiti ve bu duruma çözüm
üretmenin yanında gelecek tahmini yaparak,
geleceğe de hizmet verecek çözümler üretmek.
Ancak, bugün için düşünülen gelecek çözümleri,
çok daha erken demode olabilir.
• Önce arazide veriler toplanır ve daha sonra ofiste
analiz edilerek, çözümler üretilir (Simülasyon,
proje vb). Çözümlerin uygun olanı arazide
uygulanır.
Trafiğin Oluşturduğu Olumsuzluklar
•
•
•
•
Gürültü
Kaza
Çevre kirliliği
Yenilemeyen
kaynakların kullanımı
(benzin, LPG ve mazot)
Kaza Sayıları
Yerleşim Yerine Göre Trafik Kazaları
Taşıt Cinslerine Göre Kaza Oranı
Gürültüyü Azaltmak İçin
• Daha düşük hızlarla
seyir,
• Daha az gürültülü
araçların kullanımı,
• Gürültü perdeleri
kullanımı gerekir
Zararlı Etkiler Nasıl Azaltılabilir?
• Park yerlerinin
işletilmesi
Zararlı Etkiler Nasıl Azaltılabilir?
• Bireysel motorlu araç
trafiği alanının
sınırlandırılması
• Bisiklet teşviki (düz
arazide 5 km ye kadar
en hızlı ulaşım aracı)
Zararlı Etkiler Nasıl Azaltılabilir?
• Lokal sürüş yasakları
• (Bazı kesimlerde
araçların girişi
yasaklanabilir)
İtalya’ da küçük bir kasabada motosikletler için
gece geçiş yasağı
Zararlı Etkiler Nasıl Azaltılabilir?
• Yaya trafiğinin teşvik
edilmesi
(Masrafsız,
sağlıklı, altyapıya ihtiyaç
duymaz)
• Yaya gitmenin süresi,
şehirlerdeki
otomobil
seyahat
hızı
ile
kıyaslandığında
çoğu
zaman
çok
kısa
olmaktadır.
• Yayalar ikinci sınıf olarak
görülmektedir.
Zararlı Etkiler Nasıl Azaltılabilir?
• Fiyat politikası (sıkışıklık
fiyatlandırması, çevre
yollarının
ücretlendirilmesi)
Trafik Mühendisliğinin Elemanları
•
•
•
•
•
•
•
Trafik çalışmaları ve özellikleri
Performans değerlendirmesi
Tesis tasarımı
Trafik kontrolü
Trafik işletmesi
Ulaştırma sistem yönetimi
Akıllı ulaşım sistemleri (ITS)
Trafik çalışmaları ve özellikleri
• Karayolu trafiğinin değişik özelliklerini ölçme
ve değer atama ile ilgilenilir. Trafiği karakterize
eden veriler toplanır ve trafik hacmi, talep, hız,
seyir süresi, gecikme, kazalar ve başlangıç/son
noktaları, mod dağılımı belirlenir.
Performans değerlendirmesi
• Tesisleri bir bütün veya kesim olarak işletme
özelliklerini puanlar ve performans kalitesi
veya «hizmet düzeyi» ni belirler.
Hizmet
düzeyi
Mükemmel
İyi
Normal
Kabul edilebilir
Sıkışık
Çok sıkışık
Tesis tasarımı
• Karayollarının geometrik ve fonksiyonel
tasarımını yapar; yapısal projelendirme (köprü,
tünel vb.) ile ilgi alanı dışındadır.
Trafik kontrolü
• Trafik
mühendisinin
en
önemli
görevlerindendir.
Sürücü ve yayalarla,
işaretler, ışıklı uyarılar ve sinyalizasyon ile
iletişim kurarak trafiği düzenler.
Trafik işletmesi
• Ulaştırma sistemlerinin işletmesi üzerinde
kararlar verir.
• Örneğin, bölünmemiş yolun, tek yöne
çevrilmesi, banket (kaldırım kullanımı) vb.
Ulaştırma sistem yönetimi
• Ağın optimum kullanımı için önlemler alır.
Örneğin, yüksek doluluklu araçlara ayrı şerit
tahsis etme, bisiklet ve motorsiklet trafiğine
öncelik verme, taşıt doluluğunu artırmak için
yöntemler geliştirme, ücretlendirme vb.
Connecticut, ABD’ de Şehirlerarası
Interstate 91 (I-91) karayolunda
“high-occupancy vehicle lane
(yüksek doluluklu taşıt şeritleri)
Akıllı Ulaşım Sistemleri (ITS)
• Modern telekomünikasyon olanaklarını
kullanarak, trafik yönetimini sağlamaktır.
• Örneğin değişken mesaj sistemi, ücret
toplama, trafik kurallarına uyumu denetleme
vb.
Farklı Ulaştırma Sistemler için Alan
Gereksinimi
Otomobil
Otobüs
Bisiklet
Kapasiteler
•
•
•
•
•
•
•
•
Bir otoyol şeridi: 2200 otomobil/şerit/saat
Bir kentiçi ana arter: 800 otomobil/şerit/saat•
Otomobil doluluğu: 1.1 yolcu/ otomobil
3 şeritli otoyol: 7260 yolcu/saat e kadar
1 otobüs şeridi 100 otobüs/hour
3 otobüs şeridi 3(50)(100)=15,000 yolcu/st
Hafif raylı sistem= 20,000 yolcu/saat
Metro (2 dakika sefer arlığı ile) 30(2,000) = 60,000
yolcu/saat
Kaynaklar

Download Report