("Sl. vesnik na RM", br.63/2000- osnoven tekst)
Izmeni: ("Sl.vesnik na RM", br. 29/2002, 43/2002, 49/2003, 81/2008 i 158/2010)
ZAKON
ZA FONDOT ZA OSIGURUVAWE NA DEPOZITI
1. OP[TI ODREDBI
^len 1
So ovoj zakon se osnova i se ureduva raboteweto i organizacijata na
Fondot za osiguruvawe na depoziti.
^len 2
Fondot za osiguruvawe na depoziti (vo natamo{niot tekst: Fond) go
osnova i e vo sopstvenost na Republika Makedonija.
Fondot e praven sledbenik na Fondot za osiguruvawe na {tedni
vlogovi.
^len 3
Fondot ima svojstvo na pravno lice.
Sedi{teto na Fondot e vo Skopje.
^len 3-a
Fondot e specijalizirana finansiska institucija koja gi
obes{tetuva osigurenite depoziti vo bankite, filijalite na stranskite
banki i {tedilnicite, vo koi nastanal rizi~en nastan, soglasno ~len 9 stav
1 od ovoj zakon.
2. DEPOZITI [TO SE PREDMET NA
OSIGURUVAWE
^len 4
Bankite, filijalite na stranskite banki i {tedilnicite osnovani vo
Republika Makedonija se dol`ni vo Fondot da gi osigurat depozitite.
Pod depoziti vo smisla na ovoj zakon se podrazbiraat denarskite i
deviznite depoziti, transakciskite smetki, depozitite vrzani za pari~ni
karti~ki i devizni prilivi na fizi~kite lica (vo natamo{niot tekst:
depozit).
Vo slu~aj na obes{tetuvawe od strana na Fondot, poedine~nite
depoziti na edno lice vo edna banka, filijala na stranska banka ili
{tedilnica se smetaat za edinstven depozit.
^len 4-a
Guvernerot na Narodnata banka na Republika Makedonija }e donese
re{enie za zabrana za pribirawe na depoziti na banka, filijala na stranska
banka ili {tedilnica koja e isklu~ena od ~lenstvo vo Fondot poradi
nepla}awe na premija.
^lenstvoto vo Fondot prestanuva i vo slu~aj koga guvernerot na
Narodnata banka na Republika Makedonija }e donese re{enie za ukinuvawe
na dozvolata za osnovawe i rabotewe na banka, filijala na stranska banka
ili {tedilnica.
Fondot gi osiguruva vkupnite depoziti vo bankite, filijalite na
stranskite banki i {tedilnicite deponirani do denot na kone~nosta na
re{enijata od stavovite 1 i 2 na ovoj ~len.
3. SREDSTVA
^len 5
Pari~nite sredstva na Fondot iznesuvaat najmalku 4% od vkupnite
depoziti vo bankite, filijalite na stranskite banki i {tedilnicite vo
Republika Makedonija.
Pod pari~ni sredstva na Fondot se podrazbiraat sredstvata koi se
nao|aat na smetkite na Fondot vo Narodnata banka na Republika
Makedonija, smetkite na Fondot vo delovnite banki, pari~nite sredstva
investirani vo hartii od vrednost i pari~nite sredstva investirani vo
derivativni finansiski instrumenti.
Fondot e dol`en da go odr`uva nivoto na sredstvata od stavot 1 na
ovoj ~len.
Koga sredstvata na Fondot }e go nadminat nivoto od stavot 1 na ovoj
~len, Upravniot odbor na Fondot mo`e da donese odluka za prestanok na
obvrskata za pla}awe na premija vo Fondot od strana na bankite,
filijalite na stranskite banki i {tedilnicite.
Po isklu~ok od stavot 4 na ovoj ~len, bankite, filijalite na
stranskite banki i {tedilnicite pla}aat premija vo periodot koga se pod
dopolnitelni merki prezemeni od strana na guvernerot na Narodnata banka
na Republika Makedonija soglasno so ~lenot 133 od Zakonot za bankite ili e
vovedena administracija soglasno so ~lenot 139 od Zakonot za bankite.
Premijata se pla}a po stapka utvrdena od strana na Upravniot odbor na
Fondot.
^len 6
Sredstvata na Fondot se formiraat od osnova~kiot vlog, naplata na
premii za osiguruvawe na depozitite i prihodi od plasmani.
Sredstvata so koi raspolaga Fondot mo`e da gi plasira vo:
1) hartii od vrednost izdadeni od strana na Republika Makedonija i
od Narodnata banka na Republika Makedonija so rok na pristignuvawe do
{est meseci od nivnoto steknuvawe od strana na Fondot;
2) dol`ni~ki hartii od vrednost izdadeni od stranski dr`avi,
centralni banki ili javni me|unarodni finansiski institucii, rangirani
od strana na najmalku dve me|unarodno priznati agencii za ocenka na
kreditniot rizik vo edna od dvete najvisoki kategorii, vo visina na
osigurenite depoziti {to glasat na stranska valuta;
3) fju~ersi, opcii i terminski dogovori kaj depozitni institucii
rangirani od strana na najmalku dve me|unarodno priznati agencii za ocena
na kreditniot rizik vo edna od dvete najvisoki kategorii, vo visina od 2%
od sredstvata na Fondot.
Sredstvata na Fondot mo`at da se koristat samo za obes{tetuvawe na
osigurenite depoziti i za pokrivawe na tro{oci na rabotewe na Fondot.
^len 7
Za osiguruvawe na depozitite Fondot naplatuva premija od ~lenkite
na Fondot po stapka najmnogu do 0,7% godi{no od vkupnite depoziti vo
sekoja banka, filijala na stranska banka i {tedilnica.
Na~inot, rokot na pla}awe i visinata na premijata od stavot 1 na ovoj
~len ja utvrduva Upravniot odbor na Fondot.
Vo slu~aj na docnewe so uplatata na premiite od stavot 1 na ovoj ~len,
Fondot presmetuva i naplatuva zakonska zatezna kamata.
Vo slu~aj na nepla}awe na premija od stavot 1 na ovoj ~len vo period
od {est meseci ednopodrugo, prestanuva ~lenstvoto vo Fondot.
Fondot e dol`en vedna{ da ja izvesti Narodnata banka na Republika
Makedonija za slu~aite od stavovite 3 i 4 na ovoj ~len.
Sredstvata uplateni vo Fondot od strana na bankite, filijalite na
stranskite banki i {tedilnicite po osnov na premii se nepovratni.
Novoosnovanite banki, filijali na stranski banki i {tedilnici se
dol`ni pri za~lenuvaweto vo Fondot da uplatat vlezna premija vo visina od
1% od osnova~kiot kapital.
^len 8
Dokolku na Fondot mu nedostasuvaat sredstva za isplata na
osigurenite depoziti, Fondot obezbeduva dopolnitelni sredstva preku:
1) dopolnitelni uplati od bankite, filijalite na stranskite banki i
{tedilnicite, no ne pove}e od trikraten iznos na premiite uplateni vo
mesecot koj mu prethodi na mesecot vo koj guvernerot na Narodnata banka na
Republika Makedonija go donel re{enieto od ~lenot 4-a stav 2 na ovoj zakon;
2) zadol`uvawe vo zemjata i stranstvo;
3) pozajmici od Buxetot na Republika Makedonija.
Dopolnitelnite uplati od stavot 1 to~ka 1 na ovoj ~len bankite,
filijalite na stranskite banki i {tedilnicite se dol`ni da gi uplatat na
smetkata na Fondot najdocna vo rok od osum dena od denot na dostavuvaweto
na presmetkata do bankite, filijalite na stranskite banki i {tedilnicite
od strana na Fondot.
4. OBES[TETUVAWE NA DEPOZITITE
^len 9
Fondot zapo~nuva so obes{tetuvaweto na osigurenite depoziti vo
rok od 20 dena od denot na kone~nosta na re{enieto na guvernerot na
Narodnata banka na Republika Makedonija od ~lenot 4-a stav 2 na ovoj zakon.
Vo isklu~itelni okolnosti, Fondot mo`e da go prodol`i rokot od
stavot 1 na ovoj ~len za najmnogu deset dena.
Fondot gi obes{tetuva osigurenite depoziti, no ne pove}e od
denarska protivvrednost na 30.000 evra po depozit vo edna banka, filijala
na stranska banka ili {tedilnica presmetani po sredniot kurs na
Narodnata banka na Republika Makedonija na denot na kone~nosta na
re{enieto od ~lenot 4-a stav 2 na ovoj zakon.
Vo iznosot od stavot 3 na ovoj ~len se presmetuva glavninata na
depozitot, dogovorenata presmetana i pripi{ana kamata i nepristignatata
kamata do denot na kone~nosta na re{enieto od ~lenot 4-a stav 2 na ovoj
zakon.
Na denot na kone~nosta na re{enieto od ~lenot 4-a stav 2 na ovoj
zakon depozitite vlo`eni vo devizi se konvertiraat vo denari po sreden
kurs na Narodnata banka na Republika Makedonija.
Obes{tetuvaweto na denarskite i deviznite depoziti se isplatuva vo
denari.
Vo slu~aj na somnevawe deka pobaruvawata na deponentite na
~lenkite na Fondot proizleguvaat od transakcii povrzani so perewe pari
ili finansirawe na terorizam, isplatata na pobaruvawata na deponentite
nema da se izvr{i se do pravosilnosta na sudskata odluka za povrzanosta na
transakcijata so perewe na pari ili finansirawe na terorizam.
5. DEPOZITI [TO NE SE OBES[TETUVAAT
^len 10
Fondot ne gi obes{tetuva slednite depoziti:
1. Depoziti na koi im bile dadeni privilegirani kamatni uslovi,
razli~ni od onie objaveni vo bankata, filijalata na stranskata banka ili
{tedilnicata;
2. Depoziti na sopstvenici na nad 5% od akciite so pravo na
upravuvawe so bankata, filijalata na stranskata banka ili {tedilnicata;
3. Depoziti na ~lenovi na organite na upravuvawe na bankata,
filijalata na stranskata banka ili {tedilnicata;
4. Depoziti na rodnini od prv stepen na deponentite od to~kite 2 i 3
na ovoj ~len;
5. Depoziti koi se povrzani so transakcii so koi se vr{elo perewe
pari dokolku prekr{itelot e osuden i kaznata e vo sila.
Vo slu~aj koga deponentot ima obvrski kon bankata, filijalata na
stranskata banka ili {tedilnicata vkupniot iznos na depoziti na
deponentot se namaluva za iznosot na obvrskite na deponentot kon bankata,
filijalata na stranskata banka ili {tedilnicata.
Vo slu~aj na zaedni~ki depozit se smeta deka delovite na vlo`uva~ite
se ednakvi ako vo dogovorot poinaku ne e opredeleno.
Pri utvrduvawe na iznosot od ~lenot 9 stav 3 na ovoj zakon se zema
predvid u~estvoto na sekoj deponent vo zaedni~kata smetka.
6. ORGANI NA FONDOT
^len 11
Organi na Fondot se: Upraven odbor i direktor.
^len 12
Upravniot odbor e sostaven od pet ~lena imenuvani od Vladata na
Republika Makedonija i toa tri na predlog na ministerot za finansii, eden
na predlog na guvernerot na Narodnata banka na Republika Makedonija i
eden na predlog na Zdru`enieto za bankarstvo i osiguruvawe koj treba da e
od redot na stru~ni lica od oblasta na bankarstvoto i finansiite i koj ne
smee da e ~len na organ na upravuvawe ili vraboten vo banka, filijala na
stranska banka ili {tedilnica.
Upravniot odbor donesuva podzakonski akti so koi se ureduva
raboteweto na Fondot.
^lenovite na Upravniot odbor se imenuvaat za period od ~etiri
godini.
Za svoeto rabotewe Upravniot odbor e odgovoren pred Vladata na
Republika Makedonija.
^len 13
Direktorot na Fondot go imenuva Vladata na Republika Makedonija
za period od ~etiri godini.
^len 14
^lenovite na Upravniot odbor i direktorot na Fondot se
razre{uvaat pred istekot na mandatot za koj se imenuvani, ako se osudeni za
krivi~no delo protiv imotot ili za prekr{ok od oblasta na finansiskoto
rabotewe, na na~in i na postapka kao i za nivnoto imenuvawe.
^len 15
Raboteweto i organizacijata na Fondot se ureduvaat so statut na
Fondot. Statutot go donesuva Upravniot odbor.
Vladata na Republika Makedonija dava soglasnost na statutot na
Fondot.
Vladata na Republika Makedonija gi potvrduva finansiskiot plan i
godi{nata smetka na Fondot.
7. IZVE[TAI
^len 16
Fondot izgotvuva polugodi{ni i godi{ni izve{tai za raboteweto.
Fondot e dol`en da go objavi godi{niot izve{taj za raboteweto vo najmalku
edno od sredstvata za javno informirawe.
Ovlasten revizor vr{i revizija na raboteweto na Fondot.
Izve{tajot od izvr{enata revizija zadol`itelno se objavuva vo najmalku
edno od sredstvata za javno informirawe.
Fondot e dol`en do Vladata na Republika Makedonija da go dostavi
godi{niot izve{taj za raboteweto, zaedno so izve{tajot od izvr{enata
revizija.
8. INFORMIRAWE
^len 17
Narodnata banka na Republika Makedonija e dol`na, po barawe na
Fondot da mu dostavuva periodi~ni finansiski izve{tai vo vrska so site
relevantni informacii za sostojbata na ~lenkite na Fondot.
Izve{taite od stavot 1 na ovoj ~len se baziraat na supervizorskite
izve{tai na Narodnata banka na Republika Makedonija.
Narodnata banka na Republika Makedonija e dol`na da dostavuva do
Fondot mese~ni izve{tai za vkupnite depoziti po banki, filijali na
stranski banki i {tedilnici, koi sodr`at podatoci za glavninata i za
kamatite na depozitite od ~lenot 4 stav 2 na ovoj zakon. Mese~nite izve{tai
se dostavuvaat do Fondot najdocna do 25-ot den vo tekovniot mesec, za
prethodniot mesec.
Na barawe na Fondot, Narodnata banka na Republika Makedonija e
dol`na da mu dostavi izve{taj za bankite, filijalite na stranskite banki i
{tedilnicite ~lenki na Fondot koi se pod dopolnitelni merki prezemeni
od strana na guvernerot na Narodnata banka na Republika Makedonija
soglasno so ~lenot 133 od Zakonot za bankite ili e vovedena administracija
soglasno so ~lenot 139 od Zakonot za bankite. Izve{tajot se dostavuva
najdocna vo rok od deset dena od denot na priemot na baraweto.
Na barawe na Fondot, administratorite imenuvani od strana na
guvernerot na Narodnata banka na Republika Makedonija se dol`ni da mu
dostavuvaat na Fondot izve{taj za finansiskata sostojba i perspektivite
na bankata, filijalata na banka i {tedilnicata. Izve{tajot se dostavuva
najdocna vo rok od deset dena od denot na priemot na baraweto dostaveno od
strana na Fondot.
Bankite, filijalite na stranskite banki i {tedilnicite ~lenki na
Fondot se dol`ni da mu dostavuvaat na Fondot izve{taj za trimese~nata
sostojba na vkupniot broj na deponenti so depoziti vo visina do 30.000 evra i
na deponenti so depoziti vo visina nad 30.000 evra. Izve{tajot se dostavuva
najdocna do 15-ot den vo mesecot za prethodnoto trimese~je.
Podatocite sodr`ani vo izve{taite {to se dostavuvaat do Fondot
prestavuvaat klasificirani informacii.
8-a. PREKR[O^NI ODREDBI
^len 17-a
Za prekr{ocite utvrdeni so ovoj zakon, ovlastenite lica na Fondot
za osiguruvawe na depoziti, vo ramkite na svoite ovlastuvawa, na
storitelot na prekr{okot mu nudat posreduvawe i postignuvawe soglasnost
so koja storitelot na prekr{okot treba da ja plati globata, drugite dava~ki
ili da gi otstrani posledicite od prekr{okot.
Postapkata za posreduvawe se pokrenuva so dostavuvawe na ponuda od
strana na ovlasteno lice na Fondot za osiguruvawe na depoziti do
storitelot na prekr{okot vo rok od osum dena od denot koga e konstatirano
storuvawe na prekr{okot.
Storitelot na prekr{okot e dol`en vo rok od tri dena od denot na
priemot na ponudata od stavot 2 na ovoj ~len da dade pismena soglasnost za
pokrenuvawe na postapka za posreduvawe.
Ovlastenite lica na Fondot za osiguruvawe na depoziti za slu~aite
od stavot 3 na ovoj ~len sostavuvaat zapisnik vo koj se konstatira
soglasnosta na dvete strani za pokrenuvawe na postapka za posreduvawe na
koj se potpi{uva i storitelot na prekr{okot.
Direktorot na Fondot za osiguruvawe na depoziti so podzakonski akt
go opredeluva brojot, potrebniot stepen na stru~na podgotvka i rabotnoto
iskustvo na ~lenovite na Komisijata za posreduvawe.
Komisijata za posreduvawe raboti na sednici na koi zadol`itelno
prisustvuvaat pretstavnici na storitelot na prekr{okot.
Za sklu~enata soglasnot po posreduvaweto se sostavuva spogodba vo
koja se konstatira soglasnosta na dvete strani.
Vo spogodbata se utvrduvaat obvrskite na storitelot na prekr{okot,
a osobeno:
1) visinata i na~inot na pla}awe na globata;
2) visinata i na~inot na pla}awe na drugi dava~ki i tro{oci i
3) merkite koi treba da gi prezeme storitelot so cel da gi otstrani
posledicite od prekr{okot.
Spogodbata od stavot 7 na ovoj ~len ima sila na izvr{na isprava.
Direkotorot na Fondot za osiguruvawe na depoziti donesuva
delovnik i tro{kovnik za rabotata na Komisijata za posreduvawe. Visinata
i vidot na tro{ocite utvrdeni so tro{kovnikot se opredeluvaat vrz osnova
na realnite tro{oci {to gi Fondot za osiguruvawe depoziti zaradi
obezbeduvawe na rabotata na Komisijata za posreduvawe.
Komisijata za posreduvawe e dol`na da vodi evidencija za povedenite
postapki na posreduvawe i za nivniot ishod.
^len 17-b
Globa vo iznos od 1.000 do 2.000 evra vo denarska protivvrednost }e mu
se izre~e za prekr{ok na odgovornoto lice na Narodnata banka na
Republika Makedonija ako ne gi dostavi ili nenavremeno gi dostavi do
Fondot izve{taite od ~lenot 17 stavovi 1, 3 i 4 na ovoj zakon.
^len 17-v
Globa vo iznos od 2.000 evra do 5.000 evra vo denarska protivvrednost
}e se izre~e za prekr{ok na banka, filijala na stranska banka ili
{tedilnica ~lenka na Fondot koja nema:
- navremeno da go dostavi do Fondot izve{tajot od ~lenot 17 stav 6 na
ovoj zakon;
- vo odredeniot rok da ja plati dopolnitelnata premija od ~lenot 8
stav 1 to~ka 1 i stav 2 na ovoj zakon.
^len 17-g
Globa vo iznos od 2.000 evra do 3.000 evra vo denarska protivvrednost
}e se izre~e za prekr{ok na licata so posebni prava i odgovornosti vo
bankata, filijalata na stranskata banka ili {tedilnicata, koi nema:
- navremeno da go dostavat do Fondot izve{tajot od ~lenot 17 stav 6 na
ovoj zakon;
- vo odreden rok da ja platat dopolnitelnata premija od ~lenot 8 stav
1 to~ka 1 i stav 2 na ovoj zakon.
^len 17-d
Globa vo iznos od 1.000 do 2.000 evra vo denarska protivvrednost }e se
izre~e za prekr{ok na poverenikot ili privremeniot upravnik na bankata,
filijalata na stranska banka ili {tedilnicata poradi nedostavuvawe ili
nenavremeno dostavuvawe na izve{tajot od ~lenot 17 stav 5 na ovoj zakon.
9. PREODNI I ZAVR[NI ODREDBI
^len 18
Fondot }e otpo~ne so rabota vo rok od tri meseci od denot na
vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.
Vo rokot od stavot 1 na ovoj ~len Republika Makedonija }e gi otkupi
akciite i na bankite i {tedilnicite osnova~i na Fondot za osiguruvawe na
{tednite vlogovi }e im gi isplati akciite vo Fondot za osiguruvawe na
{tedni vlogovi po nivnata nominalna vrednost.
Sredstvata za otkup na akciite od stavot 2 na ovoj ~len se
obezbeduvaat od Buxetot na Republika Makedonija.
^len 19
So denot na otpo~nuvawe so rabota na Fondot prestanuvaat da va`at
del III-a - Fond za osiguruvawe na {tedni vlogovi i odredbite na ~lenovite
od 93-a do 93-l od Zakonot za bankite i {tedilnicite ("Slu`ben vesnik na
Republika Makedonija" broj 31/93; 78/93; 17/96; 37/98 i 25/2000), a Fondot za
osiguruvawe na {tedni vlogovi se bri{e od trgovskiot registar.
^len 20
So denot na pristapuvawe na Republika Makedonija vo Evropskata
unija prestanuvaat da va`at odredbite od ~lenot 9 stav 3 na Zakonot za
Fondot za osiguruvawe na depoziti ("Slu`ben vesnik na Republika
Makedonija" broj 63/2000, 29/2002, 43/2002, 49/2003 i 81/2008), kako i
odredbite od ~lenot 17 stav 6 na Zakonot za Fondot za osiguruvawe na
depoziti ("Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" broj 63/2000, 29/2002,
43/2002, 49/2003 i 81/2008).
^len 21
So denot na pristapuvawe na Republika Makedonija vo Evropskata
unija pod depoziti vo smisla na ovoj zakon }e se podrazbiraat i denarskite i
deviznite depoziti, transakciskite smetki, depozitite vrzani za pari~ni
karti~ki i devizni prilivi na pravnite lica koi soglasno Zakonot za
trgovski dru{tva ("Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" broj 28/2004,
84/2005, 25/2007, 87/2008, 42/10 i 48/10) se smetaat za mali trgovci.
^len 22
So denot na pristapuvawe na Republika Makedonija vo Evropskata
unija, Fondot gi obes{tetuva osigurenite depoziti, no ne pove}e od
denarska protivvrednost na 100.000 evra po depozit vo edna banka, filijala
na stranska banka ili {tedilnica presmetani po sredniot kurs na
Narodnata banka na Republika Makedonija na denot na kone~nosta na
re{enieto od ~lenot 4-a stav 2 na ovoj zakon.
^len 23
So denot na pristapuvawe na Republika Makedonija vo Evropskata
unija, bankite, filijalite na stranskite banki i {tedilnicite ~lenki na
Fondot se dol`ni da mu dostavuvaat na Fondot izve{taj za trimese~nata
sostojba na vkupniot broj na deponenti so depoziti vo visina do 100.00 evra i
na deponenti so depoziti vo visina nad 100.000 evra. Izve{tajot se dostavuva
najdocna do 15-ot den vo mesecot za prethodnoto trimese~je.
^len 24
Ovoj zakon vleguva vo sila osmiot den od denot na objavuvaweto vo
"Slu`ben vesnik na Republika Makedonija".
© Copyright 2024 Paperzz
