Ovaj kraj je postojbina Miroslavljevog jevanđelja, rukopisa koji je uvršćen u Uneskovu listu Pamćenje svijeta kao jedan od najvažnijih pokretnih spomenika svjetske kulturne baštine. Nastalo krajem 12. vijeka, ovo jevanđelje koje je humski knez Miroslav naručio za svoju zadužbinu, crkvu Svetog Apostola Petra u Bijelom Polju, najstariji je sačuvani ćirilični rukopis na srpskom jeziku. U Beranama se nalazi i jedan od najznačajnijih i najstarijih manastira u Crnoj Gori. U manastiru Đurđevi Stupovi Sveti Sava je 1219. godine uspostavio budimljansku episkopiju, a polovinom 19. vijeka tu je donijeta odluka o ujedinjenju ovih krajeva sa Crnom Gorom. Spomenik slobode na Jasikovcu Manastir je uspio da opstane, iako je za osam vjekova postojanja pet puta rušen i paljen i isto toliko puta obnavljan. Berane Crkva Svetog Apostola Petra u Bijelom Polju Džamija Petnjica Petnjica Bijelo Polje Nedelako od Mojkovca, nalaze se ostaci srednjevjekovnog grada Brskova, u kom su prije osam stotina godina saski rudari kovali čuveno zlatonosno srebro. Tu je iskovan i prvi srebrni novac u ovom dijelu Balkana, a legenda kaže da je upravo po tom „moj kovani novac“ Mojkovac i dobio ime. Jedina trospratna džamija u regionu nalazi se u Petnjici. U ovom malom mjestu, na dvadesetak kilometara od Berana, možete vidjeti jednu od najvećih džamija na Balkanu, jedinstvene arhitekture sa drvenim, ručno rezbarenim stubovima. Nalazite se na sjeveru Crne Gore, okruženi bajkovitim planinskim predjelima Bjelasice, Na samo kilometar od centra grada, na brdu Jasikovac, nalazi se neobični spomenik u obliku kupe visoke 18 metara. Okružuje ga 40 granitnih ploča na kojima je sa preko 10.000 slova uklesana istorija Polimlja. Ovaj impozantni spomenik Slobode posvećen je svim žrtvama oslobodilačkih ratova. Komova i Prokletija, koji su još početkom prošlog vijeka privlačili turiste iz svih krajeva svijeta. Među gustim četinarskim šumama i cvetnim proplancima kriju se kristalno bistra lednička jezera, tajnovite pećine, drugi Površine od 550m ova džamija može da primi i do 1200 vjernika. 2 Spomen park Knjaževac Ostaci srednjevjekovnog grada Brskova Andrijevica Mojkovac DOBRO DOŠLI ! Na samom ulazu u Andrijevicu nalazi se Knjaževac, spomen park u kom je ispisana istorija čitavog jednog naroda.Tu je crkva Svetog Arhangela Mihaila za koju je kamen temeljac položio sam knjaz Nikola 1877. godine, a da bi se gradnja što prije završila svaki puškonoša iz kraja donio je po jedan kamen. Parkom se dalje nižu spomenici borcima i stradalima u Balkanskim ratovima, Prvom i Drugom svjetskom ratu, svjedočeći da nijedan rat nije zaobišao ove prostore. Između njih je zasađeno preko trideset vrsta drveća među kojima i neke egzotične vrste kao što su džinovska sekvoja i Pančićeva omorika - endem Balkanskog poluostrva. najdublji kanjon na svijetu i jedna od dvije preostale evropske prašume. I dok uživate u ljepotama netaknute prirode, ne zaboravite da se nalazite u kraju sa bogatom istorijom, naseljenim još od praistorije, u kom su se vjekovima ukrštali putevi različitih kultura, vjera i naroda. Pitoma dolina Lima još uvijek čuva tragove prvih neolitskih kultura, ilirskih plemena, rimskih legija, doseljavanja Slovena i turskih osvajanja. Uvijek na raskrsnici između Istoka i Zapada, ovaj region je bio poprište čuvenih bitaka i Zavičajni muzej Kolašin Najpotpunije svjedočanstvo o istoriji i životu u kolašinskom kraju pronaćićete u Zavičajnom muzeju. Bogata istorijska, etnografska i zbirka slika dočaraće vam istorijske prilike ali i ambijent tradicionalnog kolašinskog ognjišta. I samo muzejsko zdanje predstavlja spomenik za sebe, u kom je za vrijeme Drugog svjetskog rata bio smješten okružni zatvor. U Dulovinama kod Kolašina nalazi se i čuvena botanička bašta Danijela Vinceka, jedina u velikog stradanja u neprestanoj borbi koju REGIONALNA RAZVOJNA AGENCIJA su narodi ovog kraja vodili protiv Otomanske Bjelasica, Komovi & Prokletije REGIONALNA RAZVOJNA AGENCIJA Bjelasica, Komovi & Prokletije Crnoj Gori sa autohtonim vrstama flore sa Bjelasice, Sinjajevine, Komova i Durmitora. Osim najrazličitijih informacija o preko 400 biljnih vrsta, ovdje možete saznati i mnoge zanimljivosti vezane za Kolašin i njegovu istoriju. Redžepagića kula Plav Stare kamene kule Plava i Gusinja jedinstvena su pojava u arhitekturi ovog podneblja. Prilagođene zahtjevima odbrane od napada i stanovanja u toku opsade, ove uske i visoke kule pravljene su bez velikih otvora, sa karakterističnim “ćoškovima” - natkrivenim drvenim balkonima podignutim iznad puškarnica. Originalnom arhitekturom sa drvenim soferlukom i bogatim duborezom ističe se i Carska džamija u Plavu. Podignuta u 15. vijeku to je jedna od prvih džamija sagrađenih na teritoriji Crne Gore. imperije, Austrougarskog carstva i okupatora u Drugom svjetskom ratu. Na ovim planinama su se donosile istorijske odluke i odigrali neki od najznačajnijih događaja u istoriji Crne Gore. REGIONALNA RAZVOJNA AGENCIJA Bjelasica, Komovi & Prokletije www.montenegro.travel KULTURNE RUTE Kulturna ruta Bjelasice, Komova i Prokletija vodi vas do najznačajnijih mjesta u regionu na kojima ćete otkriti ne samo tajne crnogorske istorije i kulture, već i legende, običaje i gastronomiju ovog kraja. Saznaćete kako se nekad živjelo na katunima, zašto je Bijelo Polje grad sa književne mape i kako su mještani jednog sela na rukama prenijeli džamiju. Moći ćete da pročitate istoriju Polimlja ispisanu na 40 granitnih ploča i posjetite čuveno Mojkovačko bojno polje. Otkrićete od čega se pravi crnogorski eliksir života, kako izgleda šetnja čuvenim beranskim korzom i zašto su neke kuće imale male drvene jabuke na krovu. VIŠE INFORMACIJA O KULTURNIM RUTAMA i pomoć u organizaciji ture možete dobiti u LOKALNIM TURISTIČKIM ORGANIZACIJAMA REGIONALNA TURISTIČKA ORGANIZACIJA Adresa: Trg Boraca 2, Kolašin • Tel: +382 (20) 865 110 TURISTIČKA ORGANIZACIJA KOLAŠIN Adresa: Mirka Vešovića bb Tel./Fax: +382 (0) 20 864 254 E-mail:[email protected] Web stranica: www.tokolasin.me CENTAR ZA KULTURU KOLAŠIN - SUVENIRNICA Radno vrijeme: radnim danima: od 10h do 20h subota: 13h do 20h Adresa: Trg Boraca bb Mobilni: +382 (0) 69 399 448 E-mail: [email protected] Web stranica: www.kolasin.me TURISTIČKA ORGANIZACIJA MOJKOVAC Radno vrijeme: radnim danima od 07h do 15h Adresa: Ulica Serdara Janka Vukotića Tel/Fax: +382 (0) 50 472 428 E-mail: [email protected] / [email protected] / [email protected] Web stranica: www.mojkovac.travel TURISTIČKA ORGANIZACIJA BERANE Radno vrijeme: radnim danima: 08h do 16h Adresa: Mojsija Zečevića 8 Tel/fax: +382 (0) 51 236 664 Email: [email protected] Web stranica: www.toberane.me TURISTIČKA ORGANIZACIJA ANDRIJEVICE Radno vrijeme: radnim danima od 07h do 15h Adresa: Branka Deletića bb - Centar za kulturu tel.+382 (0) 51 243 113, +382 (0) 69 343 374 E-mail: [email protected] Web stranica: www.toandrijevica.me TURISTIČKA ORGANIZACIJA PLAV Radno vrijeme: ljeti: ponedeljak – subota od 08h do 20h zimi: ponedeljak – petak od 08h do 16h Adresa: Racina bb Tel.+382 (0) 51 250 152 E-mail: [email protected] Web stranica: www.toplav.me TURISTIČKA ORGANIZACIJA BIJELO POLJE Rradno vrijeme: 08h - 16h (radnim danom) Adresa: ul Nedjeljka Merdovića bb (Sportska dvorana ’’Nikoljac’’) fax/tel. +382 (0) 50 484 795 E-mail: [email protected] Web stranica: www.tobijelopolje.me GASTRONOMIJA Izdašna priroda i bogata istorija u kojoj su se susretale različite kulture, tradicije i gastronomski uticaji, stvorili su na ovim prostorima specifičnu regionalnu kuhinju u kojoj su svoje mjesto našli svježi mlečni proizvodi sa planinskih pašnjaka, tradicionalni crnogorski specijaliteti i najljepše orijentalne pite i poslastice. Sve što može da se napravi od mlijeka možete da probate u tradicionalnim seoskim domaćinstvima: kajmak, kisjelo mlijeko i sve vrste sireva: kravlji, ovčiji i kozji sir, lisnati ili u krugovima, meki, mladi, srednji ili stari sir. Najpoznatiji je kolašinski lisnati sir, a krajem ljeta pravi se i jardum, poseban napitak od svježeg ovčijeg mlijeka. SMJEŠTAJ REGIONALNA RAZVOJNA AGENCIJA Bjelasica, Komovi & Prokletije www.montenegro.travel Viševjekovno prisustvo Osmanskog carstva na ovim prostorima obogatilo je crnogorsku kuhinju sa raznim vrstama slanih i slatkih pita i orijentalnih poslastica. Za doručak možete da probate, u nekoj od mnogobrojnih pekara, čuveni burek sa sirom ili mesom, obavezno uz čašu jogurta, a kao predjelo izaberite pitu sa sirom, zeljem ili krompirom. Na kraju možete da se zasladite pitom sa jabukama, baklavom, tulumbama ili urmašicama. Pored tradicionalnih voćnih rakija i sokova od šumskog voća ovdje možete da probate i neka manje uobičajena pića kao što su rakija od meda, sirup od ružinih latica ili sok od borovine. Recepti su, naravno, tajna. RESTORANI NACIONALNE KUHINJE KOLAŠIN Hotel Bianca Resort & Spa *****, M. Vešovića bb Tel.+382 (0) 20863000 /Fax.+382 (0) 20863168 BERANE Hotel Il Sole ****, Polimska 71 Tel:+382 (0) 51 231270/Fax:+382 (0) 51 231320 www.biancaresort.com E-mail: [email protected] Hotel Lipka ****, Mojkovačka 20 Tel.+382 (0) 20863200 /Fax.+382 (0) 20863284 Lukas Hotel ***, Milorada Jovančevića bb Tel. +382 (0) 78 108 142 / +382 (0) 67 611 766 www.hotellipka.com E-mail: [email protected] Hotel Brile ***, Buda Tomovića 2 Tel/Fax: +382 (0) 20 865 021 Hotel S ***, Mitropolita Pajsije bb Tel: +382 (0) 51 232 031 / +382 (0) 69 085 167 www.brile.me E-mail: [email protected] Hotel Čile ***, Ranka i Strahinje Miloševića bb Tel.+382 (0) 20865039 /Fax.+382 (0) 20860560 Prenoćište Vidikovac ***, Dušana Vujoševića 1 Tel: +382 (0) 51 233 971 www.zlatnido.com Hotel Garni **, IV Proleterska Tel.+382 (0) 20865484 /Fax.+382 (0) 20865021 MOJKOVAC Hotel resort Gacka ****+, Podbišće Tel: +382 (0) 50 474 720 www.imanjerakocevic.com KOLAŠIN Restaurant Konoba, Trg Vukmana Kruščića Tel. +382 (0) 69 241 507 Restaurant Vodenica, Junaka Breze +382 (0) 20 865 338 Restaurant Savardak, Naselje Biočinovići Tel. +382 (0) 69 051 264 MOJKOVAC Restoran Izlet , Dobrilovina Tel: +382 (0) 69 822 969/+382 (0) 67 224 250 Email: [email protected] Restoran Tiha noć ***, Babića Polja bb Tel: +382 (0) 69 536 898 Restoran Eko Katun Štavna Tel: +382 (0) 69 622 883 E-mail: [email protected] www.ekokatunstavna.com PLAV Restoran / Hotel Kula Damjanova **** Vojno selo bb, Plav Tel: +382 (0) 51 255 350, +382 (0) 67 638 311 E-mail: [email protected] www.kuladamjanova.com Restoran / Hotel Ecco village Aqua** Latek bb, Plav Tel: +382 (0) 69 051 532, +382 (0) 69 889 759 Email: [email protected] E-mail: [email protected] www.aqua-plav.me Restoran Kozak ***, Krstac, Tel: +382 (0) 67 814 408 Restoran / Hotel Rosi **, Bedluci bb, Gusinje Tel: +382 (0) 51 256 646 Mail: [email protected] E-mail: [email protected] www.hotelrosigusinje.webs.com BIJELO POLJE Restoran Regina, Omladinska bb, Tel: +382 (0) 50 431 599 Restoran Evropa, Tršova bb Tel: +382 (0) 69 490 327 Restoran Centar, Muniba Kučevića bb Tel: +382 (0)69 135111/Fax: +382 (0)50 433443 Restoran Bon Vivan, Ž. Žižića bb, Stari Tržni centar Tel: +382 (0)69 154356/Fax: +382 (0)50 431116 E-mail: [email protected] www.bonvivan.me BERANE Restoran Etna - Polimska 71 Tel. +382 (0) 51 233 776 Restoran Ambiente - Mojsije Zečevića bb Tel. +382 (0) 68 527 056 E-mail: [email protected] Izuzetno biljno bogatstvo Bjelasice, Komova i Prokletija zaslužno je što je planinski i livadski med sa ovih planina vrhunskog kvaliteta. A od meda se ovdje pravi i medovina, drevni napitak starih Slovena za koji mnogi kažu da je piće bogova, koje okrepljuje organizam i usporava starenje. Restoran Dva jelena - Svetosavska bb Tel: +382 (0) 67 853 693 Svjež planiniski vazduh i težak fizički rad zahtijevaju i jaku hranu. Zbog toga se na tradicionalnoj planinskoj trpezi mogu naći jela od mesa, sira, krompira i različitih žitarica. Ne propustite prliku da probate cicvaru, kačamak, heljdiju, pršut, jagnjetinu u mlijeku, meso ispod sača i pastrmku na žaru. ANDRIJEVICA Restoran Most Bandović Branka Deletića bb. Tel: +382 (0) 69 563 791 Restoran / Hotel Gusinjska Kula ** Čaršijska 2, Gusinje Tel: +382 (0) 51 256 651 Restoran Belle Ami, Racina bb, Plav Tel: +382 (0)51 252727/Fax: +382 (0)51 251088 E-mail: [email protected] Restoran Napolis, Bedluci bb, Gusinje Tel: +382 (0) 51 256 732 / +382 (0) 69 035 430 Restoran Krojet, Ali-pašini izvori bb, Gusinje Tel: +382 (0)51 258 921 / +382 (0)68 432 587 E-mail: [email protected] www.restorankrojet.blogspot.com SEOSKA DOMAĆINSTVA Seosko domaćinstvo Maja i Milan Kljajić Smještaj, hrana, organski med Lubnice, Berane Tel: +382 (0) 69 738 692 - +382 (0) 69 537 601 Seosko domaćinstvo Milijanka i Miško Puletić Smještaj, hrana Lipovo, Kolašin Tel: +382 (0) 68 793 935 Mali hotel Dulović ***, Trg Ljubomira Bakoča bb Tel: +382 (0) 50 472 615 / +382 (0) 67 631 654 Email: [email protected] Mali hotel Ravnjak *, Bistrica Tel: +382 (0) 69 494 501/+382 (0) 69 350 423 www.ravnjak.org Hotel Palas ** Tel: +382 (0) 50 472 508 /+382 (0) 50 472 104 Email: [email protected] Eko oaza (privatni smještaj), Dobrilovina +382 (0) 67 511 755 BIJELO POLJE Hotel Dominus ***, Ulica Đorđija Stanića 31 Tel:+382 (0) 50432733 /Fax:+382 (0) 50432911 E-mail: [email protected] www.hoteldominus.com Hotel Royal ** Ulica Treća sandžačka bb Tel: +382 (0) 50 431 900 E-mail: [email protected] www.hotel-royal.me Hotel Bijela Rada *, Ulica Slobode bb Tel:+382 (0) 68866456/ Fax:+382 (0) 78104101 E-mail: [email protected] Mali hotel MB Dvori ***, Rakonje bb Tel:+382 (0) 50488571/ Fax:+382 (0) 50488571 Motel Buče ***, Buče Tel. +382 (0) 78 104 410 / +382 (0) 67 416 395 Hotel Pešić, Jelovica b.b Tel: +382 (0) 69 042 522 / +382 (0) 67 535 753 ANDRIJEVICA Hotel Komovi ***, Branka Deletića bb Tel: +382 (0) 51 243 016 / +382 (0) 69 470 769 E-mail: [email protected] www.hotelkomovi.com Motel Most Bandović, Branka Deletića bb. Tel: +382 (0) 69 563 791 Eko Katun Štavna Tel: +382 (0) 69 622 883 E-mail: [email protected] www.ekokatunstavna.com Planinarski dom Krivi Do Tel: +382 (0) 69 523 879 Ribarska kuća, Seoce bb. Tel: +382 (0) 68 320 787 E-mail: [email protected] PLAV Hotel Kula Damjanova ****, Vojno selo bb, Plav Tel: +382 (0) 51 255 350 / +382 (0) 67 638 311 E-mail: [email protected] www.kuladamjanova.com Hotel Ecco village Aqua **, Latek bb, Plav Tel: +382 (0) 69 051 532 / +382 (0) 69 889 759 E-mail: [email protected] www.aqua-plav.me Hotel Rosi **, Bedluci bb, Gusinje Tel: +382 (0) 51 256 646 E-Mail: [email protected] E-mail: [email protected] www.hotelrosigusinje.webs.com Motel Durmitor **, Rakonje bb Tel:+382 (0) 50488111/ Fax:+382 (0) 50488111 Hotel Gusinjska Kula **, Čaršijska 2, Gusinje Tel: +382 (0) 51 256 651 E-mail: [email protected] Hotel Franca BP ****, Ulica Muniba Kučevića 9 Tel/fax: +382 (0) 50 433 442 Eko katun Grebaje **, Dolina Grebaja, Gusinje Tel: +382 (0) 69 044 572 www.ekokatungrebaje.me E-mail: [email protected] www.jekonad.me TRANSPORT Avio transport: najbliži aerodrom je u Podgorici, http://www.montenegroairports.com Voz: željezničke stanice postoje u Bijelom Polju, Mojkovcu i Kolašinu, http://www.zcg-prevoz.me Autobus: Region Bjelasice, Komova i Prokletija je dobro povezan autobuskim linijamasa svim gradovima u širem regionu. Automobil: prema jugu magistralni put ka Podgorici i primorju, prema sjeveru magistralni put preko Kraljeva ili Zlatibora ka Beogradu