Operacioni menadžment u funkciji održivog ekonomskog rasta i razvoja Srbije 2011-2020. EFEKTI PRIMJENE ČIP KARTICA KAO SAVREMENE TEHNOLOGIJE PLAĆANJA U BANKARSTVU EFFECTS OF CHIP CARD PAYMENTS AS ADVANCED TECHNOLOGY IN BANKING Branka Topić-Pavković NLB Razvojna banka a.d. Banja Luka, Bosna i Hercegovina Apstract: Bezbjednost podataka i zaštita od prevara jedan je od osnovnih razloga prelaska na smartcard kartice ili kartice sa integrisanim čipom koja je sigurnija u pogledu obezbjeđenja podataka učesnika platnog sistema. Čip kartice imaju ugrađen računalni čip koji šifrira poruke i ako se pravilno konfiguriše, plaćanje pametnim karticama može pružiti velike koristi za potrošače, trgovce i banke. Čip predstavlja silikonski mikroprocesor, integrisan u karticu, koji obezbjeđuje visok nivo zaštite informacija sadržanih na kartici i tako smanjuje njihovu zloupotrebu. Ovaj rad istražuje zašto pametne kartice imaju potencijal pružiti snažnu sigurnost pri plaćanju i time ostvariti značajan pomak u problemima vezanim za plaćanje karticama i krađi identiteta. Ovdje ćemo takođe analizirati ograničenja sigurnosnih mehanizama primijenjenih na kartice sa magnetnom trakom koji predstavljaju jedan od razloga prelaska na čip kartice. Opravdan razlog uvođenja čipova je prvenstveno povećan rast zloupotrebe kartica sa magnetnom trakom širom svijeta. Ključne riječi: kartice sa magnetnom trakom, zloupotreba kartica, čip kartice, bezbjednost podataka Abstract: Data security and protection against fraud is one of the main reasons for implementing smartcard or card with an integrated chip, which is safer in terms of securing the payment system participants. Chip cards have an embedded computer chip that encrypts the message and if properly configured, the payment smartcards can provide significant benefits for consumers, merchants and banks. The chip is a silicon microprocessor, integrated into the card, which provides a high level of information contained on the card, thus reducing their misuse. This paper explores why smart cards have the potential to provide strong security in payment, and thus gain a significant shift in the problems associated with credit cards and identity theft. Here we also analyze the constraints of security mechanisms applied to the card magnetic stripe representing one of the reasons for switching to chip cards. Increased fraud with magnetic stripe cards was primarily reason of chip card growth worldwide. Key words: magnetic stripe card, fraud, chip cards, data security 528 VIII Skup privrednika i naučnika 1. UVOD Primjena novih tehnologija i inovativnih procesa poslovanja zaslužni su za razvoj kartične industrije. Zahvaljujući velikom broju različitih proizvoda i usluga, došlo je do izrazito dinamičnog razvoja ovog dijela bankarskog poslovanja. Najrasprostranjenije kreditne i debitne kartice koje su trenutno u upotrebi su kartice sa magnetnom trakom. Bezbjednost i zaštita od zloupotrebe kartica jedan je od razloga prelaska na čip kartice ili smartcard kartice koje su bezbjednije za upotrebu i omogućuju tajnost podataka učesnika platnog sistema. Osiguranje bezbjednosti podataka smještenih na platnim karticama osnovni je cilj Asocijacije banaka EMV™ koja predstavlja tri vodeće kartične asocijacije Europay, MasterCard Worldwide i Visa.1 Primjena platnih instrumenata, odnosno načina plaćanja, zavisi od navike potrošača i razvijenosti kanala i mreže transakcija. Kanal interakcije uspostavljen tokom plaćanja između korisnika i prodavača određuje formu platnog instrumenta. Razvojem tehnologije na strani izdavaoca kartica i uslužnog sektora koji kartice prihvata, uporedo sa sve većim brojem transakcija putem kartica, i kartične zloupotrebe značajno su napredovale. Kartične prevare transformisale su se od početaka kartičnog poslovanja do savremenih uslova poslovanja. U počecima, radilo se o jednostavnijim prevarama kada su se koristile jednostavne i djelotvorne tehnike zloupotrebe od kojih su neke aktivne i danas. Metode otuđenja kartica bile su uobičajne i djelotvorne. Danas, prilagođavajući se tehnološkim novinama, novim kanalima distribucije i načinu odvijanja kartičnih transakcija, izmjenjen je pristup, predmet i način kartične zloupotrebe. Danas se zloupotrebe izvode na daljinu u odnosu na mjesto i predmet transakcije, koriste se sofisticirani uređaji poput bežičnih mikrokamera, lažnih tastatura za unos PIN-a i phishing web stranica. Uvođenjem EMV (čip) tehnologije, primjetan je značajno veći broj slučajeva zloupotrebe kartica u onim organizacijama i zemljama koje još nisu uvele čip tehnologiju u odnosu na zemlje koje već koriste smartcard kartice. Javljaju se fenomeni prekograničnog (cross-country) i prekokanalskog (cross-channel) kartičnog kriminala, kada je mjesto kompromitacije u jednoj zemlji ili na uređaju prihvatne mreže, a sam kriminal se dešava u drugoj zemlji ili na drugom transakcijskom kanalu. Kao posljedica usvajanja kartica baziranih na čip tehnologiji, zloupotrebe karticama evidentne su u okruženjima u kojima se još uvijek ne koristi čip tehnologija. Bilo da se radi o pojedinim državama ili regijama, odnosno određenim finansijskim institucijama (banke i sl.) koje još uvijek nisu uvele čip (EMV) tehnologiju, upravo oni postaju najranjiviji dio ukupnog platnog sistema baziranog na karticama kao bezgotovinskom sredstvu plaćanja. Ovaj rad analizira razloge prelaska na kartice sa čip tehnologijom kao i efekte njihove primjene na povećanje bezbjednosti podataka u transakcijama platnim karticama i smanjenje zloupotreba (fraud) kartica. Takođe, dat je osvrt na izmjenu procesa primjene debitnih/kreditnih kartica sa magnetne trake na čip, sa akcentom na način primjene čip kartica koji ima centralnu ulogu u poslovnom modelu. Trend migracije kartičnih zloupotreba prisutan je već nekoliko godina, te se kartični kriminal iz Evrope prebacuje u druge regije u kojima čip (EMV) tehnologija nije prisutna ili nije masovna. Izvještaj navodi da se 80% kartičnih zloupotreba protiv EU kartica dogodi u Sjedinjenim 529 Operacioni menadžment u funkciji održivog ekonomskog rasta i razvoja Srbije 2011-2020. Američkim Državama. U nastojanju da reduciraju ovakve pojave određeni broj evropskih banaka odlučio se za izdavanje platnih kartica bez magnetne trake, odnosno ove banke izdaju kartice bazirane isključivo na čip tehnologiji. Problem ovih kartica jeste u limitiranoj mogućnosti korištenja u nekim regijama svijeta zbog nedostatka odgovarajuće prihvatne infrastrukture. 2. EMV™ ORGANIZACIJA PODATAKA I REGULATORNI OKVIR Regulatorni okvir obezbjeđuje poslovne ciljeve, funkcionalne zahtjeve i politiku obezbjeđenja podataka. Definicija regulatornog okvira koja utvđuje prelazak na čip kartice ima veliki uticaj na budućnost i oblik kartične industrije u državama Evropske unije. Proteklih godina je na nivou posebnog vijeća (European Payments Council), predstavljen dokument "SEPA Cards Framework", odnosno okvir kojim se definišu principi i pravila koji u konačnoj verziji trebaju dovesti do jednostavnijeg korištenja platnih kartica, isplativosti korištenja i unapređenja kartica kao trenutno najefikasnijeg instrumenta bezgotovinskog plaćanja. Kartične organizacije poput MasterCard-a ili Vise odlučile su se na reorganizaciju i ogromne investicije kako bi vlastite kartične programe uskladili sa zahtjevima SEPA-e. Relevantni procesi i uloga nove tehnologije u vidu prelaska na smartcard kartice vrši se EMV migracijom. U kontekstu platne industrije kartica, taj proces može se objasniti EMV specifikacijom koja obuhvata EMV™ organizaciju podataka, elemente podataka, EMV™ datoteke i selekciju aplikacija. EMV predstavlja standard i komunikacioni protokol koji opisuje interakciju između ICC smart kartice i terminala i između terminala i matične banke, zatim niza elemenata podataka koji mogu biti procijenjene od strane terminala nakon uspješne selekcije aplikacije.2 Povećana sigurnost čip kartica i u offline i u online operacijama zbog primjene mehanizma dinamičke autentičnosti koristeći računarsku stranu EMV čipa je osnovni razlog provođenja EMV transformacije. Mogućnost čip kartice da se kroz EMV aplikaciju u isto vrijeme prilagodi većem broju aplikacija i pruži dodatne usluge koje se ne odnose samo na usluge plaćanja, pretpostavlja da će operatori platnih sistema i njihovi klijenti (banke i proizvođači) u velikom broju prihvatiti novu tehnologiju. Krajem maja 2011. godine EMVCo objavio je dokument pod nazivom „A Gudie to EMV“. Objavljivanje vodiča uslijedilo je nakon što su objavljeni objedinjeni statistički podaci iz članica EMVCo organizacije (American Expressa, JCB, MasterCard i Visa) koji ilustruju kontinuirani rast broja EMV kartica i terminala na tržištu. Prema ovim pokazateljima, približno 40% kupnog broja platnih kartica i 71 posto terminala bazirani su na EMV standardu; zvanični pokazatelji govore o 1,2 milijardi EMV kartica i 18,7 miliona EMV terminala. Cilj predstavljanja EMV vodiča je unaprijediti razumijevanje EMV tehnologije, evolucije standarda i predstojećeg razvoja u smjeru savremenih trendova plaćanja. Prelazak na EMV tehnologiju možemo posmatrati kroz EMV migraciju s aspekta izdavaoca (issuer), prihvatioca (acquirer) i trgovca. Najznačajnije kartične organizacije zajedničkim su naporima razvile EMV standard koji predstavlja skup specifikacija čijom 530 VIII Skup privrednika i naučnika se dosljednom primjenom omogućava kreiranje okruženja u kojem je moguća nesmetana interakcija između različitih kartica, terminala i drugih sistema. Standard definiše sigurnosni okvir za debitne i kreditne platne aplikacije, a koji počiva na četiri elementa:3 Autentikacija kartice (Card Authentication Method) je način utvrđivanja autentičnosti kartice. EMV definira tri mogućnosti provjere autentičnosti kartice: SDA, DDA i CDA. Prva opcija, SDA (Static Data Authentication) oslanja se na digitalni potpis, koji kreira mikroprocesor na čip kartici, i jednak je kod svakog postupka autentikacije kartice. DDA (Dynamic Data Authentication) tehnika koristi i provjerava digitalni potpis koji je različit kod svake upotrebe čip kartice, odnosno DDA čip kartice obavezno sadržavaju namjenski procesor za generisanje kripto ključeva. CDA (Combined Data Authentication) tehnika kombinuje SDA i DDA tehnike kako bi se ostvario najviši nivo tajnosti osjetljivih podataka. Kontrola rizika (Risk Management) omogućava da kartica samostalno, bez posredovanja autorizacijskog hosta (offline), odobri određene transakcije, obično manjeg iznosa. Novčani iznos (prag), nakon kojeg kartica traži autorizaciju transakcije od strane hosta (online), definiše izdavaoc kartice. Offline PIN. Budući da čip kartice mogu na siguran način pohraniti podatke na samom čipu to otvara mogućnost provjere PIN-a od strane same kartice (offline). Uzajamna autentikacija jeste tehnika međusobne provjere autentičnosti kartice i autorizacijskog hosta, tokom kojeg izdavaoc host provjerava da li je transakcija potekla od autentične kartice, a čip kartica provjerava da li je odgovor na njen zahtjev za autorizacijom došao od autentičnog hosta. 3. PREDNOSTI PRIMJENE ČIP KARTICA Koncept plaćanja debitnim i kreditnim platnim karticama predstavlja uspješnu poslovnu inovaciju na maloprodajnom tržištu. Tehnologija izrade magnetne trake pokazala se kao isplativa obzirom da nije dovela do većeg rasta troškova uvođenja i primjene platnih kartica. Istovremeno, platna mreža i POS terminali su globalno zastupljeni i razgranati već decenijama, te se sa aspekta troškova nisu pojavili dodatni izdaci u infrastrukturu. Primjena kartica kao savremenog bezgotovinskog oblika plaćanja i jednostavnost pri korištenju, doveo je do drastičnog rasta velikog broja korisnika a geografska pokrivenost platnim karticama povećava se iz godine u godinu. Iako su se kartice sa magnetnim trakama pokazale kao isplative i praktične, iskustva su pokazala da su moguće prijetnje sigurnosti pri korištenju platnih kartica sa magnetnom trakom značajno izražene. Profil osoba koje vrše zloupotrebe takođe se izmijenio na način da ovaj vid kriminala danas uglavnom podrazumjeva mlađe i tehnologijama obučene osobe. Danas se zloupotrebe izvode na daljinu u odnosu na mjesto i predmet napada, koriste se sofisticirani uređaji poput bežičnih mikrokamera, lažnih tastatura za unos PINa i phishing web stranica. Granice država i kontinenata ne predstavljaju ograničene u razvijenoj globalnoj trgovini. Magnetna traka ne može pružiti adekvatnu zaštitu osjetljivih podataka imaoca kartice. Dodatno, kartice bazirane na postojećoj tehnologiji ne omogućavaju postojanje većeg broja (platnih) aplikacija na jednoj kartici što u današnje vrijeme predstavlja ozbiljno ograničenje. Rješenje za navedene probleme 531 Operacioni menadžment u funkciji održivog ekonomskog rasta i razvoja Srbije 2011-2020. pronađeno je u čip tehnologiji. Pametne ili čip kartice rade na principu pohrane i obrade određenih informacija koje se koriste tokom izvršavanja transakcije od strane mikroprocesora ugrađenog u samu karticu. Memorija na čipu omogućava smještanje i izvršavanje većeg broja platnih (debit, credit) ili neplatnih aplikacija (loyalty) na samo jednoj kartici. Prema podacima iz istraživanja 4, od različitih oblika kartičnih zloupotreba u 2009. godini ostvarena je nelegalna dobit od približno EUR 1,5 milijardi, a ukoliko bi se uračunao i iznos zloupotreba počinjenih u EU državama protiv ne-evropskih platnih kartica ukupni iznos bio bi znatno veći. Analiza sigurnosti pri korištenju čip kartica i ograničenja sigurnosnih mehanizama primijenjenih na karticama sa magnetnom trakom poslužiće nam za objašnjenje razloga prelaska sa kartica sa magnetnim trakama na smartcard kartice i prednosti koje sa sobom donose. Na slici 1. prikazan je najveći broj kartičnih zloupotreba koje su napravljene ukradenim, izgubljenim ili krivotvorenim britanskim karticama, do 2009. godine kada dolazi do EMV migracije. Slika 1. Zemlje sa najvećim brojem zloupotrebljenih britanskih kartica Postoji niz aspekata koji idu u prilog prelasku sa platnog sistema zasnovanog na magnetnoj traci na čip tehnologiju od kojih su najznačajniji: 5 Povećan kapacitet skladištenja i sigurnost podataka koji pruža čip u odnosu na magnetnu traku. Mogućnost smart kartice da sadrži i razne druge aplikacije kao i da pruži dodatne usluge koje se ne odnose samo na usluge plaćanja Podrška offline PIN verifikaciji na mjestu servisa umjesto online PIN verifikacije ili ručnog potpisa. Veoma lako se prilagođava novim tehnološkim rešenjima koja mogu biti jednostavno implementrana na postojećim karticama. Prednosti EMV su očigledne i uglavnom se odnose na funkcionalnosti koje pruža čip tehnologija. Za razliku od statičke strukture magnetne trake koja omogućava samo zapis i čitanje podataka, čip sadrži mikroprocesor sa svojim operativnim sistemom i cijelim skupom komandi koje može izvršiti. Međunarodne kartične asocijacije konstantno unapređuju svoje poslovanje implementacijom čipa na kartične proizvode pri čemu je osnovni cilj sigurnije poslovanje s obzirom na vrlo nizak stepen zloupotrebe čip 532 VIII Skup privrednika i naučnika kartica.6 Uz ovu bitnu prednost, čip tehnologija donosi i mnogo više koristi jer je na njega moguće pohraniti približno 80 puta više podataka nego na magnetnu traku. Stoga čip, odnosno smart kartice, pronalaze primjenu kroz pružanje čitavog niza pogodnosti i usluga korisnicima, pridajući tako proizvodima najrazličitije mogućnosti. Izdavaocima se takođe pruža mogućnost da odaberu one kombinacije pogodnosti i usluga koje mogu ponuditi klijentima u zavisnosti od njihovih zahtjeva i potreba. Istovremeno sistem zasnovan na čip tehnologiji funkcioniše tako da kontroliše ko i pod kojim uslovima može imati pristup sadržajima u memoriji. 4. FINANSIJSKI ASPEKT UVOĐENJA I PRIMJENE ČIP KARTICA Tačne troškove uzrokovane zloupotrebom kartica teško je procjeniti i kategorisati jer podaci o troškovima obično nisu dovoljno pouzdani. Ipak, troškovi koji nastanu kartičnim prevarama snose i banke i trgovci i potrošači. Prema dostupnim podacima gubici banaka procjenjuju se na oko 2,89 milijarde dolara godišnje, dok gubici za maloprodajne trgovce ukupno iznose oko 15,6 milijarde dolara godišnje. Visoki troškovi sprečavanja prevara i poštivanja regulatornih i sigurnosnih mrežnih standarda približne su procjenama stvarnih gubitaka uslijed prevara. Indirektni troškovi plaćanja zbog zloupotreba uključuju troškove lokalnih i nacionalnih zakona, prepreke za on-line trgovinu i njegove koristi, prepreka su usvajanju elektroničkog plaćanja i učinkovitosti, te predstavljaju potencijalni gubitak povjerenja klijenata u banke i bezgotovinska plaćanja. Na primjer, mnogi potrošači su vrlo oprezni kod otkrivanja ličnih podataka i na taj način izbjegavaju Internet kupovinu. Istraživanje procjenjuje da bi udio korisnika koji kupuju na Internetu, sa trenutno procjenjenih 66%, moglo porasti na 73%, ako potrošači ne bi strahovali od otkrivanja ličnih ili podataka o kreditnoj kartici 7. Veći obim bezgotovinskog plaćanja ostvario bi se, ako bi potrošači bili sigurniji u elektronička plaćanja. Opravdan razlog uvođenja čip tehnologije je prvenstveno povećan rast zloupotrebe kartica sa magnetnom trakom širom svijeta. Napadači imaju jasan uvid u detalje ovih kartica što im omogućava da identifikuje slabe tačke obezbjeđenja od prevare. U face-toface platnim transakcijama, falsifikovane magnetne kartice su postale velika prijetnja 8. Ova prijetnja, zajedno sa istančanim metodama otkrivanja PIN koda prouzrokuje značajne troškove finansijskim institucijama koje izdaju platne kartice. Kartične asocijacije su zabrinute porastom broja prevara i u ovom kontekstu, prelaz sa platnih kartica koje koriste magnetnu traku kao medijum skladištenja podataka na čip se čini kao neophodno poboljšanje sigurnosti. Termin čip se odnosi na integralno kolo u plastičnoj kartici. Smanjenje broja prevara korištenjem čip kartice postaje moguće iz sljedećih razloga: 9 - Teško je falsifikovati čip karticu, posebno skrivene kodirane parametre koje one sadrže; - Kroz obradu, čip kartica je aktivno uključena u upravljanje na mjestu servisa (POS terminalu). Čip postaje upravljački agent izdavača koji je sposoban da tačno interveniše u procesu lokalne autorizacije na terminalu koji nije u on-line konekciji sa platnom mrežom; 533 Operacioni menadžment u funkciji održivog ekonomskog rasta i razvoja Srbije 2011-2020. - Čip usavršava proces utvrđivanja falsifikovanih platnih kartica preko primjene određivanja metodom autentičnog mehanizma. Takođe, pruža bolje obezbjeđenje vlasnika kartice od lažnih transakcija preko off-line verifikacije PIN koda i za off-line autorizovane transkacije. Posmatrajući finansijski aspekt uvođenja čip tehnologije u kartično plaćanje, uočava se da je akcenat stavljen na povećane troškove prelaska na čip karticu. Izdavanje kartica sa integrisanim kolima je mnogo skuplje nego kartica sa magnetnim trakama. Prelazak na čip karticu iziskuje velike troškove izdavačima. Potrebni su novi terminali na mjestima servisa (POS), opremljeni sa ICC čitačima. Uvođenje novih ICC kartica znači i veće troškove za korisnike. Matični računari izdavača i korisnika isto kao i platna mreža mora biti prilagođena za prelazak na čip. Ipak, prema ukupnom broju transakcija koje su većinom on-line, troškovi zemalja sa razgranatom teritorijalnom mrežom su relativno niski. U razvijenim zemljama sa velikom teritorijom, u kojima je infrastruktura manje razvijena platne transakcije se većinom obavljaju off-line. U ovim slučajevima predlaže se investiranje u čip soluciju s obzirom da su troškovi nastali uslijed nezaštićenosti podataka mnogo veći nego troškovi implementacije nove čip tehnologije. 5. ZAKLJUČAK U ovom radu su razmotreni razlozi uvođenja smartcard kartica, kao i prikaz nedostataka platnih kartica sa magnetnom trakom. Debitne i kreditne platne kartice su pokazale veliki poslovni uspjeh na maloprodajnom tržištu. Tehnologija izrade magnetne trake je dovoljno jeftina da učini troškove platnih kartica niskim a pored toga, platna mreža i POS terminali su operativni već godinama, pa nema potrebe investirati u infrastrukturu. U isto vrijeme, uočen je opravdan razlog uvođenja čip kartica prvenstveno zbog povećanog rasta zloupotrebe kartica sa magnetnom trakom širom svijeta. Kartične asocijacije zabrinute porastom broja prevara preduzele su neophodne regulatorne i tehničke mjere za prelazak sa platnih kartica koje koriste magnetnu traku kao medijum skladištenja podataka na čip koji se čini kao neophodno poboljšanje sigurnosti. Povećani troškovi prelaska na čip karticu su uticali na mnoge finansijske institucije da se zapitaju da li je jeftinije nastaviti da rade sa magnetnim karticama i pored velikih troškova usljed prevara ili da mijenjaju cijelu infrastrukturu uvođenjem čip kartica. Ipak, kartične asocijacije i platni sistemi operatora su usvojili nova operativna pravila za svoje čip kartice koje su motivirale izdavače i korisnike da pređu na novu tehnologiju. Iako je činjenica da uvođenje čip tehnlogije u kartično plaćanje sa sobom nosi određeno povećanje troškova, može se zaključiti da su prednosti primjene smart kartica višestruke i u krajnjoj instanci dovode do smanjenja troškova svih učesnika na tržištu kartičnih proizvoda. Ono što povećava prihode korištenjem smartcard može se uočiti u: - Moguće je unaprijediti kontrolu autorizacije uz manje troškove zbog boljeg donošenja odluka (decision making) na POS terminalima. Ovo znači da komunikacioni troškovi online autorizacije transakcija mogu biti smanjeni u situacijama u kojima kartični risk management zajedno sa terminalom odluči da se transakcija može obaviti lokalno. Ovo unapređuje efikasnost debitnih/kreditnih kartica u segmentima plaćanja za koje je odlučeno da su manje rizični. 534 VIII Skup privrednika i naučnika - Pošto čip ima snagu sračunavanja, plaćanje može postati 'pametno'. Kartična aplikacija može obezbjediti fleksibilniji finansijski servis i bolji odgovor na brze promjene za tržištu. Isti čip se može prilagoditi prema nekoliko kartičnih aplikacija, što omogućava veće dimenzije čip kartica. Ovo omogućava izdavačima da smanje troškove investicije po kartičnoj aplikaciji i bolje udruže nekoliko platnih instrumenata koje zadovoljavaju različite platne navike. Na primjer, ista čip kartica može biti prilagođena na nacionalnu debitnu šemu korištenu za domaće korisnike kartica, međunarodnu kreditnu šemu pogodnu za važnije isplate tokom putovanja u inostranstvo i prekogranični elektronski novac za plaćanje po bitu informacije prema zahjevu ISP. Pored toga, fleksibilnost finansijskog servisa prema svakom korisniku na individualnoj bazi doprinosi jačanju povjerenja izmedju vlasnika kartice i njegove rezidentne banke. Na drugoj strani, zvanični izvještaji pokazali su kontinuirani trend pada gubitaka povezanih sa skimmingom, tokom 2010. godine. Ovaj pad gubitaka pripisuje se sve široj primjeni EMV (čip) tehnologije od strane evropskih banaka. Prema podacima najvećih kartičnih organizacija, bankomati u 31 evropskoj zemlji (SEPA države) usklađeno je sa zahtjevima EMV norme što čini približno 95% bankomata u ovim državama. Međunarodni gubici (zloupotrebe nad karticama izdanim od nacionalnih banaka i korištene izvan države u kojima su iste izdane) porasli su 4%, u toku 2010. godine. Činjenica je da se značajan dio ovih zloupotreba dešava izvan Evrope, u regijama koje još uvijek nisu uvele EMV tehnologiju. LITERATURA Visa. Product&Services. URL: http://www.visa.com URL: http://www.emvco.com/best_practices.aspx?id=217 URL: http://www.kartice.ba/tir.php?type=reg2sub1&page=2&rel=yes Sullivan, R. J. (2008). Can smart cards reduce payments fraud and identity theft? Economic Review, Federal Reserve Bank of Kansas City, issue Q III, pages 35-62. Radu C. (2003). Implementing Electronic Card Payment Systems. Artech House Visa. VISA EU Smart Payment Product Principles. URL: http://www.visaeu.com Horrigan J. (2008). Mobile Access to Data and Information. Pew Internet & American Life Project, URL: http://www.pewinternet.org/Reports/2008/MobileAccess-to-Data-and-Information/Data-Memo-Findings.aspx Stern, C. (2001). Micro Theaf That Steals Credit Cards, Sunday Mirror Magasine January 28 EMVCo, EMV2000 Integrated Circuit Credit Cards for Payment Systems, Book 2Security and Key Management,version 4.0 December 2000. http://www.emvco.com European Payments Council. (2010). European ATM Fraud Losses down 36 Percent. EPC Newsletter, Issue 6 - April 535
© Copyright 2024 Paperzz
