1. Opšti uslovi izrade plana
1.1. Pravni osnov
Zakonski osnov za donošenje ove Odluke sadržan je u odredbama člana 24. Zakona o
prostornom planiranju i korištenju zemljišta na nivou Federacije Bosne i Hercegovine,
odnosno odredbama Zakona o prostornom uređenju i građenju Bosansko-podrinjskog
kantona Goražde
1.2. Planski osnov
Osnova za donošenje plana je Odluka o pristupanju izmjena i dopuna regulacionog plana
„Biserna“ Goražde, broj 01-02-1-5481, donesena od strane Općinskog vijeća općine
Goražde.
Odluka je sadržana na osnovu Uredbe o jedinstvenoj metodologiji za izradu dokumenata
prostornog uređenja (Službene novine FBiH, broj: 63/04, 50/07, 84/10). Odluka sadrži sve
propisane elemente iz Uredbe, te odredbi Zakona o prostornom uređenju.
1.3. Razlozi donošenja Odluke o pristupanju izradi Plana
Područje izrade plana se koristi za potrebe stanovanja, poslovanja i zdravstvene zaštite. U
okviru površina za zdravstvenu zaštitu nalaze se objekti Doma zdravlja i Kantonalne bolnice
sa urgentnim odjelom. Zbog potrebe poboljšanja postojećih uslovi zdravstvene zaštite i
omogućavanja savremenog razvoja zdravstvenih usluga, potrebno je predvidjeti nove
površine za razvoj objekata hitne pomoći i centra za dijalizu. U cilju poboljšavanja kvaliteta
življenja, potrebno je planirati površinu za izgradnju energetskog objekta u svrhu centralnog
grijanja ovog dijela grada.
Izrada izmjena i dopuna plana je inicirana od strane Općine Goražde, u cilju donošenja
provedbeno–planskog dokumenta kojim se određuje svrsishodno organiziranje, korištenje i
namjena prostora, te mjere i smjernice za uređenje i zaštitu prostora.
Odlukom o pristupanju izradi regulacionog plana, ustanovljeni su ciljevi i smjernice izrade:

Pridržavati se koncepta postojeće izgradnje sa akcentom na stambeno-poslovne
zgrade sa kolektivnim stanovanjem
Regulacioni plan „Biserna“
1

Predvidjeti mogućnosti izgradnje novih zdravstvenih objekata u neposrednoj blizini
gradske bolnice i doma zdravlja kao dijela postojećeg zdravstvenog kompleksa

Pridržavati se koncepta saobraćajnih rješenja u postojećoj prostorno-planskoj
dokumentaciji

Predvidjeti parking prostor za stanovnike obuhvata plana i povremene korisnike

Razmotriti mogućnost izgradnje podzemne garaže za veći broj vozila

Razmotriti mogućnost izgradnje energetskog objekta za potrebe centralnog grijanja

Razmotriti ostale neophodne sadržaje u skladu sa urbanističkim standardima i
prostornim mogućnostima
1.4. Metodologija izrade Plana
Metodologija izrade plana slijedi odredbe Zakona o prostornom planiranju i uređenju
zemljišta na nivou Federacije BiH (Službene novine FBiH, broj 2/06, 72/07, 32/08, 4/10,
13/10, 45/10), Zakona o prostornom uređenju i građenju Bosansko-podrinjskog kantona
Goražde (Službene novine BPK Goražde, broj 15/09 i 04/13) i Uredbe o jedinstvenoj
metodologiji za izradu dokumenata prostornog uređenja (Službene novine FBiH, broj 63/04,
50/07 i 84/10).
Korištenjem propisane regulative, plan je izrađen kroz 2 faze:

Priprema i izrada Urbanističke osnove

Izrada Prednacrta, Nacrta i Prijedloga plana
Urbanistička osnova podrazumjeva snimanje postojećeg stanja na terenu i prikupljanje
relevantnih informacija o korištenju zemljišta. Izradom snimka stanja izvršena je analiza i
ocjena postojećeg stanja, nakon čega je postavljena osnovna koncepcija prostornog razvoja.
Izrada Prednacrta, Nacrta i Prijedloga plana podrazumjevala je usvajanje osnovne
koncepcije razvoja kroz uključenje korisnika prostora, interesnih strana i javnosti. Prikupljeni
prijedlozi i sugestije su korišteni za izradu urbanističke postavka kojom su definisani uslovi
korištenja prostora u narednih 5 godina.
Faze izrade su integrisane u jedinstveni dokumenat, koji čine:

Tekstualni dio

Grafički dio

Prilozi

Odluka o provođenju plana
Regulacioni plan „Biserna“
2
1.5. Dokumentacija korištena za formiranje informaciono-dokumentacione
osnove
Zakoni, uredbe i odluke:

„Zakon o prostornom planiranju i uređenju zemljišta na nivou Federacije BiH“
(Službene novine FBiH, broj 2/06, 72/07, 32/08, 4/10, 13/10, 45/10)

„Zakon o prostornom uređenju i građenju Bosansko-podrinjskog kantona Goražde“
(Službene novine BPK Goražde, broj 15/09 i 04/13)

„Uredba o jedinstvenoj metodologiji za izradu dokumenata prostornog uređenja“
(Službene novine FBiH, broj 63/04, 50/07 i 84/10)

„Odluka o pristupanju izmjena i dopuna regulacionog plana „Biserna“ Goražde
Korištena dokumentacija i literatura:

Urbanistički zavod Bosne i Hercegovine: „Urbanistički plan Goražde“, Sarajevo, 1977.

Urbanistički zavod Bosne i Hercegovine: „Regulacioni plan Biserna - novelacija“,
Sarajevo, 1986.

Urbanistički zavod Republike Srpske, a.d. Banja Luka: „Izmjene i dopune
regulacionog plana Biserna u Goraždu“, Banja Luka, 2009.

Općina Goražde: „Strategija održivog razvoja općine Goražde za period 2012. - 2016.
godine“, Goražde, 2012.
2. Stanje prostornog uređenja
2.1. Osnovni podaci o obuhvatu izrade plana
Površina obuhvata iznosi 14,57ha (145.725,48m²). Geometrija obuhvata plana je nepravilna i
izdužena površina u pravcu sjeveroistok-jugozapad. Raspon krajnjih (najudaljenijih) tačaka u
pravcu sjeveroistok-jugozapad iznosi cca 653m. Prosječna širina obuhvata, u pravcu
sjeverozapad-jugoistok, iznosi 220m. Teren je ravan i kreće se od 356 m.n.m. na krajnjem
jugozapadu, do 341 m.n.m. uz obalu rijeke Drine. U prosjeku, nagib terena iznosi 2% a
prosječna nadmorska visina iznosi 344m.
Prostor izrade plana se nalazi u centralnom dijelu urbanog područja Goražda, na desnoj
obali rijeke Drine. Izgrađen je stambenim objektima individualnog i kolektivnog stanovanja,
Regulacioni plan „Biserna“
3
sa poslovnim sadržajima u prizemlju. U obuhvatu se nalaze objekti Kantonalne bolnice
Bosansko-podrinjskog kantona Goražde, Dom zdravlja Goražde, kao i nekolicina poslovnih
objekata komercijalnih i uslužnih djelatnosti. U obuhvatu je podjednaka zastupljenost
zemljište u privatnoj i društvenoj svojini.
2.2. Postojeća planska dokumentacija
Područje izrade plana je razmatrano kroz izradu Urbanističkog plana Goražde i regulacionih
planova za područje Biserne. Prvi regulacioni plan je izrađen 1986. godine a njegove izmjene
i dopune su izrađene 2009. godine.
Urbanistički plan Goražda nije aktuelan obzirom da se odnosi na period do 2010. godine.
Međutim, njegova opredjeljenja će se razmotriti u svrhu ostvarivanja kontinutiteta planskog
uređenja prostora. Prema odredbama Urbanističkog plana, na površinama izrade
regulacionog plana Biserna, planirani su sljedeći sadržaji:

Kolektivno stanovanje sa centralnim funkcijama

Individualno stanovanje

Zdravstvo

Šuma park

Infrastrukturni pojasevi
Infrastrukturni pojasevi podrazumjevaju saobraćajnu mrežu na desnoj obali rijeke Drine.
Planirana je jaka cestovna saobraćajnica u pravcu jugozapad-sjeveroistok, koja prolazi
obuhvatom izrade plana i gradi južnu obilaznicu Goražda. Sa ove saobraćajnice su planirane
poprečne ceste; sjeverno prema rijeci Drini odnosno južno prema neizgrađenim površinama.
Ovakva saobraćajna matrica gradi prostorne cjeline za izgradnju kolektivnog stanovanja.
Centralne funkcije stambenih zona su planirane na raskršću cestovnih pravaca. Prostorna
cjelina za razvoj zdravstvenih funkcija je locirana sjeverno od tranzitne saobraćajnice. Na
južnoj strani je park šuma. Idući prema radnim zonama na istoku planirano je zadržavanje
individualnog stanovanja.
Regulacioni plan „Biserna“
4
Slika 1. Urbanistički plan Goražda sa obuhvatom izrade regulacionog plana
Prema stanju na terenu vidljivo je da glavna cestovna saobraćajnica nije realizovana.
Tranzitni saobraćaj se odvija cestom Ferida Dizdarevića. Planirana petlja na istočnoj granici
obuhvata plana također nije realizovana. Ova petlja je predviđena kao glavna poveznica
južnog tranzita sa lijevom obalom rijeke Drine i ostatka grada. Druga velika izmjena se
odnosi na izgradnju stambenog naselja za kolektivno stanovanje (lamele) na mjestu parkšume.
Regulacioni plan iz 1987. godine je definisao gabarite građevinskih površina i detaljno
korištenja predmetnog obuhvata. Suprotno odredbama Urbanističkog plana izrađeno je:
 stambeno naselje (lamele)
 dio cestovne infrastrukture (tranzitna cesta je pomjerena prema jugu)
Regulacioni plan „Biserna“
5
 kolektivno stanovanje prema zapadu (lagalizovano postojeće stanje sa individualnim
stambenim objektima)
Realizovani su objekti kolektivnog stanovanja, poslovnog centra i zdravstva. Njihovom
postavkom u prostoru zadržana je osnovna koncepcija ranijeg planiranja, prema kojem je
ovaj lokalitet izgradio prepoznatljivi karakter gradskog središta.
Regulacioni plan iz 2009. godine uključivao je dio obuhvata za koji se rade izmjene i dopune.
Njegovim odredbama izvršene su promjene koje se odnose na povećanje gabarita
zdravstvenih objekata i saobraćaja u mirovanju.
Prostornim planom Federacije Bosne i Hercegovine, koji je trenutno u fazi usvajanja,
predviđena je izgradnja magistralne obilaznice sa južne strane obuhvata plana.
Realizovanjem ove saobraćajnice Goražde bi dobilo magistralnu cestu koja preuzima
tranzitni saobraćaj. U takvoj situaciji postojeća cesta, koja tangira južnu granicu obuhvata
plana, zadržava regionalni rang.
2.3. Prirodni uslovi
2.3.1. Reljef i tlo
Površina izrade plana je prostrana aluvijalna terasa. Širina terase se kreće od 300 do 400m.
Sa sjeverne i sjeverozapadne strane aluvijalna terasa je usječena za 10m gradeći korito
rijeke Drine. Sa jugoistočne strane graniči sa podnožjem brdsko-planinskog uzvišenja
Biserne. Nagib terena je blag i kreće se prema sjeverozapadu. Prosječna visina terena se
nalazi 8m iznad normalnog toka rijeke Drine. Prema seizmičkim karakteristikama područje
izrade plana se nalazi u zoni VIII° Merkalijeve skale.
Površinski dio terena izrađuju aluvijalni sedimenti kvartarne geološke starosti. Sastoje se od
šljunka i pijeska, vrlo često zaglinjenih. Debljina naslaga je različita a u prosjeku se kreće od
8 do 10m. Jugoistočni dio je pokriven kvartarnim padinskim i potočnim nanosima: deluvijalne
sugline, stijenska droblina, potočne sugline ili šljunak sa stijenskom drobinom. Debljina ovih
naslaga se kreće do 10m.
Kvartarni aluvijalni sedimenti (šljunak i pijesak) su dobro konsolidovani i vodonepropusni.
Najviše zaglinjeni dijelovi ovih naslaga se kreću do 2m dubine. Odlikuje ih antropološka
promjena i slaba konsolidovanost. Kvartarni deluvijalni i poluvijalni sedimenti različito su
vodopropusni i slabo konsolidovani. Karbonski kompleks izrađuju čvrste stijenske mase koje
imaju ulogu hidrogeološkog izolatora.
Regulacioni plan „Biserna“
6
Maksimalni nivo podzemne vode uslovljen je poroznošću litoloških članova građe terena i
hidrauličkim režimom rijeke Drine i okolnih uzvišenja. U zoni potoka Biserne maksimalni nivo
podzemne vode je viši od ostalog dijela terena. Kreće se na dubini od 1m ispod površine
terena. Maksimalni vodostaj podzemne vode na ostalim dijelovima terena se kreće od 4-6m.
U prirodnim uslovima teren je povoljan za gradnju, obzirom da je stabilan i da je maksimalni
nivo podzemne vode prilično nizak.
2.3.2. Klima
Područje opštine Goražde se odlikuje umjereno-kontinentalnom klimom planinskog tipa, sa
odlikama mediteranske klime. Razlog je okruženost naseljene kotline uz rijeku Drinu sa
visokim planinama, ali i blizina mediterana. Prosječna godišnja temperatura vazduha se
kreće oko 10°C. Maksimalna godišnja temperatura dostiže 33°C, a minimalna godišnja
temperatura -17°C. Zime su hladne, sa prosječnom temperaturom oko 0°C. Ljeta su ugodna i
prohladna. Srednja ljetna temperatura se kreće oko 18°C.
Srednja godišnja količina padavina iznosi 800 mm. Relativna vlažnost zraka je dosta velika i
inosi 84%. Zbog toga je učestala pojava magle u dolini rijeke Drine. Relativna vlažnost
vazduha raste u zimskom periodu i kao posljedica nižih temperatura vazduha, što je dodatni
faktor stvaranja magle. Pojave mrazeva su česte. U prosjeku, jaki mraz se javlja 11 dana a
srednji mraz 16 dana u godini. Snijeg se javlja od novembra do aprila. Snijeg se zadržava
oko 26 dana u godini. Prosječna visina sniježnog pokrivača je 30 cm, a maksimalna visina 88
cm. Područje Goražda ima veliki broj vedrih dana, u skladu sa malim vrijednostima srednje
godišnje oblačnosti. Prosječno je 55 dana u godini pod vedrim nebom.
2.4. Stanovanje i fizička struktura
Analiza fizičke strukture izvršena je snimanjem postojećeg stanja na terenu i njegovom
valorizacijom. Unutar obuhvata plana je snimljeno 127 objekata, sa namjenama kako slijedi:

Stambeni objekti

Stambeno-poslovni objekti

Poslovni objekti

Pomoćni objekti

Objekti zdravstva

Infrastrukturni objekti
Regulacioni plan „Biserna“
7
Obuhvat izrade plana se može okarakterisati kao gradska stambena i opšta zona;
stanovanje zauzima najveću površinu, sa značajnim udjelom sadržaja društvene
infrastrukture (zdravstvo i trgovina). Struktura izgrađenih objekata je:

78 stambena objekta
o 4 objekta za kolektivno stanovanje
o 74 objekta za individualno stanovanje

25 stambeno-poslovnih objekata
o 12 objekata za kolektivno stanovanje
o 7 objekata za individualno stanovanje
o 6 objekata za individualno stanovanje u nizu

21 poslovni objekat

1 objekat zdravstva

3 infrastrukturna objekta (TS, agregat i kotlovnica u okviru bolničkog kompleksa)
Ukupno je izgrađeno 16 objekata za kolektivno stanovanje, 81 objekat za individualno
stanovanje i 6 objekata za individualno stanovanje u nizu.
Procjena trenutnog broja stanovnika je izvršena na osnovu broja snimljenih stambenih
jedinica. Prema procjeni, 122 domaćinstva se nalaze u 81 objektu individualnog stanovanja,
319 domaćinstava u 16 objekata kolektivnog stanovanja i 55 domaćinstava u 6 objekata
individualnog stanovanja u nizu. Pri tome su usvojeni sljedeći odnosi:

1 stan u objektu kolektivnog stanovanja = 1 domaćinstvo

1 kuća/objekat individualnog stanovanja = 1,5 domaćinstvo

3,0 članova/domaćinstvu1
Koristeći se navedenim vrijednostima procjenjeno je 1.488 stanovnika u obuhvatu izrade
plana. Prosječna gustina naseljenosti iznosi 103 st/ha.
Zastupljena su 3 tipa stambene izgradnje: porodično stanovanje u individualnim objektima,
višeporodično stanovanje u objektima u nizu i višeporodično stanovanje u kolektivnim
objektima. Prema ovim karakteristikama je usvojena tipologija stambenog prostora koja će
se koristiti u izradi plana: individualno stanovanje, kolektivno stanovanje-kuće u nizu i
1
Broj članova po domaćinstvu određen prema podacima za opštinu Goražde, iz Saopštenja Agencije za
statistiku BiH: „Preliminarni rezultati-Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013.“
Saopštenje je izdato u novembru 2013. godine.
Regulacioni plan „Biserna“
8
kolektivno stanovanje. Individualno stanovanje su slobodnostojeći objekti na parcelama u
privatnoj svojini. Veličina parcela se kreće od 150 m² do 800 m². Visina objekata se kreće od
„P“ (prizemlje) do „P+2+Pt“. Od 81 objekta individualnog stanovanja, 7 objekata ima
poslovne prostore u prizemnoj etaži. Na objektima individualnog stanovanja dominira forma
kosog krova. Individualno stanovanje je zastupljeno u jugozapadnom, jugoistočnom i
istočnom dijelu plana.
Kolektivno stanovanje zauzima centralnu površinu obuhvata, paralelno pružanju ulice Ferida
Dizdarevića. Objekti su realizovani kao slobodnostojeći i u formi poluotvorenog bloka.
Spratnost objekata se kreće od „P+1“ do „P+7“. Krovovi su izvedeni u formi kosog krova,
ravnog krova ili mansardi. U okviru svih objekata kolektivnog stanovanja prizemlja su
iskorištena za organizovanje poslovnih sadržaja.
Kuće u nizu su locirane na južnoj strani obuhvata plana. U ovom području je kreiran
specifičan ambijent višeporodičnog stanovanja, sa odvojenim pristupom svakoj stambenoj
jedinici. Objekti su postavljeni na teren u nagibu, gdje je suterenska etaža organizovana za
poslovne sadržaje. Spratnost objekata je „Su+P+1“.
Slika 2. Postojeći ambijent (Ul. Ferida Dizdarevića) područja izrade plana
Regulacioni plan „Biserna“
9
Najznačajniji poslovni objekat je Tržni centar „Interex“. Objekat zauzima površinu od cca
1600 m², sa spratnošću „P+3“. Neposredno uz pristupne cestovne saobraćajnice se nalaze
dva niza manjih poslovnih objekata (kiosci i zelenare), koji nisu iskorišteni u punom
kapacitetu. Između tržnog centra i kolektivnog stanovanja je pozicioniran bolnički krug.
Sastoji se iz objekta Doma Zdravlja i Kantonalne bolnice BPK – Goražde. U okviru bolničkog
kruga je parking i infrastrukturni objekti za internu upotrebu.
Svi objekti spadaju u 6 bonitetnu kategoriju građevinskih objekata, što znači da su građeni od
savremenih materijala i korištenjem savremenih tehnoloških i konstruktivnih rješenja. U
okviru parcela individualnog stanovanja učestala je izgradnja pomoćnih objekata. Pomoćni
objekti su mjestimično izgrađeni uz kolektivne objekte, u funkciji odlaganja ogrjeva. U dva
objekta je omogućen privremeni smještaj za socijalno ugrožene porodice.
Komunikacione osovine su cestovne saobraćajnice Ferida Dizdarevića i Zaima Imamovića.
Sa ovih ulica se račvaju pristupne ceste prema postojećim objektima. Parkiranje je planski
organizovano u okviru parcele tržnog centra, bolnice i na pojedinim mjestima uz objekte
kolektivnog stanovanja. Na ostalim dijelovima parkiranje se vrši uz ceste i na trotoarima.
Između kuća u nizu i bolnice, te između zona individualnog stanovanja i ulice Ferida
Dizdarevića, postoji značajan kapacitet slobodnih i neizgrađenih površina. Ove površine nisu
privedene konačnoj namjeni. Koriste se kao poljoprivredne površine i za izgradnju pomoćnih
objekata.
Prema podacima iz katastra nekretnina, podjednaka je zastupljenost parcela u društvenoj i
privatnoj svojini. Površine u privatnoj svojini preovladavaju u istočnom, južnom i
sjeverozapadnom dijelu obuhvata. Izgrađene su objektima individualnog stanovanja i
kućama u nizu. Površine u društvenoj svojini dominiraju u centralnom i sjevernom dijelu
obuhvata, uz ulicu Ferida Dizdarevića. Izgrađene su objektima kolektivnog stanovanja i
društvene infrastrukture. Površine u društvenoj svojini su, najvećim dijelom, upisane na
Općinu Goražde.
2.5. Zelene površine
Urbano područje Goražda je okruženo planinskim i šumskim predjelima što rezultira
ambijentom u kojem se ne osjeti nedostatak zelenih površina. Područje izrade plana ima
nizak procenat izgrađenosti i dovoljno zelenih površina. Međutim, ovaj potencijal nije
iskorišten i trenutno ne postoje uređene zelene površine unutar obuhvata plana. Generalno,
ove površine se mogu podijeliti na zelenilo privatnih parcela, javne zelene površine i zelenilo
ograničenog korištenja. Zona individualnog stanovanja podrazumjeva zelenilo u okviru
Regulacioni plan „Biserna“
10
privatnih parcela. Ove površine su realizovane u najvećem dijelu plana. Podrazumjevaju
bašte i vrtove sa travnatom podlogom i mjestimično zasađenim voćnjacima.
Javne zelene površine nisu uspostavljene i trenutno ne postoji planski izgrađena i održavana
površina ovog tipa. Najznačajniji segment javne zelene površine predstavlja drvored u ulici
Ferida Dizdarevića. Potencijal za razvoj ovih površina se nalazi unutar blokova postojećih
objekata i uz postojeće i planirane saobraćajnica. Javne zelene površine se realizuju
izgradnjom parkova, aleja ili drugih površina ovog tipa.
Zelenilo ograničenog korištenja je zastupljeno u bolničkom krugu. Sastoji se od travnate
površine i skupine drveća. Niti jedna od pomenutih zelenih površina nije opremljena
elementima urbanog mobilijara.
2.6. Infrastrukturna opremljenost
Stanje infrastrukture je analizirano snimanjem postojećeg stanja na terenu, prikupljanjem
podataka od strane korisnika prostora i isčitavanjem trenutno raspoloživih podloga
infrastrukturnih sistema.
2.6.1. Saobraćaj
Osnovnu saobraćajnu mrežu grade gradske saobraćajnice - Ulice Zaima Imamovića i Ferida
Dizdarevića. Ulica Rifata Čutune je pristupna saobraćajnica u okviru zone individualnog
stanovanja na istoku obuhvata. Sa jugoistočne strane je cestovna saobraćajnica u profilu
napuštene pruge Foča–Ustiprača. Ova saobraćajnica je planirana u svrhu izmještanja
tranzita iz urbanog prostora, sa vezama na poprečne saobraćajnice koje vode preko rijeke
Drine. Ovakav scenarij nije proveden a predviđeni pravci su izgrađeni sa nekoliko objekata
za individualno stanovanje.
Obzirom da postojeća saobraćajna mreža nije razvijena, cjelokupna komunikacija je
usmjerena kroz ulice Zaima Imamovića i Ferida Dizdarevića. U unutrašnjost stambenih
blokova se dolazi pristupnim cestama sa pomenutih saobraćajnica. Pristupne ceste se
završavaju kod objekata za kolektivno stanovanje. U nastavku su ceste kojima se pristupa
objektima individualnog stanovanja. Ove ceste su izgrađene prema mogućnostima koje
pružaju izgrađeni objekti, neplanski i velikim dijelom nisu realizovane u punim gabaritima. Na
taj način pristupne ceste služe kao „slijepe“ ulice, bez mogućnosti cikličnog kretanja.
Nedostatak parking prostora utiče da pristupne ceste budu zakrčene vozilima. Veliki dio
objekata individualnog stanovanja nema direktnu vezu prema gradskim ulicama. Povezani su
na ulicu Rifata Čutune koja izlazi na postojeću saobraćajnicu na jugu, odnosno
Regulacioni plan „Biserna“
11
saobraćajnicu na sjeveru uz obalu rijeke Drine, odakle izlazi na ulicu Ferida Dizdarevića. Dio
objekata individualnog stanovanja svojim pristupnim cestama izlazi direktno na ulicu Ferida
Dizdarevića.
Organizovani parking prostori se nalaze u okviru bolničkog kruga, ispred Tržnog centra
„Interex“ i na nekoliko lokacija ispred objekata kolektivnog stanovanja.
2.6.2. Hidrotehnička infrastruktura
Vodosnabdijevanje općine Goražde i ostalih naselja se od 1996.godine vrši zahvatanjem
vode iz rijeke Drine u naselju Vitkovići koje je smješteno 4 km uzvodno od Goražda. U krugu
bivšeg industrijskog kompleksa FAJ „Azot“ Vitkovići izgrađena je fabrika vode – postrojenje
za preradu pitke vode, kapaciteta 240 l/s. U cilju smanjenja gubitaka vode, koji su rezultat
zastarjelog cijevnog materijala, naročito kada je u pitanju sekundarna mreža, implementiran
je projekat izgradnje rezervoata „Površnica“ – „Rovovi“, spojnog cjevovoda rezervoara
„Rasadnik“ – „Rovovi“ i pumpne stanice „Površnica“ sa potisnim cjevovodom do rezervoara
„Rovovi“.
Voda se iz fabrike vode „Viktovići“ gravitaciono vodi do rezervoara i distributivnih cjevovoda.
Dio urbanog područja koji je predmet ovog regulacionog plana vrši se iz rezervoara
„Rasadnik“, kapaciteta 2000m3 koji se puni vodom iz fabrike vode Vitkovići.
Postojeću primarnu mrežu vodosnabdijevaja dijela urbanog područja koji je predmet ovog
plana čine:

Dovodni cjevovod iz rezervoara „Rasadnik“ – Ø400. Ovaj cjevovod prolazi samo
tranzitnim područjem i opskrbljuje vodom potrošače II visinske zone.

Dovodni cjevovod ulicom Zaima Imamovića koji dalje prelazi preko rijeke Drine
pješačkim mostom Ø350.

Sekudarnu vodovodnu mrežu čine cjevovodi u ulici Ibrahima Popovića Ø125 sa
ogrankom Ø100 mm prema sportskoj dvorani i cjevovod u ulici Ferida Dizdarevića
Ø125 koji ima više ogranaka Ø3" i Ø100mm kojima se snabdijevaju veći postojeći
objekti- blokovi zgrada, robna kuća i bolnica.
Vodovodna mreža područja obuhvata snabdijeva:
Regulacioni plan „Biserna“
Stambeni
83
Stambeno-poslovni
23
Poslovni
11
12
Zdavstveni
1
Infrastrukturni
1
U izgradnji
1
Ukupno
120
Tabela 1. Broj objekata u obuhvatu plana
Stanje vodosnabdijevanja obuhvata regulacionog plana Biserna je zadovoljavajuće i
raspoložive količine vode su dovoljne za povećan broj korisnika u planskom periodu.
Osnovni problem predstavlja zastarjeli cijevni materijal, te nedovoljno veliki profili cjevovoda
– 1'' i ½'' na pojedinim dijelovima obzirom da se ista mreža koristi i u svrhu zaštite od požara.
Na području obuhvata regulacionog plana Biserna, postojeća kanalizaciona mreža je
izvedena na principu separatnog sistema, odnosno razdvojeni sistem prikupljanja
upotrebljenih i oborinskih voda.
Kanalizaciona mreža prikupljanja oborinskih voda se usmjerava prema glavnim sabirnim
kolektorima Ø300 i Ø500 položenim uz obalu Drine. Upotrebljene vode se putem navedenih
cjevovoda odvode do postojećeg postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda koji nije u
funkciji, te se orpadne vode ispuštaju u recipijet, rijeku Drinu, bez prethodnog prečišćavanja.

Kolektor ulicom Omera Vrane Ø 200 mm – kolektor je danas u funkciji kao mještoviti
Ø 400 obzirom da je na njega priključen i oborinski kolektor, te se direkno izliva u
recipijent, rijeku Drinu

kolektor Škole učenika u privredi Ø 250 mm koji gravitira gore spomenutom kolektoru
sportske dvorane

kolektori ulicom Zaima Imamovića Ø 200 mm i Ø 250 mm koji se ulivaju u sabirni
kolektor obalom Drine

kolektor Ø 200 mm koji opslužuje objekat robne kuće, nadovezuje se na kolektor Ø
300 stambenog naselja i uliva u sabirni kolektor uz obalu Drine

kolektor bolnice, Ø 200 mm koji prelazi u profil Ø 300 i uliva se u sabirni kolektor
obalom Drine

kolektori ulicom 43. Drinske birgade Ø300 mm koji opslužuju postojeće blokove
zgrada a ulivaju se u sabirni kolektor Ø 500 mm obalom Drine.
Odvodnja otpadnih voda područja obuhvata je uslovljena konfiguracijom terena, rezultujući
postavljanjem glavnih sabirnih kolektora uz obalu rijeke Drine, koji dalje odvode otpadne
vode do postrojenja. Postojeće stanje kanalizacione mreže je zadovoljavajuće. Prednost
Regulacioni plan „Biserna“
13
predstavlja što je sistem odvodnje oborinskih i otpadnih voda izveden kao separatni, te
intervecije na razdvajanju mreža, u skladu sa savremenim principima projektovanja, nisu
potrebne i profili cjevovda su dovoljni za prihvat količina otpadnih voda. Osnovni problem
kanalizacione mreže je, šire gledano, nefunkcionisanje postrojenja za prečišćavanje otpadnih
voda, koje je van obuhvata, ali je od izuzetne važnosti posmatrajući mrežu u cjelini prije
svega zbog zaštite voda – u ovom slučaju recipijenta, rijeke Drine.
Odvodnja oborinskih voda se na području obuhvata vrši posebnim kolektoraima koji se ili
infiltriraju u tere ili površinski otiču prema koritu rijeke Drine. Postojeći kolektor ulicom Zaima
Imamovića do izliva u Drinu u blizini pješačkog mosta je pravougaonog profila 2000/1750
mm, te neposredno pred izlivom u recipijent, rijeku Drinu prelazi u kružni prečnika 1600 mm i
2000 mm.
Izgradnjom ovog kolektora na kvalitetan način je riješena odvodnja oborinskih voda koje su
sa jugoistočne strane ugrožavale urbano gradsko područje.
Pored glavnog oborinskog kolektora izvedeno je i nekoliko manjih koji gravitiraju prema
glavnom kolektoru ili prema kolektoru otpadnih voda u ulici Omera Vrane Ø 400 mm koji
danas funkcioniše kao mješoviti.
Pored kolektora, odvodnja oborinskih voda se vrši i postojećim otvorenim kanalima. Za
vodovodnu, kanalizacionu mrežu i mrežu odvodnje oborinskih voda nadležno je JKP „6.mart“
Goražde.
2.6.3. Energetska i telekomunikaciona infrastruktura
Unutar obuhvata regulacionog plana postoji djelimično izgrađena elektroenergetska i
telekomunikaciona infrastruktura. Snadbjevanje objekata električnom energijom unutar
obuhvata plana se vrši putem četiri distributivne trafostanice: TS Dom zdravlja, TS Potkovica,
TS Donja Mahala i TS Lamele, sa transformatorskim jedinicama od 630 kVA. Trafostanica
„Dom zdravlja“ je smještena u bolničkom krugu. Ostale trafostanice su smještene u okviru
objekata kolektivnog stanovanja, odnosno kuća u nizu. Na mjestima obodnih ulica
distributivne trafostanice su povezane na srednjenaponsku elektroenergetsku mrežu. Dio
zone individualnog stanovanja je napojen sa TS u ulici Rifeta Čutune. U centralnom dijelu
obuhvata, uz objekte zdravstva i kolektivnog stanovanja, izvedena je podzemna energetska
mreža. Ona prelazi u nadzemnu mrežu u zonama individualnog stanovanja. Javna rasvjeta
je izvedena u glavnim ulicama zona kolektivnog stanovanja.
Telekomunikaciona mreža je položena u koridore glavnih cestovnih saobraćajnica, odakle se
grana prema objektima. U zonama individualnog stanovanja telekomunikaciona mreža izlazi
iz cestovnih koridora i razvija se neravnomjerno u zavisnosti od postojećeg stanja fizičke
Regulacioni plan „Biserna“
14
strukture na terenu. Neposredno iznad ulice Ferida Dizdarevića nalazi se objekat pošte, koji
je i glavni distributivni centar telekomunikacija unutar obuhvata plana.
U obuhvatu plana ne postoji izgrađena infrastruktura centralnog snadbjevanja objekata
toplotnom energijom.
2.7. Zaštita životne sredine
Izgradnja fizičkih struktura, naseljavanje i urbanizacija, eksploatacija prirodnih resursa,
nekontrolisano zauzimanje šumskih i poljoprivrednih površina, glavni su uzroci narušavanja
prirodnih sistema. U takvoj situaciji je neophodno osigurati adekvatnu zaštitu prirodnih
resursa i elementarnih postavki životne sredine.
Zaštita životne sredine je tretirana općinskim dokumentom: „Strategija održivog razvoja
općine Goražde za period 2012.-2016. godine“. Strategija je donesena u januaru 2012.
godine. Donošenjem dokumenta ovog tipa iskazana je opredjeljenost za očuvanjem i
kontrolom prirodnih resursa. Prioritetni elementi su definisani akcionim planom i
podrazumjevaju poboljšanja u oblasti zaštite okoliša, poboljšanja primjene zakonske
regulative i unapređenja i razvijanja urbane infrastrukture. Najznačajniji projekti su:

Izgradnja sanitarne deponije i osnivanje preduzeća za upravljanje otpadom, odnosno
postavljanje kontejnera za selektivno odlaganje otpada

Donošenje Prostornog plana općine Goražde

Donošenje Urbanističkog plana općine Goražde

Toplofikacija gradskog područja i izgradnja gradske kotlovnice

Izgradnja kružne raskrsnice u ulici Zaima Imamovića

Modernizacija lokalnih puteva

Sanacija infrastrukture pristupnih TK sistema do krajnjeg korisnika
Također, pozitivnom prirodnom ambijentu urbanog područja Goražda prijeti devastacija zbog
neadekvatnog
vođenja
prostorne
politike,
nedosljednosti
u
provođenju
planske
dokumentacije i ekološki nesvjesnog stanovništva. U cilju daljnjeg razvoja potrebno je
aktivirati Lokalni ekološki akcioni plan, kao strateški dokumenat u oblasti ekološke politike
upravljanja okruženjem. Napredak u cilju zaštite životne sredine se može očekivati nakon
pristupanja realizaciji zacrtanih i predviđenih strategija.
Regulacioni plan „Biserna“
15
2.8. Osnovni urbanistički pokazatelji
Prema snimku postojećeg stanja izračunati su i osnovni bilansi korištenja prostora:

Površina obuhvata plana 14,57 ha

Bruto građevinska površina unutar obuhvata plana iznosi cca 25.220 m²

Procenat izgrađenosti 17,3%

Bruto razvijena građevinska površina izgrađenih objekata iznosi cca 91.120 m²

Stepen izgrađenosti je 0,63

Broj objekata za individualno stanovanje 81

Broj objekata za individualno stanovanje u nizu 6

Broj objekata za kolektivno stanovanje 16

Broj stanova u kolektivnom stanovanju 319

Broj stanovnika 1.488

Gustina naseljenosti 103 st/ha
2.9. Ocjena stanja u prostoru
Razmatrani obuhvat ima funkcije gradske stambene i opšte zone. Stanovanje je dominantno.
Najveća koncentracija izgrađene fizičke strukture je u zapadnom dijelu obuhvata plana.
Primjetan je nebalansiran prostorni razvoj. Osovina prostornog razvoja je ulica Ferida
Dizdarevića. Prema ovoj saobraćajnici su oformljene i osnovne funkcije društvene
infrastrukture.
Prostor
je
intenzivno
izgrađen
i
opterećen
saobraćajem.
Površine
individualnog stanovanja su mnogo manje izgrađene i nemaju razvijene funkcije društvene
infrastrukture. Ovakve tendencije su formirale jasnu liniju diskontinuiteta prostornog razvoja,
u kojem zemljište nije privedeno konačnoj namjeni i planska opredjeljenja nisu dosljedno
provedena.
Prirodni uslovi su povoljni. Teren je stabilan i ravan. Izražena visinska razlika na jugoistočnoj
strani obuhvata je rješavana kaskadnom izgradnjom na pojedinim segmentima. Na mjestima
gdje se nije primjenjivao kaskadni način gradnje formirana je visinska barijera koja odvaja
prostor obuhvata plana od okolnog prostora prema jugoistoku.
Podzemne vode ne predstavljaju prijetnju izgradnji i urbanizaciji prostora. Klima je ugodna i
nema ekstremnih temperaturnih oscilacija.
Naselje ima srednju gustinu naseljenosti. Stanovanje je organizovano prema tradicionalnim
formama; kolektivno stanovanje u višespratnicama do 8 nadzemnih etaža, individualno
Regulacioni plan „Biserna“
16
stanovanje u nizu i individualno stanovanje sa okućnicama. Zona individualnog stanovanja
spada u srednje do rijetko naseljene površine, sa veličinama parcela od 150 do 800 m².
Pol društvenog života je ulica Ferida Dizdarevića, sa tržnim centrom i bolnicom kao glavnim
ishodišnim tačkama. Prema tradiciji, komercijalne djelatnosti su izgrađene u pješačkom nivou
objekata kolektivnog stanovanja. Društveni sadržaji nestaju kako se ulazi u unutrašnjost
obuhvata i prema zoni individualnog stanovanja. Uz pristupne ulice su, na dva mjesta,
formirani nizovi objekata za komercijalne djelatnosti. Tip društvenih sadržaja je jednoličan.
Zadovoljava potrebe za dnevnom i sedmičnom opskrbom. Sadržaji zabave i slobodnog
vremena nisu osmišljeni.
Infrastruktura je razvijena na opštem nivou i znači zadovoljenje osnovnih potreba. Saobraćaj
determinišu dvije značajne gradske ulice. Ostale saobraćajnice su pristupne ceste, vrlo često
neracionalne i nedovršene izgradnje. Cestovna mreža nije uvezana u funkcionalan sistem.
Veliki dio zone individualnog stanovanja je nedovoljno povezan i udaljen od osnovnih
društvenih sadržaja.
Opskrba energijom je izvedena prema savremenim principima u zonama kolektivnog
stanovanja i društvene infrastrukture. U zoni individualnog stanovanja energetska
infrastruktura je izvedene prema tradicionalnim principima, sa nadzemnim vodovima u
zavisnosti od rasporeda privatnih posjeda. U obuhvatu ne postoje izvori toplotne energije i
stambeni objekti nemaju riješen sistem kolektivnog zagrijavanja.
Opšta ocjena je kako predmetni obuhvat posjeduje osnovne karakteristike urbane cjeline. Za
dostizanje većeg stepena urbane organizacije neophodan je daljnji razvoj kroz uvezivanje
saobraćajne infrastrukture u jedinstvenu cjelinu, izgradnju centralnog izvora toplotne
energije, dovršavanje separatnog sistema odvodnje otpadnih voda na čitavoj površini plana,
izgradnje energetske mreže podzemnim kanalima i u koridorima saobraćajnica i sl. Također,
neophodan je razvoj društvenih sadržaja i sistema zelenih površina. Zelene površine trebaju
omogućiti aktivnosti u oblasti sporta, rekreacije i zabave, odnosno izgradnju društvene
infrastrukture ravnomjerno u svim dijelovima obuhvata plana. Ovakve površine trebaju
osposobiti mjesta za grupna okupljanja i održavanje manjih manifestacija. Sve površine koje
nisu privedene konačnoj namjeni poželjno je definisati u svrhu ciljane izgradnje u budućnosti.
Pri tome treba razmotriti mogućnosti dodatnog povezivanja sa okolnim prostorom na
jugoistoku kao i interpolaciju novih objekata individualnog stanovanja.
Regulacioni plan „Biserna“
17
2.10. Ciljevi uređenja prostorne cjeline
Prema utvrđenim stavovima definisani su opšti ciljevi prostornog uređenja:

Područje izrade plana usmjeriti prema stabilnom i održivom korištenju zemljišnih
resursa

Prostornu cjelinu organizovati da bude atraktivna, poželjna za investiranje i
zadovoljenje privatnih interesa, uz dosljedno poštivanje javnih i opštih interesa
(općine i stanovnika)

Planska rješenja zasnivati na sveobuhvatnim elementima, na principima održivosti i
kontinuiteta koje će moći prihvatiti buduće promjene u prostoru

Izgradnja ne smije ugroziti postojeću životnu sredinu

Izgradnja mora donijeti dodatni kvalitet, koji se odnosi na savremeno opremanje
infrastrukturom i korištenje zemljišta. U tom smjeru je potrebno istaći scenarije
budućeg korištenja kako bi se omogućila izgradnja vrhunskih uslova koji neće
dopustiti stihijsko i neplansko korištenje ili izgradnju.
Posebni ciljevi prostornog uređenja su:

Omogućiti ravnomjeran razvoj komunalne i društvene infrastrukture na čitavoj površini
izrade plana

Unaprijediti postojeću prostornu organizaciju u okolini bolničkog kruga i tržnog centra

Uspostaviti cestovnu mrežu jedinstvenu na cijeloj površini izrade plana

Unaprijediti komunikaciju sa okruženjem plana prema jugoistoku

Osigurati dodatne površine za razvoj društvenih djelatnosti (Hitna pomoć)

Osigurati potrebnu površinu za izgradnju objekta centralnog snadbjevanja toplotnom
energijom

Definisati potrebne površine saobraćaja u mirovanju

Definisati način izgradnje novih stambenih kapaciteta

Definisati način izgradnje novih poslovnih kapaciteta

Definisati mogućnosti interpolacije novih stambenih objekata unutar postojeće
strukture individualnog stanovanja

Omogućiti površine za sistematski razvoj zelenih površina, sa sadržajima za sport,
rekreaciju i zabavu
Regulacioni plan „Biserna“
18
2.11. Razmatranje planskih kriterija i prijedlozi koncepcije razvoja
Programski zadatak je sadržan u Odluci o pristupanju izradi izmjena RP„Biserna“ i
Smjernicama za izradu izmjena RP „Biserna“. Interesi opštine Goražde su regulisanje
prostora na način kontrolisanog i održivog razvoja, koje će biti pogodno za buduće
investicije. Potrebno je predviditi izgradnju individualnih stambenih i stambeno-poslovnih
objekata, kolektivnih stambeno-poslovnih objekata, poslovnih i zdravstvenih objekata. Za
potrebe proširenja zdravstvenih funkcija potrebno je predvidjeti objekte u neposrednoj blizini
gradske bolnice i doma zdravlja, kao dio postojećeg zdravstvenog kompleksa. U skladu sa
saobraćajnim rješenjem, potrebno je predvidjeti dovoljan broj mjesta za parkiranje ali i
mogućnost izgradnje podzemne garaže. U cilju organizovanja centralnog grijanja ovog dijela
grada potrebno je razmotriti površinu za izgradnju energetskog objekta.
Snimanjem postojećeg stanja na terenu uočene su najznačajnije površine za razvoj novih
građevinskih površina. Pod najznačajnijim površinama se podrazumjevaju neizgrađene i
slobodne površine ili površine pokrivene objektima privremenog karaktera. Ukupna površina
za razvoj iznosi 27.511 m², što je prilbližno 19% površine plana. Od toga je cca 7.000 m²
unutar zona individualnog stanovanja. Prema karakteristikama postojećeg stanja usvojena
su i osnovna planska opredjeljenja:

U zonama individualnog stanovanja povećati ukupne građevinske površine
interpoliranjem objekata u postojeće okruženje. Namjenu i gabarite novih
građevinskih površina potrebno je uklopiti u postojeće uslove na terenu.

Raspoložive građevinske površine izvan zona individualnog stanovanja iskoristiti za
realizovanje potrebnih sadržaja društvene, stambene i poslovne infrastrukture
U skladu sa opredjeljenjima izdvojene su 3 lokacije na kojima je moguće pozicionirati nove
objekte zdravstva i energetske infrastrukture:

Lokacija „A“, sa površinom od 4602 m²

Lokacija „B“, sa površinom od 4112 m²

Lokacija „C“, sa površinom od 6732 m²
Lokacije A, B i C su formirane prema postojećem stanju u katastru i saobraćajnom rješenju iz
postojećeg plana. Kriteriji odabira najpovoljnije lokacije su:
Regulacioni plan „Biserna“
19

Površina parcele

Vlasništvo

Raspoloživost građevinske parcele

Stepen izgrađenosti

Namjena i bonitet postojećih objekata

Pristup

Mogućnost organizovanja parkinga

Pozicija u odnosu na postojeće objekte zdravstva

Sigurnosni uslovi

Stanje i odnos sa instalacijama

Formalne mogućnosti i uklapanje u ambijent

Odnos sa postojećim planom

Prekid postojećih aktivnosti
Analiza je pokazala kako razmatrane lokacije imaju približno izjednačene mogućnosti za
razvoj traženih sadržaja. Planskim opredjeljenjem usvojena je lokacija „A“ kao mjesto razvoja
novih građevinskih površina objekta zdravstva. Presudni kriteriji su najmanja udaljenost od
postojećih objekata zdravstva, postojanje bolničke infrastrukture i mogućnost formiranja
jedinstvenog bolničkog kruga, naspram kriterija najveće površine parcele, najveće
raspoložive građevinske površine i većih formalnih mogućnosti koji vrijede za lokaciju „C“. Na
lokaciji „C“ se planira izgradnja objekta energetske infrastrukture.
Slobodna lokacija između stambenih zgrada uz ulicu 43. Drinske brigade nije razmatrana za
izgradnju objekata zdravstva i energije. Ova površina je predviđena za izgradnju stambenog
bloka poluotvorenog tipa, koje će imati unutrašnje dvorište. Obzirom da je takva ideja
djelimično realizovana interpolacija novih sadržaja nije primjerena.
Saobraćajni tokovi se planiraju u skladu sa opredjeljenjima postojećeg plana. Njihovom
realizacijom će se definisati ranije zacrtana urbana matrica i poništiti uočeni nedostaci; slaba
povezanost sa okruženjem na jugoistoku, direktna veza zona individualnog stanovanja sa
društvenim sadržajima, širenje novih pravaca društvene infrastrukture i izmještanje tranzitnog
saobraćaja iz naselja.
Regulacioni plan „Biserna“
20
3. Projekcija izgradnje i uređenja prostorne cjeline
3.1. Osnovna koncepcija razvoja
Prostorni razvoj u budućnosti se usmjerava kroz izgradnju cestovne infrastrukture, formiranje
urbane matrice po principu pravilnih građevinskih blokova kolektivnog stanovanja i
derfinisanja nove izgradnje unutar individualnog stanovanja. U obuhvatu plana se
osiguravaju nove površine za stanovanje, poslovanje, zdravstvenu zaštitu i slobodno vrijeme.
Osnova ujednačenog razvoja je planirana longitudinalna saobraćajnica u pravcu jugozapadsjeveroistok. Pozicionirana je u centralnom dijelu, paralelno ulici Ferida Dizdarevića, sa
namjerom da ispuni liniju diskontinuiteta prostornog razvoja. Longitudinalna saobraćajnica se
veže poprečnim cestama sa postojećim cestama u okruženju i gradi efikasnu saobraćajnu
mrežu. Iz ovakve dispozicije se formira urbana matrica sa pravilnim građevinskim blokovima.
Razvoj građevinskih površina unutar blokova se gradi na prinicipu poluotvorenog bloka.
Građevinske površine slijede cestovne komunikacije u kojima se podstiče komunikacija i
razvoj poslovanja. U unutrašnjosti blokova su površine za razvoj zelenila i parkirališta.
Unutrašnjosti blokova se pristupa pristupnim saobraćajnicama. Dispozicijom novih
građevinskih površina se dovršava kontinuirana fasadna linija u ulici Ferida Dizdarevića. Uz
centralnu saobraćajnicu se formira fasadna linija sa prekidima u vidu otvorenih parkovskih
površina. U zaleđu blokova kolektivnog stanovanja se nastavlja individualno stanovanje sa
manjim visinama objekata.
Planirani objekat Hitne pomoći je pozicioniran na lokaciji uz postojeći bolnički kompleks
(Lokacija „A“).
Dispozicijom
građevinske površine
za izgradnju objekta,
odnosno
regulisanjem saobraćajnih površina, potrebno je omogućiti zatvaranje bolničke infrastrukture
u jedinstveni blok.
Prostori za parkiranje se centralizuju na tri lokacije, od kojih dvije imaju mogućnost izgradnje
podzemne parking garaže.
Planirani objekat za centralnu distribuciju energije je pozicioniran u untrašnjosti građevinskog
bloka, na prelazu između zona individualnog i kolektivnog stanovanja. Kroz centralnu dio
obuhvata planirana je pješačka osovina, sa dvije parkovske površine kojima se omogućava
međusobna povezanost unutrašnjosti blokova, prostorna dinamičnost i atraktivnost.
Regulacioni plan „Biserna“
21
3.2. Prostorna organizacija
Planom su definisane osnovne namjene površina:

Površine za izgradnju objekata individualnog stanovanja

Površine za izgradnju objekata kolektivnog stanovanja

Površine za izgradnju poslovnih objekata

Površine za izgradnju zdravstvenih objekata

Površine za izgradnju infrastrukturnih objekata

Površine za izradnju cestovne infrastrukture

Površine za izgradnju parkirališta

Površine za izgradnju podzemnih garaža

Pješačke površine

Površine za izgradnju zelenila

Površine za izgradnju igrališta sporta, rekreacije i zabave
Dozvoljeni gabariti za izgradnju objekata su definisani građevinskom linijom i spratnosti.
Regulaciona linijom su razdvojene površine javnog i privatnog korištenja. Površine privatnog
korištenja se dalje dijele prema planu parcelacije.
Razvoj parcelacije unutar obuhvata se može podijeliti u 2 grupe:

Parcele malih površina na području gdje dominira individualno stanovanje

Parcele velikih površina na području centralnih građevinskih blokova
Parcele malih površina se kreću od 200-800 m². Usitnjenu parcelaciju gradi 113 parcela, sa
111 objekata individualnog stanovanja. Od toga je 12 objekata sa poslovnim prostorima u
prizemnoj etaži i 3 objekta sa isključivo poslovnim aktivnostima. Maksimalna spratnost u zoni
individualnog stanovanja dostiže visinu od P+2+Pt. Od ukupnog broja objekata 17 je
novoplaniranih. Planirani objekti imaju gabarite 9x9 m² i spratnost P+1. Ukupna bruto
građevinska površina planiranih objekata individualnog stanovanja je cca 3.264m². Najmanja
površina novoformiranih parcela u zoni individualnog stanovanja je 200m². Na građevinskim
površinama je organizovano individualno stanovanje po principu samostojećih objekata.
Prostor za parkiranje je predviđen u okviru površine parcele.
Parcele velikih površina prelaze 800m². Definisane su regulacionim linijama i namjenjene
izgradnji objekata kolektivnog stanovanja, poslovanja, zdravsta i infrastrukture. Planom se
Regulacioni plan „Biserna“
22
predviđa izgradnja 9 novih objekata kolektivnog stanovanja. Ovi objekti trebaju formirati
započete građevinske blokove. Dispozicija objekata je usmjerena prema izgradnji unutrašnjih
dvorišta, predviđenih za parking i zelenilo. Maksimalna spratnost objekata kolektivnog
stanovanja iznosi P+7+Pt. Ukupna bruto građevinska površina planiranog stambenog
prostora kolektivnog stanovanja iznosi cca 14.535 m², sa cca 2.924 m² poslovnih sadržaja u
prizemnoj etaži.
Uz ulicu Ferida Dizdarevića planirano je 7 novih objekata za razvoj poslovnih aktivnosti.
Ukupna bruto građevinska površina planiranih objekata je cca 5.880m². Gabariti građevinske
površine su 14x84 m i omogućavaju fleksibilnu izgradnju objekata, uz korištenje osnovnog
gabarita 12x14 m.
Novi objekat zdravsta je planiran na neizgrađenoj površini između objekata kolektivnog
stanovanja i postojećeg bolničkog kompleksa. Namjenjen je za izgradnju Hitne pomoći.
Raspoloživa građevinska površina iznosi 598m², sa maksimalnim gabaritima 24x25m.
Dozvoljena spratnost je Su+P+4. Objektu Hitne pomoći se omogućava pristup sa dvije strane
(sa postojeće i planirane cestovne saobraćajnice).
Novi objekat je planiran za potrebe pripreme i distribucije energije sa centralnog mjesta.
Građevinska površina za razvoj objekta je 180 m². Visina objekta će se definisati kroz faze
izrade idejnih i glavnih projekata.
Potrebne površine za parkiranje vozila za korisnike kolektivnih stambenih objekata su
predviđene na 3 lokacije. Nalaze se u unutrašnjosti građevinskih blokova a pristup je
omogućen pristupnim saobraćajnicama. Na centralnim lokacijama se organizuju kolektivna
parkirališta na otvorenom. Na dvije lokacije kolektivnih parkirališta je omogućena izgradnja
podzemnih parking garaža. Na pogodnim mejstima su organizovana prakirališta uz cestovne
saobraćajnice. Ukupan broj parking mjesta u obuhvatu plana je 417. Od toga je planirano
138 mjesta na otvorenim kolektivnim parkiralištima, 51 mjesto na otvorenim parkiralištima uz
cestu i 145 mjesta u okviru objekata kolektivnih parkirališta.
Razvoj zelenih površina se planira kroz dva segmenta: uređenje zelenila unutar privatnih
parcela i uređenje javnog gradskog zelenila. Parcele individualnog stanovanja uređuju
vlasnici objekata na parcelama. Unutar regulacione linije bolničkog kruga i tržnog centra
potrebno je osigurati površine pod zelenilom koje će biti ograničenog korištenja. Preostale
površine pod zelenilom su javne gradske površine. Planirana je izgradnja 2 centralne zelene
površine – parka. U okviru parkova su planirani tereni za sport, rekreaciju i zabavu. Ukupna
površina igrališta je cca 1132 m². Igrališta sadrže univerzalnu sportsku plohu dimenzija
20x40m, 5 sportskih površina dimenzija 9x9m i 2 površine za igru djece.
Planskim rješenjem je predviđeno cca 17.799 m² novog stambenog prostora. Sa
pretpostavkom da je prosječna površina stambenog prostora (bruto) za domaćinstvo sa 3
Regulacioni plan „Biserna“
23
člana iznosi cca 80 m², planom je osigurana stambena površina za novih 220 domaćinstava.
Prema procjenjenom broju stanovnika, popunjavanjem planskih kapaciteta područje
obuhvata plana će dostići broj od 2.148 stanovnika i gustinu naseljenosti od 148 st/ha.
3.3. Komunalna infrastruktura
3.3.1. Saobraćaj
Mreža saobraćajnica i njeni objekti predstavljaju najvažniju komponentu saobraćajnog
sistema i saobraćajnog planiranja određenog naselja. Mreža saobraćajnica proizilazi iz
namjene površina pa je neophodno postići sklad na relaciji saobraćajna mreža i prostorni
koncept naručito u u naseljima ili dijelovima naselja gdje je već izgrađena određena
saobraćajna infrastruktura ili objekti druge namjene kakvi su stambeni, industrijski i javni. Za
formiranje mreže potrebno je zadovoljiti dva osnovna kriterija: postići najmanju dužinu mreže
i obezbijediti prihvatljiv nivo fleksibilnosti u eksploataciji. Kako se ovdje radi o suprotnim
kriterijima, a formiranje stvarne mreže se odvija u relanim uslovima i ograničenjima rješenje
ovog zadatka zahtijeva provođenje komleksnih procedura.
Naselje Biserna u Goraždu po svome obliku odnosno urbanoj formi najviše odgovora
linarnom osnovnom obliku i s obzirom na to njemu najviše se uklapa u tangencijalni oblik
mreže (Slika 1.) Ovoj formi naselja odnosnu modelu najviše odgovaraju ortogonalne
saobraćajnice koje imaju prednosti u u jednostavnosti povezivanja i rješavanju čvorova. U
tabeli 1. je prikazana specifikacija saobraćajnica
iz koje se vidi da su saobraćajnice
podijeljene u tri osnovne grupe. Prvu grupu čine saobraćajnice primarne mreže – sabirne
saobraćajnice, drugu grupu čine saobraćajnice sekundarne mreže a to su prilazne
saobraćajnice, priključci na prilazne saobraćajnice i prilazi parking mjestima.
Regulacioni plan „Biserna“
24
Slika 3. Plan mreže saobraćajnica za naselje Biserna u Goraždu
Dužina
R.br.
Naziv saobraćajnice
1
Glavna sabirna sobraćajnica
673,0
6,0
2.
Sporedna sabirna saobraćajnica br.1.
568,0
6,0
3.
Sporedna sabirna saobraćajnica br.2.
480,2
6,0
4.
Prilazna saobraćajnica br.1.
105,5
5,0
5.
Prilazna saobraćajnica br.2.
60,0
5,0
6.
Prilazna saobraćajnica br.3.
130,9
6,0
7.
Prilazna saobraćajnica br.4.
60,8
5,0
8.
Prilazna saobraćajnica br.5.
54,3
6,0
9.
Prilazna saobraćajnica br.6.
229,0
6,0
Regulacioni plan „Biserna“
(m')
Širina (m')
25
10.
Prilazna saobraćajnica br.7.
204,1
6,0
11.
Prilazna saobraćajnica br.8.
134,0
6,0
12.
Prilazna saobraćajnica br.9.
145,3
9,0
13.
Prilazna saobraćajnica br.10
255,8
6,0
14.
Prilazna saobraćajnica br. 11
134,3
6,0
15.
Prilazna saobraćajnica br. 12
76,53
6,0
16.
Sporedna saobraćajnica br 1.
54,2
5,0
17.
Sporedna saobraćajnica br 2.
27,7
5,0
18.
Sporedna saobraćajnica br 3.
147,2
5,0
19.
Sporedna saobraćajnica br 4.
494,46
6,0
20.
Priključak br.1 na prilaznu saobraćajnicu br. 6.
102,1
6,0
21.
Priključak br.2 na prilaznu saobraćajnicu br. 6.
63,9
5,0
22.
Priključak na prilaznu saobraćajnicu br. 7.
136,6
6,0
23.
Priključak na sporednu saobraćajnicu br. 4.
134,7
6,0
24.
I prilaz parkingu br.1
70,6
6,0
25.
II prilaz parkingu br.1
49,0
6,0
26.
Prilaz parkingu br.3
132,8
6,0
27.
Prilaz parkingu br.4
259,3
6,0
28.
Prilaz parkingu br.5
105,4
6,0
29.
Prilaz podzemnoj garaži
24,0
5,0
UKUPNO
5.113,7 m
Tabela 2. Specifikacija saobraćajnica
Regulacioni plan „Biserna“
26
Primarna mreža saobraćajnica sastoji se od sljedećih saobraćajnica (Slika 4):
1. Glavna sabirna saobraćajnica,
2. Sporedna sabirna saobraćjnica br. 1
3. Sporedna sabirna saobraćajnica br. 2
Primarne saobraćajnice
Slika 4. Mreža primarnih saobraćajnica
1. Glavna sabirna sobraćajnica projektovana je za predviđenu brzinu Vpred.=70 km/h što
prema Smjernicama za građenje,projektovanje, održavanje i nadzor na putevima zahtijeva
minimalni radijus krivina Rmin=100m za tehničku grupu puteva C. S obziroma da su uslovi
dozovljavali trasa navedenE saobraćajnice je projektovana sa radijusima 150 i 200 m . Širina
trake s obzirom na predviđenu brzinu iznosi 3,0 m. Uz glavnu sabirnu saobraćajnicu
predviđena je sa obje strane pješačka staza širine 1 m.
2. Sporedna sabirna sobraćajnica br. 1. predstavlja sabirnu sobraćajnicu kojoj gravitira
manji broj vozila u odnosu na glavnu saobraćajnicu. Ova saobraćajnica zajedno sa
sporednom saobraćajnicom br. 2 i glavnom sabirnom saobraćajnicom čini primarnu mrežu
saobraćajnica u ovom dijelu naselja. Zahtjevani projektni uslovi su isti kao i za glavnu sabirnu
saobraćajnicu. Skoro čitavim dijelom saobraćjnica je u pravcu osima na jednom dijelu gdje
se lomi blagom krivinom radijusa R=500 m. Sa obje strane saobraćajnice planirana je
pješačka staza širine 1. m. Na nekoliko mjesta je povezana prilaznim poprečnim ulicama sa
Regulacioni plan „Biserna“
27
glavnom
sabirnom
saobraćajnicom.
Radijusi
na
spojevima
sa
prilaznim
ulicama
zadovoljavaju kriterij zahtjevan Smjernicama za građenje,projektovanje, održavanje i nadzor
na putevima i iznose minimalno 6 m.
3. Sporedna sabirna saobraćajnica br.2. kao što je navedno u tabeli – ukupne je dužine
480,20 m i na dva mjesta je povezana sa glavnom gradskom mrežom prilaznim
saobraćajnicama br. 5 i 6. Primjenjeni radijusi pri projektovanju ove saobraćajnice su R=200
m i R=400 m. Kod ove kao i od ostalih sabirnih saobraćajnica na ovom mreži kontrola
pristupa je djelimična a na nekim dijelovima i minimalna. Već je napomenuto u uvodu da ova
saobraćajnica zajedno sa ostale dvije sabirne saobraćajnice čini tangencijalni oblik mreže.
Sporedna sabirna sobraćajnica 1. i 2. služe za rasterećenje kako centra naselja Biserna tako
i glavne sabirne saobraćajnice što eliminiše koncetraciju saobraćaja u centru naselja od
prolaznog tranzitnog saobraćaja. Navedene tri saobraćajnice čine primarnu mrežu
saobraćanica naselja Biserna čija je funkcija obezbjeđenje saobraćajnog povezivanja
suprotnih dijelova naselje. U nastvaku će biti opisane saobraćajnice koje čine sekundarnu
mrežu saobraćajnica navedenog naselja.
Sekundarnu mrežu saobraćajnica naselja Biserna u Goraždu čine prilazne saobraćajnice,
priključci na prilazne saobraćajnice, sporedne ulice te prilazi parkinzima i podzemnim
garažama. Sekundarna mreža za navedeno naselje sadrži ukupno 23 saobraćajnice (Slika
5.).
Regulacioni plan „Biserna“
28
SEKUNDARNE
SAOBRAĆAJNICE:
Prilazne saobraćajnice
Priključne saobraćajnice
Prilaz parkingu
Slika 5. Mreža sekundarnih saobraćajnica
Prilazna saobraćajnica br. 1. Kako je navedeno u tabeli 1. ova saobraćajnica je ukupne
dužine 104.53 m i širine 5 m. Širinom trake od 2,5 m brzina je ograničena na 40 km/h,
minimalni radijus primjenjen pri projektovanju ove saobraćajnice je R=13 m a na kraju ulice je
predviđeno nesimetrično pravougaono ogretište (Slika 6.). Na dijelu saobraćajnice gdje su to
uslovi dozvoljavali predviđena je pješačka staza sa obje strane ukupne dužine cca 90,0 m.
Regulacioni plan „Biserna“
29
Slika 6. Nesimetrično pravougaono okretište
Prilazna saobraćajnica br. 2. S obzirom na ograničene uslove imovinsko pravne prirode i
na već izgrađene objekte na dijelu gdje je planirana izgradnja prilazne saobraćajnice br. 2
primjenjeni su minimalni uslovi za skretanje osobnih automobila tj. primjenjen je minimalni
radijus od 6 m. Samim tim nivo usluge je veoma nizak i brzine su veoma ograničene, no
međutim s obzirom da se radi o ulici koja nije opterećena velikim saobraćajnim
opeterećenjem projektovano stanje zadovoljava zahitjevane kriterije.
Prilazna saobraćajnica br. 3. je takođe projektovana pod vrlo ograničenim okolnostima,
širina trake je 3,0 m minimalni raijus primjenjen pri projektovanju ove saobraćajnice je R=6,0
m. Na kraju saobraćajnice projektovano je okretište oblika i dimenzija prikazanih na slici
(Slika 7.). Uz navedenu saobraćajnicu djelimično je projektovana pješačka staza širine 1,0 m
na mjestima gdje su to uslovi dozvoljavali.
Prilazna saobraćajnica br.4. Projektovana dužina navedene saobraćajnice je 63,91 m
zajedno sa okretnicom koja je planirana na kraju ove saobraćajnice. Okretnica je oblika i
dimenzija prikazanih na Slici 6. Minimalni primijenjeni radijus je 9,0 m. Uz saobraćajnicu je sa
obje strane predviđena pješačka staza širine 1,0 m u dužini od cca 53,0 m
Prilazna saobraćajnica br.5. predstavlja vezu između glavne sabirne saobraćajnice i
Sabirne saobraćajnice br. 2. Saobraćajnica je zajedno sa trotoarima ukupne širine 8,0 m,
širina trake je 3,0 m a širina pješačke staze je 1,0 m. Saobraćajnica je čitavom dužinom
projektovana u pravcu što znatno poboljšava nivo usluge. Ulazni odnosno izlazni radijus
priključka na Glavnu sabirnu saobraćajnicu je 9,0 m a na Sporednu sabirnu saobraćajnicu je
10,0 m što prema Smjernicama za građenje,projektovanje, održavanje i nadzor na putevima i
iznose minimalno zadovoljava uslove za skretanje kamiona i autobusa.
Regulacioni plan „Biserna“
30
Slika 7. Simetrično lučno okretište
Prilazna
saobraćajnica
br.
6.
predstavlja
najvažniju
i
najopterećeniju
prilaznu
saobraćajnicu. Projektovana je na završetku Glavne sabirne saobraćajnice i s obzirom da je
projektovana sa minimalnim radijusom od R=150,0 m i širinom trake 3,0 m pruža veoma
dobar nivo usluge i omogućava i povećanje brzine do 60 km/h. Na Prilaznu saobraćajnicu 6.
projektovano je dva priključka sporednih ulica.
Priključak br.1 na prilaznu saobraćajnicu br. 6. Projektovana dužina ove saobraćajnice je cca
102,10 m. Minimalni radijus iznosi R=40,0 m a širina trake je 2,50 m. Na kraju saobraćajnice
je projektovana okretnica oblika i dimenzija prikazanih na Slici 6. Sa jedne strane
saobraćajnice je projektovana pješačka staza širine 1,0 m.
Priključak br.2 na prilaznu saobraćajnicu br. 6
je ukupne dužine 63,93 m i širine
saobraćajnice od 5,0 m sa obje strane ove saobraćajnice nalaze se sporedne saobraćajnice
1. i 2. Sporedna sobraćajnica 1. je ukupne dužine 54,20 m zajedno sa okretnicom koja je
projektovana na kraju saobraćajnice. Minimalni primjenjeni radijus kod ove saobraćajnice je
R=40,0 m i širina trake iznosi 2,50 m. Sporedna saobraćajnica br. 2 je ukupne dužine 27,71
m i projektovana je čitavom dužinom u pravcu.
Na kraju Priključka br.2 na prilaznu saobraćajnicu projektovano je okretište oblika prikazanog
na Slici 6.
Prilazna sobraćajnica br. 7. je projektovana kao veza između Glavne sabirne saobraćajnice
i Sporedne sabirne saobraćajnice br. 1 a ujedno je veza i sa izlazom odnosno ulazom u
naselje. Ukupna dužina sobraćajnice je 204,10 m a projektovana širina sobraćajnice je
6,0 m. Minimalni primjenjeni radijus je R=100 m što omogućava povećanje brzine i do 60
km/h.
Regulacioni plan „Biserna“
31
Prilazna sobraćajnica br. 8. Predstavlja direktnu vezu između Glavne sabiren
saobraćajnice i Sporedne sabire saobraćajnice br. 1. Ukupna dužina ove saobraćajnice je
134,0 m
a širina trake je 3,0 m. Minimalni radijus primijenjen pri projektovanju ove
saobraćajnice je R=40,0 što ograničava dozvoljenu brzinu na 40 km/h. S obje strane
saobraćajnice je projektovana pješačka staza širine 1,0 m.
Na ovu cestu se uliva priključna saobračajnica (Priključak br.1 na prilaznu saobraćajnicu
br. 8) dužine 136,65 m na čijem je kraju projektovana okretnica oblika i dimenzija prikazanih
na Slici 6. Širina priključne saobraćajnice iznosi 6,0 m uz koju je projektom predviđa
pješačka staza sa obje strane širine 1,0 m.
Sa ove saobraćajnice predviđen je pristup parkingu br. 5 (Prilaz parkingu br. 5) ukupne
dužine 105,36 m. Parking br. 5 je kapaciteta 57 parking mjesta a dimenzije jednog parking
mjesta su 2,5/5,0 m.
Prilazna sobraćajnica br. 9. je na jednom dijelu projektovana kao saobraćajnica sa tri trake
širine 9,0 m i to u dužini od cca 97,00 m, od raskrsnice sa Sporednom sabirnom
saobraćajnicom br. 1 do raskrsnice sa prilazima na parking br. 3 i 4, na ostalom dijelu širina
sobraćajnice iznosi 6,0 m. minimalni radijus primjenjen pri projektovanju ove saobraćajnice je
R=40,0 m. sa obje strane saobraćajnice predviđena je pješačka staza širine 1,0 m. Na
navedenu saobraćajnicu vežu tri druge saobraćajnice.
Prilaz parkingu br. 4. je saobraćajnica koja se okomito veže na prilaznu saobraćajnicu br. 9. I
projektovana je ukupne dužine 259,28 m zajedno sa saobraćajnicom kroz parking. Parking
br. 4 je ukupnog kapaciteta 83 parking mjesta a na ovom mjestu je predviđena i podzemna
garaža kapaciteta dodatnih 80 mjesta. Širina prilazne saobraćajnice je 6 m dok je
saobraćajnica kroz parking i do 8 m širine.
Prilaz parkingu br. 3. Ukupna dužina prilazne saobraćajnice i saobraćajnice kroz parking
iznosi 132,77 m. Parking je kapaciteta 29 parking mjesta a dimenzije parking mjesta su
2,5/5,0 m.
Prilazna sobraćajnica br. 10. je projektovana u ukupnoj dužini od 255,81 m i predstavlja
vezu sa Sporednom sabirnom saobraćajnicom br.1 i prilaznom sobraćajnicom br. 9 a samim
time i sa glavnom sabirnom saobraćajnicom. S obzirom da je projektovana u ograničenim
uslovima minimalni radijus je iznosio 18,0 m. Saobraćajnica prolazi kroz gusto naseljeno i
već uveliko izgrađeni dio naselja što u mnogome otežava ispunjavanje minimalnih uslova za
osiguranje većeg nivioa usluge. Budući da se radi o pristupnoj ulici projektovani elementi
zadovoljavaju zahtjevane kriterija. Na prilaznu saobraćajnicu se uključuju jedan priključak za
podzemnu garažu, prilazna saobraćajnica na sabirnu saobraćajnicu broj 2 i dva prilaza
parkingu. Uz navedenu saobraćajnicu predviđeb je projektom i parking kapaciteta 14 parking
Regulacioni plan „Biserna“
32
mjesta.Prilaz podzemnoj garaži je dužine cca. 24,0 m. Prilaz parkingu br.1 sa ove
saobraćajnice je projektovan na dva načina.
Prvi prilaz parkingu ( I prilaz parkingu br. 1) je ukupne dužine 70,65 m, širina saobraćajnice
je 6,0 m, projektovan je u pravcu i osovina ove saobraćajnice pod pravim uglom siječe
osovinu Prilazne saobraćajnice br.10. Drugi prilaz parkingu (II prilaz parkingu br.1) je ukupne
dužine 49,05m zajedno sa saobraćajnicom kroz parking. Parking br.1 je kapaciteta 40
parking mjesta.
Prilazna sobraćajnica br. 11. Predstavlja vezu Sporedne sabirne saobraćajnice br. 1 i
Prilazne saobraćajnice br. 10. Ukupna dužina saobraćajnice je 134,33 m a širina trake je
3,0 m. Minimalni primjenjeni radijus je 6,0 m što je minimalna dozvoljena vrijednost za
skretanje osobnih automobila. Uz projektovanu saobraćajnicu projektovan je parking sa
kapacitetom od 12 parking mjesta dimenzija 2,5/5,0 m.
Prilazna saobraćajnica br.12 je projektovana kao priključak na sporednu saobraćajnicu
br. 1. u ukupnoj dužini od 76,53 m. Minimalni primjenjeni radijus ove saobraćajnice je
R=9,0 m. Uz navedenu saobraćajnicu je predviđena pješačka staza sa jedne strane širine
1,0 m.
Regulacioni plan „Biserna“
33
Ostale saobraćajnice
Osim navedenih saobraćajnica koje su nabrojane kao dijelovi primarne i sekundarne mreže
saobraćajnica naselja Biserna, ovim planom su obuhvaće i dvije saobraćajnice sa svojim
priključcima koje nemaju direktnu vezu sa saobraćajnicama primarne i sekundarne mreže
ovog naselja te smo ih svrstali u ostale saobraćajnice (Slika 8.)
Ostale saobraćajnice
Slika 8. Ostale saobraćajnice
Sporedna saobraćajnica br. 3. je projektovan u ukupnoj dužini 147,16 m sa minimalnim
primijenjenim radijusom od 9 m i širinom trake 2,5 m. Uz ovu saobraćajnicu predviđena je
pješačka staza širine 1,0 m. Na ovu saobraćajnicu projektovan je priključak dužine 36,25 m i
širine 5,0 m.
Sporedna sobraćajnica br. 4 je projektovana kao prsten oko naselja Panorama. Ukupna
dužina saobraćajnice 494,5 m a širina trake je 3,0 m. Navedena saobraćajnica kao i
priključak koji predstavlja poprečnu vezu kroz polovinu naselja Panorama nemaju direktnu
vezu sa saobraćjnicama primarne i sekundarne mreže ali su obuhvaćene ovim planom.
Priključak na sporednu saobraćajnicu je projektovan kroz naselje i ukupne je dužine
134,72 m. Širina saobraćajnice je 6,0 uz koju je projektom predviđen parking kapaciteta 19
parking mjesta standardnih dimenzija 2,5/5,0 m.
Regulacioni plan „Biserna“
34
Saobraćajni plan navedenog naselja projektovan je kao tangencijalni sa ortogononalnom
mrežom primarnih isekundarnih saobraćajnica. Planom se je pokušalo što manje ometati
postojeće stanje izvedene infrastrukture kao i minimalno narušavati imovinsko-pravni odnosi
što sa druge strane donosi i manje troškove implementacije navedenog plana. Na mjestima
gdje nije bilo moguće izbjeći narušavanje imovinsko pravnih osnova ušlo se je projektovanim
saabraćajnicama na parcele koje nisu javno vlasništvo što nije tema i zadatak ovog plana i
ovaj prceblem i proces eksproprijacije je potrebno regulisati drgim elaboratom.
3.3.2. Hidrotehnička infrastruktura
Planirana vodovodna mreža na području obuhvata Regulacionog plana Biserna snabdijeva
se vodom sa postojeće gradske vodovodne mreže. Obzirom da je postojeće stanje u većem
dijelu zadovoljavajuće, te da je većina objekata priključena na gradsku vodovodnu mrežu,
nisu planirani veći zahvati u segmentu vodosnabdijevanja.
Plan razvoja vodovodne mreže obuhvata regulacionog plana Biserna oslanja se na izgradnju
novog distributivnog cjevovoda Ø150, pozicioniranog ispod trotoara nove planirane podužne
saobraćajnice. Cjevovod se priključuje na postojeći dovodni cjevovod Ø350, ulicom Zaima
Imamovića koji dalje prelazi preko rijeke Drine pješačkim mostom.
Planirano stanje također obuhvata i rekonstrukciju postojeće mreže profila manjih od Ø100.
Obzirom da postojeća vodovodna mreža ujedno snabdijeva i postojeće hidrante, zbog
zadovoljenja protivpožarnih uslova, svi cjevovodi koji su manji od Ø100 zahtjevaju
rekonstrukciju.
Kako je već obrazloženo u poglavlju postojećeg stanja, obuhvat plana spada u prvu visinsku
zonu vodonsnabdijevanja. Primarna i sekundarna mreža se planiraju kao prstenaste.
Na mjestima gdje dolazi do kolizije planiranih objekata sa postojećom mrežom planira se
izmještanje, i rekonstrukcija cjevovoda ispod javnih površina.
Relevatni elementi za planiranje su:

Broj stanovnika

Broj zaposlenih – korisnika

specifična potrošnja vode na dan po stanovniku qsp [l/st/dan]

specifična potrošnja vode na dan po zaposlenom qsp [l/st/dan]

koeficijent dnevne neravnomjernosti Kdn

koeficijent satne neravnomjernosti Kh
Regulacioni plan „Biserna“
35
Postavljanje cjevovoda se planira ispod trotoara ili u zelenom pojasu, u rovu sa minimalnim
nadslojem zemlje od 1.20m, prilagođen nivelacionim elementima puta.
Plan razvoja vodovodne mreže obuhvata sljedeće korake:

Rekonstrukcija, zamjena postojećih distributivnih cjevovoda manjih od Ø100 mm, sa
minimalnim profilom Ø100 mm

Izgradnja novog distributivnog cjevovoda Ø150 mm

Izmještanje postojećih vodovodnih linija u koliziji sa planiranim objektima
Izgradnja novih vodovodnih linija i rekonstrukcija postojećih, dotrajalih vodova planira se sa
savremenim materijalima poput daktilnih ili polietilenskih cijevi, opremljeni sa dovoljnim
brojem vodovodnih armatura, zatvarača i hidranata.
Prilikom izgradnje i rekonstrukcije vodovodne mreže potrebno je težiti ka unificiranju cijevnog
materijala zbog dugoročno gledajući lakšeg održavanja mreže, samim tim i dugotrajnosti.
Prije pristupanja izgradnje i sanacije, odnosno rekonstrukcije postojeće mreže predlaže se
ispitivanje i izvođenje istražnih radova sa aspekta gubitaka u vodovodnoj mreži na području
obuhvata, gdje bi se možda otkrili još neki nedostaci u mreži koje bi trebalo sanirati. Jedan
od stalnih zadataka za planski period je i stalno ažuriranje katastra vodovodne mreže, sa
utvrđivanjem tačnih pozicija svih vodovodnih armatura.
Kao što je obrazloženo u poglavlju postojećeg stanja na području obuhvata regulacionog
plana Biserna postojeća kanalizaciona mreža je izvedena na principu separatnog sistema što
u znatnoj mjeri smanjuje potrebne zahvate. Osnovne planirane mjere zasnivaju se na
izgradnji novih kolektora na područjima koja nisu pokrivena postojećom kanalizacionom
mrežom. Svi kolektori se planiraju prema nivelaciji terena, priključuju se na glavni fekalni
kolektor duž rijeke Drine koji dalje otpadnu vodu odvodi do postrojenja za prečišćavanje
otpadnih voda. Postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda trenutno nije u funkciji, te se i u
okviru ovog plana stavlja akcenat na važnost rekonstrukcije istog.
Novi kanalizacioni vodovi su planirani sa minimalnim profilima Ø200 mm, položenim ispod
planiranih saobraćajnica, prema pripadajućem nacrtu.
Pored izgradnje novih vodova, planira se i rekonstrukcija i sanacija postojećih, dotrajalih
vodova kanalizacione mreže, izmještanje postojećih kanala koji dolaze u koliziju sa
planiranim objektima, te prije svega čišćenje postojeće kanalizacione mreže.
Rekonstrukcija i sanacija postojećih, dotrajalih vodova obuhvata i zamjenu dotrajalih i
oštećenih revizionih okana.
Regulacioni plan „Biserna“
36
Izgradnja novih fekalnih kanala i rekonstrukcija odnosno sanacija postojećih, planira se sa
cijevima
od
savremenih
materijala
poput
polipropilena,
polivinilhlorida,
daktila,
centrifugiranog poliestera itd.
Prilikom izgradnje i sanacije, potrebno je težiti unifikaciji cijevnog materijala zbog dugoročno
gledajući lakšeg održavanja mreže, samim tim i dugotrajnosti.
Odvođenje oborinskih voda u skladu sa koncepcijom separatnog sistema, planira se
posebnim kolektorima, minimalnog profila Ø300 mm. Oborinske vode sa saobraćajnica,
krovova i drugih površina se prihvataju sistemom rigola, rešetki, slivnika te se će dalje voditi
prema glavnom kolektoru duž rijeke Drine. Oborinski kanali se planiraju u trupu
saobraćajnice, sa uličnim slivnicima. Pored izgradnje novih oborinskih kanala, planira se i
sanacija postojećih, te prije svega čišćenje postojeće oborinske mreže. Rekonstrukcija i
sanacija postojećih, dotrajalih vodova obuhvata i zamjenu dotrajalih i oštećenih revizionih
okana, uličnih slivnika i drugih elemenata sistema odvodnje oborinskih voda.
Izgradnja novih fekalnih kanala i rekonstrukcija odnosno sanacija postojećih, planira se sa
cijevima od savremenih materijala poput polipropilena, polivinilhlorida, centrifugiranog
poliestera itd.
Elementi proračuna hidrauličkog opterećenja kišne kanalizacije su:

Pripadajuća slivna površina - F [ha]

Intenzitet mjerodavnih kiša za povratni period 2 godine i dužine trajanja 15 min - qmj
[l/s/ha]

Koeficijent oticanja – ψ
Plan razvoja infrastrukture sa svim elementima, izmještanja, i izgradnje novih kolektora je
obrađen na pripadajućem grafičkom prilogu.
3.3.3. Energetska infrastruktura
Unutar obuhvata Regulacioni Plan (RP) Biserna Goražde postoji djelimično izgrađena
elektroenergetska insfrastruktura. Predmetnom Izmjenom i dopunom dijela Regulacionog
plana Biserna Goražde predloženo je:

za zonu individualnog stanovanja zadržava se postojeća elektroenergetska mreža a
napajanje planiranih individualnih objekata izvodi se sa postojeće mreže iz postojeće
rezerve u trafostanici,
Regulacioni plan „Biserna“
37

za napajanje planiranih stambeno-poslovnih objekata planirane su dvije nove
trafostanice.
Za izgradnju planirane elektroenergetske insfrastrukture uvažavati prostorne planove višeg
reda i plan nadležnog elektrodistributivnog preduzeća.
Elementi koji su poslužili za izradu Izmjena i dopuna dijela Regulacionog plana Biserna
Goražde, su slijedeći:

Podaci iz urbanističkog rješenja sa situacionom kartom razmjere 1:1000,

Podaci o stanju elektrodistributivne mreže,

Elektroenergetsko rješenje u okviru planiranog programa,

Tehnički uvjeti i tehničke preporuke za izradu Idejnog rješenja elektroenergetike i
javne rasvjete

Usvojeni standardni presjeci SN 10(20) kV kablova i TS 10(20)/0.4 kV od JP
Elektroprivrede BiH, “Elektrodistribucije” Sarajevo.
U rješenju su, prema gornjim elementima i tehničkim uvjetima definisane potrebne snage,
način napajanja električnom energijom, koncept n.n. mreže, kao i rješenje javne rasvjete, te
dat predmjer materijala i radova radi procijene troškova opremanja elektroenergetskom
mrežom i javnom rasvjetom obuhvaćenog područja.
Osnovni podaci
Naziv projekta:
Regulacioni plan Biserna Goražde
Naponski nivo:
10(20) kV
Vrsta vodova:
SN kablovski vod sastavljen od tri jednožilna
kabla 12/20 kV, tip: XHE 49 – A 1 x 150/25 mm2
Dužina trase:
1x(XHE 49 – A 3x(1 x 150/25 mm2))
Dužina kablova:
XHE 49 – A 1 x 150/25 mm2
400 m
1200 m
Napomena: Obzirom da se prema predloženom rješenju u prsten postojećih trafostanica
interpoliraju
dvije
Regulacioni plan „Biserna“
nove
trafostanice
snage
630kVA
u
dogovoru
sa
nadležnim
38
elektrodistributivnim preduzećem razmotriti i upotrebu srednjenaponskih kablova presjeka
240mm2.
Elektroenergetika

Omogućiti normalno i sigurno snabdijevanje električnom energijom svih potrošača;

Poštovati propisane kvalitete za isporučenu električne energije, odnosno dozvoljene
padove napona;

Dati prognozu budućeg opterećenja po različitim kategorijama potrošača kao što su:
individualne i stambene zgrade, prateći objekti, poslovni objekti, javna rasvjeta i
slično;

Na osnovu procjene vršnog opterećenja, a imajući u vidu postojeću energetsku
mrežu, izvršiti dogradnju i rekonstrukciju postojece elektroenergetske mreže
obuhvata;

Planirati razvojnu elektrodistributivnu mrežu uzimajući u obzir geografske, tehničke i
ekonomske aspekte;

Za cijelo naselje izgraditi javnu rasvjetu sa odgovarajućim nivoom osvjetljenosti.
Elektroenergetske podloge za dimenzioniranje sistema
Dimenzioniranje buduće elektroenergetske mreže Regulacionog plana „Biserna Goražde„
temelji se na prognozi vršne snage budućeg plana razmatranog obuhvata prema vrsti
namjene.
Razmatrano područje je prema namjeni podjeljeno na stambeni prostor, poslovni prostor,
ostali (pomoćni) prostor te javnu i društvenu infrastrukturu.
Izgradnjom novih objekata moraju se graditi i novi elektroenergetski kapaciteti.
Elektroenergetske potrebe i odeđivanje načina napajanja
Analizirajući praktičnost raspoloživih metoda za prognoziranje potrošnje električne energije
opredjeljujemo se za analiziranje potreba električne snage potrošača koji će se pojaviti u
perspektivi.Ove snage su mjerodavne za dimenzioniranje kapaciteta električnih postrojenja i
vodova od primarnih izvora ( 110/10(20) kV ) do priključka na niskonaponskoj mreži.Obzirom
na karakter objekata u obuhvatu za grijanje istih predviđen je energent električna
energija.Postojeće sadržaje kod izrade bilansa svodimo na raspoloživu snagu TS preko
specifičnih opterečenja zavisno od vrste potrošača:
Regulacioni plan „Biserna“
39

stanovanje
40 – 60 W/m2

trgovine, hoteli, ugostiteljstvo
100 – 150 W/m2

objekti kulture, zdravstva, socijalne

zaštite (škole,domovi,zdravstvene

ustanove

industrijski, administrativni i poslovni

objekti (kancelarije,banke)
50 – 120 W/m2

zanatske usluge (servisi, zanatstvo)
80 – 100 W/m2

garaže, magazinski prostori
20 – 40 W/m2

više namjenska skloništa
40 – 80 W/m2

učešće javne rasvjete
2 kW/ha
50 – 80 W/m2
Bilans elektroenergetskih potreba planiranog obuhvata dat je u sljedećim tabelama:
B. PLANIRANI OBJEKTI
C. Red
Namjena
broj
objekta
4. Planirana
Jedin.vr.
Aktivna
5. Prividna
BGP
snaga
snaga
snaga
m2
kW/m2
kW
kVA
1
Stanovanje
17.900
0.035
626,50
659,47
3
Poslovni
1.820
0.04
72,80
76,63
Ukupno:
19.720
-
699,30
736,10
Tabela 3. Bilans elektroenergetskih potreba
Učešće javne rasvjete za planirane saobraćajnice planiranog prostornog obuhvata iznosi
29kW odnosno 30,53kVA.
Prema ukupnoj nejednovremenoj snazi:
Pvn = PI + PJR
Pvn = 736,10+ 30,53
Pvn = 766,63 kVA
i faktorom istovremenosti fi =0.85
Vršna snaga na sabirnicama 10(20) kV u TS 20/0.4 kV iznosi:
Pvi = Pvi x fi
Regulacioni plan „Biserna“
40
Pvi = 766,63 x 0,85 = 651,64 kVA
Za snagu Pvi, potreban broj TS 10(20)/0.4 kVA, sa faktorom rezerve od 30% je:
Pvi
651,64
nTS =  =  = 1,48 kom
kr x PTS
0.7 x 630
Usvajamo 2 ( dvije ) distributivne trafostanice TS 10-20/0.4 kV sa transformatorskom
jedinicom od 630 kVA. Pozicija planirane trafostanice je data u grafičkom dijelu i treba biti što
je moguće bliže centru konzuma. Odabrane TS 10(20)/0.4 kV izvešće se kao
slobodnostojeće. Poziciju trafostanice u postojećoj elektroenergetskoj mreži šireg obuhvata
definisati
sa
nadležnim
elektrodistributivnim
preduzećem.
Svrha
planiranja
elektrodistributivnih objekata je u principu interpolacija novih transformatorskih stanica u
postojeću distributivnu mrežu radi rasterečenja postojećih transformatorskih stanica, te
povećanog broja izgrađenih individualnih stambenih i ostalih objekata. Faktori koji utječu na
izbor tipa trafostanice za datu lokaciju su: naponski nivo, snaga potrošnje, stepen razvoja
elektroenergetskog sistema i ekološki uslovi.Trafostanice moraju biti skladno uklopljene u
postojeći urbani i prirodni ambijent, kroz svoju arhitektonsku formu i primjenu konstruktivnih i
oblikovnih elemenata, kao i uređenje vanjskog prostora.
Pod nove TS planirati na nivou terena ili sa neznatnim odstupanjima. U TS planirati odvojeni
prostor za transformator sa dvokrilnim vratima prema spoljnom terenu, a za razvode 10 kV i
0,4 kV zajednički ili zasebni prostor svako sa jednokrilnim vratima prema spoljnom terenu.
Do TS predvidjeti pristupni put širine 3 m i nosivosti 5 t po osovini do najbliže javne
saobraćajnice. Za planiranu TS predvidjeti kompleks površine 6 x 4m. Najmanja dopuštena
udaljenost trafostanice od granice prema susjednim česticama iznosi 1 m, a prema kolniku
najmanje 2 m.
Lokacijama trafostanica je osiguran direktan i neometan pristup. Lokacije trafostanica
oslobođene su od svih podzemnih instalacija (vodovod, kanalizacija, plin, toplovod, PTT i sl.),
te od odrona zemlje, betonskog zida ili podzida, podzemnih voda i drugih elemenata koje
mogu ugroziti sigurnost i stabilnost objekta. Sve kablovske veze, koje se ostvaruju van
transformatorske stanice, moraju se uvesti u objekat kroz specijalno predviđene otvore u
temelju objekta za izlaz kablova visokog i niskog napona.
Regulacioni plan „Biserna“
41
SN razvod
Za priključenje novih TS treba položiti tipizirani podzemni kabel XHE 49 – A 3 x 1 x 150/25
mm2 (Tehničke preporuke JP Elektroprivrede BiH). Potrebno je položiti cca 400 m 10(20)kV
mreže. Trase podzemnih vodova 10(20) kV treba smjestiti uz rubove saobraćajnica, u
zelenom pojasu ili pločniku. Pri tom treba voditi računa o minimalnim udaljenostima kablova
od ostalih elektroenergetskih i drugih komunalnih instalacija, što je određeno odgovarajuć́ im
tehničkim propisima.
NN razvod
Sve nove NN razvode električne energije u području centralnog dijela razmatranog obuhvata
od trafostanica do krajnjih korisnika izvesti podzemnim kablovima (čime bi mreža bila
neupadljiva, zaštićena od atmosferskih uticaja i ne bi se narušavao izgled prostora sa
stubovima) upotrebom slobodnostojećih DRO-a koje treba locirati između ivica trotoara i
granica parcela duž saobraćajnica. Gdje to nije tehno-ekonomski opravdano u zoni
individiualnog stanovanja dio mreže izvesti sa SKS-ima na AB stubovima.
Za magistralne vodove niskonaponske podzemne mreže koristi se tipski distributivni kabl
XP00-A 4x150mm2. Rasplet niskonaponske podzemne mreže za objekte sa većom
angažovanom snagom treba izvršiti direktnom kablovskom vezom sa NN razvoda u TS
10(20)/0,4 kV ili za objekte sa manjom angažovanom snagom vezom sa NN razvoda u TS
10(20)/0,4 kV preko slobodnostojećeg ormara prema pojedinačnom objektu konzuma.
Objekti sa manjom angažovanom snagom mogu se priključiti i sa tipskim distributivnim
kablovima manjih presjeka (4x70mm2 ili 4x35m2).
Za razmatrano područje treba položiti cca 1.200 m NN kablova. Trase niskonaponske mreže
treba da prate trasu saobraćajnica ili granice planskih zona.
Javna rasvjeta
Dobar kvalitet javne rasvjete je jedan bitan element društva, budući da javna rasvjeta ima za
cilj da osvjetli javne površine i saobraćajnice u noćnim satima i to na što efikasniji način kako
bi se doprinijelo socijalnoj sigurnosti, sigurnosti u saobraćaju i javnom životu. Na ovim
saobraćajnim cestovnim i pješačkim komunikacijama treba se instalirati cca 78 komada
rasvjetnih mjesta.
Rasvjetu treba izvesti prema fotometrijskim proračunima u skladu sa važećim standardima i
preporukama. Napajanje svjetiljki sportskih i parkovskih prostora riješiti podzemnim NN
Regulacioni plan „Biserna“
42
kablovima. Na način na koji se izvede NN mreža za individualne objekte (podzemno ili
nadzemno na AB stubovima) izvesti i javnu rasvjetu.
Napajanje javne rasvjete izvesti sa razvodnih ormara izvan trafostanice. Javna rasvjeta
izvodi se rasvjetnim armaturama koje moraju biti kvalitetne i estetski dizajnirane, a izvori
svjetla savremeni i štedljivi. Paljenje rasvjete predviđa se automatski putem Luxo-mata, a
režim rada odrediti će nadležno komunalno preduzeće. Svjetiljke bi trebale biti djelomično
zasjenjenje refraktorima.
Planirane podzemne vodove 10 kV i 0,4 kV mreže kao i javne rasvjete polagati u trotoaru i
slobodnim površinama u rovu dubine 0,8 m. Ispod saobraćajnica i mesta gde se očekuju
povećana mehanička opterećenja kablove polagati u kablovsku kanalizaciju prečnika cijevi
100 mm na dubini 1 m sa 100 % rezervom u broju cijevi za vodove 10 kV i 50 % rezerve za
vodove 0,4 kV.
Sve trase podzemnih vodova u trotoarima, ispod kolovoza i u slobodnim površinama obilježiti
propisanim oznakama.
Unutar obuhvata Regulacioni Plan (RP) Biserna Goražde postoji djelimično izgrađena
telekomunikaciona insfrastruktura. Za objekte koji su već priključeni na telekomunikacionu
mrežu zadržava se postojeće rješenje.
Za izgradnju planirane telekomunikacione insfrastrukture uvažavati prostorne planove višeg
reda i plan nadležnih telekomunikacionih preduzeća.
Tendencija u planovima razvoja telekom operatera je realizacija pasivne optičke mreže PON
(Passive
Optical
Network)
koja
zahtjeva
pasivnu
infrastrukturu
(distribucijsko-
telekomunikacionu kanalizaciju, kablovska okna i optičku pristupnu mrežu do svake kuće ili
stana).
Planskom
dokumentacijom
će
se
dati
trase
nove
distribucijsko-telekomunikacione
kanalizacije DTK kao i mjesta spajanja. Sekundarna DTK i Optička pristupna mreža nisu
predmet planske dokumentacije.
Konačna saglasnost kao i tehnički uslovi su u nadležnosti telekom operatera i realizirat će se
kroz naredne faze projektne dokumentacije.
5.1.1. Telekomunikaciona infrastruktura
Opšte prihvaćeni trend razvoja telekomunikacijske mreže je dovođenje optičke niti do svakog
korisnika. U skladu sa tim u okviru obuhvata plana planira se kablovska kanalizaciju sa
cijevima i kablovskim oknima za račvanje kablovske kanalizacije i izradu nastavka na
kablovima.
Regulacioni plan „Biserna“
43
Izgradnja DTK i nove mreže planira se uz nove saobraćajnice, a posebno do zona poslovne
namjene i objekata kolektivnog stanovanja. Planirana distribucijska kablovska kanalizacija
omogućit će elastično korištenje izgrađene telekomunikacijske mreže, povećanje kapaciteta
TK mreže, izgradnju mreže za kablovsku televiziju i uvođenje nove tehnologije prijenosa
optičkim kablovima u pretplatničku mrežu bez naknadnih građevinskih radova.
Uvođenje optičkih kablova u pretplatničku mrežu omogućit će izgradnju širokopojasne TK
mreže sa integrisanim uslugama u kojima će jedan priključak omogućavati korištenje novih
usluga u telekomunikacijama, kao i prijenos radio i televizijskog signala.
Na osnovu planiranih sadržaja predmetnog obuhvata, kao i strategije razvoja uvođenja
pasivne optičke mreže planirana DTK će biti izgrađena od PEHD cijevi ɸ 50mm.
Konfiguracija DTK na novoj trasi je prosječno 2xPEHD ɸ 50mm. PEHD cijevi će služiti kod
tehnologije «upuhivanja» kompresovanog zraka za polaganje optičkih kablova u cijev.
Pritisak koji se postiže prilikom upuhivanja može biti do 10 bara. Debljina stjenki PEHD cijevi,
kao i gustoća primjenjenog polietilena, moraju biti takvi da izdrže navedeni pritisak.
Oblik, fizikalno - hemijska svojstva i dimenzije cijevi moraju odgovarati Tehničkim uslovima
polietilenskih cijevi za kablovsku kanalizaciju prema DIN 8074 normi, otporne na ispitni
pritisak min. 12 bara kod 35 °C za 2 sata.
Boja cijevi crna RAL9005, na unutrašnjoj površini podužno užljebljene odgovarajućim brojem
ureza.Cijevi označene sa toplotnim žigom u kontrastnoj boji, min. 4 mm visoko, sa oznakom
telekom operatera, upisanim promjerom cijevi, upisanim DIN 8074, datumom proizvodnje i
upisanim brojem metara cijevi.
Pakovanje cijevi: doboš ili kotur, kraj cijevi zatvoren sa završnim kapama. Za spajanje
polietilenskih cijevi koriste se posebni spojni elementi za pritisak od 10 bara ili čvrsti (vareni)
spojevi. Za uvođenje cijevi u kablovske šahtove koriste se tipske uvodnice od tvrdog PVC-a.
Prema tehničkim uslovima, dubina rova za polaganje cijevi kablovske kanalizacije u
pješačkoj stazi je standardno 80 cm, pri čemu je uzeta u obzir debljina podloge od pijeska, te
broj redova cijevi. Minimalna visina sloja iznad posljednjeg vrha cijevi je 50 cm.
Na mjestima gdje nema dovoljnog nadsloja, cijevi treba položiti u sloj mršavog betona(MB 15) koji treba da je debljine 30 cm.
Za prolaz PEHD cijevi ispod ceste i asfaltiranih parkinga potrebno je da vrh cijevi bude na
1,2m od asfalta. Ako propisanu dubinu nije moguće ispoštovati predviđa se sljedeće:

Polaganje zaštitne PVC cijevi Ø125 mm čiji je vrh na 0,8m od asfalta. Cijev se polaže
u sloj mršavog betona od MB 15 koji je debljine 30cm. Cijevi se polažu do kraja
ivičnjaka sa obje strane,

U zaštitne cijevi se uvlače PEHD cijevi kablovske distributivne kanalizacije.
Regulacioni plan „Biserna“
44
Šahtovi se izrađuju od plastične mase (PP COPOLIMER). Dimenzije šahtova su definisane
prema mjestu ugradnje i to:

Na trasi nove DTK uz glavne saobraćajnice ugrađuju se šahtovi (80x80x80cm),

Na sporednim saobraćajnicama sa individualnim stambenim objektima ugrađuju se
šahtovi dimenzija 40x40x60cm za grananje sekundarnih kablova.
Svi šahtovi se ugrađuju u pješačkoj stazi ili u zelenoj površini tako da moraju izdržati bez
deformacije opterećenja od 150 kN s napadnom točkom na sredini poklopca. Sa grafičkog
priloga je vidljivo da je stvorena mogućnost za uključenje svih potencijalnih pretplatnika u
javni telefonski saobraćaj kako za stambene objekte, tako i za javne objekte.
Sve detalje za realizaciju TK mreže u predmetnom obuhvatu definisati u glavnom projektu.
Planirane radove izvesti uz maksimalno poštivanje tehničkih uslova i preporuka nadležnih
telekomunikacionih kompanija.
Potrebno je predvideti i prostor za potrebe izgradnje budućih baznih stanica mobilne
telefonije, kao i za izgradnju privodnih optičkih kablova do istih.
U cilju zaštite i očuvanja prostora te sprječavanja nepotrebnog zauzimanja novih površina
težiti objedinjavanju vodova u potrebne koridore. Kod izrade projektne dokumentacije za
građevinsku dozvolu, odnosno drugi ekvivalentni akt za građenje novih ili rekonstrukcije
postojećih objekata, ove se trase mogu korigovati radi prilagođenja tehničkim rješenjima,
imovinsko-pravnim odnosima i stanju na terenu. Za izgrađenu telekomunikacionu
infrastrukturu za pružanje javnih telekomunikacionih usluga putem telekomunikacinih
vodova, voditi računa o pravu zajedničkog korištenja od strane svih operatera koji posjeduju
propisanu dozvolu za pružanje telekomunikacionih usluga.
5.2. Zaštita i unapređenje okoliša, stanovništva i materijalnih dobara
Osnovni resursi koje je potrebno zaštiti su zrak, voda, tlo i stanovništvo. Zaštita se vrši
kontrolom emisija, zaprljanja, prašine, buke, vibracija, tehnoloških procesa i upravljanja
otpadom.
U svrhu zaštite zraka potrebno je reducirati emisije plinova i štetnih čestica koje proizvodi
saobraćaj i sistem zagrijavanja. Neophodno je propisati granične vrijednosti njihove emisije u
zrak. Na saobraćajnim površinama, kao i drugim javnim površinama na kojima se stvara
buka, potrebno je poštovati zaštitne pojaseve koji su definisani regulacionom linijom. U fazi
izgradnje naselja može doći do emisija prašine i povećanog nivoa buke i vibracija. Ovakav
Regulacioni plan „Biserna“
45
uticaj se reducira asfaltiranjem pristupnih cesta ili upotrebom modernih vozila. Prilikom
asfaltiranja, kopanja zemlje, prevoza materijala ili bušenja potrebno je koristiti mašine sa
ugrađenim prigušivačima i zatvorenim motorima. Cestu je potrebno permanentno održavati i
izbjegavati noćne radove. Prilikom izgradnje se preporučuje redovno kvašenje makademskih
puteva i izbor adekvatne opreme. Transporteri otpadnog materijala i kamioni trebaju biti
pokriveni ceradom nakon izlaska sa gradilišta. Skladišta i nasipe zemljišta je potrebno prskati
vodom. Za vrijeme mjeseci sa visokim temperaturama i malim količinama padavina, sva
područja treba vlažiti vodom ili pokrivati.
Zemlju, koja se iskopava tokom pripreme lokacije za izgradnju, treba odlagati prema Planu
organizacije gradilišta. Ulja, maziva i goriva se moraju skladištiti u kontejnere i osigurati da
nemaju direktan kontakt sa zemljom. Vegetaciju štititi spriječavanjem formiranja ilegalnih
deponija otpada. Razvoj vegetacije osigurati realizacijom obima i strukture zelenila
propisanog planom.
Spriječiti nekontrolisano oticanje otpadnih voda. Otpadne vode moraju biti spojene na
postojeću mrežu odvodnje. Ukoliko ne postoji mreža odvodnje otpadnih voda, neophodno je
tretirati otpadnu vodu prije ispuštanja u okolinu. Vodu od zagađenja je potrebno kanalisati.
Smještaj radnika za vrijeme izvođenja radova mora biti realizovan u sanitarnim objektima.
U toku građenja potrebno je poštovati Uredbu o uređenju gradilišta, obaveznoj dokumentaciji
na gradilištu i učesnicima u građenju (Sl. Novine FBiH, br. 48/09). Plan organizacije gradilišta
izrađuje izvođač prije početka izvođenja radova, a isti kontrolira i potpisuje nadzorni organ.
Regulacioni plan „Biserna“
46
6. Bilans površina sa urbanističkim pokazateljima
Osnovni prostorni parametri uređenja površina i izgradnje objekata su dati u sljedećoj tabeli:
Obuhvat plana
Stepen izgrađenosti
Koeficijent izgrađenosti
Broj stanovnika
Gustina naseljenosti
Parcele individualnog stanovanja
Stepen izgrađenosti parcele individualnog stanovanja
Koeficijent izgrađenosti parcele individualnog stanovanja
Broj objekata individualnog stanovanja
Broj objekata kolektivnog stanovanja
Broj objekata kolektivnog stanovanja - kuće u nizu
Broj poslovnih objekata
Parking mjesta
Individualno stanovanje
Kolektivno stanovanje u nizu
Kolektivno stanovanje
Poslovanje
Zdravstvo
Igrališta
14,57 ha
20%
0,72
2.148 st
148 st/ha
113
50%
1
111
23
7
13
417 pm
22864,00 m²
10458,00 m²
51356,00 m²
12719,00 m²
7756,00 m²
1132,00 m²
Tabela 4. Prostorni pokazatelji za područje izrade plana
7. Opšti urbanističko-tehnički uslovi za korištenje zemljišta i izgradnju objekata
Korištenje zemljišta i izgradnja objekata, unutar granica plana, se moraju provoditi u skladu
sa odredbama plana: tekstualnim dijelom, grafičkim dijelom, prilozima plana i Odluci o
provođenju plana. Izgradnji objekata i infrastrukture se može pristupiti nakon izrade potrebnih
geoloških, geomehaničkih, hidrogeoloških i inžinjersko-geoloških istraživanja.
Izgradnja saobraćajnih površina, odnosno izgradnja infrastrukturnih zahvata vodovodne,
kanalizacione i energetske mreže, se odobrava na osnovu izrađenih glavnih projekata.
Izgradnja objekata se odobrava na osnovu arhitektonskih projekata, na nivou glavnih
projekata. Izgradnja vanjskog uređenja (šetališta, parkovi, igrališta i sl.) se odobrava na
osnovu glavnih projekata vanjskog uređenja.
Osnova za izradu projekata je detaljan projektni zadatak, koji mora uvažavati odredbe plana
regulacije. Projektni zadatak treba sadržavati sljedeće odredbe:
Regulacioni plan „Biserna“
47

Prostorni razmještaj fizičkih struktura u prostoru, namjenu površina i objekata

Horizontalne i vertikalne gabarite objekata

Nivelacione kote

Uslove priključenja na saobraćajnu mrežu

Maksimalnu izgrađenost i maksimalnu zauzetost parcele

Uslove arhitektonskog oblikovanja objekata

Uslove za uređenje površina privatnih parcela

Uslove uređenja javnih površina

Uslove priključenja objekata na infrastrukturnu mrežu

Uslove zaštite
Regulacija izgradnje je definisana građevinskim i regulacionim linijama, datim u grafičkom
dijelu plana. Regulaciona linija utvrđuje graničnu liniju građevinske parcele u odnosu na
javnu površinu (ulicu, javnu zelenu površinu, vodotok i sl.). Građevinska linija utvrđuje prostor
na kojem je dozvoljena izgradnja objekta. Građevinskom linijom su definisane površine za
dogradnju postojećih objekata, ili izgradnju pomoćnih objekata, u skladu sa koeficijentom i
stepenom izgrađenosti koji je utvrđen ovim planom.
Dopušteno je spajanje više parcela u jednu, pri čemu se moraju poštovati maksimalni
koeficijent i procenat izgrađenosti parcele.
Odredbe plana i opšti urbanističko tehnički uslovi su osnova za izradu detaljnih urbanističkotehničkih uslova. Detaljni urbanističko-tehnički uslovi su sastavni dio urbanističke saglasnosti
i dozvole za gradnju, a sadržavaju sljedeće:

Namjena objekta sa detaljnim razmještajem funkcionalnih cjelina i prikazom
opravdanosti predloženih gabarita objekta

Maksimalne dimenzije horizontalnog gabarita objekta

Maksimalne dimenzije vertikalnog gabarita objekta, koji se mjeri od buduće nivelete
terena prema broju planiranih etaža

Položaj objekta na građevinskoj parceli, orjentacija ulaza i prilaza objektu

Niveleta poda prizemlja, koja se određuje kao približna vrijednost sa tačnošću ±20cm.
Za određivanje nivelete referentna je nivelacija saobraćajnih površina okolnog
prostora

Maksimalni koeficijent izgrađenosti parcele

Maksimalni procenat izgrađenosti parcele
Regulacioni plan „Biserna“
48

Uslovi arhitektonskog oblikovanja; objekte je potrebno projektovati u skladu sa
uređenjem šireg prostora i ambijentalne cjeline, ne narušavajući stanje objekata u
neposrednoj blizini. Materijalizacija objekata treba biti prilagođena klimatskim
uslovima lokacije

Uslovi izgradnje vanjskog uređenja; tretman, oblikovanje i korištenje javnih i privatnih
površina vanjskog uređenja posmatrati, projektovati i izvoditi u skladu sa osnovnom
namjenom objekta

Uslovi za ispunjenje seizmičke sigurnosti, koji podrazumjevaju obavezu investitora za
pribavljanje podataka o tlu putem neposrednih istražnih radova na mikrolokaciji

Uslovi protiv-požarne zaštite i ostali uslovi zaštite okoline
8. Orijentacioni troškovnik uređenja građevinskog zemljišta
Priprema građevinskog zemljišta
Rušenje postojećih građevina i čišćenje lokacije
Geološki istražni radovi
Izgradnja infrastrukture
Saobraćaj
Tehnička dokumentacija
Elektroenergija i telekomunikacije
Tehnička dokumentacija
Hidrotehnika
Tehnička dokumentacija
Hortikulturno uređenje
Tehnička dokumentacija
Neplanirani radovi
Stručni nadzor nad opremanjem građevinskog zemljišta
Ukupno
60.000,00
8.000,00
1.602.900,00
32.058,00
664.500,00
13.290,00
2.069.740,00
41.395,00
55.340,00
1.100,00
227.416,00
90.966,00
4.866.705,00
Tabela 5. Troškovi opremanja građevinskog zemljišta
Prikazane vrijednosti uključuju visinu troškova za realizaciju pripremnih radova i izgradnju
infrastrukture, u svrhu definisanja naknade za uređenje građevinskog zemljišta.
Regulacioni plan „Biserna“
49

RP PODA-Tekstualni dio plana

Ime i prezime, OIB - ured državne uprave

Posao za ovlaštene i stručne tvrtke Posao za

Profil firme - GeoAVAS doo Sarajevo

obaveze za iznajmljivače

Plan investicija za 2014-2016.

ZAŠTITA OSOBA I IMOVINE U TURISTIČKIM OBJEKTIMA

smjernice

287 kB 12th Dec 2013 odluka o donošenju regulacionog plana