Europa u srednjem vijeku

SEOBA NARODA
GERMANI = Indoeuropljani = Skandinavija i Baltik
izvor => KORNELIJE TACIT, I.st. (oko 98.g.) = GERMANIA
pleme = vojnička demokracija = stočari, ratari, ratnici
etnogeneza = prabog TUIST = ZAPADNI G = Franci, Angli, Sasi, Jiti,
Langobardi
ISTOČNI G = Burgundi, Goti, Vandali
SJEVERNI G = Danci, Šveđani, Norvežani
vjera = politeizam = trojstvo (Wednesday, Thesday, Thursday)
božanstva =
WODAN (ODIN) bog neba,
DONAR (THOR) bog groma,
TIWAZ bog rata,
FREYA božica braka i ljubavi
= WALHALLA - WALKURE
pismo = RUNE - nastalo u I.st.
poč. II st.pr.Kr. = naseljavaju se između Rajne, Dunava i Visle
= prvi sukobi s Rimom (Gaj Marije, Cezar)
uzroci seobe = najezda Huna (375. i 441.g.)
povod = 375.g. Huni prodiru u Europu
izvor = "RI
RIMSKA
RIMSKA POVIJEST"
POVIJEST Amijan Marcelin
IRC
I val prodora Huna = potiskuju Gote naseljene oko Crnog mora
OSTROGOTI ( ist.) = povlače se prema Panoniji
VIZIGOTI (zap. ) = 376.g. naseljavaju područje oko Dunava
= pokrštavanje = biskup WULFILA
* arijanstvo = CODEX
ARGENTEUS
sukobi sa IRC = kolovoz 378.g. = bitka kod
HADRIJANOPOLISA
= poraz IRC, pogiba car Valens
posljedice
395.g. = podjela Carstva =
IRC = ARKADIJE
ZRC= HONORIJE
događaji u ZRC
VIZIGOTI = 399.g. kreću prema Italiji pod vodstvom ALARIHA
ALARIHA
24. kolovoza 410.g. = Vizigoti osvajaju RIM = jug => sjever => Hispanija
FRANCI = prodiru preko Rajne i naseljavaju Galiju
VANDALI =
409.g. prelaze na Pirinejski poluotok (GENZERIK)
429.g. prelaze u Afriku = osnivaju Vandalsko kraljevstvo do 533.g
455.g. osvajaju Rim
II val prodora HUNA
= ATILA «FLLAGELUM DEI» (441. - 453.g). stvara državu od Urala do
Rajne
441.g. = pustoše Ilirik
447.g. = napadaju Grčku
Atila ulazi u ZRC
450.g. Huni prodiru u Galiju (Metz, Reims, Orleans)
451.g. bitka kod KATALAUNSKIH POLJA (MAURICIJAKOVA POLJA)
rim. vojskovođa FLAVIJE AELIJE => neriješeno
452.g = prodor Atile u Italiju => papa Leon I. Veliki daje veliku otkupninu
453.g. Atila umire = država se raspada
istodobno = VIZIGOTI = šire se po Pirinejskom poluotoku i Francuskom južno od
Loire
VANDALI = preko mora napadaju Rim 455.g. pod vodstvom GEIZERIKA
ZRC
= sukobi između careva i barbarskih vojskovođa
germanski general OREST svrgava cara JULIJA NEPOTA
= postavlja sina ROMULA AUGUSTULA za novog cara
= 476. g. germanski general ODOAKAR svrgava cara ROMULA AUGUSTULA
Odoakar se proglašava kraljem Germana u Italiji = nestaje Zapadno Rimsko
Carstvo
IRC
= car ZENON (474.(474.- 491.g.)
= problemi sa OSTROGOTIMA i kraljem TEODORIKOM (493/526.g.
493/526.g.)
493/526.g.
= Zenon potiče Ostrogote da krenu prema Italiji
488.g. Ostrogoti napuštaju donju Meziju
493.g.=
493.g. TEODORIK VELIKI pobjeđuje germanskog vođu ODOAKARA
= na sjeveru Italije stvara se OSTROGOTSKO KRALJEVSTVO = p.
Ravenna
posljedice prodora Huna u Europu
= seoba barbara => slom limesa => raspad ZRC
= stvaranje novih germ. država
Vizigoti = Galija
Franci = Galija
Burgundi = Savoja
Svevi = zap. Hispanija
Vandali = Afrika
Ostrogoti = sjev. Italija
Angli i Sasi = Britanija
1
SREDNJI VIJEK
RANI SREDNJI VIJEK (V.(V.-XI.)
RAZVIJENI SREDNJI VIJEK (XII.(XII.- XV.)
KASNI SREDNJI VIJEK (XVI.(XVI.-XVII.)
FEUDALIZAM – društveni ustroj karakterističan za srednji vijek
(lat. FEUDUM – posjed, starogerm. FEOD – posjed)
BIZANTSKO CARSTVO
ZRC = razaraju barbari
IRC = opstaje =
politika careva
ekonomska podloga => trgovina i gradska privreda
struktura stanovništva = MOZAIK NARODA => stanovnici ROMEJI
prijestolnica = KONSTANTINOPOLIS (11. svibnja 330.g.)
obilježja = pravne tradicije RIM. CARSTVA + HELENIZAM
= KRŠČANSTVO
TEODOZIJE I. VELIKI (379. – 395.g.)
podjela Carstva
JUSTINIJAN (527. - 565.g.)
= obnova R.C.
R.C = JUSTINIJANOVA REKONKVISTA
ratovi
ratovi = BELIZAR = protiv Vandala u sjev. Africi (533.g.)
protiv Vizigota u Hispaniji
= NARSES = protiv Ostrogota (552.g.)
= mir s Perzijom
crkvena i državna centralizacija i uređenje
ure enje državnog aparata
= kodifikacija prava = CORPUS JURIS CIVILIS
= IV dijela = CODEX JUSTINIANUS
procvat bizantske umjetnosti
= HAGIA SOPHIA (sveta mudrost) 537.g. = latinski križ i centralna
bazilika
= ANTEMIJE i IZIDOR
= SAN VITALE U RAVENNI, 547.g. mozaik
helenistička
helenisti ka kultura = Carigrad centar kršćanstva
= 529.g. Atena (neoplatonisti) = ukinuti
nasljednici = opadanje Carstva
= slabi carska vlast = MAURICIJE i FOKA
MAURICIJE (582. – 602.g.)
=> nova upravna organizacija = EGZARH ( vojna i civilna vlast)
II. pol. VI. st. = LANGOBARDI u Italiji
PERZIJA = Sirija, Palestina, Egipat
AVARI i SLAVENI = 582.g. razaraju Sirmium
VII. st
HERAKLIJE (610. – 641.g.) = obnova Carstva
upravne reforme = TEME = vojno - teritorijalne jedinice
STRATEG = vojni i civilni upravitelj
reforme u vojsci = STRATIOTI = seljaci => profesionalni vojnici
= problemi = Avari i Slaveni na Zapadu
= Slaveni = SKLAVINIJE po Panonskoj nizini
626.g. = opsada Konstantinopolisa
= Langobardi u Italiji, a Vizigoti u Hispaniji
OSNIVANJE FRANAČKE
* izvor Povijest Franaka
FRANA KE DRŽAVE
GRGUR IZ TOURSA
Franci = naseljavanje Galije od 430. g.
= RIPAURSKI FRANCI
= SALIJSKI FRANCI
DINASTIJA MEROVINGA
HILDERIK (CHILDERIC)
(CHILDERIC) = sin MEROVEJA = osnivač dinastije, umire 481.g.
= ujedinjuje Ripaurske i Salijske Franke
KLODOVIK (481 – 511.g.)
481.g. = protjeruje rim. upravitelja SYAGRIUSA i učvršćuje franačku vlast u Galiji
= prijestolnica PARIZ
= 493.g. ženi se burgundskom princezom KLOTILDOM (kršćanka)
= 496.g. pobjeđuje ALEMANE
= 507.g. poražava VIZIGOTE
=> proglašen je rimskim konzulom ( IRC car Anastazije)
prihvaća
prihva a kršćanstvo
krš anstvo = na Božić 496.g.
= širenje kršćanstva među Francima
izdaje SALIJSKI ZAKONIK
problem = nasljeđuju ga 4 sina => šire franačko kraljevstvo
= Burgundsko kraljevstvo i Provansa (Vizigoti) = 534.g.
= slabi kraljevska vlast = SUKOBI
jača plemstvo = upravitelji dvora = MAJORDOMI
= preuzimaju vlast i prijestolje
majordom KARLO MARTEL (714. – 741.g.)
= nominalno priznaje vlast Merovinga ali vlada samostalno ( od 714.g.)
= ratuje protiv Arapa = 732.g. bitka kod POITIERSA
= zaustavlja prodor Arapa
= izgrađuje feudalnu državu
= vojnicima dijeli zemlju = BENIFICIJ
= osnivač nove franačke dinastije = KAROLINGA
= 741.g. nasljeđuju ga PIPIN MALI i KARLOMAN
2
= pobjede nad Perzijom
helenizacija i orijentalizacija Carstva
= carska titula = BAZILEJ => BIZANTSKO CARSTVO
nasljednici ( heraklijevci)
= počeci feudalizma
= problemi sa susjedima = Bugarska država
= Slaveni ( * Hrvati)
= Arapi = Mezopotamija, Sirija, Palestina i Egipat
678.g. = opsada Konstantinopolisa
VIII. st = vjerski sukobi i ratovi s Arapima
LAV III ( 717.717.-741.g.)
= 717.g. = opsada
opsada Konstantinopolisa = Arapi (povlače se 718.g.)
vjerski sukobi
= 730.g. = CARSKI EDIKT LAVA III.
= ikonoklastička
ikonoklasti ka kriza
I faza =730.g.
730.g. crkveni sabor zabranjuje štovanje IKONA
IKONOKLAZAM = pokret protiv ikona, vjerskih slika
= protivnici IKONOKLASTI
IKONOKLASTI = car, episkopat (biskupi), vojska
= pobornici IKONOBOLI = redovnici, papinstvo, običan narod
= pobjeda ikonoklasta
II faza = 815.g. = car MIHAJLO III.
= 843.g. = crkveni sabor u Konstantinopolisu
= dozvoljava se štovanje ikona (izbacuju se kipovi)
= pobjeda ikonobola
posljedice =
vjerske = sukob Rima i Carigrada
političke
politi ke = Rim se okreće Zapadu
X. st.
LAV VI. i KONSTANTIN PORFIROGENENT ( 913. – 959.g.)
stvaranje feudalnih odnosa = stvaranje veleposjeda
= seljaci postaju ovisni = PARICI
jača vojno plemstvo = loš položaj stratiota
problemi B. C. = ARAPI
BUGARI = SIMEON => car 919.g.
= širi državu po Balkanu
BAZILIJE II. (976. – 1025.g.)
1025.g.)
= sukob sa SAMUILOM = " makedonski car"
= BITKA KOD PLANINE BELASICE 1014.g. = pobjeda B.C.
= najveći terit. opseg B. C.
XI. st. = jačanje feudalnih odnosa
= PRONIJARNI SISTEM = pronije = nije nasljedan
= zavisni seljaci PRONIJARI = > vojnici
= problem = nestaju slob. seljaci i stratioti , jača aristokracija
ratovi
= TURCI SELDŽUCI = na ist. granicama = gube se posjedi u Maloj Aziji
1071.g. poraz cara ROMANA IV. (zarobljavaju ga Turci)
= NORMANI = napadaju juž. Italiju i Siciliju (biz. posjed)
= NORMANSKO KRALJEVSTVO = gl. grad BARI
= jača utjecaj pape nakon pokrštavanja
opadanje vojne moći Bizanta
CRKVENI RASKOL = proces = razlike = celibat, obredi
= sukob kardinala HUMBERTA i patrijarha MIHAJLA CERULARIJA
= papinsko poslanstvo dolazi u Carigrad
= savez careva i pape protiv Normana
= umire papa Lav IX. = Cerularije zatvara Latinske crkve u Carigradu
= 16. srpnja 1054.g.
1054.g = bula o ekskomunikaciji ( Humbert)
= isti postupak = Cerularije
kraj priče = podjela kršćanstva na Istočno i Zapadno
= obje crkve više se politički približavaju svojim vladarima
IX. st. = kriza ( do II. pol. IX. st.)
MAKEDONSKA DINASTIJA (867. – 1056.g.)
BAZILIJE I. (867. – 886.g.)
= ratovi protiv Arapa
= vjerska politika na Zap. = misionarstvo među Slavenima = glagoljica
= posljedice = stvaranje nacionalnih ( pravoslavnih) crkava
= unutarnji problemi = jačanje plemstva
= reorganizira biz. vojsku = seljaci – vojnici = STRATIOTI
3
ISLAM I ARAPSKA OSVAJANJA
položaj = ARAPSKI POLUOTOK = MEKA i MEDINA
stanovništvo = ARAPI ( nomadi)
= uzgoj stoke, ratovi => posredna trgovina
= vjera = 360 idola (ALLAH = bog vjetra, vatre i rata) i džinovi
VI. st. = MUHAMED = trgovac = putuje => monoteizam
= Božji prorok = prva objava oko 610.g.
622.g. = napušta MEKU ( izgon, HIDŽRA) = 16. 07. 622. g. = Medina
630.g. = M. vojska osvaja Meku
= uništava idole u svetištu KA'ABI
631.g. = osvaja Arapski poluotokom
632.g. = umire
ISLAM = vjera u ALLAHA = "predaja" ili "podvrgavanje"
= MUSLIMANI
KUR'AN = sveta knjiga Islama
AJATI = strofe i zapovijedi = SURE
= Alah je M. preko anđela DŽEBRAILA diktirao AJATE
zapisao ih je ZAIUL BEN THABIT
5 osnovnih pravila obaveza
= svjedočenje vjere
= molitva
= milostinja
= post (29 dana RAMAZANA)
= HADŽ
= DŽIHAD
= simboli = polumjesec i zvijezda
= vjerska tolerancija
632.632.- 661.g. = KLASIČNO
KLASI NO ili PRAVOVJERNO razdoblje KALIFATA
ABU BAKRA (632. – 634.g.)
OMAR (634. – 644. g.) 635.g. osvaja Damask (prijestolnica)
636.g. osvaja Siriju i Mezopotamiju
642.g. osvaja Perziju i Egipat
OSMAN (644.g. - 656.g.) = vjerski sukobi = SUNITI i ŠITI
= oko 653.g. konačni tekst KUR'ANA
ALI (656. – 661.g.)
= sukobi nakon njegove smrti
RAZDOBLJE KALIFATA
KALIFI = vjerski i svjetovni poglavari
= DŽIHAD => osvajanje Bizanta i Perzije
661.g. = dinastija OMEJIDA ( do 750.g.) = kalif MU'AWIYE
osvajanja = sjev.ist. obalu Afrike do Atlantika
= 711.g. => TARIK IBNIBN-ZIJAD prelazi u Europu
= DZEBEL TARIK ( Tarikovo brdo) GIBRALTAR
= osvajaju Pirinejski poluotok
= 732.g. bitka kod POITIERSA (KARLO MARTEL) = kraj
= napadi na Carigrad = 678.g. i 717.g.
I. pol. VIII. st. = na istoku do Inda, na zapadu do Pirineja
prijestolnica je DAMASK,
DAMASK vjersko središte je MEKA
vladari = EMIR ( kralj ili knez) SULTAN (kralj ili car) KALIF (car i
vjerski vođa)
VIII. st. = pobuna u Iranu 750. g. = ABUL ABASA = pokolj obitelji Omejida
= osnivaju državu => dinastija ABASIDA ( 750. – 1058.g.)
= sjedište u BAGDADU = BAGDADSKI KALIFAT
= u Španjolskoj = nova omejidska država, središte u CORDOBI
= CORDOBSKI
CORDOBSKI KALIFAT
= u Egiptu => FATIMIDI
XI. st. = jačaju Turci SELDUCI = preuzimaju Bagdadski kalifat
ISLAM I EUROPSKA KULTURA
zabranjeno je prevođenje KUR'ANA
nova islamska kultura = indijski brojevi, decimalni sustav, logaritamske tablice
= biljke = ljiljan, ruža, ljubičica, jorgovan, naranča, limun, pamuk, riža
= roba sa Dalekog Istoka = papir, barut, kompas
830.g. kalif AL-NAMUN osniva AKADEMIJU
= BAGDAD, KAIRO, CORDOBA
= matematika, astronomija, medicina, farmakologija i kemija
= IBN SIN AVICENA
umjetnost
umjetnost i književnost = Priče iz 1001. noći (IX. – XIV. st.)
graditeljstvo = egipatski, sirijski, perzijski i bizantski utjecaji
MAURSKI STIL = na Pirinejskom poluotoku ( palača Alhambra u
Cordobi)
slikarstvo = ORNAMENT = nema figuracije
4
CARSTVO = GROFOVIJE I MARKE = upravlja MARKGROF
= KRALJEVINA ITALIJA i KRALJEVINA AKVITANIJA
FRANAČKA
FRANA KA DRŽAVA
DRŽAVA
DINASTIJA KAROLINGA
PIPIN MALI (741. – kralj 751. – 768.g.)
učvršćuje vlast = podrška plemstva i pape
= rat = u Italiji protiv LANGOBARDA = 751.g.
= predaje papi Ravenski egzarhat i Rimski dukat
= 751.g. pomazan za kralja => papa ZAHARIJA ( STJEPAN
STJEPAN II.)
II.
nasljednici = KARLOMAN ( umire 771.g.) i KARLO (768. –814.g.)
LUDOVIK POBOŽNI (814. - 840.g.)
ovisan o svećenstvu = papa PASKAL I.
= izuzeće Rima od jurisdikcije cara
= onemogućen utjecaj cara na izbor pape
novo nasljedno načelo = PRIMOGENITURA
KARLO VELIKI (768. – 800. - 814.g.)
= biograf EINHARD
768.g. = papa HADRIJAN I.
I. poziva Karla u Rim
773.g. rat protiv Langobarda = 774.g. dolazi u Rim
=> KRALJ FRANAKA I LANGOBARDA I RIMSKI PATRICIJ
780.g. ponovno u Rim
= ujedinjuje italsko područje => KRALJEVINA ITALIJA
= dobiva sin PIPIN
781.g. PAPINSKA DRŽAVA = zaštitnik papinstva
- terit. proširenje
= 781. AKVITANIJA
= 784. BAVARSKA
803. = Avarski kaganat u Panoniji
804.
804. = rat protiv Sasa
= Bizant = 797.g. svrgnut KONSTANTIN VI. => carica IRENA
pregovori Franaka i Bizanta
25.12. 800. g.
= papa LEON III.
III kruni K. carskom krunom
= uspostava RIMSKOG CARSTVA
= sukob s biz. carem NICIFOROM I.
I = 806.806.- 812.g.
= MIR U ACHENU 812.g.
= 813.g. Karlo u Achenu kruni za cara sina LUDOVIKA POBOŽNOG
slabi carska vlast = sukobi oko nasljedstva i jačanje Crkve
umire 840.g. = borbe sinova oko nasljeđa
VERDUNSKI SPORAZUM 843.g.
ISTOČNOFRANA
ISTO NOFRANAČKO
NOFRANA KO KRALJEVSTVO = LUDOVIK NJEMAČKI
NJEMA KI
LOTARINGIJA I KRALJEVINA ITALIJA = LOTAR ( car)
ZAPADNOFRANAČKO
ELAVI
ZAPADNOFRANA KO KRALJEVSTVO = KARLO ĆELAVI
SVETO RIMSKO CARSTVO NJEMAČKOG
NJEMA KOG NARODA
novo razdoblje europskog srednjeg vijeka
= feudalna anarhija
= NORMANI, SARACENI i MADARI
= obnova = Sveto Rimsko Carstvo Njemačkog naroda
= IX – X. st.
Normani = VIKINZI = sa sjevera = Norveška, Danska
= gusarenje (VIKINGER
VIKINGER)
VIKINGER i pljačka
napadi = obale Britanije
obale Lotarove i Zapadnofranačke države
sjeverozap. Francuska = Rollon Normanski
Gibraltar = XI. st = Sredozemlje i obale Italije
oko 1000.g. = preko Islanda i Grenlanda u Sj. Am.
= Leif Eriksson = VINLAND
naseljavanje = 911.g. NORMANDIJA ( Zapadnofranačko Kr.)
1040.g. NORMANSKO KRALJEVSTVO (Italija)
prihvaćaju kršćanstvo i europsku civilizaciju
feudalizam = zemlj. posjedi = AGER obradiva površina
SALTUS pašnjaci, šume, obale rijeka
kućni robovi (posluga) = DOMESTICI
doseljeni seljaci zakupci = COLONI (COLONUS)
kmetovi - neslobodni seljaci
= umjetnost => KAROLINŠKA RENESANSA
= ujedinjuje se latinski i germanski svijet
SARACENI = Arapi iz Afrike = napadaju obale južne Italije i Provanse
= papa plaća godišnji danak od 25 000 zlatnika
= dolaze na Jadran = Dubrovnik i Bari u Italiji
MADARI = krajem VIII. st. = iz Azije
= narod ugro-finskog podrijetla nomadi, konjanici
= vođa ARPAD = oko 895.g. = Panonija, Bavarska, sj. Italija
= 955.g. = BITKA kod AUGSBURGA
5
= poraz Mađara
Ma ara = naseljavaju Panoniju
1001.g. kralj STJEPAN I. SVETI = država
= kršćanstvo i sjedilački način života
= podrška Crkve = biskupi žele čvrstu kraljevsku vlast
= LAIČKA
LAI KA INVESTITURA
= kralj je zaštitnik Crkve, biskupi su njegovi vazali
955.g. pobjeđuje Mađare
Ma are kod Augsburga
osvaja prostor između Labe i Odre
961.g. odlazi u pomoć papi Ivanu XII.
= postaje zaštitnik papinstva
962.g. = okrunjen za cara
=> SVETO RIMSKO CARSTVO NJEMAČKOG
NJEMA KOG NARODA
= poseban edikt = OTONOVE
OTONOVE POVLASTICE
= car sudjeluje u izboru pape
= car ubire prihode sa crkvenih posjeda
= papa polože caru zakletvu vjernosti
= teokratsko shvaćanje
shva anje države ( kralj je božji pomazanik)
= SIMONIJA (trgovina crkvenim dostojanstvima)
ZAPADNOFRANAČKO
ZAPADNOFRANA KO KRALJEVSTVO
problemi = NORMANI i SARACENI
= sukobi kralja sa velikašima = feudalna anarhija
= odvajaju se pokrajine i vojvodstva
= feudalci vladaju samostalno = vl. uprava, sudstvo, vojska
= gospodar pokrajine Francije HUGO CAPET 987.g.
987.g svrgava LOUISA V.
= nova dinastija = CAPET
LOTAROVA DRŽAVA = ITALIJA
problem = Normani na sjeveru i jugu, Saraceni na jugu
= Lotar umire 855.g.
= sin Ludovik II.
II ( 855. – 875.g.) = nema nasljednika = sukobi
= carska kruna postaje poklon jačem
= papa Ivan III. = 881.g. poziva u Rim KARLA III. DEBELO
vladavina nasljednika
= OTON II.(973. – 983.g.) i OTON III.(983. – 1002.g.)
= kulturni i znanstveni preporod => OTONSKA RENESANSA
= ROMANIČKA
ROMANI KA UMJETNOST
= graditeljstvo = katedrale u Mainzu i Augsburgu
= samostani u Fuldi, Hildeshaimu i Kolnu
= skulptura = raspela
= slikarstvo
slikarstvo = minijature
= samostanska umjetnost = Sankt Gallen i Corbie
= historičar WIDKUIN = SAKSONSKA POVIJEST
ISTOČNOFRANA
ISTO NOFRANAČKO
NOFRANA KO KRALJEVSTVO
= stabilna kraljevska vlast = Ludovik Njemački
= potpora Crkve
= problem = Mađari
Ma ari i jačanje lokalnog plemstva
= KARLO
KARLO III DEBELI ( 876. – 887.g. )
= ujedinjuje Carstvo
= carska kruna 881.g.
= kralj Zapadnofr. kraljevstva 884 – 887.g.
887.g. = ARNULF OD KARANTANIJE
LUDOVIK DIJETE (899. – 911.g.)
911.g. umire posljednji Karoling
5 vojvodstva = LOTARINGIJA, FRANKONIJA,
FRANKONIJA, SASKA,
ŠVAPSKA, BAVARSKA
= novi način odabira kralja = IZBOR
= 911. – 918.g. = KONRAD I. ( vojvoda Frankonije )
= 918. – 936.g. = HENRIK I. PTIČAR
PTI AR (vojvoda Saske)
Saske
= učvršćuje kralj. vlast
= ratuje sa Mađarima, Dancima i Slavenima
= ujedinjuje njem. vojvodstva
= izabire nasljednika => sina OTONA
nakon izumiranja Otona
= nova dinastija HOHENSTAUF ( 1138. – 1254.g.)
OTON I. (936. – 973.g.)
= pomazan u AACHENU
937/41.g. = ustanak plemstva = ugušen
6
SREDNJOVJEKOVNA CRKVA
X. st. = prožimanje Crkve i Države
problemi
= SIMONIJA ( prodaja duhovnih službi)
= nepoštivanje CELIBATA (NIKOLAITIZAM)
= bogatstvo svećenstva, nemoralnost samostana
reforme = samostan u Clunyu
= 909.g. = Burgundija = vojvoda VILIM od Akvitanije
= izravno ih podređuje papi
benediktinci = obnovu prema regulama sv. BENEDIKTA = ORA ET LABORA
papa IVAN IX. dopušta samostanu širenje => PRIORIJE = 1000 samostana
= C. reforme = jačanje CELIBATA
= zaštita pod okriljem Crkve = za žene, djecu i slabe
= postavljanje redovnika za mjesne biskupe
= protiv SIMONIJE
reforma Crkve = pape žele «LIBERTAS ECCLESIAE»
u XI. st. pokret prodire u Rim = podupire ga car HENRIK III.
pape reformatori
= LAV IX.
= STJEPAN X.
= NIKOLA II.
= ALEKSANDAR III.
posljedice = političke i crkvene
= novi redovi = KARTUZIJANCI u Fr. 1084.g.
= CISTERCITI u Burgundiji 1098.g.
= sv. BERNARD iz CLAIRVAUXA
= CRKVENI RASKOL = međusobno izopćenje 16. srpnja1054.g.
1054.g.
kardinal HUMBERT DE SILVA CANDIDO
i carigradski patrijarh MIHAJLO CERULARIJE
= LATERANSKI
LATERANSKI KONCIL 1059.g.
= odluke o reformi ( zalaže se opat HILDEBRANT)
= samo kardinali mogu birati papu
sukob Crkve i Carstva
= papa GRGUR VII. i car HENRIK IV.
papa GRGUR VII. = c. redovnik HILDEBRAND
= 1075.g. = DICTATUS PAPAE ( 27. točaka)
= naglašava primat pape nad državom i carem
= papu smije izbirati samo zbor kardinala a ne car
= crkveni prihodi pripadaju Crkvi
= zabrana SIMONIJE
siječanj
sije anj 1076.g. = DRŽAVNI SABOR U WORMSU
= car svrgava papu
odgovor pape = ANATEMA (izopćenje i prokletstvo)
= « svečana molitva apostolu Petru»
= odrješenje plemića od vazalske podložnosti caru
= Henrik IV. dolazi pred papu u Canossu ( zima 1076/77.g.)
= H. dobiva odrješenje
= 1080.g. nastavak sukoba = car vojno pokorava plemstvo
= izabire protupapu KLEMENTA III.
= kreće s vojskom na Rim
= papa bježi kod Normana u Italiju ( umire u Salermu 1085.g.)
sukob Crkve i države riješen je kompromisomm
23. rujna 1122.g. = SPORAZUMOM U WORMSU = papa KALIST II. i car
HENRIK V.
= WORMSKI KONKORDAT => dvostruk
dvostruka
struka investitura
investitura
=> papa izabire biskupe i kardinale ( kanonsko pravo)
kralj dodjeljuje svjetovnu investituru = žezlo
papa dodjeljuje duhovnu investituru = prsten i biskupski štap
posljedice = sukobi u Italiji
= GVELFI = za premoć papinstva
= GIBELINI = potpora carevima iz kuće HOHENSTOFEN
= poziv u sveti križarski rat = URBAN II. = 1095.g.
VELIKA BRITANIJA
V. st. = germ. plemena ANGLA, SASA i JITA = u Škotsku, Wales i Irsku
= pokoravaju starosjedioce = KELTE
= VI. st. = pokrštavanje
= FORMIRAJU NOVE DRŽAVE
IX. st. = dolazak NORMANA ( Danci) = potiskuje ih ALFRED VELIKI
ujedinjenje anglosaksonskih državica u jednu državu
= poticaj = zajednička borba protiv NORMANA
prvi vladar = ALFRED VELIKI
= razvijaju se feudalni odnosi
XI. st. = novi napadi Danaca
= danski kralj KNUT VELIKI = vlada Danskom, Engleskom i
Normandijom
din. sukobi nakon njegove smrti
1066.g. = HASTINGS = normanski vojvoda VILIM OSVAJAČ
OSVAJA
= osvaja Englesku => poraz kralja HARALDA
= normanska dinastija
7