Συνέντευξη Τύπου 2012

Θέατρο
BERLINER ENSEMBLE
Robert Wilson / Claous Peymann
Δύο πολυσυζητημένες παραστάσεις φέρνει το Berliner Ensemble στο Φεστιβάλ Αθηνών. Ο Κλάους Πάιμαν, διευθυντής του από το 1999, πιστός στη «σχέση αγάπης» του με τον Τόμας Μπέρνχαρντ, σκηνοθετεί, με πρωταγωνιστή τον Γκερτ Φος, το μονόλογο Einfach Kompliziert (Απλά περίπλοκο), που ο Αυστριακός συγγραφέας είχε προσφέρει στον θρυλικό ηθοποιό Μινέττι. Ένας
ηλικιωμένος θεατρίνος, κλεισμένος στο σπίτι του, θυμάται με πίκρα το παρελθόν, τότε που
έπαιζε τον Ριχάρδο τον Γ΄, ρόλο που θεωρούσε πεπρωμένο του. Ο Mπομπ Ουίλσον, σε μια ακόμα
συνεργασία με το θέατρο του Μπρεχτ, έπεισε τον Ρούφους Γουέινραϊτ να γράψει πρώτη φορά
μουσική για παράσταση και ανέβασε στη σκηνή 24 από τα 154 ερωτικά Σονέτα του Σαίξπηρ σε
μια άκρως στυλιζαρισμένη, σουρεαλιστική, ονειρική εκδοχή, όπου τα φύλα μπλέκονται και τον
βάρδο ενσαρκώνει η 86χρονη μεγάλη κυρία του γερμανικού θεάτρου Ίνγκε Κέλλερ.
ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΔΡΑΜΑΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΟΚΧΟΛΜΗΣ
Μats Ek
Ένας κορυφαίος χορογράφος, ο Ματς Εκ, ανέλαβε να σκηνοθετήσει στο Βασιλικό Δραματικό
Θέατρο της Στοκχόλμης, εκατό χρόνια μετά το θάνατο του Στρίντμπεργκ, τη Σονάτα των φαντασμάτων, το πιο παρεξηγημένο, παράδοξο και γι’ αυτό τόσο κοντά στις θεατρικές αναζητήσεις
της εποχής μας έργο του.
PROPELLER THEATRE COMPANY
Edward Hall
Το βρετανικό θέατρο εκπροσωπείται από την ενέργεια, την τόλμη και τη φαντασία του 35χρονου
Έντουαρντ Χωλ, γιου του μεγάλου Πήτερ. Ο εικονοκλαστικός Ερρίκος E΄, τον οποίο ανέβασε με
την αυστηρά ανδρική σαιξπηρική του ομάδα Propeller, είναι ήδη παγκόσμια επιτυχία.
Rodrigo García
Με προστασία αστυνομικών δυνάμεων και διαδηλώσεις ακροδεξιών και θρησκευτικών οργανώσεων, παίχτηκε στη Γαλλία το τολμηρό Golgota Picnic του 48χρονου Ροντρίγκο Γκαρσία. Γνώριμος του Φεστιβάλ, ο Αργεντινός καλλιτέχνης, που ζει στη Μαδρίτη, επιτίθεται με την trash αισθητική του στην καθολική εκπαίδευση, που γεννά στα παιδιά το φόβο της κόλασης.
Διακεκριμένοι και νέοι ταλαντούχοι Έλληνες σκηνοθέτες θα δώσουν το παρόν στις εκδηλώσεις
του Φεστιβάλ Αθηνών 2012.
Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, μετά την απήχηση της περφόρμανς Πεθαίνω σαν χώρα στην Πειραιώς
260 και στο εξωτερικό, επανέρχεται με ένα ακόμη κείμενο του Δημήτρη Δημητριάδη, το Insenso,
εμπνευσμένο από το Senso του Λουκίνο Βισκόντι: «Είμαι η κόμισσα Λίβια Σερπιέρι. Κατέδωσα
τον εραστή μου υπαξιωματικό Φραντς Μάλερ για λιποταξία απ’ τον αυστριακό στρατό»... Τον
μονόλογο-ποταμό πάνω στο θέμα της διπλής προδοσίας ερμηνεύουν αξιόλογες Ελληνίδες ηθοποιοί, με μια Ιταλίδα συνάδελφό τους ανάμεσά τους.
Ο ρηξικέλευθος Δημήτρης Λιγνάδης σκηνοθετεί τη Δεσποινίδα Τζούλια, με τη Στεφανία Γουλιώτη
στον θρυλικό ομώνυμο ρόλο. Ο ίδιος παίζει τον Ζαν. Έχουμε κάθε λόγο να περιμένουμε τη νέα
προσέγγιση της σαρκοβόρας στριντμπερικής σχέσης, που αποτελεί συμβολή του Φεστιβάλ Αθηνών στο έτος Αύγουστος Στρίνμπεργκ.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
2
Δύο σημαντικοί ηθοποιοί συνεργάζονται με ένα νέο σκηνοθέτη στις Καρέκλες του Ιονέσκο: η
Όλια Λαζαρίδου και ο Δημήτρης Καταλειφός ερμηνεύουν το περίφημο έργο του παραλόγου σε
σκηνοθεσία Ευριπίδη Λασκαρίδη.
Αθανάσιος Διάκος. Η επιστροφή: Η ηθοποιός Λένα Κιτσοπούλου, που πρόσφατα έχει εντυπωσιάσει με την προσωπική γραφή της, παρουσιάζει και σκηνοθετεί το νέο έργο της, με βασικό
συνεργάτη της τον ηθοποιό Νίκο Καραθάνο.
Η Ομάδα Blitz, που πρόσφατα παρουσίασε δουλειά της στο Βερολίνο με ιδιαίτερη επιτυχία,
υπόσχεται μια performance-έκπληξη.
Την Ερωφίλη (αρ.3) προτείνει η ομάδα Χώρος του Σίμου Κακάλα, που με αφοσίωση αναζωογονεί
τη σχέση με την παράδοση.
Ο Δημήτρης Κουρτάκης με την παράσταση Αμόκ (Ορέστης) προσεγγίζει το καυτό θέμα της εφηβικής εγκληματικότητας, συνδέοντας το αμόκ της βίας που καταλαμβάνει τους Ατρείδες στον
Ορέστη του Ευριπίδη, με το αμόκ δύο έφηβων δολοφόνων στο Columbine High School.
Γιοί και κόρες, μια παράσταση για την αναζήτηση της ευτυχίας, βασισμένη σε συνεντεύξεις ηλικιωμένων ανεβάζει αυτή τη φορά ο Γιάννης Καλαβριανός.
Βόιτσεκ. Το κορυφαίο έργο του Μπίχνερ ενώνει Έλληνες και Γερμανούς καλλιτέχνες σε ένα ενδιαφέρον πείραμα. Σκηνοθετεί η Έλλη Παπακωνσταντίνου. Συμμετέχει ο Αργύρης Ξάφης.
Δύο ακόμη νέοι σκηνοθέτες που έχουν δημιουργήσει υποσχέσεις με τα πρώτα δείγματα δουλειάς
τους, καλούνται για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Αθηνών:
Ο Δημήτρης Καρατζάς σκηνοθετεί με τη νεανική ομάδα του τον Μικρό Έγιολφ του Ίψεν.
Η Σύλβια Λιούλιου προτείνει τον Λάμπρο του Διονύσιου Σολωμού.
Την εγκατάσταση Μουσείο Ανθρώπινης Συμπεριφοράς παρουσιάζει το Θέατρο Σημείο του Νίκου
Διαμαντή στο Μουσείο Μπενάκη.
Επίδαυρος
Μια κορυφαία τραγωδία του Σοφοκλή (Οιδίπους Τύραννος – σκην. Γκραουζίνις), μια παράσταση
βασισμένη στη μορφή της Ηλέκτρας μέσα από το έργο των τριών τραγικών (Θ.Ο.Κ., Ηλέκτρες –
σκην. Χανάν Σνιρ), και τέσσερις παραστάσεις που δοκιμάζουν να μεταφέρουν στους χαλεπούς
καιρούς μας την αριστοφανική σάτιρα (Εθνικό Θέατρο, Νεφέλες – σκην. Μαστοράκης / Κ.Θ.Β.Ε,
Ιππείς – σκην. Φασουλής / ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης, Όρνιθες – σκην. Κακλέας / Θέατρο του Νέου Κόσμου, Εκκλησιάζουσες – σκην. Θεοδωρόπουλος) θα μοιραστούν την ορχήστρα της Επιδαύρου
με μια σαιξπηρική τραγωδία, τον Ερρίκο Ε΄, σε σκηνοθεσία Έντουαρντ Χωλ και τον Αμφιτρύωνα
του Μολιέρου που υπογράφει ο Λευτέρης Βογιατζής (Εθνικό Θέατρο).
Μικρή Επίδαυρος
Νεανικό αεράκι φυσάει φέτος στη Μικρή Επίδαυρο. Ο Δημήτρης Μπίτος προσεγγίζει την Αντιγόνη
του Σοφοκλή με έναν θίασο που επιφυλάσσει εκπλήξεις· συμμετέχει ο Ψαραντώνης. Ο Ανέστης
Αζάς και ο Πρόδρομος Τσινικόρης επανέρχονται με μια παράσταση ντοκουμέντο, μετά την επιτυχημένη περσινή πρότασή τους στην ταράτσα του ΟΣΕ. Στη μικρή Επίδαυρο αυτή τη φορά προτείνουν ένα θέαμα βασισμένο στον θεσμό των Επιδαυρίων και στον τόπο που τον φιλοξενεί.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
3
Κλασική Μουσική
Οι άξονες του φετινού προγραμματισμού στηρίζονται αφενός στις συμμετοχές εγχώριων κρατικών θεσμών και αφετέρου στην παρουσία Ελλήνων καλλιτεχνών που διαπρέπουν στο εξωτερικό.
Όπερα
Όσον αφορά στην όπερα, που είναι το πιο πολυδάπανο από τα σκηνικά θεάματα, έχει ήδη οριστικοποιηθεί η παρουσίαση δύο παραγωγών που διαθέτουν ενδιαφέρον, καθεμία για διαφορετικούς λόγους.
Την αυλαία του Ηρωδείου σηκώνει η Εθνική Λυρική Σκηνή με τη δημοφιλή όπερα του Βέρντι
Il trovatore – Ο τροβαδούρος, έργο που έχει να παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ Αθηνών ακριβώς
τριάντα χρόνια.
Πιάνοντας το νήμα από την περσινή επιτυχία της Κόρης της καταιγίδος, παρουσιάζουμε μία
ακόμη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, τον δημοφιλή Βαφτιστικό. Διευθύνει ο Γιώργος
Πέτρου και συμπράττει η Καμεράτα.
Ο Χαράλαμπος Γωγιός επανέρχεται με την ήδη διάσημη δημιουργία του Yasou Aida. Πρόκειται
για την επιτυχημένη συμπαραγωγή της Όπερας Νόικελνερ με το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, με χρηματοδότηση του ΥΠ.ΠΟ.Τ., που έκανε πρεμιέρα στο Βερολίνο, στις 21/1/2012,
αποσπώντας εγκωμιαστικά σχόλια από τον γερμανικό Τύπο. Είναι μια διασκευή της όπερας
Αΐντα του Βέρντι, σε επίκαιρη πολιτική παραβολή, που καυτηριάζει με δριμύτητα και ανελέητο
χιούμορ τις τρέχουσες σχέσεις Ελλάδας, Γερμανίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μια παραγωγή που περιοδεύει την Ευρώπη κάνει στάση και στην Αθήνα. Η Βένις Μπαρόκ
Όρκεστρα (Venice Baroque Orchestra) υπό τον Μάρκελλο Χρυσικόπουλο διηγείται την ιστορία
της Ολυμπιάδας, όπως την έγραψε ο Μεταστάζιο και τη μελοποίησαν έξι διαφορετικοί συνθέτες.
Μια ιστορία απαγορευμένου έρωτα με φόντο τους Ολυμπιακούς αγώνες στην αρχαία Ελλάδα.
Συμφωνικά σύνολα
Ιδιαίτερο βάρος αποκτά φέτος η συμμετοχή των Κρατικών ορχηστρών της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών θα δώσει δύο συναυλίες, από τις οποίες στη μία θα
συμμετάσχει ως σολίστ ο βιολιστής Λεωνίδας Καβάκος, υπό τη διεύθυνση του καλλιτεχνικού
διευθυντή του συνόλου, Βασίλη Χριστόπουλου, ενώ μία συναυλία θα δώσει και η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης.
Ακόμα, το ρωσικό σύνολο Musica Aeterna,υπό τον Θεόδωρο Κουρεντζή, θα δώσει συναυλία με
έργα Ρώσων συνθετών και παράλληλα θα συνοδεύσει ζωντανά τα Μπαλέτα της πόλης Περμ
που παρουσιάζουν δύο διάσημα, ιδιαίτερα απαιτητικά από μουσική άποψη χοροδράματα, σε
μουσική Στραβίνσκι: τους Γάμους (σε χορογραφία Γίρζι Κύλιαν) και τον Πετρούσκα.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
4
Μετακλήσεις
Ένας ακόμη Έλληνας αρχιμουσικός με ευρωπαϊκή σταδιοδρομία, ο Στέφανος Τσιαλής, θα εμφανιστεί στο Φεστιβάλ Αθηνών, ενισχύοντας την προσήλωση του Φεστιβάλ να παρουσιάσει
διαπρέποντες εκτός συνόρων Έλληνες μουσικούς στο ευρύτερο κοινό. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η μετάκληση των εξαιρετικών σολίστ πιάνου Στέφανου Θωμόπουλου και Βασίλη Βαρβαρέσου, καθώς και του πολυβραβευμένου νέου κλαρινετίστα Διονύση Γραμμένου.
Σύγχρονη μουσική
Το Φεστιβάλ Αθηνών εμμένει και στην περιπέτεια της συνάντησης με τη σύγχρονη μουσική. Φέτος
ένας κύκλος εκδηλώσεων είναι αφιερωμένος στα 100 χρόνια από τη γέννηση του Αμερικανού
Τζων Κέιτζ (1912-1992), με μουσικές εκδηλώσεις αλλά και βιντεοπροβολές που παρουσιάζουν τη
μακρά πνευματική και καλλιτεχνική συμπορεία του πατριάρχη της μεταπολεμικής avant-garde με
τον, επίσης Αμερικανό, χορογράφο και διά βίου σύντροφό του Μερς Κάννινγκχαμ.
Ντοκιμαντέρ
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της κλασικής μουσικής ας εντάξουμε και την επαναπροβολή του
ντοκιμαντέρ του Γιώργου Σκεύα για τον μεγάλο Έλληνα μαέστρο Δημήτρη Μητρόπουλο.
Τα Γυμνά χέρια διατρέχουν τα χρόνια που έζησε ο καλλιτέχνης στις Ηνωμένες Πολιτείες (19381960), ως μουσικός διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας της Μιννεάπολης και της Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης, διευθύνοντας πάντα τις ορχήστρες του χωρίς μπαγκέτα, με γυμνά χέρια.
Με τον Λευτέρη Βογιατζή.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
5
Χορός
Sasha Waltz – Continu
Η διάσημη Βερολινέζα χορογράφος μετά το Körper, από την τριλογία της για το σώμα, με το
οποίο μας συστήθηκε για πρώτη φορά το 2006, επιστρέφει στο Φεστιβάλ Αθηνών με μια χορογραφία τελετουργικού χαρακτήρα που διαπραγματεύεται την αντίθεση ανάμεσα στην πρωτογενή
ενστικτώδη συγκίνηση και την πνευματικότητα, συσχετίζοντας άτομο και ομάδα. Σημαντικό ρόλο
διαδραματίζει η μουσική των Έντγκαρ Βαρέζε και Ιάννη Ξενάκη.
Alain Buffard – Tout va bien
Ο Αλαίν Μπυφάρ πέρασε από το Φεστιβάλ ως χορογράφος με το (Not) a Love Song το 2008,
αλλά και ως περφόρμερ στην αναβίωση του Parades & Changes της Άννα Χάλπριν. Χωρίς παραχωρήσεις ως προς την κυρίαρχη αισθητική και τα χρηστά ήθη, υπονομεύει και πάλι τους κώδικες
και καλεί σε ανυπακοή. Βασικό του μέλημα η χειραφέτηση και η αντίδραση σε ποικίλες μορφές
καταστολής.
Ali Thabet, Hèdi Thabet – Rayahzone
Οι αδελφοί Ταμπέτ από την Τυνησία, καλλιτέχνες του χορού, του τσίρκου, του θεάτρου, συνυπογράφουν σύλληψη και χορογραφία σ’ ένα μοναδικό ταξίδι (Rayah σημαίνει ταξίδι)-κατάδυση
στη μουσική σούφι, με πρωταγωνιστές τα σώματα, τη φωνή και το ρυθμό των κρουστών σε κινήσεις άλλοτε ρευστές και άλλοτε βίαιες.
Julie Nioche – Nos solitudes
Στο σταυροδρόμι διαφορετικών αναζητήσεων ως χορογράφος η Ζιλί Νιός, μας συστήνεται για
πρώτη φορά με το έργο Οι μοναξιές μας, αιωρούμενη πάνω από τη σκηνή με τη βοήθεια ενός
μηχανισμού. Τίποτε μαγικό ή θεαματικό δεν προδιαθέτει σε αυτό το ταξίδι απουσία βαρύτητας:
βλέπεις ένα σώμα σε αναζήτηση ισορροπίας, σαν ένα παιδί που μόλις μαθαίνει να περπατάει.
Μπαλέτα Θεάτρου Μαριίνσκυ – Δον Κιχώτης
Ο Δον Κιχώτης αποτελεί μαζί με τη Λίμνη των κύκνων το δίδυμο των πιο δημοφιλών μπαλέτων
στη ρωσική σκηνή. Βασισμένο στο ομώνυμο διάσημο μυθιστόρημα του Θερβάντες, γνώρισε το
πρώτο του ανέβασμα το 1869 σε μουσική Λέον Μίνκους και χορογραφία Πετιπά. Μετά το 2009
τα Μπαλέτα του Θεάτρου Μαριίνσκυ επιστρέφουν στο Ηρώδειο!
Σύνθετα Θεάματα
Zimmermann & de Perrot – Hans was Heiri
Οι Zimmermann & de Perrot επιστρέφουν στο Φεστιβάλ με τη νέα τους δουλειά Hans was Heiri.
Η ομάδα από την Ελβετία συνδυάζει χορό, ακροβατικά, πρωτότυπη μουσική σε ένα σκηνικό θέαμα που ανατρέπει τα δεδομένα: όλα φαίνονται να είναι στη θέση τους χωρίς πραγματικά να είναι. Μερικές ραπτομηχανές, ένα βιβλίο για τον Ζακ Τατί, ένας δίσκος του Μάικλ Τζάκσον και
μια μακέτα της σκηνής από χαρτί στάθηκαν αφορμή για τη νέα τους δημιουργία. Ιστορίες μιας
αλλόκοτης καθημερινότητας εκτυλίσσονται σ’ ένα διαρκώς περιστρεφόμενο σκηνικό όπου οι
ερμηνευτές κινούνται σαν να μην υπάρχει βαρύτητα προκαλώντας γέλιο και συγκίνηση.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
6
Χορός - Ελληνικές Ομάδες
Από το 2006 και μετά, το Φεστιβάλ Αθηνών έχει στεγάσει χορευτικά σχήματα που μέσα από
την ποικιλία των κινητικών τους ιδιωμάτων αποτυπώνουν το πνεύμα εξερεύνησης που διαπερνά
το σώμα του σύγχρονου χορού.
Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου επιστρέφει στο Φεστιβάλ Αθηνών, μετά την εμβληματική του Μήδεια(2)
το 2008, με μια ολοκαίνουργια δημιουργία.
Νεότερες ομάδες της ελληνικής χορευτικής σκηνής πειραματίζονται με τις μικρές φόρμες αποκαλύπτοντας την ιδιαιτερότητα της γραφής των επιμέρους δημιουργών.
Η Ίρις Καραγιάν και η ομάδα χορού ΖΗΤΑ παρουσιάζουν το ντουέτο Μητέρες. Πρόκειται για νέα
παραγωγή της ομάδας που θέτει ερωτήματα γύρω από την έννοια του ηρωισμού και την υπερβατική φύση του ανθρώπου.
[Ερμηνεύουν Χαρά Κότσαλη, Ιωάννα Παρασκευοπούλου]
Η Γεωργία Βαρδαρού (ζει και εργάζεται στο Βέλγιο) επιστρέφει στο Φεστιβάλ Αθηνών με το
μικρό ερευνητικό σόλο Hardcore Research on Dance, έργο που παρουσίασε στο Φεστιβάλ MOVE
ME του κέντρου τεχνών STUK/Leuven.
Η Μαρία Γοργία και η ομάδα χορού Αμάλγαμα παρουσιάζουν τη νέα τους δουλειά με τίτλο Κρυμμένη στους ελαιώνες διερευνώντας τη σχέση της γυναικείας ταυτότητας με τη σύγχρονη ελληνική
πολιτική ιστορία. [Ερμηνεύει η Ράνια Γλυμίτσα]
Η Μαριάννα Καβαλλιεράτου, περφόρμερ και στενή συνεργάτις του Μπόμπ Ουίλσον, δημιουργεί
ένα κομμάτι για τέσσερις χορευτές, μια σπουδή πάνω στις ανθρώπινες αδυναμίες. Στο Auto
Run συμμετέχουν οι Όλγα Σπυράκη, Τίμος Ζέχας, Γιώργος Τζαβάρας και η χορογράφος.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
7
Eικαστικά
A Gathering
Σε μια εποχή που οι ταυτότητες επαναπροσδιορίζονται, αλλά τα σύμβολα και τα στερεότυπα
εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται συστηματικά και με προκλητικό τρόπο, το Φεστιβάλ Αθηνών
απαντά με το εικαστικό πρότζεκτ «a gathering», που επιμελούνται η Μαρία-Θάλεια Καρρά και
η Όλγα Χατζηδάκη. Έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες αφηγούνται τη σχέση τους ή την τυχόν
επαφή και εντύπωσή τους από την Ελλάδα. Τα έργα αρχικά θα παρουσιαστούν μεμονωμένα σε
διάφορα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Στη συνέχεια θα αφισοκολληθούν σε δημόσιους χώρους της Αθήνας και θα καταλήξουν συγκεντρωμένα όλα μαζί στην
Πειραιώς 260. Συμμετέχουν: Dan Perjovschi, Μαρία Παπαδημητρίου, Pia Roenicke, Βαγγέλης
Βλάχος, Sarah Crowner, Μίλτος Μανέτας, Claire Fontaine, Ειρήνη Ευσταθίου, Istvan Laszlo, Ευτύχης Πατσουράκης, Nasan Tur, Anjia Kircher & David Panos κ.ά.
Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης συνεχίζει τις ετήσιες συνεργασίες του με το Φεστιβάλ και προσθέτει στο εικαστικό του παράλληλο πρόγραμμα δυο σημαντικά γεγονότα: το νέο έργο-εγκατάσταση, που θα δημιουργήσει ο Γιάννης Κουνέλλης στη νεοκλασική πτέρυγα του Μεγάρου Σταθάτου, εμπνευσμένο από τους χώρους και τα εκθέματα του μουσείου.
Ο Γιάννης Κουνέλλης, του οποίου η συνεισφορά στο ριζοσπαστικό και με διεθνείς επιρροές
κίνημα της Arte Povera υπήρξε καταλυτική, έφυγε από την Ελλάδα σε πολύ νεαρή ηλικία για να
αφήσει πίσω του τα τραύματα του Εμφυλίου. Τώρα επιστρέφει για να δημιουργήσει ένα έργο εν
μέσω της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που βιώνει σήμερα η Ελλάδα. Η εγκατάσταση του
Κουνέλλη δεν μπορούσε παρά να συνιστά μια αντίδραση στην έκρυθμη κατάσταση καθώς, όπως
λέει, «στη συγκυρία αυτή θα ήταν αδιανόητη μια συνηθισμένη έκθεση τέχνης στην Ελλάδα».
[Διάρκεια έκθεσης 5 Απριλίου-30 Σεπτεμβρίου 2012]
Και την έκθεση του Ελβετού Ugo Rondinone, που επίσης θα συνομιλεί με τα κυκλαδικά ειδώλια
προσθέτοντας στην παρέα τους επτά νέα γλυπτά του, γυμνές και ευάλωτες φιγούρες από κερί
σε φυσικό μέγεθος. Ο Ugo Rondinone έχει αναγνωριστεί διεθνώς για την ποιητική και ατμοσφαιρική δουλειά του, στην οποία χρησιμοποιεί ποικίλα μέσα, μεταξύ των οποίων ζωγραφική,
σχέδιο, φωτογραφία, βίντεο, εγκαταστάσεις και γλυπτική. Στο επίκεντρο της έκθεσης στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης βρίσκονται επτά νέα γλυπτά φτιαγμένα με γνώμονα το συγκεκριμένο
χώρο. Οι φυσικού μεγέθους φιγούρες εμφανίζονται σε χαλαρές στάσεις ήρεμης ανάπαυσης με
φόντο τους λευκούς τοίχους του μουσείου. Με αρθρώσεις σαν τις κούκλες που βρίσκουμε στις
βιτρίνες των καταστημάτων, οι μορφές αυτές είναι εξαιρετικά λεπτομερείς καθώς έχουν χυθεί
σε κερί απευθείας από το ανθρώπινο σώμα.
[Διάρκεια έκθεσης 24 Μαΐου-19 Σεπτεμβρίου 2012]
Σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζεται η έκθεση του Αμερικανού καλλιτέχνη
Edy Ferguson, που ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Επιμέλεια Paolo Colombo.
[Μουσείο Μπενάκη, κτήριο οδού Πειραιώς - Διάρκεια έκθεσης 31 Μαΐου-27 Ιουλίου 2012]
Μια σπουδαία ευκαιρία να δούμε συγκεντρωμένη την πρωτοποριακή (κινηματογραφική και εικαστική) δουλειά των εγκατεστημένων στο Παρίσι Ελληνίδων καλλιτεχνών Κατερίνας Θωμαδάκη
και Μαρίας Κλωνάρη είναι το αναδρομικό αφιέρωμα, που θα παρουσιάσει το Μουσείο Μπενάκη
σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Αθηνών. Οι ίδιες οι καλλιτέχνιδες, αλλά και μελετητές του έργου
τους, που έχει φιλοξενηθεί στα μεγαλύτερα μουσεία (από το Μπομπούρ μέχρι το ΜοΜΑ), θα
εξηγήσουν, βασισμένες σε πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό, τους σπουδαιότερους σταθμούς
της ριζοσπαστικής όσο και φεμινιστικής διαδρομής τους: από το πρωτοποριακό θέατρο και
την περφόρμανς μέχρι το «διευρυμένο» και «σωματικό» κινηματογράφο της δεκαετίας του ’70,
αλλά και τις πιο πρόσφατες εγκαταστάσεις και ηχοταινίες τους.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
8
H αφίσα του 2012
Η περιπέτεια με την επικοινωνιακή εικόνα του Φεστιβάλ συνεχίζεται. Η εμπειρία που αποκομίσαμε από τη συνεργασία με το Εργαστήρι Τυπογραφίας και Τέχνης του Βιβλίου της ΑΣΚΤ, τα
τρία τελευταία χρόνια, δεν ανανέωσε μόνο την εικόνα του Φεστιβάλ αλλά και τη ματιά μας. Γονιμοποίησε νέες ιδέες και πιο ενεργητικές εξερευνήσεις. Το φετινό εικαστικό (Φεστιβάλ Αθηνών
& Επιδαύρου, ιστοσελίδα) σχεδίασε ο Daniel Egnéus, με μια σύγχρονη, ποιητική διάθεση για το
αστικό τοπίο. Η εταιρική ταυτότητα υπογράφεται και πάλι από τη Χρύσα Λαμπρακοπούλου.
Daniel Egnéus
Οι ζωντανές, ονειρικές, παλλόμενες εικονογραφήσεις του Daniel Egnéus, καταξιωμένου καλλιτέχνη, αντικατοπτρίζουν τον συναρπαστικό εσωτερικό κόσμο του. Αυτοδίδακτος ο ίδιος, πιστεύει
πως καθημερινή ζωή και τέχνη αποτελούν ένα αδιαίρετο όλον. Η δουλειά του είναι έκφραση
μιας ζωής πολύχρωμης, γεμάτης εμπειρίες, φιλία, ονειροπόληση.
Γεννήθηκε στη Σουηδία το 1972. Τα τελευταία είκοσι χρόνια έζησε στην Πράγα, το Λονδίνο, το
Παρίσι, το Βερολίνο, την Μπολόνια και τη Ρώμη, ενώ σήμερα μοιράζει τη ζωή του ανάμεσα στο
Μιλάνο και την Αθήνα. Ιδιαίτερα γόνιμος καλλιτέχνης, συνεργάστηκε επιτυχώς με διεθνείς εταιρείες όπως οι Häagen-Dasz (2008), BMW (Βραβείο Καλύτερης Διαφημιστικής Εκστρατείας στη
Γερμανία, 2008), Pepsi Cola Espagna (2008), με τα περιοδικά Playboy, O2 UK, Marie Claire,
Time, τις εκδόσεις Penguin, αλλά και τη Philip Morris και την Drambuie. Συνεργάστηκε επίσης
με το Φεστιβάλ Τζαζ του Pori (Φινλανδία) – βραβείο καλύτερης εικονογράφησης τον Μάρτιο
του 2005 από την Ένωση Εικονογράφων της Μεγάλης Βρετανίας.
Στο πλαίσιο της Art Basel στο Μαϊάμι με χορηγό την Audi (Δεκέμβριος 2009), παρουσίασε ένα
βιβλίο με εικονογραφήσεις του ενώ παράλληλα σχεδίαζε ζωντανά στο χώρο της Έκθεσης.
Έχει εκδώσει πολλά βιβλία, μεταξύ των οποίων: Η κοκκινοσκουφίτσα (εκδ. Harper Collins, Νέα
Υόρκη 2011), Βιβλίο Μαγειρικής – Χοτ Ντογκ (Παρίσι, Prix Gourmand 2008 για Καλύτερη Εικονογράφηση Βιβλίου Μαγειρικής στη Γαλλία) και εικονογράφησε ποιητικές συλλογές του Πούσκιν.
Το 2004 εξέδωσε την πρώτη συλλογή αυτοβιογραφικών κόμικ (εκδ. Coniglio Editore, Ιταλία).
Το τηλεοπτικό κανάλι Sky Channel παρουσίασε ένα 15λεπτο ντοκιμαντέρ για τη δουλειά του με
τίτλο «Από τη Σουηδία με αγάπη» (2005). Είναι μέλος της ομάδας 4Wall, η οποία αποτελείται
από δώδεκα σύγχρονους καλλιτέχνες, με έδρα το Λονδίνο.
Ο Daniel Egnéus είναι εμπνευστής του καλλιτεχνικού ρεύματος «Quotidiano-Straordinario».
© Michelle Edelman 2009 (Διοικητική Σύμβουλος και Ιδρύτρια του Traffic Creative Management, Νέα Υόρκη)
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
9
6+1 Φεστιβάλ Αθηνών - Επιδαύρου: 2006-2012
Με βασικό προσανατολισμό τη σύγχρονη δημιουργία και τη συνεργασία με σημαντικούς διεθνείς
θεσμούς (Φεστιβάλ Αβινιόν, Σάντλερς Γουέλς, Σαουμπίνε, Εθνικό Θέατρο Μ. Βρετανίας, Μουσική
Ακαδημία του Μπρούκλυν, Φεστιβάλ Κωνσταντινούπολης, Φεστιβάλ Βαρκελώνης κ.ά.), το Φεστιβάλ Αθηνών προχώρησε στην αξιοποίηση χώρων πέρα από το εμβληματικό Ηρώδειο, με
αιχμή του δόρατος την Πειραιώς 260, μετατρέποντας έναν πρώην βιομηχανικό χώρο σε πολιτιστικό κέντρο – πραγματικό σχολείο πολιτισμού. Οι επιλογές αυτές –ως προς το ύφος του προγραμματισμού για το θέατρο, το χορό, τη μουσική αλλά και τις πλαστικές τέχνες– τετραπλασίασαν
τον αριθμό των θεατών (από 50 χιλιάδες το κοινό του Φεστιβάλ έφτασε τις 200 χιλιάδες).
Με σταθερή προσήλωση όλα αυτά τα χρόνια στην ενίσχυση του εγχώριου δυναμικού και πρωτίστως στη νεανική δημιουργία, έδωσε βήμα τόσο σε καταξιωμένους Έλληνες δημιουργούς όσο
και στην πειραματική διάθεση νέων ομάδων.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
10
Aπολογισμός: Θέατρο
Φεστιβάλ Αθηνών
Ποιοτική τέχνη για όλους. Ανάδειξη της ελληνικής δημιουργίας και ταυτόχρονα άνοιγμα στις αισθητικές προτάσεις ξένων καλλιτεχνών, αφού μόνο σε επαφή με το έργο των άλλων, η τέχνη
μιας χώρας ενδυναμώνει τη δική της ταυτότητα. Αυτοί οι καταστατικοί στόχοι που τέθηκαν στο
νέο ξεκίνημα του Φεστιβάλ Αθηνών το 2006 ίσχυσαν και στον θεατρικό προγραμματισμό.
Βασικό ρόλο στην επίτευξή τους έπαιξε η επέκταση των εκδηλώσεων σε καινούργιους χώρους,
καθώς ο υπέροχος αρχαιολογικός χώρος του Ηρωδείου κάτω από την Ακρόπολη δεν μπορούσε
να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των περισσότερων σύγχρονων παραστάσεων. Σύντομα αρχίσαμε
να ανακαλύπτουμε μια άλλη μαγεία στις κλειστές αίθουσες, όπως και στο γκαράζ, της οδού
Πειραιώς. Ανοιχτήκαμε επίσης και σε άλλα σημεία της πόλης, σε θέατρα, μουσεία, αίθουσες
τέχνης, καθώς και σε site specific παραστάσεις σε ταράτσες και αυλές.
Πολλοί θεατρόφιλοι ανάμεσα στους 200.000 των θεατών που παρακολουθούν κάθε χρόνο τις
φεστιβαλικές εκδηλώσεις μοιράστηκαν την εμπειρία ενός θεάτρου πολυπρισματικού, αντισυμβατικού και ανήσυχου. Φανατικοί θεατές, μεταξύ των οποίων πολλοί καλλιτέχνες και καλλιτεχνικοί συντάκτες, έκαναν δική τους υπόθεση το «καλλιτεχνικό σχολείο» (όπως χαρακτηριστικά
ειπώθηκε) του Φεστιβάλ Αθηνών. Για πρώτη φορά ήρθαν σε επαφή με θιάσους από όλη την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Αργεντινή, την Τυνησία και τη γειτονική Αλβανία: με φημισμένα σχήματα
(όπως το Θέατρο του Ήλιου, η Schaubϋhne, η Volksbϋhne, το Deutsches Theater ή το Θεατρικό
Εργαστήρι Φομένκο) και πειραματικές ομάδες. Ένα δυναμικό κοινό διεύρυνε τον ορίζοντά του,
παρακολουθώντας μέσα σε μία εξαετία περισσότερες από σαράντα (40) ξένες μετακλήσεις.
Παράλληλα, δόθηκε βήμα σε εξήντα πέντε (65) καταξιωμένους και πρωτοεμφανιζόμενους Έλληνες σκηνοθέτες.
Ιδιαίτερη έμφαση δώσαμε στο δικαίωμα των νέων να πειραματιστούν, να επιτύχουν και να αποτύχουν. Ταυτόχρονα, το Τροχόσπιτο του Φεστιβάλ με τη συμμετοχή δημοφιλών ηθοποιών και
τραγουδιστών πήγε να συναντήσει τους θεατές στους δρόμους της Αθήνας. Οι παγκόσμιες πρεμιέρες, οι συμπαραγωγές με μεγάλα φεστιβάλ του εξωτερικού, οι συνεργασίες ξένων σκηνοθετών με Έλληνες ηθοποιούς και η επιτυχία ελληνικών παραγωγών που επιλέχθηκαν από κορυφαίες ξένες διοργανώσεις, συνέτειναν στη διεθνή ακτινοβολία του Ελληνικού Φεστιβάλ.
Φεστιβάλ Επιδαύρου
Με διπλό στόχο τη συνέχιση της πενηντάχρονης παράδοσης των Επιδαυρίων και την ανανέωση
του θεσμού, οι εκδηλώσεις του Φεστιβάλ συνδυάζουν πλέον το αρχαίο δράμα με έργα του δραματικού και του λυρικού θεάτρου εμπνευσμένα από την ελληνική μυθολογία και την τραγωδία,
καθώς και με άλλες εκδοχές του τραγικού όπως εκφράζονται από τον Σαίξπηρ ως τον Μπέκετ.
Περίφημες παραστάσεις όπως οι Ευτυχισμένες μέρες του Εθνικού Θεάτρου Μεγάλης Βρετανίας,
σε σκηνοθεσία Ντέμπορα Γουώρεν, με τη Φιόνα Σω, ή της Φαίδρας, με την Έλεν Μίρρεν, η χορογραφία-σκηνοθεσία της αξέχαστης Πίνα Μπάους στο Ορφέας και Ευρυδίκη του Γκλουκ και το
Bridge Project με τις σαιξπηρικές σκηνοθεσίες του Σαμ Μέντες και ηθοποιούς όπως ο Ήθαν Χωκ
και ο Κέβιν Σπέισυ συνέβαλαν στην ανανέωση του Φεστιβάλ Επιδαύρου.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
11
Aπολογισμός: Μουσική
Στην κλασική μουσική, το Φεστιβάλ Αθηνών ισορρόπησε ανάμεσα στην πάγια ανάγκη για συναυλίες με μεγάλα διεθνή σύνολα και ονόματα, και στο άνοιγμα νέων δρόμων μέσα από θεματικά
εστιασμένες επιλογές. Με τον τρόπο αυτό κάλυψε κενά ενημέρωσης του ελληνικού κοινού
προσφέροντας ταυτόχρονα απολαυστικές μουσικές εμπειρίες.
Παράλληλα προς τις ετήσιες συμμετοχές της ΕΛΣ, παρουσιάστηκαν στο αθηναϊκό κοινό σημαντικές διεθνείς παραγωγές όπερας προερχόμενες από μεγάλα λυρικά θέατρα και σκηνοθετημένες
από κορυφαία ονόματα. Αγαπημένοι του Φεστιβάλ: ο Ουίλλιαμ Κρίστι με τους Les Arts Florissants
που ανέδειξαν όχι μόνο την ιστορικά ενημερωμένη παρουσίαση της μουσικής του μπαρόκ αλλά
θαυμάστηκαν και για την ευφάνταστη χρήση νέων τεχνολογιών στις σκηνοθεσίες που παρουσίασαν (Οι Παλαδίνοι του Ραμώ, σε σκηνοθεσία Ζοζέ Μονταλβώ – Πυγμαλίων, Ιππόλυτος και
Αρικία, σε συνεργασία με τη ρηξικέλευθη Αμερικανίδα χορογράφο Τρίσα Μπράουν). Η Όπερα
Μπολσόι με τον μεγαλοπρεπή Μπορίς Γκοντουνόφ του Μούσοργκσκι, σε σκηνοθεσία Αλεξάντρ
Σοκούροφ, και τον Ευγένιο Ονιέγκιν του Τσαϊκόφσκι στη στυλιστική και ψυχαναλυτική σκηνοθεσία
του Ντμίτρι Τσερνιάκοφ. Κι ακόμα η Όπερα της Λυών που παρουσίασε τις όπερες του Μπρίττεν
Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας σε σκηνοθεσία Ρόμπερτ Κάρσεν (μουσική διεύθυνση Κωνσταντίνου
Καρύδη) και Το ποτάμι με τις τουρλίδες σε σκηνοθεσία Ολιβιέ Πυ (μουσική διεύθυνση Άλαν
Γούντμπριτζ).
Όπως φάνηκε και πιο πάνω από τις μετακλήσεις του Ουίλλιαμ Κρίστι, το Φεστιβάλ έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στη σωστή παρουσίαση της μουσικής του μπαρόκ και του κλασικισμού. Έτσι εμφανίστηκαν
μια σειρά σχήματα που προβάλλουν αυτή τη μουσική και αξιοποιούν την πιο σύγχρονη γνώση και
εμπειρία για την ερμηνεία της. Πρώτη φορά στην Ελλάδα ήρθαν «Τα λυρικά ταλέντα» υπό τον Κριστόφ Ρουσσέ, για να παρουσιάσουν έργα γαλλικού μπαρόκ, το ορχηστρικό και φωνητικό σύνολο
«Ο κύκλος της αρμονίας», υπό τον Ζερεμί Ρορέρ, που ερμήνευσε το Ρέκβιεμ αλλά και την όπερα
Ιδομενέας του Μότσαρτ, η Καμεράτα, υπό τον Κρίστοφερ Χόγκγουντ, που επίσης έπαιξε Μότσαρτ
συνοδεύοντας την υψίφωνο Πατρίτσια Τσιόφι, ενώ υπό τον Γιώργο Πέτρου, σε μια απολύτως αντισυμβατική ανάγνωση, παρουσιάστηκε με Έλληνες μονωδούς Το έρημο νησί του Χάυντν.
Ως σφήνα στο μονοπώλιο των θεατρικών παραστάσεων, δοκιμάστηκαν στην Επίδαυρο μεμονωμένες οπερατικές παραγωγές αρχαιοελληνικής θεματολογίας με ειδική σκηνική διάσταση. Το
2007 το σύνολο οργάνων εποχής Capella Coloniensis, υπό τον Λουκά Καρυτινό, παρουσίασε την
όπερα του Κερουμπίνι Μήδεια σε σκηνοθεσία Γιάννη Κόκκου, με πρωταγωνίστρια την υψίφωνο
Άννα Κατερίνα Αντονάτσι και το 2008 το μουσικό σύνολο και η χορωδία «Μπαλτάζαρ-Νόιμαν»,
υπό τον Τόμας Χένγκελμπροκ και το μπαλέτο της Εθνικής Όπερας του Παρισιού, παρουσίασαν
την όπερα Ορφέας και Ευρυδίκη του Γκλουκ στην ιστορική χορογραφία (1975) της Πίνα Μπάους.
Επιδιώχθηκαν και πραγματοποιήθηκαν μετακλήσεις σημαντικών Ελλήνων μουσικών και αρχιμουσικών που σταδιοδρομούν στο εξωτερικό, όπως ο Βασίλης Χριστόπουλος, ο Κωνσταντίνος
Καρύδης, ο Θεόδωρος Κουρεντζής, νέοι μαέστροι με διεθνή σταδιοδρομία, αλλά και σπουδαίων
σολίστ όπως οι πιανίστες Μαρία Ζήση, Βασίλης Βαρβαρέσος και Κυπριανός Κατσαρής.
Παράλληλα, πλαισιωμένοι από ελληνικά ορχηστρικά σύνολα εμφανίστηκαν κορυφαίοι διεθνείς
σολίστες: η βιολονίστα Βικτόρια Μούλοβα, ο πιανίστας Αλντο Τσικολίνι, οι υψίφωνοι Τζουν Άντερσον
και Ρενέ Φλέμινγκ, η μεσόφωνος Μπεατρίς Ουριά-Μονζόν και ο βιολιστής Τζόσουα Μπελ.
Έγινε συστηματική, ιδιαίτερα φροντισμένη επένδυση στην παρουσίαση της μουσικής του 20ού
αιώνα που αρχίζει με τη μουσική του Φίλιπ Γκλας για την ταινία του Ζαν Κοκτώ Η Ωραία και το
Τέρας και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων συμμετοχές του περίφημου «Ensemble intercontempo-
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
12
rain», της Sinfonia Varsovia υπό τον συνθέτη Κρύστοφ Πεντερέτσκι σε δικά του έργα, του Absolute Ensemble υπό τον Κρίστιαν Γιέρβι και του διάσημου Κουαρτέτου «Αρντίττι», της London
Sinfonietta και του Συνόλου «Έργον» στο τριήμερο αφιέρωμα στον Ιάννη Ξενάκη.
Ταυτόχρονα με τα ξένα σύνολα δυναμική υπήρξε και η παρουσία ελληνικών σχημάτων όπως η
Ορχήστρα των Χρωμάτων, το Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο, το σύνολο κρουστών «Τύπανα» και το
«DissonArt Ensemble» από τη Θεσσαλονίκη που όχι μόνο παρουσίασαν σύγχρονα έργα αλλά
συμμετείχαν και σε πρωτογενείς παραγωγές (Πληγή, όπερα σε επτά γεύματα και Unknown
dialects: 8 μουσικές διαλέξεις).
Όλα αυτά τα χρόνια και παρά την αλλαγή οπτικής το Φεστιβάλ συνέχισε την παράδοση μετάκλησης κορυφαίων διεθνών ορχηστρών και αρχιμουσικών για συμφωνικές συναυλίες. Έτσι,
στον εμβληματικό χώρο του Ηρωδείου κυρίως, φιλοξενήθηκαν ορχήστρες όπως η Συμφωνική
Ορχήστρα της Βιέννης υπό τον Ζωρζ Πρέτρ, η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βιέννης υπό τον
Ντάνιελ Χάρντινγκ, η Φιλαρμονική της Αγίας Πετρούπολης υπό τον Γιούρι Τεμιρκάνοφ με σολίστ
τον Ντένις Ματσούεφ και τον Δημήτρη Σγούρο, «Οι μουσικοί του Λούβρου» υπό τον Μαρκ Μινκοφσκί, η Ορχήστρα και η Χορωδία του Φλωρεντινού Μάη με διάσημους σολίστ υπό τον Μούτι
στο «Stabat Mater» του Ροσσίνι, η Ορχήστρα του Παρισιού υπό τον Κρίστοφ Έσενμπαχ, η Ορχήστρα Φιλαρμόνια υπό τον Έζα-Πέκκα Σάλονεν, η Συμφωνική Ορχήστρα της Σκάλας του Μιλάνου
υπό τον Μπάρενμποϊμ και η Κοντσέρτχεμπάου του Άμστερνταμ υπό τον Ντανιέλ Γκάτι. Εκρηκτική
υπήρξε το 2010 η παρουσία της διάσημης Ορχήστρας Νέων «Σιμόν Μπολίβαρ», που, υπό τον
Γκουστάβο Ντουνταμέλ σήκωσε όρθιο ένα κατάμεστο Ηρώδειο.
Πέρα από την κλασική μουσική, οι μουσικές επιλογές του Φεστιβάλ συμπεριέλαβαν:
Αφιερώματα σε μερικούς από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες: Μάνος Χατζιδάκις (Τα
κινηματογραφικά), Μίκης Θεοδωράκης (Αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο), Σταύρος Ξαρχάκος (Τα
τραγούδια της περασμένης μέρας), Μάνος Λοΐζος, Σταμάτης Κραουνάκης (σε συνεργασία με τη
Λίνα Νικολακοπούλου XΣκηνής – Αυτά που κάψαν το σανίδι), Θάνος Μικρούτσικος, Δημήτρης
Παπαδημητρίου.
Μεγάλες συναυλίες στο Ηρώδειο: Αφιέρωμα στη Σοφία Βέμπο (Δήμητρα Γαλάνη, Χαρούλα Αλεξίου). Μεγάλες αποχαιρετιστήριες συναυλίες από τη Νάνα Μούσχουρη και τον Ντέμη Ρούσσο.
Αφιέρωμα στα 30 χρόνια μουσικής δημιουργίας της Λένας Πλάτωνος. Πρώτη εμφάνιση του Ψαραντώνη. Από τη διεθνή μουσική σκηνή η Νταϊάνα Κρολ και η Λάιζα Μινέλλι. Αξέχαστη θα παραμείνει η συναυλία που έδωσε η Φαϊρούζ. Με περισσότερο εναλλακτικό κοινό αλλά εξίσου
επιτυχημένες οι παρουσίες της καινοτόμου Λώρι Άντερσον, της Νόρα Τζόουνς –εκπροσώπου
της νέας γενιάς ερμηνευτών blues– αλλά και του ασυμβίβαστου τραγουδοποιού Έλβις Κοστέλλο.
« Ήχοι του Κόσμου»: η έθνικ μουσική αποτέλεσε ήδη από το 2006 συστατικό στοιχείο του προγραμματισμού του Φεστιβάλ. Φωνές και ακούσματα από κάθε άκρη της Γης, μουσικές συγγενικές
με τα βαλκανικής καταγωγής συγκροτήματα εν Ελλάδι, αλλά και μυσταγωγικές, μικρής κλίμακας
συναυλίες ταξίδεψαν το κοινό που «επιβιβάστηκε» αρχικά στο Σχολείον και στη συνέχεια σε
άλλους χώρους του Φεστιβάλ.
Συναυλίες Μικρής Επιδαύρου: Νίκος Πορτοκάλογλου, Σαβίνα Γιαννάτου, Μόνικα, Μαρία Φαραντούρη, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Δήμητρα Γαλάνη, Βασιλικός.
Σύγχρονη μουσική & οπτικοακουστικά μέσα: το synch ένωσε τις δυνάμεις του με το Φεστιβάλ
Αθηνών (2007 & 2008) σε μια κατεύθυνση πειραματισμού με τη μουσική, τα νέα μέσα και την
κινούμενη εικόνα. Στο δικό του κοινό απευθύνθηκε ο Κ. Βήτα, παρουσιάζοντας πιο μοναχικές
ηλεκτροακουστικές μελωδίες (2007). Τέλος, την εμφάνισή τους έκαναν μεμονωμένα ξένα σχήματα όπως οι Trackworkers, μέσα από μια πλούσια εικαστικά και μουσικά ανάγνωση του μυθικού
Μόμπυ Ντικ.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
13
Απολογισμός: Χορός
Αν ο χορός αντιπροσωπεύει ένα από τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά φαινόμενα της εποχής μας,
το Φεστιβάλ θέλησε να αναδείξει τα πολλά του πρόσωπα. Επικεντρώθηκε αφενός σε μείζονες
προσωπικότητες της χορευτικής τέχνης, σε ονόματα που έγραψαν ή συνεχίζουν να γράφουν την
ίδια την ιστορία της, στήνοντας γέφυρες ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν˙ παρουσίασε αφετέρου για πρώτη φορά στο κοινό της Αθήνας νέες τάσεις στη σύγχρονη χορογραφική δημιουργία.
Στους «αγαπημένους» του Φεστιβάλ συγκαταλέγονται αναμφίβολα: Ο ιδιοφυής «Αμερικανός
της Φρανκφούρτης», Ουίλλιαμ Φόρσαϊθ, που, αν τη δεκαετία του ’80 επιβλήθηκε δυναμιτίζοντας
τους κώδικες του μπαλέτου, σήμερα συνεχίζει να τολμά αλλάζοντας κατεύθυνση (με την ομάδα
του ήρθε στην Πειραιώς το 2007 και το 2011). Ο σπουδαίος Τσέχος χορογράφος Γίρζι Κύλιαν σε
δημιουργίες του για όσους αντιστέκονται στο χρόνο χορεύοντας μετά τα 40, τα 50 ή τα 60!
(2007 και 2009 στην Πειραιώς 260). Η αειθαλής Τρίσα Μπράουν, 40 χρόνια στο προσκήνιο του
σύγχρονου χορού (με την ομάδα της το 2008 στην Πειραιώς 260, αλλά και με τις οπερατικές
της επιδόσεις στον Πυγμαλίωνα στο Μέγαρο Μουσικής το 2010). Η Πίνα Μπάους (1940-2009),
που μας λείπει τόσο, ερμήνευσε η ίδια στη σκηνή της Πειραιώς το αυτοβιογραφικό Καφέ Μύλλερ
το 2006, για να επιστρέψει το 2008 ως χορογράφος στην Επίδαυρο με το Μπαλέτο της Όπερας
του Παρισιού στο Ορφέας και Ευρυδίκη, ενώ μετά το θάνατό της, το Χοροθέατρο του Βούππερταλ
παρουσιάστηκε εκ νέου το 2010 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ με δύο έργα. Αλλά και η ριζοσπαστική
Γαλλίδα χορογράφος Μαγκύ Μαρέν, στρατευμένη και ποιητική ταυτόχρονα, ξεδίπλωσε όλο το
εύρος της τριαντάχρονης δημιουργικότητάς της, από το εμβληματικό May B (1981) ως το Salves
(Πειραιώς, 2006, 2008, 2011).
Ξεχωριστή αναφορά πρέπει να γίνει στα ρεσιτάλ μιας σούπερ σταρ του χορού και αγαπημένης
του ελληνικού κοινού, της Συλβί Γκιλλέμ, και στις εμπνευσμένες σκηνικές συναντήσεις της με
τον Ράσσελ Μάλιφαντ (2006) ή τον Άκραμ Καν (2007), με το Μπαλέτο του Τόκυο στο αφιέρωμα
στον Μωρίς Μπεζάρ (2008), καθώς και σε χορογραφίες των Εκ, Φόρσαϊθ, Κύλιαν (2011), όλα
στο Ηρώδειο. Ως εξαιρετικοί προσκεκλημένοι στην Πειραιώς 260 εμφανίστηκαν οι Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ, Ματς Εκ, Άνα Λαγκούνα, ερμηνεύοντας το Three Duets (2008).
Το πανόραμα σύγχρονου χορού μεταξύ 2006-2011 συμπληρώνει πλειάδα σημαντικών
χορευτών/χορογράφων όπως οι: Ζοζέφ Νατζ, Σάσα Βαλτς, Κριστιάν Ριζό, Ρασίντ Ουραμντάν,
Γιαν Λόουερς, Μπορίς Σαρμάτς, Ισραέλ Γκαλβάν, Αλαίν Μπυφάρ, Σίντι Λάρμπι Τσερκάουϊ, Αν
Τερέζα ντε Κερσμάακερ, Αλαίν Πλατέλ, Άννα Χάλπριν, Κατρίν Ντιβερρές, Ζεϋνέπ Τανμπάυ.
Καταλήγοντας, αξίζει να επισημάνουμε ότι το Φεστιβάλ Αθηνών άνοιξε για πρώτη φορά την
πόρτα του στον σύγχρονο ελληνικό χορό, σε μόνιμη βάση από το 2006 και μετά. Δόθηκε βήμα
σε πρωτοεμφανιζόμενες ομάδες και δημιουργούς (RootlessRoοt, Γιάννης Μανταφούνης & Φαμπρίς Μαζλιά, Μέντη Μέγα, Τάσος Καραχάλιος – Γεωργία Βαρδαρού, Λενιώ Κακλέα, Μαριάννα
Καβαλλιεράτου, The Plant Collective, Ελπίδα Ορφανίδου) όσο και σε αναγνωρισμένους καλλιτέχνες και σχήματα (Κωνσταντίνος Ρήγος, Φώτης Νικολάου, sinequanon, Δημήτρης Παπαϊωάννου).
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
14
Απολογισμός: Σύνθετα Θεάματα
Έξω από τις καθιερωμένες ενότητες (θέατρο, χορός, μουσική, εικαστικά) το Φεστιβάλ Αθηνών
την περίοδο 2006-2011 φιλοξένησε τις παρακάτω ομάδες:
Από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της πανάρχαιας τέχνης των θαυματοποιών, οι Βικτόρια
Τσάπλιν και Ζαν-Μπατίστ Τιερρέ (2009) μας επανέφεραν στη χαμένη αθωότητα του τσίρκου, σ’
ένα θέαμα όπου παρέλασαν πάπιες, κουνέλια αλλά και παραμυθένιες υπάρξεις χάρη στα υπέροχα κοστούμια της ίδιας της Τσάπλιν. Μια παράσταση που συγκίνησε μικρούς και μεγάλους.
Συνεχιστής αυτής της σπουδαίας παράδοσης, αλλά εμπλουτισμένης με σύγχρονους κώδικες, ο
Τζέιμς Τιερρέ (2010) είναι ο τέλειος ενσαρκωτής του one-man-show. Μάγος, ζογκλέρ, μουσικός,
χορευτής, ακροβάτης, ο Τιερρέ ελισσόταν στη σκηνή μεταπηδώντας από τη μία ιδιότητα στην
άλλη με τόση δεξιοτεχνία, ώστε έδινε την εντύπωση στο κοινό ότι δεν επρόκειτο για έναν αλλά
για πολλούς ερμηνευτές.
Δύο ευέλικτα μουσικά σχήματα, οι drog_A_tek και οι Erasers (2009, 2011), πειραματίστηκαν με
τον ήχο και την εικόνα παράγοντας ένα αυτοσχέδιο, ζωντανό, σύνθετο θέαμα. Στην ίδια λογική,
αυτή της εξελισσόμενης σκηνικής δράσης που διαστέλλει το χρόνο και καλεί τον θεατή να συμμετάσχει ως ενεργός παρατηρητής, ο Αποχαιρετισμός (2011, μια συνεργασία μεταξύ Φεστιβάλ
Αθηνών και Kunsthalle) ενθάρρυνε τον δημιουργικό διάλογο μεταξύ δέκα ηθοποιών και δέκα
εικαστικών καλλιτεχνών σε μια έκθεση-παράσταση-πείραμα.
Με πρωταγωνιστή το ρυθμό ή και την απουσία του, ο Ντενί Μαριότ (2010), συνένοχος στις χορογραφικές δημιουργίες της Μαγκύ Μαρέν από το 1990 και μετά, συστήθηκε στο κοινό μέσα
από μια πρωτότυπη μουσικοκινητική περφόρμανς με έντονα εικαστικά στοιχεία.
Απολογισμός: Eικαστικά
Ήδη από το 2007 το Φεστιβάλ Αθηνών ενσωμάτωσε τις πλαστικές τέχνες στον κορμό του προγραμματισμού του κυρίως μέσα από συνεργασίες με σημαντικά μουσεία (Μουσείο Μπενάκη,
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης) αλλά και με διεθνούς κύρους συλλογές έργων τέχνης (Ίδρυμα
ΔΕΣΤΕ, Sandretto Re Rebaudengo, Δημήτρης Δασκαλόπουλος). Δεν έλειψαν ωστόσο εικαστικές
δημιουργίες – εγκαταστάσεις διακεκριμένων ανθρώπων του χορού και του θεάτρου (Ουίλλιαμ
Φόρσαϊθ, Γκρέις Έλλεν Μπάρκυ – Needcompany).
Ξεχώρισαν η βιντεοεγκατάσταση του διάσημου νοτιοαφρικανού εικαστικού Ουίλλιαμ Κέντριτζ
(2010, Πειραιώς 260), οι σύνθετες εγκαταστάσεις των Κριστόφ Μπύχελ & Αερνάουτ Μικ (20102011, Πειραιώς 260 / Συλλογή Σύγχρονης Τέχνης του Δημήτρη Δασκαλόπουλου). Τέλος η εικαστική περφόρμανς του Ντάγκ Άιτκεν σε συνεργασία με το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ στον Πειραιά και την
Ύδρα.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
15
Highlights Φεστιβάλ Αθηνών - Επιδαύρου
(2006-2011)
Αφιέρωμα στη Σοφία Βέμπο
Ερμηνεύουν Χαρούλα Αλεξίου, Δήμητρα Γαλάνη
Καλλιτεχνική επιμέλεια Λίνα Νικολακοπούλου
2006
ΘΕΑΤΡΟ
The Wooster Group
Τo you, the birdie! (Phèdre)
Σκηνοθεσία Ελίζαμπεθ Λεκόντ
[Πειραιώς 260 (Δ) / 16-19 Ιουνίου]
Θέατρο του Ήλιου
Το τελευταίο καραβανσαράι (Οδύσσειες)
Μέρος Α΄: Το άγριο ποτάμι
Μέρος Β΄: Καταγωγές και πεπρωμένα
Σκηνοθεσία Αριάν Μνουσκίν
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 24 & 25 Ιουνίου]
Les Arts Florissants
Οι Παλαδίνοι του Ζαν-Φιλίπ Ραμώ
Μουσική διεύθυνση Ουίλλιαμ Κρίστι
Σκηνοθεσία-Χορογραφία
Ζοζέ Μονταλβό, Ντομινίκ Ερβιέ
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Τριάντη) / 12 & 13 Ιουλίου]
Συναυλία με την Νταϊάνα Κρολ
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 13 Ιουλίου]
[Ολυμπιακό Κλειστό Γυμναστήριο Φαλήρου /
19-23 & 26-30 Ιουλίου]
Συναυλία με τη Λάιζα Μινέλλι
La Fura dels Baus
Μεταμόρφωση
Σκηνική διεύθυνση-Δραματουργία
Άλεξ Ολλιέ, Ξαβιέ Ντωλτέ
[Θέατρο Λυκαβηττού / 20-22 Ιουνίου]
Schaubühne am Lehniner Platz
Νόρα του Ερρίκου Ίψεν
& Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας
του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
(παγκόσμια πρεμιέρα)
Σκηνοθεσία Τόμας Οστερμάγιερ
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 26 & 27 Ιουλίου]
XΟΡΟΣ
Sasha Waltz & Guests
Σώματα
Σκηνοθεσία-Χορογραφία Σάσα Βαλτς
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Τριάντη) / 5 & 6 Ιουνίου]
Ομάδα χορού Μαγκύ Μαρέν
Umwelt
Χορογραφία Μαγκύ Μαρέν
[Πειραιώς 260 (Δ) / 11 & 12 Ιουνίου]
[Πειραιώς 260 (Δ) / 20-22 & 28-30 Ιουνίου]
Θέατρο Άττις
Πέρσες του Αισχύλου
Σκηνοθεσία-Δραματουργική επεξεργασία
Θεόδωρος Τερζόπουλος
[Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου / 30 Ιουνίου & 1 Ιουλίου]
ΜΟΥΣΙΚΗ
Φιλαρμονική Ορχήστρα
της Νοτιοδυτικής Γερμανίας
Μουσική διεύθυνση Βασίλης Χριστόπουλος
Σολίστ Βικτόρια Μούλοβα (βιολί)
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 17 Ιουνίου]
Συλβί Γκιλλέμ & Ράσσελ Μάλιφαντ
PUSH (Solo / Shift / Two / Push)
Χορογραφία Ράσσελ Μάλιφαντ
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 20 & 21 Ιουνίου]
Πίνα Μπάους – Χοροθέατρο του Βούππερταλ
Καφέ Μύλλερ
Χορογραφία Πίνα Μπάους
[Πειραιώς 260 (Δ) / 9-11 Ιουλίου]
ΣΥΝΘΕΤΟ ΘΕΑΜΑ
Φίλιπ Γκλας
Η Ωραία και το τέρας
Όπερα για μουσικό σύνολο και ταινία
Μουσική Φίλιπ Γκλας – Tαινία Ζαν Κοκτώ
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 3 & 4 Ιουλίου]
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
16
Η νέα ΣΚΗΝΗ
Αντιγόνη του Σοφοκλή
Σκηνοθεσία Λευτέρης Βογιατζής
2007
ΘΕΑΤΡΟ
Οκτώ γυναίκες του Ρομπέρ Τομά
Σκηνοθεσία Νίκος Καραθάνος
[Πειραιώς 260 (Η) / 1-6 Ιουνίου]
Volksbühne am Rosa-Luxemburg-Platz
Die Fruchtfliege (Η φρουτόμυγα)
Σκηνοθεσία Κρίστοφ Μαρτάλερ
[Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου / 29 & 30 Ιουνίου – 2η χρονιά]
ΜΟΥΣΙΚΗ
Αφιέρωμα στον Μάνο Λοΐζο
Όλα σε θυμίζουν
Ερμηνεύει η Χαρούλα Αλεξίου
Συμμετέχει ο Νίκος Πορτοκάλογλου
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 14 & 15 Ιουνίου]
[Πειραιώς 260 (Δ) / 21-23 Ιουνίου]
Ιβάνοφ του Άντον Τσέχοφ
Σκηνοθεσία Ντίμιτερ Γκότσεφ
[Πειραιώς 260 (Η) / 27 & 28 Ιουνίου]
Norden (Βορράς)
Σκηνοθεσία Φρανκ Κάστορφ
[Πειραιώς 260 (Η) / 14-16 Ιουλίου]
Θεατρικό εργαστήρι Πιοτρ Φομένκο
Πόλεμος και ειρήνη του Λέοντος Τολστόι
Σκηνοθεσία Πιοτρ Φομένκο
Συναυλία με τη Λώρι Άντερσον
Homeland
Ποίηση / Παράσταση / Συναυλία
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 19 Ιουνίου]
Musica Aeterna
Μουσική διεύθυνση Θεόδωρος Κουρεντζής
Σολίστ Γιούρι Μπάσμετ (βιόλα)
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Φίλων της Μουσικής) /
27 Ιουνίου]
Συναυλία με τη Φαϊρούζ
[Πειραιώς 260 (Δ) / 3-6 Ιουνίου]
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 7 Ιουλίου]
Θέατρο Krétakör Βουδαπέστης
Ο γλάρος του Άντον Τσέχοφ
Σκηνοθεσία Άρπαντ Σίλλινγκ
Έλβις Κοστέλλο – Allen Toussaint Band & Horns
Mε τη συμμετοχή του Steve Nieve
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 10 Ιουλίου]
[Πειραιώς 260 (Η) / 9-11 Ιουνίου]
Needcompany
Το δωμάτιο της Ισαβέλλας
Σκηνοθεσία Γιαν Λόουερς
Οι Μουσικοί του Λούβρου – Γκρενόμπλ
Μουσική διεύθυνση Μαρκ Μινκοφσκί
Σολίστ Άννε Σοφί φον Όττερ
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών / 19 Ιουλίου]
[Πειραιώς 260 (Δ) / 15-18 Ιουνίου]
Συναυλία με τη Νόρα Τζόουνς
Θέατρο του Ήλιου
Οι εφήμεροι
Σκηνοθεσία Αριάν Μνουσκίν
[Κλειστό Ολυμπιακό Γυμναστήριο Φαλήρου /
22-24, 27-30 Ιουνίου & 1 Ιουλίου]
Κουαρτέτο του Χάινερ Μύλλερ
Σκηνοθεσία-Σκηνογραφία-Σκηνικά
Ρόμπερτ Ουίλσον
Πρωταγωνιστούν Ιζαμπέλ Υππέρ,
Αριέλ Γκαρσία Βαλντέζ
[Εθνική Λυρική Σκηνή (Ολύμπια) / 2-8 Ιουλίου]
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 25 Ιουλίου]
Μήδεια του Λουίτζι Κερουμπίνι
Σκηνοθεσία-Σκηνικά-Κοστούμια
Γιάννης Κόκκος
Στο ρόλο της Μήδειας
η Άννα Κατερίνα Αντονάτσι
[Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου / 14 Ιουλίου]
ΧΟΡΟΣ
Αφιέρωμα στον Ουίλλιαμ Φόρσαϊθ
Μπαλέτο της Όπερας της Λυών
Limb’s Theorem
Χορογραφία-Κοστούμια Ουίλλιαμ Φόρσαϊθ
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Τριάντη) / 27 & 28 Ιουνίου]
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
17
The Forsythe Company
Three Atmospheric Studies
Ένα έργο της The Forsythe Company
Σκηνοθεσία Ουίλλιαμ Φόρσαϊθ
Schaubühne am Lehninner Platz
Η λυσσασμένη γάτα του Τενεσσί Ουίλλιαμς
& Άμλετ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
[Πειραιώς 260 (Δ) / 6-8 Ιουλίου]
Σκηνοθεσία Τόμας Οστερμάγιερ
Βασιλικό Μπαλέτο της Φλάνδρας
Impressing the Czar
Χορογραφία Ουίλλιαμ Φόρσαϊθ
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Τριάντη) / 9 & 10 Ιουλίου]
The Forsythe Company
Heterotopia
Ένα έργο του Ουίλλιαμ Φόρσαϊθ
[Πειραιώς 260 (Δ) / 12-14 Ιουλίου]
Συλβί Γκιλλέμ & Άκραμ Καν
Sacred Monsters
Χορογραφία-Καλλιτεχνική διεύθυνση
Άκραμ Καν
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 29 & 30 Ιουνίου]
(παγκόσμια πρεμιέρα)
[Πειραιώς 260 (Δ) / 30 Ιουνίου & 1-2 Ιουλίου |
Πειραιώς 260 (Η) / 7-9 Ιουλίου]
TR Warszawa
Krum του Χανόχ Λεβίν
Σκηνοθεσία Κριστόφ Βαρλικόφσκι
[Πειραιώς 260 (Δ) / 16-18 Ιουλίου]
Mabou Mines
Το κουκλόσπιτο
προσαρμογή από το ομώνυμο έργο του Ίψεν
Σύλληψη-Σκηνοθεσία Λη Μπρούερ
[Πειραιώς 260 (Δ) / 21-24 Ιουλίου]
Φιλοκτήτης του Χάινερ Μύλλερ
Σκηνοθεσία Ματτίας Λάνγκχοφ
[Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου / 27 & 28 Ιουνίου]
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
City of Abstracts
Eγκατάσταση του Ουίλλιαμ Φόρσαϊθ
(στο πλαίσιο του αφιερώματος στον χορογράφο)
[Πειραιώς 260 & Σταθμός ΗΣΑΠ Θησείο /
22 Ιουνίου-14 Ιουλίου]
Ευτυχισμένες μέρες του Σάμουελ Μπέκετ
Σκηνοθεσία Ντέμπορα Γουόρνερ
Πρωταγωνιστεί η Φιόνα Σω
[Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου / 4 & 5 Ιουλίου – 2η χρονιά]
ΜΟΥΣΙΚΗ
Κινέζικη Όπερα Κουν
Το περίπτερο με τις παιωνίες
2008
(Εκδοχή για νεαρούς εραστές)
Προσαρμογή-Παραγωγή Κέννεθ Πάι
Σκηνοθεσία Γουάν Σίγιου
ΘΕΑΤΡΟ
Τheseum Ensemble
Πεθαίνω σαν χώρα του Δημήτρη Δημητριάδη
Σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινός
[Πειραιώς 260 (Δ) / 6 & 7 Ιουνίου – 2η χρονιά]
The Wooster Group
Άμλετ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Σκηνοθεσία Ελίζαμπεθ Λεκόντ
[Πειραιώς 260 (Δ) / 13-16 Ιουνίου]
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Τριάντη) / 12-14 Ιουνίου]
Αφιέρωμα Μπέλα Μπάρτοκ – Κουαρτέτα
Κουαρτέτο Diotima – Νέο Ελληνικό
Κουαρτέτο Bartók – Κουαρτέτο Chilingirian
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών / 19, 20, 25, 26 Ιουνίου]
Ensemble Intercontemporain
Μουσική διεύθυνση Σουσάννα Μέλκκι
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 23 Ιουνίου]
Λη Μπρούερ & Μπομπ Τέλσον
Γκόσπελ επί Κολωνώ
Κείμενο-Στίχοι-Σκηνοθεσία Λη Μπρούερ
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 21 Ιουνίου]
ΧΣΚΗΝΗΣ – Αυτά που κάψαν το σανίδι
Σύνθεση μουσικού σεναρίου
Σταμάτης Κραουνάκης
Επιμέλεια προγράμματος
Λίνα Νικολακοπούλου, Σταμάτης Κραουνάκης
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 27 & 28 Ιουνίου]
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
18
2008
Γκαλά Όπερας με τη Ρενέ Φλέμινγκ
Με τη συμμετοχή της ΚΟΑ
Μουσική διεύθυνση Βίκτορ Πάμπλο Περέζ
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 3 Ιουλίου]
Ομάδα χορού Μαγκύ Μαρέν
Turba
Σύλληψη-Σκηνοθεσία Μαγκύ Μαρέν,
Ντενί Μαριότ
[Πειραιώς 260 (δ) / 9-11 Ιουνίου]
Εθνική Όπερα της Λυών
Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας
του Μπέντζαμιν Μπρίττεν
Moυσική διεύθυνση Κωσταντίνος Καρύδης
Σκηνοθεσία Ρόμπερτ Κάρσεν
Αφιέρωμα στον Μωρίς Μπεζάρ
Μπαλέτο του Τόκυο – Συλβί Γκιλλέμ
Λωράν Ιλαίρ, Μανυέλ Λεγκρί
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Τριάντη) / 7 & 9 Ιουλίου]
Χορογραφίες Μωρίς Μπεζάρ
(étoiles του Μπαλέτου της Όπερας του Παρισιού)
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 16 & 17 Ιουνίου]
Το ποτάμι με τις τουρλίδες
του Μπέντζαμιν Μπρίττεν
Μουσική διεύθυνση Άλαν Γούντμπριτζ
Σκηνική διεύθυνση Ολιβιέ Πυ
[Θέατρο Rex (Κοτοπούλη) / 10 & 11 Ιουλίου]
Three Duets
Xορογραφίες Mats Ek, David Neumann
Ερμηνεύουν Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ, Ματς Εκ,
Άνα Λαγκούνα, Ντέιβιντ Νιούμαν
[Πειραιώς 260 (δ) / 5-10 Ιουλίου]
Μουσικός Φλωρεντινός Μάιος
Μουσική διεύθυνση Ρικκάρντο Μούτι
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 8 Ιουλίου]
Ομάδα χορού Τρίσα Μπράουν
Χορογραφίες Τρίσα Μπράουν
[Πειραιώς 260 (δ) / 12 & 13 Ιουλίου]
Όπερα Μπολσόι
Μπορίς Γκοντουνόφ
του Μοδέστου Μούσοργκσκι
Moυσική διεύθυνση Αλεξάντρ Βεντέρνικοφ
Σκηνοθεσία Αλεξάντρ Σοκούροφ
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Τριάντη) / 15 & 16 Ιουλίου]
Σίντι Λάρμπι Τσερκάουι – Άντονυ Γκόρμλυ
Sutra
Mε τη συμμετοχή 17 μοναχών Σαολίν
Σκηνοθεσία-Χορογραφία
Σίντι Λάρμπι Τσερκάουι
Συναυλία με τη Νάνα Μούσχουρη
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Φίλων της Μουσικής) /
26 Ιουλίου ]
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 23 & 24 Ιουλίου]
Συναυλία με τη Λένα Πλάτωνος
Πλάτωνος ’08
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 28 Ιουλίου]
ΧΟΡΟΣ
Paso Doble
Σύλληψη-Ερμηνεία Μικέλ Μπαρσελό,
Ζοζέφ Νατζ
[Πειραιώς 260 (Δ) / 1-3 Ιουνίου]
Δημήτρης Παπαϊωάννου
Μήδεια (2)
Σύλληψη-Σκηνοθεσία-Χορογραφία
Δημήτρης Παπαιωάννου
Mπαλέτο της Εθνικής Όπερας του Παρισιού
Ορφέας και Ευρυδίκη του Κρίστοφ Β. Γκλουκ
Χορογραφία-Σκηνοθεσία Πίνα Μπάους
Συμμετέχουν Μουσικό Σύνολο & Χορωδία
Balthasar-Neumann
Μουσική διεύθυνση Τόμας Χένγκελμπροκ
[Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου / 19-20 Ιουλίου]
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Σύγχρονα Μνημεία 1981-2008
Έργα από τη συλλογή
Sandretto Re Rebaudengo
[Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς) / 18 Ιουνίου – 30 Ιουλίου]
[Πειραιώς 260 (Η) / 1-5 Ιουνίου]
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
19
2009
Sinfonia Varsovia
Μουσική διεύθυνση Κρύστοφ Πεντερέτσκι
ΘΕΑΤΡΟ
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Φίλων της Μουσικής) /
10 Ιουνίου]
Ρομέο Καστελλούτσι – Socìetas Raffaello
Sanzio
Κόλαση – Καθαρτήριο – Παράδεισος
Τριλογία εμπνευσμένη από
τη Θεία Κωμωδία του Δάντη
Σκηνοθεσία-Σκηνικά-Φωτισμοί-Κοστούμια
Ρομέο Καστελλούτσι
[Πειραιώς 260 (δ) / 1, 2 & 3 | Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
(Τριάντη) / 8 & 9 Ιουνίου | Πειραιώς 260 (γκαράζ) /
2-6 Ιουνίου]
Philharmonia Orchestra
Μουσική διεύθυνση Έσα-Πέκκα Σάλονεν
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 29 Ιουνίου]
Φιλαρμονική Ορχήστρα
της Σκάλας του Μιλάνου
Μουσική διεύθυνση-Σολίστ
Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ (πιάνο)
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 29 Ιουνίου]
Γερμανικό Θέατρο Βερολίνου
Οι αρουραίοι του Γκέρχαρτ Χάουπτμαν
Σκηνοθεσία Μίκαελ Τάλχαϊμερ
Le Cercle de l’Harmonie
Μουσική διεύθυνση Ζερεμί Ρορέρ
[Πειραιώς 260 (Η) / 9 & 10 Ιουνίου]
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Φίλων της Μουσικής) /
2 Ιουλίου]
Toneelhuis
Τρίπτυχο της εξουσίας – Μέρος Α΄:
Μεφίστο για πάντα
Βασισμένο στο Μεφίστο του Κλάους Μαν
Σκηνοθεσία Γκυ Κασσίερς
[Θέατρον – Ελληνικός κόσμος (Αντιγόνη) / 11-13 Ιουνίου]
Κριστόφ Μαρτάλερ – Άννα Φήμπροκ
Ρήζενμπουτσμπαχ – Μια μόνιμη αποικία
Σκηνοθεσία Κριστόφ Μαρτάλερ
[Θέατρον – Ελληνικός Κόσμος (Αντιγόνη) / 3-5 Ιουλίου]
Rimini Protokoll – Στέφαν Καίγκι
Radio Muezin
Σύλληψη-Σκηνοθεσία Στέφαν Καίγκι
[Πειραιώς 260 (Δ) / 11 & 12 Ιουλίου]
Τhe Bridge Project
To χειμωνιάτικο παραμύθι
του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Σκηνοθεσία Σαμ Μέντες
Με τη συμμετοχή του Ήθαν Χωκ και
της Ρεμπέκα Χολ
[Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου / 21 & 22 Αυγούστου]
ΜΟΥΣΙΚΗ
Οι Μουσικοί του Λούβρου – Γκρενόμπλ
Μουσική διεύθυνση Μαρκ Μινκοφσκί
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 8 Ιουνίου]
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
ΧΟΡΟΣ
Last Touch First
Χορογραφία Μίκαελ Σουμάχερ, Γίρζι Κύλιαν
[Πειραιώς 260 (δ) / 2-4 Ιουλίου]
Άννα Χάλπριν / Αν Κολό & Guests
parades & changes, replays
Αναβίωση του Parades & Changes (1965)
Σύλληψη-Καλλιτεχνική διεύθυνση Αν Κολό
σε διάλογο με την Άννα Χάλπριν και
τον Μόρτον Σουμπότνικ
[Πειραιώς 260 (Η) / 7-9 Ιουλίου]
Rosas – Αν Τερέζα ντε Κερσμάακερ
Rosas danst Rosas
Χορογραφία Αν Τερέζα ντε Κερσμάακερ
& The song
Μια παράσταση των Αnne Teresa De
Keersmaeker, Ann Veronica Janssens,
Michel François
[Πειραιώς 260 (Δ) / 6-7 Ιουλίου]
Μπαλέτα Θεάτρου Μαριίνσκυ
Η λίμνη των κύκνων
Σολίστ Ιουλιάνα Λοπάτκινα,
Δανιήλ Κορσούντσεφ (6.07)
Αικατερίνα Οσμόλκινα, Ίγκορ Κολμπ (7.07)
Με τη συμμετοχή της ΚΟΑ
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 6 & 7 Ιουλίου]
20
Les Ballets C de la B
pitié!
Σύλληψη-Σκηνοθεσία Αλαίν Πλατέλ
[Πειραιώς 260 (Δ) / 13-15 Ιουλίου]
ΜΟΥΣΙΚΗ
Από τον ουρανό της Κρήτης ο Ψαραντώνης
στο Ηρώδειο
Φιλική συμμετοχή Γιάννης Αγγελάκας
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 2 Ιουνίου]
ΔΡΩΜΕΝΑ
Βικτόρια Τσάπλιν & Ζαν-Μπατίστ Τιερρέ
Το αόρατο τσίρκο
Σύλληψη-Ερμηνεία Βικτόρια Τσάπλιν,
Ζαν-Μπατίστ Τιερρέ
Ορχήστρα Νέων «Σιμόν Μπολίβαρ»
της Βενεζουέλας
Μουσική διεύθυνση Γκουστάβο Ντουνταμέλ
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 23 Ιουνίου]
[Πειραιώς 260 (Δ) / 24-28 Ιουνίου]
2010
ΘΕΑΤΡΟ
Άγγελοι στην Αμερική του Τony Kushner
Δραματουργική επεξεργασία-Σκηνοθεσία
Νίκος Μαστοράκης
[Πειραιώς 260 (Δ) / 1-7 Ιουνίου]
Ένα λεωφορείο
Βασισμένο στο Λεωφορείο ο πόθος
του Τενεσσί Ουίλλιαμς
Σκηνοθεσία Κριστόφ Βαρλικόφσκι
Με την Ιζαμπέλ Υππέρ
[Πειραιώς 260 (Η) / 2-5 Ιουλίου]
Tieffe Teatro (Milano) & Wallenstein
(Betriebs-GmbH Berlin)
Οι δαίμονες
βασισμένο στο μυθιστόρημα του Φιοντόρ
Ντοστογιέφσκι
Προσαρμογή-Σκηνοθεσία Πέτερ Στάιν
[Πειραιώς 260 (Δ) / 3 & 4 Ιουλίου, Ολοήμερη παράσταση]
Κύκλος «Προμηθέας»
Rimini Protokoll
O Προμηθέας στην Αθήνα
Σκηνοθεσία Ντάνιελ Βέτσελ,
Χέλγκαρντ Χάουγκ
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 15 Ιουλίου]
Les Arts Florissants
Πυγμαλίων
και αποσπάσματα από το Ιππόλυτος
και Αρικία του Ζαν-Φιλίπ Ραμώ
Mουσική διεύθυνση Ουίλλιαμ Κρίστι
Σκηνοθεσία-Χορογραφία-Σκηνικά
Τρίσα Μπράουν
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Τριάντη) / 26 & 28 Ιουνίου]
ΧΟΡΟΣ
Μπενζαμέν Μιλπιέ – Danses Concertantes
Αστέρια & Σολίστ του Μπαλέτου
της Νέας Υόρκης
Χορογραφίες Μπαλανσίν, Ρόμπινς, Μιλπιέ
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 2 Ιουλίου]
Πίνα Μπάους – Χοροθέατρο του Βούππερταλ
Água & Nefés
Σκηνοθεσία-Χορογραφία Πίνα Μπάους
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Τριάντη) /
7-9 Ιουλίου & 13-15 Ιουλίου]
ΔΡΩΜΕΝΟ
Zimmermann & de Perrot
Öper Öpis
Σύλληψη-Σκηνοθεσία-Σκηνικά
Zimmermann & de Perrot
[Πειραιώς 260 (η) / 10-12 Ιουνίου]
Τζέιμς Τιερρέ
Raoul
Σκηνοθεσία-Ερμηνεία Τζέιμς Τιερρέ
[Θέατρο Rex / 14-16, 18 & 19 Ιουνίου]
Schaubühne am Lehniner Platz
Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν του Ερρίκου Ίψεν
& Οθέλλος του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Σκηνοθεσία Τόμας Οστερμάγιερ
[Πειραιώς 260 (η) / 24-27 Ιουνίου | Αρχαίο Θέατρο
Επιδαύρου / 6 & 7 Αυγούστου, Παγκόσμια πρεμιέρα]
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Ουίλλιαμ Κέντριτζ
I am not me, the horse is not mine
Eγκατάσταση με 8 βιντεοπροβολές
[Πειραιώς 260 (Αποθήκη) / 1-15 Ιουνίου]
21
XΟΡΟΣ
2011
ΘΕΑΤΡΟ
Θέατρο του Ήλιου
Οι ναυαγοί της τρελής ελπίδας
Σκηνοθεσία Αριάν Μνουσκίν
[Metropolitan Expo / 10-12 & 15-19 Ιουνίου]
Socìetas Raffaello Sanzio
Περί της εννοίας του προσώπου
του Υιού του Θεού
Σύλληψη-Σκηνοθεσία Ρομέο Καστελλούτσι
[Πειραιώς 260 (Η) / 22-25 Ιουνίου]
(A)pollonia
Σκηνοθεσία Κριστόφ Βαρλικόφσκι
[Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών / 28-30 Ιουνίου & 1 Ιουλίου]
Ομάδα χορού Μαγκύ Μαρέν
May B & Salves
Xoρογραφία Μαγκύ Μαρέν
[Πειραιώς 260 (Δ) / 22 & 23, 27-29 Ιουνίου]
The Forsythe Company
Yes we can’t
Ένα έργο του Ουίλλιαμ Φόρσαϊθ &
των χορευτών της The Forsythe Company
[Πειραιώς 260 (Δ) / 3-5 Ιουλίου]
Συλβί Γκιλλέμ
6.000 μίλια μακριά
Χορογραφίες Ματς Εκ, Ουίλλιαμ Φόρσαϊθ,
Γίρζι Κύλιαν
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 19 & 20 Ιουλίου]
Θέατρο Κολυάντα
Άμλετ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Σκηνοθεσία-Σκηνικά Νικολάι Κολυάντα
[Πειραιώς 260 (H) / 7-9 Ιουλίου]
The Bridge Project
Ριχάρδος Γ ΄ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Σκηνοθεσία Σαμ Μέντες
Πρωταγωνιστής Κέβιν Σπέισυ
[Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου / 29, 30 & 31 Ιουλίου]
ΜΟΥΣΙΚΗ
Όπερα Θεάτρου Μπολσόι
Ευγένιος Ονιέγκιν του Π.Ι. Τσαϊκόφσκι
Μουσική διεύθυνση Βασίλι Σινάισκι
Σκηνοθεσία Ντμίτρι Τσερνιάκοφ
[Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Τριάντη) / 12 & 14 Ιουλίου]
Φιλαρμονική της Σκάλας του Μιλάνου
Αφιέρωμα στον Γκούσταβ Μάλερ
Μουσική διεύθυνση Σεμιόν Μπιτσκόφ
Σολίστ Τζόσουα Μπελ
[Ωδείο Ηρώδου Αττικού / 26 Ιουνίου]
Αφιέρωμα στον Ιάννη Ξενάκη
Arditti Quartet – London Sinfonietta –
Ergon Ensemble
[Πειραιώς 260 (H) / 3, 6, 8 Ιουνίου]
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
&
ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2012
22