Η παράνομη παγίδευση πουλιών στην Κύπρο

 ‐ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ‐ Η παράνομη παγίδευση πουλιών στην Κύπρο: Μύθοι και πραγματικότητες Ο Πτηνολογικός απορρίπτει τους ισχυρισμούς των υποστηρικτών της παράνομης παγίδευσης πουλιών και χαιρετίζει τη πρόσφατη δικαστική ποινή φυλάκισης 3 μηνών σε παγιδευτή Λευκωσία, 20/5/2014: Ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου1 είδε με έκπληξη την εκπομπή στη τηλεόραση του Σίγμα ‘Ανοιχτή Γραμμή’, την περασμένη Παρασκευή 16/5/2014 και ώρα 17:00, με θέμα την παράνομη παγίδευση αποδημητικών πουλιών που γίνεται στην Κύπρο. Δυστυχώς κατά τη διάρκεια της εκπομπής δεν κατέστη δυνατό να μιλήσει ζωντάνα εκπρόσωπος του Πτηνολογικού και να επιχειρηματολογήσει κατά των αναληθείων που ειπώθηκαν από τους υποστηρικτές της παράνομης παγίδευσης πουλιών, κάτι που επιθυμούμε να κάνουμε με το συγκεκριμένο δελτίου τύπου. 1. Τα ξόβεργα και τα δίχτυα είναι μη επιλεκτικές μεθόδοι παγίδευσης Η παγίδευση με δίχτυα και ξόβεργα είναι παράνομη σε εθνικό και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο λόγω της μη επιλεκτικής φύσης των μεθόδων αυτών, δηλαδή δεν είναι δυνατόν να επιλεγεί το είδος του πτηνού που παγιδεύεται. Σύμφωνα με μελέτες από έρευνες πεδίου σχεδόν τα μισά είδη πτηνών που συναντώνται στην Κύπρο, δηλαδή 152 διαφορετικά είδη, έχουν βρεθεί παγιδευμένα σε ξόβεργα ή δίχτυα, από τα οποία 78 απειλούνται με εξαφάνιση, μεταξύ των οποίων και γνωστά μας είδη όπως το αηδόνι (Luscinia megarhynchos) και το ενδημικό Θουπί (Otus scops cyprius). Ένας πλήρης κατάλογος των ειδών που επιρεάζονται από την παράνομη παγίδευση πουλιών στην Κύπρο υπάρχει στην ιστοσελίδα του Πτηνολογικού2. 2. Αποτελεί μια απάνθρωπη μέθοδο θανάτωσης Τα δίχτυα και τα ξόβεργα είναι μια απάνθρωπη μέθοδος θανάτωσης πουλιών αφού τα πουλιά παραμένουν συνήθως παγιδευμένα για ώρες στα δίχτυα και στα ξόβεργα, με την κάθε τους προσπάθεια για απελευθέρωση να έχει ως αποτέλεσμα να παγιδεύονται ακόμα περισσότερο. Οι ισχυρισμοί ότι τα άλλα είδη που παγιδεύονται (πέραν των αμπελοπουλιών) ελευθερώνονται ή δύναται να ελευθερώνονται από τους παγιδευτές δεν ευσταθούν, καθώς είναι πολύ δύσκολο έως ακατόρθωτο να ξεμπλέξεις ένα πουλί από το δίχτυ και ειδικά από ξόβεργο χωρίς τραυματισμό. Επιπλέον το σοκ που βιώνουν τα παγιδευμένα πουλιά στα ξόβεργα συχνά τα οδηγεί στο θάνατο, και ας μην έχουν κάποιο εμφανή τραυματισμό. 3. Απαγορεύεται σε ολόκληρη την ΕΕ Η παγίδευση πουλιών απαγορεύεται τόσο από την εθνική νομοθεσία (Νόμος 152(Ι)/2003) όσο και από την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τα Πουλιά (Οδηγία 2009/147/ΕΚ), καθώς και Διεθνείς Συμβάσεις (όπως π.χ. η Σύμβαση της Βέρνης του 1979 και η Σύμβαση της Βόννης του 1979). Σημειώνεται ότι τα δίχτυα και τα ξόβεργα απαγορεύονται ως μεθόδοι παγίδευσης στην Κύπρο από το 1974, χωρίς όμως ποτέ να εφαρμοστεί ουσιαστική πάταξη, σε αντίθεση με ότι ειπώθηκε στην τηλεοπτική εκπομπή. Απαγορεύονται ρητά από την Εθνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία λόγω της μη επιλεκτικής φύσης των μεθόδων αυτών αλλά και της μαζικής θανάτωσης αποδημητικών πτηνών. Επίσης η Εθνική νομοθεσία απαγορεύει ρητά την εμπορία και/ή κατοχή παγιδευμένων πουλιών, τόσο σε εστιατόρια όσο και σε σπίτια. Παρεκκλίσεις από την Οδηγία για τα Πουλιά δεν δίνονται για λόγους ‘παράδοσης’ αλλά δύναται να δοθούν για λόγους δημόσιας ασφάλειας κλπ, αλλά μόνο μετά από στοιχειοθετημένη αιτιολόγηση. Φυσικά η μη επιλεκτική φύση των ξοβέργων δεν μπορεί να ‘ξεπεραστεί’, επομένως αποκλείεται και το ενδεχόμενο σχετικής παρέκκλισης από την Οδηγία, όπως ισχυρίζονται οι υποστηρικτές αυτής της ‘παράδοσης’. Παράλληλα ως απάντηση στο σχόλιο του κ. Σταύρου Νεοφύτου, Πρόεδρο του ‘Συνδέσμου Παραδοσιακών και Αειφόρων Μεθόδων Κυνηγίου’, ‘...Το αμπελοπούλι δεν είναι απαγορευμένο, δεν είναι προστατευόμενο είδος. Απεναντίας, έχει χώρες στην Ευρώπη που το έχουν μέσα στα επιβλαβή, διότι τρέφονται μόνο με φρούτα...’, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι το είδος αμπελοπούλι (Sylvia atricapilla) είναι προστατεύομενο και μη θηρεύσιμο είδος στην Κύπρο, και ότι τα συγκεκριμένα πουλιά τρώνε επίσης έντομα σε μεγάλο βαθμό. Επισημαίνεται ότι σε καμιά Ευρωπαϊκή χώρα δεν επιτρέπεται η χρήση ξοβέργων και άλλων μη επιλεκτικών μεθόδων για τη θήρευση πουλιών, συμπεριλαμβανομένων και των χωρών όπως η Γάλλια και η Ισπανία, οι οποίες ανάφερε με ανακρίβεια ο κ. Νεοφύτου ότι το επιτρέπουν. Αντίθετα η Ισπανία έχει ήδη καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στην υπόθεση ‘C‐
79/03 Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά Ισπανίας’ για την ανοχή που επιδείκνυε έναντι της παραδοσιακής μεθόδου κυνηγίου με ξόβεργα για ορισμένα είδη τσίχλας στην περιοχή της Βαλένθια3. Θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο επίσης ότι η νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ισχύει για όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, επομένως η χρήση ξοβέργου στην Κύπρο δεν μπορεί να αιτιολογηθεί ως παραδοσιακό κυνήγι αφού έχει ήδη απορρίφθει στην υπόθεση κατά της Ισπανίας. 4. Αποτελεί μαζική μέθοδο θανάτωσης αποδημητικών πουλιών Η εκτεταμένη παγίδευση πτηνών με δίχτυα και ξόβεργα στην Κύπρο αποτελεί μια μαζική θανάτωση άγριων πτηνών, όπου εκατοντάδες χιλιάδες πουλιά σκοτώνονται κάθε χρόνο. Ο Πτηνολογικός διατηρεί ένα συστηματικό πρόγραμμα παρακολούθησης της παράνομης παγίδευσης πτηνών στην Κύπρο από το 2002. Σύμφωνα με τις έρευνες πεδίου του Πτηνολογικού, το φθινόπωρο 2013 καταγράφηκε αύξηση 54% στα επίπεδα παγίδευσης πουλιών με δίχτυα σε σύγκριση με το φθινόπωρο 2002, ενώ παράλληλα εντοπίστηκαν πέραν των 9 000 ξοβέργων την ίδια περίοδο. Με αυτά τα πολύ ψηλά επίπεδα παγίδευσης εκτιμάται ότι θανατώθηκαν το περασμένο φθινόπωρο πέραν του 1,5 εκατομμυρίου πουλιών σε όλη την Κύπρο. Μπορείτε να βρείτε όλες τις αναφορές παγίδευσης του Πτηνολογικού στην ιστοσελίδα του οργανισμού4. Επιπρόσθετα, από την επίσημη βιβλιογραφία καταγράφεται ότι δεκάδες εκατομμύρια πουλιά περνούν από την Κύπρο κάθε άνοιξη και φθινόπωρο, σε αντίθεση με το σχόλιο του κ. Νεοφύτου ότι ‘...Λένε για 10 εκατομμύρια στην Κύπρο. Δεν περνούν τόσα εκατομμύρια από την Κύπρο...’. 5. Δεν αποτελεί πλέον παράδοση αλλά μια οικολογική καταστροφή Η παγίδευση αμπελοπουλιών μπορεί στο παρελθόν να αποτελούσε μια παραδοσιακή, μικρής κλίμακας μέθοδο για τη θήρευση πτηνών. Παρόλα αυτά, τα σημερινά επίπεδα αποκαλύπτουν μια βιομηχανοποιημένη, μεγάλης κλίμακας και επικερδή επιχείρηση όπου οι οργανωμένοι παγιδευτές βγάζουν παράνομο εισόδημα δεκάδων χιλιάδων ευρώ κάθε χρόνο μέσω της εμπορίας παγιδευμένων πουλιών εις βάρος της φυσικής κοινής κληρονομιάς μας. Η βιομηχανοποιημένη και παράνομη παγίδευση και εμπορία πουλιών στην Κύπρο τεκμηριώνεται και από στοιχεία της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας, τα οποία παρουσιάστηκαν στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο για την Παράνομη Θανάτωση Άγριων Πουλιών5, το οποίο έγινε στη Λάρνακα (Ιούλιος, 2011). Σημειώνεται ότι όλοι οι συμμετέχοντες στο Συνέδριο συμφώνησαν ομόφωνα και υπόγραψαν τη ‘Διακήρυξη της Λάρνακας’, η οποία αναφέρει ότι θα πρέπει να υιοθετηθεί μια προσέγγιση ‘μηδενικής ανοχής’ κατά της παράνομης θανάτωσης άγριων πουλιών, συμπεριλαμβανομένου και της παγίδευσης, η οποία αποτελεί έγκλημα κατά της άγριας φύσης. Με αυτά τα δεδομένα ο Πτηνολογικός διερωτάται πως είναι δυνατόν να δικαιολογηθεί η παράνομη παγίδευση πουλιών στην Κύπρο ως παράδοση, όταν τεκμηριωμένα συμβάλει σε μια οικολογική καταστροφή και η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας υπολογίζει τον τζίρο αυτής της παράνομης δραστηριότητας να φτάνει τα 15 εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο. 6. Πλήττει τον τουρισμό μας Η παράνομη παγίδευση πτηνών στην Κύπρο έχει αντίκτυπο και στην τουριστική βιομηχανία μας, αφού έχει δημιουργηθεί μια κακή εικόνα για τη χώρα και πολλοί ευαισθητοποιημένοι τουρίστες επιλέγουν διαφορετικούς προορισμούς για τις διακοπές τους. Σύμφωνα με μια έρευνα της περιβαλλοντικής Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης, Terra Cypria, η κακή εικόνα που έχει δημιουργήσει η παγίδευση έχει ως αποτέλεσμα να χάνονται μεταξύ 40 και 100 εκ. ευρώ κάθε χρόνο6! Με αυτά τα στοιχεία και επιχειρήματα ο Πτηνολογικός τεκμηριώνει την πραγματική έκταση του οικολογικού αυτού προβλήματος και αντικρούει όλους τους ισχυρισμούς από τους υποστηρικτές της μη επιλεκτικής παράνομης παγίδευσης πουλιών στην Κύπρο. Παράλληλα ο Πτηνολογικός επιθυμεί να διευκρινήσει ότι ουδέποτε έλαβε πρόσκληση επισήμως ή και προφορικά από τον Δήμαρχο Παραλιμνίου, κ. Θεόδωρο Πυρίλλη, για συνάντηση όπως δήλωσε στην εκπομπή ότι ‘...και έχω ζητήσει επίμονα τα τελευταία δύο χρόνια που είμαι Δήμαρχος...να έχω μία συνάντηση με την BirdLife International για συζήτηση του όλου θέματος...’. Ολοκληρώντας ο Πτηνολογικός χαιρετίζει την πρόσφατη δικαστική απόφαση με ημερομηνία 19 Μαΐου 2014 από το Δικαστήριο των Βρετανικών Βάσεων Δεκέλειας το οποίο καταδίκασε άτομο σε ποινή φυλάκισης 3 μηνών για παράνομη κατοχή άγριων πουλιών και άλλου θηράματος και παράνομη θήρευση. Η δικαστική απόφαση αποτελεί ξεκάθαρo παράδειγμα της ‘μηδενικής ανοχής’ που θα πρέπει να υιοθετηθεί και ότι η παράνομη παγίδευση και εμπορία άγριων πουλιών είναι έγκλημα κατά της άγριας φύσης, σε πλήρη αντίθεση με ότι ειπώθηκε με ανακρίβειες από τους υποστηρικτές αυτής της παράνομης δραστηριότητας. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με: Μάρτιν Χέλλικαρ, 22455072, [email protected] Σημειώσεις για τον συντάκτη 1. Ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου είναι εγγεγραμμένος, μη κυβερνητικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός με κύριο στόχο την προστασία των άγριων πτηνών και των οικοτόπων τους. Ιδρύθηκε το 2003 από τη σύμπραξη των δύο κυπριακών Ορνιθολογικών Συνδέσμων, εδρεύει στη Λευκωσία και απαρτίζεται από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό. http://www.birdlifecyprus.org/ 2. Πλήρης κατάλογος όλων των 152 ειδών πουλιών που επιρεάζονται από την παράνομη παγίδευση πουλιών στην Κύπρο. http://www.birdlifecyprus.org/upload/PDFs/Trapping/Consolidated%20list%20of%20trapped%2
0birds_GR.pdf 3. Καταδική Ισπανίας με ημερομηνία 9 Δεκεμβρίου 2004 στην Ευρωπαϊκή υπόθεση ‘C‐79/03 Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά Ισπανίας’ για τη χρήση ξόβεργας με την αιτιολόγηση παραδοσιακού κυνηγιού. http://curia.europa.eu/juris/showPdf.jsf?text=&docid=49747&pageIndex=0&doclang=en&mode
=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=165814 4. Αναφορές του Πτηνολογικού Συνδέσμου Κύπρου από το συστηματικό πρόγραμμα παρακολούθησης για την παράνομη παγίδευση πουλιών στην Κύπρο. http://www.birdlifecyprus.org/gr/html‐100‐_.html 5. Pantelis Hadjiyerou, Head of the Game and Fauna Service, and Panicos Panayides, Game and Fauna Service Officer, “Illegal Killing of Birds in Cyprus: A National Perspective”. Παρουσίαση στο πανευρωπαϊκό συνέδριο που διοργάνωσε το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Γραμματεία της Σύμβασης της Βέρνης για τη Διατήρηση της Άγριας Ζωής και των Φυσικών Οικοτόπων της Ευρώπης σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών και το Ταμείο Θήρας και Διαχείρισης της Άγριας Ζωής της Κυπριακής Δημοκρατίας, με τίτλο “European Conference of Illegal Killing of Birds: 6‐8 July 2011, Larnaca, Cyprus”. Βλ. ειδικά το μέρος “Restaurants” στις σελίδες 16‐17. Πρόσβαση μέσω της ιστοσελίδας: http://www.coe.int/t/dg4/cultureheritage/nature/bern/documents/072011_IKB/Presentations/
GameFund_BirdTrapping_Larnaca_July2011.pdf 6. Terra Cypria (Μάιος, 2011) ‘Οι επιπτώσεις στην οικονομία της Κύπρου από την παράνομη παγίδευση και σφαγή των μεταναστευτικών πουλιών της Ευρώπης’.