FORMACIONET CISTIKE NË VESHKË ME RASTIN E
KONTROLLIMEVE ULTRASONOGRAFIKE TË 35.000
QYTETARËVE TË ANAMORAVËS NË PERIUDHËN 1987-1996
Autor: Prim.Mr.Med.Sci.Shevqet Ramush Mehmet
Ultrazëri si metodë diagnostike të formacionet cistike në veshkë tregon korelacion
të lartë me metodat tjera diagnostike si urografia intravenoze,scintigrafia
dinamike , tomografia e kompjuterizuar dhe rezonanca magnetike.Parakushte për
një korelacion të tillë është edukimi sipas kritereve të Ëeillit dhe aparatit “RealTime” i ultrazërit me rezulucion kualitativ.
Janë të rralla nozologjitë në mjeksi,ku një entitet nga aspekti diagnostic
është mjaft kjartë i definuar,por që nuk ka algoritem specifik në etiogjenezë,në
klasifikim dhe terapi si është rasti me sëmurjet cistike në veshkë.Pluralizmi i
teorive, të cilat flasin për etiogjenezë dhe terapi,si dhe pluralizmi I koncepteve
definuese për grupimin dhe emërtimin e formacioneve cistike në mesin e
ultrasonistëve dhe urologëve ka sjellur vështërsi sa i përket qëndrimeve definitive
klinike dhe shërbimit klinik. Ultrazëri ka hapur horizont të kjartë diagnostik të
formacioneve cistike,ndërsa metodat tjera diagnostike mund të shërbejnë si
shtojcë në arkeologjinë diagnostike të formacioneve
cistike/3.,7.,8.,9.,1o.,11.,12.,14.,17.,19.,2o.,23.,25.,27.,34.,35.,39.,4o/
Formacionet cistike definohen si detonacione patofiziologjike në indin
normal ku eksplodimi fudrojant i indit ka sjellur formimin e formacionit
cistik.Kriteret e ndryshme të përfaqësuara kanë sjellur njëehuti nozologjike duke
filluar nga etiogjeneza, shpjegimi i mekanizmit të formimit dhe definimit të
entitetit cistik.Klasifikimi patologjik i sëmurjeve cistike të veshkëve,që ne e
llogarisim si vlerë referente,paraqet vetëm përshkrim të një emanacioni
morfologjik dhe finalizim të një procesi patofiziologjik,i cili ndoshta ka qenë
prezent me rastin e lindjes,e që ka mund të kenë dinamiken e vet gjatë kohës e që
në moshë të shtyer të finalizohet me entitetin nozologjik të verifikuar me metodat
e aplikuara diagnostike, ultrazë,scintigrafi dinamike,urografi
intravenoze,tomografi të kompjuterizuar dhe rezonancë magnetike.Katalogjet
tabelare për klasifikimin e cistave janë të shumta /Potter,Bernstein, Reiner,
Pasini,Goldstein,Cecuk,Allen,Thompson,…/ dhe mund të sjellin huti duke përdorur
sisteme të ndryshme. Disa prej tyre si pikënisje kanë ndryshimet patoologjike,disa
mekanizmat e formimit,disa kanë marrë faktorët që i kanë shkaktuar.Derisa
Potter niset nga ndërrimet strukturale që ndodhin në veshkë,Bernstein si pikniseje
ka kombinimin e fakteve që kanë shkaktuar paraqitjen e formacioneve cistike dhe
ndërrimet strukturale. Pasini, si pikënisje ka rangimin e tyre në formacionet cistike
ku etiogjeneza e tyre është e njohur dhe e panjohur.Për formacionet cistike është
prezente literaturë e begatshme,por edhe hutia e madhe në mesin e atyre që
kacafyten me këtë problem. Hulumtimi në këtë kaptinë tregon tërë koloritin e
arkeologjisë të mendimit rreth një nozologjie,e cila ka simptomatologji primare
mjaft të varfër.Kjo do të thotë se entitet nozologjik nuk është pikënisje
diagnostike,por koincidenca me pasojë,ose me ndonjë entitet nozologjik tjetër të
lidhur me veshkën. Disa formacione cistike në etiogjenezë kanë çrregullimet që
ndodhin në embriogjenezë, në sintetetizimin e tubuleve,disa kanë momentin
gjenetik,me ç’rast bartja është autosomale dominante ose recesive/Potter III/,disa
janë të shpjeguara me çregullime metabolike,disa të shpjeguara me ndikimin e
agenseve te jashtëm,ndërsa disa akoma mbesin enigmatike. Shkaku kryesor pse
vie deri te rritja e cistës akoma mbetet enigmatike.Disa deficite gjenetike,defekte
enzimesh,crregullimet displastike,momentet obstructive,prezenca e reflukseve
sekonadre/cistat peripijelike/ janë vetëm faktorë që mund të ndikojnë në
singularitetin ose pluralizmin e vet në rritjen e cistave.Konstelacioni biomekanik i
një ciste që ka murin e hollë mund të shpjegojë rritjen me ekspanzionin e shtypjes
hidrostatike të lëngut të formuar nga epiteli i murit të hollë.Ngritja e shtypjes
hidrostatike në lumen është derivat i proceseve osmotike të mundësuara nga
transporti aktiv që zhvillohet në murin e cistes. Fati I formacioneve cistike varet
nga mekanizmat energjetike të enëzimeve të cilat mundësojnë transportin aktiv
në murin e hollë të cistës. Laboratori i mendimeve hulumtuese duhet pasur si
pikënisje si duhet ndalur orkanin e smadhimit të cistës duke inhibuar mekanizmin
e transportit aktiv,duke zvogluar proceset osmotike në cistë, duke inhibuar
proceset energjetike të mundësojnë ndryshimin e shtypjes osmotike nga qendra në
periferi,ku muri i cistës është i holle.
/1.,3.,5.,7.,8.,9.,1o.,12.,13.,16.,19.,24.,25.,27.,28.,29.,3o.,31.,33.,36.,38./
Analiza e rezultateve
Numri i kontrollimeve ultrasonografike varësisht nga viti
1987
3456
1988
4100
1989
2976
1990
3154
1991
2870
1992
3850
1993
4281
1994
4376
1995
2740
1996
3254
Ne periudhën prej vitit 1987-1996 janë kontrolluar 35ooo individë.
Kontrollimet e përsërituara nuk janë evidentuar, me ç`rast është
konstatuar se incidencë e formacioneve cistike në veshkë ka qenë
3,9%.Prezent ka qenë fakti se askush prej të kontrolluarëve nuk ka ditur
më parë se ka formacion cistik në veshkë,derisa është bërë kontrollimi
kur ka qenë i informuar për prezencën e cistës në veshkë. Individët me
cistë në veshkë pastaj kanë treguar interesim të jashtëzakonshëm për
evaulimin e dimenzioneve të cistës.
Formacionet cistike të veshkës varësisht nga viti dhe vendi
Gjilan
Kamenicë
Viti
Të tjerë
GJITHSEJ
1987
57
29
32
14
132
1988
34
44
53
21
162
1989
61
33
41
13
148
1990
65
18
26
23
132
1991
19
27
53
8
91
1992
27
29
40
15
101
1993
80
31
37
9
157
1994
73
44
51
16
184
1995
54
51
28
13
146
1996
67
27
31
12
137
Ekzaminimit ultrasonografik pos qytetarëve të Gjilanit, Kamenicës
dhe të Vitisë i janë nështruar edhe qytetarët nga Ferizaji,Kaçaniku,
Prishtina, Novobërda,Bujanoci,Presheva.Nuk mund të thuhet se ekziston
ndonjë komunë presisponuese.
Incidenca e formacioneve cistike varësisht nga mosha
MOSHA
0-1
2-10
11-20
21-30
31-40
41-50
51-60
61-70
71-80
<81
NUMRI
2
9
34
257
311
196
434
123
23
1
PERQINDJA (%)
0.14
0.65
2.45
18.49
29.58
13.95
31.22
8.85
1.66
0.07
Formacionet cistike te fëmijët kanë qenë të rralla.Një rast me cista
multilokulare në veshkën e djathtë, që shkak i diagnostikës ka qenë
trauma e regjionit lumbal të percjellur me hematuria,me ç’rast është
bërë neferectomia. Rasti i dytë i një shtatzanie të insiminuar në
Lubjanë,kur fryti ka pasur veshkët shpuzore në të dy anët,pas lindjes ka
vdekur. Incidenca e lartë e formacioneve cistike ka qenë në moshen 516o/ 31,22%/ dhe 31/4o/ 29,58%/.
Distrubuimi i formacioneve cistike varësiht nga lokalizimi
LOKALIZIMI
Unilateral në veshkë
Bilateral në veshkë
Ne veshkë dhe mëlqi
Në veshkë dhe pancreas
Në veshkë dhe në vezore
Në shumë organe
NUMRI
876
318
68
9
14
5
PERQINDJA (%)
63.00
23.61
4.17
0.64
1.07
0.36
Lokalizimi i formacioneve cistike në një veshkë ka qenë
63%,ndërsa lokalizimi bilateral ka qenë në 23,61%.Lokalizimi në organet
tjera parenkimatoze,në rend të parë në mëlçi,pankreas është
5%.Lokalizimin në këto organe duhet pritur të cistat multilokluare të
veshkës dhe policistoza e veshkës/Potter/.
Formacionet cistike varësisht nga madhësia e cistës dominuese
MADHËSIA ne (mm)
5-10 mm
11-20 mm
21-30 mm
31-40 mm
41-50 mm
51-60 mm
61 e tutje
NUMRI
174
431
524
157
83
17
4
Dimensionet e formacioneve cistike tregojnë kolorit të arkeologjise
cistike të veshkës.Dimensionet e cistave zakonisht janë 11-4omm,prej
tyre 11-2o mm / 431 individ/ dhe 21-3omm/ 524 individ/.
Numri i të sëmuarëve varësisht nga numri i cistave në një veshkë
CISTA NË VESHKË
1
2
3
Më shumë se 3
GJITHSEJ
NUMRI I INDIVIDËVE
1034
275
9
72
1390
Në 1o34 raste prezente ka qenë një cistë në veshkë,ndërsa në 275
raste prezente kanë qenë më tepër se një,policistoza e veshkës ka qenë
prezente te 72 individ në 15 familje,ku disa prej tyre gjendën ose kanë
qenë në program të hemodializës.Pos formacioneve cistike me rastin e
ekzaminimit ultrasonografik në veshkën me cistë ka pasur edhe
nozologji tjera,litiaza e veshkës, hidrokalikoza,hidronefroza,katër raste
të procesit malinjë,stenoza e PU segmentit,abcesi perinefritik,2 tumore
retroperitoneale, abcesi i Pottit, cista e ehinokokut në mëlqi.
Potter III/ polycistosis/ në mesin e banorëve të Anamoravës
VENDBANIMI
Shillovë
Tugjevc
Gjilan
Malishevë
Pasjan
Koretishtë
Gjylekarë
Smirë
Hodonovc
Vermakoll
Mogillë
GJITHSEJ
FAMILJE
1
1
1
1
3
2
1
1
1
2
1
15
ANËTARË
7
4
3
8
16
8
4
4
3
9
4
72
Diskutimi:
Gjatë kontrollimit me ultrazë të formacionit cistik në veshkë mund
të sjellin vështërsi diagnostike këto nozologji urologjike,hidrokalikoza,
hidronefroza,shenja e Hutterit,kaverna me gjenezë të TBC, hypertrophia
e shtyllës së Bertinit, sindromi Freley-Pontonier,abcesi i veshkës,tumoret
kavernoze,angiomyolipomi /hamartomi/,nekroza e tumoreve
,pijelonephritet parciale të kalikseve,stenozat e PU segmentit,tumoret e
retroperitoneumit,rezidu kalikset e dilatuara pas ESWL,pas
intervenimeve të hapura në veshkë,gjendjet pas embolizimit të
veshkës,infarceracionet e veshkës.
Pershkrimi I pare i formacionit cistik nga ana e Fabrit në shekullin
XII dhe paraqitja tabelare e formacioneve cistike për herë të parë nga
ana e Raerit në vitin 1939 kanë hapur vetëm themelet e një arkitekture
patologjike të veshkës,që kanë lënë pas problem diskutimi dhe
hulumtimi sa i përket etiogjenezës,patofiziologjisë dhe terapisë.
Mendimet plural që janë prezente në këto nivele lënë prapa një
algoritëm përceptimi individual, e jo sistematik. Kështu rreth
formacioneve cistike vlejnë mendimet plural për mekanizmin e
formimit,si është rasti me cistat peripielike,me cistat solitare se a janë
kongjenitale ose të fituara.Seleresi mendon se cista solitare është vetëm
një etapë e zhvillimit të cistave multilokulare,ndërsa Hatfield është
kundër një mendimi të tillë,se cistat solitare janë një entitet në vehte në
nozologjinë e formacioneve cistike. Formacionet e paraqitura në mesin
e banorëve të Anamoravës mund të definohen në mesin e katër
entiteteve nozologjike,në mes cistës solitare,veshkës multicistike,
policistosës dhe cistave peripijelike,ndërsa entitetet tjera nozologjike
janë në përqindje të vogël. Cistat e veshkës të natyrës së Poterit duhet
kërkuar me skrininge familjare në mesin e të sëmuarëve me
hypertension ose me uroinfeksione recidivuese. Koincidenca diagnostike
e cistave te litiaza/15%/ e veshkës mund të sjellë probleme
diagnostike,pasi karekteristikat e proceseve konsekutive të litiazes
mund të japin tabllo ultrasonografike të pseudoformacioneve
pseudocistike. Formacionet cistike tëe rralla, si është rasti i ehinokokut
në veshkë duhet shiquar në kompleksin e manifestimit të kësaj
nozologjie edhe në organet tjera parenkimatoze të abdomenit dhe në
mushkëri, në omentumin e traktit digjestiv.Karekteristika elementare të
një formacioni cistik duhet të jetë echo përgjegja negative me atenacion
pozitiv.Hypetrofia e Shtyllave të Bertinitzakonisht sjell problem
diagnostike në mesin e atyre që nuk kanë edukim të mirfillte sipas
kritereve të Weillit dhe nuk posedojnë aparate ku rezolucioni dhe gjeni i
aparatit nuk është i lartë. Kavernat e veshkës nga aspekti
ultrasonografik dallohen nga formacionet cistike për shkak të mos
prezencës të atenacionit dhe karekteristikave nodulare të formacioneve
cistike. Problem diagnostic mund të jenë edhe përbërja hemoragjike e
cistës që mund të formjë pluralizëm mendimesh me abcesin e
veshkës,por në rend të parë me alterimin malinjë të saj ose me proceset
nekrotike të nefrokarcinomet e veshkës. Disa entite postoperative,
rezidu kalikset e dilatuara pas ESWL ose pas intervenimeve të hapura
kirurgjike mund të sjellin ultrasonistin në dilemë,në rend të parë,në
mesin e atyre që nuk kanë edukim në ultrazë, ose rezulucioni i
fotografisë së ekranit nuk posedon numrin e pikave gërshetuese për
interpretim.Sikur që në mekanizmat e formimit që është mendimi
plural,algoritmi i shërimit duhet të konstruktohet në mënyrë individuale.
Volumetria e cistës,karekteristikat e cistës,përmbatja,lokalizimi,
simptomet dominuese,rethanat në momentin e diganostifikimit
përcaktojnë metodën. Cistat e mëdha që sjellin kompresion duhet
zgjidhur,ndërsa ato deri 3o mm duhet evauluar.Metodat e zgjidhjes të
formacioneve cistike në veshkë mund të shkojnë në drejtim të
punksionit perkutan me chiba ose angiomed gjilpëra duke bërë
sklerozimin e cistës me alkool absolut ose povidon jodid, mund të bëhet
marsupializimi ose nephrectomia parciale. Të policistozat e veshkëve
metodat intervenuese kërkojnë algoritem individual/
1.,2.,4.,5.,6.,8.,12.,15.,18.,19.,2o.,22.,23.,26.,32.,34.,36.,38.,39./
Konkludimi
Ultrazëri është metodë ideale për diagnostifikimin e formacioneve
cistike në veshkë.Koficienti i diagnostifikimit preciz nga personi i
edukuar sipas kritereve të Weilit dhe me aparat riel time është i lartë.
Pikenisja diagnostike e ultrasonistit dhe klinicistit nuk është formacioni
cistik,por ndonjë nozologji tjetër ose symptom dhe shenjë e padefinuar
urologjike. Formacionet cistike të veshkës kanë katalogun e pasur të
shprehjes nga ana e autorëve.Terapia e formacioneve cistike kërkon
konstruimin e algoritmit individual.Prezente është korelacioni i lartë në
mes metodave diagnostike si urografi intravenoze,scintigrafisë
dinamike,tomografisë të kompjetirizuar me ultarzëri te formacionet
cistike të veshkës/ 3.,6.,8.,9.,1o.,19.,2o.,22.,26.,32.,34,39.,/.
Literatura
1.Acerman.G.L…………………………..Nephrotic syndrome in polycystic renal
disease., J.Urol. 1o5,7,1971.,
2.Andrew K.,Thomas G.,…………….Renal amoebuc abcess detected on
greyscale ultrasonography.A case report.S.Afr.Med.J. 59,571-574,1981.,
3.Apell,L.,Lee K.,………………………..Evualation of upper urinary tract by CT
scan and ultrasonography Comput.Tomography, 5.,139-151,1981.,
4.Baron L.,Lee K.,……………………….Percuatneos nephrostomy using reile
time sonographic guidance, ARJ, 136, 1o18-1o19,1981.,
5. Biecan K., Boylu S.,………………..Renal kist hidakik, Beklenmedik bir
bulgu,Uroloji bulteni., 3.,232-233,192.,
6. Brenaschek G.,Kratochwil A.,…Pregnacy contdtioned dilatation of the
caliceal system-sonographic diagnosis and urologic control.Geburtshife
Frauenheilkd., 41, 2o8-212,1981.,
7.Carter C.O.,…………………………….Genetics of polycystic disease of
kidney.Brith.Defects, 6,11,1971.,
8.Campbell`s…………………………….. Urology., W,B Saunders Company,
vol.I, 1-945, Philadelfia,London-Toronto,1978.,
9.Cecuk Lj, Derezic,D.,………………..Razvrstavanje cisticnih bolesti bubrega
I mokracnog suystava.Urol.Arch. 5.,21,1976.,
10.Cecuk Lj, Gabric V., Malate cystice degli reni.Ricerca Scientifica ed
Educatione Permanente/supl/ 4,454,1976.,
11.Derzavin B., Kazanskaja I.,………Diagnostika urogileskij zabolevanij u
dettej.Medicina, 1-2o8,Leningrad,1984.,
12.Gleason C.,Mc Alister H.,……………Cystic disease of the kidneys in
children.Amer.J.Roentgen, 1oo, 135, 1976.,
13.Gjika,R.,…………………………………..Fjalor anglisht-shqip I mjeksise.*
Nentori, 5-274,Tirane, 1978.,
14.Haugstedt S.,Lundberg J.,………..Kidney size in normal children
measured by sonography.J.Urol.Nephrol. 14,251-255,198o.,
15.Healy D., Dunne M.,………………..The use of ultrasonography in the
diagnosis of retroperitoneal abcess caused by perforation of the
appendix., Ir.J.Med. 149.,479,198o.,
16. Ivenmark I.,Oldfelt V.,…………….Familial dysplasia of kidneys,liver and
pancreas., a propably genetically determinded syndrome.Acta Pediatr.
48,l,1959.,
17.Kovacevic V.A.,……………………….Oboljenja urogenitalnih organa
deteta.Nova Jugoslavija, 9-222,Vranje, 1984.,
18.Legros A., Baux D.,………………….Echotomographic diagnosis of
multiple abcesses of the kidney.Nouww Presse Med. 1o,912,1981
19.Mayor G,Hauri D.,………………….Ozet Uroloji,Arkadas tip kitaplari,1384, Istanbul,1984.,
2o.Marezi C., Puzzi M., ………………La nostra espirieza nell`ecotomografia
renale.Ultrasono diagnostic., 2.,2., 35-41,1981.,
21.Matasovic T., Ultrazvucna diagnostika sustava za kreatanje .Skolska
knjiga,11-153,Zagreb,1988.,
22.Mehmet,S.,…………………………..Mundesite e ultrasonografise
intervenuese ne gastrohepatourologji,Praxis Medica,vol.34-35.N-1-2,
85-89, Prishtine, 1989.,
23.Mehmet S,Pesinovska D., …….Mjesto ultrazvuka u dijagnostici
afunkcionalnog bubrega.II Jugoslovenski simpozij, Osijek,1986.,
24.Natter F.H…………………………….Ferbatlanten der Medizin Niere und
Harnwege,George Thieme Verlag Stuttgart The Chiba Collection of
Medical Ilustrations, band 2, 4-273, New York, 1989.,
25.Novak R.,………………………………Odabrana poglavlja iz
urologije,Sportska tribina, 3-594, Zagreb, 1987.,
26.Ostojic B.Nikolic,J.,……………….Operativna urologija, Vesti, 529o,Titovo Uzice,1984.,
27.Pasini J, Reiner Z.,………………..Etiopatogenetska podjela cisticnih
promjena bubreznog parenhima s posebnim osvrtom na urodjene
promene.Medicinar, XXIV, N 3-4, 169/182, Zagreb, 1973.,
28.Pilic Z, Stankovic A., ……………Ultrazvuk u ginekologiji, Medicisnka
knjiga. 1-211,Beograd-Zagreb,1981.,
29.potter E.L.,………………………….Congenital malformations with special
reference to cyst in the kidney.,Mich.Med. 65,194, Chicago,1968.,
3o.potter E.L.,…………………………Normal and abnormal development of
the kidney.Year book medical publisher Inc.Chicago,1972.,
31.Rayfield D., McDonald D.,…..Red and blonde hair in renal medullary
cystic disease., Arc.Intern.Med. 13o,72,London ,1973.,
32.Ralls W.,Halls J.,………………..Hydronepohrosdis renal cystic disease
and renal parenchymal disease.Seminars ultrasound., 2. 49-60,1981.,
33. Reiner Z,Pasini J.,……………Policisticna bolest bubrega-Potter tip 3 / s
prikazom bolesnika/ Medicinar XXIV, N-3-4, 292-3oo, Zagreb,1973.,
34.Resnicki I,Sanders C.,……….Ultrasound in Urology, Williams and
Wilkins Co-1, 1-39o, Baltimore, 1979.,
35.Savic P.,……………………………Uroloska oboljenja u dece, Medicisnka
knjiga 9-346, Beograd,1995.,
36.Soboita J, Becher H………….Atlas der Anatomie des Menschen, Urban
Schwartzeberg, Band 2, 1-234. Munchen-Berlin-Wien,1972.,
37.Sty R., Stashak J.,…………….Sonography of pediatric urinary tract
abnormalities, Seminar ultrasound, 2., 71-87,1981.,
38.Schubart G.E.,…………………Zur Pathogenese und Morphogenese der
Zystneren., Med. Welt, 4., 221, Munchen, 1968.,
39.Weil F.,…………………………..Renal sonography, Ciba collection, 1-144,
Stuttgart,1979.,
4o.Vlatkovic G.,…………………..Bolesti mokracnih organa u djece., Skolska
knjiga, 1-584, Zagren, 1985.,
41.Vidovic M.,……………………Urologija, Skolska knjiga , 1-135, Zagreb,
1992.,
Policistoza e veshkëve,sëmurja autosome dominante e
veshkëve në regjionin e Anamoravës në periudhën 19872007
Prim.mr.sci. Shevqet Ramush Mehmet
Sëmurja dominante policistike e veshkëve paraqet çrregullimin
më të shepshtë monogjenetike te një popullacion.Sëmurja është derivat
i ndërrimeve në tre gjene PKD1,PKD2,PKD3.Mutacionet në 85% të
rasteve ndodhin në PKD1,ku pjesa më e madhe e klienteles është
heterozigot,qëe posedojnë një gjen mutant,një alel normal,por,për
formimin e cistave është e domosdoshme edhe mutacioni somatic. Pos
formës cistike adulte, është prezente edhe forma infantile
.Policistozainfantile trashigohet në mënyrë autosome recesive nga
prindërit që kanë gjene të ngarkuara/ 1,4,6,,14,15,17,2o,21,23/ Sipas
shënimeve statistikore të Institutit Nacional për Shëndetësi të SHBA-ve
forma adulte paraqitet në një rast në 4oo deri 1ooo banorë/14/
Svetlana Qala nga Instituti Nacional i Kroacisë venë në pah se 3o% e
klienteles në hemodializë ne vitin 2005 ka pasur nefropati diabetike,ndë
rsa policistoze në 4% të rasteve.Kieselstein ka gjetur në seri të
kariogrameve pacientët me policistozë, se çifti tjeter i kromosoneve
është jo i barabart,ndërsa qifti i katërtë është më i gjatë se të
tjerët/21/.Është i njohur fakti se policistoza mund të shkaktohet edhe
me metoda artificiale,me aplikimin e difenilamineve, kortikosteroideve/
21/.
Hatfield cekë se cistat paraqiten në organet tjera në 43%.Potter
cekë se 1o-2o% të klientëve me policistoze kanë aneurizma
intrakraniale.
Simon dhe Thompson cekin se në 36% të rasteve nuk është
prezente simptomatologjia deri në 4o vjetë/14,21/ Simptomet e para
janë të lidhura me madhësine e cistave,me redukimin e masës kortikale
ose me infeksionin sekondar. Mund të paraqitet anemia, si rezultat i
vlerave të zvogëluara të eritropoetinës,pasi masa kortikaler është e
redukuar /11/ Eardi cekë se hematuria paraqitet në 47%, në 41% të
rasteve janë prezente pengesat gastrointestinale, në 8o% të rasteve
prezente është proteinuria me indeks të ndryshëm/4,6,16,17,21/. Disa
nozlogji si hidronefroza bilaterale, hippel-Lindau sindromi,skleroza
tuberale,sindromi ë Zellwegerit,sindroma e Meckelit, sëmurja e
Ivenmarkut,trisomia 21, trisomoa C,D,E,mund të sjellin problem
diagnostike/21/. Egzaminimet në DNA /9/.egzaminimet
ultrasonografike,scintigrafia e veshkëve me DSMA,skriningu
familjar,egzaminimet laboratorike,janë kriteret elementare për
diagnostifikimin, evaulimin dhe prognozimin e sëmurjes. Sëmurja duhet
të kërkohet në mesin e atyre që kanë evidencë në familje këtë
sëmurje./8,9/ Ecuria e sëmurjes në fillim është asimptomatike, ose e
varfër.Infeksionet recidivuese,dhëmbja,masa palpabile,vlerat e
ndryshuara laboratorikje me prezencen e proteineve,vlerat e rritura të
kreatinines,hematuria,litiaza sekondare,hipetensioni refraktar në
terapi,duhen të jenë pikënisje për kontrollim ultrasonografik/5/ Nëse
nuk është në pyetje policistoza infantile, ndërrimet e para në ultrazë
mund të gjenden sipas kritereve të Eeill-it rreth moshës 25 vjeçare.
Te formacionet cistike me dimensione mbi 3omm, është e
preferuar scintigrafia e veshkëve me DSMA,për të shikuar shkallen e
redukimit të masës kortikale dhe si po zhvillohet ecuria e sëmurjes.
Karekteristike te policistoza në ultrazë fenomeni i kaleveshit të
rrushit,ku kemi cista me dimenzione të ndryshme.Terapia bazohet në
eliminimin e komplikacioneve, në rend të parë të infeksioneve,që mund
të shkojë deri në pyionefrozë dhe gjendjet septike, duke formuar
allgoritem individual shërimi/ 12,13,18,19,22/.
Hypertensioni i manifestuar duhet të trajtohet në kompleksin e
syndromit hypertensiv,për të eliminuar miokardiopathine hipertenzive
dhe ICV. Pacientët si pasojë e hipertenesionit mund të vdesin për shkak
të ICV,infarktit të myocardit ose të mbarojë si insuficience kronike
renale dhe hemodializë. Policistoza nuk është kontraindikacion për
transplatim të veshkës.
Materiali dhe metodat
Anamorava si regjion gjeografik përfshinë komunat e Gjilanit,
Vitise, Kllokotit, Parteshit, Ranillugut dhe Kamenicës.Kontrollimet janë
bërë me ultrazë General Electric 72oo dhe Acuson 128 xp.Gjatë kësaj
periudhe janë bërë 7882o kontrollime,për shkak të nozologjive të
ndryshme.
Rëndësi e posaçme i është dhënë formacioneve cistike solitare
dhe sëmurjeve cistike familjare.Nëse është diagnostifikuar vetëm një
rast me policistozë të veshkëve,është kërkuar skriningu familjar i të
gjithë anëtarëve.
Rastet janë evauluar çdo tre muaj.Te çdo pacient me policistoze
janë kërkuar egzaminimet: se,hemogrami, urina,glicemia,
urea,kreatinina,lipidogrami, urinokultura me AB, scintigrafia e veshkëve
me DSMA,FOU,mendimi i kardiologut,RR. Grupin e pare e paraqesin ata
që për shkak të simptomeve kanë kërkuar ndihmën e urologut dhe kan
bërër ultrazërin e veshkëve,ndërsa grupin më të madh e paraqesin
anëtarët e familjes që janë ftuar për skrining familjar për ultrazë. Në
egzaminim kanë hyrë edhe qytetarët e komunave: Ferizaj,Novobërdë,
Bujanoc, Preshevë,Kaçanik,Hani I Elezit (Elez Han),por ata nuk janë
element i këtij punimi.Tek të gjithë është bërë edhe testi-pyetja çka
mendojnë rreth martesave.
Pasi nuk ka mundësi DNA egzaminimi te infantilet,ka mbetur
ultrazëri si metodë e hershme diagnostike. Te rastet e ftuara për
skrining familjar i kemi ndarë në dy grupe:
-,rastet me pergjegje pozitive në ultrazë me rastin e ftesës, edhe
- ata që momentalisht kanë dhënë përgjegje negative.
Pasi i kanë mbushur 25 vjetë janë ftuar çdo vit,për të kërkuar përgjegjen
pozitive,prezencën e formacioneve echo free,me dimenzione të
ndryshme që kanë atenacion pozitiv, në Doppler ndryshimi i radhitjes të
enëve segmentale, deformimi,elongacioni i tyre,janë parametra të
nevojshëm për diagnostikë.
Analiza e rezultateve dhe diskutimi
Në periudhën 2o vjeçare/ 1987-2oo7/ nga ana e urologut për
shkak të simptomeve urologjike kanë kërkuar shërim 61 pacientë me
policistozë të veshkëve.Prej tyre 19,për shkak të infeksionit,6,për shkak
të dhëmbjeve, 2 raste me hematuria,29 raste me hypertension dhe 5
raste që kanë pasur vlera të rritura te kreatininës.
Te rastet me uroinfeksion urinokultura ka patur e.coli në 2
raste,proteus në 7 raste,klebsiele në 3 raste,pseudomonas në
4,citrobacter 2 dhe një rast me staphylococcus aureus.Te 61 raste ku
është verifikuar policistoza e veshkëve kemi pasur 5 raste mepolicistoze
të mëlçisë,një me cistë pancreasi,dy raste me spermatocellë.
Rastet e paraqituara me policistoze të veshkëve varësisht nga
komunat dhe gjinia kanë pasur këtë prevalence.
Policistoza e veshkëve varësisht nga vendbanimi dhe gjinia
Komuna
Gjinia
GJITHSEJ
Gjilan
M
1
7
F
2
3
40
Viti
M
Kamenicë
F M
3
8
11
4
F
6
10
Prej 61 rasteve me policistozë,37 raste kanë qenë femra,24 raste
meshkuj,prej tyre 4o nga komuna e Gjilanit.Edhepse nefropatia
endemike është me prevalencë më të lartë në komunën e Vitise dhe
Kllokotit,është treguar se nuk ka korelacion në aspektin gjenetik me
policistozë.
Nga vetë qyteti i Gjilanit kemi 21 raste,Kamenica 4, Vitia 4 raste.
Ndërsa incidencë më të lartë kemi në fshatrat:, Shillovë 4,Pasjani 3
raste.Në fshatrat Kranidell,Koretishtë,Malishevë,Tërpezë kemi nga dy
raste.Në fshatrat Makresh,Smirë,Sllatinë,Pasjak,Partesh,Zhiti,Zhegër,
Shipashnicë,Lajqiq,Pozharan Tugjevc,Bresalc,Krilevë dhe Poliqkë nga një
familje. Në 16 raste të sëmuarit me policistozë nuk jetojnë në vendin ku
kanë lindur,por për shkak të martesës ose migrimi janë vendosur në
Gjilan.
POLICISTOZA VARËSISHT NGA MOSHA DHE GJINIA NË ANAMORAVË
MOSHA
M
F
E
21-30
1
4
5
31-40
3
7
10
41-50
6
9
15
51-60
8
10
18
61-70
3
5
8
71-80
1
4
5
SHUMA
22
39
61
Tek rastet me policistozë të veshkëve kemi pasur 2 raste të
policistozës infantile,ku shkak i ardhjes ka qenë lëndimi dhe
hematuria,ku është bërë pastaj nefectomia me 1988 në Shkup. Te
policistoza adulte grupimi më i madh i rasteve me policistozë ka qenë në
mes moshës 3-6o vjetë -gjithsejt 43 raste.Te çdo rast me policistozë
kemi bërë evaulimin e rasteve me egzaminime laboratorike,me
ultrazë,me sciuntigrafi dinamike,në rastet me hypertension është (dhe
duhet) konsultuar kardiologu dhe oftalmologu. Këto 61 raste kanë qenë
shkas për skrining familjar të këtyre 61 familje, me ç`rast janë
kontrolluar 37o anëtarë,ku në 281 rast ultrazëri ka qenë pozitiv,ndërsa
në 89 raste përkohësisht negative, në rend të parë te ata që kanë pasur
moshën nën 3o vjetë.
Këto 89 raste janë përcjellur,pasi edhe këto pas një periudhe mund
të rezultojnë pozitiv. Rastet positive me policistozë të veshkëve te
antarët e familjes që iu kanë nënshtruar skriningut familjar me ultrazë
varësisht nga mosha:
MOSHA
21-30
31-40
41-50
51-60
61-70
71-80
SHUMA
NUMRI I TË SËMUARËVE
8
73
81
87
23
9
281
Prej 61 familjeve,një familje ka qenë me 16 antarë,një me 14,dy familje
me 1o antarë,ndërsa mesatarja e familjeve ka qenë me 6 anëtarë. Në
mesin e 61 familjeve ka pasur 6 raste me ICV,ku prej tyre kanë vdekur 3
vetë,kanë mbetur me hemiparezë 3,në hemodializë 4 raste dhe 4 raste
të tjera me infarkt miokardi.
Gjatë egzaminimit anatarëve te familjeve iu kemi parashtruar
edhe pyetje sociologjike,juridike,nga të drejtat e njeriut…
Si pyetja, a do të martohet, numri i fëmijve të preferuar-planifikuar në
familje, apo të ndërpresë dashurinë dhe martesën. Lehtë ka qenë te
rastet e veterinarisë ku vendoset kastracioni i macëve persiane,por te
njeriu kjo nuk është e mundur. Në tre raste me policistozë te cistat mbi
5o mm,nën kontrollin e ultrazërit me chiba gjilperë dhe angiomed kemi
bërë punktimin dhe kemi aplikuar alkool absolut.
Konkludim
Policistoza e veshkëve ose sëmurja e Poterit III ka kakarakter
gjentik,familjar dhe rastet duhen të kërkohen me skrining te ata që kanë
simptomatologji me hypertension ose me infeksione recidivuese urinare.
Skriningu me ultrazë duhet filluar nga mosha 25 vjecare,njëhere në vit
derisa me ultrazë kemi përgjegje pozitive. Çdo rast me policistzozë të
veshkëve pos egzaminimeve laboratorike dhe mikrobiologjike duhet
bërë scintigrafinë dinamike,për të pasur pasqyrë reale se a do të
evauloje gjendja ka insuficienca kronike renale. Është me rëndësi që
ultrazëri të bëhet nga ana e personit që është i edukuar sipas kritereve
të Weilit. Skriningu familjar paraqet metodën signifikante për
detektimin e rasteve me policistozë të veshkëve. Tretmani terapeutik
bëhet sipas algoritmit individual. Caktimi i DNA kishte me qenë ideale
për detektimin e hershëm të sëmurjes të Potterit III/15/. Rritja e numrit
të personave me policistozë sipas progresionit gjeometrik, do të ngritë
numrin e pacientëve me ICV,infarct miokardi dhe insuficience kronike
renale.
Mogucnosti intravesikalne primjene
citostatika kod malignog procesa niskog
grading sa lokalizacijom u mjehuru
Sh.Mehmet
E botuar ne Acta Churugica Iugoslavica, vol.xxxv,sup.1, f.281283,Shkup,1987
Uvod
Zadnjih deset godina u terapiji malignih procesa otvorene
su nove dimenzije u primjeni kemoterapije I poboljsanja
efekta,sto je rezultat boljeg upoznavanja korelacije izmdju
cistostatika I citodijagnostike malignih stanica/ grading/.
Rezultati nakon kemoterapije I prije limfadenctomije po Scineru
kod nesimenomatoznih tumora testis, ohrabruje,ujednom
otvaraju nove segmente ka uspjehu. U primjeni kemoterapije u
korelaciji sa citoloskim gradingom I citoreduktivnom
kirurgijom,nisu iskorisceni sve mogucnosti/ Grgic/.
Visoka incidencija malignih procesa mjehura sluzila kao
povod mnogim onkolozima I urolozima da upotrebe nove vidove
primjene kemoterapije u profilaksi I terapiji, radi povisenja
efikasnosti lijecenja I profilakse.
Materijal I metod rada
U jednogodisnjem materijalu Odjela za urologiju
Medicisnkog centra u Gnjilanu operirano je 7 slucajeva sa
ekspanzivnim procesom mokracnog mjehura I to otvorenom
metodom. Kod jednog bolesnika uradjena je parcijalna
cistectomija sa UCN,kod jednog primenjena citoreuktivna
kirurgija, kod pet slucajeva uradjena je elekrokoagulacija sa
biopsijom.U cetiri slucaja patohistoloski nalaz patologa iz
Skopja glasio carcinoma vesike urinaris, tri slucaja papilloma
grad I-II. Od strane patologa smo insistirali na greding,
ujednom u kojoj fazi se nalaze stanice pri diobi, radi zibora
lijeka..Ovaj momenat bio presuad, da kod tri bolesnika
primenjujemo metodu intravesikalne primjene thyo-+tepa ili
adriamicina. Metod rada se sastajao da 45 mg thyo-tepe ili 4o
mg adriamicina rastvorimo sa 45 ml aqua destilata I putem
nelaton katetara 6 chr nakon aplikacije xy.ocain gel 2%
transuretralno.Lijek stoji u mjehuru 1oo-12o minuta, tako da
bolesnik stalno mijenjao poziciju, radi boljeg kontakta lijeka sa
sluznicom.Nakon dva sata bolesnik mokrio.Prije svake instilacije
lijeka obavezno smo trazili,se,le,leukocitarnu
formula,urea,kreatinin, glikemija,krvna slika,lacij, fosfor. Prvog
mjeseca lijek smo primenjeli jetnom tjedno,kasnije jednom u
mjesecu. Prije svake mjesecne instilacije uradjena je citologija
urina, treceg mjeseca cistoskopija.
ANALIZA REZULTATA
Rad ima cilj da prikaze novi vid terapije I profilakse
papilomatoze mokracnog mjehura niskog stanicnog
gradninga.Nakon primjene metode koja trazi visoki stupanj
discipliniranosti od strane bolesnika, diskretnosti od strane
lijecnika, I velike odgovornosti od strane patologa, kod dva
bolesnika u togu godinu dana nema recidiva,kod jednog
bolesnika nakon osam mjeseci javlja se recidiv na jednom
mjestu,koji je llijecen TUR-om. Prilikom primjena lijeka veliki
znacaj sem lokalnog statusa u mjehuru, da li smo bijelim krvnim
zrncima, gdje smo konstatirali da ne postoje bitne oscilacije od
normale,sto cini ovu metodu prakticnom, jednostavnom za
primjenu. Kod jednog bolesnika prva tri mjeseca primenjivali
adriamicin amp.zbog teskog obezbedjivanja lijeka presli smo na
terapiju thyotepom.
Veliki znacaj u primjeni lijeka dali smo promjeni pozicije
bolesnika za vrijeme dok se lijek nalazio u mjehuru,radi prisnijeg
kontakta lijeka sa sluznicom. Radi se o malom broju bolesnika
da bi se realno zakljucio o rezultatima uspjeha.Ali multimoadlni
aspect gledanja papilloma od strane urologa,patologa I
onkologa, moze dati zapazene rezultate.
DISKUSIJA
U svijetu ne postoji neki odredjeni sndard o dozi, jer ona se
krece od 3o do 6o mg, niti o vrijemenskoj duljini stanja lijeka u
mjehuru.Radi se o pojedinacnim iskustvima. Rezultati postignuti
u svijetu se zasnivaju takodjer u malom broju ispitanika/
Farow/,jer I papilomatoza mjehura niskog stanicnog grading
ima nisku prevalenciju/ Slowey/.Za efikasnu terapiju bitne su
slijedece karike,koji bi uslovili primjenu tthyotepe ili
adriamycina u profilaksi papiloma mokracnog mjehura.
-tocni informacijski sistemiu o stupnju stanicne
diferencijajcije I stupnju deobe u kome se nalaze stanice, sto je
potrebno dobtiti od strane patologa I citologa/ cold
punch/biopsija daje bolje uvid u realnosti,nego biopsija u toku
resekcije I koagulacije.
-redovitost primjene lijeka/ discipliniranost bolesnika/
-citodijagnostika urina svakog mjeseca radi rane
dijagnostike recidiva,
-cistoskopija treceg mjeseca, sestog, devetog I 12 mjeseca I
po mogucnosti ultrazvuk riel-time sa primjenom transuretrale I
transrektalne sonde,
-duljina primjene lijeka najmanje godinu dana, najdulje
dvije godine,
-stalna kontrola krvne slike, leukocitarne formuule,
hepatograma.
ZAKLJUCAK
Intravesiklana aplikacija lijeka kod papiloma niskog
grading uz primjenu thyotepe ili adriamicina moze se koristiti u
profilaksi I terapiji. Ova metoda primjene lijeka stoji u visokoj
korelaciji sa nalazom patologa,nakon pprimjene biopsije u
prvom redu teknikom hladne biopsije.Prisnost lijeka sa
sluznicom je bitna karika u efikasnosti, a ne dulji period stanja
lijeka u mjehuru. Kod tri nasa slucaja primjene thyotepe nismo
imali odbojnost u primjeni lijeka od strane bolesnika,sto cini ovu
metodu lagodnom, I bez reakcije u psihickoj sferi.
Mjesto urologa u primjeni kontrastnih
metoda u manjim medicinskim centrima
Autor/ Sh.Mehmet,I.Aliu,J.Ismaili
E botuar/ zbornik radova Oktobarski susreti
zdravstvenih radnika 86, 72-75, Zlatibor,
1986.
Kosovsko Pomoravlje sa 2oo tisuca stanovnika prestavlja
zanimljivu regiju skrining analize iz bilo kojeg segmenta zivota,
u prvom redu iz oblasti urologije I nefrologgije, zbog same
hipoteze koja vlada godinama kod stanovnistva o litijazi I
nefropatiji o primjeni tekucine za pice.Podatak da se radi o
preteznom mladom stanovnistvu, da su bolesti locirani u
pojedinim naseljima,kao Smira,Binac, Pasjane,Koretiste,
Desivojce, da bolesti uroloske patologije dobijaju obiteljske
obijelezje, sluzilo kao povod da ovom regionupotrebno je rad
urologa I jedna kontinuirana studija ispitivanja uzrocnika
uroloskih bolesti sa svim elementima multimodalnog
sugeldavanja epidemiologije. Sa tog aspekta gledanja,nase
polaziste je bilo da jedino cinjenicom kada jedna pretraga
postane rutinska ,moguce je otkriti neki uroloski entitet I
pravovrijemeno preduzjeti odgovarajuce mjere tretmana,sto bi
uslovilo efikasno lijecenje. Strah od primjene kontrasta od
strane rendgenologa I od strane drugih lijecnika bio je jos jedan
povod da urolog radi pretrage sa kontrastom.
MATERIJAL I METOD RADA
U jednogodisnjem materijalu kod bolesnika koji su
hospitalizirani pri Odjelu za Urologiju Medicinskog centra u
Gnjilanu zbog prisustva uroloske simptomatologije primenjeno
je urotrast 75% u ispitavnju bolesnika. Predhodno uradjena
priprema bolesnika po klasicnoj semi uz dodavanje u aktu
priprema 4oo mg tablete cimetidine I 4o mg urbasona im sat
prije aplikacije kontrasta, kao prevencija nus efekata
kontrasta.Za neuspjesnu urografiju smo smatrali svaku gdje nije
prikazan kompletni kanalni sustav,I kada descedentna
cistografija nije uspjela.Kod bolesnika sa laboratorisjkim
parametrima povisenog kreatinina ili pozitivnim nalazom u
sediment urina u smislu albuminurije,kod starijih osoba
primenjivali smo infuzionu urografiju sa normalnim ili prozenim
vrrijemenom radi boljeg informacijskog rendegenoloskog
sistema.Kod bolesnika sa predhodnom kirurrskom intervencijom
u bubregu ili ureteru radili smo infuzionu urografiju sa duplim
kontrastom.Kod bolesnika kod kojih je prisutna hematurija
uslijed trauma radili smo urografiju bez predhodne laboratorije
uz primjenu duple doze kontrasta.Kod neurogenih entiteta
period cekanja za urografiju bio najdulje 72 sati, sto je
omogucilo brzu dijagnostiku I skracenje vrijemena
hospitalizacije.Kod renalne kolike cekali smo 72 sati stisavanja
bolova nakon primjene kontinuirane spazmolize.Kod bolesnika
koji su spontano eliminirali konkrement/47/ uradili smo
urografiju I ultrazvuk radi komparacije lo dana nakon
eliminacije.
Podrucje koje treba rutinirati je deferentografija uz
predhodnu biopsiju testis/ u toku godinu dana bilo je 354
slucajeva steriliteta sa azospermijom ili
oligoasthenospermijom/.Prepariranje ductusa radili smo u
Sali,kasnije pod rendgenom smo aplicirali kroz duktuse contrast
I uradili prvu snimku za vrijeme aplikacije, drugu nakon
aplikacije/3/.
Kod 15 bolesnika smo radili urografiju kod podataka da su
osetljivi na contrast, ali uz prevenciju sa cimetidininom I
urbasonom I nismo imali nus efekata bitnog znacaja kji
ugrozavaju direktno zivot bolesnika.Uz nemogucnosti da se radi
perfuziona scintigrafija sa primjenom furosemide u dva navrata
smo radili minutnu urografiju, I kod jedne bolesnice sumnjali da
se radi o renovaskuyularnoj hipertenziji uslijed stenoze renalne
arterije, sto je kasnije utvrdjeno angiografijom I reninima u
Zagrebu. Ascedentna cistografija sa mikcionom u dosadasnjem
radu nisu primjennjeni, zbog straha od zracenja, I uroloskog
zahteva sa primjenom nelaton katetera.U 66 slucajeva primjene
ove metode od strane urologa dobili smo izvanredne infomacije
u prvom redu u grupi bolesnika sa cestim recidivirujucim
infekcijama.
ANALIZA REZULTATA
Ispitivana skupina se karekterizirala uzrastom do 81
godine,sto ide u prilogu obuhvacenosti svih narastaja.Najveci
broj ispitanika bio uzrasta 51-6o godina,184. U ispitivanoj
skupini zastupljenost muskaraca je tri puta veci,nego kod
zenske populacije. Analiza pokazala da zastupljenost uroloske
patologije do pete decenije medju polovima je podjednaka, ali
nakon pete decenije uslijed benigne hiperplazije prostate
dominira muska populacija ispitanika.poseban problem
uroloskog razmatranja predstavljali 25 slucaja ispitanika
uzrasta 11-31 godine nakon kiruske intervencije
apendektomije, I renalne kolike sa desne strane u
postoperativnom toku. Kod tri bolesnika radilo se konkrementu
u pelvicnom dijelu uretera, u 22 slucaja nismo nasli substrat o
evidentnoj litijazi, I nakon konsultacije sa ginekologom tretirali
kao microlithiasis. Kod 47 slucajeva koji na prvoj urografiji I
nativnoj snimci nemaju znakove o litijazi nakom primjene
kontinuirane spazmolize I reducto spetzial drageje doslo do
eliminacije konkrementa, ponovili urografiju desetog dana u
dva snimka.Kod 218 slucajeva primjene kontrasta nismo nasli
definirani uroloski rendgenoloski entitet, otpusna dijagnosa bila
uromicrolithiasis, kada postojala renalna kolika.
Litijaza razne lokalizacije bila zastupljena u 149 bolesnika, I
to pretezno kod bolesnika ispod 5o godina.Kod ove grupe
ispitanika u momentu ispitivanja konsekutivna hidrokalikoza ili
hidronefroza bila prisutna kod 15 slucajeva. Ne postojanje
urologa u dosadasnjem radu Medicinskog centra se vidi u
dijagnostici 47 slucajeva afunkcionalnog bubrega,gdje smo
naknadno trazili ultrazvuk I gama kameru sa dekonvulucijom u
Skopju.Radilo se pretezno o mladim osobama uzrasta 21-4o
godina.
Ekspanzivni procesi sa lokalizacijom u bubregu I
mokracnom mjehuru 2o, uz dodatnu kontrolu sa ultrazvukom I
kompjuteriziranom tomografijom/ Skopje, Nis/.Nas stav da
svaku trauma lumbalne regije sa makrohematurijom treba
tretirati sa urgentnom urografijom dalo je dobre rezultate,tako
da smo otkrili tri rupture bubrega, I to 2 slucaja kod djece od 5
godina.
Kod 66 slucajeva ascedentne cistografije sa mikcijom, u
sedam slucajeva smo nasli maligni process, 14 slucajeva vesivca
neurogenes, 6 slucajeva vesiko-uretralnog refluksa do III stupnja
po Campbellu.
DISKUSIJA
Za efikasnu terapiju potrebno je jednu metodu ciniti
rutinskom/ period cekanja za urografiju u kosovskim uvjetima
se krece 3o-9o dana, za cistoskopiju duze, deferentografija se
radi u izuzetnim prilikama/. Skracenje vrijemena za pretragu
smo postigli cinjenicom da urolog je ukljucen u radu,koji je
zahtevao pretragu. Nedostatak segmentalnog rendgenologa kji
se bavi samo uroloskom patologijom ne daje dovoljno
inmformacija rendgenoloskih urologu.
Cistografija,deferentografija,uretrografija,fistulografija iz
nekihnsubjektivnih razloga postaju svakog dana anateme
medju rendgenolozima,time trpi bolesnik koji je u potrazi sa
pravom dijagnozom I lijekom.
Kod bolesnika gdje nativna snimka nema znakova litijaze
moze se uraditi ultrazvuk sa ciljem izbegavanja primjene
kontrasta.U 1o slucajeva bolesnika koji su dosli kod urologa pod
entitetom litijazze od strane ultrazvuka tipa compound,putem
nativne snimke I urografije iskljucili tacnost takve dijagnoze.
Ultrazvuk u prvom redu compound aparatom nije metoda
dijagnostike kamena bubrega,niti uretera zbog lose rezolucije,u
prvom redu kada se radi od strane osobe koja nije educirana na
osnovu medjunardonih kriterija ili kriterija jugosloveske sekcije
za primjenu ultrazvuka u gastrohepatoruologiji/ Osijek,
travanj,1986/.
ZAKLJUCAK
Za etiogenetsko razmatranje uroloske patologije primjena
kontrastnih metoda je rutinska, I takava status treba imati/
zato vrijeme pretrage ne smije biti dugog cekanja/. Osnovno je
u radu skratiti vrijeme cekanja primejene kontrastne metode,
sto uslovljava pravovrijemenost dijagnostike I efikasne terapije.
Period cekanja za primejenu jedne kontrastne metode treba biti
sto krace, kod nas 72 sati. Rad I razmatranje slike mora biti pod
premanentnom kontrolom urologa I rendgenologa kji se
iskljucivo bavi uroloskom patologijom.Za kvalitenu snimku uz
predhodnu pripremu bitno je izabrati tehniku rada primjene
kontrasta,sto ovisi od podataka koje daje urolog na osnovu
anamneze,klinickog nalaza,laboratorije,cistoskopijr/
Primjenom ultrazvuka riel-time u 4o-5o% mogu se smanjiti
broj urografija,u prvom redu kod bolesnikagdje nativna snimka
je bez substrata, I kod mladih osoba. Kod svakog bolesnika sa
bolom na desnoj strain rutinski uraditi nativnu snimku, da ne bi
doslo do tretiranja bolesnika kao appendicitis acuta/ u 16%
slucajeva, Durmashin, Cambpell/.

NE HEL