ΕΤΟΣ: 17ο ‘Εκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
ELLINIZMOSZ
ORSZÁGOS
MAGYARORSZÁGI
ÖNKORMÁNYZATÁNAK
GÖRÖGÖK
KIADVÁNYA
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011
2 0 1 1
750 FT
3€
Καλή χρονιά ...
γεμάτη ελληνική παράδοση για τους μικρούς
μας φίλους...
Τ
α μικρούλικα ελληνόπουλα της
Βουδαπέστης είχαν την ευκαιρία
να αποχαιρετίσουν τον παλιό χρόνο
στο χώρο του σχολείου μας με τραγουδάκια και θεατρικό παιχνίδι και να
απολαύσουν τον ελληνικό μπουφέ που
είχαν προετοιμάσει με τόση φροντίδα
και αγάπη οι γονείς τους που ήρθαν για
να τα καμαρώσουν... και να θαυμάσουν
τις χειροτεχνίες τους... Η Σοφία και η
Χριστίνα, οργανώτριες αυτής της βραδιάς χάρηκαν μαζί με τους μικρούς μας
φίλους...
Συγχρόνως στις 3 Ιανουαρίου, στο χώρο
που έχει ευγενικά παραχωρήσει η κ.Κο-
ράνη Ελένη και η αυτοδιοίκηση Ελλήνων του 5ου διαμερίσματος, έκοψαν τις
πρωτοχρονιάτικες πιτούλες που τους
είχαν ετοιμάσει η Σοφία και η Χριστίνα,
για να αναβιώσουν το έθιμο της Βασιλόπιτας και να αναδείξουν τον τυχερό
της νέας χρονιάς που κέρδισε το φλουρί
στο κομμάτι του...
Ανήμερα των Θεοφανίων, μέρα λαμπρή
και γιορτή σημαντική για ένα λαό που
είναι κλεισμένος μέσα στη θάλασσα,
για μια Ελλάδα που είναι θάλασσα , οι
μικροί μας φίλοι παρακολούθησαν από
το πλοιάριο που είχε ναυλώσει η Αυτοδιοίκηση Βουδαπέστης, τον αγιασμό
των υδάτων από τον ιερέα κ.Κάλοτα,
ενώ το απόγευμα στην εορταστική
εκδήλωση στο ξενοδοχείο ‚Ακτορ, όλοι
απόλαυσαν τα κάλαντα των Φώτων
που έψαλε ο μαθητής του 12τάξιου Σχολείου Ελληνικών Ευάγγελος Νάγκυ με
καθαρή μελωδική φωνή και μας γύρισε
όλους πίσω στα παιδικά μας χρόνια, σε
αναμνήσεις...
Υγεία, αγάπη, χαρά ... και πολλή
Ελλάδα κλεισμένη στην καρδιά το
2011
Θεοδοσία Χατζηευγενάκη
εκπαιδευτικός
ΙΑνΟυΑρΙΟς 2011 • EΤΟς: 17°
Έθιμα / Szokások
Η
Η βασιλόπιτα
πίτα, που φτιάχνουμε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς και
κόβεται παρουσία όλων των μελών της οικογένειας, ή και
άλλων συγγενών και φίλων, έχει τις ρίζες της στα αρχαία ελληνορωμαϊκά έθιμα. Στα Κρόνια -εορτή του θεού Κ(Χ)
ρόνου, που λατρευόταν στην Ελλάδα- και στα
Σατουρνάλια (saturnalia) της Ρώμης έφτιαχναν
γλυκά και πίτες, μέσα στα οποία έβαζαν νομίσματα
και σε όποιον τύχαινε το κομμάτι ήταν ο τυχερός
της παρέας.
Η ορθόδοξη παράδοση συνέδεσε το έθιμο με τη
βασιλόπιτα και την ιστορία του Άγιου Βασιλείου,
ο οποίος για να προστατεύσει την περιφέρειά του,
την Καισάρεια της Καππαδοκίας, από επιδρομή
αλλοφύλων, έκανε έρανο και μάζεψε χρυσά νομίσματα και άλλα
τιμαλφή για να τα δώσει στους εχθρούς, ώστε να τους δελεάσει
και να μη λεηλατήσουν την περιοχή του. Ο εχθρός, όμως, τελικά
δεν κατόρθωσε να εισβάλει στην Καισάρεια και τα τιμαλφή έμειναν.
Τότε, ο Μέγας Βασίλειος είπε να φτιάξουν μικρές πίτες - ψωμάκια,
μέσα στις οποίες έβαζαν και ένα χρυσό νόμισμα, ή κάτι άλλο από
όλα τα πολύτιμα πράγματα, που είχαν συγκεντρωθεί. Οι πίτες αυτές
μοιράστηκαν σε όλους και ο καθένας κρατούσε ό,τι του τύχαινε.
Ε
Το ρόδι
δώ και χιλιάδες χρόνια το ρόδι θεωρείται, από διάφορους λαούς
και πολιτισμούς, σύμβολο γονιμότητας, αφθονίας και καλοτυχίας.
Οι αρχαίοι Έλληνες πριν κατοικήσουν σε ένα νέο σπίτι έσπαγαν στο
Vasilopita
A
pita gyökerei, melyet szilveszterkor készítenek, és a család minden tagjának, vagy más rokonoknak és barátoknak a jelenlétében vágnak fel, az ókori görög-római szokásokig nyúlnak vissza. A Chronia – Chronos isten
ünnepén, akit Görögországban imádtak – és
a római Saturnalia ünnepen süteményeket és
pitákat sütöttek, amelyekbe érméket helyeztek, és akinek az érmés szelet jutott, az volt a
szerencsés a társaságban.
Az orthodox hagyomány összekötötte a
szokást a vasilopitával és Szent Vasilis történetével aki, hogy megvédje területét, a
kappadókiai Kaisareát idegen törzsek betörése ellen, gyűjtést szervezett, aranyérméket és más kincseket
gyűjtött össze, hogy az ellenségnek átadja, azért, hogy magához édesgesse őket, és ne fosszák ki a városát. Az ellenség
azonban nem mert betörni Kaisareába, és így a kincsek megmaradtak. Akkor, a Nagy Vasilios azt mondta, hogy süssenek
kis pitakenyereket, amelyekbe beletettek egy aranyérmét is
vagy valamit az összegyűjtött értékes kincsekből. A pitákat
szétosztották, és mindenki azt tartotta meg, ami neki jutott.
K
A gránátalma
ülönböző népek és kultúrák a gránátalmát évezredek óta a termékenység, a bőség és a jólét szimbólumának tekintik. Az ókori görö-
gök mielőtt beköltöztek volna egy új házba, széttörtek a küszöbén egy
κατώφλι του ένα ρόδι, πράγμα που κάνουμε ακόμα
gránátalmát, amely szokást a mai napig megőriztünk.
και στις μέρες μας.
A gránátalma feltörésére alapvetően minden újévkor
Το σπάσιμο του ροδιού όμως λαμβάνει χώρα κατά
kerül sor, és a sok magja miatt a javak megsokszoro-
βάση, κάθε Πρωτοχρονιά και λόγω των πολλών
zásának kívánságára utal. Görögország bizonyos terü-
σπόρων του παραπέμπει στην ευχή για πολλαπλα-
letein rögtön az évváltás bekövetkezte után törik fel a
σιασμό των αγαθών. Σε κάποιες περιοχές της Ελλά-
gránátalmát. Mindnyájan kimennek a házból még az
δας σπάνε το ρόδι αμέσως μετά την αλλαγή του
óévben, eloltva minden fényt. Mihelyt beköszönt az
χρόνου. Βγαίνουν όλοι έξω από το σπίτι πριν αλλά-
újév, a jókívánságok elhangzása után a házigazda vagy
ξει ο χρόνος, κλείνοντας όλα τα φώτα. Μόλις μπει το
a család valamely másik tagja, akit szerencsésnek tarta-
νέο έτος και αφού ανταλλάξουν ευχές, ο νοικοκύρης
nak, széttör egy gránátalmát a ház küszöbén, és utána
ή κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας που θεωρείται
mind bemennek, ügyelve rá, hogy jobb lábbal lépjenek
τυχερό, σπάει ένα ρόδι στο κατώφλι του σπιτιού και μετά μπαίνουν
be a házba.
όλοι μέσα με το δεξί πόδι πρώτο.
Más területeken a gránátalma feltörése vagy újév hajnalán történik, vagy
Σε κάποιες άλλες περιοχές το σπάσιμο του ροδιού γίνεται είτε τα ξημε-
rögtön a szent liturgia után még aznap. Azokon a területeken, ahol a litur-
ρώματα της Πρωτοχρονιάς είτε αμέσως μετά την Θεία Λειτουργία την
gia után törik fel a gránátalmát, magukkal viszik azt a templomba, hogy a
ίδια ημέρα. Στις περιοχές που σπάνε το ρόδι μετά την Θεία Λειτουργία,
pap megáldja.
το έχουν πάρει μαζί τους στην εκκλησία για να ευλογηθεί.
Ebből a gránátalma feltörésének szokásából származik a népies mondás:
Από το έθιμο του σπασίματος του ροδιού πηγάζει η λαϊκή έκφραση:
„Feltörte a gránátalmát” amely sikeres kezdetet jelent. Érdemes megje-
«Έσπασε το ρόδι» που σημαίνει ότι έκανε καλό ξεκίνημα. Αξίζει να
gyeznünk, hogy hazánk sok területén a gránátalmát, melyet újévkor törnek
αναφέρουμε ότι σε πολλές περιοχές της πατρίδας μας, το ρόδι που
fel, a ház szentképei között tartják a kereszt napjától, szeptember 14-étől
σπάζεται την Πρωτοχρονιά, έχει φυλαχτεί στα εικονίσματα του σπι-
fogva.
τιού από την ημέρα του Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου.
(Διασκευή:B.Αυγουροπούλου-Fordítás:Vengrinyák Edit)
3
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Οι γιορτές μας
Μήνυμα Κ.Παπούλια στους Ελληνες της Διασποράς
„Ο ελληνισμός της διασποράς είναι δύναμη για την πατρίδα μας εκτός συνόρων,
μας εμπνέει αισιοδοξία, μας διδάσκει δημιουργικότητα”, υπογραμμίζει ο πρόεδρος
της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας σε μήνυμά του προς τους Ελληνες του
εξωτερικού με την ευκαιρία των εορτών.
„Η οικονομική κρίση αποτελεί μεγάλη δοκιμασία για την ελληνική κοινωνία, που
έχει αποδείξει ιστορικά την αντοχή και την επιμονή της”, σημειώνει ο κ. Παπούλιας, προσθέτοντας πως η δύσκολη αυτή συγκυρία επιβάλλει σε όλους τους Έλληνες, τόσο του μητροπολιτικού κέντρου, όσο και του εξωτερικού, να ενισχύσουμε
ακόμα περισσότερο τους δεσμούς που μας ενώνουν.
Οπως τονίζει ο κ. Παπούλιας, „οι προσωπικές ιστορίες των απόδημων Ελλήνων
αποτελούν παραδείγματα επιτυχούς πορείας μέσα από αντιξοότητες και συνεπώς
σημείο αναφοράς για τον ελληνικό λαό που υποφέρει σήμερα από ανασφάλεια”.
Στις 21 Φεβρουαρίου 2011 η κοπή
της εικονικής βασιλόπιτας
Τ
ους απανταχού Έλληνες και φιλέλληνες φιλοδοξεί
να ενώσει για άλλη μια χρονιά η εικονική βασιλόπιτα
(e-βασιλόπιτα), που «κόβει», κάθε χρόνο, από το 2003, η
εταιρία «Διακτινισμός», σε συνεργασία με το Συμβούλιο
Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ). Η φετινή «κοπή» θα γίνει
στις 21 Φεβρουαρίου 2011, ανήμερα της «Παγκόσμιας
Ημέρας Μητρικής Γλώσσας», στις 11:00 π.μ. (ώρα Ελλάδας).
Στην ξεχωριστή αυτή ... virtual κοπή, μπορεί να λείπει η
γεύση ενός πραγματικού κομματιού βασιλόπιτας και η
επαφή πρόσωπο με πρόσωπο, αλλά θα είναι έντονος
ο συμβολισμός των αξιών και των ιδεών, που προωθεί
αυτή η κίνηση, που είναι η αγάπη, η ομόνοια, η ισότητα,
4
η φιλοξενία, ο σεβασμός, η επικοινωνία, η δικαιοσύνη
και η ενότητα.
Στην e-βασιλόπιτα θα υπάρχουν και φέτος τα εξής εννιά
φλουριά: το φλουρί των φιλελλήνων, του απόδημου
ελληνισμού της Αυστραλίας, της Αμερικής, της Ασίας,
της Αφρικής, της Ευρώπης, της Κύπρου και της Ελλάδας.
Οι διοργανωτές καλούν τους απανταχού Έλληνες και
φιλέλληνες να κάνουν την εγγραφή τους online, στην
ιστοσελίδα http://www.vasilopita.gr ή μέσω facebook,
προκειμένου να συμμετάσχουν στη διαφορετική
αυτή κοπή βασιλόπιτας.Για τους μικρούς φίλους της
e-βασιλόπιτας, φέτος επιφυλάσσεται μια έκπληξη: οι
λαϊκές μας παραδόσεις με τους καλικάντζαρους, που
εμφανίζονται μεταξύ Χριστουγέννων και Φώτων, αναβιώνουν σε εικονική μορφή στην e-βασιλόπιτα και τα παιδιά καλούνται να παρακολουθήσουν το δρώμενο αυτό
για να προστατεύσουν την τύχη τους για το φλουρί!
ΙΑνΟυΑρΙΟς 2011 • EΤΟς: 17°
Οι γιορτές μας
Εορταστική εκδήλωση
Σ
τις 6 Ιανουαρίου 2011 στο ξενοδοχείο
Actor Βουδαπέστης με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελλήνων
Ουγγαρίας πραγματοποιήθηκε εορταστική εκδήλωση στην οποία έλαβαν μέρος
πολλοί νεοεκλεγμένοι αντιπρόσωποι των
ελληνικών τοπικών αυτοδιοικήσεων, με
σκοπό να μιλήσουν για τα κοινά μας προβλήματα που απασχολούν τον Ελληνισμό
της Ουγγαρίας, και να καθορίσουν τα νέα
τους καθήκοντα. Στην εκδήλωση συμμετείχαν ο κ. Ιωάννης Σταματέκος, ο Πρόξενος,
και ο Συνταγματάρχης Αλέξανδρος Δεσύπρης, Στρατιωτικός Ακόλουθος της Ελληνικής Πρεσβείας.
Τους παραβρισκόμενους χαιρέτησαν οι σ.
Λαοκράτης Κοράνης, και Λευτέρης Κανάκης.
Μετά επακολούθησε ένα σύντομο καλλιτεχνικό πρόγραμμα, που μας παρουσίασαν
οι μαθητές του 12τάξιου Συμπληρωματικού Σχολείου Ελληνικών, η χορωδία Καρυάτιδες και το χορευτικό συγκρότημα Ποντίων της Θεσσαλονίκης. Το πρόγραμμα συνεχίστηκε με χορούς και τραγούδια συνοδευόμενα από την ορχήστρα του δημοφιλή μουσικοτραγουδιστή Γιώργου Κολλάτου. Συνάμα
καταναλώθηκαν και τα νόστιμα ελληνικά φαγητά που πρόσφερε στους συμμετέχοντες ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου σ. Γιώργος
Κουκουμτζής.
Με τη λήξη της εκδήλωσης, όλοι μας ευχηθήκαμε ο νέος χρόνος 2011 να είναι χαρούμενος, ευτυχισμένος και δημιουργικός για
όλους τους Έλληνες της Ουγγαρίας και όλου του κόσμου.
Θανάσης Ζιανός
5
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Οι γιορτές μας
«Διονύσια» στην Kőbánya
Σ
τις 19 του περασμένου Νοέμβρη
διοργανώθηκε άρτια από την νεοεκλεγμένη Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του
10ου Διαμερίσματος Βουδαπέστης μια
ενθουσιώδης και εύθυμη εκδήλωση με
θέμα το κρασί και αναφορά στη μυθολογία και συγκεκριμένα στον Διόνυσο
(θεό του κρασιού).
Η αίθουσα πολιτισμού ήταν κατάμεστη απ’ τους συμπατριώτες μας και
Ούγγρους φίλους απ’ τη λέσχη συνταξιούχων της Kőbánya, οι οποίοι έδωσαν ένα καλλιτεχνικό πρόγραμμα από
ουγγρικά λαϊκά τραγούδια και οπερέτες. Στην εκδήλωση παραβρέθηκε και
ο εκπρόσωπος του 10ου Διαμερίσματος, Varga István, ο οποίος απεύθυνε
σύντομο χαιρετισμό.
Την συγκέντρωση άνοιξε με σύντομο
χαιρετισμό η αντιπρόεδρος της αυτοδιοίκησης, Δωροθέα Έντρες (εγγονή της Κατίνας και του Κώστα Αγγελόπουλου).
Ομιλία με θέμα “Διόνυσος, ο θεός του κρασιού” έκανε το μέλος της αυτοδιοίκησης Zsuzsanna Lipták (εγγονή του
Θ. Μαβίνη). Ομιλία για τα ουγγρικά κρασιά έκανε και ο
φίλος μας (τακτικός επισκέπτης της λέσχης μας), Búza
Gyula.
Η μέρα αυτή συνέπεσε με την ονομαστική γιορτή της
Ελισάβετ και στις παραβρισκόμενες Ελισάβετ προσφέρθηκαν λουλούδια, ενώ ο μαθητής Takács Levente προς
τιμή τους απήγγειλε ένα ωραίο ποίημα.
Οι παριστάμενοι γεύτηκαν τα ελληνικά κρασιά Μαυροδάφνη, Άμπελος και άλλα, καθώς επίσης και τους μεζέδες με το εξαιρετικό τυρί φέτα και τις νόστιμες ελιές που
ήταν με γούστο σερβιρισμένα στα τραπέζια.
Οι παραβρισκόμενοι Ούγγροι και συμπατριώτες μας
έμειναν κατευχαριστημένοι για την άρτια διοργάνωση
της εκδήλωσης αυτής.
Παρόμοια εκδήλωση διοργανώθηκε και στις 5 Δεκέμβρη με την ευκαιρία της γιορτής του Αγ. Νικόλαου (Mikulás).
Και σ’ αυτήν την εκδήλωση πήρε μέρος πολύς κόσμος με
πρωταγωνιστές φυσικά τα παιδιά (ουγγράκια και ελληνόπουλα) που παρουσιάσανε πρόγραμμα με ποιήματα
και τραγούδια ενώ ο μεταμφιεσμένος Mikulás μίλησε
στα παιδιά και τους μοίρασε δώρα. Οι αδελφοί Farkas
με συνοδεία βιολιού και κιθάρας τραγούδησαν σατιρικά
τραγούδια για τα παιδιά.
Σε συνέχεια έγινε γλέντι με το μουσικό σύνολο του Γιώργου Κολλάτου (Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης) και με τη
συμμετοχή ενός μουσικού φίλου του από την Ελλάδα.
Για την διοργάνωση και αυτής της εκδήλωσης αξίζουν
συγχαρητήρια στην Αυτοδιοίκηση.
Δωροθέα Εντρες, αντιπρόεδρος 10ου διαμερίσματος
6
Γ.Κ.
ΙΑνΟυΑρΙΟς 2011 • EΤΟς: 17°
Τα νέα μας / Híreink
Területi kisebbségi önkormányzati választások eredményei
Budapest főváros
A szállítóborítékokban lévő
szavazólapok száma
Az elektori jegyzékben lévő
elektorok száma
Szavazóként megjelent elektorok
száma
84
79
Eltérés a szavazóként megjelentek
számától
Érvénytelen szavazólapok száma
Érvényes szavazólapok száma
-1
1
77
Lista neve
Szavazat
(többlet:+/hiány:-)
78
Sorszám
Mandátum
1.
SYLLOGOS
38
3
2.
GIE
39
4
GIE lista mandátumot szerzett jelöltjei
SYLLOGOS lista mandátumot szerzett jelöltjei
Sorszám
Képviselő neve
Sorszám
Képviselő neve
1.
Kanaki Lefter
1.
Bozonasz Irini
2.
Thomou Anna
2.
Gabranis Georgios
3.
Nikolaidisz Nicolaus
3.
Stefanidu Janula
4.
Dr. Szabó Kálmánné
Országos kisebbségi önkormányzati választások eredményei
A szállítóborítékokban lévő
szavazólapok száma
Az elektori jegyzékben lévő
elektorok száma
Szavazóként megjelent elektorok
száma
148
142
Eltérés a szavazóként megjelentek
számától
Érvénytelen szavazólapok száma
Érvényes szavazólapok száma
1
6
137
Lista neve
Szavazat
(többlet:+/hiány:-)
143
Sorszám
Mandátum
1.
SYLLOGOS
71
11
2.
GIE
66
10
GIE lista mandátumot szerzett jelöltjei
SYLLOGOS lista mandátumot szerzett jelöltjei
Sorszám
Képviselő neve
Sorszám
Képviselő neve
1.
Koranisz Laokratisz
1.
Dzindzisz Jorgosz
2.
Kanaki Lefter
2.
Miliosz Nikolett
3.
Sianos Tamás
3.
Cafaridu Polixeni
4.
Kanaki Eleni
4.
Ondok Lászlóné
5.
Kollátosz Jorgosz
5.
Németh Barbara Erzsébet
6.
Bekiarisz Dimitrisz
6.
Mandzurakisz Szarandisz
7.
Nikolaidisz Nikolaus
7.
Kaparelisz Szpirosz
8.
Kukundzsisz Natasa
8.
Kalota Ágnes Mária
9.
Dr. Szalimka Nafszika
9.
Bozonasz Irini
10.
Szopkóné Papakosztandisz Eleni
10.
Mokalisz Maria Vasziliki
11.
Atanasziu Alexisz
7
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Τα νέα μας / Híreink
Ανακοινώσεις
Προς όλους τους ενδιαφερόμενους
Αξιότιμοι Πρόεδροι και Εκπρόσωποι
1. Βάσει της επιτροπής του εκλογικού σώματος της ουγγρικής
κυβέρνησης, η απονομή επίσημων πιστοποιητικών των νεοεκλεγμένων αντιπροσώπων της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
έλαβε χώρα στις 20 Ιανουαρίου 2011 και ώρα 14.00 στο κυβερνητικό κτήριο Ντούνα Παλότα.
Το νεοεκλεγμένο σώμα θα συνεδριάσει στις 3 Φεβρουαρίου και
ώρα 10.00πμ στα γραφεία της οδού Vécsey για την εκλογή του
νέου Προέδρου της επόμενης τετραετίας 2011-2015.
Η διαδικασία θα είναι ανοιχτή για όποιον ενδιαφέρεται να την
παρακολουθήσει.
2. .Δωρεάν νομικές συμβουλές απ΄τον δικηγόρο Δημήτρη Τοπουζίδη στα γραφεία της Αυτοδιοίκησης την πρώτη Δευτέρα κάθε
μήνα μεταξύ 5-6μμ.
Topuzidisz Dimitrisz ügyvéd úr fogadó órája az Országos
Önkormányzat keretein belül, a Vécsey utca 5. szám alatt: minden
hónap első hétfőjén délután 5 és 6 között.
Üzenetet a Titkárságon Vengrinyák Editnél lehet hagyni (telefon:
302-72-75) esetleges egyéni időpont egyeztetése végett.
Mobil elérhetőség/τηλέφωνα: 0036-30-941-80-03, 0036-20-97286-89
Σας ενημερώνουμε ότι η εφημερίδα μας
εκδίδεται σε μηνιαία βάση.Στόχος μας
είναι να προβάλλονται όλες οι Αυτοδιοικήσεις, Σύλλογοι και Οργανώσεις
Ελλήνων της Ουγγαρίας.Για την επίτευξη αυτού του σκοπού παρακαλείστε να στέλνετε τα άρθρα και τις ανακοινώσεις σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση της εφημερίδας: ellinismos@
hotmail.com .
Είμαστε πρόθυμοι για μια στενή συνεργασία μαζί σας!
– Στείλτε μας τα σχόλια, τις παρατηρήσεις ή τις προτάσεις σας.
– Ενημερώστε μας για τις δραστηριότητες του Οργανισμού ή της Αυτοδιοίκησής σας,ή της επιχείρησής σας (Ανακοίνωση, Δελτίο Τύπου ή Πρόσκληση, κλπ )
– Η Συντακτική Επιτροπή παρακαλεί
τους ανταποκριτές και τους αρθρογρά-
Επανόρθωση
φους της εφημερίδας μας να αποστέλ-
Στην εφημερίδα μας «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ» του Δεκέμβρη 2010 δημοσιεύτηκε
το γράμμα ενός αναγνώστη, ονόματι Ι.Α.Παππάς, ο οποίος αναφέρει
ότι η κατοχή τελείωσε την άνοιξη του 1945 όταν παραδόθηκαν οι Γερμανοί που κατείχαν τη μισή Κρήτη, και κάμποσα νησιά. Αυτή η επισήμανσή του δεν είναι ακριβής. Πρώτον: οι Γερμανοί και Ιταλοί φασίστες
παρέμειναν μόνο στα Χανιά της Κρήτης και στο Ακρωτήρι, σύνολο 9500
Γερμανοί και 4000 Ιταλοί φασίστες, και στο νησί της Μήλου 700 Γερμανοί και 50 Ιταλοί, οι οποίοι ήταν περιχαρακωμένοι χωρίς να μπορούν
πλέον να προβούν σε στρατιωτικές ενέργειες. Γι’ αυτό και οι αντάρτες
είχαν συνάψει σιωπηλή ανακωχή για ν’ αποτραπούν κι άλλες θυσίες
αίματος. Σ’ αυτό συμφώνησαν και οι Άγγλοι. Επομένως δεν κατείχαν
ούτε τη μισή Κρήτη, ούτε κάμποσα νησιά, όπως αναφέρει ο κ. Παππάς.
Παραδόθηκαν πράγματι το Μάη του 1945 όταν πια η Γερμανία συνθηκολόγησε.
Τα τελευταία τμήματα των κατοχικών δυνάμεων αποχώρησαν στις 4
Νοέμβρη 1944, όμως επίσημα το τέλος της Κατοχής θεωρείται η 12
Οκτώβρη 1944 όταν απελευθερώθηκε η πρωτεύουσα Αθήνα. Όπως και
ημέρα που κατέλαβαν οι Γερμανοί την Αθήνα στις 27 Απριλίου 1941
θεωρείται επίσημα η έναρξη της Κατοχής. Αυτή είναι η αλήθεια.
Όταν κάνουμε αναφορά σε ιστορικά γεγονότα, θα πρέπει να στηριζόμαστε σε τεκμηριωμένα στοιχεία, ώστε να μην γίνεται καμιά παραχάραξη της ιστορίας.
Παρακαλώ την Συντακτική Επιτροπή να δημοσιεύσει το γράμμα μου.
Θανάσης Ζιανός
8
Αυτοδιοικήσεων και Οργανώσεων
λουν τα άρθρα και τις ανταποκρίσεις
τους στο όνομα της Βούλας Αυγουροπούλου.
Επίσης σας ενημερώνουμε ότι η ύλη
της εφημερίδας κλείνει στις 10 του
μηνός.
Όλα τα άρθρα που δημοσιεύονται
εκφράζουν την άποψη του συγγραφέα.Ο κάθε αρθρογράφος είναι υπεύθυνος για το περιέχομενο του γραπτού
που δημοσιεύει. Η Σύνταξή μας έχει
όμως το δικαίωμα να κάνει διορθώσεις
ορθογραφίας,ύφους και σύνταξης.
Η Συντακτική Επιτροπή της εφημερίδας ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Minden az újságunkban megjelenő vélemény kizárólag a cikkek íróinak nézetét fejzi ki. Minden cikkíró maga felelős
a megjelent cikk tartalmáért. Szerkesztőségünknek azonban joga van helyesírási
és mondattani javításokat végezni.
Az ELLINIZMOSZ Szerkesztőbizottsága
ΙΑνΟυΑρΙΟς 2011 • EΤΟς: 17°
Οι ριζες μας
Οι βετεράνοι μας
Νίκος Γαλάνης
Σ
’ αυτό το φύλλο σας παρουσιάζουμε τον συμπατριώτη μας Νίκο Γαλάνη, αγωνιστή της ΕΑ και του ΔΣΕ ,
κάτοικο του χωριού Μπελογιάννης.
Αφορμή για την περιγραφή της ζωής του ήταν η ανάγνωση του βιβλίου του που εκδόθηκε το 2009 με τίτλο:
Του Θανάση Ζιανού
«Μνήμες, εμπειρίες, βιώματα και γεγο-
Συναντηθήκαμε με τον σύντροφο Νίκο
μετά αρχηγός του αρχηγείου Βοΐου – Γράμ-
νότα που έζησα εγώ και η οικογένειά μου».
στη Βουδαπέστη, και μπήκαμε αμέσως στο
μου των δυνάμεων του ΔΣΕ. Ο αδελφός
Παρότι γνώριζα αρκετά για τη ζωή και τη
θέμα:
μου Γιώργος, λοχαγός του ΔΣΕ και άλλοι.
δράση του φίλου μου Νίκου, ωστόσο όταν
– Σύντροφε Νίκο, θα ήθελα να περά-
Την περίοδο της κατοχής και αργότερα
διάβασα τα γραπτά του, είδα πολλά νέα
σουμε αμέσως στην ουσία της συνάντη-
στον εμφύλιο, το χωριό ήταν καλά οργα-
γεγονότα και στοιχεία για τους αγώνες του
σής μας και να μας αφηγηθείς εν συντο-
νωμένο και πρόσφερε τεράστιες υπηρεσίες.
ίδιου και της οικογένειας των Γαλανέων,
μία την σταδιοδρομία της ζωής σου.
Γι’ αυτό και οι θυσίες του ήταν πολλές. Το
τις θυσίες που προσέφεραν για την λευ-
– Εσύ σ. Θανάση λίγο-πολύ γνωρίζεις τους
1944 τον Ιούλη οι Γερμανοί για να μας εκδι-
τεριά και την προκοπή της πατρίδας μας,
δικούς μου αγώνες, γνωριζόμαστε πάνω
κηθούν, το κάψανε. Το χωριό μας ήταν η
έτσι αποφάσισα να γράψω λίγα για τη ζωή
από 61 χρόνια, μαζί νοσηλευόμασταν το
φωλιά και το σταυροδρόμι όλων των τμη-
και τη δράση του.
1949 στην οφθαλμολογική κλινική της
μάτων του ΕΛΑΣ και αργότερα του ΔΣΕ
Βουδαπέστης, στο ίδιο κολέγιο κατοικού-
που δρούσαν στην περιοχή μας. Δεν υπάρ-
σαμε, ένα διάστημα στο ίδιο εργοστάσιο
χει αντάρτης που πολέμησε στο Γράμμο
δουλεύαμε. Φυσικά αυτά που θα σάς διη-
που να μην πέρασε από κει. Τα συνεργεία
γηθώ δεν είναι για μας, αλλά για τις νεό-
που λειτουργούσαν, μέρα-νύχτα δούλευαν
τερες γενιές.
για τις ανάγκες των ΕΛΑΣ-ιτών μαχητών
Ονομάζομαι Νικόλαος Γαλάνης του Αθανα-
και του ΔΣΕ.
σίου και της Ευδοξίας. Γεννήθηκα το 1929
– Αυτό το γνώρισα κι εγώ ο ίδιος, το
στις 24 Μαρτίου στο χωριό Επταχώρι –
1946 ακόμη το Νοέμβριο, 2-3 μέρες μεί-
Καστοριάς. Στο χωριό μου τέλειωσα το
ναμε στο χωριό σας. Το 1947 τον Μάιο
Δημοτικό Σχολείο το 1941. Ήμασταν πολυ-
επίσης το συγκρότημα έμεινε δυο βρα-
μελής οικογένεια, 9 αδέλφια, πέντε αγόρια
διές, εκεί υπήρχε ακόμη και φωτογρά-
και τέσσερα κορίτσια, εγώ ήμουν στην ηλι-
φος. Τότε έβγαλα κι εγώ μια φωτογρα-
κία ο πέμπτος κατά σειρά. Οι γονείς μου
φία, η μοναδική που έχω βγει στα τρία
και στη συνέχεια κι εμείς τα παιδιά, δου-
χρόνια που υπηρετούσα στο ΔΣΕ.. Εσύ
λεύαμε σκληρά για την επιβίωση της οικο-
προσωπικά πώς οργανώθηκες και συν-
γένειας μας.
δέθηκες μ’ αυτούς τους αγώνες;
Στην περίοδο της κατοχής της πατρίδας
– Εγώ, όπως και άλλοι νέοι της ηλικίας
Όπως τονίσαμε και άλλες φορές πιστεύ-
μας από τους Ιταλο-Γερμανούς και Βούλγα-
ουμε πως οι διηγήσεις, οι αφηγήσεις
ρους φασίστες, η οικογένειά μας πήρε δρα-
παλαίμαχων αγωνιστών της Ε.Α. και του
στήριο μέρος και αγωνίστηκε εναντίον των
ΔΣΕ, είναι παρακαταθήκη για τις νεότερες
κατακτητών από τις γραμμές του ΕΑΜ,
γενιές, οι οποίες θα γνωρίσουν καλύτερα
του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ και του ΚΚΕ. Ο μεγα-
τις θυσίες και τους αγώνες των γονιών
λύτερος αδελφός μας ο Γιώργος κατατά-
τους και παππούδων τους που προσφέ-
χτηκε από τους πρώτους στα ένοπλα τμή-
ρανε για την λευτεριά, την ανεξαρτησία και
ματα του ΕΛΑΣ. Το χωριό μας έχει μεγάλη
την δημοκρατία της πατρίδας μας. Αυτό
ιστορία στους αγώνες του λαού μας. Επί
είναι καθήκον και χρέος ολονών μας. Ο
Τουρκοκρατίας ακόμη, ανάδειξε ηρωικούς
βιολογικός νόμος κάνει τη δουλειά του όλο
καπεταναίους όπως ήταν ο καπετάν Ντό-
και λιγοστεύουμε, σήμερα στην Ουγγα-
σας, που είχε γίνει ο φόβος και ο τρόμος
ρία βρίσκονται εν ζωή μόνο 60-65 πρώην
των Τουρκοαρβανιτών και του Αλή πασά
μαχητές και μαχήτριες της Ε.Α. και του ΔΣΕ.
στην περιοχή μας, ο ξακουστός Γεώργιος
Οι υπόλοιποι, πάνω από χίλιοι, μάς άφη-
Γιαννούλης, δικηγόρος, έφεδρος αξιωματι-
σαν για πάντα.
κός και διοικητής διλοχίας του ΕΛΑΣ. Και
9
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Οι ριζες μας
μου, εντάχθηκα πρώτα στην οργάνωση
των αετόπουλων που καθοδηγούνταν
από την ΕΠΟΝ (Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νεολαίας). Αργότερα έγινα μέλος της
ΕΠΟΝ. Εκτελούσαμε διάφορες αποστολές που μας αναθέτανε οι οργανώσεις του
χωριού μας, σύνδεσμοι κ.ά.
Μετά την απελευθέρωση της πατρίδας
μας από τους χιτλερικούς και τους Βούλγαρους φασίστες, περιμέναμε την αναγνώριση των υπηρεσιών μας από την πολιτεία.
Έγινε το αντίθετο, μετά την συμφωνία της
Βάρκιζας πλάκωσε η φασιστική τρομοκρατία εναντίον μας, που εξαπέλυσαν οι
παρακρατικές τρομοκρατικές συμμορίες
που δρούσαν και στην περιοχή μας. Έτσι
αναγκαστήκαμε να ξαναπάρουμε τα όπλα
κι άρχισε ο εμφύλιος πόλεμος. Το 1947
κατατάχτηκα στο ΔΣΕ στα τμήματα του
αρχηγείου Βοΐου – Γράμμου, με αρχηγό
το συγχωριανό μας Γιαννούλη Γιώργο. Τον
Σεπτέμβρη του 1947 με μετάθεσαν στη
Διοίκηση του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ
σαν τηλεφωνητή. Το 1948 στάλθηκα στη
Σχολή Ασυρμάτων που λειτουργούσε στο
χωριό Καρυές – Πρέσπας. Τότε έγινα και
μέλος του ΚΚΕ. Τελειώνοντας τη σχολή με
μετάθεσαν στη μονάδα πυροβολικού του
Βιτσίου όπου υπηρετούσα από τον Αύγουστο του 1949 έως τη λήξη του εμφυλίου
πολέμου. Το 1949 τον Σεπτέμβρη, μεταφέρθηκα αεροπορικώς στην Ουγγαρία για
θεραπεία των ματιών μου, δυστυχώς το
ένα μάτι μου το αφαίρεσαν..
Δεν θ’ αναφέρω λεπτομέρειες για τις μάχες
που πήρα μέρος λόγω χώρου. Σημειώνω
απλώς πως πήρα μέρος στις επιχειρήσεις
10
του Γράμμου το 1947, το 1948, του Βιτσίου
– Το 1948 έγινα μέλος του ΚΚΕ και από τότε
το 1949, στις μάχες των Γρεβενών, Φλώ-
62 χρόνια υπηρετώ το κόμμα μου, που
ρινας και άλλες. Στον ΔΣΕ υπηρετούσαμε
πρωτοστάτησε και πρωτοστατεί στους
τέσσερα αδέλφια, ο αδελφός μου Γιώρ-
αγώνες του λαού μας για μια ισότιμη και
γος διοικητής λόχου Μηχανικού, οι αδελ-
δίκαιη κοινωνία, και είμαι περήφανος γι’
φές μου Ευθαλία και Χαρίκλεια κι εγώ.
αυτό. Σε όλη τη σταδιοδρομία της ζωής
Δύο αδέλφια μου, ο Γιώργος και η Χαρί-
μου, πρόσφερα με ανιδιοτέλεια τις υπηρε-
κλεια σκοτώθηκαν ως μαχητές του ΔΣΕ.
σίες μου, για την εκπλήρωση των σκοπών
Θυσίασαν τη ζωή τους για τη λευτεριά της
μας. Διετέλεσα ένα διάστημα γραμματέας
πατρίδας μας. Όλη η οικογένεια μας ξεκλη-
της ΚΟΒ του χωριού, καθώς και της ΚΟΒ
ρίστηκε από το χωριό μας, και βρέθηκε
του Βιοτεχνικού Συνεταιρισμού. Ήμουνα
στην αναγκαστική προσφυγιά. Αυτές τις
μέλος σχεδόν σε όλες τις εκτελεστικές επι-
συνέπειες είχε ο εμφύλιος πόλεμος για μας.
τροπές του χωριού, και σε άλλα πόστα των
– Αγαπητέ φίλε και σύντροφε Νίκο,
ελληνικών και ουγγρικών οργανώσεων.
με συγκίνηση άκουσα τα όσα είπες, σε
Το 1988 επαναπατρίστηκα με το γιο μου
παρακαλώ να μας πεις και λίγα λόγια
Γιώργο, και κατοικούσαμε στη Θεσσαλο-
για τη ζωή σου εδώ στην Ουγγαρία.
νίκη, όμως για λόγους υγείας το 2002-
– Στην Ουγγαρία μετά την αποθεραπεία
2003 επέστρεψα στην Ουγγαρία, και τώρα
μου, ένα διάστημα δούλευα ελεύθερος
κατοικώ με την κόρη μου Χαρίκλεια στο
εργάτης, μετά στάλθηκα στη σχολή μαθη-
χωριό Μπελογιάννης. Το 2009 εκδόθηκε
τευόμενων και μάθαινα την τέχνη του
στη Θεσσαλονίκη το βιβλίο μου «Μνήμες,
καλουπατζή – εργαλειοποιού. Επειδή όμως
εμπειρίες και γεγονότα που έζησα εγώ και
είχα πρόβλημα με την όραση, δεν συνέχισα
η οικογένειά μας».
κι έτσι έγινα κηπουρός και κατοικούσα στο
– Ποιο ήταν το κίνητρο που σε ώθησε
Dohánygyár. Το 1954 ενώθηκε σχεδόν ολό-
να γράψεις τις αναμνήσεις σου;
κληρη η οικογένεια μας, οι γονείς ήρθαν
– Όπως και ‘σύ γνωρίζεις, σύντροφε
από την Τσεχοσλοβακία και εγκαταστάθη-
Θανάση, οι γραμματικές μας γνώσεις είναι
καν στο χωριό «Μπελογιάννης». Στο χωριό
περιορισμένες, ωστόσο αισθανόμουν την
ήμασταν μια από τις πολυμελείς οικογέ-
ανάγκη να γράψω τις αναμνήσεις μου, το
νειες, 8 άτομα.
θεωρούσα χρέος μου απέναντι στ’ αδέλφια
Το 1956 παντρεύτηκα με την κοντοχω-
μας στους αγωνιστές και αγωνίστριες του
ριανή μου Γκουντή Όλγα, ήταν ορφανή
λαού μας που θυσίασαν τη ζωή τους για
από μάνα και πατέρα. Τον πατέρα της τον
τα κοινά μας ιδανικά και οράματα. Αυτούς
σκότωσαν το 1947 στην Καστοριά οι φασί-
δεν έχουμε δικαίωμα και ούτε πρέπει ποτέ
στες χωροφύλακες μέσα στην φυλακή. Με
να τους ξεχάσουμε. Τα γραπτά μας βιβλία,
την Όλγα αποχτήσαμε δύο παιδιά, την
οι αναφορές μας, ας είναι ένας ελάχιστος
Χαρίκλεια και τον Γιώργο, τα οποία μεγά-
φόρος τιμής απέναντί τους. Αλλά και να
λωσαν, πρόκοψαν και δημιούργησαν οικο-
γνωρίσουν οι απόγονοί μας την πραγμα-
γένειες. Ήρθαν στον κόσμο και τέσσερα
τική αλήθεια για το έπος της Εθνικής Αντί-
χαριτωμένα εγγόνια, 2 αγόρια, 2 κορίτσια,
στασης και του ΔΣΕ και να βγάλουν τα
και 2 δισέγγονα, που γέμισαν το σπίτι μας
συμπεράσματά τους. Εγώ σ’ όλη μου τη
χαρά και γέλιο. Δυστυχώς η γιαγιά τους, η
ζωή προσπαθούσα να είμαι χρήσιμος στην
γυναίκα μου Όλγα δεν τα χάρηκε για πολύ.
οικογένειά μου και στην κοινωνία.
Το 1984, μετά από ανίατη αρρώστια, μάς
– Έχεις απόλυτο δίκιο κι εγώ την ίδια
άφησε για πάντα. Σε κούρασα φίλε μου
γνώμη έχω. Αγαπητέ μου φίλε και
Θανάση με τις αφηγήσεις μου για το χωριό
σύντροφε Νίκο, φτάσαμε στο τέλος της
μου και την οικογένεια μου.
κουβέντας μας, σ’ ευχαριστώ για την
– Δεν με κούρασες καθόλου, ίσια ίσια
συνέντευξη. Εκ μέρους των αναγνω-
βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα την συνο-
στών της εφημερίδας μας «Ελληνισμός»
μιλία μας. Θα’θελα να μας αναφέρεις και
ευχόμαστε καλή υγεία, ευτυχισμένη
λίγα λόγια για τις κοινωνικές σου υπη-
οικογενειακή ζωή και μεγάλο κουράγιο.
ρεσίες.
– Κι εγώ σας ευχαριστώ.
ΙΑνΟυΑρΙΟς 2011 • EΤΟς: 17°
Φόρος τιμής στους νεκρούς μας
«Εφυγε» ο Βαγγέλης Κωστούδης (Αλέξης)
«Εφυγε» την Κυριακή 12.12.2010 ο Βαγγέλης Κωστούδης (γνωστός, σχεδόν, σε όλη τη Μακεδονία με το «όνομα
του βουνού» Αλέξης), μέλος του ΚΚΕ ως το τέλος της ζωής του, καπετάνιος του ΕΛΑΣ, διοικητής του Αρχηγείου
Σερρών και πολιτικός επίτροπος της 132ης Ταξιαρχίας και της 7ης Μεραρχίας του ΔΣΕ.
Ο Βαγγέλης Κωστούδης, που πέθανε στη Βουδαπέστη όπου και η κηδεία
του, γεννήθηκε στην Ανδριανούπολη το 1919. Με την ανταλλαγή των
πληθυσμών, εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Σκοτούσα Σερρών.
Στα παιδικά του χρόνια ήταν οικότροφος στο ορφανοτροφείο Καβάλας
και Ελευθερούπολης. Τελείωσε την τρίχρονη Αγροτική Σχολή Κομοτηνής.
Αργότερα στα χρόνια της προσφυγιάς φοίτησε στο νυχτερινό Πανεπιστήμιο Μαρξισμού - Λενινισμού της Βουδαπέστης και πήρε το δίπλωμα των
Κοινωνικών Επιστημών.
Πήρε μέρος στον πόλεμο του ‚40 στην Αλβανία και την Ανοιξη του ‚41, ως
έφεδρος αξιωματικός μηχανικού στο Μπέλλες ενάντια στους Γερμανούς
κατακτητές. Στο ΚΚΕ οργανώθηκε το 1941. Στην Εθνική Αντίσταση συμμετείχε ως καπετάνιος του 19ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ. Στο Δημοκρατικό
Στρατό Ελλάδας διετέλεσε διοικητής του Αρχηγείου Σερρών και Πολιτικός
Επίτροπος της 132 Ταξιαρχίας και της 7ης Μεραρχίας. Εζησε 38 χρόνια στην Ουγγαρία σαν Πολιτικός Πρόσφυγας.
Για την κοινωνική του προσφορά τιμήθηκε με τρία διαφορετικά μετάλλια από τις υπηρεσίες της ΛΔ Ουγγαρίας.
Επαναπατρίστηκε το 1989 και από τότε ζούσε στην Αθήνα ως συνταξιούχος. Το 1956 πήρε δραστήρια μέρος στην
υπεράσπιση του Σοσιαλισμού στην Ουγγαρία από την αντεπανάσταση.
(Ριζοσπάστης)
Οι εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» εκφράζουν τα θερμά τους συλλυπητήρια στην οικογένεια του συντρόφου Βαγγέλη Κωστούδη (Αλέξη): «Μόλις τον περασμένο Ιούλη είχαμε τη
χαρά να εκδώσουμε το έργο του «Η ΕΑΜική Αντίσταση και ο Δημοκρατικός Στρατός
Ελλάδας στην περιοχή των Σερρών 1940-1949», το οποίο περιλαμβάνει αναμνήσεις
του σ. Κωστούδη από την αντίστοιχη περίοδο, καθώς και αρχειακό υλικό για τη δράση
του δοξασμένου ΔΣΕ στις Σέρρες. Ενα έργο που απαντάει - στο μερίδιο που του αναλογεί
- στη λυσσαλέα επίθεση της αστικής τάξης και τη διαστρέβλωση και τη συκοφαντία από
τη μεριά των οπορτουνιστών απέναντι στον αγώνα του ΔΣΕ.
Θεωρούμε ότι αυτός είναι και ο καλύτερος τρόπος για να τιμήσουμε έναν άνθρωπο που
πολέμησε για το δίκιο του λαού του ενάντια στον ιμπεριαλισμό και την ντόπια άρχουσα
τάξη».
Η ΕΑΜική Αντίσταση και ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας στην περιοχή των Σερρών
1940-1949: Οδοιπορικό στη δεκάχρονη θύελλα μέσα από το αρχειακό υλικό της 7ης Μεραρχίας του ΔΣΕ
Το βιβλίο του Βαγγέλη Κωστούδη μέσα από αναμνήσεις και την προσωπική του ματιά,
δίνει στο σύγχρονο αναγνώστη γεγονότα και καταγραφές που εκτείνονται από το 1940
έως το 1949, δηλαδή στα χρόνια των δύο ένοπλων αναμετρήσεων του λαϊκού κινήματος. Ιδιαίτερα στην περίοδο της τρίχρονης δράσης του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας
στις Σέρρες και την ευρύτερη περιοχή, η καταγραφή στηρίζεται σε αυθεντική πηγή της
εποχής: το αρχείο του ΔΣΕ στην περιοχή των Σερρών, όπου ο συγγραφέας έδρασε ως
Πολιτικός Επίτροπος. Τηλεγραφήματα, διαταγές, σημειώματα δίνουν την πορεία της 7ης
Μεραρχίας και στη συνέχεια της 132ης Ταξιαρχίας του ΔΣΕ, και αναδεικνύουν ότι ο ΔΣΕ
υπήρξε ένας οργανωμένος λαϊκός στρατός.
Ο αγώνας του ΔΣΕ που οργανώθηκε από το ΚΚΕ, δέχτηκε και δέχεται τη λυσσαλέα επίθεση της αστικής τάξης καθώς και τη διαστρέβλωση και συκοφαντία από τη μεριά των
οπορτουνιστών.
11
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Φόρος τιμής στους νεκρούς μας
Δρ. ΤΑΚΗΣ ΜΠΑΤΣΙΟΣ (dr. Bácsefszky Táki)
(1934-2010)
Σ
τις 18 Δεκεμβρίου 2010 πέθανε
στη Βουδαπέστη σε ηλικία 76
χρονών ο μηχανολόγος μηχανικός Δρ.Τάκης Μπάτσιος. Η κηδεία
του έγινε στις 11 του Γενάρη
2011 στο νεκροταφείο Φάρκασριτι. Χοροστάτησε ο πρωτοπρεσβύτερος πάτερ Ιωσήφ Κάλλοτα.
Αποχαιρέτησαν επίσης το νεκρό
συμπατριώτη μας, ο συγχωριανός
και παιδικός του φίλος Φίλιππος
Παπαδόπουλος, ο πρόεδρος της
αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας κ. Λαοκράτης Κοράνης και
ο φίλος του κ. Γιάννης Ράπτης, οι
οποίοι μίλησαν για χαρακτηριστικά σημεία της σταδιοδρομίας
του και τόνισαν ιδιαίτερα τη σημαντική προσφορά του στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της
Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας, του Συλλόγου μας, της προσφυγικής μας κοινότητας.
Παρακάτω δημοσιεύουμε τον
επικήδειο λόγο του παιδικού του
φίλου κ. Φ. Παπαδόπουλου:
Αγαπητέ Τάκη!
Αυτό ήταν πολύ απρόοπτο, απίστευτα τραγικό... Μόλις τη Δευτέρα συμφωνήσαμε για το επόμενο συνηθισμένο μας καφεδάκι,
και είπαμε - «Την Πέμπτη, πάλι
12
εδώ...» ¨Ήσουν βέβαιος ότι ως
τότε θα έχεις κανονίσει πότε και
σε ποιο θέρετρο θα πάτε με την
Χάιδω πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς για μια δυο βδομάδες, να
ξεκουραστεί και να ξαναβρεί την
ευρωστία της, ύστερα από την
σοβαρή εγχείρηση στην οποία
υποβλήθηκε πρόσφατα... Ενώ εγώ
ήθελα να σου μιλήσω για τα ντέρτια μου, που από καιρό με βασανίζουν. Όταν βγήκα από το οδοντιατρείο αποδείχτηκε ότι τα
τηλέφωνά σου σιωπούν, δεν λειτουργούν. Με καθησύχαζε ωστόσο
η σκέψη ότι θα κατάφερες να επισπεύσεις το ταξίδι σας. Το βράδυ
όμως πήρα τηλεφώνημα από την
Χάιδω ότι βρίσκεσαι στο νοσοκομείο. Και δεν πέρασε καιρός. Την
Κυριακή το πρωί σαν κεραυνός
ήρθε το τηλεφώνημά της, ότι λίγο
πριν τα μεσάνυχτα, μας άφησες
για πάντα...
Έτσι, Τάκη, τώρα εμείς οι παιδικοί
σου φίλοι, οι συγχωριανοί σου, οι
συμπατριώτες σου, συνεργάτες
και συνάδελφοί σου, κατάπληκτοι
και βαθιά θλιμμένοι ήρθαμε μπροστά στο φέρετρό σου να σου απευθύνουμε τον ύστατο αποχαιρετισμό και να σε συνοδέψουμε στην
τελευταία σου κατοικία. Ήρθαμε
να εκφράσουμε τα βαθιά, ειλικρινή
συλλυπητήρια στην ορφανεμένη
απαρηγόρητη οικογένειά σου, την
λατρευτή σύζυγό σου Χάιδω, τις
κόρες σου Ρίτα και Ελένη, στον
εγγονό σου Πέτρο, και στις αδελφές σου Αθηνά που ήρθε από τη
Θεσσαλονίκη, στην Ανθούλα, στον
Καναδά, και σε όλους τους συγγενείς σου στην Ουγγαρία και ανά
τον κόσμο.
Αγαπητοί φίλοι και συμπατριώτες!
Ο μηχανολόγος μηχανικός ΔρΤά-
κης Μπάτσιος γεννήθηκε το 1934
στο χωριό Ψαράδες (Νίβιτσι) Φλώρινας, που βρίσκεται στις ακτές
της Μεγάλης Πρέσπας. Ήταν ένα
από τα έξι τέκνα στην οικογένεια
της Αναστασίας και του Νικόλαου
Μπάτσιου. Οι συγχωριανοί του τον
θυμούνται μικρόσωμο αλλά απίστευτα ζωηρό και ανθεκτικό στο
παιχνίδι, στη μάθηση και στη δουλειά. Το λέω αυτό γιατί σκληρή και
αφάνταστα δύσκολη ήταν η ζωή
εδώ. Αρκεί να πω ότι μέσα στα
δεκατρία χρόνια από τη γέννησή
του, έως το 1948, (όταν μαζί με τις
πάνω από 25 χιλιάδες παιδιά της
χώρας μας πήρε το δρόμο προς
τις τότε σοσιαλιστικές χώρες, για
να σωθεί από τη φρίκη του εμφυλίου ), ο Τάκης έζησε τον ελλληνοιταλικό πόλεμο, τις ασταμάτητες
πολεμικές επιχειρήσεις των Ελλήνων, Γιουγκοσλάβων και Αλβανών
ανταρτών ενάντια στους ξένους
κατακτητές, όντας το χωριό μας
στο τριεθνές. Γνώρισε επίσης τις
επιδρομές των αποσπασμάτων
της ελληνικής χωροφυλακής. Είδε
πώς ξυλοκοπούσαν και συλλαμβάνανε τους συγχωριανούς μας
και πώς βάζανε φωτιά στα αμπριά
μας. Είδε και έζησε και άλλα πολλά
όταν ξεκίνησε ο εμφύλιος πόλεμος, όταν η Πρέσπα μετατράπηκε
σε κέντρο βάσης της «Ελεύθερης
Ελλάδας» και το χωριό μας σε
νοσοκομείο του ΔΣΕ. Τότε μικροί
και μεγάλοι δούλευαν ακούραστα
για τη συντήρηση του νοσοκομείου, για την εξασφάλιση τροφίμων και ό,τι άλλο ήταν απαραίτητο για την αποκατάσταση της
υγείας των τραυματιών. Ο Τάκης,
όπως και τ΄ άλλα παιδιά του
χωριού, με το μουλάρι του μετέφερνε τρόφιμα από μακρινές αποστάσεις, μέσα σε απίστευτες κακοκαιρίες, εκτεθειμένος ακόμα και
Ιανουάριος 2011 • EΤΟΣ: 17°
Φόρος τιμής στους νεκρούς μας
στις συχνές αεροπορικές επιθέσεις.
Γι΄ αυτό με κάποια ανακούφιση
δέχτηκαν οι γονείς την απόφαση
της Προσωρινής Δημοκρατικής
Κυβέρνησης για την αποστολή των
παιδιών στις τότε σοσιαλιστικές
χώρες, η οποία πραγματοποιήθηκε
την άνοιξη του 1948. Τότε, στα
τέλη του Μάρτη χώρισε από τους
γονείς του, και μαζί με τ΄ άλλα παιδιά του χωριού και τα τρία αδελφάκια του, την Αθηνά, τον Τραϊανό και την Ανθούλα πήραν το
δρόμο της ξενιτιάς που κατάληξε
στον αναγκαστικό εκπατρισμό μας
για μια ζωή ολόκληρη, λόγω της
μισαλλόδοξης πολιτικής που εφάρμοζαν επί δεκαετίες οι εκάστοτε
ελληνικές κυβερνήσεις, πολιτικής
των εθνικών, πολιτικών και ιδεολογικών διακρίσεων, με ολέθριες
συνέπειες, τις οποίες νιώσαμε στην
πλάτη μας, και τα απομεινάρια, οι
λεκέδες της παραμένουν ακόμα και
σήμερα.
Στις αρχές του Απρίλη του ΄48,
ο Τάκης έφτασε στην Ουγγαρία,
όπου βρήκε θερμή φιλοξενία και
όλες τις δυνατότητες για μάθηση
και πολιτιστική ανάπτυξη. Το παιδί
που στην Ελλάδα είχε τελειώσει μόνον την τρίτη του δημοτικού, εδώ χάρη στην προσήλωση,
την επιμέλεια και την αφάνταστη
θέληση και εργατικότητά του, σε
φροντιστήρια και προπαρασκευαστικές σχολές τελείωσε την δημοτική και μεσαία εκπαίδευση. Έτσι
το 1951 ήταν ένας από τους πρώτους φοιτητές μας που προσλήφθηκαν στο κλάδο μηχανολογίας
του Πολυτεχνείου Βουδαπέστης.
Το 1956, πριν αποχτήσει το πτυχίο
του πραγματοποίησε το μεγάλο
όνειρό του: παντρεύτηκε με την
αγαπημένη του Χάιδω Οικονόμου
από το Δίστρατο. Ο έρωτάς τους
είχε αρχίσει αμέσως με την άφιξή
τους στην Ουγγαρία. Απόχτησαν δυο χαριτωμένα παιδιά, την
Ρίτα και την Ελένη, τα μεγάλωσαν και τα σπούδασαν με στοργή
και αγάπη. Με στοργή και αγάπη
περιέβαλαν και τον εγγονό τους
Πετράκη που τους έφερε ακόμα
πιο πολλές χαρές και ευτυχία.
Το επαγγελματικό έργο του Τάκη,
ως μηχανολόγου μηχανικού υπήρξε
επίσης πλούσιο και δημιουργικό.
Το πρώτο πανεθνικής σημασίας
έργο του ήταν η εκπόνηση και η
εκτέλεση του σχεδίου της Μονάδας Προεργασίας Μετάλλων στα
μεταλλουργικά Κομπινάτ του Όζντ
και Ντίοσγκιορ (BÉM). Συνέχισε και
με πολλά άλλα παρόμοια έργα της
μεταλλουργικής βιομηχανίας της
χώρας. Το 1970 πέρασε στη βιομηχανία παραγωγής οικοδομικών
υλικών, στο Κεντρικό Ινστιτούτο
Ερευνών Σιλικόνης. Εκεί εκπόνησε
πολλά σχέδια και συμμετείχε στην
εκτέλεσή τους στην Ουγγαρία και
στο εξωτερικό. Ένα από αυτά ήταν
και το μεγάλο έργο στη περιοχή
των ανθρακωρυχείων του Κατόβιτσε στην Πολωνία, για την αξιοποίηση δευτερογενή αποβλήτων
του άνθρακα, το οποίο λειτουργεί
και σήμερα Η τεχνολογία αυτού
ήταν και το θέμα της επιστημονικής διατριβής, που παρουσίασε το
1981 στο Πανεπιστήμιο Χημικής
Βιομηχανίας της πόλης Βέσπρημ,
με την οποία απόκτησε τον τίτλο
του δόκτορα. Οι εργασίες του αναγνωρίστηκαν επανηλειμμένα με
υψηλά βραβεία και αριστεία. Μετά
την μεταπολίτευση ωστόσο απολύθηκε από τη θέση του διευθυντή
χωρίς κανένα δικαιολογητικό. Έτσι
το 1992 δημιούργησε την ιδιωτική
του επιχείρηση «Ίντερμοντ», τη
διεύθυνση της οποίας άφησε στην
αρχιτέκτονα κόρη του, Ρίτα.
Τις τελευταίες δεκαετίες, ο Τάκης
ανανέωσε τις δραστηριότητές
του στην κοινότητά μας και συνέβαλε ιδιαίτερα στην ανάπτυξη των
πατριωτικών δραστηριοτήτων της
αυτοδιοίκησης και του Συλλόγου
μας, γι΄ αυτό και όπως πάντα και
τώρα χαίρει τον μεγάλο σεβασμό,
την εκτίμηση και την αγάπη όλων
μας.
Τάκη! Θα μας λείψεις, πολύ! Αιώνια να είναι η μνήμη σου αγαπημένε μας !
Véτσνα τι πάμετ μίλι νας Τάκη!
Νε τε ζαμποράβαμε νίκογκας!
Maradjon mindörökké emléked!
13
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Φόρος τιμής στους νεκρούς μας
ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΤΕΝΤΟΜΑ
(1926 – 03 ΔΕΚ 2010)
Ε
ίμαι στο χωριό Λιβαδοτόπι.
Το ποτάμι Αλιάκμονας κυλάει
κάτω από το σπίτι μας, πλένοντας
τις κάτασπρες πέτρες. Από την
αυλή μας καμαρώνω τα περιποιημένα χωράφια μας και το πανέμορφο, περήφανο και μυστηριώδες
βουνό Γράμμος. Από τη βουνοπλαγιά
N
ehéz szívvel búcsúzunk Tőled:
feleséged, testvéreid, gyerekeid,
unokáid, barátaid, kollégáid és lőrinczi
lakótársaid.
Szofoklész 1931. január 10-én született a Pellasz megyei Dorotheában,
földművelő családban. Négyen voltak
testvérek, ő mint elsőszülött fiú segített apjának a munkában.
Édesapja 1941 óta részt vett az ellenállásban a németek ellen, később partizánként harcolt a polgárháborúban.
Fiatalként Szofoklész is részt vett az
ellenállásban és belépett az ΕΠΟΝ
szervezetbe. 1948 tavaszán a négy
testvérnek sok más ezer gyermek mellett menekülniük kellett, a polgárháború okozta bombázások miatt. Sok
rejtőzködéssel és partizán segítséggel
eljutottunk a jugoszláv határra, ahonnan aztán elvitték őket a környező
országokba, így került a négy testvér
magyar területre. Itt járt iskolában és
14
πηγάζει το κρύο νερό με το οποίο
δροσίζαμε τα ιδρωμένα πρόσωπά
μας, γυρίζοντας κουρασμένοι από
τη δουλειά. Τι να πρωτονοσταλγήσω για το χωριό μου; Εκεί είδα το
φως, εκεί έμαθα τα πρώτα γράμματα, τα τραγούδια, τους χορούς.
Μεγάλωσα, παντρεύτηκα, έκανα
οικογένεια. Παρά τις τότε δύσκολες
συνθήκες ήμουνα χαρούμενη και
ευτυχισμένη. Η μοίρα όμως ήθελε
και με τρόπο σκληρό μας ξερίζωσε
από το λατρεμένο και όμορφο χωριό
μας, το Λιβαδοτόπι και με περιπετειώδη τρόπο μας οδήγησε στη ξενιτιά, σε μια νέα πατρίδα. Όμως μέχρι
τον τελευταίο κτύπο της καρδιάς
μου, με τη σκέψη μου και τα όνειρά
μου ταξίδευα και βρισκόμουνα στο
λατρεμένο και όμορφο χωριό μου.
Τώρα η κουρασμένη ψυχή μου
γύρισε να αναπαυθεί για πάντα στο
τόπο που αγάπησα και που νοστάλγησα.
Αφήνω τις πιο θερμές ευχές μου
στα παιδιά μου την Νίκη και την
Μαρίκα, στα πέντε εγγόνια και στα
οκτώ δισέγγονα και τους ευχαριστώ, διότι με την παρουσία τους
έδωσαν νόημα, σκοπό και ομόρφυναν τη ζωή μου.
Μανούλα μας, γιαγιάκα μας, σε
ευχαριστούμε για τα πολλά καλά
που μας έμαθες στα πρώτα βήματα
της ζωής μας, την αγάπη, την εκτίμηση, τον σεβασμό, το νοικοκυριό.
Θα ζεις για πάντα βαθιά στις καρδιές μας. Σε αγαπάμε και δεν θα σε
ξεχάσουμε ποτέ.
Αιωνία σου η μνήμη.
Nikákisz Szofoklész
1931-2010
jó tanulóként végzett a szakérettségiző
kollégium mérnöki osztályán. Szüleivel
1951-ben, 20 évesen találkozott újra,
mikor a szülök Magyarországra érkeztek. Tanulmányai után megkapva a villanyszerelő és mérnöki szakképzettséget, tovább adva tudását tanította az
intézmény fiatal gyermekeit.
1958-ban megnősült és feleségül vette
Efsztrátiádu Máriát, akitől két gyermekük született Dimitrisz (1959) és Eleni
(1965).
1966-ban Lőrinczre költözött családjával, ahol ezermesterségével segítségére volt a környező házaknak, barátoknak még utolsó éveiben is.
Gyermekei házassága után 4 unokát tudhatott magáénak: Szofoklész,
Afroditi, Marianna és Uránia, akiket
szívből szeretett.
1998-ban a görög kisebbségi önkormányzat tagja lett, ezzel segítve a
közösség munkáját.
Az utóbbi években betegeskedett,
ezáltal szervezete egyre jobban gyengült, míg végül 2010. december 14-én
elhunyt.
Nagyon családszerető apa és nagypapa volt, mindent, amit tudott, megtett családjáért.
Emlékünkbe és szívünkbe örökké élni
fog.
ΙΑνΟυΑρΙΟς 2011 • EΤΟς: 17°
Mορφές
Γιώργος Ζαμπέτας
Ένα παλιό
ρεμπέτικο
O
Στίχοι: Αλέκος Καγιάντας
Μουσική: Γιώργος Ζαμπέτας
Πρώτη εκτέλεση: Βασιλική Λαβίνα
Γιώργος Ζαμπέτας θεωρείται ο κατεξοχήν βάρδος
του λαϊκού τραγουδιού και μεγάλος δεξιοτέχνης στο
μπουζούκι. Γεννήθηκε στις 25 Ιανουαρίου του 1925 στην
Αθήνα. Τα πρώτα μαθήματα στο μπουζούκι τα πήρε από τον
πατέρα του που ήταν κουρέας στο επάγγελμα και σε ηλικία 25 χρονών άρχισε να εργάζεται επαγγελματικά σε λαϊκά
κέντρα. Στη δισκογραφία μπήκε το 1953.
Μες την νυχτιά ακούγεται
ένα παλιό ρεμπέτικο,
που λέει για μια άπονη καρδιά
και τον ντουνιά τον ψεύτικο.
Ρίχνει το φως του από ψηλά
ένα χλωμό φεγγάρι
κι εκεί στου δρόμου την γωνιά
στέκει ένα παλικάρι.
Άραγε τί το τυραννά
τί να ΄χει στο μυαλό του
και σαν αλήτης στην νυχτιά
μες στα σοκάκια να περνά.
Ρίχνει το φως του από ψηλά
ένα χλωμό φεγγάρι
κι εκεί στου δρόμου την γωνιά
στέκει το παλικάρι.
Το 1959 ο Μάνος Χατζιδάκις πιστεύοντας στο ξεχωριστό του
ταλέντο και την απίστευτη δεξιοτεχνία του στο μπουζούκι
τον έκανε «σολίστ» στις συνθέσεις του. Τα επόμενα χρόνια, ο
Γιώργος Ζαμπέτας χρωμάτισε με τις ξεχωριστές πενιές του
τις εισαγωγές και τα τραγούδια πολλών σημαντικών Ελλήνων συνθετών όπως των Θεοδωράκη, Ξαρχάκου, Πλέσσα,
Μαρκόπουλου, Μαρκέα, Καπνίση και πολλών άλλων συνθετών. Έγραψε ακόμα τραγούδια με τους Πυθαγόρα, Καγιάντα, Πρετεντέρη, Παπαδόπουλο, Τζεφρώνη, Μπακογιάννη
και Παπαγιαννοπούλου, ενώ συνεργάστηκε στενά με τον
κορυφαίο στιχουργό Χαράλαμπο Βασιλειάδη - Τσάντα, τον
ποιητή Δημήτρη Χριστοδούλου και τον Αλέκο Σακελλάριο. Στο ενεργητικό του περιλαμβάνονται πάνω από 250
τραγούδια, τα περισσότερα από τα οποία έγιναν επιτυχίες,
όπως «Πατέρα κάτσε φρόνιμα», «Ρωμιός αγάπησε Ρωμιά»,
«Σταλιά-σταλιά», «Τι σου ‚κανα και μ’ εγκατέλειψες», «Τι
γλυκό να σ’ αγαπούν», «Ο πενηντάρης», «Μάλιστα κύριε»,
«Ο πιο καλός ο μαθητής» κ.α. Με τα τραγούδια του ανέδειξε μια ολόκληρη γενιά τραγουδιστών: Τόλης Βοσκόπουλος, Μαρινέλλα, Δημήτρης Μητροπάνος, Βίκυ Μοσχολιού, Σταμάτης Κόκοτας, Δούκισσα
κ.α. Πήρε μέρος σε αρκετές θεατρικές παραστάσεις και κινηματογραφικές ταινίες («Κόκκινα Φανάρια», «Λόλα», «Οδός Ονείρων» κ.α.). Πηγαίος, αθυρόστομος, χιουμορίστας, αλλά
και μάγκας, αποκριθείς σε ερώτηση δημοσιογράφου για τη σχέση του με το χασίσι, απάντησε: «Αν έχω φουμάρει χασίσι; Λιβααααάδια. „Μάλιστα κύριε” (τίτλος τραγουδιού του
Γ. Ζαμπέτα, με ερμηνεία δική του και στίχους του Αλέξανδρου Καγιάντα)». Πέθανε στις 10
Μαρτίου του 1992.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένα λόγια γνωστών Ελλήνων δημιουργών για τον ίδιο και την
δουλειά του:
«…Εγώ πιστεύω στο στίχο, είμαι στιχοπλόκος και τη μουσική τη θεωρώ σάλτσα. Ο Γιώργος ήταν μουσικός κι απ’ αυτή την άποψη είμαστε
αντίθετοι. Η μουσική όμως του Ζαμπέτα δεν χρειάζεται τον στίχο. Εκεί είναι που με αναιρεί ο Ζαμπέτας. Μου λέει: «Κοίτα μάγκα, μπορεί
να είμαστε φιλαράκια, αλλά εκεί που εσύ μου λες πως πρώτα είναι ο στίχος, εγώ σου δείχνω ότι πρώτα είναι η μουσική…» ΑΚΗΣ ΠΑΝΟΥ
«…Όλη του τη ζωή μ’ ένα σπαθί, ανυποχώρητος, ταμένος σε Έλληνα θεό, άνοιγε δρόμο στο ελληνικό τραγούδι. Αρνήθηκε τον εύκολο δρόμο
τής μίμησης, αρνήθηκε να ενταχθεί σε ρεύματα, δεν έπαιξε το παιχνίδι κανενός. Έπαιζε μόνο ό,τι αυθόρμητα και πηγαία ξεπηδούσε από
μέσα του ανά πάσα στιγμή. Κι όταν έφτανε στην έκσταση, πλημμύριζε ο τόπος από το ουράνιο, που κατέβαινε στη γη…». ΣΤΕΛΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΑΔΗΣ
«…Ως μπουζουκτσής, κατά τη γνώμη μου πάντοτε, υπήρξε ο καλύτερος, από την άποψη του προσωπικού ήχου. Και ως σώουμαν, ήταν
μοναδικός! Ένα φαινόμενο! Ένας καλλιτέχνης, που αν είχε γεννηθεί στην Αμερική, θα πρωταγωνιστούσε πιθανότατα, στην παγκόσμια
σκηνή…» ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
διασκευή άρθρου: Κ. Μυτιληναίου
15
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα
Στα ίχνη των ελληνικών οικογενειών της πόλης Komárom
Σ
το παλιό Komárom οργάνωσε εκδρομή με λεωφορείο η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του Διαμερίσματος Újpest στις 26 Σεπτεμβρίου 2010. Την πιο σημαντική οικογένεια της ελληνικής κοινότητας
της πόλης Komárom αποτέλεσε η μακεδονικής καταγωγής οικογένεια Monszterly (καθώς και οι υπότου Dr. Diószegi György Antal λοιπες οικογένειες το 17ο αιώνα, που έφτασαν στα ουγγρικά εδάφη από την Τουρκία με τα ακριβά
λείψανα και τους θησαυρούς τους), ριό. Μεταξύ των Ελλήνων περιπλανώ- Σχετικά με τις επαφές του ελληνισμού
οι οποίοι εμφανίστηκαν στην Ουγγα- μενων ζωγράφων που δημιούργησαν του Komárom θα αναφερόμουν και στο
ρία ως έμποροι κρασιών και σιτηρών στην Ουγγαρία το 18ο αιώνα ήταν και ο Nagyszombat, όπου κι εκεί υπήρχε ελλη(π.χ. στην Πέστη, και στις πόλεις Győr, Γεώργιος, που ζωγράφισε στο Komárom νικό παρεκκλήσι, καθώς και στην Tata,
Tokaj, Miskolc, Eger, Kecskemét, Szeged, εορταστικές εικόνες (σε κρητικό ρυθμό): όπου επίσης ήταν σημαντικός ο αριθTemesvár). Κάποια από τα μέλη αυτών η εγχώρια ιστοριογραφία της τέχνης μός των Ελλήνων.
των παλιών ελληνικών οικογενειών τον θεωρεί έναν από τους σημαντι- Από τις οικογένειες των ελληνικών
εισήλθαν στον αυτοκρατορικό στρατό: κότερους καλλιτέχνες της μεταβυζα- οικογενειών του Komárom αξίζει να
ο πιο επιτυχημένος ανάμεσά τους ήταν ντινής ελληνικής τέχνης. Το εσωτερικό εξάρουμε την οικογένεια Janitsáry που
ο János Monaszterly, καπετάνιος και της εκκλησίας είναι πλούσια διακοσμη- κατάγεται από τα Γιαννιτσά της Καστουποβοεβόδας της πόλης Komárom. Η μένο: στη μέση της σκαλιστής πλάτης ριάς: εγκαταστάθηκαν στο Komárom
οικογένεια Monaszterly έπαιξε σημα- του αρχιερατικού θρόνου φαίνεται ένα στο τέλος του 18ου αιώνα. Ο ένας απ’
ντικό ρόλο μεταξύ των ορθόδοξων της πολύ ωραίο ζωγραφιστό οικόσημο. Η αυτούς ήταν ο Miklós Janitsáry (1778πόλης: ο αρχηγός του στολίσκου του επίσκεψη της εκκλησίας γίνεται μόνο 1850), Έλληνας έμπορος του Komárom,
ποταμού του Komárom κατά το 1660 σε συγκεκριμένες ώρες (μετά από τη μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότηήταν ο βοεβόδας Péter Monaszterly. Η κυριακάτικη λειτουργία). Το έμβλημα με τες της ναυτιλίας και του εμπορίου σιτηοικογένεια Monaszterly ήρθε από την την άγκυρα και το 4% στον τοίχο του ρών στην Ουγγαρία, στον οποίο στις 24
Keve (σήμερα Ráckeve) στο Komárom, κτηρίου που βρίσκεται στην αυλή, συμ- Οκτωβρίου 1844 απονεμήθηκε ο τίτλος
βολίζει την ποιότητα του Έλληνα εμπό- του ευγενή και πήρε και οικόσημο με το
όπου είχαν και αρχοντικό.
Δυο Γερμανοί ταξιδιώτες το 1755 σχε- ρου που δούλεψε με τίμιο κέρδος. Αξίζει πρόσθετο επώνυμο Dragomirestyei. Ο
τικά με το Komárom αναφέρθηκαν να σημειώσουμε ότι στην δεξιά πλευρά Miklós Janitsáry από το 1818 δραστηονομαστικά στους παρακάτω Έλλη- της εκκλησίας, μια ντουζίνα μνήματα ριοποιήθηκε ως μέλος του δημοτικού
νες εμπόρους: Demeter Rózsa, György με ελληνικές επιγραφές από το 18ο-19ο συμβουλίου του Komárom. Η οικογένεια
Popovics και Miklós Popovics και τους αιώνα, υπενθυμίζουν στους περαστι- Janitsáry απόκτησε σημαντικά κτήματα
κούς την κάποτε κοινότητα των Ελλή- στους νομούς Komárom, Krassó, Temes,
συνεργάτες τους.
και μετά στο Dunapentele.
Το πρότυπο του πρωταγωνιστή του νων της πόλης Komárom.
μυθιστορήματος „Aranyember” (Χρυ- Στην ελληνική κοινότητα του Komárom Δυο γιοι του ονομαστού πλοιοκτήτη
σός άνθρωπος) του Mór Jókai, Mihály ξεχώρισε τον 19ο αιώνα μια πολύ σημα- Miklós Janitsáry υπηρέτησαν ως αξιωTímár, ήταν ένας Έλληνας του Komárom, ντική προσωπικότητα: ο απόγονος της ματικοί εθνικής αμύνης στην υπόθεση
ο János Domonkos, ο οποίος δραστη- οικογένειας Dumtsa, ο Jenő Dumtsa της ουγγρικής ελευθερίας το 1848-1849:
ο Sándor Janitsáry (Komárom, 1821 –
ριοποιήθηκε ως έμπορος σιτηρών. Η
Budapest, 1904) στο διάστημα 1869–
επιτύμβια πλάκα των ελληνικής κατα1902 δραστηριοποιούταν ως βουλευτής
γωγής αδελφών Domonkos που είναι
της κυβέρνησης (ο Kálmán Mikszáth στα
γραμμένη στα ουγγρικά, βρίσκεται στην
έργα του τον αναφέρει ως «γενίτσαρο»
αριστερή πλευρά της ορθόδοξης εκκλητου Kálmán Tisza), ο Szilárd Janitsáry
σίας: ο János Domonkos (1768-1833)
(Komárom, 1825 – Budapest, 1893) υποήταν ανώτατος δικαστικός λειτουρλοχαγός από την δεκαετία 1850 ζούσε
γός του νομού Komárom, και ο αδελστο Dunapentele, και εκλέχτηκε βουλευφός του Sándor Domonkos (1788-1834)
ήταν επίσης δικαστής του νομού Bereg. Τάφοι με ελληνικές επιγραφές στο Komárom. τής στην περιφέρεια Rácalmás στις κοινοβουλευτικές εκλογές που έγιναν στις
Η κατασκευή της σημερινής ορθόδοξης
εκκλησίας ξεκίνησε το 1754 και τελείωσε (1838-1917), που έγινε το πιο σεβαστό 19 Ιουνίου 1872.
το 1770, η οποία ημερομηνία φαίνεται πρόσωπο στην δημόσια ζωή τις τελευ- Ο αδελφός τους, ο Döme Janitsáry, στο
κοινοβούλιο του 1847-1848 ήταν αντικαι στην αψίδα κάτω από το καμπανα- ταίες δυο δεκαετίες του 19ου αιώνα.
16
Ιανουάριος 2011 • EΤΟΣ: 17°
Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα
Ομαδική φωτογραφία στην πόλη Komárom (Μπροστά στο άγαλμα του Mór Jókai).
πρόσωπος της πόλης Komárom, ύστερα
έγινε υπάλληλος υπουργείου, και το
Δεκέμβρη του 1848 ήταν εθνοφρουρός
στον 1ο λόχο του Α’ τάγματος της εθνοφρουράς της περιοχής Βούδας (νομού
Πέστης).
Στην θέση του σημερινού κτηρίου της
οδού Klapka Νο 2 του Komárom βρισκόταν παλιά το ελληνικό σπίτι των
Dumtsa: το κτήριο που κατοικούταν από
τον Έλληνα έμπορο, ονομάστηκε σπίτι
με στοά, γιατί είχε στοές στην πλευρά
του δρόμου. Στον τοίχο του σημερινού
κτηρίου (που χτίσθηκε το 1884) βρίσκεται η αναμνηστική πλάκα του Lajos
Kossuth, ο οποίος διανυκτέρευσε στον
οίκο Dumtsa στις 6 Νοεμβρίου 1848
κατά την περιοδεία στρατολόγησης που
έκανε. Εκεί τοποθετήθηκε η περιφερειακή διοίκηση των ουγγρικών δυνάμεων
αμύνης στους ιστορικούς μήνες των
ένδοξων απελευθερωτικών αγώνων
των Ούγγρων το 1848-1849.
Δίπλα στο Komárom πραγματοποιήθηκε η τελευταία νικηφόρα μάχη των
απελευθερωτικών αγώνων: στον θριαμβευτικό αγώνα στο Ács, η έξοδος των
υπερασπιστών του Komárom ήταν πολύ
επιτυχημένη, αφού κατέκτησαν και την
πόλη Győr, και ο πολιορκητικός στρατός
των Αυστριακών έτρεξε σχεδόν μέχρι τη
Βιέννη.
Την χαρούμενη γιορτή του Komárom
αποθανάτισε ο γεννημένος στην πόλη
Mór Jókai: «Φτάνοντας στην πλατεία
Δημαρχείου οι λαμπαδηδρόμοι σχημάτισαν ημικύκλιο μπροστά στον οίκο
Dumtsa. Ο ρήτορας της γιορτής ανεβαίνοντας σ’ ένα τραπέζι, ξεκίνησε την
ομιλία του. Στα ανοιχτά παράθυρα του
ορόφου βρίσκονταν οι ήρωες της χτεσινής μέρας, στους οποίους αφιερώθηκε
αυτή η νικηφόρος τιμή.»
Μπροστά σ’ αυτό το εμπορικό σπίτι
του Komárom έκαναν την στρατιωτική
παρέλαση οι στρατιώτες και εδώ ακούστηκε πρώτη φορά το έργο του ονομαστού συνθέτη, Béni Egressy, το «Εμβατήριο του Klapka», σε διεύθυνση του ίδιου
του συνθέτη και ερμηνεία της ορχήστρας του 8ου σώματος του στρατού.
Την εικόνα του ηρωικού αρχηγού του
Komárom, György Klapka, ζωγράφισε
ο ονομαστός Έλληνας ζωγράφος της
Πέστης, ο Károly Sterio.
Τα μέλη της ελληνικής οικογένειας
Janitsáry που έχουν τις ρίζες τους στο
Komárom, ήταν ενεργοί συμμέτοχοι
της αστικής ζωής της Βουδαπέστης
τον 20ο αιώνα και δημιούργησαν αξίες.
Ο Iván Janitsáry (1869–1934) φαρμακοποιός στο επάγγελμα, έγινε φημισμένος ως πυροτέχνης, ήταν εφευρέτης
του σχεδιαγράμματος της επιφάνειας
κηρήθρας που εφαρμόστηκε στις μπαταρίες μολύβδου. Δίπλωμα φαρμακο-
ποιού απέκτησε το 1891 στη Βουδαπέστη. Το 1911 άνοιξε φαρμακείο με
το όνομα “Φοίνικας” (Phönix) στην οδό
Váci. Το 1897 έγραψε την πρώτη έκθεση
για μια εκδρομή με μοτοσικλέτα, και
πήρε μέρος και στην ίδρυση της Λέσχης
Ουγγρικού Αυτοκινήτου. Στους τάφους
του αριστερού τοίχου του νεκροταφείου της οδού Fiumei βρίσκονται τα
μνήματα των Janitsáry: του ελληνικής
καταγωγής έμπορου σιτηρών Miklós
Janitsáry (1778-1850), και των γιων
του, του πολιτικού και μεγαλέμπορου,
υπολοχαγού εθνικής αμύνης του 1848
Sándor Janitsáry (1821-1904), του δικηγόρου Szilárd Janitsáry (1825-1893) και
του φαρμακοποιού Iván Janitsáry (1869–
1934).
O Dr. Miklós Janitsáry (1906-1974) πήρε
μέρος στις προετοιμασίες της ίδρυσης
της «Ουγγρικής Ομοσπονδίας Αλιέων»
το 1941. Το 1947 στη Βουδαπέστη, σ’ ένα
σπίτι της πλατείας Petőfi λειτούργησε το
κατάστημα αλιείας του Janitsáry.
μετάφραση από τα ουγγρικά :Edit Vengrinyák
Πηγές:
Dr. Szentkláray J.: Bakics Pál, II. Brankovics
György és Csernovics Arzén. Századok
1910.
Karlovszky Endre: Magyarország
kereskedelmi viszonyai 1755-ben. Gróf
Haugwitz és Procop egykorú jelentése
nyomán. Magyar Gazdaságtörténelmi
Szemle 1897.
Szinnyei József: Komárom 1848-49-ben.
Bp., 1887. 157.; Pest-budai nemzetőrök
1848-49. Dokumentumok a fővárosi
nemzetőrség történetéhez. Szerk. Czaga
Viktória-Jancsó Éva. Bp., 2001.
Mácza Mihály: Komárom nevezetességei.
Pozsony, Madách-Posonium, 2002.
Szénássy Zoltán: A komáromi induló hőse.
Rév–Komárom. KT Kiadó, 1998.
(Jókai Mór: A mi lengyelünk. 6. A szép
Angionila. Bp., 1961.
A cikk magyar nyelven is olvasható a
www.ellinismos.hu oldalon
17
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα
Ω
της Νικολέττας Μήλιου
ς αποτέλεσμα των μειονοτικών εκλογών του 2010, 16 επαρχιακές ελληνικές αυτοδιοικήσεις συνέχισαν ή ξεκίνησαν τη λειτουργία τους στην Ουγγαρία. Διάφορες κοινότητες,
μακριά από τη Βουδαπέστη προσπαθούν να διαφυλάξουν παραδόσεις και έθιμα με καρδιά
και ψυχή.
Η παρούσα σειρά συνεντεύξεων ξεκίνησε με σκοπό να γνωριστούμε καλύτερα μεταξύ μας
εμείς οι Έλληνες, ζώντας σε διάφορα
σημεία της Ουγγαρίας – είτε στην
πρωτεύουσα είτε στην επαρχία.
Κάθε μήνα θα σας γνωρίζουμε από
μία ελληνική μειονοτική αυτοδιοίκηση της επαρχίας. Δέκατη
πέμπτη μου συνομιλήτρια ήταν η
Judit Bernadett Khehra-Győri, πρόεδρος της Μειονοτικής Αυτοδιοίκησης Ελλήνων του δήμου Tiszaszőlős.
Μιλήσαμε για θέματα παρελθόντος,
παρόντος, μέλλοντος, για τις αρχές
και το σήμερα.
Τον περασμένο Δεκέμβριο γνωρίσαμε την νεοϊδρυθείσα Αυτοδιοίκηση Ελλήνων της πόλης Vác. Αυτό
τον μήνα επισκεπτόμαστε άλλη μια
ελληνική αυτοδιοίκηση, η οποία
επίσης ξεκίνησε τη λειτουργία της
τον περασμένο Οκτώβρη. Αν εξαιρέσουμε τον ελληνικό δήμο Μπελογιάννης, το Τiszaszőlős είναι το
μοναδικό χωριό στην Ουγγαρία
όπου υπάρχει ελληνική μειονοτική
αυτοδιοίκηση. Το χωριό για τους
περισσότερους από εμάς ίσως να
είναι άγνωστο, έτσι η κα. πρόεδρος
πρώτα-πρώτα μας παρουσιάζει το
Τiszaszőlős.
– Τι πρέπει να ξέρει κανείς για τον
δήμο σας;
– Ο δήμος του Τiszaszőlős βρίσκεται στον νομό Jász-Nagykun-Szolnok
(ΒΑ Ουγγαρία), στην αριστερή όχθη
του ποταμού Τίσα. Παλιά ανήκε στο
Tiszafüred, πριν από οκτώ χρόνια όμως
έγινε αυτόνομος δήμος. Έχει 1650
κατοίκους.
– Από πού κατάγονται οι Έλληνες
του Tiszaszőlős;
– Πρόκειται για απογόνους της πρώτης
διασποράς. Τον 19ο αιώνα στον κοντινό
δήμο Berekfürdő, το κράτος εγκατέστησε ελληνικό πληθυσμό, ο οποίος
18
ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ
αργότερα σκόρπισε στους δήμους της
ευρύτερης περιοχής, όπως και στο
Tiszaszőlős. Οι Έλληνες ασχολούνταν
κυρίως με την εμπορία οίνου, διότι
την εποχή εκείνη στην περιοχή μας η
οινοπαραγωγή ήταν από τις κυριότερες ασχολίες. Παρόλο που στις μέρες
μας αρκετοί ασχολούνται ακόμα με την
αμπελοκαλλιέργεια, ο τομέας σιγά-σιγά
έχασε την παλιά του αίγλη.
Οι δικοί μου πρόγονοι, όπως και οι
περισσότεροι Έλληνες – μην έχοντας
άλλες επιλογές – εμπορεύονταν μόνο
με κρασί.
– Πόσα μέλη αριθμεί σήμερα η ελληνική κοινότητα του Tiszaszőlős;
– Το 2010 στον τοπικό εκλογικό κατάλογο της ελληνικής μειονότητας εγγράφηκαν 36 άτομα, αλλά εδώ ζούνε και
ενήλικοι ελληνικής καταγωγής, οι
οποίοι λόγω ηλικίας δεν συμπεριλαμβάνονται στον εκλογικό κατάλογο.
– Πώς γεννήθηκε η ιδέα να ιδρύσετε
την Μειονοτική Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του Tiszaszőlős;
– Εμείς, οι Έλληνες του χωριού, πάντα
διοργανώναμε συναντήσεις στις οποίες
ακούγαμε ελληνική μουσική, φτιάχναμε
ελληνικά φαγητά, και όταν πλησίαζαν
οι μειονοτικές εκλογές αποφασίσαμε να
πάρουμε κι εμείς μέρος.
– Σας βοήθησε κανένας στο ξεκίνημα;
– Βασικά δεν είχαμε ανάγκη για βοήθεια επειδή κάποτε δούλεψα κι εγώ
στο δήμο του Tiszaszőlős ως εξωτερική
συνεργάτρια και απόκτησα αρκετή
πείρα στον τομέα αυτόν, ενώ μας βοήθησε πολύ και ο συμβολαιογράφος του
χωριού. Έχουμε καλή σχέση και με τον
δήμαρχο, ο οποίος μας εξασφάλισε τα
πάντα για το ξεκίνημα. Πριν από τις
εκλογές εξοικειωθήκαμε λίγο με το πού
αλλού υπάρχουν ελληνικές μειονοτικές αυτοδιοικήσεις στη χώρα, γιατί αν
τυχόν χρειαστούμε κάποτε βοήθεια, να
ξέρουμε πού να τη ζητήσουμε.
– Πώς διαμορφώνεται το σώμα της
ελληνικής αυτοδιοίκησης;
– Το σώμα αποτελείται από τέσσερα
μέλη, τους László Czakó, Ilona Lódi,
Ferenc László Borsós (αντιπρόεδρος) κι
εμένα την ίδια που εκτελώ χρέη προέδρου. Είμαστε όλοι τίμιοι δημότες.
Επιδιώξαμε να επιλέξουμε εκπροσώπους που να διαθέτουν όλα τα προσόντα που χρειάζονται ώστε να κάνουμε
μια αυτοδιοίκηση της προκοπής. Όταν
μάθαμε για τις ελληνικές ρίζες μας
εμείς ήμασταν και οι πρώτοι που αρχίσαμε μια γενική έρευνα γι’αυτές, και
μάλιστα βρισκόμαστε σε προνομιούχο
θέση, γιατί στο έργο αυτό, μας υποστηρίζουν και μας βοηθούν πολλοί. Είμαστε όλοι αφοσιωμένοι στον ελληνικό
πολιτισμό, και όσο εργαζόμαστε στην
ελληνική αυτοδιοίκηση δεν απαιτούμε
ανταμοιβή.
– Όταν απαρίθμησες τα ονόματα
των μελών του σώματος δεν ακούσαμε ελληνικά ονόματα. Είπες ότι
είσαστε απόγονοι της πρώτης ελληνικής διασποράς. Είναι χαρακτηριστική η απουσία ελληνικών ονομάτων στην σημερινή κοινότητα;
Ιανουάριος 2011 • EΤΟΣ: 17°
Όλος ο κόσμος ... μια Ελλάδα
– Γενικά ναι, επειδή πέρασε μεγάλο
χρονικό διάστημα από τον 19ο αιώνα,
και τα ελληνικά επώνυμα εξαφανίστηκαν λόγω της αφομοίωσης.
– Αναφέρθηκες ότι ερευνάτε τις
ρίζες σας. Η δική σου οικογένεια για
παράδειγμα από πού κατάγεται;
– Η οικογένεια της προ-προγιαγιάς
μου ήταν ελληνική, αλλά η καταγωγή
φυσικά διαφέρει στην περίπτωση της
κάθε οικογένειας.
– Υπήρχαν ελληνικές εκδηλώσεις στο
χωριό πριν ιδρυθεί η ελληνική αυτοδιοίκηση;
– Οργανωμένες εκδηλώσεις δυστυχώς
δεν είχαμε ούτε στο Tiszaszőlős ούτε
στο Tiszafüred. Είναι πολύ δύσκολο να
δραστηριοποιήσεις τους κατοίκους
ενός χωριού, οι οποίοι πρέπει ακόμα να
συνηθίσουν ότι υπάρχει τοπική ελληνική αυτοδιοίκηση. Πρέπει να περάσει λίγος καιρός για να δεχτούν οι
άνθρωποι το καινούριο. Κάθε αρχή και
δύσκολη, οι κάτοικοι όμως τελευταία
άρχισαν και ενδιαφέρονται για το έργο
μας.
– Πώς ζήσατε τον ελληνισμό σας
τους καιρούς πριν την ίδρυση της
τοπικής ελληνικής αυτοδιοίκησης;
– Πολύ θετικά, ακούγαμε ελληνική μουσική, χορεύαμε, συζητούσαμε, παίζαμε
διάφορα κουίζ σχετικά με την Ελλάδα,
και επίσης μαγειρεύαμε μαζί, πάντα στα
πλαίσια οικογενειακών εορτών, συνδυάζοντάς τα με γλέντια στον κήπο.
– Τώρα που δόθηκε η ευκαιρία να
συνεργαστείτε σε οργανωμένα πλαίσια, ποιους στόχους θεωρείτε τους
πιο βασικούς, βάσει των οποίων θα
οργανώσετε και το έργο σας;
– Κεντρική σημασία έχει να οργανώνουμε εκδηλώσεις που δεν έχουν όρια
ηλικίας, και θα θέλαμε να οργανώνουμε διάφορα προγράμματα που θα
ικανοποιούν τις απαιτήσεις όλου του
χωριού, έτσι, για παράδειγμα θέλουμε
να κηρύξουμε έναν διαγωνισμό ζωγραφικής για τους μαθητές του δημοτικού
σχολείου με θέμα την Ελλάδα. Επίσης
θα θέλαμε να διοργανώσουμε διαγωνισμό και για μαθητές γυμνασίου με
κάποιο ελληνικό θέμα, στον οποίο θα
μπορούσαν να συμμετέχουν δίπλα στα
έργα ζωγραφικής με εκθέσεις και ελληνικούς χορούς, με οτιδήποτε δηλαδή
που έχει σχέση με την Ελλάδα και τον
πολιτισμό της. Εκτός από τις σχολικές ηλικίες, θέλουμε να δραστηριοποιήσουμε και τους ενήλικους αλλά και
τους ακόμα μεγαλύτερους με διάφορες
άλλες εκδηλώσεις.
Για το καλοκαίρι σκοπεύουμε να διοργανώσουμε μια ελληνική ημέρα με διάφορα προγράμματα, όπως ομαδικούς
διαγωνισμούς, με προϋπόθεση συμμετοχής τη συμπλήρωση ενός τεστ για
την Ελλάδα. Επειδή όσοι είναι Ελληνικής καταγωγής έχουν πλεονεκτική
θέση, σκοπεύουμε να εκδώσουμε ένα
φυλλάδιο με τις βασικές πληροφορίες
για την Ελλάδα. Την ημέρα εκείνη επίσης θα διοργανώσουμε και έναν άλλο
διαγωνισμό με αστείους στόχους για
όλες τις ηλικίες. Η σύνθεση των ομάδων θα ήταν μεικτή, μικροί και μεγάλοι μαζί. Η ημερίδα θα ολοκληρωθεί το
βράδυ με ελληνικό μουσικοχορευτικό
γλέντι. Επειδή πρόκειται για χωριό, η
εκδήλωση θα ήταν οπωσδήποτε υπαίθρια.
Εκτός απ’αυτά δίνουμε μεγάλη σημασία
και στις εθνικές γιορτές της Ουγγαρίας:
μετά από την ίδρυση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων του Tiszaszőlős πήραμε
μέρος και στον επίσημο εορτασμό της
23ης Οκτωβρίου.
– Η ελληνική ημέρα θα έχει και
γαστρονομικό χαρακτήρα;
– Φυσικά. Θα θέλαμε οπωσδήποτε να
γνωρίσουμε στους ντόπιους την αυθεντική ελληνική κουζίνα. Θα ήθελα επίσης στις εκδηλώσεις μας να παραβρεθούν και οι Έλληνες από άλλες
κοινότητες της χώρας, να νιώσουμε
πιο κοντά ο ένας στον άλλον. Είναι
δύσκολο το ξεκίνημα, μας γνωρίζουν
ελάχιστοι, μα ελπίζουμε να μας γνωρίσουν σιγά σιγά.
– Ποια είναι τα υπόλοιπα σχέδια σας;
– Με τον καιρό θα θέλαμε να ξεκινήσει η διδασκαλία Ελληνικών, όχι μόνο
για τα παιδιά, γιατί θέλουμε και εμείς
οι μεγάλοι να μάθουμε την ωραία αυτή
γλώσσα. Επίσης θέλουμε να αδελφο-
ποιηθούμε με κάποιους δήμους της
Ελλάδας. Η διαδικασία βρίσκεται ακόμα
σε πολύ πρώιμο στάδιο, πάντως θα
ήταν ωραία να κάνουμε κοινή εκδήλωση με κάποιο ελληνικό δήμο.
– Σχεδιάζετε να γιορτάσετε και
τοπικά τις ελληνικές επετείους;
– Όχι, θα προτιμούσαμε να λάβουμε
μέρος στους κεντρικούς εορτασμούς
στην πρωτεύουσα. Κατά τη γνώμη μου,
αν θέλουμε να μας επισκέπτονται οι
άλλες κοινότητες πρέπει να ανταποδίδουμε κι εμείς τις επισκέψεις. Ιδρυθήκαμε μόλις πρόσφατα και θα περάσει
περισσότερος καιρός για να μας γνωρίσει και να μας δεχτεί όλος ο Ελληνισμός
της χώρας.
– Ποιες άλλες εθνικότητες διαθέτουν
μειονοτική αυτοδιοίκηση στο χωριό
σας;
– Μόνο οι Αθίγγανοι και εμείς οι Έλληνες.
– Σχεδιάζετε να κάνετε κοινές εκδηλώσεις;
– Φυσικά, επιδιώκουμε να συνεργαστούμε, να συμμετέχουμε στις εκδηλώσεις ο ένας του άλλου και να παίρνουμε
μέρος μαζί σε διαγωνισμούς. Κάθε καλή
ιδέα ευπρόσδεκτη.
– Πώς αντιμετωπίστηκε η ίδρυση
της ελληνικής αυτοδιοίκησης;
– Είχαμε θετική αποδοχή από τον
δήμαρχο αλλά και από τους κατοίκους,
αλλά πρέπει να περάσει χρόνος να μας
γνωρίσουν. Δεχτήκαμε και θετικές και
αρνητικές κριτικές, όμως όσοι διατυπώνουν αρνητικά σχόλια ας έρθουν
πρώτα στο χωριό να μας γνωρίσουν
από κοντά και να πάρουν μέρος στις
εκδηλώσεις μας, και μετά να πούνε τη
γνώμη τους!
– Σ’ ευχαριστώ για τη συζήτηση.
Az interjú magyar nyelven is
olvasható a www.ellinismos.hu
oldalon.
NÉVJEGY – ΚΑΡΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ:
Tiszaszőlősi Görög Kisebbségi
Önkormányzat
Διεύθυνση: 5244 Tiszaszőlős, Fő út 21.
Τηλέφωνο: 06-70-320-8237
19
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Πολιτιστική ατζέντα
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Φ Ε Β Ρ Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Υ 2 0 1 1
ΜΟΥΣΙΚΗ
Μύδρος
• Παρασκευή 4 Φεβρουαρίου, ώρα: 20.00 στο Ζορμπά.
Bp VΙο διαμ. Podmaniczky u.18
• Σάββατο 12 Φεβρουαρίου, ώρα:19.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο József Attila του Φέρεντσβαρος. Bp IΧο
διαμ. Toronyház u.3/b
• Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου, ώρα: 20.00 στο Zορμπά.
• Σάββατο 26 Φεβρουαρίου, ώρα: 19.00 στο Sport
Templom (πρώην Csodák Palotája) Bp XIIIο διαμ. Váci
út 19.
• www.mydros.hu
Μασκαράδες
• Σάββατο 5 Φεβρουαρίου, ώρα: 18.00 „Ελληνικό Καρναβάλι” στο Πολιτιστικό Κέντρο Csokonai Bp XIV ο
διαμ. Zichy Mihály út 14.
• Πέμπτη 10 Φεβρουαρίου, ώρα: 20.00 Συνάντηση
Χορευτικών Συγκροτημάτων Ούγγρων της Μολδαβίας και Ελλήνων στο Gödör Klub. Bp V ο διαμ.
Erzsébet tér.
Kollonay Zoltán πιανίστας
• Κάθε Τετάρτη του Φλεβάρη, ώρα:19.30 στο Δημαρχείο του Hévíz
• www.kollonay.hu
Παλιό Μπουζούκι
• Παρασκευή 11. Φεβρουαρίου, ώρα: 20.00 στο Ζορμπά Bp VIο διαμ. Podmaniczky u.18
• www.paliobuzuki.net
Oρφέας
• Σάββατο 12 Φεβρουαρίου, ώρα: 20.00 στο εστιατόριο
Vál Mediterán
Σαράντης Μαντζουράκης
• Σάββατο 12 Φεβρουαρίου, ώρα: 20.00 στο Ζορμπά.
Bp VIο διαμ. Podmaniczky u.18
• Σάββατο 19 Φεβρουαρίου, ώρα: 20.00 στο Zορμπά
• Κάθε Πέμπτη του Φλεβάρη, ώρα: 19.00 στο Γυράδικο.
Bp IIIο διαμ. Királyok útja και Pükösdfürdő γωνία
• www.sarantismantzourakis.hu
Zευς
• Κάθε Πέμπτη του Φλεβάρη, ώρα: 19.00 στο Γυράδικο.
Bp IIIο διαμ. Királyok útja και Pükösdfürdő γωνία.
Καλεσμένοι: ο Σ.Μαντζουράκης και το Φανάρι
Cosombolis
• Κυριακή 13 Φεβρουαρίου, ώρα: 14.00 στο Nyárasd
ΔΙΑΦΟΡΑ
Ελληνική ραδιοφωνική εκπομπή
• Κάθε Πέμπτη και ώρα: 13.00 στη συχνότητα MR4 873
khz, μεταδίδεται η εκπομπή της Αντιγόνης Σάμπο για
την ελληνική μειονότητα
Συνδιοργάνωση Αυτοδιοικήσεων Τάταμπανιας &
Πανουγγρικής
• Σάββατο 5 Φεβρουαρίου, ώρα: 10.00 Χειροτεχνία για
τα παιδιά (Κατασκευή χαρταετών) στο ξενοδοχείο
Άκτορ.Bp IXο διαμ. Viola u. 14. τηλ.: +36-30-952-99-45
Kαρυάτιδες
• Τετάρτη 16 Φεβρουαρίου, ώρα: 17.00 στην καινούρια
στέγη των “Πειραϊκών Βραδιών” στο Center Irodaház,
Váci utca 81 (απέναντι από την Κεντρική Αγορά).
Θέμα: Τα θαύματα των αρχαίων Ελλήνων- απ’τον
Μινώταυρο στις υδραυλικές αντλίες
Διοργάνωση Ελληνικής Ένωσης Νέων (GIE)
• Σάββατο 26 Φεβρουαρίου, ώρα: 19.00 „Ελληνικό
Καρναβάλι” και τα 10α γενέθλια του GIE στο Sport
Templom (πρώην Csodák Palotája) Bp XIIIο διαμ.Váci
út 19. Συμπράττουν ο Μύδρος και μαθητές του Μουσικού Σχολείου.
ΧΟΡΟΣ
Ήλιος
• Σάββατο 5 Φεβρουαρίου, ώρα:18.00 στο Πολιτιστικό
Κέντρο Csokonai. Bp XIVο διαμ. Zichy Mihály út 14.
Επικοινωνία
Γιαννούλα Στεφανίδου
τηλ: 06-70-31-20-783
e-mail: [email protected]
20
ΘΕΑΤΡΟ
Αθηνά Παπαδημητρίου
• Παρασκευή 11 Φεβρουαρίου, ώρα: 19.00 „Αδέλφια
εξ αίματος” στο Πολιτιστικό Κέντρο József Atilla στο
Győr
• Σάββατο 12 Φεβρουαρίου „Bubus” στο Θέατρο Körúti
Játékszín, Bp VIο διαμ. Teréz körút 48. τηλ.: 312-04-30
• Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου, ώρα: 19.00 „Λάτιν
Άγγιγμα” Újlaki mulató Óbuda Bp IIIο διαμ. Bécsi út
38-42, τηλ: +36-70-552-37-95
• Κυριακή 27 Φεβρουαρίου, ώρα: 15.00 „Bubus” στο
Θέατρο Körúti Játékszín
• Κυριακή 27 Φεβρουαρίου, ώρα: 19.00 „Συζήτηση για
την Αθηνά με την Mónika Sáfár” Erzsébet ligeti Θέατρο, Bp XVIο διαμ. Hunyadvár u. 43/b
ΕΚΚΛΗΣΙΑ
• Παρεκκλήσι Αγ.Ιεροθέου & Στεφάνου, Ουγγρικό Εξαρχάτο του Οικ.Πατριαρχείου της Κων/λης
• Τετάρτη 2 Φεβρουαρίου, ώρα: 08:00 Θεία Λειτουργία
• Bp. VIο διαμ. Váci u. 55, 1ος όροφος
ΙΑνΟυΑρΙΟς 2011 • EΤΟς: 17°
Πολιτιστική ατζέντα
MAGYAR NYELVŰ PROGRAMAJÁNLÓ
2011. FEBRUÁR
Zene
Mydros
• Február 4. péntek 20:00 óra Zorbas Budapest
VI. kerület Podmaniczky utca 18
• Február 12. szombat 19:00 óra Ferencváros
József Attila Lakótelepi Közösségi Ház Budapest IX. kerület Toronyház utca 3/b.
• Február 18. péntek 20:00 óra Zorbas
• Február 26 szombat 19:00 óra Sport Templom
(A volt Csodák Palotája) Budapest XIII. kerület
Váci út 19.
• www.mydros.hu
Maskarades
• Február 5. szombat 18:00 óra „Görög Farsang”
Csokonai Művelődési Ház Budapest XIV. kerület Zichy Mihály út 14.
• Február 10. csütörtök 20:00 óra „Táncház találkozó” Magyar Moldvai és Görög Nemzetiségek találkozója. Gödör Klub Budapest V. kerület Erzsébet tér.
• www.janula.hu
Kollonay Zoltán zongoraművész
• Február minden szerda 19:30 óra Hévíz Városháza
• www.kollonay.hu
Palio Buzki
• Február 11. péntek 20:00 óra Zorbas Budapest
VI. kerület Podmaniczky utca 18.
• www.paliobuzuki.net
Orpheus
• Február 12. szombat 20:00 óra Vál mediterrán
étterem.
Sarantis Mantzourakis
• Február 12. szombat 20:00 óra Zorbas Budapest VI kerület Podmaniczky utca 18.
• Február 19. szombat 20:00 óra Zorbas.
• Február minden csütörtökön 19:00 óra
Gyradiko Budapest III. kerület Királyok útja és
Pükösdfürdő utcasarok
• www.sarantismantzourakis.hu
Zeus
• Február minden csütörtökön 19:00 óra
Gyradiko Budapest III. kerület Királyok útja és
Pünkösdfürdő utcasarok. Vendégművészek:
Sarantis Mantzurakis és Fanari.
Cosombolis
• Február 13. vasárnap 14:00 óra Nyárasd
Tánc
Ilios
• Február 05. szombat 18:00 óra Csokonai Művelődési Ház Budapest XIV. kerület Zichy Mihály út 14.
Egyéb
Tatabányai és az Országos Görög Önkormányzat rendezésében
•Február 5. szombat 10:00 óra Gyerekeknek Kézműves foglalkozás (Sárkánykészítés) Budapest
IX. kerület Viola utca 14. Actor Hotel. Telefon
+36-30-952-99-45
Kariatidák
• Február 16. szerda 17:00 óra a „Pireuszi esték”
új helyen Váci utca 81 Center Irodaház . (Vámháztéri Csarnokkal szemben) Téma: Az ókori
görögség csodái. Minotaurusztól a hidraulikus
szivattyúig.
Görög Ifjúsági Egyesület rendezésében
• Február 26. szombat 19:00 óra „Görög Farsang” és a GIE 10. éves születésnapja Budapest
XIII. kerület Váci út 19. Sport Templom. (A volt
Csodák Palotája) Közreműködik a Mydros és a
görög zeneiskola tanulói.
Színház
Papadimitriu Athina
• Február 11. péntek 19:00 óra „Vértestvérek”
Győr József Atilla Művelődési ház.
• Február 12. „Bubus” Körúti Játékszín Budapest
VI. kerület Teréz körút 48. Telefon: 312-04-30
• Február 25. péntek 19:00 óra „Latin érintés”
Újlaki mulató Óbuda Budapest III. kerület
Bécsi út 38-42, telefon: +36-70-552-37-95
• Február 27. vasárnap 15:00 óra „Bubus” Körúti
Játékszín
• Február 27. vasárnap 19:00 óra „Beszélgetés
P. Athináról Sáfár Mónikával” Erzsébet ligeti
Színház Budapest XVI. Kerület Hunyadvár utca
43/b
Egyház
Konstantinápolyi Egyetemes Patriarchatus Magyarországi Exarhátusának Szent
Hierotheosz és Szent István kápolnája Budapest VI. kerület Váci utca 55. I. emelet 1.
• Február 2. szerda 08:00 Isteni Liturgia
Kapcsolattartó
Stefanidu Janula
tel.: 06-70-31-20-783
e-mail: [email protected]
21
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Επέτειος
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ
Ο
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
γεννήθηκε στη Σκιάθο στις 4
Μαρτίου 1851 και πέθανε στο αγαπημένο του νησί, στις 3 Ιανουαρίου
1911, το οποίο γεγονός το περιέγραψε με τα εξής λόγια ο παιδικός
του φίλος και συγγραφέας Αλέξανδρος Μωραϊτίδης σε γράμμα
του που έστειλε στις αδελφές του:
”Τώρα εις την αγρυπνίαν των
Φώτων θρήνος έγινεν εις τον Άγιον
Ελισαϊον. Έκλαιον όλοι όταν ο ιερεύς
τον εμνημόνευσεν...„
Στη Σκιάθο ο κόσμος έκλαψε το
χαμό του ψάλτη της εκκλησίας
του, τον αγαπητό συντοπίτη του,
οι πνευματικοί άνθρωποι έκλαψαν
τον μεγάλο συγγραφέα. Ο Κώστας
Βάρναλης τον χαρακτηρίζει ως
„μεγαλύτερη δόξα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ...Είναι ο περισ-
σότερο ελληνικός, αν Έλληνες είναι
ο λαός. Η ψυχή του κι η ψυχή των
ηρώων του είναι η ψυχή του ελληνικού λαού στην πιο εξαγνισμένη της
υπόσταση”.
Τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη τον
επονόμασαν „ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων” και πράγματι,
αυτό δικαιώνεται και σήμερα από
τα έργα του, για τα οποία διαπιστώνει , μεταξύ άλλων, τα εξής ο νομπελίστας ποιητής μας Οδυσσέας Ελύτης στη μελέτη του „Η μαγεία του
Παπαδιαμάντη „:
„Σ’ όποια του σελίδα κι αν σταθούμε, αναγνωρίζουμε κάτω από
τον Χριστιανισμό, τον Έλληνα, κάτω
από τον μυστικοπαθή, τον μεσημβρινόν αισθησιάρχη, κάτω από
τον άνθρωπο της εκκλησίας, τον
άνθρωπο της σάρκας, των μυριστι-
ΤΑ ΠΤΕΡΟΕΝΤΑ ΔΩΡΑ
Ξ
ένος του κόσμου και της σάρκας κατέβηκε την από τα
ύψη μαζεύοντας τις φτερούγες, όπως τις κρύβει θείος
άγγελος. Έφερνε δώρα από τα άνω βασίλεια, για να φιλέψει
τους κατοίκους της πρωτεύουσας. Ήταν ο καλός άγγελος της
πόλης.
Κρατούσε στο χέρι ένα άστρο και πάνω στο στέρνο
του παλμοδονουσε η ζωή και η δύναμη και από το στόμα του
έβγαινε πνοή θείας γαλήνης. Τα τρία τούτα δώρα ήθελε να
μεταδώσει σ’ όλους όσοι πρόθυμα τα δέχονταν.
Μπήκε στην αρχή μέσα σ’ ένα αρχοντικό μέγαρο.
Είδε εκεί το ψέμα και τη σεμνοτυφία, την ανία και το ανωφέλευτο της ζωής, ζωγραφισμένα στα πρόσωπα του άντρα και
της γυναίκας και άκουγε τα δυο παιδιά να ψελλίζουν λέξεις σε
άγνωστη γλώσσα. Ο Άγγελος πήρε τα τρία ουράνια δώρα του
κι έφυγε από κει τρέχοντας.
Πήγε στην καλύβα φτωχού ανθρώπου. Ο άντρας
έλειπε όλη τη μέρα στην ταβέρνα. Η γυναίκα προσπαθούσε να
αποκοιμίσει με λίγο ξηρό ψωμί τα πέντε παιδιά, βλαστημώντας την ώρα που είχε παντρευτεί. Τα μεσάνυχτα επέστρεψε ο
σύζυγός της. Αυτή τον έβρισε, πάνω στα νεύρα της, με φωνή
διαπεραστική, κείνος την έδειρε με το ροζιάρικο ραβδί και σε
λίγο οι δυο πλάγιασαν, χωρίς να κάμουν την προσευχή τους
και άρχισαν να ροχαλίζουν με βαριούς τόνους. Έφυγε από κει
ο Άγγελος.
Ανέβηκε σε ψηλό χτίριο, πλούσια φωτισμένο.
22
κών χόρτων, του γιαλού. Κι είτε σαν
αριστερό ψάλτη τον ακούσουμε, είτε
σαν δεξιό, στην τελετουργία του
νησιού του, καταλαβαίνουμε ότι δεν
είναι γι’ αυτόν η φύση ένα καταφύγιο, μια παρηγοριά, μια ανακούφιση. Ούτε είναι, από το άλλο μέρος,
μια δύναμη σκοτεινή και τερατώδης. Είναι ο διαρκής και ακατάλυτος
σκελετός που συνέχει την πλάση,
μια εγγύηση γι’ αυτό που είμαστε ή
μπορούμε να είμαστε.”
Αν και έκλεισαν εκατό χρόνια από
το θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, αν και άλλαξαν οι κοινωνικές συνθήκες ζωής, η μαγεία
και η επικαιρότητα του σπουδαίου
συγγραφέα δεν έπαψαν να ελκύουν
τους αναγνώστες.
Ευαγγελία Τσαρούχα
Ήταν εκεί πολλά δωμάτια με τραπέζια, κι επάνω τους σκύβαν
άνθρωποι και μετρούσαν αδιάκοπα χρήματα και παίζαν χαρτιά. Ωχροί και δυστυχείς, όλη η ψυχή τους ήταν συγκεντρωμένη σε τούτη την ασχολία. Ο Άγγελος σκέπασε το πρόσωπό
του με τις φτερούγες του, για να μη βλέπει, κι έφυγε τρεχάτος.
Στο δρόμο συνάντησε πολλούς ανθρώπους, άλλους
καθώς βγαίναν από τα καπηλειά, κρασοβαρεμένους και
άλλους καθώς κατέβαιναν από τα χαρτοπαίγνια, μεθώντας
χειρότερο μεθύσι. Μερικούς είδε ν’ ασχημονούν και μερικούς
άκουσε να βλαστημούν τον Αϊ Βασίλη για φταίχτη. Ο Άγγελος
σκέπασε με τις φτερούγες του τ’ αυτιά, για να μην ακούει, και
προσπέρασε.
Μισοφώτιζε κιόλας το πρωί της πρωτοχρονιάς και
ο Άγγελος, για να παρηγορηθεί, μπήκε στην εκκλησιά. Αμέσως κοντά στις πόρτες είδε ανθρώπους να μετρούν νομίσματα, μόνο πως δεν είχαν παιγνιόχαρτα στα χέρια, και στο
βάθος αντίκρισε έναν άνθρωπο χρυσοστόλιστο και μίτρα
στο κεφάλι σαν Μήδο σατράπη της εποχής του Δαρείου, να
κάνει διάφορα ακκίσματα και επιτηδευμένες κινήσεις. Δεξιά
και αριστερά, μερικοί άλλοι έψελναν με ψεύτικες φωνές: Τον
Δεσπότην και αρχιερέα!
Ο Άγγελος δεν βρήκε παρηγοριά. Πήρε τα πτερόεντα
δώρα του -το άστρο το προορισμένο να λάμπει στις συνειδήσεις, την αύρα, την ικανή να δροσίζει τις ψυχές, και τη ζωή,
την πλασμένη για να πάλλει στις καρδιές- τάνυσε τις φτερούγες και ξαναγύρισε στις ουράνιες αψίδες.
Ιανουάριος 2011 • EΤΟΣ: 17°
Επέτειος
ALEXANDROSZ
PAPADIAMANDISZ
(Szkiathosz 1851Szkiathosz 1911)
A
z 1982-ben magyarul is megjelent „ A
gyilkos asszony”
című
Papadiamandisz regény közismertté tette nemcsak az írót,
hanem Szkiathosz szigetet is,
hiszen a legtöbb írása erről a
szigetről és egyszerű lakóiról
szól. Kortársai „ a görög irodalom szentjének nevezték”
őt, életmódja miatt, és a leginkább görög írónak, hiszen
lelke és hőseinek a lelke nem
más mint a görög nép lelke,
ahogy leszögezi Kosztasz
Varnalisz költő is.
Szárnyaló ajándékok
A
földi világtól és az emberi hús-vér testtől távol álló
idegen pottyant le Újév küszöbén a magasságos
egekből. A mennyei angyalka összehúzta és elrejtette
szárnyait, amennyire csak bírta. Ajándékokat hozott a
mennyek királyságától a főváros lakóinak. Ő volt a város
jó védőangyala.
Kezében csillagot tartott, mellkasában életerő lüktetett, szájából pedig isteni nyugalom áradt. Ezt
a három ajándékot szerette volna átadni mindazoknak,
akik készek elfogadni.
Először egy előkelő palotába lépett be. Ott a
hazugságot és az álszentséget, az élet nemtörődömségét és haszontalanságát látta kirajzolódni a férfi és a
nő arcán, miközben figyelmesen hallgatta, ahogy a két
gyermek szavakat gügyögött valami ismeretlen nyelven.
Az Angyal fogta a három menyei ajándékot, és sebtében
eltávozott onnan.
Majd belépett egy szegény ember kalyibájába. A férj egész nap távol volt, tavernában töltötte
életét. A feleség megpróbálta elaltatni maradék száraz
kenyérrel öt éhező gyermekét, miközben átkozta a percet, amikor férjhez ment. Éjfélkor hazaérkezett a férje.
Az asszony mérgében sipító hangon szórta rá az átkokat, amaz pedig alaposan helybehagyta bütykös botjával, majd nemsokára mindkettő lefeküdt aludni, anélkül
hogy imádkoztak volna, és elkezdtek hangosan horkolni.
Onnan is elmenekült az Angyal.
Magas, fényárban úszó épületbe lépett be. Rengetek asztalt látott, amelyek felé emberek hajoltak, és
folyton pénzt számoltak, kártyáztak. Sápadtak és szerencsétlenek voltak, teljes lelküket erre a tevékenységre fordították. Az Angyal betakarta szárnyaival arcát, hogy ne
lásson, és futva elmenekült onnan.
Az úton sok emberrel találkozott, egyesekkel, akik éppen akkor léptek ki részegen a kocsmából,
másokkal, akik kártyabarlangokból távoztak megrészegülve a legrosszabb részegségtől. Látott néhányat botrányosan viselkedni, és hallotta, ahogy néhányan Szent
Szilvesztert átkozták mindenért. Az Angyal betakarta
fülét szárnyaival, hogy ne hallja, és továbbment.
Már hajnalodott az újév első napja, és az Angyal,
hogy megvigasztalódjon, belépett a templomba. Már
az ajtók mellett pénzt számoló embereket látott, csak a
kártya hiányzott a kezükből. A templom mélyén pedig
arany ruhába öltözött embert látott, fején püspöki süveget hordott, mintha méd satrapa lenne Dareiosz idejéből, eközben különböző meghajlásokat és mesterkélt
mozdulatokat gyakorolt. Jobbról és balról néhányan
hamis hangon énekelték a „Királyunkat és Urunkat”című
zsoltárt.
Az Angyal nem vigasztalódott meg. Fogta
menyei ajándékait – az emberi öntudat csillogására rendeltetett csillagot, a lelket felfrissíteni képes tengeri szellőt, és az életet, amely a szív lüktetésére teremtetett kitárta szárnyait és visszatért az egek boltozataira.
Caruha Vangelió fordítása
23
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Εν τάχει
1. Πέθανε η Ζακλίν ντε Ρομιγί σε ηλικία 97 ετών, μεγάλη ελληνίστρια και ακαδημαϊκός,
η οποία υπήρξε η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια του College de France. Άφησε πίσω της
εκτός των άλλων, ένα σημαντικό έργο για την Αθήνα του 5ου αιώνα απ’ όπου «ξεκίνησαν
όλα»: η φιλοσοφία, η ιστορία, η τραγωδία, η κωμωδία, οι σοφιστές. Γεμάτη θαυμασμό για
την εποχή εκείνη, μελέτησε τον Θουκυδίδη, που τη γοήτευσε με την ωραιότητα και την
ευαισθησία του λόγου του, τον οποίο αποκαλούσε «έναν από τους άνδρες της ζωής της»,
καθώς επίσης τον Όμηρο, τον Αισχύλο, τον Ευριπίδη.Σε ηλικία μόλις 17 ετών, το 1933,
γίνεται η πρώτη γυναίκα υποψήφια στο Concours General της Γαλλίας (γενικές εξετάσεις
για αριστούχους), ύστερα η πρώτη γυναίκα καθηγητής στο περίφημο College de France και η δεύτερη γυναίκα ακαδημαϊκός
στη Γαλλική Ακαδημία, μετά την Μαργκερίτ Γιουρσενάρ. Το 1995 της δόθηκε η ελληνική υπηκοότητα και το 2001 ανακηρύχθηκε πρέσβειρα του Ελληνισμού.«.. Ήταν μια γυναίκα που αφιέρωσε όλη τη ζωή της στην ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό γιατί θεωρούσε ότι ήταν μια εκπαίδευση στην κατανόηση της ελευθερίας του ατόμου, στην προσήλωση στη
δημοκρατία» δήλωσε η Ελέν Καρέρ ντ’ Ανκός, ισόβια γραμματέας της Γαλλικής Ακαδημίας.
2. Στην Αρμενία βρέθηκε το αρχαιότερο πατητήρι στον κόσμο
Ξεχάστε τη Γαλλία και τα φημισμένα κρασιά που παράγει. Το αρχαιότερο πατητήρι στον
κόσμο βρέθηκε σε σπηλιά στη νότια Αρμενία, χάρη σε μία ομάδα αρχαιολόγων που κατάφεραν να αναγνωρίσουν, χρησιμοποιώντας βιοχημικές τεχνικές, ένα ξηρό κόκκινο κρασί
που είχε παρασκευαστεί πριν 6.000 χρόνια.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα αποκαλύπτουν την εικόνα μίας σύνθετης κοινωνίας, όπου
όσοι πενθούσαν έπιναν ένα είδος κρασιού, που παραγόταν σε ένα κοιμητήριο μέσα σε
σπηλιά, γράφουν οι ερευνητές στην «Επιθεώρηση της Αρχαιολογικής Επιστήμης».
«Αυτή είναι η παλαιότερη γνωστή εγκατάσταση για την παρασκευή οίνου στον κόσμο» είπε σε τηλεφωνική του συνέντευξη
ο Γκρεγκόρι Αρεσιάν τού Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και ένας από τους επικεφαλής της έρευνας.
Όπως ανέφερε η επιστημονική του ομάδα, η μέθοδος χρονολόγησης με ισότοπο άνθρακα αποκάλυψε ένα αποξηραμένο
κρασί από σταφύλια κοντά σε ένα πατητήρι που φτιάχτηκε περίπου το 4.000 π.Χ. Αυτό το καθιστά κατά 1.000 χρόνια μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη εγκατάσταση για την παρασκευή οίνου που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα.
3. Κάντε μια στάση στο “Ελ. Βενιζέλος”...
Σε ένα σύγχρονο μουσείο για εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως, μετατρέπεται ο Διεθνής
Αερολιμένας Αθηνών, μετά τη συνεργασία του με το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, στο
πλαίσιο της οποίας σε ειδικό εκθεσιακό χώρο του αεροδρομίου θα παρουσιάζονται ανά
περιόδους, αποσπάσματα από μεγάλες περιοδικές εκθέσεις ή από τις μόνιμες συλλογές
του Μουσείου.
Η πρώτη παρουσίαση αφορά στη μόνιμη έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης με
τίτλο «Σκηνές από την Καθημερινή Ζωή στην Αρχαιότητα», η οποία θα διαρκέσει από
τις 17 Ιανουαρίου έως τις 30 Απριλίου 2011 και θα πραγματοποιηθεί στο επίπεδο αφίξεων του αεροδρομίου (είσοδος 1). Ο
χώρος είναι προσβάσιμος για όλους τους επιβάτες και επισκέπτες του αεροδρομίου και παραμένει ανοικτός καθημερινά και
καθ’όλη τη διάρκεια του 24ώρου.
4. Οι μέλισσες κάνουν υπολογισμούς πιο γρήγορα από Η/Υ αφού μαθαίνουν να πετούν ακολουθώντας
τη συντομότερη δυνατή διαδρομή ανάμεσα στα λουλούδια που έχουν προηγουμένως ανακαλύψει με τυχαία
σειρά, «λύνοντας» με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά το λεγόμενο «πρόβλημα του περιοδεύοντος πωλητή», ένα
διάσημο και δισεπίλυτο γρίφο στον χώρο των οικονομικών και των μαθηματικών.Στο πρόβλημα αυτό, ένας
άνθρωπος (πωλητής) καλείται να βρει τη συντομότερη δυνατή διαδρομή ανάμεσα σε όλους τους προορισμούς
που πρέπει να επισκεφτεί. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές λύνουν το πρόβλημα συγκρίνοντας το μήκος όλων των
πιθανών διαδρομών και επιλέγοντας τον πιο σύντομο. Όμως οι μέλισσες φαίνεται να κάνουν ουσιαστικά το
ίδιο πράγμα κάθε μέρα, χωρίς καν τη βοήθεια κομπιούτερ, απλώς με ένα εγκέφαλο που δεν είναι μεγαλύτερος από ένα σπόρο φυτού. Θέλοντας να κάνουν εξοικονόμηση ενέργειας για το πέταγμά τους, «υπολογίζουν» μια διαδρομή που τους επιτρέπει να βρίσκονται στον αέρα το
ελάχιστο δυνατό χρονικό διάστημα.
Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι μια τέτοια ανακάλυψη θα μπορούσε να βοηθήσει και τους ανθρώπους σε διάφορα πρακτικά προβλήματα,
όπως στην καλύτερη ρύθμιση της κυκλοφορίας σε ένα δίκτυο (π.χ. κυκλοφοριακό) ή στην εκτεταμένη αλυσίδα τροφοδοσίας μιας επιχείρησης, που στέλνει φορτηγά σε όλα σημεία του ορίζοντα και θέλει να εξοικονομήσει χρόνο και χρήμα στις μετακινήσεις.
Επιμέλεια: Γ.Θεοδούλου-Β.Αυγουροπούλου
24
ΙΑνΟυΑρΙΟς 2011 • EΤΟς: 17°
Στο ράφι
Οι Ελληνες της Πέστης και της Βούδας
Α
νήμερα των Θεοφανείων έγινε η παρουσίαση του βιβλίου “Οι
Έλληνες της Πέστης και της Βούδας” των κκ László Sasvári και
György Diószegi. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε πλοιάριο στον
Δούναβη, με τους προέδρους των αυτοδιοικήσεων Ελλήνων Βουδαπέστης και Ουγγαρίας αντίστοιχα- κκ Σπύρο Αγκάρντι και Λαοκράτη
Κοράνη-να κάνουν την παρουσίαση κι ενώ είχε προηγηθεί ο αγιασμός των υδάτων από τον ιερέα της κοινότητας, κ.Ιωσήφ Κάλοτα.
Παρόντες ήταν και οι συγγραφείς του βιβλίου οι οποίοι υπέγραψαν
αντίτυπα του πονήματός τους.
Το βιβλίο εκδόθηκε από το Ινστιτούτο Ελλήνων Ουγγαρίας με τη συγχρηματοδότηση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων της Βουδαπέστης, ενώ
στο εγχείρημα συμμετείχε και το Ίδρυμα για τον Ελληνικό Πολιτισμό.
Η έκδοση είναι δίγλωσση (ουγγρικά-ελληνικά) και διατείθεται στην
νές από τα γραφεία της οδού Vécsey, αλλά θα το βρείτε και σε επιλεγ-
τιμή των 1590 φιορινιών. Μπορείτε να το παραλάβετε τις καθημερι-
μένα βιβλιοπωλεία.
Εξάντας
Σ
Ντοκιμαντέρ στον κόσμο
www.exandasdocumentaries.com
ε όσους από εσάς έχετε
ποιημένου” κόσμου. Δεν είναι
πρόσβαση στο διαδί-
τυχαίο λοιπόν ότι τόσο στην
κτυο, προτείνουμε ανεπιφύ-
Ελλάδα όσο και στο εξωτε-
λακτα να παρακολουθήσετε
ρικό, η δουλειά του Γιώργου
τη διακεκριμένη σειρά ντοκι-
Αυγερόπουλου και των συνερ-
μαντέρ του Γιώργου Αυγερό-
γατών του τυγχάνει ευρείας
πουλου, Εξάντας. Κάθε επεισό-
αποδοχής από κοινό, δημοσι-
διο καταπιάνεται με κάποιο θέμα της επικαιρότητας, παρουσιάζοντάς το με
ογράφους και κριτικούς. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2010 ο Eξάντας είχε απο-
απλό και κατανοητό τρόπο, χωρίς όμως να είναι επιφανειακός. Επιστήμονες
σπάσει 26 διεθνή βραβεία σε κινηματογραφικά φεστιβάλ και φεστιβάλ ντοκι-
και ειδικοί δίνουν απαντήσεις
μαντέρ που διοργανώθηκαν σε
στις εύστοχες ερωτήσεις του
διάφορες χώρες του κόσμου.
δημοσιογράφου που κατα-
Ντοκιμαντέρ της σειράς μετα-
φέρνει να κρατήσει το ενδια-
δίδονται από δημόσια και ιδι-
φέρον μας πολλές φορές από
ωτικά δίκτυα της Ευρώπης, της
μια απλή ανθρώπινη ιστορία
Βόρειας Αμερικής και της Μέσης
και κάνοντας πρωταγωνιστές
Ανατολής.
καθημερινούς ανθρώπους.
Info:
Τα θέματα που παρουσιάζει
–
αφορούν όλους τους σκεπτό-
σόδια
μενους και ενεργούς πολίτες
www.exandasdocumentaries.com
του σύγχρονου “παγκοσμιο-
– όσοι διαθέτουν Νόβα μπορούν να το
στο
διαδίκτυο
στη
on-line
επει-
διεύθυνση:
δουν από τη συχνότητα της ΝΕΤ
25
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Αποστολή Αθήνα
Καλή χρονιά!
της Nόρας Γιαννακάκη
Ο
ι λέξεις που ακούς συνέχεια αυτόν τον καιρό στην πόλη είναι «ΑΠΕΡΓΙΑ» και «ΚΡΙΣΗ».
Η λέξη που βλέπεις πιο συχνά είναι «ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ».
Πολιτιστικές τσάρκες
Ακρόπολη. Αξίζει! Α, ναι, θα πείτε
στην ρεσεψιόν ότι πάτε για καφέ
στην ταράτσα, κι έτσι δεν θα πληρώσετε είσοδο.
Αφού χαλαρώσετε και τονωθείτε
Μία λεωφόρος, 4 μουσεία. Όταν
βρεθείτε στην ελληνική πρωτεύουσα, περπατήστε λίγο στην Λεωφόρο Βας. Σοφίας. Αν ξεκινήσετε
από την Πλατεία Συντάγματος, σε
λίγα λεπτά θα βρείτε στο αριστερό
σας χέρι το Μουσείο Μπενάκη. Στο
μουσείο θα δείτε μια συλλογή εκθε-
26
μάτων από την αρχαιότητα μέχρι
σήμερα. Στον πάνω όροφο του
πανέμορφου νεοκλασσικού κτηρίου
λειτουργεί εστιατόριο-καφέ με τραπεζάκια έξω στην πάντα ηλιόλουστη ταράτσα. Ο καφές (καπουτσίνο)
κοστίζει 3,50 ευρώ και περιλαμβάνει την απεριόριστη θέα μέχρι την
με τον καφέ, πηγαίνετε δίπλα στο
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Εδώ
θα εκπλαγείτε πόσα από τα μικρά
λιτά ειδώλεια γνωρίζετε ήδη και θα
ξαφνιαστείτε πόσα άλλα δεν έχετε
δει πριν. Έχει και μαγαζί αν θέλετε
να πάρετε μαζί σας ένα κυκλαδικό
αγαλματάκι για να θυμάστε από
που ξεκίνησε ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός.
Λίγα τετράγωνα πιο κάτω βρίσκεται το Μουσείο Χριστιανικής και
Βυζαντινής Τέχνης. Εκτός από τις
αίθουσες με τις μόνιμες συλλογές,
πάντα υπάρχει και κάποια έκθεση
μοντέρνας τέχνης. Ακριβώς στο
διπλανό κτήριο στεγάζεται το Πολε-
ΙΑνΟυΑρΙΟς 2011 • EΤΟς: 17°
Αποστολή Αθήνα
„Καλώς ήλθατε στο Λύκειο
του Αριστοτέλη!”
μικό Μουσείο. Βγαίνοντας από το
Μουσείο, θα δείτε απέναντι, λίγο
δεξιά, το σταθμό του μετρό «Ευαγγελισμός». Από εδώ σε 10 λεπτά με
το μετρό -1 ευρώ κοστίζει το κανονικό εισιτήριο για μία ώρα- μπορείτε να είστε στο Μοναστηράκι,
απ’ όπου μπορείτε να ξεκινήσετε
τις περιπλανήσεις σας στην παλιά
πόλη. Αν έχετε αρκετές μέρες διαμονής, κάντε τις άλλη μέρα για να μην
σας βγει το πρόγραμμα πολύ βαρβάτο. Φυσικά για τους πιο άνετους
και βιαστικούς υπάρχουν λεωφορεία
ή η μπλε γραμμή του μετρό να πάνε
μέχρι «Ευαγγελισμό» και να κάνουν
την «τσάρκα» τους αντίστροφα
προς Πλατεία Συντάγματος.
Ε
Σ
τις 16 Δεκεμβρίου παρουσίασε
το νέο βιβλίο του ο καθηγητής
γλωσσολογίας, Γ. Μπαμπινιώτης,
«Διαλογισμοί για την γλώσσα και
τη γλώσσα μας. Απλά μαθήματα
γλώσσας και γλωσσολογίας» στην
Στοά του βιβλίου.. Επίσης αφιέρωσε
ένα μεγάλο κομμάτι της εκδήλωσης για να συζητηθούν τα σημερινά
προβλήματα της ελληνικής γλώσσας. Ο Μπαμπινιώτης έχει καταφέρει αυτό που επέλεξε ως τίτλο,
να μιλήσει δηλαδή για την ελληνική γλώσσα απλά και με αγάπη. Το
βιβλίο κοστίζει 15 ευρώ (τιμή στην
εκδήλωση).
δώ και 14 χρόνια ένας σηµαντικότατος αρχαιολογικός χώρος της
Αθήνας, 300 µ. από το Κοινοβούλιο,
που ήρθε στο φως κατά τις ανασκαφές για το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης,
ήταν αφηµένος στο έλεος των καιρικών συνθηκών και απρόσιτος. Τώρα,
το Λύκειο του Αριστοτέλη, που στέγασε
την περίφηµη σχολή του αρχαίου διαλεκτικού φιλοσόφου, προγραμματίζεται επιτέλους να παραδοθεί στο κοινό
και στους ξένους επισκέπτες Τα έργα
έχουν ήδη ξεκινήσει και αναμένεται να
ολοκληρωθούν σε ένα χρόνο. Περιλαμβάνουν διαμορφώσεις που θα επιτρέψουν ανάκτηση του περιγράμματος της παλαίστρας, του περιστυλίου,
της υπαίθριας αυλής, όπως και των
δαπέδων. Μικρά στέγαστρα θα προστατεύουν τα ευπαθή σημεία, κυρίως
τις αίθουσες των υποκαύστων (όπου
θερμαινόταν το νερό για τα λουτρά).
Πινακίδες και άλλο πληροφοριακό
υλικό θα επιτρέπουν την άντληση πληροφοριών. Θα προστεθούν παγκάκια
για ξεκούραση των επισκεπτών. ΄Ετσι
η Αθήνα θα αποκτήσει ένα αρχαιολογικό πάρκο και πνεύµονα πρασίνου
36 στρεµµάτων καθώς το Λύκειο προ-
βλέπεται να «ενοποιηθεί» µε τον περιβάλλοντα χώρο του γειτονικού Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου Η
πρόσβαση θα επιτρέπεται µόνο στην
«καρδιά» της Παλαίστρας διαστάσεων
23 x 26 µ. από δύο ράµπες στα σηµεία
που αποτελούσαν και στην αρχαιότητα τις εισόδους στον χώρο. Μελλοντικά δε, προβλέπεται να φυτευτεί
ο νέος αρχαιολογικός χώρος µε φυτά
που ευδοκιµούσαν στις παριλίσιες
περιοχές και να φωτιστεί διακριτικά,
ώστε να µη δηµιουργηθεί «µια µαύρη
τρύπα στην καρδιά της Αθήνας».
πηγή: tanea.gr
27
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Σκονάκι
Χειμωνιάτικο κουίζ
Τι θα λέγατε να ακονίσετε λίγο το μυαλό σας για να...ζεσταθεί; Απαντήστε, διαβάζοντας προσεκτικά τις παρακάτω ερωτήσεις.
1.Ποια ήταν η κύρια γεωργική ασχολία των αρχαίων Ελλήνων το χειμώνα;
Α. Το όργωμα των χωραφιών.
Β. Το μάζεμα της ελιάς.
Γ. Η καλλιέργεια λαχανικών.
2. Γιατί οι αρχαίοι Έλληνες διέκοπταν, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, τις πολεμικές επιχειρήσεις;
Α. Γιατί δεν είχαν εφευρεθεί οι αδιάβροχες στολές.
Β. Γιατί προτιμούσαν να ασχολούνται με τα χειμερινά σπορ.
Γ. Γιατί οι καιρικές συνθήκες δεν επέτρεπαν εκστρατείες, μάχες και κίνηση πολεμικού στόλου με τον τρόπο που
διεξάγονταν εκείνη την εποχή.
3. Τι έσπερναν οι Βυζαντινοί το χειμώνα;
Α. Ντοματούλες.
Β. Σιτηρά.
Γ. Τίποτα, γιατί ξεκουράζονταν και οι αγρότες και η γη τους.
4. Το τουρσί είναι:
Α. Μέθοδος διατήρησης λαχανικών για το χειμώνα.
Β. Γλυκό κουταλιού που προσφερόταν τα Χριστούγεννα.
Γ. Σούπα από τραχανά.
Οι πατημασιές των αστροναυτών
στη Σελήνη μπορούν να παραμείνουν αναλλοίωτες για πάνω από 10
εκατομμύρια χρόνια, αφού η Σελήνη
δεν έχει ατμόσφαιρα.
Το μαστίγιο ήταν η πρώτη
εφεύρεση που έσπασε το
φράγμα του ήχου.
Ο πιο δυνατός μυς του ανθρώπινου σώματος είναι η γλώσσα.
Τα δακτυλικά αποτυπώματα των
κοάλα και των ανθρώπων είναι
πανομοιότυπα.
28
Ήξερες ότι...
(απαντήσεις:Α.Γ.Β.Α.Β)
5. Και το μαγκάλι είναι:
Α. Σόμπα πετρελαίου.
Β. Μεταλλικό δοχείο όπου καίγονται κάρβουνα.
Γ. Χοντρή μάλλινη κουβέρτα.
Το μέλι είναι το μόνο τρόφιμο που
δεν χαλάει. Βρέθηκε μέλι στους
τάφους των Αιγυπτίων Φαραώ, το
οποίο δοκίμασαν οι αρχαιολόγοι και
δήλωσαν ότι ήταν βρώσιμο.
Το συνολικό βάρος του παγκόσμιου
πληθυσμού των μυρμηγκιών είναι
μεγαλύτερο από το συνολικό βάρος
του ανθρώπινου πληθυσμού.
Στην Αρχαία Ελλάδα, τα παιδιά των πλου-
Οι Μογγόλοι ρίχνουν
αλάτι στο τσάι τους αντί
για ζάχαρη.
σίων οικογενειών βυθίζονταν σε ελαιόλαδο κατά τη γέννησή τους για να παραμείνουν φαλακρά για όλη τους τη ζωή.
ΙΑνΟυΑρΙΟς 2011 • EΤΟς: 17°
Σκονάκι
Fotópályázat általános és
középiskolás diákoknak
A fotópályázaton nappali tagozatos általános és középiskolás diákok vehetnek részt szakköri kollekcióval vagy egyénileg.
A 2010/2011-es tanévre meghirdetett fotópályázatnak ismét három kötelező témája van. A képeket a három beadási határidőre be kell küldeni, amelyek feldolgozása már januárban megkezdődik, de zsűrizése csak 2011. május 5–10. között várható.
I. Feladat: Sportfotók készítése tornaórán, edzéseken, versenyeken, mérkőzéseken, vagy akár otthon is. A képeken szereplők életkora természetesen
közömbös. Viszont a felvételek mutassák be a választott sportág jellemzőit, a mozgás szabadságát, vagy azt a kitartást, erőfeszítést, küzdő szellemet,
szorgalmat, játékosságot, amellyel a legjobb eredményre törekszik művelője.
Beküldési határidő: 2010. december 30.
II. Feladat: Az iskolatáska képi ábrázolása. Hogyan visszük, mekkora, mi minden van benne? Milyen sorsa van, ha nincs éppen a kezünkben vagy
vállunkon? Hol tartjuk otthon és az iskolában? Beküldési határidő: 2011. március 1.
III. Feladat: A piacok, vásárok hangulata. Tavasszal megváltozik a piacok kínálata. Színesebb lesz, sokféle friss tavaszi termény, termék kerül a vásárlók elé. Búcsúkba, kirakodó várásokba invitálják a falvak, városok népét. Örökítsétek meg a karakteres eladók munkáját, a piacok, vásárok, búcsúk
forgatagát, érdekes eseményeit.
Beküldési határidő: 2011. május 1.
A pályázatra csak olyan felvételeket nevezzenek a szerzők, amelyek ebben a tanévben készülnek.
A szakkörök feladatonként 10-10 képet, az egyéni pályázók 4-4 db fekete-fehér vagy színes - DIGITÁLIS képet küldhetnek be kizárólag e-mailben,vagy
CD-n (a CD-t nem küldjük vissza, de megőrizzük egy évig és személyesen átvehetők Budapesten, az I. ker., Corvin tér 8-ban (előzetes
időpont egyeztetés esetén). A beküldött alkotások optimális felbontása: 1500x2102 pixel (vagy a nyomtatási méret beállítása esetén: 20x30 cm).
A zsűri által kiállításra javasolt képeket a FÉNYKÉPEZÉS ALAPÍTVÁNY rendeli meg a fotólaborban. Az emailben beküldött JPG kiterjesztésű képek
összterjedelme ne haladja meg az 15 MB-ot; ha ennél nagyobb a tíz kép
terjedelme, akkor kéretik több emailhez csatolni azokat. Aki a méretkorlátozást figyelmen kívül hagyja, számítson arra, hogy a levelező szolgáltatók
esetleg nem továbbítják a küldeményüket. Becsomagolt és tömörített állományokat nem csomagolunk ki. Óriásleveleket nem fogadunk.
Kérünk minden egyes képet egyenként csatolni a beküldendő e-mailhez.
A pályaművek fájl neve a következő adatokat tartalmazza ékezetes betűkkel írva: a pályázó
CSALÁDINEVE_KERESZTNEVE_Aképrövidcíme_Anevezésilapszerintisorszáma.JPG
A pályázóknak nevezési lapot kell kitölteni számítógéppel, 2003-as Word programmal. A nevezési lapon szereplő információk egyezzenek a file névben olvasható felirattal. A nevezési lap 2010. október 1-jétől letölthető a www.mafosz.hu oldalról, a fotópályázatok menüpontból. A nevezési lap is
beküldhető e-mailben. A nevezési lap fájlneve: szakkör esetén a Szakkör_neve.doc egyéni pályázó esetén a Családnév_Keresztnév.doc
Aki később kapcsolódik be a pályázatba, utólag is beküldheti a korábbi feladatokat, de a végső beküldési határidő (2011. május 1.) nem
léphető át. Az értékelés sajátosságai miatt azok a pályázók érnek el jobb eredményt, akik minden feladatot megoldanak és kihasználják az összes
beadható képek számát.
A beküldött képeket a Fényképezés Alapítvány szerzői jogíj és felhasználási díj fizetés nélkül, de a szerző nevének feltüntetésével nyilvánosságra
hozhatja a fotópályázat, a fotókiállítás és az Alapítvány munkájának népszerűsítése érdekében. Csak azok vegyenek részt ezen a pályázaton, akik ezt
engedélyezik a Fényképezés Alapítványnak.
Beküldési cím: [email protected]
Figyelem! A pályázatokat fogadó e-mailes postafiók mérete óriási, de így sem garantálható, hogy az utolsó egy-két napban beküldött több száz
fotót fogadni tudja (annak ellenére, hogy a rendezők folyamatosan mentik a beérkező pályaműveket). Ezért nem fogadunk el senkitől sem óvást,
vagy reklamációt amiatt, ha egy küldeményt – a postaláda megtelt üzenettel – visszaküld a szolgáltató. A megoldás ugyanis kézenfekvő: már egykét-három héttel korábban be kell küldeni a pályázatra szánt képeket, amelyek kézbesítéséről ki-ki kérjen automatikus visszaigazolást a szolgáltatótól.
– Beküldési cím: [email protected]
– Zsűrizés: 2011. május 10-ig.
– Értesítés a zsűrizés eredményéről, a nyári diákfotós tábor helyszínéről és időpontjáról: 2011. május 20-ig – kizárólag a Fotósélet elektronikus
hírlevélben és a www.mafosz.hu honlapon.
– Az első kiállítás 2011. október első hétvégéjén nyílik Budapesten az MMIKL fotógalériájában (I. ker., Corvin tér 8.)
– Az ingyenesen kölcsönözhető fotókiállítás másodbemutatói szerte az országban: 2012. június 30-ig (a kölcsönzési igények bejelenthetők:
[email protected]
A fotópályázattal kapcsolatban további információk kérhetők Győri Lajostól. Postacím: 1538 Bp., Pf. 457.
A nevezési lap - szakköri és egyéni - letölthető a www.mafosz.hu címről, a fotópályázatok menüből.
29
Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Γαστρονομία
Ελληνικά εδέσματα
Σπετσοφάι
Της Κλειώς Μυτηλιναίου
Υλικά
– 200 γρ. πράσινες πιπεριές, κομμένες σε τέταρτα
– 200 γρ. κόκκινες πιπεριές, κομμένες σε τέταρτα
– 300 γρ. μελιτζάνες, κομμένες σε λωρίδες
– 300 γρ. ντομάτες, κομμένες σε τέταρτα
– 300 γρ πατάτες, κομμένες σε τέταρτα
– 200 γρ. λουκάνικα χωριάτικα
– μαύρο πιπέρι, καυτερό κόκκινο πιπέρι, αλάτι
– ρίγανη, κόλιαντρο
– μαϊντανό ψιλοκομμένο
– φρέσκα κρεμμυδάκια
– 2 - 4 σκελίδες σκόρδο, τριμμένες
– ελαιόλαδο
Εκτέλεση
Πλένετε όλα τα λαχανικά και τα αφήνετε να στραγγίσουν. Ύστερα τα κόβετε ανάλογα σε τέταρτα και λωρίδες. Τηγανίζετε
τις μελιτζάνες αφού προηγουμένως τις αφήσετε σε αλάτι για μισή έως μια ώρα περίπου. Τις βγάζετε από το τηγάνι και τις
στραγγίζετε σε απορροφητικό χαρτί. Την ίδια διαδικασία ακολουθείτε με τις πιπιεριές και τις πατάτες. Εναλλακτικά όμως,
και για να αποφύγετε το φαγητό σας να κολυμπάει στο λάδι, που κακά τα ψέμματα είναι βλαβερό για την υγεία, μπορείτε
να τηγανίσετε μόνο τις μελιτζάνες. Βουτάτε τις ντομάτες σε βραστό νερό για κάνα δυο λεπτά , τις αποφλοιώνετε και τις
κόβετε σε τέταρτα.
Σε ένα ταψί στρώνετε τις μελιτζάνες, τις χρωματιστές πιπεριές, τις πατάτες, τις ντομάτες, το σκόρδο, το μαϊντανό , τα κρεμμυδάκια σας ψιλοκομμένα και τα υπόλοιπα υλικά. Καλύπτετε με τα λουκάνικα κομμένα σε φέτες.
Ψήνετε το φαγητό στο φούρνο στους 180-200 βαθμούς για κανένα μισάωρο. Μπορείτε να το σερβίρετε ζεστό με συνοδεία
φρέσκου ψωμιού και φέτας, αλλά να το φάτε και κρύο αν προτιμάτε. Επίσης ένα ποτηράκι κόκκινο κρασί προσθέτει έξτρα
πόντους.
Καλή σας όρεξη!
Γιαουρτλού σπετσοφάι (ιδανικό για πάρτυ με φίλους)
Υλικά
– 4 λουκάνικα χωριάτικα
– 2 πιπεριές πράσινες
– 1 σάλτσα ντομάτας
– ελαιόλαδο
– 1 στραγγιστό γιαούρτι
– κέτσαπ
– πιτούλες για σάντουιτς
Εκτέλεση
1. Κόβετε τα λουκάνικα σε ροδέλες και τις πιπεριές σε τετράγωνα κομματάκια.
2. Βάζετε το λάδι να ζεσταθεί και ρίχνετε τα λουκάνικα.
3. Αφού τα κάνετε κανά δυό γύρους, ρίχνετε και τις πιπεριές.
4. Όταν κοκκινίσουν τα λουκάνικα ρίχνετε την σάλτσα και την αφήνετε να δέσει.
5. Μέχρι να γίνει το σπετζοφάι ανακατεύετε το γιαούρτι με κέτσαπ τόση μέχρι το γιαούρτι να πάρει ένα ελαφρύ ροζ χρώμα.
6. Πριν το σερβίρετε, ζεσταίνετε τις πίτες, απλώνετε πάνω γιαούρτι και από πάνω τοποθετείτε την μερίδα του φαγητού.
30
Εκδήλωση για το καλωσόρισμα του
Νέου Έτους
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Εκδότης: το Σώμα της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας
Διευθύνων Σύμβουλος της Σύνταξης: Κοράνης Λαοκράτης
Αρχισυνταξία: Βούλα Αυγουροπούλου
Σελιδοποίηση: Lajos Németh
Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5.
Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275
Φαξ: 06-1-302 7277
e-mail: [email protected]
Τυπογραφείο: Copycat Kft.
ISSN: 1786-0989
ELLINIZMOSZ
A M.G.O.Ö. kiadványa
Kiadó: a M.G.O.Ö. Testülete
A szerkesztőség ügyvezetője: Koranisz Laokratisz
Főszerkesztő: Voula Avgouropoulou
Tördelő: Németh Lajos
Szerkesztőség cime: 1054 Budapest, Vécsey u. 5.
Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275
Fax: 06-1-302 7277
e-mail: [email protected]
Nyomda: Copycat Kft.
ISSN: 1786-0989

Εισαγωγή στα στερεότυπα και τους ρόλους του γένους

GRUNDSCHULE?

Πολυτεχνείο, 38 χρόνια μετά Αχαρνείς με τη Νεανική Σκηνή Μια

Εδώ - Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata

Αφιέρωμα στην Κύπρο - Magyarországi Görögök Országos

Όλος ο κόσμος μια Ελλάδα - Magyarországi Görögök Országos

Η επέτειος του Πολυτεχνείου - Magyarországi Görögök Országos

Η κρίση στην Ελλάδα - Magyarországi Görögök Országos

70 χρόνια από την ίδρυση του ΕΛΑΣ Χρίστος Τσιαμούλης Νέοι

Αφιέρωμα στην αρχαία Ελλάδα - Magyarországi Görögök Országos