Εφημεριδα
ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΠΝΟΗ
Αριθμός Φύλλοσ: 3
Δεκέμβριος 2011-Φεβροσάριος 2012
Καλά Χριστούγεμμα
Ευτυχισμέμος ο Καιμούργιος Χρόμος
Merry Christmas
Happy New Year
Σν Υξηζηνπγελληάηηθν δέληξν, σο έζηκν, έθηαζε ζηελ Διιάδα ην 1833.
Χζηφζν, σο ρψξα ηεο ζάιαζζαο, ε Διιάδα είρε θαη έρεη ην έζηκν ηνπ ζηνιηζκνχ ηνπ θαξαβηνχ. Σν θαξάβη ζπκβνιίδεη ηελ θαηλνχξγηα πιεχζε ηνπ
αλζξψπνπ ζηε δσή, κεηά ηε γέλλεζε ηνπ Υξηζηνχ.
Σν ειιεληθφ παξαδνζηαθφ θαξαβάθη απνηειεί παξάδνζε ησλ παιαηψλ επνρψλ ηεο ρψξαο καο, πνπ ηα παηδηά κε αγάπε, ραξά θαη δεκηνπξγηθφ λνπ
θαηαζθεχαδαλ ηα παηρλίδηα ηνπο. Απνηεινχζε, φκσο, θαη έλα είδνο ηηκήο θαη θαισζνξίζκαηνο ζηνπο λαπηηθνχο, πνπ επέζηξεθαλ απφ ηα ηαμίδηα
ηνπο.
The Christmas tree, as a tradition, arrived in Greece in 1833.
However, as a sea-fairing country, Greece had and still has the custom of decorating ships/boats. The ship/boat symbolizes the new passage to life,
after the birth of Christ.
The tradition of decorating the ships/boats is part of the country‘s culture, where the children with love, joy and a creative mind build their own toys.
It was also a kind of honour and welcome to sailors returning from their travels.
Issue Number: 3
December 2011-February 2012
Newsletter
PONTIC BREATH
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
Λίγα Λόγια ...
Αγαπεηά κέιε θαη θίινη,
Αλ θαη θαηαβάιιεηαη θάζε δπλαηή πξνζπάζεηα γηα κηα λέα
έθδνζε θάζε 3 κήλεο, δεηνχκε ζπγγλψκε γηα ηελ
θαζπζηέξεζε απηήο ηεο έθδνζεο.
Τπάξρεη έλαο πινχηνο πιεξνθνξηψλ απφ δηάθνξεο πεγέο,
αθφκε θαη απφ εζάο ηνπο ίδηνπο. Θα βάινπκε ηα δπλαηά καο
λα ζπκπεξηιαβάλνπκε φια ηα άξζξα ζαο ζε κειινληηθέο
εθδφζεηο. Δίκαζηε πνιχ επγλψκνλεο γηα ηε ζπκκεηνρή ζαο
ζε απηφ ην έξγν.
΢ην πξνεγνχκελν ηεχρνο έγηλαλ θάπνηα ιάζε πνπ ζα ήζεια
λα δηνξζψζσ:
-
Πξψηνλ, νη «Ζκέξεο ηεο Δβδνκάδαο», εδψ έγηλε έλα
κπέξδεκα κε ηηο ζηήιεο, δειαδή ηα Πνληηαθά κε ηα
Διιεληθά. ΢‘απηφ ην ηεχρνο παξαζέηνπκε ηε ζσζηή
εθδνρή.
-
Γεχηεξνλ, ππάξρνπλ θάπνηα θνκκάηηα πνπ έρσ γξάςεη
εγψ ε ίδηα θαη δελ έρσ αλαγλσξίζεη ηε ζπκβνιή κνπ. Σν
έλα είλαη απηή ε ζηήιε «Λίγα Λφγηα» θαη ην άιιν είλαη νη
δηάθνξεο ζπλεληεχμεηο. ΢ην πξνεγνχκελν ηεχρνο ήηαλ
ηνπ θ. Κσλζηαληίλν Κνηακαλίδε.
Γπζηπρψο, ιάζε ζα γίλνπλ θαη ζα πξνζπαζήζνπκε λα
βειηησζνχκε κε ηελ θάζε έθδνζε.
΢αο επραξηζηνχκε γηα ηε ζπλερή ππνζηήξημή ζαο θαη
είκαζηε επγλψκσλ.
Γηνχια Γηνλπζνπνχινπ
A few words...
Dear members and friends,
Whilst every effort is made for a new publication every 3
months, we apologize for the lateness of this edition.
There is a wealth of information from various sources, even
from yourselves. We will try our best to include your articles
in future issues. We are very grateful for your participation
in this project.
In the previous issue there were some mistakes that we
would like to correct:
-
Firstly, the "Days of the Week" there was a mix-up with
the Pontian and the Greek columns. In this issue we
present the correct version.
-
Secondly, there are some pieces I wrote myself and I
have not acknowledged my contribution. The current
column ―A few words‖ being one of them and the other
the various interviews. The previous issue had the
interview with Mr. Constantine Kotamanidis.
Unfortunately, mistakes will be made and we will endeavour
to improve with every issue.
We thank you for your continuing support and we are most
grateful.
Youla Dionyssopoulos
Ποντιακά Κάλαντα Φριστουγέννων
Pontian Christmas Carols
Υξηζηόο ’γελλέζελ ραξάλ ’ο ζνλ θόζκνλ, ρα θαιή ώξα, θαιή ζ’ εκέξα
Hristos genethen haran‘s son kosmon, ha kali ora, ha kali s‘imera
Υα θαιόλ παηδίλ νςέο ’γελλέζελ, νςέο ’γελλέζελ
Ha kalon pedin opes genethen, opes genethen
Οςέο ’γελλέζελ νπξαλνζηάζελ
Opes genethen ouranostathen
Σνλ εγέλλεζελ ε Παλαΐα, ηνλ ελέζηεζελ Ατ Παξζέλνο, Ατ Παξζέλνο
Ton egenesen i Panaea, ton anesthisen Ai Parthenos, Ai Parthenos
Δθαβάιθεςελ ρξπζόλ πνπιάξηλ θη εθαηήβελ ’ο ζν ζηαπξνδξόκηλ
Ekavalkepsen xrison poularin ki ekativen‘s so stavrodromi
Έξπαμαλ Αηνλ νη ρίι’ Δβξαίνη θαη κύξ’(ηνη) Δβξαίνη
Erpaksan Aton e hil Evrei kai mir(ioi) Evrei
Αο αθξεληηθά θη αο ζελ θαξδίαλ αίκαλ έζηαμελ, ρνιή ’θ’ εθάλζελ
As akrentika ki‘ as in kardian eman estaksen, holi kéfanthen
Ούκπαλ έζηαμελ, θαη κύξνο έηνλ, θαη κύξνο έηνλ
Ouban estaken etan miro, etan miro
Δκπξίζηελ αην ν θόζκνο όιελ, γηα κπξίζη’ αην θη εζύ αθέληα
Emiristen ato o kosmos olen, gia mirist‘ato ke esi afenta
΢π αθέληα, θαιέ κ’ αθέληα, θαιέ κ’ αθέληα
Si afenta, kale m‘afenta, kale m‘fenta
Έξζαλ ηε Υξηζηνύ ηα παιηθάξα θαη ζεκίδ’λε ηνλ λνηθνθύξελ
Erthan ti Xristou ta palikaria kai thimiz‘ne ton nikokirin
Ννηθνθύξε κ’ θαη βαζηιέα, θαη βαζηιέα
Nikokirin mou kai vasilean, kai vasilean
Γέβα ’ο ζν ηαξέδ’ θη έια ’ο ζελ πόξηαλ, δνο καο νύβαο θαη ιεθηνθάξα
Deva so tarez ki ela‘s sin portan, thos mas ouvas kai leftokara
Κη αλ αλνί’εηο καο, ραξάλ ’ο ζελ πόξηα ζ’
Ki an anoi‘es mas, haran‘s sin portan s‘
Υξηζηόο γελλήζεθε, ραξά ζηνλ θόζκν, λα θαιή ώξα, θαιή ζνπ εκέξα
Christ was born, joy to the world, it is a good time, good day to you
Να θαιό παηδί ρζεο γελλήζεθε, ρζεο γελλήζεθε, ρζεο γελλήζεθε
To the good boy born yesterday, born yesterday, born yesterday
Υζεο γελλήζεθε, νπξαλνζηάζεθε
Born yesterday, from the sky and standing by man with love
Σνλ γέλλεζε ε Παλαγία, ηνλ αλέζηεζε ε Αγία Παξζέλα, Αγία Παξζέλα
Panagia gave birth to him, he was raised by the Holy Virgin, Holy Virgin
Καβάιεζε ρξπζό πνπιάξη θαη θαηέβεθε ζην ζηαπξνδξόκη
He rode a golden colt and descended to the crossroads
Σνλ άξπαμαλ νη ρίιηνη Δβξαίνη θαη κύξηνη Δβξαίνη
He was snatched by thousands of Jews and countless Jews
Απ’ ηα άθξα θη απ’ ηελ θαξδηά αίκα έζηαμε, ζπκόο δελ θάλεθε
From the edges and from the heart blood spilled, anger did not appear
Όπνπ έζηαμε ήηαλ κύξν, ήηαλ κύξν
Where it was spilling it was myrrh, it was myrrh
Σν κύξηζε ν θόζκνο όινο, κύξηζέ ην θη εζύ αθέληε
The whole world smelt it, master you smell it too
Δζύ αθέληε, θαιέ κνπ αθέληε, θαιέ κνπ αθέληε
You master, my good master, my good master
Ήξζαλ ηνπ Υξηζηνύ ηα παιηθάξηα θαη ςάιινπλ ζηνλ λνηθνθύξε
Christ‘s lads arrived and they chanted to the homemaker
Ννηθνθύξε κνπ θαη βαζηιηά, θαη βαζηιηά
My homemaker and king, and king
Πήγαηλε ζην ξάθη θη έια ζηελ πόξηα, δώζε καο ρνπξκάδεο θαη θνπληνύθηα
Go to the shelf and come to the door, give us dates and hazelnuts
Κη αλ καο αλνίμεηο, ραξά ζηελ πόξηα ζνπ
And if you open the door to us, joy to your household
Πεγή / Source: http://mavropouloskostas.wordpress.com/
Αθνπζέ ην / Listen to it: http://netgreece.net/a_-_00-001_netgreece.net/kalanta/
Σελίδα - Page: 2
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
Φριστουγεννιάτικο Μήνυμα από τον κ. Νικόλαο Φρυσσοστομίδη
Πρόεδρος, Ελληνικό Ποντιακό ΢ύλλογο του Wollongong “Διογένης” Inc.
Σν Δπαγγέιην ηνπ Αγίνπ Μαηζαίνπ καο ιέεη φηη, ζηα πξψηα Υξηζηνχγελλα πξηλ απφ 2000 ρξφληα, έλα θσηεηλφ αζηέξη έιακπε ζηνλ νπξαλφ
αλαηνιηθά πάλσ απφ ηε Βεζιεέκ, ζεκαηνδνηψληαο ηε γέλλεζε ηνπ Υξηζηηαληζκνχ. ΢ήκεξα, ν θφζκνο ζηέθεηαη ζην βήκα ηεο λέαο ρηιηεηίαο,
πνπ ην δηαρξνληθφ κήλπκά ηνπ, ηεο αηψληαο θαη άλεπ φξσλ αγάπεο ηνπ Θενχ γηα ην θάζε άηνκν ζπλερίδεη λα καο εληζρχεη θαη λα καο εκπλεχεη.
Φέηνο, αο ζπλερίζνπκε λα κνηξάδνκαζηε ην δψξν ηεο αγάπεο ηνπ Θενχ, δίλνληαο ηνλ εαπηφ καο θαη δίλνληαο απιφρεξα ζ‘απηνχο πνπ έρνπλ
αλάγθε.
Ο Ηεζνχο καο δίδαμε λα αγαπάκε ηνλ πιεζίνλ καο φπσο ηνλ εαπηφ καο. Αο είκαζηε, φπσο θαη ν Ηεζνχο, πξαγκαηηθνί εηξελνπνηνί, θέξλνληαο
ην δψξν ηεο εηξήλεο ζηα ζπίηηα καο, ζηα ζρνιεία καο, ζηηο θνηλφηεηέο καο, θαη ζηνπο ιανχο καο. Αο ζπλερίζνπκε λα θζάλνπκε, φηαλ θαη φπνπ
κπνξνχκε, θαη λα δίλνπκε λέα ειπίδα γηα ηα πην θησρά άηνκα θαη λα βνεζάκε ζηελ επίιπζε ησλ ζπγθξνχζεσλ, παιαηψλ θαη λέσλ.
Τπάξρνπλ ηφζεο πνιιέο φκνξθεο ιέμεηο πνπ ρξεζηκνπνηνχκε κέζα απφ ηα ρξηζηνπγελληάηηθα ηξαγνχδηα καο θαη ηηο πξνζεπρέο καο θαη ηηο
παξαδφζεηο καο. Καζψο γηνξηάδνπκε ηα θεηηά Υξηζηνχγελλα, αο απνθαζίζνπκε γηα ην λέν έηνο λα νηθνδνκήζνπκε έλα κέιινλ φπνπ φινη νη
άλζξσπνη καζαίλνπλ λα αγαπνχλ ν έλαο ηνλ άιινλ θαη λα δνπλ ελσκέλνη, φπνπ ηα παηδηά καο αληηιακβάλνληαη ηελ πξαγκαηηθή ραξά θαη φπνπ
νη ειπίδεο καο γηα εηξήλε, ειεπζεξία θαη επεκεξία ηειηθά πξαγκαηνπνηνχληαη.
Christmas Message from Mr Nikolaos Chrissostomidis
President, Greek Pontian Society of Wollongong “Diogenes” Inc.
Saint Matthew‘s Gospel tells us that, on the first Christmas over 2000 years ago, a bright star glowed in the eastern sky over Bethlehem,
heralding the birth of Christianity. Today, the world stands on the footstep of a new millennium, His timeless message, of God‘s eternal and
unconditional love for each and every person continues to strengthen and inspire us.
This year let us continue to share the gift of God‘s love by giving of ourselves and by sharing generously with those in need.
Jesus taught us that we are to love our neighbours as ourselves. Let us, like Jesus, become true peacemakers, bringing the gift of peace to
our homes, our schools, our communities, and our peoples. Let us continue to reach out, when and where we can, to give new hope to the
most impoverished and to help resolve conflicts, both old and new.
There are so many beautiful words that we use throughout our Christmas songs, prayers and traditions. As we celebrate this year‘s
Christmas, let us resolve for the New Year to build a future where all people learn to love one another and to live together in unity, where our
children know true joy and where our hopes for peace, freedom, and prosperity for all are finally realised.
Γνωμικά
Quotations
Οη εξγάη΄πάληα ηνλ Ηινλ ηεξνύλ
«Οη εξγάηεο πάληα ηνλ ‗Ζιην βιέπνπλ φρη ηε δνχιεςε»
The workers always see the Sun and not the work
Ο Αηδακήο θαη ν παιαιόλ έλαλ είλ
«Ο Αηδακήο θαη ν παιαβφο ην ίδην είλαη»
The clumsy person and the crazy person is the same thing
Ο ηξειόλ είδελ ηνλ κεζπζκέλνλ θαη εθνγώζελ
Ο ηξειφο είδε ηνλ κεζπζκέλν θαη θνβήζεθε (Πνπ πάεη λα πεί, ν κεζπζκέλνο έρεη ράζεη ηε ινγηθή θξίζε θαη έρεη ρεηξφηεξε θαη αλεμέιεγθηε ηξέια)
The madman saw the drunk and got scared (Which means, the drunk has lost his common sense and has a worse and uncontrollable madness)
Αραξηζηία ζνλ νπξαλόλ θξαδ θαη πάεη
Ζ αραξηζηία ζηνλ νπξαλφ θξαπγάδεη θαη πάεη (Πνπ πάεη λα πεη ε αραξηζηία θαη ε απαλζξσπηά πνιιέο θνξέο είλαη ηφζν θξαπγαιέα θαη δηάρπηε
φπνπ ζακπψλεη φια ηα αλζξψπηλα ηδαληθά θαη αξρέο)
The ingratitude to Heaven screams and goes (Which means, ingratitude and cruelty are often so blatant and pervasive that they fog-out all human
ideals and principles)
Αβάπηηζηνλ ζηνύδηλ ’ο ζνλ παξάδεηζνλ ’θη πάγεη.
Αβάπηηζην θφθθαιν ζηνλ παξάδεηζν δελ πάεη (Απηφο πνπ δελ βαπηίδεηαη φζν θαιφο άλζξσπνο θη αλ είλαη δελ πάεη ζηνλ παξάδεηζν)
An unbaptised bone does not get to heaven (He who does not get baptised, as good a person as he may be, does not go to heaven)
Πεγή / Source : http://www.elverias.gr/content/view/708/59/
Σελίδα - Page: 3
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
The
Greek Pontian Society of Wollongong “Diogenes” Inc.
in association with
The
Holy Cross Greek Orthodox Parish & Community
are having a
CHILDREN’S
CHRISTMAS GATHERING
SANTA
Will also be there for all the little boys and girls
Date
Time
Venue
Refreshments
Thursday, 22 December 2011
6:00 pm
Community Hall - 18 Stewart St, Wollongong
Snacks, soft-drinks, tea & coffee will be served
Please note that this is ONLY for children under 12 years old, and you
must confirm your attendance
RSVP: Monday 19/12/2011
Youla Dionyssopoulos 0406 495 263
Σελίδα - Page: 4
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
„Ηθη και „Εθιμα
Morals and Customs
Φριστούγεννα και Πρωτοχρονιά
Σηο κέξεο πνπ πιεζηάδνπλ, ηα Υξηζηνχγελλα, ζθεθηφκαζηε ηα παιηά ρξφληα θαη ξσηάκε ηνπο γεξνχο γηα ηα ήζε θαη ηα έζηκα πνπ είραλ ηφηε.
Κάζε ζπίηη είρε θαη έλα γνπξνχλη. Σελ παξακνλή ησλ Υξηζηνπγέλλσλ ην έζθαδαλ θαη κε ην θξέαο ηνπ έθηηαρλαλ "γαβνπξκά" θαη "ηζηιγάληα", φπσο
ηα ιέλε ζηα πνληηαθά. Σν ιίπνο ηνπ γνπξνπληνχ ην ιηψλαλε θαη ην ρξεζηκνπνηνχζαλε ζηηο πίηεο θαη ηα θαγεηά. Φηηάρλαλε αθφκα ηζνπξέθηα ζην
θνχξλν, πνπ έκνηαδαλ κε πίηεο. Σα παηδηά έςειλαλ ηα πνληηαθά θάιαληα θαη ηνπο έδηλαλ, αληί γηα ιεθηά, μεξνχο θαξπνχο, μεξά ζχθα θαη
θεξαηνχηζεο πνπ έκνηαδαλ κε θαζφιηα αιιά ήηαλ γιπθέο.
Σελ πξψηε κέξα ησλ Υξηζηνπγέλλσλ, κεηά ηελ εθθιεζία, ηξψγαλε φινη καδί ζην ηξαπέδη παηζά. Έλα άιιν έζηκν ήηαλ ε πξνζθνξά δψξσλ ζηα
παηδία απφ ην λνλφ ηνπο θαη, πνιιέο θνξέο, ν βαθηηζηκηφο πξφζθεξε δψξα ζην λνλφ ηνπ θαη απηφ ιεγφηαλ "θαιαληίαζκαλ".
΢ε άιια κέξε νη Πφληηνη, παξακνλέο Υξηζηνπγέλλσλ, καδεχνληαλ ζηελ πιαηεία θαη απνθάζηδαλ γηα ην γηνξηηλφ ηξαπέδη. Ο θαζέλαο απνθάζηδε ηη
δψν ζα ζθάμεη. Άιινο έλα γνπξνχλη άιινο κνζράξη, άιινο θνπλέιη θ.ά. Οη γπλαίθεο απνθάζηδαλ λα πάλε ζηελ αγνξά θαη λα ςσλίζνπλ δηάθνξα
ιαραληθά θαη θξνχηα.
΢αλ έθηαλαλ ηα Υξηζηνχγελλα φινη νη ρσξηαλνί εηνίκαδαλ ηα ηξαπέδηα ηνπο θάησ ζηελ πιαηεία. Οη γπλαίθεο ηαθηνπνηνχζαλ ηα σξαία ςεηά θαη φινη
έηξσγαλ θαη έπηλαλ δηαζθεδάδνληαο ραξνχκελα θαη μερλψληαο θάζε ιχπε θαη ζηελαρψξηα.
Σν βξάδπ ηεο Πξσηνρξνληάο δηάιεγαλ έλα κεγάιν θνχηζνπξν γηα λα θαίγεηαη ζην ηδάθη. Πίζηεπαλ φηη ε θσηηά δηψρλεη ηα δαηκφληα πνπ έξρνληαλ
απφ ηελ θαπλνδφρν. Σν θνχηζνπξν απηφ ην ιέγαλε "θαιαληνθάξ". Σν ίδην βξάδπ ν αξρεγφο ηεο νηθνγέλεηαο έθνβε ηε βαζηιφπηηα, πνπ ην θινπξί
ηεο ήηαλ κηα δεθάξα. Έπεηηα ν ίδηνο αλαθάηεπε θνπληνχθηα κε λνκίζκαηα θαη ηα πεηνχζε ςειά ηξεηο θνξέο ιέγνληαο επρέο γηα ηε λέα ρξνληά.
Ξεκέξσκα Πξσηνρξνληάο πεγαίλαλε νη ρσξηαλνί ζηε βξχζε ηνπ ρσξηνχ. Αθήλαλε εθεί ηζνπξέθηα, γιπθίζκαηα, θξνχηα θαη έπαηξλαλ λεξφ (ην
ζεσξνχζαλ αγηαζκέλν) γηα λα ξαληίζνπλ ην ζπίηη. Μεηά έζπαδαλ ζηελ πφξηα ηνπ ζπηηηνχ έλα ξφδη γηα ην γνχξη.
΢ε άιια κέξε θάζε νηθνγέλεηα έπαηξλε απφ έλα θπδψλη θαη ην έθνβε ζε ηφζα θνκκάηηα φζα άηνκα ήηαλ ζηελ νηθνγέλεηα. Μεηά έβαδαλ κηα δξαρκή
κέζα ζ' έλα θνκκάηη, ην αλαθάηεπαλ κέζα ζε κηα πεηζέηα θαη δηάιεγε ν θαζέλαο απφ έλα. ΢ε φπνηνλ ηχραηλε ε δξαρκή απηφο κεηά έπξεπε λα
ζεθσζεί ηα ραξάκαηα, λα πάξεη κηα θαλάηα θαη λα πάεη θάησ ζηελ πιαηεία λα ηε γεκίζεη κε λεξφ. Απφ απηφ ην λεξφ ζα έβαδε ιίγν ζηα δψα, ζα
θξαηνχζε ιίγν λα πιπζνχλ θαη ιίγν γηα λα πηνπλ.
Christmas and New Year
As Christmas is approaching we think of the old years and we ask
the elderly about the morals and customs they had back then.
Each house had a pig. On Christmas Eve they would kill it and with
its meat they would make "gavourma" and "tsilgania", as they say in
Pontian. They would melt the fat of the pig and use it in pittes and
other dishes. They would also make and bake "tsourekia" which
resembled pittes. The children would sing Pontian carols and
instead of money they would give them nuts, dried figs and
"keratoutses" which looked like beans but were sweet.
On the first day of Christmas, after church, they ate tripe soup altogether at the table. Another custom was the offering of gifts to the children by
their godparent, and sometimes, the godchild would offer gifts to the godparent and that was called "kalantiasman."
In other areas the Pontians, on Christmas Eve, would gather in the square and make decisions about the festive table. Everyone would decide
what animal will be slaughtered. Someone would slaughter a pig, another person a calf and someone else a rabbit, etc. The women would go to
the market and shop the various vegetables and fruits.
When Christmas arrived all the villagers would prepare their tables at the square. The women would organize their fine roasts and everyone ate
and drank merrily and forgetting all sorrow and sadness.
On the evening of New Year they would choose a big log so that it can burn in the fireplace. They believed that the fire would drive out demons
that came down from the chimney. This log was called "kalantokar". That same evening, the head of the family would cut the "vasilopitta", which
its coin was a dime. Afterwards he would mix hazelnuts and coins together and then toss them up three times, saying prayers for the New Year.
New Year's morning the villagers went to the village fountain. They left cakes, pastries and fruit and they took water (which they considered holy)
to sprinkle the house. They would then smash a pomegranate at the front door of the house, for good luck.
In other areas, each family took a quince and cut it into as many parts as there were family members. They would then put a penny in one of the
quince pieces, put the quince pieces all together and toss them in a towel and each person would choose a quince piece. Whoever had chosen
the quince piece with the penny in it, had to get up at dawn, get a pitcher and go down to the square to fill it with water. From this water some of it
was used to water the animals, some was kept so they can wash themselves and some was kept to drink.
Πεγή / Source: http://clubs.pathfinder.gr/alexis_parxaridis/361169
Σελίδα - Page: 5
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
Ενενήντα χρόνια από τη μαζική δολοφονία της ηγεσίας των Ελλήνων του
Πόντου στην Αμάσεια - ΢επτέμβριος 1921
Σου Υάνη Μαλκίδη
Σόηε πνπ ππήξραλ εγέηεο θαη δνινθνλνύληαλ
Ο θεκαιηζκφο κεηά ηελ επηθξάηεζή ηνπ σο εμνπζία ζηελ παξαπαίνπζα νζσκαληθή δηνίθεζε, πξνζπάζεζε λα θπξηαξρήζεη θαη έλαληη
ησλ κε κνπζνπικαληθψλ εζλνηήησλ, θαηαδηψθνληάο ηηο θαη ηειηθψο εθδηψθνληάο ηηο. Σα κέζα ηα νπνία κεηέξρνληνη νη θεκαιηθνί ήηαλ
πνηθίια. Γησγκνί, εμνξίεο, δνινθνλίεο, βηαζκνί, δίθεο θαη θαηαδίθεο ζηα απνθαινχκελα «δηθαζηήξηα αλεμαξηεζίαο»
Ο Mνπζηαθά Kεκάι κε ηε ιεηηνπξγία ησλ δηθαζηεξίσλ αλεμαξηεζίαο επεδίσμε λα παξνπζηάζεη σο απφιπηα λφκηκν ην έξγν ηεο
θαηαζηξνθήο ηνπ Διιεληζκνχ θαη λα δνινθνλήζεη ηνπο επηθαλείο Έιιελεο.
Σα «δηθαζηήξηα αλεμαξηεζίαο» εθδίδνπλ «απνθάζεηο» θαη εθηεινχληαη πξφθξηηνη, βνπιεπηέο, δεκνζηνγξάθνη, θαζεγεηέο, δάζθαινη,
αθφκα θαη καζεηέο γπκλαζίσλ- Αλαληάδεο θαη Παπιίδεο ηνπ θνιιεγίνπ Αλαηφιηα ηεο Μεξδηθνχληαο- θαη θιεξηθνί, απφ ηνπο νπνίνπο
δεηνχληαη δειψζεηο φηη ζπκκεηείραλ ζηελ νξγάλσζε ηνπ επαλαζηαηηθνχ απειεπζεξσηηθνχ θηλήκαηνο ζηνλ Πφλην.
Όπσο θαηήγγεηιε ην Οηθνπκεληθφ Παηξηαξρείν νη ππνηηζέκελνη έλνρνη ηηο «δειψζεηο» ηνπο ηηο ππέγξαςαλ κεηά ηε ζαλαηηθή θαηαδίθε
ηνπο, ηελ παξακνλή ηεο εθηέιεζήο ηνπο ή αθφκε θαη φληαο δνινθνλεκέλνη απφ θαηξφ. Σέηνηεο πεξηπηψζεηο είλαη ηνπ δηθεγφξνπ Υ.
Διεπζεξηάδε δηθεγφξνπ ζηελ Κεξαζνχληα πνπ είρε δνινθνλεζεί ζηελ Κεξαζνχληα ην 1920, ηνπ δηαπξαγκαηεπηή κε ηηο θεκαιηθέο
αξρέο Μ. Μαπξίδε, ηνπ δηεπζπληή ηνπ νξθαλνηξνθείνπ Γ. Καινγεξφπνπινπ, ηνπ Α. Γειηθάξε, ηνπ Λ. Σεζηακπαζίδε, ηνπ Η.
Διεπζεξηάδε. Αθφκε ζα πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη ν θαζεγεηήο Γ. Παπακάξθνπ, ν δηεπζπληήο ηεο Οζσκαληθήο Σξάπεδαο Π.
Παπαδφπνπινο θαη ν έκπνξνο Θ. Δθκεληδίνγινπ νη νπνίνη ήηαλ ήδε λεθξνί απφ ηελ πξνεγνχκελε ηεο εθηέιεζήο ηνπο κεηαθέξζεθαλ
ζηνλ ηφπν ηνπ καδηθνχ εγθιήκαηνο πξνθεηκέλνπ ηα άςπρά ζψκαηά ηνπο λα ππνζηνχλ ηελ πνηλή ηνπο.
Ο θαηάινγνο ησλ θαηαδηθαζκέλσλ ζε ζάλαην επηθαλψλ Πνληίσλ πνπ απαγρνλίζηεθαλ ηελ ίδηα εκέξα θαη ψξα ζηνλ ίδην ρψξν, ζηηο
8/21 ΢επηεκβξίνπ 1921, ζηελ πιαηεία ηεο Ακάζεηαο είλαη πνιχ κεγάινο. Δθεί νδεγήζεθαλ 72 Έιιελεο κάξηπξεο, κε επηθεθαιήο ηνλ
αξρηκαλδξίηε Πιάησλα Αηβαδίδε.
Ο δεκνζηνγξάθνο θαη εθδφηεο ηεο εθεκεξίδαο Δπνρή ηεο Σξαπεδνχληαο Ν. Καπεηαλίδεο φηαλ ν πξφεδξνο ηνπ «δηθαζηεξίνπ» πνπ
αλέγλσζε ην «θαηεγνξεηήξην» φηη επηδίσθε ηελ αλεμαξηεζία ηνπ Πφληνπ, απηφο ηνλ δηέθνςε ιέγνληάο ηνπ φηη «εγψ ήζεια ηελ
απεπζείαο έλσζε ηνπ Πφληνπ κε ηελ Διιάδα», φπσο αλαθέξεη ν γλσζηφο ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο Γεκήηξεο Φαζάο ζην βηβιίν ηνπ
«Γε ηνπ Πφληνπ».
Σν δηθαζηήξην ηεο Ακάζεηαο θαηαδίθαζε εξήκελ ζε ζάλαην θαη ηα κέιε ηεο πνληηαθήο Δζλνζπλέιεπζεο ηνπ Βαηνχκ, Β. Ησαλλίδε, Λ.
Ηαζνλίδε, Κ. Κσλζηαληηλίδε, ηνπο κεηξνπνιίηεο Σξαπεδνχληαο Υξχζαλζν, Ακαζείαο Γεξκαλφ, Νενθαηζαξείαο Πνιχθαξπν, Υαιδείαο
θαη Κεξαζνχληαο Λαπξέληην, ηνλ επίζθνπν Απνιισληάδνο Ησαθείκ, ην λνκηθφ Αξ. Νεφθπην, ηνλ δεκνζηνιφγν Νηθ. Ηαζνλίδε, ηνπο Υ.
΢ηδεξφπνπιν, Δπ. ΢εθεξηάδε, Θεκ. Παηζηάδε, Κ. Παπαζενδψξνπ, Γ. Γαιελφ, Γ. Βαιαβάλε θαη ηνλ εθδφηε ηεο εθεκεξίδαο Λφγνο ηεο
Σξαπεδνχληαο Ν. Λενληίδε.
Σελίδα - Page: 6
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
Ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηηο αληηδξάζεηο πνπ πξνθάιεζε ε καδηθή δνινθνλία ηεο εγεζίαο ησλ Διιήλσλ απνηειεί ην ςήθηζκα
δηακαξηπξίαο ησλ Eιιήλσλ δηαλννπκέλσλ πξνο ηνπο Δπξσπαίνπο ζπλαδέιθνπο ηνπο θαη ηηο θπβεξλήζεηο ηνπο ην νπνίν αλέθεξε
ηα εμήο:
«Oη Έιιελεο ζπγγξαθείο θαη θαιιηηέρλαη, απεύζπλαλ πξνο ηνπο δηαλννπκέλνπο ηεο Eπξώπεο θαη Aκεξηθήο ηελ θάησζη δηακαξηπξίαλ:
Mεηά βαζπηάηεο ζπγθηλήζεσο νη ζπγγξαθείο θαη θαιιηηέρλαη ηεο Eιιάδνο απεπζύλνληαη πξνο ηνπο δηαλννπκέλνπο ηνπ
πεπνιηηηζκέλνπ θόζκνπ όπσο γλσζηνπνηήζνπλ εηο απηνύο ηελ ηξαγσδίαλ ρηιηάδσλ νηθνγελεηώλ ηνπ Eιιεληθνύ Πόληνπ. μεξά,
εμεθξηβσκέλα θαη αλακθηζβήηεηα ηα γεγνλόηα είλαη ηα εμήο: Oη Tνύξθνη εθόλεπζαλ όινπο αλεμαηξέησο ηνπο θαηνίθνπο ηεο πόιεσο
Mεξδηθνύληνο, αθνύ ηελ ειεειάηεζαλ θαη ηελ εππξπόιεζαλ. Tνπο πξνζπαζήζαληαο λα δηαζσζνύλ εηπθέθηζαλ θαη εζαλάησζαλ
θαηαιαβόληεο ηαο δηόδνπο. Mεηεηόπηζαλ όινλ ηνλ άξξελα πιεζπζκόλ ησλ πόιεσλ Tξηπόιεσο, Kεξαζνύληνο, Oξδνύο, Oηλόεο,
Aκηζνύ θαη Πάθξαο θαη θαζ' νδόλ θαηέζθαμαλ ηνπο πιείζηνπο εμ απηώλ. Έθιεηζαλ εληόο ηνπ λανύ ηνπ ρσξίνπ Έιεδιε ελ Σνπινύ-Tεξέ
535 Έιιελαο θαη ηνπο θαηέζθαμαλ δηαζσζέλησλ κόλνλ ηεζζάξσλ. Πξώηνπο έζθαμαλ 7 ηεξείο δηά πειέθεσο πξν ηεο ζύξαο ηνπ λανύ.
Aπεγρόληζαλ ελ Aκαζεία 168 πξνθξίηνπο Aκηζνύ θαη Πάθξαο. Eβίαζαλ όιαο αλεμαηξέησο ηαο γπλαίθαο, ηαο παξζέλνπο θαη ηα παηδία
ησλ άλσ πόιεσλ, ηαο σξαηνηέξαο δε παξζέλνπο θαη λένπο έθιεηζαλ εηο ηα ραξέκηα. Πιείζηα βξέθε εθόλεπζαλ, ζθελδνλίδνληεο απηά
θαηά ησλ ηνίρσλ. Oη ππνγεγξακκέλνη ζέηνπζη ηα αλσηέξσ ππ' όςηλ ησλ δηαλννπκέλσλ ηεο Eπξώπεο θαη ηεο Aκεξηθήο ζεσξνύληεο όηη
όρη κόλνλ ηα γεγνλόηα ηαύηα αιιά θαη ε αλνρή απηώλ απνηειεί πέλζνο ηεο αλζξσπόηεηνο.
Aζήλαη, 22 Nνεκβξίνπ 1921.
Άλληλνο X., Aπγέξεο M., Bιαρνγηάλλεο I., Bώθνο Γεξ., Γξππάξεο I., Γνύδαο A., Γξνζίλεο Γ., Zάρνο A., Θενδσξνπνύινπ Aύξα,
Θενηόθεο K., Iαθσβίδεο Γ., Kαδαληδάθεο N., Kαδαληδάθε Γαι., Kακπάλεο Aξ., Kακπνύξνγινπο Γ., Kαξνιίδεο Π., Kόθθηλνο Γ.,
Kνξνκειάο Γ., Mαιαθάζεο M., Mαιέαο K., Mέλαλδξνο Σ., Nηθνινύδεο Θ., Nηξβάλαο Π., Ξελόπνπινο Γξ., Παιακάο K., Παπαλησλίνπ
Z., Παξάζρνο K., Παζαγηάλλεο K., Πνιίηεο Φ., Πσπ Γ., Σηθειηαλόο Άγγ., Σθίπεο Σ., Σηξαηήγεο Γ., Tαγθόπνπινο Γ.., Tζνθόπνπινο Γ.,
Φπιιύξαο P., Xαηδηδάθηο Γ., Xαηδόπνπινο Γ., Xνξλ Π., Σβνξώλνο I. κεζ' όιεο ηεο πηθξίαο κνπ δηά ηελ θπξίσο ππό ηεο Γαιιίαο θαη
ππό νπδελόο αηζζήκαηνο ή ζπκθέξνληνο αλζξσπίλνπ, δηθαηνινγνπκέλελ εγθαηάιεηςηλ εηο ζθαγήλ ησλ Xξηζηηαλώλ».
Δμαηξεηηθή είλαη ε επηζηνιή ηνπ κειινζάλαηνπ Αιέμαλδξνπ Αθξηηίδε, εκπόξνπ Σξαπεδνύληαο πξνο ηελ νηθνγέλεηά ηνπ, ιίγν
πξηλ ηνλ απαγρνληζκό ηνπ ζηελ Ακάζεηα. Γηα πνιινύο, όπσο θαη ε επόκελε ηνπ Μ. Κσθίδε ζεσξνύληαη ε πεκπηνπζία ηεο
Ρσκενζύλεο:
«1921 7βξ 5 Κπξηαθή
Γιπθπηάηε κνπ Κιεηώ
Σήκεξνλ εηειέζζε ελ ηε θπιαθή ιεηηνπξγία θαη εθνηλσλήζακε όινη, πεξί ηνπο 100 από δηάθνξα κέξε. Έρεη απνθαζηζζεί ν δηα ηεο
θξεκάιαο ζάλαηνο. Αύξηνλ ζα πεγαίλνπλ νη 60, κεηαμύ απηώλ νη 5 Τξαπεδνύληηνη θαη ζα γίλεη ν δη’ αγρόλεο ζάλαηνο. Τελ Τξίηελ δελ
ζα είκεζα ελ δσή, ν Θεόο λα καο αμηώζεη ηνπο νπξαλνύο θαη ζε ζαο λα δώζεη επινγίαλ θαη ππνκνλήλ θαη άιιν θαθόλ λα κε
δνθηκάζεηε. Όηαλ ζα κάζεηε ην ιππεξόλ γεγνλόο λα κε ραιάζεηε ηνλ θόζκνλ, λα έρεηε ππνκνλή.
Τα παηδηά αο παίμνπλ θαη αο ρνξέςνπλ. Αο ζε βιέπσ λα θαλνλίζεο όια όπσο μέξεηο εζύ. Ο αγαπεηόο κνπ Θεόδσξνο αο αλαιακβάλεη
παηξηθά θαζήθνληα θαη λα κελ αδηθήζεη θαλέλα από ηα παηδηά ηνλ Γέξγνλ λα ηειεηώζεη ην ζρνιείνλ θαη λα γίλεη θαιόο πνιίηεο.
Τνλ Γηάλλελ αο ηνλ έρεη καδί ηνπ ζηε δνπιεηά. Από ηα κηθξά, ηνλ Παλαγηώηε λα ζηείιεηο ζην ζρνιείν, ηελ Βαιεληίλελ λα ηελ κάζεο
ξαπηηθήλ. Τελ Φσθώλ λα κε ρσξίδεζαη ελόζσ δεηο. Δηο ηνλ Σηάζηνλ ηαο επράο κνπ θαη ηελ ππνρξέσζηλ όπσο ρσξίο ακνηβήλ
δηεθπεξαηώζεη όιαο ηα νηθνγελεηαθάο κνπ ππνζέζεηο πνπ ζα ηνπ αλαζέζεηε.
Ο παπα Σπκεώλ αο κε κλεκνλεύζεη ελόζσ δε. Να δώζεο 5 ιίξεο ζηελ Φηιόπησρνλ, 5 ιίξεο ζηελ Μέξηκλαλ, 5 ιίξεο ζηνπ Λπθαζηή ην
ζρνιείνλ. Καη αο κε ζπγρσξέζνπλ όινη νη αδειθνί κνπ, νη λπθάδεο θαη όινη νη ζπγγελείο θαη θίινη. Αληίν βαίλσ πξνο ηνλ παηέξα θαη
ζπγρσξήζαηέ κνπ ν πκέηεξνο Αι. Γ. Αθξηηίδεο»
΢ην ίδην θιίκα θαη ε επηζηνιή ηνπ κειινζάλαηνπ Μαηζαίνπ Κσθίδε, βνπιεπηή Σξαπεδνύληαο:
«15/28 Σεπηεκβξίνπ 1921 θπιαθαί Τηκαξραλέ – Ακαζείαο Φηιηάηε Οπξαλία Φζεο εκέξαλ ηεο Σηαπξνπξνζθπλήζεσο επαξνπζηάζζελ
εηο ην δηθαζηήξηνλ Ιζηηθιάι, θακίαλ ειπίδα δελ έρσ πιένλ, ζήκεξνλ ζα δνζή ε απόθαζηο ε νπνία βεβαίσο ζα είλαη θαηαδηθαζηηθή, ζαο
αθίλσ πγείαλ θαη εηο ηελ πξνζηαζίαλ ηνπ Παλαγάζνπ, πεξηηηά ηα πνιιά ιόγηα, ζάξξνο θαη εγθαξηέξεζηο θαη ειπίο επί Κύξηνλ, δηα λα
εκπνξέζεο ην θαηά δύλακηλ λα ζεθώζεο ην βαξύ θνξηίνλ ζνπ. Σαο γιπθνθηιώ όινπο Ο Μαηζαίνο ζνπ Υ.Γ. Δηο ηα θίιηαηα ηελ επρήλ
κνπ, θαιήλ πξόνδνλ θαη θαιήλ δηαγσγήλ όπσο ε ςπρή κνπ θαη καθξόζελ αγάιιεηαη. Ο ίδηνο»
Ζ καδηθή εμφλησζε ηεο εγεζίαο ησλ Διιήλσλ ην ΢επηέκβξην ηνπ 1921 ζηα «δηθαζηήξηα αλεμαξηεζίαο» απνηειεί έλα κηθξφ κέξνο
ηνπ Διιεληθνχ νινθαπηψκαηνο. Χζηφζν έρεη κεγάιε ζεκαζία γηαηί κε ηελ έιιεηςε ησλ εγεηψλ ηνπ Διιεληζκνχ ράζεθε θαη ε
θαζνδήγεζε θαη νη θπζηθνί ηνπο αξρεγνί.
Ήηαλ κία απφ ηηο ηειεπηαίεο πξάμεηο πνπ νδήγεζα ζηελ εθδίσμε θαη ηελ πξνζθπγηά, ζηε ιήζε θαη ζην ζθνηάδη.
Σελίδα - Page: 7
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
Πανελλήνιος ΢ύνδεσμος Ποντίων Εκπαιδευτικών
Χαλκοκονδύλη 9 - Τ.Κ. 10677, Αθήνα
Τηλ. 6977 978 545
Αγώνας και αγωνία για τη διάσωση της ποντιακής διαλέκτου
΢άββαην 15 Οθησβξίνπ 2011
Αγαπεηνί θίινη,
Ο Παλειιήληνο ΢χλδεζκνο Πνληίσλ Δθπαηδεπηηθψλ, επηζηεκνληθφ ζσκαηείν κε θεξδνζθνπηθνχ ραξαθηήξα κε κέιε ηνπο
εθπαηδεπηηθνχο φισλ ησλ βαζκίδσλ ηεο εθπαίδεπζεο, απνθάζηζε, εθθξάδνληαο θαη ηελ θαζνιηθή βνχιεζε ηνπ πνληηαθνχ
ειιεληζκνχ, λα ζπκβάιεη ζηελ πξνζπάζεηα γηα ηε δηάζσζε ηεο πνληηαθήο δηαιέθηνπ ηεο ειιεληθήο γιψζζαο. Θεσξεί πσο
πξέπεη λα παξακείλεη δσληαλή απηή ε δηάιεθηνο, πνπ φρη κφλν δηαζψδεη ζεκαληηθφ αξηζκφ ηχπσλ ηεο αξραίαο
ειιεληθήο, απ‘ ηελ νκεξηθή αθφκε πεξίνδν, αιιά αθφκε εθθξάδεη έλα ζεκαληηθφ πινχην γηα ηνλ ειιεληζκφ, απνηππψλνληαο
ηελ ηζηνξία, ηελ ηδενινγία θαη γεληθά ηνλ πνιηηηζκφ ελφο ηκήκαηφο ηνπ, πνπ επηβίσζε γηα 30 ζρεδφλ αηψλεο απνκνλσκέλνο
κεηαμχ ησλ πνληηαθψλ νξέσλ θαη ηνπ Δπμείλνπ Πφληνπ.
ν
Ζ πξνζπάζεηά καο ζ‘ απηή ηελ θαηεχζπλζε μεθίλεζε κε ην 5 Δπηζηεκνληθφ ΢πλέδξην ηνπ ΢πλδέζκνπ καο (Μάηνο 2009,
Καηεξίλε), ην νπνίν αζρνιήζεθε κε ην παξφλ θαη ην κέιινλ ηεο πνληηαθήο δηαιέθηνπ. Σν ΢πλέδξην απηφ, παξά ηηο νηθνλνκηθέο
δπζθνιίεο πνπ αληηκεηψπηζε, νη νπνίεο ζ‘ έλα βαζκφ εμαθνινπζνχλ λα πθίζηαληαη, πξαγκαηνπνηήζεθε κε κεγάιε επηηπρία θαη
ζθξάγηζε ηελ απφθαζή καο γηα ηε δηάζσζε ηεο πνληηαθήο δηαιέθηνπ, κε εξγαιείν ηε δηδαζθαιία ηεο κέζσ ηεο έθδνζεο ελφο,
θαηά ην δπλαηφλ, άξηηνπ εγρεηξηδίνπ. Ήδε ζπγθξνηήζεθε 12κειήο Δπηζηεκνληθή Δπηηξνπή, πνπ επεμεξγάζηεθε ην πιαίζην
ζπγγξαθήο θαη εξγάδεηαη ψζηε ην εγρεηξίδην λα είλαη έηνηκν φζν ην δπλαηφλ ζπληνκφηεξα.
Γλσξίδνπκε ηηο κεγάιεο δπζθνιίεο πνπ ζπλεπάγεηαη απηή ε πξνζπάζεηα. Δίκαζηε φκσο απνθαζηζκέλνη λα πξνρσξήζνπκε,
ρσξίο λα ππνινγίδνπκε ην θφζηνο θαη ηα πξνβιήκαηα, γηαηί είκαζηε πεπεηζκέλνη φηη ε δηάζσζε ηεο δηαιέθηνπ ζα ζπκβάιεη
ζηελ ελίζρπζε ηεο ίδηαο ηεο ειιεληθήο γιώζζαο, γηαηί, φπσο ιέλε νη εηδηθνί, νη δηάιεθηνη είλαη νη παξαπφηακνη πνπ
εληζρχνπλ ην θχξην πνηάκη, ηε βαζηθή γιψζζα.
Σν βάξνο πνπ επσκηδφκαζηε είλαη δπζαλάινγα κεγάιν γηα ηηο δπλάκεηο καο θη είλαη πνιχ δχζθνιν λα ην θέξνπκε ζε πέξαο
κφλνη καο, ηδηαίηεξα απηνχο ηνπο δχζθνινπο θαηξνχο. Έηζη, απεπζπλφκαζηε φρη κφλν ζηνπο Πνληίνπο, αιιά ζ‘ φινπο ηνπο
Έιιελεο, γηαηί έρνπκε ηελ πεπνίζεζε φηη ν αγώλαο απηόο είλαη αγώλαο όισλ καο. Όζνη επηζπκνχλ λα ζπκβάινπλ
νηθνλνκηθά ζηελ πξνζπάζεηα, είηε πξφθεηηαη γηα κεκνλσκέλν πξφζσπν είηε γηα νκάδα αηφκσλ ή γηα θνξέα, παξαθαινχληαη
λα θαηαζέζνπλ ην πνζφ πνπ επηζπκνχλ ζηνλ αξηζκφ ινγαξηαζκνχ ηνπ ΢πλδέζκνπ (104 29 62 73 09 Δζληθή Σξάπεδα ηεο
Διιάδνο), απνζηέιινληαο παξάιιεια ηελ απφδεημε ζην e-mail ηνπ Σακία ηνπ ΢πλδέζκνπ ([email protected]) θαη ηνπ
Πξνέδξνπ ([email protected]), γηα λα ιάβνπλ ζηε ζπλέρεηα ηε ζρεηηθή απφδεημε. Αθφκε θαη ην κηθξφηεξν πνζφ ζα
πξνζδψζεη δχλακε ζηελ πξνζπάζεηά καο.
Παξάιιεια ζα δηαηίζεληαη απφ κέιε θαη θίινπο ηνπ ΢πλδέζκνπ θαη θνππφληα, κε ειάρηζηε ηηκή 10 Δπξψ. ΢χκθσλα θαη κε ηελ
παξάδνζε πνπ δηακνξθψζεθε ζηελ Αλαηνιή, φζνη ζα πξνζθέξνπλ έλα πνζφλ κεηαμχ 100 θαη 400 Δπξψ ζα ραξαθηεξηζηνχλ
Γσξεηέο, κεηαμχ 500 θαη 900 Δπεξγέηεο θαη πάλσ απφ 1000 Δπξψ Μεγάινη Δπεξγέηεο απηήο ηεο πξνζπάζεηαο. Σα νλφκαηα
θαη ησλ 3 απηψλ θαηεγνξηψλ, κε ηα αληίζηνηρα πνζά, ζα παξαηεζνχλ ζην ηέινο ηνπ δηδαθηηθνχ εγρεηξηδίνπ, πνπ ζα εθδνζεί ζε
πνιιά αληίηππα, ελψ φια ηα νλφκαηα κε ηα αληίζηνηρα πνζά ζα ηεξεζνχλ ζε εηδηθφ αξρείν ηνπ ΢πλδέζκνπ. Γηα ηελ επηηπρία
θαη ηε δηαθάλεηα απηήο ηεο πξνζπάζεηαο νξίζηεθε 5κειήο επηηξνπή κε επηθεθαιήο ηνλ ηακία Γξ Κψζηα Αβξακίδε θαη κέιε:
ηνλ Πξφεδξν, Γξ Παπιίδε Αληψλε, ηνλ Αληηπξφεδξν, Οκφηηκν Καζεγεηή Πειαγίδε ΢ηάζε, ηε Γεληθή Γξακκαηέα, Γξ Υαξηηίδνπ
Γεσξγία θαη ην κέινο ηνπ Γ΢, Οκφηηκν Καζεγεηή Κακελίδε Υξήζην.-
Γηα ην Γηνηθεηηθφ ΢πκβνχιην
Ο Πξφεδξνο
ΠΑΤΛΗΓΖ΢ ΑΝΣΧΝΖ΢
Ζ Γελ. Γξακκαηέαο
ΥΑΡΗΣΗΓΟΤ ΓΔΧΡΓΗΑ
Σελίδα - Page: 8
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
Pontian Dialect Lessons
΢ηελ πξνεγνχκελε έθδνζε νη "Ζκέξεο ηεο Δβδνκάδαο" ήηαλ
αλαθξηβείο. Ο πίλαθαο πνπ αθνινπζεί είλαη ε ζσζηή έθδνζε
In our previous edition the ―Days of the Week‖ were
inaccurate. The below table is the correct version
Ημέρες της Εβδομάδας
Days of the Week
Pontian
Greek
English
Γεπηέξαλ
Γεπηέξα
Monday
Σξηη‘
Σξίηε
Tuesday
Σεηξάδ‘
Σεηάξηε
Wednesday
Πεθη‘
Πέκπηε
Thursday
Παξαζθεπή
Παξαζθεπή
Friday
΢άββα
΢άββαην
Saturday
Κεξεθή
Κπξηαθή
Sunday
Πεγή / Source: www.thalassa-karadeniz.mylivepage.com
(Thank you to Mr Tom Korkotidis for originally sending in
this article)
Pontian Dialect Lessons
Pontian: ΢η γνχιαο έξνπμελ;
(Si yoolas erouxen)
Greek: ‗Δπεζε ζην ιαηκφ ζνπ;
(Epese sto lemo soo)
English: Literally - Did it fall down your throat?
Meaning - What business is it to you?
Pontian: Σ'άινγν ην ράζηκν άζν θξηζάξ αο ελ
(Talogo to hasimo aso krithar as en)
Greek: Ο ζάλαηνο ηνπ αιφγνπ ήηαλ άπν θξηζάξη
(O thanatos tou alogou etan apo krithari)
English: Literally - May the death of a horse be caused
by barley
Meaning - I prefer becoming sick (even dying)
rather than living with the desire for
the things that I like
Pontian: Σν θαιφλ η'απίδ ν άξθνλ ηξψεη
(To kalon tapid o arkon troei)
Greek: Σν θαιφ ην αριάδη (απίδη), ε αξθνχδα ην ηξψεη
(To kalo to ahladi {apidi} e arkouda to troei)
English: Meaning - A bear eats the good pears
Επαγγέλματα στον Πόντο
Professions in Pontos
Pontian (Phonetics)
– Greek
Explanation
Γνπξνπρηδήο (Gouroukhtsis)
Καηηξηδήο (Katirtzis)
– Αγξνθχιαθαο
– Αγσγηάηεο
Οπζηάπαζεο (Oustapasis)
Οπζηάπαζεο (Oustapasis)
Οπζηάπαζεο (Oustapasis)
Οπζηάπαζεο (Oustapasis)
Εαπηηέο (Zapyes)
Σζνπάλνο (Tsopanos)
Καιατηδήο (Kalaitzis)
Ρεληδηπέξηο/Tζηθηζήο
(Rentziperts/Tsiftsis)
Γαηξφλ (Thatron)
Γηαηξέζζα (Yiatressa)
Γάζθαινλ (Thaskalon)
Γνπξνπρηδήο/Kνξνπθηδήο
– Αξρηκάζηνξαο
– Αξρηκεηαιινπξγφο
– Αξρηηέθησλ
– Αξρηηερλίηεο
– Αζηπλνκηθφο
– Βνζθφο
– Γαλσηήο
Rural policeman
He who transports goods
with the use of animals
Master technician
Head Steelworker
Architect
Head craftsman
Policeman
Shepherd
Tinker
– Γεσξγφο
– Γηαηξφο
– Γηαηξίλα
– Γάζθαινο
– Γαζνθχιαθαο
– Γηεπζπληήο
– Γηθαζηήο
– Γηθεγφξνο
– Διαηνρξσκαηηζηήο
– Ηδηνθηήηεο
θαξαβαληνχ
Καβεηδήο (Kavetzis)
– Καθεηδήο
Παρηζεβάλνο (Pakhtsevanos) – Κεπνπξφο (παξαγ.
νπσξνθεπεπηηθψλ)
Σηιηγθίξηο (Tiligiarts)
– Κιεηδαξάο
΢εκηηδήο (Simitzis)
– Κνπινπξάο
Γηαηαγσγφο (Thiatagogos)
Καηήο (Katis)
Αβνπθάηνο (Avoukatos)
Ναθάεο (Nakais)
Πεδηξθηάλνο (Pezirkianos)
Παξπέξηο (Parperts)
Καζάπο (Kasaps)
Σαρηδήο (Takhtzis)
΢αληαιηδήο (Santaltzis)
Αβηδήο (Avtzis)
Σελεθεηδήο (Teneketzis)
Σηιθηάξηο/Σνγξακαηδήο
(Tilkiarts/Togramatzis)
Μάεξαο (Maeras)
Σζαξηζήο (Tsartsis)
Κακαηάξηο (Kamatarts)
Υακαηιεηάξηο (Khameletarts)
Παζβάληο (Pasvants)
Γεξγαληδήο (Yergantzis)
Παθάιηο (Pakalts)
Σεξδήο (Terzis)
Απαηδήο/Ακπαηδήο
(Apatzis/Ampatzis)
.
Farmer
Male doctor
Female doctor
School teacher
(Ghourouktsis/Koroukhtsis)
Ranger
Principal/Director
Judge
Lawyer
Oil painter
Caravan Owner
Café owner
Vegetable grower
Locksmith
Maker of koulouria
(bread shaped like donuts)
– Κνπξέαο
Barber
– Κξενπψιεο
Butcher
– Κηίζηεο
Builder
– Κπβεξλήηεο ηζηηνθφξνπ
Governor of sailors
– Κπλεγφο
Hunter
– Λεπθνζηδεξνπξγφο White-steelworker
– Μαξαγθφο
– Μάγεηξαο
– Μηθξνπσιεηήο
– Μηζζσηφο
– Μπισλάο
– Νπρηνθχιαθαο
– Παπισκαηάο
– Παληνπψιεο
– Ράθηεο
Carpenter
Cook
Vendor
Wage earner
Miller
Nightwatchman
Quiltmaker
Grocer
Tailor
Pontian: Άκνλ ζηνπιάξ κε ζηέμ νιφξζα
(Amon stoular me stex olortha)
Greek: Μελ ζηέθεζαη φξζηνο ζαλ θνιψλα
(Min stekese orthios san kolona)
English: Meaning - Don‘t stand there like a column
– Ράθηεο κάιιηλσλ
παιηψλ
Σεκηξηδήο (Temirtzis)
– ΢ηδεξνπξγφο
Κνπληνπξαηδήο (Kountouratzis) – Σζαγθάξεο
Φνπξνπληδήο (Fourountzis)
– Φνχξλαξεο
Κνπτκηδήο (Kooimtzis)
– Υξπζνρφνο
Πεγή / Source:
http://pontosworld.com/index.php?option=com_content&t
ask=view&id=994&Itemid=75
Πεγή / Source: www.mavropouloskostas.wordpress.com
Tailor of woollen coats
Steelworker
Cobbler
Baker
Jeweller
Σελίδα - Page: 9
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
Η Ιστορία Μου.....
΢υνέντευξη με τον κ. Αναστάσιο ΢αμαρά
Ο παππνχο κνπ, ν Δπζηάζηνο ΢ακαξάο, ήηαλ θηελνηξφθνο θαη αγξφηεο. Δίρε πνιιά ζηξέκκαηα γεο θαη πνιιέο
θαιιηέξγεηεο θαη γηα λα κπνξεί λα αληαπεμέιζεη απαζρνινχζε εξγάηεο. Ζ γπλαίθα ηνπ, ε γηαγηά κνπ, ιεγφηαλ
Μάξζα.
Ο παππνχο ήηαλ πνιχ πινχζηνο θαη επηπρψο φηαλ έθπγε κε ηε νηθνγέλεηά ηνπ απφ ην Καξο (ηφηε ήηαλ πεξηνρή
ηνπ Καπθάζνπ, ηψξα ππάγεηαη ζηελ Σνπξθία) δελ έραζε πάξα πνιιά, γηαηί ήηαλ έμππλνο θαη είρε αζθαιηζηεί κε
κία Αγγιηθή εηαηξεία. Έηζη ην 1922 κε ηελ αληαιιαγή ηνπ πιεζπζκνχ, πήξε ηα παηδηά ηνπ θαη πήγαλ ζηελ Διιάδα.
Κάπνηνη απφ ηνπο ζπγγελείο καο πήγαλ ζηελ Οδεζζφ ηεο Οπθξαλίαο θαη άιινη πήγαλ ζηελ ΢ηβεξία.
Έθηαζαλ πξψηα ζηελ Θεζζαινλίθε απ‘φπνπ ηνπο ζηείιαλε ζηελ Αζήλα. ΢ηελ Αζήλα ππήξρε κία κεγάιε επηδεκία πνπ ηνπο αλάγθαζε λα
επηζηξέςνπλ ζηελ Θεζζαινλίθε. Σν Καξο νιφθιεξν κεηαθφκηζε απφ ην Καχθαζν θαη νη αξρεγνί ηνπ παξέκεηλαλ νη ίδηνη. Οη αξρεγνί
ζπγθεληξψζεθαλ θαη απνθάζηζαλ λα ςάμνπλ ηελ θαιχηεξε θαη θαηαιιειφηεξε ζέζε γηα λα θηίζνπλ ην ρσξηφ μαλά. Φηάζαλε ζηελ Κνδάλε
φπνπ βξήθαλ ην ζεκείν πνπ θηίζηεθε ην λέν ρσξηφ ηνπο, πνπ ζήκεξα ιέγεηαη Πνληνθψκε.
΢ηελ Πνληνθψκε ππάξρνπλ ηα κεγαιχηεξα εξγνηάμηα ηεο ΓΔΖ. Πξφζθαηα βξήθαλ «ιηγλίηε» θάησ απφ ην ρσξηφ θαη απνθάζηζαλ λα
κεηαθέξνπλ ην ρσξηφ νιφθιεξν θάπνπ αιινχ εληφο ηεο Κνδάλεο. Όινη φζνη έρνπλ πεξηνπζίεο εθεί ζα πάξνπλ απνδεκηψζεηο. Ο παηέξαο
κνπ καο άθεζε δηαζήθε θαη έηζη ζα δηαηξεζνχλ νη απνδεκηψζεηο αλάινγα.
Ο παηέξαο κνπ, ν Νηθφιανο ΢ακαξάο, ήηαλ 12 ρξνλψλ φηαλ έθηαζε ζηελ Διιάδα. Ζ κεηέξα κνπ, ε Αηθαηεξίλε (Νίλα), ήηαλ επίζεο 12
ρξνλψλ. Καη απηή θαηάγεηαη απφ ην Καξο, Καπθάζνπ.
΢ηελ Διιάδα δνχζαλ ζην ίδην ρσξηφ - ζηελ Πνληνθψκε - φπνπ γλσξίζηεθαλ, εξσηεχηεθαλ θαη παληξεχηεθαλ. Δίραλ ηέζζεξα αγφξηα, ηνλ
Μηραήι (πνπ έγηλε θαη παξέκελεη πξφεδξνο ηνπ ρσξηνχ γηα πεξίπνπ 10 ρξφληα), ηνλ Αλαζηάζην, ηνλ Αιέμαλδξν θαη ηνλ Δπζηάζην. Ο παηέξαο
κνπ ήηαλ εξγνδεγφο αλνηθνδφκεζεο θαη ε κεηέξα κνπ ήηαλ δαζθάια ζην δεκνηηθφ.
Έθαλα πνιιέο δνπιεηέο ζηελ Διιάδα, μεθηλψληαο απφ ηα 18 κνπ. Γηα 16 κήλεο δνχιεπα ζην ζηδεξφδξνκν ζαλ επηβιέπσλ. Μεηά κε είδε
έλαο θχξηνο θαη κε ξψηεζε αλ μέξσ ηα θαηαιχκαηα θαη ηα εζηηαηφξηα ζηελ πεξηνρή κνπ θαη απάληεζα φηη ηα ήμεξα. Ακέζσο κνπ πξφηεηλε
δνπιεηά ζε έλα γξαθείν πνπ ιεηηνπξγνχζε ζαλ «Σκήκα Μεηαλάζηεπζεο ηεο Απζηξαιίαο». Μνπ πξνκήζεπαλ ηε ζηέγαζή κνπ, ην θαγεηφ κνπ
θαη κία κηθξή ακνηβή. Δπίζεο κεηέθεξα ζπνξαδηθά ζηελ Θεζζαινλίθε, θηάιεο αίκαηνο γηα λα εμεηαζηψλ. Απηή ηε δνπιεηά ηελ έθαλα γηα 18
κήλεο. Μεηά κε ξψηεζαλ αλ ήζεια εγψ ν ίδηνο λα κεηαλαζηεχζσ ζηελ Απζηξαιία θαη απνθάζηζα λα ην θάλσ.
Όπσο ηαμίδεπα κε ην θαξάβη πξνο ηελ Απζηξαιία αξξψζηεζα. Σα θαγεηά πνπ ζεξβίξαλε δελ κνπ άξεζαλ θαη πνιχ. Μφιηο θηάζακε κε
ζηείιαλε ζε κηα πεξηνρή νλφκαηη Greta, κία ψξα έμσ απφ ην Newcastle. Δθεί πήγαηλαλ πνιινί απφ ηνπο κεηαλάζηεο πνπ ήηαλ άξξσζηνη γηα
λα αλαξξψζνπλ θαη θαηφπηλ ηνπο ζηέιλαλε ζε δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο Νέαο Νφηηαο Οπαιίαο θαη ηεο Κνυηζιάληη.
Λίγν πξηλ θηάζεη ε ζεηξά κνπ λα θχγσ θαη εγψ απφ εθεί, φπσο πεξπάηαγα ζε έλα δηάδξνκν, βξήθα πνιιέο ιίξεο. Μία νηθνγέλεηα απφ ηε
Αγγιία είρε πνπιήζεη φια ηα ππάξρνληά ηεο θαη νη ιίξεο πνπ βξήθα ήηαλ φιεο νη νηθνλνκίεο πνπ ηνπο είραλ απνκείλεη. Ζ νηθνγέλεηα απηή είρε
κηθξά παηδηά θαη ελψ ε κεηέξα θξαηνχζε ηηο ιίξεο πάληνηε θνληά ηεο, φπσο ζήθσζε έλα παηδί γηα λα ην πάξεη αγθαιηά νη ιίξεο έπεζαλ θαη
εθείλε ηελ ψξα δελ ην θαηάιαβε.
‗Δγσ ζθεθηφκνπλ ηψξα ηη λα θάλσ. Πήγα θαη παξέδσζα ηηο ιίξεο ζηνλ επφπηε. Ο επφπηεο κνπ είπε λα πεξηκέλσ εθεί θαη ηαπηφρξνλα απφ
ην κεγάθσλν αλαθνίλσζε φηη έρεη βξεζεί έλα πνιχηηκν παθέην θαη λα έξζεη ζην γξαθείν ν ηδηνθηήηεο ηνπ. Ζ κεηέξα έηξεμε λα δειψζεη φηη
απηή είρε ράζεη ην πνιχηηκν παθέην θαη πεξηέγξαςε αθξηβψο ην ηη είρε κέζα. Ο επφπηεο ηεο επέζηξεςε ηηο ιίξεο θαη κε ππέδεημε σο ην άηνκν
πνπ ηα βξήθα. Ζ νηθνγέλεηα ήηαλ επηπρηζκέλνη θαη αλαθνπθηζκέλνη γηα ην απνηέιεζκα θαη κνπ έδσζαλ κία θαιή αληακνηβή.
‗Δθηαζε ε κέξα ηεο απνρψξεζήο κνπ θαη κε θψλαμε ν επφπηεο. Δλψ ηνπο πεξηζζφηεξνπο κεηαλάζηεο ηνπο έζηειλε ζηε Κνυηζιάληη ζηηο
δαραξνθαιακηέο, εκέλα κε ξψηεζε πνπ ήζεια λα πάσ. Δγψ ηνπ απάληεζα φηη ήζεια λα πάσ ζην ΢ηδλευ. ΢ην ΢ηδλευ δελ κπφξεζε λα κε
ζηείιεη, φκσο είπε φηη ππάξρεη έλα θαιφ κέξνο λφηηα, κία ψξα καθξπά απφ ην ΢ηδλευ. ‗Δηζη έθηαζα ζην Wollongong.
Ζ δσή κνπ εδψ ζηελ Απζηξαιία ήηαλ πνιχ ζθιεξή γηαηί έθαλα δνπιεηέο πνπ ήηαλ επηθίλδπλεο θαη δχζθνιεο. Χζηφζν ήκνπλ πνιχ ηπρεξφο,
γλψξηζα άηνκα (Απζηξαινχο) πνπ κε βνήζεζαλ θαη έγηλαλ θίινη κνπ.
Μεηά γλψξηζα ηε ζχδπγφ κνπ, ηελ Frances, παληξεπηήθακε θαη απνθηήζακε ηέζζεξα παηδηά, ηελ Αηθαηεξίλε, ηε Ναηάζζα, ην Μηραήι θαη ηνλ
Παχιν πνπ δπζηπρψο ηνλ ράζακε λσξίο απφ θαξθίλν.
Έθηαζα ζηελ Απζηξαιία ην 1954 κφιηο 20 ρξνλψλ θαη ηψξα είκαη 77. Ο λνπο κνπ πνιιέο θνξέο ηαμηδεχεη ζην ρσξηφ θαη φηαλ βξίζθσ
επθαηξία πεγαίλσ – έρσ πάεη 11 θνξέο. Κάζε Κπξηαθή κηιάσ κε ηα αδέιθηα κνπ ζην ρσξηφ, ζηα πνληηαθά, ζπκάκαη ηελ γιψζζα καο πνιχ
θαιά.
Θέισ λα ηειεηψζσ ιέγνληαο φηη είκαη πεξίθαλνο πνπ είκαη Πφληηνο. Δίκαη πξψηα Πφληηνο, κεηά Έιιελαο, κεηά Απζηξαιφο.
Ευχαριστούμε τον κ. Σάσο που μας άνοιξε το σπίτι του και την καρδιά του
΢πλέληεπμε απφ ηε Γηνχια Γηνλπζνπνχινπ
Σελίδα - Page: 10
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
My Story.....
Interview with Mr Tom Samaras
My grandfather, Efstathios Samaras, was a farmer and stockman. He had several acres of land and many crops and for him to be able
manage he had to employ workers. His wife, my grandmother, was named Martha.
My grandfather was very rich and fortunately when he left with his family from Kars (it was Caucasus back then, now it falls within Turkey)
he did not lose too much, because he was smart and was insured with an English company. So in 1922, with the exchange of
populations, he took his children and went to Greece. Some of his relatives went to Odessa in the Ukraine and others went to Siberia.
They first arrived in Thessaloniki from where they were sent to Athens. In Athens there was a major epidemic that forced them to return to
Thessaloniki. The entire village of Kars moved from Caucasus and the leaders had remained the same. The leaders met and decided to
look for the best and most suitable place to build the village again. As a result they arrived in Kozani, where they found the perfect site to
build the new village, which today is known as Pontokomi.
In Pontokomi you will find the largest energy provider. Recently they discovered 'lignite' brown coal below the village and decided to move
the entire village, somewhere else in Kozani. All those who have properties, will get compensation. My father has left us a will and
therefore we will divide the damages accordingly.
My father, Nicholas Samaras, was 12 years old when he arrived in Greece. My mother, Catherine (Nina), was also 12 years old. She also
comes from Kars, Caucasus.
In Greece, they lived in the same village - in Pontokomi - where they met, fell in love and married. They had four sons, Michael (who
became president and remained as such for about 10 years), Anastasios, Alexander and Efstathios. My father was a construction
foreman and my mother was a teacher in an elementary school.
I had many jobs in Greece, starting when I was 18 years old. For 16 months I worked on the railroad as a supervisor. Then a gentleman
saw me and asked if I knew the hotels and restaurants in my area and I replied that I did. Immediately he offered me work in an office that
served as "the Australian Department of Immigration." They supplied my housing, my food and a small pay. Also I delivered blood
samples sporadically to Thessaloniki. I did this line of work for around 18 months. Then I was asked if I wanted to migrate to Australia and
I decided to do so.
As I travelled by ship to Australia I got sick, I did not like the food they served. Once we got there, they sent me to Greta, an hour outside
Newcastle. Many immigrants who were sick went there to recover and then they would send them to different areas of New South Wales
and Queensland.
Just before it was my turn to leave from there, as I was walking through a hallway, I found a lot of pounds. A family from England had sold
all their belongings and the money was all that they had left. They had young children and while the mother never left the money out of
her sight, as she picked up a child, money fell to the ground and at that time she did not realise it. I was thinking, ―What do I do now?‖
I went and handed the money over to the supervisor. The supervisor told me to wait there while he announced over the speaker that a
valuable package was found and that the owner should come to the office. The mother rushed to declare that she had lost the valuable
package and stated exactly what was in it. The supervisor returned the money to her and indicated me as the person who found it. The
family was happy and relieved with the outcome, they gave me a good reward.
The day I was leaving the supervisor asked for me. While most were sent to Queensland to work in the sugar cane fields, he asked me
where I wanted to go. I answered that I wanted to go to Sydney. He could not send me to Sydney, but said there was a good place south
from there, an hour away. So I arrived in Wollongong.
My life in Australia was very hard because I did jobs that were dangerous and difficult. However I was very lucky, I met people
(Australians) who helped me and they became my friends.
Then I met my wife, Frances, we married and had four children, Catherine, Natasha, Michael and Paul who unfortunately we lost very
early due to cancer.
I arrived in Australia in 1954 just 20 years old and now I'm 77. My mind often travels to the village and when I find an opportunity I go
back to visit – I‘ve gone 11 times. Every Sunday I speak to my brothers in the village, in Pontiaka, I remember our language very well.
I want to conclude by saying that I am proud to be Pontian. I am Pontian first, then Greek, then Australian.
We express our thanks to Mr Tom for opening up his home and his heart to us
Interviewed by Youla Dionyssopoulos
Σελίδα - Page: 11
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
Traditional Pontian Musical Instruments
The Pontic Lyra#
Sam Topalidis (Pontic Author)
The bottle-shaped Pontic lyra has strong symbolic value for Pontic Greeks from the Black Sea and serves as
a symbol of cultural identity.1 (The same feeling is also held by other Pontic people.) It is also called the
kemenche (Turkish for Black Sea fiddle). The word kemenche is Persian in origin meaning ‘little bow’.2
The body of the Pontic lyra* is carved from cherry, plum, mulberry, walnut or juniper wood with seasoned
plum heart-wood regarded the best.3 Its three strings are played with a short horsehair bow. The strings are
tuned in 4ths and played in two-part polyphony (bowing across two strings at once).2 Until around 1920,
some, or all of the three strings were made of silk. However, silk strings produce a beautiful but weak sound.
Silk made way for gut strings and subsequently replaced by metal strings.4
Pontic lyra in the
Hellenic Club of Canberra
They are made in different sizes with the larger instruments being around 68 cm in length. Also, the kemane
of Cappadocia, is a type of ‘large Pontic lyra’, which, as seen in Turkish Museums, have six strings with a
further six sympathetic strings.3 In contrast, George Poulantzaklis, the Greek kemane player, states the
kemane is between 55-70 cm in length and only larger in volume and shape than the Pontic lyra.
Poulantzaklis’s kemanes have four strings with four other strings (sympathetica).5
The Pontic lyra is one of the four basic types of lyra. The other three, the Cretan lyra, the lyra of the Dodekanisa and the Thrakian lyra, are
pear-shaped with three or four metal or gut strings, which are stopped from the side by the fingernails. This differs from the Pontic lyra where
strings are stopped by the finger tips.6 Small pellet-bells attached on the bow on the pear-shaped lyra, were once common (until around World
War II), but are now rare.2
The sound of the Pontic lyra is sharp and instantly recognisable. It is played in three positions:
 While sitting, with the bottom end resting on the knee (although occasionally the fiddler will raise the fiddle above the knee, to obtain
maximum resonance).
 While standing still, with the fiddle hanging vertically; or
 While actively leading a horon (chain dance), with the tailpiece directed away from the fiddler’s body, the long axis of the instrument being
horizontal when the arms are raised and vertical when the arms are lowered.3
The pear-shaped lyra is closely related to the medieval rebec and like the rebec, a precursor of the medieval fiddle. The earliest known bowed
instrument and the parent of the medieval European rebec is the rabab.7
The origin and history of the Pontic lyra are obscure. The earliest known representation of a Pontic lyra appears to be in an album of
watercolours of Istanbul painted by Amadeo Preziosi. Preziosi was active in Istanbul from about 1840 onwards and was the chief figure in the
Turkish art world in the 1870s. The lack of images of humans and human artefacts in Islamic countries hinders the dating of the Pontic lyra to
an earlier period.3
Matthaios Tsahourides, believes the instrument and its music has similar roots in Medieval Europe and Byzantium. If the construction of the
instrument with other European instruments is examined, the Pontic lyra looks more like a Byzantine or Medieval European instrument, than
an instrument of Asian origin.1
References
1
2
3
4
5
6
7
Tsahourides, M 2007, The Pontic lyra in contemporary Greece, Unpublished PhD thesis, Goldsmiths College, University of London.
The New Grove Dictionary of Musical Instruments, 1985. In three volumes.
Picken, L 1975, Folk musical instruments of Turkey, Oxford University Press, London.
Anoyanakis, F 1991, Greek popular musical instruments, Melissa Publishing House, Athens. (Quoted in Tsahourides (2007).)
Poulantzaklis, G www.kemanes.gr/english/index.php?page=kem-lyra viewed October 2011.
New Groves Dictionary of Music and Musicians, 2001, In 29 volumes.
Encyclopaedia Britannica, 2005.
# Summary of an article by same author at: http://pontosworld.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1752&Itemid=78
* The Pontic lyra, can be purchased from The Violineri. See: http://kemenche.pontosworld.com
Σελίδα - Page: 12
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
When Pontians were in need, Australians were there
Dr Panayiotis Diamadis
Australian Institute for Holocaust and Genocide Studies
Page 13a
Page 13b
From Melbourne‟s newspaper “The Argus” 15 December 1923
Σελίδα - Page: 13
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
Η Ποντιακή Κουζίνα
Μέρος 1
Αλαθεξφκελνη ζηελ Πνληηαθή θνπδίλα ελλννχκε θπξίσο ηηο δηαηξνθηθέο ζπλήζεηεο, ηηο πξνηηκήζεηο ζε δηάθνξα πιηθά θαη ηηο κεζφδνπο
καγεηξηθήο πνπ έθεξαλ θαη κε ηδηαίηεξν ζεβαζκφ δηαθπιάηηνπλ κέρξη ζήκεξα νη Έιιελεο πξφζθπγεο απφ ηηο πεξηνρέο ησλ παξαιίσλ ηνπ
Δχμεηλνπ Πφληνπ, φηαλ κεηά απφ ρηιηεηίεο αλαγθάζηεθαλ ζε μεξηδσζνχλ απφ ηνλ ηφπν ηνπο.
Όια ηα παξάιηα ηεο Μαχξεο Θάιαζζαο θαη ε ελδνρψξα ηεο βνξείνπ Μ. Αζίαο νλνκάδνληαη «Πφληνο». Δθεί ήθκαζαλ θαηά ην παξειζφλ
κεγάιεο ειιεληθέο πφιεηο θαη ε πεξηνρή ραξαθηεξίδνληαλ απφ ηελ ηδηαηηέξσο αλεπηπγκέλε γεσξγία, ηελ θηελνηξνθία, ηελ αιηεία θαη ην
εκπφξην, φπσο θαη νη πεξηζζφηεξεο πεξηνρέο αθξηηψλ ηνπ ειιεληζκνχ.
Ζ αλεπηπγκέλε θηελνηξνθία (θπξίσο αγειαδνηξνθεία) παξείρε αθζνλία γαιαθηνθνκηθψλ πξντφλησλ, ελψ αληίζηνηρα πιεζσξηθέο ήηαλ ε
κειηζζνθνκία θαη ε πηελνηξνθία, πνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ην ςάξεκα ζηηο πινχζηεο ζάιαζζεο ηεο πεξηνρήο, εμαζθάιηδαλ ην δηαηηνιφγην γηα
ηνπο θαηνίθνπο ηεο. Ζ αιήζεηα είλαη φηη ε επάξθεηα ζε βαζηθά είδε δηαηξνθήο δελ ζεκαίλεη θαη ππεξαθζνλία. Έηζη δηακνξθψζεθε κία θνπδίλα
βαζηζκέλε πεξηζζφηεξν ζηελ ηέρλε ηεο λνηθνθπξάο θαη ιηγφηεξν ζηα πινχζηα πιηθά.
1. Βαζηζκέλε ζε ζηηεξά θαη γάια
Όπσο ζπκβαίλεη ζε θάζε ηφπν, νη δηαηξνθηθέο ζπλήζεηεο ησλ Πνληίσλ επεξεάζηεθαλ απφ ηηο ηδηαίηεξεο ζπλζήθεο ηεο πεξηνρήο θαη
έηζη έρνπκε πνιιέο ζπληαγέο πνπ βαζίδνληαη ζηα ζηηεξά θαη ην γάια. Παξάιιεια είλαη εκθαλήο ν επεξεαζκφο απφ ηελ θνπδίλα
ησλ Ρψζσλ θαη ησλ Αξκελίσλ θαη θπζηθά κε ην πέξαζκα ηνπ ρξφλνπ θαη απφ απηήλ ησλ Σνχξθσλ. Ζ ηδηαίηεξε θνπδίλα πνπ
δηακφξθσζαλ νη Έιιελεο απφ ηελ αξραηφηεηα επεξέαζε ηνπο κεηέπεηηα αθηρζέληεο Σνχξθνπο θαηαθηεηέο θαη έηζη πνιιά απφ ηα
πνληηαθά θαγεηά δηαηεξψληαο αηφθηα ή κεξηθψο ηελ αξρηθή ηνπο νλνκαζία, ηα ζπλαληάκε αθφκα θαη ζήκεξα ζε φιε ηελ Μ. Αζία.
Πξνζεγγίδνληαο εξεπλεηηθά ηελ θνπδίλα ησλ Πνληίσλ βιέπνπκε φηη δελ πεξηιακβάλεη ζπρλή ρξήζε θξέαηνο, ηα δε ηπξνθνκηθά ηεο
παξαζθεπάδνληαη απνθιεηζηηθά απφ αγειαδηλφ γάια. Ζ απνπζία ησλ ακλνεξηθίσλ νθείιεηαη ζηελ ηδηαίηεξε δηακφξθσζε ησλ
δαζψλ πνπ απνηεινχληαη απφ πςειά δέλδξα. Σα βννεηδή φπσο είλαη θπζηθφ δελ ήηαλ δψα πνπ εχθνια απνθαζίδεηο λα ηα ζθάμεηο
κηα θαη ην θαζέλα απνηεινχζε ζην παξειζφλ ζεκαληηθφ πεξηνπζηαθφ ζηνηρείν ηνπ ηδηνθηήηε ηνπ, αθνχ εθηφο απφ ηελ παξαγσγή
γάιαθηνο ήηαλ θαη ζεκαληηθφ ππνδχγην. Θα βξνχκε πνιχ γάια, βνχηπξν θαη ηπξνθνκηθά λα λνζηηκίδνπλ ηα δπκαξηθά θαη ηηο πίηεο.
Βαξέληθα - Varenika
The Pontian Cuisine
Part 1
Referring to the Pontian cuisine we mean mainly the dietary habits, the preferences in various ingredients and the cooking methods which
are preserved until today with great respect. These were brought over by the Greek refugees originating from areas of the coast of the Black
Sea, when after thousands were forced to be uprooted from their homeland.
The entire Black Sea coast and the inland of northern Asia Minor was called "Pontos". There, in the past, major Greek cities flourished and
the region was characterized by highly developed agriculture, livestock farms, fisheries and trade, like most areas of Hellenism Guards.
The expanded livestock (mainly cattle breeding) provided plenty of dairy products, while respectively there were a myriad of beekeeping and
poultry farms, which along with fishing in the rich waters of the region, guaranteed the residents diet. The truth is that the sufficiency in staple
foods does not mean overabundance. Therefore a cuisine based more on the artfulness of the housewife and less on the availability of the
ingredients was established.
1. Based on cereals and milk
As in any place, eating habits of the Pontians were influenced by the particular conditions of the area and therefore we have many
recipes based on cereals and milk. At the same time, the influence of Russian and Armenian cuisine is evident, and of course over
the years also that of the Turks. The special cuisine that was shaped by the Greeks since antiquity influenced the later arrivals of
Turkish occupiers and therefore many of the Pontian dishes, purely or partially maintained their original names and still found
throughout Asia Minor.
As we research the Pontian cuisine we see that it does not contain frequent use of meat, and cheese is made solely from cow's
milk. The absence of sheep is due to the particular configuration of the forests, consisting of high trees. The cattle were of course
animals which you could not easily decide to slay one, and in the past each one was an important asset to the owner, because
apart from the production of milk it was also an important pack animal. You will find a lot of milk, butter and cheese to relish pasta
and pittes.
Πεγή / Source: http://www.nline.gr/883/
Σελίδα - Page: 14
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
Ποντιακό Σραγούδι
Σζάκπαζηλ
Δθαελ θαη ην Σζάκπαζηλ
Καη επέκλαλ ηα ηνπβάξε γηαξ γηαξ ακάλ
Καη έξνπμελ ζν ρνπξηέξεκαλ
Σν Οξηνπο ηα παιιεθάξε ντ ντ ακάλ
Κελ έθαελ θαεκαληελ
Σ Οξηνπο ην Παξραξ
Κελ εθεί ηηδέλ θαη επέκλελ
Μνλάρνλ ζαρηαξ!
Δθάελ θαη ην Σζάκπαζηλ
Γηαβξνχκ ηηδέλ θαη επέκλελ
Ραζα θαη ιεηβαδφηνπα
Άιιν ρνξηάξ θαη θέξλε
Σξαλφλ Γηαγθνπλ ζν Σζάκπαζηλ
΢πίηε θαη ζα απφκελε γηαξ γηαξ ακάλ
Σξαλνί κηθξνί θησρνί δεγθηλ
Οπι θαζνχληαλ θαη θιαίλε ντ ντ ακάλ
Κιαηλ ηα πνπιφπα ηε ζενχ
Κιαηλ ηα πεγαδνκαηε γηαξ γηαξ ακάλ
Κιαίεη ην Σζακπινπθ ην Καξαθηνι
Κιαηλ η' έκνξθα η' ειαηε ντ ντ ακάλ
Δεισιδαιμονίες και προλήψεις
των προγόνων μας Ποντίων
1. Γελ πξέπεη λα πεηάκε ηηο ηξίρεο καο απφ ηε ρηέλα κεηά ην ρηέληζκα δηφηη αλ
ηηο βξεη θάπνηνο πνπ ζέιεη λα καο θάλεη θαθφ, δειαδή λα καο καγέςεη
«καέςεη». Θα ήηαλ εχινγν λα θάςνπκε ηηο ηξίρεο απφ ηε ρηέλα παξά λα ηηο
πεηάκε νπνπδήπνηε. Απηφ αθνξνχζε σο επί ην πιείζηνλ γπλαίθεο ζηνλ
Πφλην.
2. Σα λχρηα ηα θφβνπκε ζπλήζσο φηαλ είκαζηε κφλνη θαη πνηέ δελ ηα ξίρλνπκε
ζηελ θσηηά, γηαηί ήηαλ θαθφ ζεκάδη θαη απηφ ήηαλ κία απφ ηηο πξνιήςεηο
ησλ πξνγφλσλ καο.
3. Αλ βνπίδεη ην δεμί απηί καο κάιινλ ζα αθνχζνπκε θαιή είδεζε «θαιόλ
ραπέξ» ελψ ην βνχηζκα ηνπ αξηζηεξνχ απηηνχ πξνκήλπε θαθή είδεζε ή θαη
θαθά λέα.
4. Σν ίδην αλ ζπκβαίλεη θαη κε ην παίμηκν ησλ καηηψλ.
5. Σν παηδί κε αξαηά δφληηα ζα γίλεη πινχζηνο «ζα ίλεηαη δεγθίληο». Όηαλ ην
παηδί βγάδεη ην πξψην ηνπ δφληη ην ίδην ην παηδί ην πεηάεη ζηελ ζηέγε
ιέγνληαο, «θαηζθάξα- θαηζθάξα (δειαδή «θαξαθάμα- θαξαθάμα» θαη
ελλνεί ην πνπιί) έπαξ αβνύην ην παιέλ ην δόλη θαη δώζκε ην θαηλνύξ άκνλ
ηε αξλίηζαο έκνξθνλ θαη άκνλ ηε ζθπιί γατκπ (γεξό)».
6. Αλ έλα παηδί δελ κηιάεη (θη θαιαηζεχ) ζηνλ θαηξφ ηνπ, ηφηε ε κεηέξα ηνπ
έπξεπε λα πάξεη ην παηδί θαη λα πάεη ζηελ εθθιεζία λσξίηεξα απφ ηνλ
παπά. Όηαλ απηφο εξρφηαλ έβαδε ην θιεηδί ηεο εθθιεζίαο ζην ζηφκα ηνπ
παηδηνχ θαη κπαίλνληαο καδί ηνπ κεζ‘ ηελ εθθιεζία θαη κπξνζηά ζην Άγην
Βήκα ην δηάβαδε δηάθνξεο επρέο.
Πεγή: http://pontosforum.4.forumer.com/a/_post282.html
Ποντιακά Ανέκδοτα
- Γηαηί νη Πφληηνη φηαλ ζπδεηνχλ ζνβαξά ζέκαηα
αλεβαίλνπλ ζηελ ηαξάηζα;
- Γηα λα θάλνπλ ζπδήηεζε πςεινχ επηπέδνπ
- Ση θάλεη έλαο Πφληηνο έμσ απφ ην κπνπξδέιν;
- Πεξηκέλεη ην θσηάθη λα γίλεη πξάζηλν, γηα λα κπεη...
Ο Πφληηνο ζχδπγνο ζηε γπλαίθα ηνπ:
- Ο γηνο ζνπ πήξε 15 επξψ απφ ην πνξηνθφιη κνπ!
- Καη πψο ην μέξεηο φηη ήηαλ απηφο;
- Γηαηί αλ ήζνπλ εζχ ζα ηα έπαηξλεο φια!
- Πφηε ζα γίλεη ν Σξίηνο Παγθφζκηνο Πφιεκνο;
- Μφιηο αθνχζνπλ νη Πφληηνη ηα αλέθδνηα πνπ ιέκε γηα
απηνχο!
- Πψο θαηαιαβαίλνπκε φηη απηφο πνπ έθιεςε ην ζνχπεξκάξθεη ήηαλ Πφληηνο;
- Έθιεςε ηα δσξεάλ δείγκαηα...
- Γηαηί νη Πφληηνη βάδνπλ ηηο ειηέο ζην κίμεξ;
- Γηα λα ηνπο βγάινπλ ην ιάδη!
- Γηαηί ν Πφληηνο κπαίλεη ζην αζαλζέξ θαη θάζεηαη θαη
πεξηκέλεη;
- Γηαηί γξάθεη "άηνκα 3" θαη πεξηκέλεη ηνπο άιινπο 2.
- Γηαηί νη Πφληηνη πξηλ πάλε λα πνιεκήζνπλ βάδνπλ ηα
φπια ηνπο ζην ςπγείν;
- Γηα λα ζθνηψλνπλ ελ ςπρξψ!
Superstitions and prejudices
of our ancestors Pontians
1. You should not throw our hair left on a comb after combing it because if
someone who wants to do evil to us, i.e. to enchant us "maepsi." It would
be reasonable to burn the hair from the comb than to throw them
anywhere. This mostly concerned women in Pontos.
2. We should usually cut our fingernails‘ & toenails‘ when we are alone and
never throw them in the fire, because this was a bad sign and this was one
of the superstitions of our ancestors.
3. If our right ear is buzzing we will probably hear good news "kalon Haper"
while the buzzing of our left ear predicts bad news.
4. The same applies with the twitching of the eyes.
5. The child with thin teeth will become rich "tha inetai zegkints." When the
child loses his first tooth he throws it on the roof saying, "katskara-katskara
epar avouto to palen to thont ke thosme to kenour amon te arnitsas
emorfon ke amon te skyli gaimp" (―karakaxa-karakaxa [meaning the bird
magpie] take this old tooth and give me a new one, pretty as a lamb‘s and
strong as a dog‘s‖)
6. If a child does not speak (ki kalatsef) before the allocated time, then the
mother would take the child to church before the priest arrives. When he
arrived he would place the church key in the child's mouth and they would
both enter and go and stand in front of the altar where the priest would
recite several prayers.
- Πψο πέζαλε ε ηειεπηαία Πφληηα γάηα;
- Μεξάθισζε θαη κπήθε ζε ζθπιάδηθν...
Πεγή: www.filaki.gr
Πεγή: Πνιπρξφλε Μαπξνθεθαιίδε, απφ ηε Δθεκεξίδα «Αξγνλαχηεο», ηεο
Δπμείλνπ Λέζρεο Βέξνηαο
Σελίδα - Page: 15
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
Μήνυμα από την
Ομοσπονδία των Ποντιακών ΢ωματείων της Αυστραλίας
΢ε ιηγφηεξν απφ 2 κήλεο, ην Synapandema ηνπ 2012 είλαη ζρεδφλ εδψ. Μεηά ηελ επηηπρία ηνπ Wollongong θαη ηεο Αδειαΐδαο, ε Οκνζπνλδία
Πνληηαθψλ ΢σκαηείσλ ηεο Απζηξαιίαο ζα έρεη ηελ εθδήισζε ηνπ Synapandema 2012 ζηε Μειβνχξλε, πνπ ζα πξαγκαηνπνηεζεί απφ ηηο 20
έσο ηηο 22 Ηαλνπαξίνπ. Καισζνξίδνπκε φινπο, λα ελσζνχλ καδί ζ‘απηέο ηηο εθδειψζεηο θαη λα γηνξηάζνπκε ηελ ηζηνξία, ηελ επεκεξία θαη ηελ
αδειθφηεηα ηνπ πνιηηηζκνχ ησλ Πνληίσλ.
Σν Synapandema είλαη κηα πξσηνβνπιία ηεο Οκνζπνλδίαο πνπ μεθίλεζε ην 2004 θαη απφ ηφηε έρεη εμειηρζεί ζε κηα εζληθή εθδήισζε
Πνληίσλ, φπνπ νη Πφληηνη ζ‘φιε ηελ Απζηξαιία, κηθξνί θαη κεγάινη, έρνπλ ηελ επθαηξία λα ζπγθεληξσζνχλ θαη λα γηνξηάζνπλ ην κεγαιείν ηνπ
Πφληνπ. Ζ εθδήισζε ζα μεθηλήζεη κε έλα ΠΑΡΑΚΑΘ ηελ Παξαζθεπή ην βξάδπ θαη ηειεηψλεη κε κηα γηνξηή πνπ ζα πξαγκαηνπνηεζεί ηελ
Κπξηαθή θαη θηινμελείηαη θέηνο απφ ηα κέιε καο απφ ηε Βηθηψξηα.
Σν επίθεληξν ηεο θεηηλήο δηνξγάλσζεο είλαη ε ελφηεηα θαη ε πξνψζεζε ηνπ πνιηηηζκνχ ζ‘φιε ηελ Απζηξαιία. Δίλαη κία κεγάιε επθαηξία λα
ζπλαληεζνχκε φινη καδί θαη λα γηνξηάδνπκε ηνλ πνιηηηζκφ καο, ζαλ έλαλ ιαφ πνπ αληηκεηψπηδεη κε ζεηηθφηεηα ηε πνιπκνξθία θαη ην πάζνο,
κέζα απφ ην ηξαγνχδη θαη ην ρνξφ. Δίλαη έλα γεγνλφο πνπ φινη νη Πνληηαθνί θαη πνιηηηζηηθνί νξγαληζκνί δελ πξέπεη λα ράζνπλ.
Δάλ νπνηνδήπνηε απφ ηα κέιε καο ή ηνπο θίινπο καο ελδηαθέξεηαη, παξαθαινχκε επηθνηλσλήζηε κε ηνλ Πξφεδξν ηεο Οκνζπνλδίαο,
θ. Νηθφιαν Υξπζζνζηνκίδε ζην 0400 699 010.
Τείαλ θ‘επιντλ
A message from the
Federation of Pontian Associations of Australia
With less than 2 months to go, Synapandema 2012 is almost upon us. Following the success of Wollongong and Adelaide, the Federation of
Pontian Associations of Australia, is holding the Synapandema 2012 event in Melbourne, from 20th till 22nd January. We welcome you all to
join us in the festivities and celebrate the history, prosperity and brotherhood of the Pontian culture.
Synapandema is an initiative by the Federation that started in 2004 and has since grown into a national Pontian event whereby Pontians
throughout Australia, young and old, have the opportunity to congregate and celebrate the magnificence that is Pontos. The event will begin
with a PARAKATH on Friday night and ending with a festival being held on the Sunday and is hosted this year by our Victorian members.
The focus of this year‘s event is unity and the promotion of the culture throughout Australia. It is a great opportunity for all to meet and
celebrate their culture as one people celebrating our diversity and passion through song and dance. It is an event that all Pontian and
cultural organisations should not miss.
If any of our members or friends are interested, please contact the Federation‘s President, Nikolaos Chrissotomidis on 0400 699 010.
Τείαλ θ‘επιντλ
Παρών στο ΢υναπάντεμα 2012
ο κ. Γεώργιος Παρχαρίδης, Καθηγητής Πανεπιστημίου
Ο θαζεγεηήο Καξδηνινγίαο ηνπ Αξηζηνηέιεηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο, πξφεδξνο ηεο Διιεληθήο Καξδηνινγηθήο Δηαηξίαο θαη
πξφεδξνο ηεο Πακαπνληηαθήο Οκνζπνλδίαο Διιάδαο. θ. Γεψξγηνο Παξραξίδεο, απαληψληαο ζηελ πξφζθιεζε ηεο Οκνζπηνλδίαο
Πνληηαθψλ ΢σκαηείσλ Απζηξαιίαο, ηφληζε, κεηαμχ άιισλ, ηα εμήο:
- ΢ε φιε ηελ πνξεία ηεο επηζηεκνληθήο κνπ δηαδξνκήο θαη ζηε δηάξθεηα ηεο ζεηείαο κνπ ζηα Πνληηαθά δξψκελα, έηπρε λα απνδερηψ
πάκπνιιεο πξνζθιήζεηο. Θέισ λα κε πηζηέςεηε φηη, πνηέ κνπ δελ έλησζα ηφζε ραξά, απνδερφκελνο ηελ πξφζθιεζε ζαο, αγαπεηέ θίιε
θαη αδειθέ θ. πξφεδξε. ΢αο ην ιέσ εηιηθξηλά, κε ηελ απφιπηε έλλνηα ηνπ φξνπ, ζέισ λα κε πηζηέςεηε θαη ζαο εμεγψ ηνλ ιφγν. Σελ
Οκνζπνλδία ζαο θαη φινπο εζάο ηνπο Πνληίνπο ηεο Απζηξαιίαο, ηφζν εγψ πξνζσπηθά, νη ζπλεξγάηεο κνπ θαη απφ φζα γλσξίδσ θαη νη
νξγαλσκέλνη θνξείο ηνπ Πνληηαθνχ Διιεληζκνχ ηεο δηαζπνξάο, ζαο ζαπκάδνπκε, γηαηί κε ην πάζνο ζαο, γηα ηελ δηθαίσζε ηνπ αγψλα καο
γηα ηελ αλαγλψξηζε ηεο Γελνθηνλίαο ησλ Πνληίσλ, ηελ κεζνδηθφηεηα, ηνλ ζρεδηαζκφ, ηνλ πξνγξακκαηηζκφ θαη κε αίζζεκα επζχλεο γηα «ην
κεγάιν ρξένο», πνπ έρεηε, ζηε Μλήκε ησλ αδηθνρακέλσλ πξνγφλσλ καο απφ ηηο νξδέο ηνπ αηκνζηαγνχο Μνπζηαθά Κεκάι.
- Γείμαηε, ζε φινπο εκάο, ηνπο Πνληίνπο φινπ ηνπ θφζκνπ, ηνλ δξφκν, κε ηελ «αδχλαηε» θαη «απίζαλε», κέρξη ηφηε, επηηπρία ζαο, ηεο
πξψηεο ζηνλ θφζκν θνηλνβνπιεπηηθήο αλαγλψξηζεο ηεο Γελνθηνλίαο ησλ Διιήλσλ ηνπ Πφληνπ, ησλ Αξκελίσλ, ησλ Αζζπξίσλ θαη .φισλ
ησλ Υξηζηηαληθψλ πιεζπζκψλ ηεο Αλαηνιίαο, απφ ηε βνπιή ηεο Νφηηαο Απζηξαιίαο, ζηηο 30 Απξηιίνπ 2009, επηηπγράλνληαο ην κέρξη ηφηε
«αθαηφξζσην».Απφ ηφηε, ηφζν εκείο φζν θαη φινη νη άιινη θνξείο ηνπ παγθφζκηα νξγαλσκέλνπ Πνληηαθνχ Διιεληζκνχ, ζηνλ αγψλα καο,
γηα ηελ αλαγλψξηζε ηεο Γελνθηνλίαο καο, ζαο αθνινπζνχκε.
- ΢ην δηάζηεκα ηεο παξνπζίαο κνπ ζηελ Απζηξαιία θαη ζηε δηάξθεηα ησλ εθδειψζεσλ ζα καο δνζεί ε επθαηξία λα γλσξηζηνχκε θαιχηεξα
θαη λα αληαιιάμνπκε ηδέεο γηα ηελ επηηπρία φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξσλ ζηφρσλ ζηνπο θνηλνχο αγψλεο καο. Αλππνκνλψ λα ζαο
γλσξίζσ απφ θνληά φινπο».
Σελίδα - Page: 16
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
Παραζκεσή
Ρσκέτθνλ Παξαθάζ
8.00κκ – αξγά
Πνληηαθή Δζηία
540 Sydney Road, Brunswick
Δίζνδνο: $30 (παηδηά $20)
Μνπζείν Οινθαπηώκαηνο
1.00κκ – 2.00κκ
13-15 Selwyn Street, Elsterwick
Δίζνδνο: ειεχζεξε
Αθνινπζεί βφιηα ζην Oakleigh
Υνξνεζπεξίδα ΢πλαπαληήκαηνο
8.00κκ – 1.00κκ
Stars International
1C Bell Street, Preston
Δίζνδνο: $60 (παηδηά $30)
Παλεγύξη Δπξύηεξεο Διιεληθήο
Κνηλόηεηαο
9.00πκ – 4.00κκ
Mornington Park
Mornington Victoria
Μεηαθνξά: δσξεάλ
Ρεβεγηόλ ΢πλαπαληήκαηνο
8.00κκ – αξγά
Πνληηαθή Δζηία
540 Sydney Road, Brunswick
Δίζνδνο: $25 (παηδηά $15)
Bell City – 215 Bell Street, Preston
 Rydges Hotel
 Sleep and Go
 Sleep and Go Budget
Σειέθσλν: 03 9485 1000
Πεξηζζόηεξεο Πιεξνθνξίεο
♦ Πνληηαθή Δζηία - 03 93811761
♦ Καηίλα ΢ηεθαλίδνπ - 0414 467686
♦ Λίηζα Αζαλαζηάδνπ - 0421 804968
♦ Πνληηαθά ζσκαηεία ησλ Πνιηηεηψλ
Καηαλύμαηα
Κσριακή
Δγγξαθή
9.00πκ – 4.00κκ
Πνληηαθή Δζηία
540 Sydney Road, Brunswick
Δγγξαθή θαη παξαιαβή πιεξνθνξηψλ
Σάββαηο
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Σελίδα - Page: 17
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
Seven Australian parliamentarians
call for Genocide recognition
Sydney, 24 November 2011
Australian MPs and Senators ask for the recognition of Greek, Armenian and Assyrian Genocides. Malcolm Turnbull, Federal Member for
Wentworth, Joe Hockey federal Member for North Sydney and the Shadow Treasurer, Joel Fitzgibbon former Defence Minister, Paul
Fletcher and John Alexander have forwarded this proposal before the Australian Parliament.
In particular, Turnbull emphasized that during 1914-1923 the Ottoman Empire committed crimes against humanity, through Armenian,
Greek, and Assyrian Genocides.
Moreover, other MPs underlined the necessity of recognizing these genocides and that such a recognition could not be against Turkey.
In addition, Senator Nick Xenophon and Scott Morrisson have recently proposed the recognition of the genocides, too. Members of the
Greek-Australian Council of New South Wales and representatives of the Armenians and Assyrians have visited Canberra in order to
inform Australian Parliament about their decisions.
Επτά βουλευτές της Αυστραλίας
ζητούν την αναγνώριση της Γενοκτονίας
΢ίδλευ, 24 Ννεκβξίνπ 2011
Απζηξαινί βνπιεπηέο θαη γεξνπζηαζηέο δεηνχλ ηελ αλαγλψξηζε ηεο Γελνθηνλίαο ησλ Διιήλσλ, ησλ Αξκελίσλ θαη ησλ Αζζπξίσλ. Ο
Malcolm Turnbull, Οκνζπνλδηαθφο Μέινο γηα ην Wentworth, ν Joe Hockey Οκνζπνλδηαθφο Μέινο γηα ην Βφξεην ΢ίδλευ θαη Σακίαο ηεο
Αληηπνιίηεπζεο, ν Joel Fitzgibbon πξψελ Τπνπξγφο Άκπλαο, ν Paul Fletcher θαη ν John Alexander δηαβίβαζαλ ηελ πξφηαζε απηή ζην
Κνηλνβνχιην ηεο Απζηξαιίαο.
Δηδηθφηεξα, ν Turnbull ηφληζε φηη θαηά ηε δηάξθεηα 1914-1923 ε Οζσκαληθή Απηνθξαηνξία δηέπξαμε εγθιήκαηα θαηά ηεο αλζξσπφηεηαο,
κέζα απφ ηελ Γελνθηνλία ησλ Αξκελίσλ, ησλ Διιήλσλ θαη ησλ Αζζπξίσλ.
Δπηπιένλ, άιινη βνπιεπηέο ππνγξάκκηζαλ ηελ αλαγθαηφηεηα ηεο αλαγλψξηζεο απηψλ ησλ γελνθηνληψλ θαη φηη κηα ηέηνηα αλαγλψξηζε δελ
ζα κπνξνχζε λα είλαη ελαληίνλ ηεο Σνπξθίαο.
Δπηπιένλ, ν γεξνπζηαζηήο Νίθνο Ξελνθψλ θαη ν Scott Morrisson πξφηεηλαλ πξφζθαηα ηελ αλαγλψξηζε ησλ γελνθηνληψλ. Σα κέιε ηνπ
Διιεληθνχ-Απζηξαιηαλνχ ΢πκβνπιίνπ ηεο Νέαο Νφηηαο Οπαιίαο θαη νη εθπξφζσπνη ησλ Αξκελίσλ θαη ησλ Αζζπξίσλ έρνπλ επηζθεθζεί
ηελ Κακπέξα, πξνθεηκέλνπ λα ελεκεξψζνπλ ην Κνηλνβνχιην ηεο Απζηξαιίαο ζρεηηθά κε ηηο απνθάζεηο ηνπο.
Πεγή / Source: http://au.greekreporter.com/2011/11/25/australian-mps-ask-for-recognition-of-greek-armenian-and-assyrian-genocides/
Σελίδα - Page: 18
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
΢τέλιος Καζαντίδης
Celebrities of Pontos
Προσωπικότητες τοσ Πόντοσ
Stelios Kazantzidis
Stylianos (Stelios) Kazantzidis was born August
29, 1931 (Nea Ionia, Athens, Greece) and was a
prominent Greek singer.
He was the first of two brothers born to Haralambos
Kazantzidis (of Pontian roots from Ordu) and
Gesthimani Kazantzidis, who came from the Town
of Alanya (known as Alaiya) in Southern Turkey and
migrated to Greece as a result of the Greco-Turkish
War (1919-1922).
He was orphaned at the age of 13 when his father, a member of the
Greek Resistance, was tortured to death by the rightists. This forced
Kazantzidis into employment. His life changed when the owner of a
factory, gave him a guitar. He spent long hours playing music.
He made his first public appearance at a night club in the early 1950s
and soon after, in July 1952, made his first studio recording at Columbia
studios. It did not do well but he tried again, recording another song.
This song became the first of many hits and with his newfound
popularity he began to make appearances in some of the biggest clubs
of the time. With his career in full swing, Kazantzidis began to
collaborate with some of the biggest names in Greek music, one of them
being Marinella. He and Marinella became a legendary duo.
A hallmark in his career — and an event of great importance for the
musical scene of post-war Greece — was his cooperation with
composer Vassilis Tsitsanis. It started in 1956 and resulted in
Kazantzidis reinterpreting some of Tsitsanis old songs, which previously
unknown to the wide public suddenly became cherished and soughtafter.
Stelios Kazantzidis married Marinella on 7 May 1964 and the got
divorced in September 1966.
In 1965 Kazantzidis, whilst at the peak of his career, decided to stop
appearing in nightclubs. He didn't sing in public again for the rest of his
life. However, he continued recording and releasing albums, all with
great success.
Suddenly Kazantzidis rocked the Greek music industry again, when he
announced his decision to stop recording. He accused his label of
"colonial-like" contracts and took a leave from recording. In 1987 he
recorded again for the first time after 12 years. The song sold 200,000
copies and became a commercial success.
Γελλήζεθε ζηηο 29 Απγνχζηνπ 1931 θαη πέζαλε ζηηο 14 ΢επηεκβξίνπ
2001.
Ο παηέξαο ηνπ Υαξάιακπνο, ήηαλ ελεξγφ κέινο ηεο Δζληθήο
Αληίζηαζεο. Ο έθεβνο Καδαληδίδεο αλαγθάδεηαη λα θάλεη πνιιέο
δνπιεηέο γηα λα βγάιεη ην κεξνθάκαην, φηαλ ν παηέξαο ηνπ βαζαλίζηεθε
θαη ζθνηψζεθε απφ ηνπο αθξνδεμηνχο.
Ο πξψηνο άλζξσπνο πνπ εθηίκεζε ηελ θσλή ηνπ ήηαλ θάπνην αθεληηθφ
ηνπ, πνπ θαζψο ηνλ άθνπζε ηελ ψξα ηεο δνπιεηάο ηνπ ράξηζε κηα
θηζάξα.
΢ηα 1952, ν Καδαληδίδεο θάλεη ην δηζθνγξαθηθφ ληεκπνχην ηνπ κε έλα
ηξαγνχδη. Ο δίζθνο δελ πνχιεζε φκσο ν Καδαληίδεο δελ ην έβαιε θάησ.
Σν επφκελν ηξαγνχδη ηνπ γίλεηαη κεγάιε επηηπρία θαη ην θαηλφκελν
Καδαληδίδεο αξρίδεη λα παίξλεη ζάξθα θαη νζηά.
Ο Καδαληίδεο παληξεχηεθε ηε Μαξηλέιια ζηηο 7 Ματνπ 1964 θαη
ρσξίζαλε ην ΢επηέκβξην ηνπ 1966.
Σν 1965 ν Καδαληδίδεο πήξε ηε κεγάιε απφθαζε λα ζηακαηήζεη ηηο
δσληαλέο εκθαλίζεηο ζε θέληξα.
Δίρε πξνεγεζεί ζηα 1959 δηθαζηηθή δηακάρε ηνπ Καδαληδίδε κε ηελ
δηζθνγξαθηθή εηαηξεία COLUMBIA, κε αθνξκή ηηο, κεγάινπ κεγέζνπο,
πσιήζεηο ηνπ ηξαγνπδηνχ "Μαληνπκπάια" πσιήζεηο ξεθφξ, πνπ ηελ
επνρή εθείλε αγγίμαλε ηηο 100.000. ΢ηελ άιιε φςε ηνπ ίδηνπ δίζθνπ,
πεξηιακβάλεηαη ην "Γπν πφξηεο έρεη ε δσή", ζε κνπζηθή ηνπ ίδηνπ ηνπ
Καδαληδίδε. Παξά ηηο ρσξίο πξνεγνχκελν πσιήζεηο θαη ηε ζηηγκή πνπ ε
εηαηξεία έβγαδε εθαηνκκχξηα απφ ην ζπγθεθξηκέλν δηζθάθη, ν ίδηνο ν
ηξαγνπδηζηήο πήξε ιηγφηεξεο απφ 1000 δξαρκέο. Απηφ ζπλέβε θαζψο νη
ηξαγνπδηζηέο ηφηε πιεξψλνληαλ έλα εθάπαμ πνζφ γηα ηνλ θάζε δίζθν
θαη δελ ιάκβαλαλ πνζνζηά απφ ηηο πσιήζεηο. ΢ηνλ Καδαληδίδε
ρξσζηάλε πνιιά νη ζχγρξνλνη ηξαγνπδηζηέο αθνχ πξψηνο απηφο
δηεθδίθεζε γηα ηνλ θιάδν ηνπ πνζνζηά θαη ε πξνζπάζεηα ηνπ είρε ζεηηθφ
απνηέιεζκα.
΢ηα 1969 απνθαζίδεη λα απνζπξζεί γηα πεξίπνπ 2 ρξφληα απφ ηελ
δηζθνγξαθία.
΢ηα ηέιε ηνπ 1975 έξρεηαη ν δίζθνο "Τπάξρσ". Μεηά απφ απηφλ ηνλ
δίζθν έγηλε ε απνρψξεζε ηνπ ΢ηέιηνπ απφ ηε δηζθνγξαθία γηα δψδεθα
ρξφληα.
Δπηζηξέθεη ην 1987 θαη νη δίζθνη ηνπ γίλνληαη ρξπζνί θαη πιαηηλέληνη
θάλνληαο ξεθφξ πσιήζεσλ.
Σειεπηαίν ηξαγνχδη πνπ εξκελεχεη ιίγνπο κήλεο πξηλ εηζαρζεί ζην
Ηαηξηθφ Κέληξν Αζελψλ (κε θαξθηλψκαηα ζηνλ εγθέθαιν) είλαη ην
"Έξρνληαη ρξφληα δχζθνια" θαη ην δίζθν απηφ, πνπ ήηαλ θαη ην θχθλεην
άζκα ηνπ θαιιηηέρλε, ηνλ πξνινγίδεη απεπζχλνληαο ραηξεηηζκφ ζηνπο
ζαπκαζηέο ηνπ.
Kazantidis, besides his work on folk music, also recorded four records
with Pontian music alongside Chrysanthos Theodoridis, the greatest
Pontian singer, songwriter, and lyricist.
In Israel, he was a musical icon. Yaron Enosh, an Israel Radio
broadcaster who often plays Greek music on his programs, described
the singer's ability to combine joy with sorrow: "This is the task of music:
to touch the entire range of feelings...Kazantzidis could do this; he
played on all the strings." To the Greek Jews who immigrated to Israel,
Kazantzidis was "the voice of the world they left behind, for good or for
bad."
Kazantzidis died of a brain tumor on September 14, 2001. His death
was an emotional event for Greece, as attested to by the many
obituaries in appreciation of his life and work.
Source: http://en.wikipedia.org/wiki/Stelios_Kazantzidis
Πεγή: http://el.wikipedia.org/wiki
Σελίδα - Page: 19
Πομτιακη Πμοη – Pontic Breath
Saints from Pontos
Philaret the Merciful
1st December
Saint Philaret a native of Paphlagonia in Asia Minor was a virtuous
Christian layman who lived in lawful wedlock and raised a family. He
was most renowned for his generosity to all in need. With the
permission of God, in a short space of time he lost the greater part of
his possessions to theft and other misfortunes and was left with nothing
but his family, his home, and a little livestock. Yet he continued to give
generously to the poor despite the faint-heartedness of his family, who
reproached him for giving alms when they were in need themselves;
and God, seeing his faith, restored his prosperity to him many times
over. He foresaw the day of his death, and reposed in an odour of
sanctity in Constantinople in 789.
Pontian Wishes
Ποντιακές Ευχές
Αζέα (αο έλ’ γηα) ηελ ςε ζ’
Αο είλαη γηα ηελ ςπρή ζνπ
May it be for your soul!
Γέδ’ θαη θαθόλ λα κε επξήθ’ ζε
Καθή ηχρε θαη θαθφ λα κε ζε βξεη
May bad luck and evil never find you!
Ν’ αλαπάνπληαλ ηε θπξνύ ζ’ ηα ζηνύδα
Ν‘ αλαπαπζνχλ ηνπ παηέξα ζνπ ηα θφθαια
May your father‘s bones rest in peace!
Άγηνο Φηιάξεηνο ν Διεήκσλ
1ε Γεθεκβξίνπ
Ο Άγηνο Φηιάξεηνο έλαο ληφπηνο ηεο Παθιαγνλίαο ηεο Μηθξάο Αζίαο
θαη ήηαλ έλαο έγγακνο ιατθφο Υξηζηηαλφο πνπ δνχζε καδί κε ηελ
νηθνγέλεηα ηνπ. Ήηαλ πεξηζζφηεξν γλσζηφο γηα ηε γελλαηνδσξία ηνπ ζε
φζνπο ηε ρξεηάδνληαη. Με ηελ άδεηα ηνπ Θενχ, ζε ζχληνκν ρξνληθφ
δηάζηεκα, έραζε ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο πεξηνπζίαο ηνπ απφ θινπέο
θαη άιιεο θαθνηπρίεο θαη είρε κείλεη ζρεδφλ κε ηίπνηα, εθηφο απφ ηελ
νηθνγέλεηά ηνπ, ην ζπίηη ηνπ, θαη ιίγα δψα. Χζηφζν, ζπλέρηζε λα δίλεη
απιφρεξα ζηνπο θησρνχο παξά ηελ ειαθξή θαξδηά ηεο νηθνγέλεηάο
ηνπ, πνπ ηνλ θαηεγφξεζε γηα ηελ παξνρή ειεεκνζχλεο ζε άιινπο,
φηαλ είραλ αλάγθε νη ίδηνη. Καη ν Θεφο, βιέπνληαο ηελ πίζηε ηνπ,
απνθαηέζηεζε ηελ επεκεξία ηνπ, πνιιέο θνξέο. Πξνέβιεςε ηελ εκέξα
ηνπ ζαλάηνπ ηνπ, θαη θνηκήζεθε ζε έλα επσδηά ηεο αγηφηεηαο ηνπ ζηελ
Κσλζηαληηλνχπνιε ην 789.
Πεγή / Source: http://www.iconograms.org/sig.php?eid=318
Ο Θεόλ δεμά λα θέξ’ αην
Ο Θεφο δεμηά λα ην θέξεη
May God help you take care of it!
Ο Θεόο λα παηδώλεη θαη λα θιαδώλεη ζε
Ο Θεφο λα ζνπ δίλεη παηδηά θαη θιψλνπο (Δπρή πξνο λεφλπκθνπο)
May God give you children and clones! (Wish to the newlyweds)
Τίαλ θη έξημηλ
Τγεία θαη φξεμε (Δπρή επηζθέπηε ηελ ψξα ηνπ θαγεηνχ)
May you have Health and an Appetite (Wish to a visitor during dinner)
Ο ζεόλ λα πιεζύλ’ αηα ’ο ζν ζπίηη ζ’
ΕΤΦΑΡΙ΢ΣΙΕ΢
Ο ζεφο λα ηα πιεζχλεη ζην ζπίηη ζνπ
ACKNOWLEDGMENTS
May God be generous in your house!
Αλαγλσξίδνπκε ηνπο παξαθάησ γηα ηελ επγεληθή ρνξεγία ηνπο
We acknowledge the following for their kind sponsorship
Ο Υξηζηόλ λα πιεξνθνξεί ζε
Ο Υξηζηφο λα ζε πιεξνθνξήζεη
May Christ satisfy your desires!
Πεγή / Source: http://mavropouloskostas.wordpress.com
«Ευτυχισµένο το Νέο Έτος!
Εδέβεν η κακοχρονία και
έρθεν η καλοχρονία»
Σελίδα - Page: 20