CM Y B
CM Y B
Lokalniot akcionen plan za unapreduvawe na polo`bata na licata so popre~enost vo
Op{tina Vinica 2010 - 2013 e podgotven vo periodot januari - maj 2010 godina vo ramkite na
programata GRADOT I POPRE^ENOSTA, implementirana od Republi~ki centar za poddr{ka na
lica so intelektualna popre~enost - PORAKA, vo sorabotka so Hendikep Internacional Jugoisto~na Evropa, a so poddr{ka od Programata za mali grantovi na Ambasadata na SAD vo
Republika Makedonija.
Lokalen akcionen plan
Republi~ki centar za poddr{ka
na lica so intelektualna
popre~enost - PORAKA
www.poraka.org.mk
CM Y B
za unapreduvawe na polo`bata na licata so popre~enost
vo Op{tina Vinica 2010 - 2013
Hendikep Internacional
Jugoisto~na Evropa
Ambasada na SAD
vo Republika Makedonija
CM Y B
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
Programa “Gradot i popre~enosta”
LOKALEN AKCIONEN PLAN ZA UNAPREDUVAWE
NA POLO@BATA NA LICATA SO POPRE^ENOST
VO OP[TINA VINICA 2010 - 2013
Republi~ki centar za poddr{ka na lica
so intelektualna popre~enost – PORAKA
str. 1
Programa “Gradot i popre~enosta”
Naslov:
Lokalen akcionen plan za unapreduvawe na polo`bata na
licata so popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 - 2013
Izdava~:
Republi~ki centar za poddr{ka na lica so
intelektualna popre~enost - PORAKA
ul. ”Orce Nikolov” br. 122, 1000 Skopje;
tel.: 329 69 61; faks: 329 69 60
e-mail: [email protected]
web: www.poraka.org.mk
Ureduva~ki odbor:
Violeta Dimoska
D-r Vasilka Dimoska
Vlado Krstovski
Afrim Iljazi
Lektura i korektura:
Vesna Stoj~evska
Grafi~ki dizajn i pe~atewe:
Data Pons - Skopje
Skopje, avgust 2010 godina
Proektot “Gradot i popre~enosta” e delumno poddr`an od Ambasadata na SAD.
Mislewata, otkritijata i zaklu~ocite, ili preporakite izneseni ovde se na
avtorite i ne gi odrazuvaat onie na Stejt Departmentot na SAD.
str. 2
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
SODR@INA
Voveden zbor na Gradona~alnikot .............................................................................. 5
Lokalen akcionen plan za unapreduvawe na polo`bata na licata
so popre~enost vo Op{tina Vinica .............................................................................6
[to e lokalen akcionen plan? .................................................................................... 7
Generalni podatoci za Op{tina Vinica ...................................................................7
Definirawe na „popre~enosta” .................................................................................. 11
Statisti~ki podatoci vo odnos na licata so popre~enost vo
Op{tina Vinica ...............................................................................................................13
Realizirani aktivnosti za izgotvuvawe na lokalniot akcionen plan ....... 16
Koordinativno telo za sproveduvawe na lokalniot akcionen plan ............ 18
Lista na identifikuvani potrebi i prioriteti na licata
so popre~enost vo Op{tina Vinica ...........................................................................20
Plan za sproveduvawe na lokalniot akcionen plan za licata
so popre~enost vo Op{tina Vinica ...........................................................................24
str. 3
Programa “Gradot i popre~enosta”
str. 4
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
VOVEDEN ZBOR NA GRADONA^ALNIKOT
Problemite na licata so popre~enost ve}e se prifateni kako prioritet niz celiot svet, osobeno po
usvojuvaweto na Standardnite pravila na Obedinetite nacii za izedna~uvawe na mo`nostite na licata
so popre~enost i na Konvencijata na ON za pravata na licata so popre~enost od 13 dekemvri 2006 godina,
potpi{ana od Republika Makedonija na 30 mart 2007 godina.
Na licata so pore~enost ponekoga{ im e potrebna pogolema pomo{ od zaednicata za da gi postignat istite
`ivotni uslovi kako drugite gra|ani. Taa pomo{ nikoga{ ne treba da se smeta za privilegija, taa e ~ovekovo
pravo. Za licata so popre~enost sekojdnevniot `ivot mo`e da bide ispolnet so pre~ki, golemi ili mali,
koi gi spre~uvaat da go vodat svojot `ivot.
Vo Op{tina Vinica site gra|ani se ednakvi. Za taa cel Op{tinata, vo sorabotka so organizaciite na
licata so popre~enost i so ~lenovite na Rabotnata grupa, izgotvi Akcionen plan, koj donesuva promeni vo
op{testvoto i nudi re{enija koi mo`at da gi otstranat pogolemiot broj nepotrebni ograni~uvawa so koi
se soo~uvaat licata so popre~enost.
Akcioniot plan za pra{aweto na popre~enosta pretstavuva osnova za ponatamo{na rabota vo nasokata
kon ostvaruvaweto na ednakvi mo`nosti i celosno u~estvo na licata so popre~enost koi `iveat vo Op{tina
Vinica. Iskreno se nadevam deka ovoj dokument }e pridonese da se otstranat site barieri so koi se
sre}avaat licata so popre~enost. Veruvam deka posvetenosta na sekoj poedinec vo sozdavaweto uslovi
za realizacija na ovoj zna~aen dokument }e rezultira so ostvaruvawe na celite {to si gi postavivme.
Na krajot bi sakal da im se zablagodaram na site ~lenovi na Rabotnata grupa koi dadoa svoj pridones so
nivnite iskustva i znaewa da se izgotvi ovoj Akcionen plan, za koj se nadevam deka }e se implementira
vo celost i deka }e im ovozmo`i na licata so popre~enost da gi imaat istite mo`nosti kako i drugite
gra|ani.
Gradona~alnik na Op{tina Vinica,
Emil Don~ev
str. 5
Programa “Gradot i popre~enosta”
LOKALEN AKCIONEN PLAN ZA UNAPREDUVAWE NA POLO@BATA NA LICATA SO
POPRE^ENOST VO OP[TINA VINICA
So tekovnata reforma na decentralizacija, lokalnite samoupravi dobija mnogu odgovorna uloga vo
procesot na unapreduvaweto na sostojbata vo koja se nao|aat ranlivite grupi gra|ani, vklu~itelno i licata
so popre~enost. Odlukite {to gi donesuvaat lokalnite samoupravi vlijaat vrz sekojdnevniot `ivot na
licata so popre~enost. Poradi toa, od golemo zna~ewe e lokalnite vlasti, pri planiraweto na politikite
i donesuvaweto na odlukite, da gi vklu~uvaat i aspektite na popre~enosta, t.e. da sogledaat kako sekoja
odluka }e vlijae vrz `ivotot na licata so popre~enost.
Vospostavuvaweto bliska sorabotka pome|u lokalnite vlasti i organizaciite na licata so popre~enost
e osnovniot preduslov za efektivno kreirawe na inkluzivnata lokalna politika vo odnos na licata so
popre~enost.
Imaj}i go ova predvid, Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost – PORAKA,
vo periodot septemvri 2009 – septemvri 2010 godina, realizira{e konkretna akcija za razvivawe lokalni
akcioni planovi za popre~enost vo tri op{tini vo Republika Makedonija: Vinica, Kumanovo i Ohrid.
Aktivnostite za kreirawe na lokalnite akcioni planovi se realiziraa vo sorabotka i niz partnerski
odnos so trite op{tini i me|unarodnata organizacija Hendikep Internacional (Handicap International), a
celata programa e poddr`ana od Programata za mali grantovi na Ambasadata na Soedinetite Amerikanski
Dr`avi vo Makedonija.
str. 6
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
[TO E LOKALEN AKCIONEN PLAN?
Lokalnite akcioni planovi za popre~enost pretstavuvaat instrumenti za razvoj i za implementirawe na
konkretnite ~ekori {to vodat kon unapreduvaweto na sostojbata na licata so popre~enost. Tie se
strategiski dokumenti, sostaveni od identifikuvanite potrebi na lokalno nivo i od utvrdenite celi i
prioriteti {to se prifateni od strana na lokalnite vlasti i od organizaciite na licata so popre~enost.
Lokalnite akcioni planovi se naso~eni kon unapreduvaweto na kvalitetot na `ivotot na licata so
popre~enost, tie opfa}aat pra{awa koi se od najgolemo zna~ewe za niv i predlagaat akcii koi se vo
soglasnost so resursite na lokalnata zaednica.
GENERALNI PODATOCI ZA OP[TINA VINICA
Op{tina Vinica se nao|a vo isto~niot del na Makedonija. Po{irokoto podra~je na Op{tinata go zafa}a
jugoisto~niot del od Vini~ko-ko~anskata kotlina i se prostira pome|u ridovite Obozna i Golak i
planinata Pla~kovica, go zafa}a sredi{niot del od koritoto na rekata Bregalnica, koja te~e niz
dolinata. Prostornata i geografskata lokacija na Op{tinata se mnogu povolni.
Op{tina Vinica zafa}a povr{ina od 432 km2 i e sostavena od 15 administrativni edinici, a se prostira
na nadmorska viso~ina od 360 m do 1754 m. Taa ima povolna geografska polo`ba i dobra soobra}ajna
povrzanost so okolnite gradovi. Taka, Op{tinata e oddale~ena 44 km od Berovo, od Peh~evo – 44 km, od
Ko~ani – 10 km, od [tip – 40 km, od Del~evo – 42 km, a od Skopje – 130 km. Me|unarodniot pat do Bugarija
pominuva niz Vinica i Del~evo, a preku Ko~ani, [tip i Veles izleguva na avtopatot Skopje – Gevgelija i
vodi do Republika Grcija.
str. 7
Programa “Gradot i popre~enosta”
Prvite tragi od postoeweto na naseleni mesta vo Vini~ko datiraat od `eleznoto vreme (od 12 do 4 vek
pr. n.e.), a ostatoci od rimskiot period se registrirani na pogolem broj lokaliteti. Najpoznat arheolo{ki
lokalitet e Vini~ko Kale so svoite unikatni i originalni terakotni ikoni, koi pretstavuvaat edno od
najekskluzivnite otkritija vrzani so ranohristijanskata umetnost vo Makedonija. Iako dolgo vreme ne
bile poznati, denes ovie terakotni ikoni se i edno od najsenzacionalnite arheolo{ki otkritija na
Balkanot. Pritoa, tie stanaa simbol na kompleksnata i slo`ena dimenzija na ranohristijanska umetnost
vo Makedonija i se pretstaveni vo pove}e dr`avi vo Evropa i vo svetot. Inaku, imeto Vinica poteknuva
od Slovenite, a Op{tina Vinica oficijalno e formirana vo april 1952 godina.
Geolo{ki i reljefen sostav
Op{tinata Vinica e podelena od edna abrazivna terasa na visina od 440 m. Ovie plodni aluvijalni
terasi sozdavaat povolni uslovi za odgleduvawe na visoko dohodovni kulturi: oriz, tutun, zelen~uk i
ovo{je. Topografski, gradot Vinica le`i vo predelot kade {to se spojuvaat dolinata (dolniot del) i
ridot (ridskiot del) na nekoga{nata ezerska ramnina {to postoela vo Vini~ko-ko~anskata kotlina.
Planinskiot reljef na Op{tinata go so~inuvaat planinite Pla~kovica, Obozna i Golak.
Klimatski karakteristiki
Spored geografskata polo`ba, Vinica e izlo`ena na kombinirano vlijanie na submediteranskata i na
isto~nokontinentalnata klima. So planinskiot masiv Osogovo, Vini~ko-ko~anskata kotlina e za{titena
od direktnoto vlijanie na severnite vozdu{ni masi. Od direktnite ju`ni vlijanija taa e za{titena od
planinskiot masiv Pla~kovica. Prose~nata godi{na temperatura iznesuva okolu 18,6 0S, dodeka
apsolutniot maksimum na temperaturata iznesuva 42,20S. Specifi~na karakteristika na gradot Vinica
e kompleksot topolovi nasadi, podignati od mesnoto naselenie.
str. 8
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
Hidrografija
Hidrografijata na Op{tina Vinica ja so~inuvaat: re~nata mre`a, ve{ta~kata akumulacija Kalimanci,
kako i prirodnite mineralni izvori. Bregalnica e najgolemata reka vo Op{tinata, koja izvira od
Male{evskite Planini, na nadmorska viso~ina od 1720 m, so vkupna dol`ina od 225 km, a mu pripa|a na
Egejskiot sliv, kako leva pritoka na rekata Vardar. So vodata od Kalimanci se navodnuvaat Ko~ansko,
Vini~ko i Ov~e Pole, a taa zafa}a povr{ina od 4,23 km2, dol`ina od 14 km, {irina od 0,3 km i dlabo~ina
preku 80 m.
Treba da se istakne deka Op{tina Vinica e bogata so geotermalni vodi, a vodata od izvorot vo blizina
na s. Istibawa ima kapacitet od 5 l/sek ili pribli`no 432 000 l/den i e so temperatura od 680S. Hemiskiot
sostav na vodata jasno uka`uva na nejzinite lekoviti svojstva no, i pokraj toa, geotermalnite vodi ne se
dovolno iskoristeni pa zatoa, vo idnina, se o~ekuva taa da se koristi za razvoj na bawskiot turizam, so
izgradba na sovremena bawa.
Demografski ravoj
Spored podatocite od posledniot popis na naselnieto vo 2006 g., Op{tina Vinica ima naselenie od 19
968 `iteli, a okolu 12 000 `iveat vo gradot Vinica. Etni~kata i polovata pripadnost na `itelite na
teritorija na Op{tina Vinica se pretstaveni na slednive tabeli:
Etni~ka struktura
Makedonci
Romi
Turci
Vlasi
Srbi
Vkupno
%
90,6
7,0
1,6
0,7
0,1
100
Populacija
18079
1408
311
45
25
19968
Polova struktura
`eni
ma`i
Vkupno
%
49,9
50,1
100
Populacija
9970
9998
19968
str. 9
Programa “Gradot i popre~enosta”
Migraciite od selo v grad se postojani, no so razli~en intenzitet. Isto taka, ima i preselba na naselenieto
od Vinica vo pogolemite gradovi vo Makedonija, kako i vo drugi evropski dr`avi. Najmala preselba ima
vo Amerika i vo Avstralija (okolu 2750).
Kultura i sport
Vo tekot na dolgata istorija na Vinica kulturata imala zna~ajno mesto. Kulturnite manifestacii se
odr`uvaat na razli~ni lokacii, kako {to se Domot na kultura „To{o Arsov” i bibliotekata „Van~o Prke”.
Najpoznati muzi~ki izveduva~i vo minatoto bea bendot „Jana” i ansamblot na narodni pesni „Raspeani
vini~ani”, a vo ovoj kontekst treba da se spomene i teatarskata grupa „Scena”. Najpopularen kulturen
nastan e Me|unarodniot folkloren festival na tradicionalni narodni ora, koj e organiziran od
organizacijata „Istibawsko zdravo`ivo”, a se odr`uva sekoja godina vo septemvri.
Kvalitet na `iveewe
Vinica e bogata so prirodni, istoriski i arheolo{ki lokaliteti, zna~ajni za razvojot na turizmot.
Nejzinata mestopolo`ba, kako administrativen i kulturen centar, i kako regionalen krstopat za Berovo,
Radovi{, Del~evo i Republika Bugarija, dava mo`nosti za razvoj na turizmot. Beleg na gradot mu dava
Sportsko-rekreativniot kompleks, vo koj spa|aat Sportskata sala, Gradskiot stadion, sovremeniot
Gradski park, Olimpiskiot bazen i teniskite igrali{ta, a posebno ubava gletka za posetitelite
pretstavuva Gradskiot plo{tad.
str. 10
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
DEFINIRAWE NA „POPRE^ENOSTA”
Definiraweto na „popre~enosta”1 e dosta kompleksno pra{awe.
Sledej}i gi svetskite trendovi vo odnos na terminologijata i Me|unarodnata klasifikacija na
funkcioniraweto, popre~enosta i zdravjeto (ICFDH) na Svetskata zdravstvena orgnanizacija, vo ovoj
dokument e koristen terminot „popre~enost” kako najsoodveten prevod od angliski jazik na terminot
„disabilty”. Vo Republika Makedonija sè u{te ne e kompletno usoglasena terminologijata za ovaa
vulnerabilna grupa gra|ani, no zabele`an e pozitiven trend vo ramkite na usoglasuvaweto na
zakonodavstvoto vo zemjata so zakonodavstvoto na zemjite-~lenki na Evropskata zaednica.
Me|unarodnata klasifikacija na funkcioniraweto, popre~enosta i zdravjeto:
ƒ Nudi integrirano i nau~no sogleduvawe na zdravjeto i popre~enosta;
ƒ Predlaga interdisciplinaren jazik za stru~nite rabotnici od zdravstvenoto, socijalnoto i
obrazovnoto pole, koj e univerzalno prifaten na me|unarodno nivo;
ƒ Mu dava neophodno zna~ewe na ambientalniot faktor i mo`e da se primenuva vo razli~ni kulturni
sredini;
ƒ Ima pove}edimenzionalniot pristap i sodr`i kriteriumi koi gi stavaat site patolo{ki sostojbi
na isto ramni{te, nezavisno od pri~inite;
ƒ Voveduva neutralna terminologija, so {to se razgrani~uva o{tetuvaweto od popre~enosta i
hendikepot.
Spored Me|unarodna klasifikacija na funkcioniraweto, popre~enosta i zdravjeto, na popre~enosta ne
treba da se gleda kako na opredelena karakteristika ili nedostatok na edinkata, tuku na nea treba da se
gleda kako na edno zaemno dejstvo na zdravstvenite karakteristiki i kontekstualnite faktori koi
vlijaele na nejzinata pojava.
Popre~enost (disability) SZO (WHO) - termin koj se koristi za razli~ni funkcionalni ograni~uvawa (fizi~ki, intelektualni
ili setilni), koi mo`at da bidat od vremen ili od traen karakter.
1
str. 11
Programa “Gradot i popre~enosta”
Poradi bolest, povreda ili kongenitalna malformacija, mo`e da se javi:
(Impairment) O{tetuvawe – gubitok ili abnormalnost na psiholo{kata, fiziolo{kata, ili anatomskata
struktura ili funkcija.
(Disability) Popre~enost – kako rezultat na odredeno o{tetuvawe, mo`e da se pojavi restrikcija ili
nedostig na mo`nosta da se izveduvaat opredeleni aktivnosti na na~in ili so kapacitet {to e svojstven
za ~ovekot.
(Handicap) Hendikep – kako rezultat na nastanatoto o{tetuvawe ili na popre~enosta, mo`e da se pojavi
nemo`nost zaradi koja e ograni~eno ili onevozmo`eno izvr{uvaweto na opredeleni funkcii koi se
normalni za ~ovekot (sekako, soodvetni za odredena vozrast i pol, vo soglasnost so socijalnite i
kulturnite faktori).
Vrz osnova na gorenavedenoto, terminot „popre~enost” vo ovoj dokument podrazbira „sostojba {to vodi
kon socijalni i ekonomski nedostatoci/isklu~uvawe, negirawe na pravata i ograni~uvawe na mo`nostite
za ramnopravnost vo `ivotot vo zaednicata”.
Dobrata politika e va`na po~etna to~ka dokolku taa obezbeduva {irok prostor za dijalog pome|u vladite
i me|unarodnata zaednica za da se kreira politika za razvoj i poddr{ka na pravata na licata so
popre~enost, no i za promovirawe akcii vo soglasnost so Standardnite pravila na ON za izedna~uvawe
na mo`nostite na licata so popre~enost2 i so Konvencijata na ON za pravata na licata so popre~enost
na centralno i na lokalno nivo.
2
UN General Assembly. Standard Rules for the Equalization of Opporunities for Persons with Disabilities.
48 session Resolution 48/96.New York. 20.12.1993
str. 12
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
STATISTI^KI PODATOCI VO ODNOS NA LICATA SO POPRE^ENOST
VO OP[TINA VINICA (izvor: Centar za socijalna rabota – Vinica)
1. Broj i struktura na lica so te{ka intelektualna popre~enost
pol
nacionalnost
vozrast
mesto
ma{ki `enski Makedonci Romi maloletni polnoletni
23
21
40
4
3
41
grad
selo
10
31
vkupno
44
2. Broj i struktura na lica so umerena intelektualna popre~enost
pol
nacionalnost
vozrast
mesto
ma{ki `enski Makedonci Romi maloletni polnoletni
13
5
15
3
1
17
grad
selo
5
13
vkupno
18
3. Broj i struktura na lica so lesna intelektualna popre~enost
pol
nacionalnost
vozrast
mesto
ma{ki `enski Makedonci Romi maloletni polnoletni
71
66
103
34
26
111
grad
selo
66
71
vkupno
137
4. Broj i struktura na lica so kombinirani pre~ki
pol
nacionalnost
vozrast
mesto
ma{ki `enski Makedonci Romi maloletni polnoletni
10
8
11
7
12
6
grad
selo
9
9
vkupno
18
str. 13
Programa “Gradot i popre~enosta”
5. Broj i struktura na lica so pre~ki vo sluh i govor
pol
nacionalnost
vozrast
mesto
ma{ki `enski Makedonci Romi maloletni polnoletni
13
6
7
12
6
13
vkupno
grad
selo
14
5
19
6. Broj i struktura na lica so pre~ki vo vidot
pol
nacionalnost
ma{ki `enski Makedonci Romi
9
4
11
vozrast
mesto
maloletni polnoletni
2
/
13
vkupno
grad
selo
9
4
13
7. Broj i struktura na lica so telesna invalidnost
pol
nacionalnost
ma{ki `enski Makedonci Romi
55
40
69
vozrast
mesto
maloletni polnoletni
26
31
64
vkupno
grad
selo
52
43
95
8. Korisnici na pari~en nadomestok za pomo{ i nega od drugo lice
pol
mesto
ma{ki `enski grad
14
18
10
kategorija
selo
22
vkupno
te{ka i.p. umerena i.p. tel. invalidi
17
15
/
slepi
/
gluvi
/
32
Vkupno 240 korisnici na pari~en nadomestok za pomo{ i nega od drugo lice, od koi 32 se
kategorizirani lica.
str. 14
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
9. Korisnici na postojana pari~na pomo{
pol
mesto
ma{ki `enski grad
23
19
kategorija
selo
10
vkupno
te{ka i.p. umerena i.p. tel. invalidi
32
23
6
13
slepi
/
42
Vkupno 83 korisnici na postojana pari~na pomo{ od koi 42 se kategorizirani lica.
10. Korisnici na poseben dodatok
pol
nacionalnost
ma{ki `enski Makedonci Romi
62
44
50
56
mesto
vkupno
grad
selo
72
34
106
11. Smesteni lica vo institucii
• 1 lice so umerena intelektualna popre~enost e smesteno vo JU Zavod za rehabilitacija na
deca i mladinci Topansko pole – Skopje;
• 1 telesno invalidno lice e smesteno vo JU Zavod za za{tita i rehabilitacija Bawa Bansko;
• 11 lica so intelektualna popre~enost se smesteni vo Specijalniot zavod – Demir Kapija.
12. Drugi podatoci
• Vo Agencijata za vrabotuvawe – Vinica se evidentirani 13 lica so popre~enost kako nevraboteni;
• Vo Op{tina Vinica se registrirani 32 za{titni dru{tva i vo niv se vraboteni 71 lice so
popre~enost;
• Vo OU „Slav~o Stojmenski”– Vinica vo redovna nastava ima vklu~eno 20 deca so popre~enost;
• Vo OU „Goce Del~ev”– Vinica vo redovna nastava ima vklu~eno 9 deca so popre~enost;
• Vo OU „Ko~o Racin”– s. Blatec ima 11 deca vo edna posebna paralelka.
str. 15
Programa “Gradot i popre~enosta”
REALIZIRANI AKTIVNOSTI ZA IZGOTVUVAWE NA LOKALNIOT AKCIONEN PLAN
Procesot na kreirawe na Lokalniot akcionen plan vo Op{tina Vinica se temele{e na principot na
participativnost, a aktivnostite bea podeleni vo nekolku fazi, sekoja so odredena cel i so o~ekuvan
rezultat.
Prvata i vtorata faza od programata „Gradot i popre~enosta” opfatija podgotvitelni aktivnosti za nejzino
sproveduvawe, sostanok so g. Emil Don~ev, Gradona~alnik na Op{tina Vinica, sozdavawe na Rabotnata
grupa za kreirawe na Lokalniot akcionen plan i potpi{uvawe Memorandum za sorabotka vo realizacijata
na celata programa so Op{tina Vinica i so vklu~enite lokalni institucii i organizacii na lica so
popre~enost.
^lenovi na Rabotnata grupa za kreirawe na Lokalniot akcionen plan:
1. Violeta Mihajlova – Op{tina Vinica,
2. Kliment Stoilov – Op{tina Vinica,
3. Julija Manasieva – Op{tina Vinica,
4. Nevenka Don~eva – OU „Slav~o Stojmenski”– Vinica,
5. Marika Kareska – JZU Zdravstven dom – Vinica,
6. Biljana \or|ieva – Centar za socijalna rabota – Vinica,
7. Marija Aleksova – Centar za socijalna rabota – Vinica,
8. Magdalena Nikolovska – Dneven centar za deca so posebni potrebi – Vinica,
9. Qubinka Aleksova – Op{tinska biblioteka - Vinica,
10. Blagica Stojanova – Muzej „Terakota”– Vinica,
11. Suzana Koceva – FPIOM – Vinica,
12. Olga Stoimenova – Z@Z „Agro Vinka”– Vinica,
13. Zdravka Daneva – Zdru`enie na telesni invalidi,
14. Blagica Stoilovska – CPLIP – PORAKA Vinica,
15. Aida Jusrefovska Ampov – CPLIP – PORAKA Vinica.
str. 16
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
Tretata faza od realizacijata na predvidenite aktivnosti opfati obuka na Rabotnata grupa za
izgotvuvawe na Lokalniot akcionen plan, preku tri seminari za obuka. Preku obukite, ~lenovite na
Rabotnata grupa se steknaa so znaewa od pove}e oblasti povrzani so pravata na licata so popre~enost,
vklu~uvaj}i znaewe za slednive zna~ajni to~ki:
ƒ Lokalen akcionen plan, kako instrument za izedna~uvawe na mo`nostite za licata so popre~enost,
ƒ Osnovni koncepti (definicii, medicinski i socijalen model, ~ovekovi prava i servisni slu`bi),
ƒ Me|unarodni i doma{ni pravni instrumenti, zakonski ramki, strategii, sostojbi i sistemi za gri`a
i za{tita na licata so popre~enost,
ƒ „AGENDA 22" – instrument za kreirawe lokalni akcioni planovi i iskustva od drugi zemji,
ƒ Socijalni servisni slu`bi i regulatorni mehanizmi,
ƒ Decentralizacija i formi na sorabotka na lokalnata samouprava i gra|anskiot sektor,
ƒ Identifikuvawe na potrebite i resursite vo lokalnata zaednica,
ƒ Rakovodewe so proektnite ciklusi i odnosot so mediumite.
Vo ~etvrtata faza na Programata bea odr`ani tri rabotilnici, pri {to ~lenovite na Rabotnata grupa
rabotea direktno vrz kreiraweto na Lokalniot akcionen plan. Istovremeno, ~lenovite imaa mo`nost
da gi iskoristat steknatite znaewa od odr`anite obuki.
Lokalniot akcionen plan be{e razrabotuvan vo soglasnost so me|unarodniot dokument „Agenda 22", vrz
osnova na principite zacrtani vo Konvencijata na ON za pravata na licata so popre~enost. Na
rabotilnicite bea razgleduvani prioritetite i potrebite na licata so popre~enost, prvenstveno vo
oblastite {to se pod nadle`nost na lokalnite samouprava, no isto taka i vo oblastite {to sè u{te ne se
decentralizirani, no za koi lokalnite zaednici mo`at da pridonesat so svoi akcii i so lobirawe kaj
centralna vlast. Pri razrabotkata na Lokalniot akcionen plan, ~lenovite na Rabotnata grupa dadoa
pridones vo oformuvaweto na prioritetite i aktivnostite. Pritoa, se vode{e smetka predlo`enite
aktivnosti vo Lokalniot akcionen plan da bidat realni i izvodlivi, vo soglasnost so resursite na
lokalnata zaednica. Za sekoja poedine~na aktivnost bea definirani nejzinata cel i zada~a, odgovornata
institucija za sproveduvawe, vremenskata ramka i izvorot na finansirawe.
str. 17
Programa “Gradot i popre~enosta”
Vo pettata faza na Programata bea organizirani prezentacija i javna debata za Lokalniot akcionen plan
so sovetnicite od Sovetot na Op{tina Vinica i so pretstavnicite na lokalnite institucii i organizacii,
kade be{e dobien pozitiven fidbek vo odnos na predlo`eniot strategiski dokument i bea dadeni
konstruktivni zabele{ki od u~esnicite.
Vo zavr{nata faza na Programata be{e organizirana finalna rabotilnica na koja se douto~ni tekstot
na Predlog-lokalniot akcionen plan, a na ~lenovite na Rabotnata grupa im bea dodeleni sertifikati za
u~estvoto i nivniot pridonesot vo ostvaruvaweto na celata programa.
Kako rezultat na sprovednite fazi, Sovetot na Op{tina Vinica, na 21 juni 2010 godina, ednoglasno go
usvoi Lokalniot akcionen plan za unapreduvawe na polo`bata na licata so popre~enost vo Vinica 2010
– 2013, kako oficijalen strategiski dokument za razvoj.
KOORDINATIVNO TELO ZA SPROVEDUVAWE NA LOKALNIOT AKCIONEN PLAN
So usvojuvaweto na Lokalniot akcionen plan, Sovetot na Op{tina Vinica nazna~i Koordinativno telo
za sproveduvawe na Lokalniot akcionen plan za unapreduvawe na polo`bata na licata so popre~enost
vo Op{tina Vinica 2010 – 2013, sostaveno od slednite ~lenovi na Rabotnata grupa:
1. Violeta Mihajlova – Op{tina Vinica (Pretsedatel),
2. Kliment Stoilov – Op{tina Vinica,
3. Nevenka Don~eva – OU „Slav~o Stojmenski” – Vinica,
4. Biljana \or|ieva – Centar za socijalna rabota – Vinica,
5. Blagica Stojanova – Muzej „Terakota” – Vinica,
6. Zdravka Daneva – Zdru`enie na telesni invalidi,
7. Blagica Stoilovska – CPLIP – PORAKA Vinica,
8. Magdalena Nikolovska – Dneven centar za deca so posebni potrebi – Vinica.
str. 18
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
Koordinativnoto telo, vo komunikacija so soodvetnite sektori vo Op{tinata, treba da se podgotvi za
dopolnitelni diskusii i pregovarawa za:
a) Razrabotka na operativnite godi{ni planovi;
v) Identifikacija na resursite i podelbata na tro{ocite;
g) Selekcija na celite i akciite;
d) Podelbata na trudot;
|) Nabquduvawe i dopolnitelni promeni vo planiranite aktivnosti.
Koordinativnoto telo ima oficijalen mandat, dodelen od strana na Op{tina Vinica, a negova zada~a
pri realizacijata na Lokalniot akcionen plan e da se ispolnat slednive to~ki:
ƒ Mese~ni sostanoci za realizacija na Lokalniot akcionen plan;
ƒ Redovni sostanoci na Koordinativnoto telo so odgovornite institucii odredeni vo Lokalniot
akcionen plan;
ƒ Redovni informativni sostanoci i komunikacija so mediumite za procesot na realizacija na
Lokalniot akcionen plan;
ƒ Godi{na analiza na Lokalniot akcionen plan preku razvivawe merlivi indikatori za
postignuvaweto na o~ekuvanite rezultati;
ƒ Godi{en izve{taj do Sovetot na Op{tina Vinica za realizacijata na Lokalniot akcionen plan.
str. 19
Programa “Gradot i popre~enosta”
LISTA NA IDENTIFIKUVANI POTREBI I PRIORITETI NA LICATA SO
POPRE^ENOST VO OP[TINA VINICA
Oblast 1: JAVNA SVEST
9 Nedovolna informiranost na gra|anite za potrebite na licata so popre~enost;
9 Nedovolna informiranost na samite lica so popre~enost i nivnite semejstva za postojnite prava;
9 Nedovolna informiranost na pretstavnicite na javnite institucii za problemite i potrebite na
licata so popre~enost;
9 Pretstavnicite na biznis-sektorot ne se dovolno informirani za potrebata od fizi~ka
pristapnost na licata so popre~enost (nepristapni trgovski i ugostitelski objekti);
9 Postoewe predrasudi vo odnos na decata so popre~enost vklu~eni vo vospitno-obrazovniot sistem
(predu~ili{ni i u~ili{ni institucii);
9 Postoewe predrasudi kaj obrazovniot kadar.
Oblast 2: PRISTAPNOST
a) Fizi~ka pristapnost
9 Javnite institucii ne se fizi~ki pristapni za licata so popre~enost: zgradata na Op{tina Vinica,
Policiskata stanica Vinica, Po{tata, starata gradinka, ~etirite osnovni i podra~nite u~ili{ta,
trite banki, FZO i PIOM, Crveniot krst, Slu`bata za vodewe mati~ni knigi i pogolemiot broj
komercijalni i ugostitelski objekti;
str. 20
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
9 Trotoarite na ulicite ne se spu{teni za korisnicite na invalidski koli~ki;
9 Nema obele`ani parking-mesta za vozilata na licata so popre~enost i kontinuirano odr`uvawe na
istite;
b) Pristap do informacii
9 Informaciite ne se vo dostapna forma za licata so o{teten vid, o{teten sluh i za licata so
intelektualna popre~enost;
9 Veb-stranicata na Op{tina Vinica ne e pristapna za licata so o{teten vid.
Oblast 3: OBRAZOVANIE
9 Prosvetnite rabotnici ne se soodvetno obu~eni za rabota so decata so popre~enost;
9 Redovnite u~ili{tata vo koi ima vklu~eno deca so popre~enost nemaat vraboteno defektolog/
logoped;
9 Zadol`itelnata nastava ne gi zadovoluva potrebite na u~enicite so popre~enost.
Oblast 4: SORABOTKA NA LOKALNITE VLASTI SO ORGANIZACIITE NA LICATA SO
POPRE^ENOST (OLP)
9 Nedostiga zadovolitelna koordinacija pri sproveduvaweto na aktivnostite za pravata na licata
so popre~enost.
str. 21
Programa “Gradot i popre~enosta”
Oblast 5: KULTURA, SPORT I REKREACIJA
9 Nezadovolitelna e vklu~enosta na licata so popre~enost vo kulturnite aktivnosti i nastani na
op{tinsko nivo;
9 Nedovolna e vklu~enosta na licata so popre~enost vo sportskite i rekreativnite aktivnosti i
nastani na op{tinsko nivo.
Oblast 6: SOCIJALNA ZA[TITA I SOCIJALNI SERVISNI SLU@BI ZA LICATA SO
POPRE^ENOST VO OP[TINA VINICA
9 Licata so popre~enost vo Op{tina Vinica `iveeat vo lo{i socijalni uslovi;
9 Semejstvata i samite lica so popre~enost ne se dovolno informirani za mo`nostite za koristewe
na ednokratnata pari~na pomo{ {to ja dodeluva lokalnata samouprava;
9 Nedostigaat socijalni servisni slu`bi za poddr{ka na licata so popre~enost (neformalno
obrazovanie, rabotno-okupacioni programi, rabota so kompjuteri, kreativni rabotilnici i sl.).
Oblast 7: VRABOTUVAWE NA LICA SO POPRE^ENOST
9 Postojat zloupotrebi na zakonskite mo`nosti propi{ani so Zakonot za vrabotuvawe na invalidni
lica od strana na rabotodava~ite;
9 Nedovolno e poznavaweto na pravata i obvrskite od rabotniot odnos od strana na licata so
popre~enost i nivnite semejstva.
str. 22
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
Oblast 8: ZDRAVSTVENA ZA[TITA I REHABILITACIJA
9 Osloboduvaweto od participacijata za pla}aweto na medicinskite uslugi vo Op{tina Vinica se
vr{i do 18-godi{na vozrast, namesto do 26-godi{na vozrast, kako {to e zakonski propi{ano;
9 Nema slu`ba za fizikalna terapija i rehabilitacija, nitu slu`ba za brza pomo{ i za doma{na
poseta.
str. 23
Programa “Gradot i popre~enosta”
PLAN ZA SPROVEDUVAWE NA LOKALNIOT AKCIONEN PLAN
ZA LICATA SO POPRE^ENOST VO OP[TINA VINICA
Oblast 1: JAVNA SVEST
Celi
1. Zapoznavawe
na gra|anite so
potrebite na
licata so
popre~enost vo
Op{tina Vinica
str. 24
Zada~i
1.1 Realizirawe
kampawa za
podignuvawe na
javnata svest vo
Op{tina Vinica
Akcii
1.1.1 Izgotvuvawe i
distribucija na
promotiven materijal
1.1.2 Organizirawe
javni debati so
gra|anite
1.1.3 Redovno
informirawe na
gra|anite preku
otstapuvawe prostor
vo „Vineam”, TV Ko~ani
i na Veb-stranicata na
Op{tina Vinica
1.1.4 Koristewe na
javni nastani za
distribucija na
promotivniot
materijal
1.1.5 Vklu~uvawe na
licata so popre~enost
vo site aktivnosti za
podignuvawe na javnata
svest
Odgovorna institucija
Koj
So kogo
Vreme za
Izvori na
sproveduvawe finansirawe
Organizacii
na licata so
popre~enost
(OLP) od
Op{tina
Vinica
kontinuirano
Op{tina
Vinica
oktomvri 2010 dekemvri 2013
Op{tina
Vinica
donatori
biznissektorot
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
2. Informirawe
na licata so
popre~enost i
nivnite
semejstva za
va`e~kite prava
3. Zapoznavawe
na pretstavnicite na javnite
institucii za
potrebite na
licata so
popre~enost
2.1 Ostvaruvawe
kontakti so
licata so
popre~enost i
nivnite
semejstva
3.1 Fokusirana
kampawa za
zapoznavawe na
pretstavnicite
na javnite
institucii
2.1.1 Kontinuirano
informirawe preku
Centarot za socijalna
rabota - Vinica za
postojnite i
novosteknatite prava
2.1.2 Organizirawe
sostanoci za informirawe na licata so
popre~enost i nivnite
semejstva
2.1.3 Poseti na lica so
popre~enost i nivni
semejstva vo doma{ni
uslovi
2.1.4 Obezbeduvawe na
besplatna pravna
pomo{ za licata so
popre~enost i nivnite
semejstva
2.1.5 Izgotvuvawe i
distribucija na
bro{ura za pravata na
licata so popre~enost
Centar za
socijalna
rabota –
Vinica
3.1.1 Direktni kontakti
so pretstavnicite na
javnite institucii
3.1.2 Organizirawe
trkalezni masi za
pretstavnicite na
javnite institucii
3.1.3 Fokusirana
distribucija na
promotivniot materijal
OLP
OLP
kontinuirano
Op{tina
Vinica
oktomvri 2010 dekemvri 2013
Centar za
socijalna
rabota
Op{tina
Vinica
Op{tina
Vinica
kontinuirano
oktomvri 2010 lokalni
dekemvri 2013
institucii
OLP
Op{tina
Vinica
str. 25
Programa “Gradot i popre~enosta”
OLP
4. Zapoznavawe
na pretstavnicite na biznissektorot so
potrebite na
licata so
popre~enost
4.1 Fokusirana
kampawa za
zapoznavawe na
pretstavnicite
na biznissektorot
4.1.1 Direktni kontakti so
pretstavnicite na biznissektorot
4.1.2 Organizirawe
trkalezni masi za
pretstavnicite na biznissektorot
4.1.3 Fokusirana
distribucija na
promotivniot materijal
4.1.4 Pottiknuvawe na
op{testveno odgovorni
aktivnosti na biznissektorot (informirawe za
zakonskite mo`nosti za
sponzorstvo i donacii)
5. Podignuvawe
na svesta kaj
vrabotenite vo
obrazovniot
sistem (predu~ili{ni institucii i u~ili{ta)
5.1 Ostvaruvawe
direktni
kontakti so
vrabotenite vo
obrazovniot
sistem
5.1.1 Organizirawe
rabotilnici za stru~nite
timovi pri obrazovnite
institucii
5.1.2 Organizirawe
rabotilnici za
nastavnicite
OLP
6. Podignuvawe
na javnata svest
na decata od
pret{kolska i
{kolska vozrast
6.1 Kampawa za
podignuvawe na
svesta kaj
decata od
pret{kolska i
{kolska vozrast
6.1.1 Organizirawe
zaedni~ki aktivnosti za
decata od obrazovniot
sistem i decata/licata so
popre~enost
6.1.2 Organizirawe
tematski ~asovi vo
u~ili{tata za
zapoznavawe so potrebite
na decata so popre~enost
OLP
str. 26
Op{tina
Vinica
kontinuirano
OLP
oktomvri 2010 dekemvri 2013
Dneven
centar
Centar za
socijalna
rabota Vinica
Dneven
centar
Centar za
socijalna
rabota Vinica
obrazovni
institucii
kontinuirano
OLP
januari 2011 dekemvri 2013
Op{tina
Vinica
donatori
kontinuirano
januari 2011 dekemvri 2013
OLP
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
Oblast 2: PRISTAPNOST / DOSTAPNOST
Celi
1. Obezbeduvawe
fizi~ki pristap
za licata so
popre~enost do
site javni
institucii vo
op{tina Vinica
Zada~i
Akcii
Odgovorna institucija
Koj
So kogo
1.1 Informirawe
za potrebata za
pristap vo site
javni institucii
Op{tina
1.1.1 Izvestuvawe i
Vinica
zadol`uvawe na site
javni institucii koi
se pod nadle`nost na
Op{tina Vinica
1.1.2 Barawe za ovozmo`uvawe pristapnost
na objektite {to se
pod nadle`nost na
centralnata vlast
1.1.3 Barawe za ovozmo`uvawe pristapnost
na komercijalni i
ugostitelski objekti
vo Op{tina Vinica
1.2 Vospostavuvawe kontakt so
pretstavnicite
na javnite
institucii
1.2.1 Organizirawe
sredbi so
pretstavnicite na
javnite institucii
OLP
1.3 Adaptirawe
na pristapot do
site javni
objekti vo
Op{tina Vinica
1.3.1 Postavuvawe lift
vo op{tinskata zgrada
1.3.2 Izgradba na
pristapni rampi vo:
starata gradinka, 4
osnovni u~ili{ta so
podra~nite, JP
„Solidarnost”.
OLP
Vreme za
Izvori na
sproveduvawe finansirawe
oktomvri 2010 dekemvri 2010
Op{tina
Vinica
Op{tina
Vinica
oktomvri 2010 dekemvri 2010
/
Op{tina
Vinica
donator
2010-2013 godina
donator
Op{tina
Vinica
lokalnite
institucii
oktomvri 2010 dekemvri 2011
Op{tina
Vinica
str. 27
Programa “Gradot i popre~enosta”
1.3.3 Izgradba na
pristapni rampi vo:
Po{ta, Policiska
stanica, Uprava za
mati~na evidencija,
Crven krst, Centar za
socijalna rabota
1.3.4 Izgradba na
pristapni rampi vo
komercijalni i
ugostitelski objekti
javni
institucii
2010-2013 godina
instituciite
pod ~ija
nadle`nost
pripa|aat
komercijalni
i ugostitelski Firmi
2010-2013 godina
sopstvenicite
na firmite
2. Ovozmo`uvawe pristapnost
na javnite
povr{ini vo
centralnoto
podra~je na
Op{tina Vinica
2.1 Adaptirawe
na trotoarite
vo centarot na
Op{tina Vinica
2.1.1 Selekcija i izbor
na ulici/trotoari za
adaptacija
2.1.2 Donesuvawe
odluka za adaptacija od
strana na Sovetot na
Op{tina Vinica
2.1.3 Adaptirawe na
trotoari vo centarot na
Op{tina Vinica
Op{tina
Vinica
oktomvri 2010 Koordinativno telo
dekemvri 2012
za sproveduvawe na LAP
Op{tina
Vinica
3. Obezbeduvawe na posebni
parking- mesta
za licata so
popre~enost na
postojnite
parkinzi vo
Op{tina Vinica
3.1 Opredeluvawe lokacii za
obele`uvawe na
parking-mesta
3.1.1 Obele`uvawe na
parking-mestata
(horizontalna i
vertikalna
signalizacija)
3.1. 2 Kontinuirano
odr`uvawe na
obele`anite parkingmesta za licata so
popre~enost
Op{tina
Vinica
Koordinaoktomvri 2010 tivno telo
dekemvri 2013
za sproveduvawe na LAP
Op{tina
Vinica
str. 28
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
4. Ovozmo`uvawe
na dostapni
informacii za
licata so
o{teten vid,
o{teten sluh i
za licata so
intelektualna
popre~enost
4.1 Prilagoduvawe na informaciite za
licata so
o{teten vid,
o{teten sluh i
so intelektualna popre~enost
4.1.1 Dobivawe na
prilagodeni informacii od postojniot Infocentar vo op{tina
Vinica
4.1.2 Prilagoduvawe na
op{tinskata Vebstranica za potrebite
na licata so o{teten
vid
Op{tina
Vinica
OLP
kontinuirano
mediumi
oktomvri 2010 dekemvri 2013
Op{tina
Vinica
str. 29
Programa “Gradot i popre~enosta”
Oblast 3: OBRAZOVANIE
Celi
Zada~i
1. Obu~uvawe
na prosvetnite
rabotnici za
rabota so deca
so popre~enost
1.1 Organizirawe obuki za
prosvetnite
rabotnici vo
redovnite
u~ili{ta
2. Anga`irawe
na defektolog/
logoped vo
redovnite
u~ili{ta kade
{to se vklu~eni
deca so
popre~enost
2.1 Rabota so
decata {to
imaat potreba
od stru~na
poddr{ka za
sledewe na
nastavata
3. Podobruvawe
na nastavnata
programa za u~enicite so popre~enost, vklu~eni
vo redovnite
u~ili{ta
3.1 Organizirawe dopolnitelna nastava za
u~enicite so
popre~enost
str. 30
Akcii
1.1.1 Informativni
sredbi so menaxerskiot
tim na u~ili{tata
1.1.2 Organizirawe
seminari vo site 4
u~ili{ta
1.1.3 Razmena na
iskustva so kadarot od
Dnevniot centar
1.1.4 Vklu~uvawe vo
dr`avnite programi na
MON za inkluzivno
obrazovanie
2.1.1 Sproveduvawe na
individualna programa
za rabota so deca so
popre~enost, vklu~eni
vo redovnata nastava
2.1.2 Sorabotka na
anga`iranoto lice so
stru~nata slu`ba od
u~ili{teto
Odgovorna institucija
Koj
So kogo
Vreme za
Izvori na
sproveduvawe finansirawe
u~ili{tata
oktomvri 2010 dekemvri 2013
Op{tina
Vinica
u~ili{tata
Op{tina
Vinica
u~ili{tata
u~ili{tata
3.1.1 Sogleduvawe na
potrebite za dopolnitelna nastava vo sekoe
u~ili{te posebno
3.1.2 Sproveduvawe na
dopolnitelnata nastava
Op{tina
Vinica
oktomvri 2010 dekemvri 2013
u~ili{tata
Op{tina
Vinica
Op{tina
Vinica
oktomvri 2010 dekemvri 2013
u~ili{tata
Op{tina
Vinica
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
Oblast 4: SORABOTKA NA LOKALNITE VLASTI SO ORGANIZACIITE NA LICATA SO POPRE^ENOST
Celi
1. Podobruvawe
na koordinacijata
pome|u lokalnata
samouprava i
organizaciite na
licata so
popre~enost
Zada~i
1.1 Vospostavuvawe mehanizam za unapreduvawe na
sorabotkata
Akcii
1.1.1 Formirawe na
Koordinativno telo
(participativen
pristap) za sproveduvawe na lokalniot
akcionen plan
1.1.2 Identifikuvawe
na mo`nostite za
obezbeduvawe
kancelariski prostor
za OLP
1.1.3 Poddr{ka na
aktivnosti na OLP
Odgovorna institucija
Koj
So kogo
Vreme za
Izvori na
sproveduvawe finansirawe
Op{tina
Vinica
oktomvri noemvri 2010
OLP
Op{tina
Vinica
oktomvri 2010 dekemvri 2013
str. 31
Programa “Gradot i popre~enosta”
Oblast 5: KULTURA, SPORT I REKREACIJA
Celi
Zada~i
Akcii
1.1.1 Podobruvawe na sorabotkata na kulturnite institucii
so OLP
1.1.2 Informirawe i pokana
na licata so popre~enost za
u~estvo/prisustvo na
kulturnite nastani
1.1.3 Inicirawe na zaedni~ki
aktivnosti (izlo`bi, koncerti, literaturni ~itawa i sl.)
1.1.4 Koristewe uslugi na
Op{tinskata biblioteka
(dostava na literatura vo
doma{ni uslovi)
1.1.5 Besplatno koristewe na
Internet vo Op{tinskata
biblioteka
2.1 Vklu~uva- 2.1.1 Podobruvawe na
2. Podobruvawe na stepenot we na lica so sorabotkata na sportski
institucii so OLP
popre~enost
na u~estvo na
vo sportski i 2.1.2 Oformuvawe Klub za
licata so
sportski aktivnosti na lica
popre~enost vo rekreativni
aktivnosti i so popre~enost
sportskite i
2.1.3 Vklu~uvawe na lica so
rekreativnite nastani vo
popre~enost vo sportski i
op{tina
aktivnosti i
rekreativni programi na
Vinica
nastani na
op{tinsko nivo
op{tinsko nivo
2.1.4 Ovozmo`uvawe prisustvo
na sportski i rekreativni
nastani na op{tinsko nivo
1.Podobruvawe
na stepenot na
u~estvoto na
licata so
popre~enost
vo kulturnite
aktivnosti i
nastani na
op{tinsko
nivo
str. 32
1.1 Vklu~uvawe lica so
popre~enost
vo kulturni
aktivnosti i
nastani vo
Op{tina
Vinica
Odgovorna institucija
Izvori na
Vreme za
Koj
So kogo sproveduvawe finansirawe
kulturnite
institucii
OLP
kontinuirano
Op{tina
Vinica
oktomvri 2010 dekemvri 2013
Op{tina
Vinica
kontinuirano
kulturni
institucii
OLP
Op{tinskata
biblioteka
Op{tinskata
biblioteka
sportskite
institucii
OLP
Op{tina
Vinica
oktomvri 2010 dekemvri 2013 sportskite
institucii
OLP
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
Oblast 6: SOCIJALNA ZA[TITA I SOCIJALNI SERVISNI SLU@BI
Celi
1. Podobruvawe
na socijalniot
status na licata
so popre~enost i
nivnite
semejstva
Zada~i
1.1 Lobirawe
do nadle`nite
centralni
institucii za
unapreduvawe
na zakonskite
mo`nosti
1.2. Namaluvawe za odreden
procent od
komunalnata
taksa {to ja
napla}a J.P.
„Solidarnost”
Akcii
1.1.1 Iskoristuvawe na
dostapnite podatoci od
CSR vo odnos na
socijalniot status na
licata so popre~enost vo
Op{tina Vinica kako
osnova za podobruvawe
na uslovite
1.1.2 Dostavuvawe
inicijativa do
pratenikot od Op{tina
Vinica vo Sobranieto na
RM za podobruvawe na
socijalnata sigurnost
1.1.3 Dostavuvawe
inicijativa do MTSP za
podobruvawe na
socijalnata sigurnost
1.2.1 Barawe do Sovetot
na op{tina Vinica za
namaluvawe na del od
komunalnata taksa za
semejstvata koi imaat
~len so popre~enost
1.2.2 Realizacija,
spored Odlukata na
Sovetot na Op{tina
Vinica
Odgovorna institucija
Koj
OLP
CSR
So kogo
Op{tina
Vinica
Vreme za
Izvori na
sproveduvawe finansirawe
kontinuirano
OLP
noemvri 2010 –
dekemvri 2013
OLP
Pratenikot
vo Sobranieto na
RM
OLP
Op{tina
Vinica
OLP
Op{tina
Vinica
noemvri 2010
JP „Solidarnost”
JP „Solidarnost”
januari 2011
str. 33
Programa “Gradot i popre~enosta”
Op{tina
Vinica
januari 2011
Op{tina
Vinica
OLP
CSR
noemvri 2010 –
dekemvri 2013
donatori
OLP
OLP
CSR
Op{tina
Vinica
Op{tina
Vinica
OLP
CSR
Dneven
centar
OLP
CSR
Op{tina
Vinica
OLP
CSR
Dneven
centar
2. Informirawe
na semejstvata i
samite lica so
popre~enost za
mo`nostite za
koristewe
ednokratna
pari~na pomo{
{to ja dodeluva
lokalnata
samouprava
2.1 Direktni
kontakti so
semejstvata i
samite lica so
popre~enost
2.1.1 Odr`uvawe sostanoci
so ~lenovi/lica so popre~enost i nivnite semejstva
vo ramkite na OLP
2.1.2 Direktni kontakti
preku Centarot za
socijalna rabota i
Dnevniot centar
2.1.3 Informirawe preku
Informativen centar na
Op{tina Vinica
OLP
3. Oformuvawe
servisni
slu`bi za
poddr{ka na
lica so
popre~enost
3.1. Kreirawe
na Socijalen
klub za lica so
popre~enost
3.1.1 Identifikuvawe na
mo`nite korisnici na
Socijalniot klub
3.1.2. Iznao|awe prostorija za Socijalniot klub
3.1.3 Izgotuvawe na
predlog-proekt za
adaptacija i opremuvawe
na prostorijata
3.1.4. Oformuvawe na
programa za rabota na
Socijalniot klub
3.1.5. Oformuvawe na tim
od volonteri koi }e gi
sproveduvaat
aktivnostite vo
Socijalniot klub
3.1.6 Izgotuvawe na
predlog- proekt za
funkcija i odr`uvawe na
Socijalniot klub
str. 34
Centar za
socijalna
rabota
(CSR),
Dneven
centar
biznis-sektor
Op{tina
Vinica
(dodeluvawe
prostorija)
OLP
(volonteri)
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
3. Oformuvawe
servisni
slu`bi za
poddr{ka na
lica so
popre~enost
3.2. Vospostavuvawe na SOSlinija za licata
so popre~enost
3.3. Inicirawe
na potrebata od
oformuvawe na
drugi vidovi
servisni slu`bi
(mali grupni
domovi i
servisni slu`bi
za samostojno
`iveewe so
poddr{ka)
OLP
3.2.1 Sogleduvawe na
mo`nostite za
Dneven
vospostavuvawe na SOScentar
telefon vo ramkite na
Dnevniot centar
3.2.2 Barawe za beplaten
telefonski priklu~ok i
edna godina besplatno
koristewe na SOS-broj
3.2.3 Promovirawe na
SOS- linijata preku
„Vineam”, TV Ko~ani,
lokalnoto radio,
op{tinskata Veb-stranica
3.2.4 Izgotvuvawe i
postavuvawe na javni
soop{tenija/plakati za
promovirawe na SOSlinijata vo javni objekti
3.2.5 Sorabotka so CSR i
policijata
3.3.1 Analiza na
potrebata od drugi
servisni slu`bi
3.3.2 Barawe do
Ministerstvoto za trud
i socijalna politika za
oformuvawe na drugi
servisni slu`bi vo
Vinica
OLP
CSR
CSR
septemvri 2011 – Dneven centar
dekemvri 2013
Makedonski
telekom
mediumite
Op{tina
Vinica
kontinuirano
OLP
januari 2011 –
dekemvri 2013
str. 35
Programa “Gradot i popre~enosta”
Oblast 7: VRABOTUVAWE NA LICA SO POPRE^ENOST
Celi
Zada~i
Akcii
Odgovorna institucija
Koj
1. Spre~uvawe na
zloupotrebite
pri vrabotuvaweto na licata
so popre~enost
1.1 Kampawa za
spre~uvawe na
zloupotrebite
pri vrabotuvawe
na licata so
popre~enost
1.1.1 Direktni kontakti
i sredbi so rabotodava~ite
1.1.2 Organizirawe
trkalezni masi so
rabotodava~ite
1.1.3 Lobirawe do
trudoviot inspektorat
za sproveduvawe na
prekr{o~ni merki
propi{ani so Zakonot
za vrabotuvawe na
invalidni lica
OLP
2. Zapoznavawe
na licata so
popre~enost i
nivnite semejstva za pravata
i obvrskite od
rabotniot odnos
2.1. Sovetuvawe
na licata so
popre~enost za
ostvaruvawe na
pravata i
obvrskite od
rabotniot odnos
2.1.1 Individualno
informirawe na sekoe
novovraboteno lice so
popre~enost za pravata
i obvrskite od
rabotniot odnos
2.1.2 Organizirawe na
informativni
sostanoci za pravata i
obvrskite od
raboteniot odnos
2.1.3 Poddr{ka vo
slu~aj na zloupotreba
pri vrabotuvaweto
OLP
str. 36
So kogo
Centar za
vrabotuvawe
– Vinica
Vreme za
Izvori na
sproveduvawe finansirawe
mart 2011 –
dekemvri 2013
OLP
mart 2011 –
dekemvri 2013
OLP
PE MTSP –
Inspektorat
za trud
Centar za
vrabotuvawe
– Vinica
PE MTSP –
Inspektorat
za trud
Lokalen akcionen plan za popre~enost vo Op{tina Vinica 2010 -2013
Oblast 8: ZDRAVSTVENA ZA[TITA I REHABILITACIJA
Celi
Zada~i
Akcii
Odgovorna institucija
Koj
1. Obezbeduvawe
zdravstvena
za{tita bez
participacija za
licata so popre~enost od 18 do
26-godi{na
vozrast
1.1 Osloboduvawe od participacijata na licata
so popre~enost
od 18 do 26godi{na vozrast
1.1.1 Uka`uvawe i
upatuvawe barawe do
PE - Fond za zdravstveno osiguruvawe, za
pravilna primena na
postojnite zakonski
mo`nosti za
osloboduvawe od
participacijata na
licata so popre~enost
do 26-godi{na vozrast
OLP
2. Obezbeduvawe
zdravstvena
za{tita bez
participacija za
licata so
popre~enost
2.1 Osloboduvawe od participacija na lica so
popre~enost nad
26-godi{na
vozrast
2.1.1. Dostavuvawe
inicijativa do
pratenikot od Op{tina
Vinica vo Sobranieto
na RM za dopolnuvawe
na Zakonot za
zdravstveno
osiguruvawe
3. Oformuvawe
slu`bi za fizikalna terapija i
rehabilitacija,
slu`ba za brza
pomo{ i za doma{na poseta vo
Op{tina Vinica
3.1 Inicirawe na
potrebata od
formirawe
slu`ba za brza
pomo{ i slu`ba
za doma{na
poseta vo
op{tina Vinica
3.1.1 Barawe do
Ministerstvoto za
zdravstvo za formirawe slu`ba za brza
pomo{ i slu`ba za
doma{na poseta vo
ramkite na Zdravstveniot dom – Vinica
So kogo
oktomvri 2010 –
dekemvri 2010
OLP
OLP
Koordinativ- oktomvri 2010 –
no telo za
dekemvri 2010
sproveduvawe
na LAP
OLP
OLP
Zdravstven
dom - Vinica
OLP
Centar za
socijalna
rabota Vinica
PE Fond za
zdravstveno
osiguruvawe
Vreme za
Izvori na
sproveduvawe finansirawe
januari 2011 –
dekemvri 2013
Op{tina
Vinica
str. 37
Programa “Gradot i popre~enosta”
3. Oformuvawe
slu`bi za
fizikalna
terapija i
rehabilitacija,
slu`ba za brza
pomo{ i za
doma{na poseta
vo Op{tina
Vinica
str. 38
3.2 Inicirawe na
potrebata od
formirawe slu`ba za fizikalna
terapija i
rehabilitacija vo
op{tina Vinica
3.2.1 Barawe do
Ministerstvoto za
zdravstvo za formirawe slu`ba za
fizikalna terapija i
rehabilitacija vo
ramkite na Zdravstveniot dom - Vinica
OLP
Op{tina
Vinica
Zdravstven
dom - Vinica
januari 2011 –
dekemvri 2013
OLP
CM Y B
CM Y B
Lokalniot akcionen plan za unapreduvawe na polo`bata na licata so popre~enost vo
Op{tina Vinica 2010 - 2013 e podgotven vo periodot januari - maj 2010 godina vo ramkite na
programata GRADOT I POPRE^ENOSTA, implementirana od Republi~ki centar za poddr{ka na
lica so intelektualna popre~enost - PORAKA, vo sorabotka so Hendikep Internacional Jugoisto~na Evropa, a so poddr{ka od Programata za mali grantovi na Ambasadata na SAD vo
Republika Makedonija.
Lokalen akcionen plan
Republi~ki centar za poddr{ka
na lica so intelektualna
popre~enost - PORAKA
www.poraka.org.mk
CM Y B
za unapreduvawe na polo`bata na licata so popre~enost
vo Op{tina Vinica 2010 - 2013
Hendikep Internacional
Jugoisto~na Evropa
Ambasada na SAD
vo Republika Makedonija
CM Y B

Tarihi ve Kültürel Perspektifte Türkiye

KRATOK PREGLED

op[tina ilinden