(Predlog)
Strateški plan razvoja
Opštine Andrijevica
2012 - 2017
Andrijevica, februar 2012. god.
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica za period 2012-2017 godine
pripremio je strateški tim i graĎani Opštine uz pomoć Regionalnog centra za
ţivotnu sredinu, konsultantske firme MAXIMA CONSALTING iz Beograda i
Ministarstva ekonomije, a koji se realizuje u okviru projekta Obrazovanje za
održivi razvoj na Zapadnom Balkanu, koji finansira Ministarstvo spoljnih poslova
Finske. Zakonom o Regionalnom razvoju Crne Gore i usvojenim Strateškim
dokumentima na nacionalnom nivou, definisan je okvir za izradu Strateškog plana
razvoja na nivou lokalne zajednice. S tim u vezi, izradi ove Strategije pristupilo se
sistematski i u partnerstvu sa Regionalnim centrom za ţivotnu sredinu i drugim
lokalnim akterima. Tokom 2009. godine potpisan je ugovor o Razumijevanju
Opštine Andrijevica i REC-a čime se i zvanično krenulo u realizaciju ovog dijela
projekta u kojem je predviĎena izrada Strateškog plana opštine Andrijevica.
Da bi se stekli i drugi neophodni preduslovi za izradu Strategije, Predsjednik
Opštine Andrijevica је 13.10.2011. god. donio Odluku о pristupanju izradi
Strategije i formirala је radnu grupu za izradu Strateškog dokumenta.
2
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
3
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Metodologija
Kao najvaţnija strategija, Strategija odrţivog razvoja lokalne zajednice uključuje sve
smjernice, ciljeve i mjere relevantne za sve sektore, stvarajući uslove za realizaciju ili razvoj
drugih planova na lokalnom nivou. Svi drugi lokalni sektorski planovi imaju za cilj da u okviru
svojih oblasti ispune i razviju mogućnosti šire definisane Strategije razvoja lokalne zajednice,
poštujući smjernice zadate vizijom, ciljevima i prioritetima, pruţajući operativnu podršku
projektima i aktivnostima predviĎenim akcionim planom.
Strategija je zasnovana na participativnom pristupu, što podrazumijeva direktnu
uključenost svih javnih i privatnih zainteresovanih strana u toku trajanja cjelokupnog procesa.
Participativni pristup u izradi Strategije se ne odnosi samo na zajedničku izradu strateškog
dokumenta i akcionog plana, nego omogućuje šire učešće zajednice u identifikaciji, aktiviranju i
koordinaciji partnerstva za implementaciju pojedinih aktivnosti i projekata.
Razlog za uvoĎenje participativnog metoda je prije svega praktične prirode. Participativni
pristup poboljšava kvalitet donijetih odluka tako što omogućava:
-
Potreban nivo znanja za odgovoran proces donošenja odluka zasnovanih na činjenicama
Široku podršku za donošenje odluke
Zajedničko vlasništvo nad problemima i rješenjima problema
Jačanje lokalnih kapaciteta za implementaciju projekata
Povratne informacije za rukovodstvo
Razvojni subjekti sa različitim ulogama i funkcijama su bili uključeni u proces izrade
Strateškog plana počev od faze planiranja pa do faze definisanja realizacije projekata i
upravljačkih aktivnosti. Konsultativna grupa okuplja sve zainteresovane strane koji ţive i rade na
teritoriji Opštine. Konsultativna grupa je bila zaduţena za opštu elaboraciju Strategije i imala je
stručnu podršku tematskih radnih grupa kao i svih javnih institucija i agencija. Na prvom
sastanku, članovi Konsultativne grupe su identifikovali tematske radne grupe.
Proces izrade Strateškog plana se sastoji od pet glavnih faza koje se ponavljaju u
petogodišnjem ciklusa
Faze
Dokumenta
0. Pokretanje procesa strateškog planiranja Organizaciona struktura - regulativa
1. Analiza tekućeg stanja – Profilisanje
Izvještaj o odrţivosti
zajedn.
2. Definisanje prioriteta, vizija i ciljeva
Strateški dokument
3. Projekti i aktivnosti za oreĎene rezultate Akcioni plan
4.Implementacija, upravljanje, praćenje
Upravljački sistem
5. Marketing i komunikacije
Plan marketinga i plan komunikacija
Ciklus izrade Strateškog plana počinje izradom Analize tekućeg stanja – profilisanjem
zajednice kojom se tekuće stanje i faktori odrţivosti u zajednici identifikuju i procjenjuju.
Sljedeći korak je definisanje vizije, ciljeva i prioriteta u okviru strateškog dokumenta na
lokalnom nivou, uključujući i prostorne dijagrame, gdje je to moguće. Nakon ove faze, slijedi
definisanje aktivnosti i projekata u okviru lokalnog akcionog plana, koji je dopunjen i podrţan
partnerskim sporazumima. Kako bi smo postigli odreĎene rezultate, faza implementacije projekta
treba da bude podrţana razvijenim sistemom upravljanja i monitoringa.
4
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
SADRŢAJ
1. Osnovna analiza..................................................................................................................2
1.1. Pregled.............................................................................................................................2
1.1.1. Osnovne karakteristike .................................................................................................2
1.1.2. Prirodni resursi ..........................................................................................................9
1.1.3. Infrastruktura ...........................................................................................................13
1.2. Demografija, rad i socijalno staranje............................................................................15
1.2.1. Demografski trendovi...............................................................................................15
1.2.2. Zaposlenost i nezaposlenost......................................................................................16
1.2.3. Zdravstveno - obrazovni sistem................................................................................18
1.2.4. Kultura i sport...........................................................................................................20
1.3. Ekonomsko - proizvodni sistem....................................................................................21
1.3.1. Industrija i usluge......................................................................................................21
1.3.2. Turizam.........................................................................................................................26
1.3.3. Poljoprivreda................................................................................................................28
1.4. Saobraćaj i komunikacione tehnologije.........................................................................30
1.4.1. Putnički saobraćaj......................................................................................................30
1.4.2. Komunikaciona i poštanska mreţa............................................................................33
1.5. Ţivotna sredina..............................................................................................................34
1.5.1. Upravljanje otpadom.................................................................................................34
1.5.2. Kanalisanje otpadnih voda........................................................................................34
1.5.3. Upravljanje šumama i zaštita biodiverziteta..............................................................35
1.6. Administrativni kapaciteti.............................................................................................36
1.6.1. Organizacioni i kadrovski kapaciteti.........................................................................36
1.6.2. Finansijski kapaciteti.................................................................................................37
2. SWOT Analiza...................................................................................................................39
2.1. Vrijednosti Opštine Andrijevica....................................................................................39
2.2. Analiza zainteresovanih strana......................................................................................41
2.3. SWOT analiza demografije, rada i socijalnog staranja.................................................46
2.4. SWOT analiza ekonomsko-proizvodnog sistema..........................................................47
2.5. SWOT analiza saobraćaja i komunikacije i ICT-a........................................................48
2.6. SWOT analiza ţivotne sredine......................................................................................49
2.7. SWOT analiza administrativnih kapaciteta...................................................................50
3. Razvojni ciljevi opštine, prioriteti i mjere sa razvojnim projektima..................................51
3.1. Vizija.............................................................................................................................51
3.2. Definisanje prioriteta.....................................................................................................51
3.3. Akcioni plan..................................................................................................................52
3.4. Izvori finansiranja razvojnih projekata..........................................................................62
4. Sistem menadţmenta i monitoringa....................................................................................66
4.1. Rad konsultativne grupe................................................................................................69
Anex 1 – Analize postojećeg stanja........................................................................................70
Opis projekata (Project Fiches)..............................................................................................77
5
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
1.Osnovna analiza
1.1. Pregled
1.1.1 Osnovne karakteristike
Opština Adrijevica nalazi se u sjeveroistočnom dijelu Crne Gore. Graniči se na sjeveru i
istoku sa opštinom Berane, na jugoistoku sa opštinom Plav, na zapadu sa opštinama Podgorica i
Kolašin, a na jugu, u duţini od 25 km se graniči sa Republikom Albanijom.
NajmlaĎa crnogorska opština nalazi se u Gornjem Polimlju većim dijelom na lijevoj obali Lima.
Na području opštine Andrijevica prema popisu iz 2011. godine, ţivi 5071 stanovnik. Opštinski
centar se nalazi izmeĎu dvije planinske rijeke Zlorečice i Kraljštice i ima vrlo povoljne uslove
za razvoj turizma.
Opština Adrijevica zahvata prostor od 340 km² okruţen visokim planinama: Komovima,
Bjelasicom i Prokletijama.
Slika br.1 - Karta granica opština Crne Gore
Naselja opštine su uglavnom razbijenog tipa i relativno dobro su povezana meĎu sobom.
Naselja ima 24 organizovanih u 16 mjesnih zajednica, uz opštinski centar Andrijevicu, koje
predstavlja populaciono najveće naselje opštine (1055 stanovnika prema posljednjem popisu).
Opštinski centar Andrijevica predstavlja glavni upravni, ekonomski, privredni i kulturni centar
Opštine, kome direktno i indirektno gravitiraju sva naselja.
6
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Reljef
Prema geomorfološkoj rejonizaciji Crne Gore, teritorija opštine Andrijevica pripada oblasti
visokih planina i površi koja se karakteriše prostranim, dobro očuvanim zaravnima i površima. U
geomorfološkom pogledu teritorija opštine Andrijevica je brdsko-planinskog karaktera sa
nadmorskim visinama od 700 m do 2.461 m na Komu Vasojevićkom.
Slika br.2 - Panorama Andrijevice
Opština Andrijevica zahvata jugoistočne djelove masiva planine Bjelasice gdje se
ističu vrhovi Troglav , Jelenak , Lisa i drugi. Masiv Bjelasice se preko prevoja Trešnjevik
povezuje sa masivom Komova na kojima se u opštini Andrijevica pored masiva Koma
Vasojevićkog nalaze planine Bavan, Štavna , Carine i druge.
Na jugu uz granicu sa Republikom Albanijom se nalaze Mojan, Ilijina glava i druge.
Na jugoistočnom dijelu teritorija Opštine zahvata jugozapadne, zapadne i sjeverozapadne
djelove Visitora sa Lipovicom, Grebenom i Zeletinom. Na istoku Opštine se nalazi Balj.
Planinske masive razdvajaju i presijecaju brojne doline rijeka koje su duboko usjekl e svoja
korita gradeći mjestimično i prave klisure. Najznačajnija od njih je svakako dolina Lima koja ima
značajna proširenja na mjestima gdje se u Lim ulivaju njegove pritoke.
7
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Hidrografija
Hidrografske karakteristike područja opštine profilišu veoma raznovrstan i značajan
vodni potencijal, kao prirodno bogastvo. U hidrografskom pogledu tereni opštine Andrijevica
pripadaju području sa veoma razvijenom hidrografskom mreţom tj. sa brojnim površinskim
tokovima. U tom smislu, na području Opštine postoji evidentan hidroenergetski potencijal rijeke
Lim sa pritokama. Najznačajniji površinski tok je rijeka Lim koja pripada slivu Drine odnosno
crnomorskom slivu. Svi ostali površinski tokovi na teritoriji Opštine pripadaju slivu Lima. Desne
pritoke Lima na teritoriji Andrijevice su Piševska i Šekularska rijeka, a lijeve Zlorečica koja nastaje
od Perućice i Kutske rijeke, zatim Kraštica i Gradišnica odnosno Trebačka rijeka. Sem
pomenutih, postoje i brojni manji vodotoci posebno na području Ulotine, Gornjih Luga, ZabrĎa i
Trešnjeva.
Klima
Klimatski uslovi na širem području Andrijevice (područje doline Lima, Bjelasice i
Komova) su karakteristični za umjereno - kontinentalnu (dolina Lima), sub-planinsku (srednje
visinske zone) i planinsku klimu (visoko-planinsko područje), sa znatnim uticajima mediteranske
klime. Andrijevica, zbog svog poloţaja u dolini Lima (kroz koju u ovo područje dolaze klimatski
uticaji iz okolnih niţih područja) ima umjereno - kontinentalnu klimu, znatno blaţu od okolnih
visoko-planinskih terena kojima je okruţena, a istovremeno oštriju od niţih Berana, sa nekim
elementima sub-planinske klime. Zime su duge i hladne, sa dosta snijega, ljeta su kraća i svjeţija
nego u gradovima Polimlja na niţoj nadmorskoj visini, slabije su izraţena godišnja doba i jeseni
su toplije od proljeća.
Moţe se konstatovati da u klimatskom pogledu područje opštine Andrijevica najvećim
dijelom pripada zoni izmijenjene umjereno-kontinentalne klime koja se karakteriše oštrim zimama
i svjeţim ljetima. Obzirom na izraţenu morfološku razuĎenost terena (visoke planine, duboke rječne
doline) veoma su velike razlike u mikroklimi pojedinih mjesta na teritoriji Opštine.
PreovlaĎujući vjetrovi u zimskim mesecima su sjeverozapadni i sjeverni, a u ostalim
mjesecima juţni vjetrovi. Sjeverni vjetrovi donose suvo i stabilno vrijeme pogodno za turistički
boravak tokom ljeta i zime. Vjetrovi iz juţnog pravca najviše su zastupljeni u zimskom periodu,
kada donose značajne količine snijeţnih padavina. Karakteristično je za ovo područje da su česte
pojave vremenskih nepogoga kada zbog obilnih padavina dolazi do poplava koje prouzrokuju
ogromne štete. Obzirom da se na klimatološkoj stanici u Andrijevici vrše mjerenja i osmatranja
meteoroloških parametara od 2004. godine, prikazane vrijednosti prosječne temperature vazduha i
količine padavina odnose se na period od 2004-2011. godine.
jan
feb
mar
apr
Prosječna temperatura vazduha
Maj jun
jul
avg
sep
okt
nov
dec
Sr.god
-0.4
0.7
4.5
9.9
14.0
9.7
5.0
1.2
9.6
jan
83
feb
79
mar
90
apr
53
Prosječna količina padavina u lit/m2
Maj jun
jul
avg
sep
okt
101
76
41
51
72
87
nov
181
dec
137
Sr.god
1053
17.3
19.5
19.1
14.8
Izvor: Hidrometeorološki zavod Crne Gore
8
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
1.1.2 Prirodni resursi
Vodno bogatstvo
Vode, kao prirodni resursi, imaju višestruke razvojne mogućnosti za stanovništvo:
hidro- energetski potencijal, trţišnu valorizaciju i multifunkcionalni privredni razvoj.
Ekonomska upotreba, zaštita i racionalan pristup vodnim potencijalima, moţe imati
veoma pozitivne efekte u budućem razvoju.
Bogata i raznovrsna hidrografska mreţa koju čine rijeka Lim sa pritokama, i to
Zlorečica, Kraljštica, Trebačka rijeka, manji vodotoci, izvori i vrela, čine dobru osnovu
za razvoj turizma, izgradnju energetskih objekata, flaširanje pitke vode i razvoj rečnog
ribarstva.
Slika br.3 - Mogući energetsko-privredni objekti na vodotokovima Perućice i Zlorečice
Od značajnijih hidrogeoloških pojava na prostoru opštine Andrijevica treba istaći:
Izvore male izdašnosti (Qmin = 0,1 – 0,5 l/s) koji ističu direktno iz tvorevina
paleozojske starosti i sličnih sedimenata kredno-paleogene starosti (sliv
Gradišnice, Rajovića, Desne rijeke i dr.);
Izvori male izdašnosti (Qmin = 0,1 – 0,3 l/s) iz vulkanskih stijena (andeziti,
keratofiri i dr.) u slivu Gradišnice i Piševske rijeke;
Kontaktni izvori na višim kotama u terenu koji se pojavljuju na kontaktu
karbonatnih stijenskih masa (krečnjaka i dolomita) i nepropusnih stijena, kakvi su
izvori u slivu Mojanske rijeke;
Bazični izvori koji ističu duţ korita vodotoka Lima i njegovih pritoka (izvori na
području Ulotine, Sutjeske i u koritu Kutske rijeke);
Mineralni izvori u Kraljima.
9
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Ministarstvo za ekonomski razvoj (sadašnje Ministarstvo ekonomije) je raspisalo
tendere za dodjelu koncesija za izgradnju MHE krajem 2009. godine, na deset vodotoka,
od kojih su dva na teritoriji opštine Andrijevica, i to: Kraljštica i Trebačka rijeka. Za ova
dva vodotoka su raĎena jednogodišnja mjerenja hidropotencijala od strane
Hidrometeorološkog zavoda Crne Gore. S obzirom na idejna rješenja za tehnoekonomsko valorizovanje ovih vodotoka, a na osnovu tendera koji je u proceduri,
moguće je definisati ove lokacije za tu namjenu. Kako bi se omogućila nesmetana
realizacija ovih projekata, Prostorno urbanističkim planom opštine Andrijevica će biti
rezervisane površine za tu namjenu.
Na rijekama Lim i Zlorečica, kao ni na Kutskoj rijeci i Perućici još uvijek nijesu
raspisani tenderi za dodjelu prava za energetsko-ekonomsku eksploataciju putem
izgradnje MHE, već su za isti u postupku neophodnih istraţivanja i pripreme za stavljanje
u pravnu proceduru za dodjelu ovog prava ponuĎačima. Iz tog razloga, a s obzirom na
njihov prirodni potencijal, Prostorno urbanističkim planom opštine Andrijevica
rezervisan je prostor i uz ove vodotoke.
Mineralne sirovine
Iz ove oblasti treba posebno istaći brojna nalazišta ukrasnog kamena, mermera,
šljunka i pijeska. Kada su u pitanju eksploatacija i prerada mermera i ukrasnog kamena
na području opštine Andrijevica treba naglasiti da postoji više lokaliteta različitog
arhitektonskog graĎevinskog kamena i mermera od kojih su najznačajniji sledeći:
Lokalitet Trebačka rijeka
Izdanci vulkanogenih stijena u gornjem toku Trebačke rijeke se javljaju sa lijeve i
desne strane počev od nadmorske visine od oko 850 m, dok je samo korito rijeke
prekriveno blokovima od istih stijena. Na prirodnom izdanku stijena je blijedozelene
boje, a na svjeţem prelomu zelene i sivozelene. Stijene su masivne teksture, jedre i
veoma kompaktne. Na površini se uočavaju pukotine od kojih su neke i otvorene širine
desetak santimetara i koje omogućavaju odvaljivanje većih blokova stijene.
Lokalitet Seoce
U usjeku puta koji vodi od zaseoka Gunjaje prema katunu Stupe kod dvije
uzastopne krivine na visini od 1.170 do 1.185 m otkriveni su gridvasti i brečasti krečnjaci
gornjeg anizika. Ovaj izdanak se moţe pratiti od gornje krivine (1.185 m) u pravcu
jugoistoka oko dvesta metara. Prema podacima sa detaljne geološke karte 1:10.000 ove
stijene su zastupljene i sjeverozapadno od ovog mjesta i predstavljaju dio
gornjoanizijskih krečnjaka koji su zastupljeni na cijelom prostoru od katuna Stupe, preko
Borove glave i Plase do ove lokalnosti. Na osnovu ovih podataka na ovoj pojavi bi imalo
oko 350.000 m3 stijenske mase, uz pretpostavku da se od ove mase u blok masu iskoristi
15% onda bi se dobilo oko 70.500 m3 bloka.
Lokalitet Piševska rijeka
Izlivne i piroklastične stijene u Piševskoj rijeci su sastavni dio vulkanogenog masiva
Sjekirice koji zahvata površinu od oko 25 km2. Od izlivnih stijena su zastupljeni andeziti
i keratofiri, a od piroklastičnih vulkanske breče i tufovi sa meĎusobnim prelazima.
10
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Lokalitet Babov potok
Na prostoru izmeĎu Bradavec potoka i Malinovačkog potoka nijesu samo
skranovi interesantni kao A-G kamen, već to mogu biti i dioritporfuriti, mermeri i
mermerasti krečnjaci. Dioritiu se javljaju na cijelom prostoru uz skarnove u vidu dajkova
i ćica različite debljine.
Mermeri i mermerasti krečnjaci su zastupljeni na nešto višoj udaljenostri od
debljih dioritskih ţica i nastali su uglavnom od krečnjaka donjeg anizhika. Istraţnom
bušotinom B-5, izmeĎu Goletnog usova i Bradavec potoka, nabušeni su mermeri i
mermerasti krečnjaci ispod deluvijalnog nanosa na cijeloj dubini bušotine od 272 m
Lokalitet Pčelinjak (Kuti)
Rumeni brečasti krečnjaci i dolomitični krečnjaci otkriveni su na grebenu
Pčelinjaka na nadmorskoj visini od oko 1.150 do 1.450 m i praćeni su po pruţanju u
pravcu zapada, jugozapada do bezimenog potoka, zapravo vododerine. Duţina ove
otkrivene zone iznosi oko 800 m a širina oko 80 tj. Zahvata površinu od oko 64000 m2.
Lokalitet Žoljevica
Na brdu Ţoljevica oko 5 km sjeverno od Andrijevice, koje je povezano lokalnim
asfaltnim putem, nalazi se leţište arhitektonsko – graĎevinskog kamena "Ţoljevica". Ovo
leţište izgraĎuju srednjo – trijaski sivi i bijeli masivni mermerasti krečnjaci. Bijeli
mermerasti krečnjak na površini terena zahvata površinu od oko 3000 m², a debljina mu
iznosi oko 30 m, dok sivi mermerasti krečnjak zahvata površinu od oko 30000 m ² i ima
debljinu oko 50 m.
Proračunate rezerve sivog mermera B+C1 kategorije iznose 2223000 m³. Rezerve bijelog
i sivobijelog mermera pripadaju C1 kategoriji i iznose oko 60000 m³.
Lokaliteti šljunka i pijeska
Kod Bandovića mosta, 1,5 km nizvodno od Andrijevice u proširenom dijelu
korita Lima na mjestu gdje energija vode naglo opada zbog oštrih promjena pravca
vodenog toka, nalazi se pojava šljunka i pijeska. Količine respoloţive za godišnju
eksploataciju procjenjuju se na oko 100 – 120.000 m³.
Lokaliteti sa sličnim karakteristikama u koritu Lima su Ramin lom u Gračanici,
Trepča i Trešnjevo.
Šume i šumsko zemljište
Raznolikost prirodnih elemenata: litološki sastav, reljef zemljišta, klima i hidrografija kao
i geografski poloţaj, presudno su uticali na razvoj raznovrsne autohtone flore i vegetacije.
U flori opštine Andrijevica veliki je broj biljnih vrsta od kojih su neke relikti i endemiti:
Pinus peuce-molika, Pinus heldreichii-munika, Acer heldreichii-planinski javor i td.
U bogatoj flori ovog prostora je viliki broj ljekovitih, medonosnih, aromatičnih, jestivih i
drugih ekonomski značajnih vrsta. Pored ovih, značajne su i mnoge biljke livadskih
ekosistema za ishranu stoke i divljači.
11
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Šumska vegetacija se prostire od doline Lima do blizu 2000m nadmorske visine
na obroncima Komova. Najniţi pojas čine šume vrbe (Salicetum) oko rijeke Lima i
njegovih pritoka. Na juţnim ekspozicijama brdskog pojasa javljaju se šume kitnjaka i
cera (Quercetum petraeae-ceridis), a iznad kitnjakovih šuma šume bukve (Fagetum
montanum), koje su najrasprostranjenije u ovom području (Gradišnica, Trešnjevik, Kuti).
Pojas šuma jele, smrče i bukve (Abieto-Fagetum) najveći prostor zahvata na Jelovici.
Šume smrče (Piceetum excelse) javljaju se u Jelovici i Piševu a jele i smrče (AbietiPiceetum) u slivu Štitske rijeke. U kanjonu Kutske rijeke, na strmim kanjonskim
padinama i stijenama Zeletina javljaju se šume crnog bora (Pinetum nigrae).
Šume munike (Pinetum heldreichii) javljaju se fragmentarno: u gornjem toku
Mojanske rijeke ispod Komova, na krečnjačkim padinama Zeletina, na Asancu, Golešu i
dr.
Šume molike (Pinetum peuces) javljaju se u subalpijskom pojasu na Zeletinu i Piševu.
Najviši šumski pojas sem molike čine i subalpijske šume bukve (Fagetum subalpinum) na
Komovima, Jelovici i Lipovici.
Ljekovito bilje i šumski plodovi
Ljekovito bilje i šumski plodovi predstavljaju vaţan sezonski resurs kojem
pogoduju klima i konfiguracija zemljišta. MeĎutim, ova grana je još uvijek samo
značajan neiskorišćeni potencijali ovog područja. Prema podacima nadleţnih sluţbi, sa
ovog područja se otpreme velike količine borovnice, pečurke, kleke, raznih čajeva i
drugih šumskih plodova i ljekobilja.
Dosadašnje korišćenje ljekovitog bilja, šumskih plodova i gljiva u ovom području
odvijalo se bez planski razraĎene koncepcije rada, utvrĎenog načina i asortimana
korišćenja po obimu i vrstama i bez kontrole korišćenja.
Najznačajnije vrste sa komercijalnog aspekta su:
- Ljekovito bilje: hajdučka trava, čičak, velebinje, breza, glog, rastavić, šumska jagoda,
lincura, kantarion, oman, borovnica, vranilovka, sl.paprat, kupina, malina, maslačak,
majčina dušica, podbjel, kopriva i dr.
- Šumski plodovi: glog, kleka, jagoda, trnjina, kupina, malina, borovnica, mrazovac,
šipurak i dr.
- Gljive: vrganj, lisičarka, crna truba, blagva i šampinjoni.
Ukupno, najznačajni proizvod čini borovnica čiji otkup godišnje dostiţe oko 100 tona.
Osim sakupljanja ljekovitog bilja i šumskih plodova postoje prirodni uslovi i za plantaţno
uzgajanje odreĎenih vrsta.
12
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
1.1.3. Infrastruktura
Putna mreţa
Jedini vid saobraćaja na teritoriji opštine Andrijevica je drumski saobraćaj. Javni
putevi na teritoriji opštine, prema funkciji u mreţi, kategorisani su na magistralne,
regionalne i lokalne puteve.
Pored javnih, na teritoriji opštine postoji i mreţa nekategorisanih puteva koju čine
seoski, poljski i šumski putevi, putevi na nasipima za odbranu od poplava i sl.
Okosnicu putne mreţe opštine čini magistralni put M-9 koji kroz teritoriju opštine
prolazi u pravcu pribliţno zapad – istok i kojim se ostvaruje direktna veza sa susjednim
opštinskim centrima Kolašin i Plav. Kroz teritoriju opštine prolazi i regionalni putni
pravac R-2 koji se prostire pribliţno u pravcu jug – sjever i kojim je ostvarena direktna
veza opštinskog centra Andrijevice sa susednim opštinskim centrom Berane. Oba
drţavna puta, i M-9 i R-2 ostvaruju direktnu vezu sa magistralnim putem M-2 (deo
evropskog puta E-65, odnosno E-80) a preko njega opština Andrijevica povezana je sa
ostalom putnom mreţom u regionu, drţavi i širem okruţenju. Povezanost opštine
Andrijevica sa putnom mreţom šireg okruţenja prikazana je na slici broj 5.
Slika broj br.5 – Poloţaj Andrijevicu u odnosu na putnu mreţu šireg okruţenja
13
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Elektro mreţa
Poslednjih, slobodno moţemo reći, par decenija, kao što je poznato, došlo je do pada
privrednih aktivnosti i do obustavljanja rada ili gašenja pojedinih privrednih subjekata.
To se reflektovalo na elektoridstribuciju jer je došlo do nagle promjene u strukturi
potrošnje električne energije. Posebno se to odnosi na veće potrošače na 10 kV
naponskom nivou. Sada se praktično gotovo čitava potrošnja realizuje na 0,4 kV
naponskom nivou, preko dotrajale niskonaponske /NN/ mreţe koja generiše relativno
velike tehničke gubitke. Tako napr. Za mjesec april 2010. godine 95,8% od ukupno
primljene energije realizovano je na niskom naponu.
Komunalna infrastuktura
Gradski vodovod
Duţina primarnog voda iznosi 15km a sekundarnog 16km. Na vodovodnu mreţu
priključeno je 600 korisnika, što čini trećinu ukupnog broja korisnika. Ostalo
stanovništvo se snabdijeva iz posebno sagraĎenih seoskih vodovoda.
Pijace
UreĎena i rekonstruisana zelena pijaca u skladu sa savremenim načinom prometa robe
postoji samo u Andrijevici.
Stočne pijace
Ranije se stoka prodavala na putu ka opštini Plav . Ova pijaca je bila bez odgovarajućih
sanitarija, pristupnih puteva ili sistema za registraciju kupljene i prodate stoke. Trgovci
nijesu imali pristup vagama, a prodaja se vršila na osnovu slobodne procjene teţine
Završetkom izgradnje 2006. godine, stočna pijaca u Andrijevici je dobila: prostor
za prijem stoke; posebne štandove za perad, sitnu i krupnu stoku; vagu za mjerenje stoke;
sanitarije; kao i rampe za utovar i istovar stoke. Novi objekat stočne pijace koristi se
svakog ponedjeljka.
Groblja
Sva naselja imaju odgovarajuća groblja, pojedina naselja i nekoliko.
Veterinarska stanica
Aktivna veterinarska stanica postoji samo u Andrijevici
Stočna groblja
Nema jasno opredeljenih lokacija za stočna groblja, niti za organizovano prikupljanje i
odvoţenje ţivotinjskog otpada.
Upravljanje otpadom
Sakupljanje kućnog otpada je u nadleţnosti Javno komunalnog preduzeća, saglasno
odlukama o osnivanju u kojima je definisan nivo usluga i način formiranja cijene usluga.
14
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
1.2 Demografija, rad i socijalno staranje
1.2.1. Demografski trendovi
Broj stanovnika, gustina naseljenosti i prirodni priraštaj
Kao što je u prethodnim poglavljima navedeno, prema popisu iz 2011. godine na
području opštine Andrijevica ţivi ukupno 5.071 stanovnik. Populaciono najveće je
naselje Andrijevica (1.055), dok su ostala naselja populaciono dosta manja, pa sljedeće
naselje po brojnosti je Trešnjevo (465). Broj stanovnika u periodu od 1953. do 2011. je u
konstantnom padu, a takoĎe je nastavljen od formiranja Opštine od 1991. do 2011. i
smanjio se za 22%. Isto se dešavalo i sa brojem domaćinstava, čiji broj se smanjio za
10,04%.1 Brojni su faktori uticali na smanjenje broja stanovnika, od izraţenih migracija
ka razvijenim gradskim sredinama do negativne stope prirodnog priraštaja. Smanjenje
broja stanovnika je rezultat nepovoljnog odnosa nataliteta i mortaliteta, migracije
stanovništva, kao i odlazak mladih u veće centre.
Tabela br.1 – Stanovništvo, domaćinstva i stanovi po naseljima
Popis 1991.
Popis 2003.
Popis 2011.
Stanovništvo Domaćinstva Stanovi Stanovništvo Domaćinstva Stanovi Stanovništvo Domaćinstva Stanovi
Andrijevica
Urbana sredina
Ruralna sredina
Andrijevica (grad)
Andţelati
Bojovići
Boţići
Cecuni
Đulići
Dulipolje
Gnjili Potok
Gornje Luge
Gračanica
Jošanica
Košutići
Kralje
Kuti
Oblo Brdo
Prisoja
Rijeka Marsenića
Seoca
Sjenoţeta
Slatina
Trepča
Trešnjevo
Ulotina
Zabrdje
6552
923
5629
923
164
130
221
120
152
230
178
170
394
215
185
263
74
138
384
387
271
116
405
254
577
292
309
1871
271
1600
271
43
41
58
41
39
71
48
45
125
68
49
70
23
45
116
100
75
31
97
71
175
96
73
2452
296
2156
296
54
47
96
61
77
107
64
68
174
111
77
101
41
58
117
127
95
40
98
83
218
146
96
5697
1061
4636
1061
134
129
245
77
129
134
111
142
306
162
141
226
49
69
321
348
117
95
392
237
532
240
300
1898
338
1560
338
46
37
90
33
32
51
32
50
120
64
46
78
19
27
92
116
34
38
110
73
179
97
96
2925
472
2453
472
62
59
132
67
51
115
55
84
183
105
87
111
41
55
147
141
48
64
164
115
259
170
138
5117
1055
4016
1055
150
33
190
55
101
90
87
120
267
97
121
207
30
54
340
299
107
56
455
213
465
226
253
1699
353
1346
363
63
10
54
21
31
34
27
44
101
42
39
70
11
20
95
92
34
21
153
65
153
80
86
3473
542
2931
542
127
14
95
75
85
132
53
85
224
135
86
128
41
81
152
148
57
65
253
143
324
163
265
Izvor: Monstat
1
Anex 1, tabela broj 24.
15
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
U Opštini Andrijevica prosječna gustina naseljenosti je 17.9 st/km2. Prirodni
priraštaj Opštine je negativan - 2010. godine je iznosio -25 (47 ţivoroĎenih i 72 umrlih
stanovnika). Vitalni idex iznosi 0.7.
Starosna i polna struktura stanovništva
U Opštini je prisutna ravnomjerna zastupljenost polova, uz nešto veći broj
muškaraca. U starosnoj strukturi je najveće učešće radno sposobnog stanovništva, uz
konstantan pad mlaĎih od 19 godina, što je rezultat negativnog priraštaja i migracija.
Prosječna starost stanovništva Opštine je 39 godina i karakteriše je tzv. demografska
starost.
Tabela br.2 - Starosna struktura stanovništva
Opis
Andrijevica
Sjeverni r.
Crna Gora
0-20
Ukupno
%
1266
25,0
79891
28,6
176 848
28,5
20-60
Ukupno
%
2659
52,4
153852 55,1
334362 53,9
60 i više
Ukupno
%
1144
22,6
43639
15,6
103 3903 16,7
nepoznato
indeks
Ukupno
% starenja
2
0,04
0,90
2 037
0,7
0,55
5 542
0,9
0,58
Izvor: Monstat (popis 2011)
Tabela br.3 - Osnovni pokazatelji kretanja stanovništva
Opis
Andrijev.
Sjev.reg.
C.Gora
Promjena u broju
Broj stanovnika /2011/
stanovn. 2003/2011
Ukupno Urbano
ruralno
Apsol.
%
5071
1055
4016
-714
-12,34
177837
620029
71673
392020
106164
228009
-17042
-166
-8,7
-0,03
Gustina
naselj.
17,9
Broj
domać.
1689
24,3
53273
44,9 194 195
Izvor: Monstat (popis 2011)
1.2.2. Zaposlenost i nezaposlenost
Zapošljavanje je jedan od ključnih problema i pokazatelj nedovoljne razvijenosti.
Nizak stepen zaposlenosti koji je u 2010. godini u opštini Andriljevica iznosio 15,78% je
karakterističan za veći broj opština sa područja Sjevernog regiona, kako okolnih tako i
udaljenijih (Plav – 9,45%, Roţaje – 12,36%, Šavnik – 11,41%, Mojkovac – 18,39%), kao
i većih i razvijenijih (Berane 13,08%, Kolašin – 14,58%, Pljevlja – 15,33%). Sve
navedene opštine u pogledu zapošljavanja zaostaju u odnosu na prosjek za Crnu Goru,
gdje je udio zaposlenih u odnosu na stanovništvo oko 27%. Pored najvećeg broja lica sa
srednjom stručnom spremom, KV i NK radnika, na evidenciji nezaposlenih su i lica sa
VSS, VŠS i VK kvalifikacijama. Prema podacima Zavoda za zapošljavanje, biljeţi se
16
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
minimalan pad nezaposlenih, što je više rezultat sistema evidencije nego stvarnog stanja,
s obzirom na to da je od 2006. prestao sa radom veći broj privrednih subjekata.2
Tabela br.4 – Grafički prikaz promjene u broju nezaposlenih za period od 2006. do 2011.
200
150
Series1
100
Series2
Series3
0
Series4
te
pe
n
II
st
ep
en
III
st
ep
en
IV
st
ep
en
V
st
ep
VI en
st
ep
e
VI
Is n
te
pe
n
50
Is
Series5
Izvor: Zavod za zapošljavanje
U poreĎenju sa regionom takoĎe se biljeţi negativan trend, što pokazuje sljedeća
tabela.
Tabela br.5 - Kvalifikaciona struktura nezaposlenih
Opis
Andrijev.
Sjev.reg.
CG
I
stepen
106
2758
6143
II
stepen
7
474
1504
III
IV
V
VI
VII
stepen stepen stepen stepen stepen Ukupno
45
132
2
35
15
342
3521 3743
81
377
859
11813
8705 9955
513
159 4047
31026
Izvor: Monstat /2010/
Pored niske stope zaposlenosti, opštinu Andrijevica karakteriše i niţa prosječna
neto zarada, koja je u 2010. godini iznosila 420 EUR, što je znatno niţe od republičkog
prosjeka. TakoĎe, karakteristična je tendencija pada prosječne bruto zarade što pokazuje
sljedeća tabela:
Tabela br.6 - Broj zaposlenih i prosječna zarada u Opštini Andrijevica
Godina
2008
2009
2010
Broj zaposlenih
Bruto zarada
537
536
453
492
531
626
Neto
zarada
336
382
420
Izvor: Monstat (popis 2011)
2
Anex 1, tabela broj 29.
17
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
1.2.3. Zdravstveno obrazovni sistem
Zdravstvena zaštita je zastupljena preko Doma zdravlja u opštinskom centru
Andrijevici i ambulantama u naseljima Gračanica, Dulipolje, Kralje i Trepča, koje se
trenutno ne koriste. Starosna struktura u selima je takva da se javlja povećana potreba za
zdravstvenom zaštitom u terenskim ambulantama, zbog čega je neophodno razvijati
ravnomjerno mreţu ambulantnih punktova. Zdravstvene usluge u pomenutoj ustanovi
obavlja 6 ljekara i 19 srednjeg medicinskog osoblja uz činjenicu da se taj broj dugo
godina nije bitno promijenio.3 Kada je riječ o socijalnoj zaštiti, u opštinskom centru
Andrijevica postoji Centar za socijalni rad. Njegova površina je 48 m2 , u kome troje
zaposlenih opsluţuje 500 korisnika. Primjetan je nedostatak apoteka i specijalističkih
sluţbi u zdravstvenim stanicama i ambulantama kao i nizak nivo komunalne
opremljenosti.
Tabela br.7 – Zdravstvene ustanove
Naseljeno mjesto
Andrijevica
Gračanica
Dulipolje
Kralje
Trepča
Vrsta zdravstvene ustanove
Površina objekta
2
Dom zdravlja
ambulanta
ambulanta
ambulanta
ambulanta
450 m
104 m2
40 m2
200 m2
120 m2
Korišćenje objekta
koristi
ne koristi
ne koristi
ne koristi
ne koristi
Izvor: Dom zdravlja
Obrazovna struktura stanovništva
Obrazovna struktura stanovništva Andrijevice je nezadovoljavajuća, obzirom na
mali broj stanovnika sa višom i visokom stručnom spremom (oko 6%), kao i zbog
relativno visokog procenta onih bez školske spreme (6.67%). S druge strane, 41.38%
stanovištva je sa srednjom stručnom spremom.
Tabela br.8 - Struktura stanovništva prema školskoj spremi
Školska sprema
ukupno
Bez školske
spreme
%
ukupno
nepotpuno
osnovno obrazovanje
%
ukupno
Osnovno obrazovanje
%
ukupno
Srednje obrazovanje
%
ukupno
Više obrazovanje
%
ukupno
Visoko obrazovanje
%
Crna Gora
Opština
Sjever.reg.
53469
313
45545
4,56
6,67
4,51
122295
614
102560
10,42
13,09
10,16
282564
1367
238693
24,08
29,14
23,64
572657
1941
495750
48,79
41,38
49,1
57812
190
51028
4,93
4,05
5,05
84825
145
76011
7,23
3,09
7,53
Izvor: Monstat
3
Anex 1, tabela broj 33.
18
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Analizom podataka iz tabele moguće je zaključiti da je na nivou Opštine
najzastupljenije stanovništvo sa srednjim, a potom i sa osnovnim obrazovanjem, dok je
procenat više i visoko obrazovanog stanovništva nezadovoljavajući. Kada je riječ o
opštinskom centru situacija je nešto drugačija. Naime, procenat više i visoko
obrazovanog stanovništva je znatno veći, a kao i na nivou Opštine, najzastupljenije je
stanovništvo sa završenom srednjom školom.
Skoro sva seoska naselja imaju matične osmorazredne ili isturena odjeljenja
četvororazrednih škola osnovnog obrazovanja. U opštinskom centru Andrijevici radi
organizaciona jedinica predškolskog vaspitanja i obrazovanja i Mješovita srednja škola, u
sklopu objekta osnovne škole.
I pored izgraĎenih objekata u svim mjesnim centrima evidentan je pad broja učenika i
zatvaranje školskih objekata što dodatno podstiče migraciona kretanja.
Tabela br.9 - Broj upisanih učenika po godinama
Opis
2006
2007
2008
2009
2010
OŠ Milić Keljanović
OŠ Bajo Jojić
Srednja mješovita škola
45
567
220
42
553
208
40
530
215
41
518
207
39
487
192
Ukupno
832
803
785
766
718
Izvor: Obrazovne ustanove
Pomenuti trend se i dalje nastavlja, što pokazuje da se u prvi razred osnovne škole
upisuje manji broj učenika u odnosu na ostale razrede.4
Opšta ocjena je nizak nivo komunalne opremljenosti, zatim nedovoljna
opremljenost školskog prostora, uključujući sportske terene i fiskulturne sale, kuhinje,
računarske učionice i kabinete. TakoĎe, postoji neiskorišten veliki broj školskih objekata
za koje je potrebno izvršiti prenamjenu.5
4
5
Anex 1, tabela broj 31 i 32.
Anex 1, tabela broj 34.
19
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
1.2.4 Kultura i sport
Kulturno – zabavni ţivot organizuje se u okviru djelatnosti JU Centar za kulturu i sport
koji je osnovan 1994.god. Bruto graĎevinska površina objekta je 1.097m2. Broj zaposlenih je 13.
U okviru Centra za kulturu djeluje i Gradska biblioteka sa fondom od 12.000 knjiga, i čitaonica
koja je osnovana 1892. godine. Centralna manifestacija su svakako ''Andrijevački dani kulture''
koji svakog jula u čast Dana opštine svojim sadrţajima nastoje da obogate ţivot svojim ţiteljima
i gostima. Centar je i izdavač časopisa ''Vremekazi'', osmišljenog kao specijalan vodič kroz
prošlost, sadašnjost, a ka budućnosti ovih prostora u kulturno – obrazovnom smislu.
Van opštinskog centra, koji ima izgraĎen Dom kulture, u naseljima Rijeka Marsenića,
Trepča, Trešnjevo, ZabrĎe, Slatina, Gračanica, Ulotina, Cecune, Bojovići, Đulići, Gornje Luge,
Boţići i Kralje
izgraĎeni su višenamjenski domovi, za okupljanje i manje kulturne
manifestacije. Na području opštine postoje brojni kulturno istorijski spomenici, crkve, meĎu
kojima su najznčajni spomen park Knjaţevac, crkva Mihailo Arhangel u Andrijevici .
Slika br.6 - Spomen park Knjaţevac
Za razvoj sporta na području opštine Andrijevica postoje relativno povoljni uslovi
s obzirom na izgraĎenu infrastrukturu i zainteresovanost mladih za ove aktivnosti. U
gradskom centru postoji veliki fudbalski stadion kao i stadion malih sportova, meĎutim,
nedostaje sportska hala koja bi obezbijedila kontinuitet ovih aktivnosti tokom čitave
godine.
U dosadašnjem periodu formiranu su: fudbalski, rukometni, karate i šahovski klub
koji se takmiče u niţem rangu i koji ostvaruju značajne rezultate, posebno rukometni i
karate klub.
20
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
1.3. Ekonomsko proizvodni sistem
Strategijom regionalnog razvoja Crne Gore prostor Crne Gore je podijeljen na tri
regiona shodno ostvarenom nivou ekonomskog razvoja, raspoloţivim potencijalima i
drugim karakteristikama tih područja. Opština Andrijevica pripada sjevernom regionu i
karakteriše je privredna nerazvijenost, niska zaposlenost, niţa gustina naseljenosti i
usitnjenost većeg broja naselja. Pored toga, iskazano je zaostajanje u pogledu razvijenosti
usluţnih djelatnosti – trgovine, finansijskih, ostalih komunalnih, društvenih i ličnih
usluga, graĎevinskih i saobraćajnih kako u odnosu na Crnu Goru tako i prema prosjeku
za Sjeverni region.
Postojeći industrijski kapaciteti u Andrijevici ne koriste instalisane kapacitete u
potpunosti, tako da za sada nemaju zahtjeve za proširenjem prostora. Nakon prestanka
rada većeg broja preduzeća, van funkcije je u naselju Andrijevici ostao poslovni prostor
oko 26.500 m2 i pripadajuće zemljište oko 38.500 m2. U napuštenim objektima (domova,
škola, karaula i dr.), u većem broju naselja se nalazi oko 3.000 m2 izgraĎenog i preko
48.000 m2 zemljišta. Pored turističke funkcije, raspoloţivi prostori omogućavaju da se u
okviru njih obavljaju i druge privredne (proizvodne i usluţne) djelatnosti.
Nakon sprovedenog postupka privatizacije smanjen je broj industrijskih
kapaciteta jer je prestala sa radom Fabrika za proizvodnju koţe, Fabrika za proizvodnju
ventilacione opreme i Fabrika za proizvodnju konditorskih proizvoda, što je bitno
promijenilo privrednu strukturu.
1.3.1. Industrija i usluge
Na prostoru Andrijevice, nekada značajnom raskršću puteva, počeci privreĎivanja
vezuju se za otvaranje ugostiteljskih, trgovinskih i zanatskih radnji. Od tada do danas
privredni razvoj uglavnom se bazirao na raspolţivim resursima ovog područja za čije
korišćenje je od uvijek postojao interes partnera za ulaganje, što je rezultiralo izgradnjom
većeg broja proizvodnih kapaciteta preduzeća čije je sjedište van područja Opštine
Andrijevica, a koji su nakon privatizacije prestali sa radom.
Slika br.7 - Pogon za preradu drveta
21
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Privrednu djelatnost na području opštine Andrijevica obavlja ukupno 120 privrednih
subjekata od toga: 49 privrednih društava, 9 poslovnih jedinica i 62 preduzetnika. Posmatrano
prema veličini privrednih društava, dominantna su mikro preduzeća dok su srednja i
velika preduizeća prestala sa radom što pokazuje tabelarni pregled.
Tabela broj 10: Broj preduzeća po veličini
Opis
Andrijevica
Sjeverni
region
Crna Gora
Mikro
br.
%
preduz.
40
81,63
Mala
br.
%
preduz.
9
18
Srednja
br.
%
preduz.
0
Velika
br.
%
preduz.
0
Ukupn
o
49
2699
91,1
230
7,8
32
1,1
1
0
2962
17744
91,4
1386
7,1
238
1,2
42
0,2
19410
Izvor: Mapa resursa
Kao što je već istaknuto, privrednu aktivnost na područiju opštine obavljaju 49
privrednih društava u različitim oblastima, što pokazuje tabela:
Tabela broj 11. Struktura preduzeća po djelatnostima u Andrijevici
Sektor djelatnosti
Poljoprivreda,šumarstvo i vodoprivreda
Ribarstvo
VaĎenje ruda i kamena
PreraĎivačka industrija
Proizvodnja električne energije,gasa i vode
GraĎevinarstvo
Trgovina na veliko, malo, opravka
Hoteli i restorani
Saobracaj, skladištenje i veze
Finansijsko posredovanje
Aktivnosti u vezi sa nekretninama, iznajmljivanje i posl.akt.
Drţavna uprava i socijalno osiguranje
Obrazovanje
Zravstveni i socijalni rad
Ostale komunalne, društvene i lične usluge
Eksteritorijalne organizacije i tijela
UKUPNO
Svega
8
1
10
1
19
2
2
2
1
3
49
%
16,32 %
2,04 %
20,40 %
2,04 %
38,78 %
4,04 %
4,04 %
6,12 %
100 %
Izvor : Opština Andrijevica
22
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Aktivnog stanovništva na području Opštine ima 2.320, od kojih 1.285 (55,4%)
obavlja djelatnost. U strukturi aktivnog stanovništva Opštine najviše je zastupljeno
stanovništvo u preraĎivačkoj industriji (19,2%) a potom u primarnom sektoru (13,2%) i
trgovini (9,0%), na nivou Sjevernog regiona primarni sektor je najznačajniji izvor
zapošljavanja, dok se preraĎivačka industrija nalazi na drugom mjestu. Kada je u pitanju
Crna Gora pribliţno je isto učešće aktivnih koje svoje zanimanje ostvaruju u trgovini,
preraĎivačkoj industriji i drţavnoj upravi.
Tabela broj 12. Aktivno stanovništvo koje obavlja zanimanje prema delatnosti – popis 2003.
Djelatnosti:
Polj., lov i šumarstvo
Ribarstvo
VaĎenje ruda i kamena
PreraĎivačka industrija
Proiz.el.en.,gasa i vode
GraĎevinarstvo
Trgovina na veliko i
malo
Hoteli i restorani
Saobraćaj, sklad. I
veze
Finansijsko
posredovanje
Poslovi
sa
nekretninama
Drţav.uprava
i
soc.osigur.
Obrazovanje
Zdravstveni i socijalni
rad
Ostale kom. društ. i
lične usluge
Privatna domaćinstva
sa zaposlenim licima
Eksteritorijalne organ.i
tela
Nepoznato
Svega:
Opština
Andrijevica
Broj
%
169
13.2
2
0.2
4
0.3
247
19.2
47
3.7
29
2.3
116
9.0
Crna Gora
Severni Region
Broj
15.185
150
3.546
23.558
5.139
6.101
24.514
%
8,9
0,1
2,1
13,8
3,0
3,6
14,3
Broj
10334
21
1804
5909
1446
1507
4386
%
21.9
0.1
3.8
12.5
3.1
3.2
9.3
65
80
5.1
6.2
9.957
14.280
5,8
8,3
2030
2634
4.3
5.6
7
0.5
2.278
1,3
377
0.8
8
0.6
3.903
2,3
424
0.9
231
18.0
22.709
13,3
5817
12.3
117
58
9.1
4.5
11.947
10.689
7,0
6,2
3793
2340
8.0
5.0
37
2.9
9.861
5,8
1859
3.9
-
-
53
148
0,0
0,1
3
5
0.0
0.0
68
1285
5.3
100,0
7.307
171.325
4,3
100,0
2468
47157
5.2
100,0
Izvor: Monstat /2003/
23
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Značaj pojedinih oblasti opštine Andrijevica u širem okruţenju (Crne Gore i
Sjevernog regiona) razmatran je preko koeficijenata lokacije i specijalizacije.
Vrijednosti lokacionih koeficijenata ukazuje na nekoliko bitnih zaključaka vezanih za
postojeću strukturu i nivo razvijenosti:
Opština Andrijevica ima viši lokacioni koeficijenat u odnosu na Republički prosjek
samo u oblasti preraĎivačke industrije, hotela, restorana i saobraćaja, dok u svim
ostalim oblastima značajnije zaostaje a najviše u finansijskim i poslovima sa
nekretninama.
Opština Andrijevica u odnosu na prosek Sjevernog regiona iskazuje viši koeficijent
lokacije samo u primarnom sektoru, preraĎivačkoj industriji i proizvodnji energije i
vode. Zaostajanje je najizraţenije u poslovima finansijskog posredovanja, poslovima
sa nekretninama i komunalnim i drugim uslugama.
Usluge snabdijevanja električnom energijom
Usluge snabdijevanja električnom energijom Opštini Andrijevica pruţa ED
Berane preko Poslovnice u Andrijevici. Ovo područije karakteriše nepovoljna
konfiguracija terena, sa značajnim dijelom teritorije čija je nadmorska visina iznad 1000
metara, loši putevi i često nepristupačni tereni, što se posebno odrţava na uslove
odrţavanja mreţe i pristup potrošačima zbog kontrole i očitavanja u zimskom periodu.
Stanje distributivne mreţe ocjenjuje se, pored ostalog, i primjenom dva poznata
kriterijuma:
1. duţina NN mreţe po trafo reonu i
2. broj trafostanica na 100 kilometara kvadratnih teritorije koju pokriva distribucija.
Što pokazuju sljedeći podaci:
1.
–
–
–
Duţina NN mreţe po trafo reonu
Crna Gora 3,5 km
ED Berane 7 km
Razvijene zemlje ispod 1 km
2.
–
–
–
Broj TS na 100 km kvadratnih
Crna Gora 27
ED Berane 17
Razvijene zemlje iznad 120
Zbog razuĎenog terena i dotrajalih mreţa sa drugim linijama i malim presjecima,
visoki su tehnički gubici u ED Berane.
24
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Tabela broj 13. Broj i snaga transformatorskih stanica po naponskim nivoima
Naziv
110/35 kV
35/10 kV
10/0.4 kV
Grad
10/0.4 kV Seoska naselja
Broj trafostanica
1
1
6 (10)
48
Instalisana snaga (MVA)
10
2 × 2.5
2.63
6.58
Izvor: Elektrodistribucija 2010
Tabela broj 14. Duţina dalekovoda
Naziv
110 kV
35 kV
10 kV
10 kV
Seoska naselja
Grad
2009. god.
48.4 (km)
2 (km)
Izvor: Elektrodistribucija 2010
Mreţa 10 kV
Mreţa 10 kV u gradu je podzemna i daje sigurnost u napajanju trafostanica 10/
0,4 kV. Na vangradskom području je vazdušna i jednostrano se napajaju TS 10/0,4 kV.
Ovaj sistem napajanja je nepouzdan ali iz ekonomskih razloga nije moguće napajanje u
prstenu.
Mreţa 0.4 kV
Mreţa 0,4 kV je uglavnom zadovoljavajuća, jedino u vangradskom području
egzistira jedan broj drvenih stubova koje treba zamijeniti.
Transformatorske stanice
Instalisana snaga sadašnjih transformatorskih stanica TS 110/35 kV, 10 MVA; TS 35/10
kV, 2 × 2.5 MVA i TS 10/0.4 kV, 9.21 MVA za gradsko i seosko područje
zadovoljavaju svojim kapacitetima, ali se za dalji razvoj moraju graditi nove i postojeće
rekonstruisati na veću snagu.
25
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
1.3.2 Turizam
Opština Andrijevica ima veoma povoljne uslove za razvoj čitavog spektra
savremenih vidova turizma. Dosta dobro očuvane prirodne vrijednosti planina Komova,
Bjelasice i Prokletija sa ţivopisnim dolinama rijeka pruţaju mogućnosti razvoja raznih
vrsta planinskog turizma: kao što je sportsko-rekreativni, zdravstveni, katunski,
planinarenje, lov, ribolov itd.
Slika br.8 – Eko katun Štavna
Sa vrhova Komova (Kučki 2.487m i Vasojevički 2 .462 m) posjetilac će biti
zadivljen čudnovatim kontrastima boja i dalekim vidicima. Pruţaju
mogućnost za pješačenje alpinizam i druge planinarske discipline, voţnju
bicikla, boravak u katunima i konzumaciju domaćih proizvoda.
U neposrednoj blizini lokaliteta Štavna nalazi se još nekoliko katuna kao što
su Gradišnica, Lisa, Ljuban, Ljubaštica, Varda, Zeletin, Balj, Asanac i dr. koji
će kroz osmišljenu turističku ponudu biti neposredno uključeni u čitav
projekat. Podrazumijeva se da se poljoiprivredni proizvodi plasiraju i sa ovih
područja u samom Eko katunu ili na ugovrenim lokalitetima, koji će se istaći
kroz osmišljenu turističku ponudu. Planinske kućice sve više postaju
atraktivan smještajni prostor za turiste pa ih treba i dalje prilagoĎavati
zahtjevima i potrebama korisnika.
Prostor planine Bjelasice je izuzetno bogat potencijalima za razvoj turizma.
Bogatstvo biljnih i ţivotinjskih vrsta, bogatstvo vodom , šest jezera do kojih
se lako dolazi su uslovi za boravak ljubitelja prirode. Na ovom prostoru su
objeleţene planinarske staze, a u planu je i stvaranje mogućnosti za nordijsko
skijanje, biciklizam i dr.
Prostor planine Zeletin pripada masivu Prokletija i jedan je od najsačuvanijih
u Crnoj Gori. Bogatstvo nepreglednih pašnjaka, voda, šumskih kompleksa
molike i ostalog četinarskog drveća su izuzetni potencijali za razvoj turizma.
Pruţanjem turističkih usluga se bavi relativno mali broj privrednih društava i
preduzetnika, i ako za to postoje povoljni uslovi. Od značajnijih turističkih kapaciteta se
izdvajaju hotel ’’Komovi’’ , Eko-katun DOO i jedan broj preduzrtnika. Hotel “Komovi”
se nalazi u samom centru Andrijevice, raspolaţe sa 100 leţajeva i potrebnim pratećim
sadrţajima za pruţanje turističkih usluga. U neposrednoj blizini objekta nalaze se
značajni sportski kapaciteti: fudbalski stadion i stadion malih sportova.
26
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Turističko naselje Eko katun je prvi projekat iz oblasti odrţivog turizma i
ekologije, i predstavlja početnu fazu razvoja eko-turizma na području naše opštine.
Značaj ovog projekta nije samo ostvarivanje ekonomskih efekata i trţišne
valorizacije turističkog potencijala, već u tome što predstavlja početni korak razvoja
proizvodnje zdrave hrane, domaće radinosti i drugih djelatnosti koje čine osnovni
preduslov stabilnog razvoja turizma. Kapaciete katuna čine: objekti – kolibe/ njih 10 / sa
sadrţajem za odmor i boravak 5 osoba, zajednički prostor za organizovanje kulturnih i
drugih aktivnosti.
Na prostoru planine Krivi do izgraĎen je planinarski dom, centar za planinare
koji koriste planinarsku stazu Trešnjevik – Lisa- Krivi do – Jelovica, i istovremeno
omogućava povezivanje regiona Andrijevice sa Biogradskom gorom, što zajedno čini
posebnu turističku ponudu. Ovaj objekat kapaciteta 25 gostiju upotpunjuje i poboljšava
turističku planinarsku ponudu i sluţi kao veza Sjeverne i Juţne transvezale u regionu.
Ono što bi trebalo istaći u ovom projektu je ekološka izgradnja doma koja treba da
posluţi kao primjer lokalnoj arhitekturi i graĎevinarstvu.
Motel “Most” nalazi se na ulazu u Andrijevicu na raksrsnici puteva: magistralnog
puta Berane-Andrijevica – Plav i Andrijevica-Mateševo-Podgorica.Objekat posjeduje
restoranski prostor sa ljetnjom terasom i sobama za prenoćište, a smješten je nad rječicom
Kraljšticom.
Tabela br.15 Kapaciteti za smještaj turista
Region/Opština
Broj
Objekata
Broj
soba
UKUPNO
STALNI
POMOĆNI
Broj domacinstava koja
turistima iznajmljuju
privatne sobe, stanove/kuće
Broj leţaja
Andrijevica
Sjeverni
region
4
71
171
171
0
2
50
1.549
3.586
3.374
212
73
Crna Gora
309
69.319
166.288
143.275
23.013
11.675
Izvor: Mapa resursa
Pored prirodnih ljepota značajan preduslov za razvoj turizma na području opštine
postoji jedan broj objekata koji su van funkcije: ugostiteljski objekat na Jelovici, objekti
napuštenih kasarni sa atraktivnim lokacijama, kao i brojni planinski katuni čiji se objekti
mogu adaptirati za potrebe turizma.
Snabdijevanje stanovništva vodom
Gradski vodovod u Andrijevici izgraĎen je, 1982. godine kojim se dovodi voda
sa izvora Krkori u reonu sela Kuti koje je udaljeno skoro 15 kilometara od naselja na
lijevoj strani Kutske rijeke, jer topografski uslovi omogućavaju da se voda dovede do
naselja gravitacijom i gravitaciono distribuira do pojedinih potrošača.
27
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Sada se pored naselja Andrijevice iz ovog vodovoda snabdijevaju i djelovi
naselja Đuliće, Bojoviće, Seoce, Boţiće, Prisoja, Slatina, ZabrĎe i Trešnjevo.
U toku prethodnog perioda je bilo čestih kvarova na vodovodnoj mreţi, pa je djelom i
zbog toga i izraĎen projekat zamjene azbest cementnih cijevi.
Prema analizama Komunalnog preduzeća mogu se navesti još neke karakteristike
glavnog vodovodnog sistema:
Izvor Krkori nije kaptiran u cjelini. Nema tačnih podataka o tome koliki je kapacitet
ovog izvorišta u minimumu. Procjenjuje se da je to preko 100 l/s. Kaptirano je oko
60% tog kapaciteta. Vodovod je graĎen sa ciljem da se u samu Andrijevicu dovede
oko 40 l/s vode.
Nije predviĎeno niti se vrši bilo kakvo kondicioniranje vode, osim hlorisanja, a uzorci
vode po pravilu odgovaraju Pravilniku o kvalitetu i higijenkoj ispravnosti vode za
piće.
Kao zaključak se moţe konstatovati da naselja opštine Andrijevica imaju dobra
izvorišta vode i u pogledu količine mogu se dugoročno podmiriti potrebe stanovništva i
privrede.
1.3.3. Poljoprivreda
Poljoprivredna proizvodnja u individualnom sektoru predstavlja značajnu granu
privreĎivanja u Opštini Andrijevica, jer se radi o djelatnosti za koju postoje relativno
dobri uslovi i razvijena tradicija. Naime, evidentno je da Opština raspolaţe sa velikom
površinom poljoprivrednog zemljišta, što pokazuje i pregled u daljem tekstu.
Tabela br.16 - Pregled namjene površina
Namjena
Šumsko zemljište
Poljoprivredno zemljište
Vodno zemljište
Putevi
GraĎevinska područja i naselja*
Ostalo zemljište
Ukupno
Andrijevica
u ha
17434
13251
750
100
610
1855
34000
%
CG u ha
%
51,24
38,94
2,21
0,29
1,79
5,53
100,00
737.863
514501
30650
11000
80708
6478
1.381.200
53.42
37.25
2.22
0.80
5.84
0.47
100.00
Izvor: opština Andrijevica
28
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Poljoprivredno zemljište u Andrijevici čine 13.251 ha poljoprivrednog zemljišta,
od kojih su prema podacima iz 2010. godine najzastupljeniji pašnjaci (7.692 ha) i
livade (4.178 ha). Daleko manje su zastupljene oranice i bašte (752 ha), kao i
voćnjaci (629 ha), dok vinograda na teritoriji opštine nema.6 Što se tiče oraničnih
površina, najzastupljenije je povrtno bilje (pasulj, krompir), potom ţita (kukuruz,
pšenica, raţ, ječam), dok stočno krmno bilje zauzima znatno manje površine.7
Obzirom na konfiguraciju terena i klimatske uslove ovo područje je pogodno za
razvoj voćarstva što pokazuju i podaci o broju posaĎenih stabala voća
Tabela br.17 - Broj rodnih stabala
Godina
Jabuke
Kruške
Šljive
2005
2006
2007
2008
2009
2010
5450
7650
8000
9100
9200
9200
5100
6400
6800
7000
7100
7250
52500
56500
59000
61000
62000
63000
Izvor: Monstat (popis 2010)
Za razliku od smanjenja površina za uzgoj povrća na nivou Crne Gore i Opštine,
evident je porast broja rodnih stabala, što je osnov za razvoj voćarstva.8
Uzgoj stoke je jedna od primarnih poljoprivrednih aktivnosti. Prema podacima iz
popisa od 2010. godine zabiljeţen je pad stočnog fonda kao posljedica
nedovoljnog ulaganja od strane Drţave u razvoj stočarstva, što pokazuje i sljedeći
tabelarni pregled.
Tabela br.18 - stoka, ţivina i košnice
Godina
Goveda
Svinje
Ovce
2006
2007
2008
2009
2010
3709
3543
3162
2801
2730
446
399
328
250
88
5055
4823
5776
5441
3520
Konji Ţivina
483
492
501
498
492
11952
11047
12576
11788
14160
Košnice
725
602
856
605
628
Izvor: Monstat (popis 2010)
6
Anex 1, tabela broj 27.
Anex 1, tabela broj 25.
8
Anex 1, tabela broj 28.
7
29
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Sličan trend je zabiljeţen i na nivou Crne Gore, što upućuje na porebu većeg
ulaganja u oblasti stočarstav kao značajne grane za čiji razvoj postoje povoljni uslovi.9
Poljoprivredom, lovom i šumarstvom u Opštini se bavi ukupno oko 13 %
stanovništva. U odnosu na zastupljenost ove djelatnosti u Republici koeficijent je
neznatno veći, ali znatno niţi nego u Sjevernom regionu (21,9% stanovništva).
1.4. Saobraćaj i komunikacione tehnologije
Saobraćajna povezanost Andrijevice sa susjednim opštinama i regionom je
relativno dobra, mada je evidentna potreba za daljom modernizacijom posebno lokalne
putne mreţe. Do Andrijevice se Jadranskom magistralom stiţe iz pravca Podgorice 154 km, iz
pravca Bijelog Polja 50 km. Redovnim autobuskim linijama Andrijevica je povezana sa
gradovima u Crnoj Gori i regionom: Andrijevica – Podgorica – Herceg Novi ( 314 km) ,
Andrijevica - Budva (231 km) i Andrijevica – Beograd (396 km). Najbliţa ţeljeznička stanica
nalazi se u Bijelom Polju (50 km) od Andrijevice a najbliţi aerodrom u Podgorici (154 km) .
1.4.1.Putnički saobraćaj
Kategorisana putna mreţa (drţavni i opštinski putevi) na teritoriji opštine
Andrijevica ima ukupnu duţinu od oko 113 km, što predstavlja svega oko 1,5%
kategorisane putne mreţe Crne Gore (7368 km).
Tabela br. 19 - Duţina kategorisane putne mreţe
Opština Andrijevica
Crna Gora
Kategorija
puta
km
Magistralni
Regionalni
Lokalni
Ukupno
884
963
5521
7368
učešće (%)
12,0
13,1
74,9
100,0
km
31,0
7,9
73,7
112,6
Učešće u mreţi
opštine
(%)
27,5
7,0
65,5
100,0
Učešće u mreţi
Cene Gore
(%)
3,5
0,7
1,3
1,5
Izvor: opština Andrijevica 2010
Na teritoriji Opštine, magistralni put M-9 se prostire u duţini od oko 31 km i
prolazi kroz ukupno 6 naselja (Gnjili Potok, Sjenoţeta, Kralje, opštinski centar
Andrijevica, Gornje Luge, i Ulotina). Prosječna širina kolovoznih traka na dionici ovog
puta od granice sa opštinom Kolašin (iz pravca Mateševa) do Andrijevice je čak ispod 2
m, a na dionici Andrijevica – Murino 3,5 m. Kroz gradsko područje Andrijevice ovaj
drţavni put prolazi u duţini od oko 2,2 km.
Značajni dio putne mreţe na teritoriji opštine čini i mreţa lokalnih kao i
nekategorisanih puteva. Na osnovu Odluke o opštinskim i nekategorisanim putevima
rang lokalnog puta imaju putni pravci prikazani u tabeli koja slijedi.
9
Anex 1, tabela broj 26.
30
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Tabela broj 20. Lokalni putevi na teritoriji opštine Andrijevica
Oznaka
puta
L1
L2
L3
L4
L5
L6
7
L8
L9
L10
L11
L12
L13
L14
L15
Trasa
Most Bandovića - Ţoljevica
Andrijevic – Đuliće – Jošanica
Đulić – Kuti
Ramin Lom – Zoriće
Marsenića Rijeka – Navotina
Kralje - Oblo Brdo
Crvena prla – Ţoljevica
Trepča – Brodac
Marsenića Rijeka – Kruševo
Andrijevica – Seoce
Magistrala – Staro groblje – Fetov Do – Savi do
Magistrala - Dolivi
Trešnjevik – Preslo – Eko katun
Sitna luka – Groblje na Glavici - Ţoljevica
Rijeka Marsenića – Lukin Vir
UKUPNO
Duţina
(km)
4,7
10,0
7,0
8,0
2,0
3,0
3,0
2,0
17,0
3,0
2,1
2,7
4,2
3,0
2,0
73,7
Izvor: Opština Andrijevica 2010
Od ukupno 73,7 km lokalnih puteva, prema podacima lokalnih opštinskih sluţbi,
blizu 94% je sa asfaltnim kolovoznim zastorom dok je preostalih 6% sa zemljanim
kolovoznim zastorom. MeĎutim, mreţu lokalnih puteva karakteriše mala širina kolovoza
(kreće se u granicama 3,0 do 5,0 m), kao i nepostojanje horizontalne i vertikalne
signalizacije što čini dodatnu nepovoljnost u odvijanju saobraćaja. Odrţavanje mreţe
lokalnih puteva je u nadleţnosti Sekretarijata lokalne uprave, a sprovodi se u skladu sa
godišnjim planovima odrţavanja.
Poseban problem na lokalnim putevima u opštini Andrijevica predstavlja
izdavanje koncesija za korišćenje šuma, usljed čega se teškim teretnim vozilima obavlja
transport putevima koji nisu dimenzionisani za takav vid saobraćaja, a kao posljedica se
javlja oštećenje trupa puta kao i cjelokupne kolovozne površine.
Na području opštine Andrijevica postoji i veoma razvijena mreţa nekategorisanih
puteva (seoski, poljski, šumski i drugi putevi) sa ukupnom duţinom od oko 697 km.
Većina ovih puteva je sa zemljanim kolovoznim zastorom a karakteriše ih veoma mala
širina kolovoza, nepovoljne tehničko - eksploatacione i terenske karakteristike, odnosno
nepovoljni uslovi odvijanja saobraćaja na njima.
Jedan od pokazatelja razvijenosti putne mreţe nekog područja je i gustina putne
mreţe, koja na teritoriji opštine Andrijevica iznosi 39,8 km/100 km2 i znatno je ispod
prosjeka u odnosu na gustinu putne mreţe Crne Gore (53,3 km/100 km2). Mala gustina
putne mreţe je posljedica velike površine opštine i male duţine kategorisane putne mreţe
(magistralnih, regionalnih i lokalnih puteva). MeĎutim, gustina putne mreţe izraţena u
odnosu na broj stanovnika iznosi 19,5 km/1000 stanovnika i znatno je iznad proseka za
Crnu Goru (11,9 km/1000 stanovnika).
31
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Pješački saobraćaj
Kada se govori o pješačkom saobraćaju, misli se na pješački saobraćaj na teritoriji
opštinskog centra – naselja Andrijevica. Pješačka kretanja u uţem centru Andrijevice su
najintenzivnija. Na to presudan uticaj imaju lokacije javnih objekata i drugih sadrţaja u
naselju. MeĎutim, neadekVatni poprečni profili pojedinih saobraćajnica sa veoma uskim
trotoarima, nepostojanje trotoara ili loše stanje trotoara onemogućavaju efikasno
odvijanje ovog vida saobraćaja.
Slika br.9 - Putna mreţa na teritoriji opštine Andrijevica
Parkiranje
Potreba za parkiranjem na javnim površinama posebno se javlja u zonama gde su locirani
vaţniji javni objekti. U tom smislu i potreba za parkiranjem vozila najizraţenija je u
opštinskom centru - gradskom području Andrijevice.
U zonama naselja Andrijevice van centra, kao i u ostalim naseljima na teritoriji opštine
parkiranje vozila je uglavnom organizovano u okViru privatnih parcela.
Na teritoriji Opštine, ne postoje ureĎeni javni prostori za parkiranje teretnih vozila.
Javni prevoz putnika
Prijem i otprema putnika u prigradskom i meĎugradskom javnom prevozu obavlja se
preko stajališta Andrijevica koje se nalazi u centru Andrijevice uz magistralni put M-9.
Redovnim autobuskim linijama Andrijevica je povezana sa gradovima Crne Gore i
regiona (Podgorica, Budva, Herceg Novi, Berane, Plav, Gusinje, Beograd). U Andrijevici
ne postoji autobuska stanica, već samo stalajište.
Benzinske stanice
Na području opštine Andrijevica postoji samo jedna benzinska stanica, sa dva točiona
mesta, a nalazi se na gradskom području u ulici Branka Deletića, u blizini zgrade MUP-a.
Imajući u vidu kapacitet postojeće benzinske stanice sa jedne strane kao i ukupne potrebe
stanovništva opštine za ovom uslugom sa druge, moţe se reći da stanje nije
zadovoljavajuće, kako sa stanovišta kapaciteta tako i sa stanovišta pokrivenosti područja.
32
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
1.4.2. Komunikaciona i poštanska mreţa
Telekomunikacije
Mreţna grupa opštine Andrijevica pripada, u organizacionom pogledu, glavnoj
centrali u Beranama sa pozivnim brojem 067.
MeĎumjesne veze ostvarene su sa nadreĎenom telefonskom centralom u Beranama preko
optičkih kablova:
– Berane – Andrijevica 155 Mbit
– Berane – Trepča 8 Mbit
– Berane – Ulotina 8 Mbit
– Andrijevica – Plav 155 Mbit
Opština Andrijevica ima tri (3) krajnje centrale sa sledećim kapacitetima:
– Andrijevica 1280/64
– Trepča
256/0
– Ulotina
256/0
Broj telefonskih preplatnika je ukupno 827 odnosno po centralama: Andrijevica
664, Trepča 130, Ulotina 33. Broj telefonskih priključaka na 100 stanovnika je 18 tf / 100
stan. Broj telefona na 100 (sto) stanovnika govori nam o razvijenosti telefonske mreţe u
opštini Andrijevica. Prosjek telefona na 100 stanovnika u Crnoj Gori iznosi 37 tf / 100
stanovnika. Osnovni nedostatak telekomunikacionog sistema je mali kapacitet telefonskih
centrala. Teritorija Opštine je pokrivena mobilnom telefonijom u sada zadovoljavajućem
obimu
Opština je pokrivena baznim radio – stanicama mobilne telefonije sa
karakterističnim brojevima: Telenor– 069, T-mobile – 067 , M:tel – 068 i RDC. Bazne
stanice izgaĎene su na sljedećim lokacijama: Andrijevica, Maleš i Balj.
Radio, TV i internet mreţa
Emitovanje, prenos i distribucija radio i TV signala obavlja se preko Javnog servisa Crne
Gore. Andrijevica posjeduje lokalni radio. Internet se koristi preko iznajmljene mreţe.
Poštanska mreţa
Poštanske jedinice izgraĎene su u Andrijevici, Trepči i Ulotini.
Poštanski saobraćaj funkcioniše u zadovoljavajućem obimu i ne predviĎaju se nove
lokacije za izgradnju novih poštanskih objekata. PredviĎa se da se u postojećim poštama
poveća asortiman usluga.
33
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
1.5
Ţivotna sredina
1.5.1. Upravljanje otpadom
Način na koji se danas raspolaţe sakupljenim komunalnim otpadom u Andrijevici
ne zadovoljava ni u tehničkom a pogotovo ne u sanitarnom pogledu. Mnogi kontejneri su
u lošem stanju.
Stanje voznog parka za transport komunalnog otpada nije
zadovoljavajuće. Evidentan je nedostatak broja potrebnih vozila i vozila odgovarajućeg
tipa. Na osnovu podataka iz JKP, ovo preduzeće raspolaţe sa jednim vozilom za
podizanje i odvoz kontejnera starosti 12 godina. Praţnjenje metalnih kanti vrši se ručno.
Ne postoji selektivno prikupljanje otpada.
Procjena pruţene usluge odvoţenja komunalnog otpada na godišnjem nivou za
stanovništvo, odnosno procijenjena količina sakupljenog otpada Andrijevice je 516,48
t/g, odnosno 40% od proizvedenih 1.291 t/g. Sakupljanje kućnog otpada se u urbanom
području, uglavnom, obavlja dobro, uprkos nedostatku savremenih vozila za sakupljanje
otpada, nedovoljnog broja kontejnera i problema sa finansiranjem. Sakupljanje otpada se
vrši dva puta sedmično.
Otpad koji se sakuplja većinom u gradskom, kao i u jednom dijelu seoskog
područja, odlaţe se na gradskoj deponiji, dok su odreĎena ruralna područja uglavnom
izostavljena iz ovog procesa. Posljedica ovoga je nastanak velikog broja lokalnih
smetlišta, često formiranih na lokacijama sa negativnim uticajem na okolinu i zdravlje
ljudi. U pojedinim selima kao i u gradskom jezgru prisutno je i sezonsko variranje u
učestalosti sakupljanja otpada.
Sav otpad koji se sakupi direktno se transportuje na lokalnu privremenu deponiju,
na lokalitet Sućeska udaljen 5 km od centra grada, gdje se vrši trenutno odlaganje
sakupljenog otpada i to ne samo komunalnog već i raznovrsnog drvnog otpada kao i
graĎevinskog šuta što dodatno usloţnjava kValitet odrţavanja deponije. NikakVe
prethodne mjere nijesu primijenjene niti se ostvaruju u toku odlaganja u cilju zaštite ili
sprečavanja zagaĎivanja ţivotne sredine, vazduha, tla, vegetacije, i podzemnih voda.
Trajno rješavanje pitanja odlaganja čvrstog otpada je predviĎeno kroz realizaciju projekta
izgradnje Regionalne deponije u Beranama10.
1.5.2. Kanalisanje otpadnih voda
Postojeća kanalizacija je izgraĎena samo u centru Opštine. Za ostala naselja ne
postoji kanalizaciona mreţa. Postojeća kanalizaciona mreţa je u lošem stanju, naročito
sabirni bazen zbog čega dolazi do izlivanja otpadnih voda i ugroţavanja ţivotne sredine.
Za rješavanje ovog problema, u okViru postojeće planske dokumentacije predviĎena je
izgradnja kolektora za prečišćavanje otpadnih voda.
10
Regionalni projekat se odnosi na izgradnju deponije za odlaganje i reciklažu otpada u
Beranama za opštine Plav, Andrijevicu, Berane i Rožaje.
34
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
1.5.3. Upravljanje šumama i zaštita biodiverziteta
Šume i šumsko zemljište opštine Andrijevica imaju površinu 17.434 ha. Obraslo
šumom je 15.557 ha ili 55 % od površine opštine. Stepen šumovitosti je iznad stepena
šumovitosti Crne Gore (45%) s tendencijom povećanja, jer se na znatnoj površini
planinskih pašnjaka obnavlja šuma.
Drvna zapremina šuma iznosi 3.943.000 m³, a godišnji zapreminski prirast 69.000
m³. Učešće vrsta drveća u drvnoj zapremini je: bukVa 69%, jela 11%, smrča 10%, molika
4%, munika 2%, crni bor 1%, cer 1%, plemeniti lišćari (javor, jasen) 2% i ostali lišćari
1%. Prosječna drvna zapremina je 253 m³/ha, a prosječni godišnji prirast 4,4 m³/ha.
Struktura šuma prema vlasništvu: drţavne šume 12.327 ha ili 79% i privatne šume 3.230
ha ili 21%.
Struktura šume prema uzgojnom obliku je sljedeća: visoke prirodne šume 11.975
ha, šumske kulture 13 ha, izdanačke šume 3.121 ha, šikare 428 ha i šibljaci 20 ha.
Prema osnovnoj namjeni šume su razvrstane na:
- privredne šume 10.742 ha
- zaštitne šume 4.815 ha
Prema planu gazdovanja šumama predviĎena je prosječna godišnja sječa od 5.597
m četinara i 15.180 m3 lišćara. U privrednim šumama prioritetni cilj je postizanje
maksimalne i trajne proizvodnje drveta i ostalih šumskih proizvoda: šumski plodovi,
ljekovito bilje, pečurke i dr. pri čemu je bitno sačuvati stabilnost i produktivnost staništa.
3
Zaštitne šume imaju niz izuzetno značajnih zaštitnih funkcija: zaštita zemljišta od
erozije i degradacije, zaštite od usova i sipara, zaštita izvorišta vodosnabdijevanja, zaštita
od poplava i pojas šuma na gornjoj granici šumske vegetacije. Prostornim planom Crne
Gore do 2020.godine predloţeno je formiranje regionalnog parka Komovi, u koji će dio
šuma opštine Andrijevica biti uključen.
Struktura šuma prema florističkom sastavu u odnosu na ukupnu površinu: šume
bukVe 52%, mješovite šume jele, smrče i bukVe 26%, mješovite šume cera i kitnjaka
9%, šume molike 4%, šume munike 3%, šume crnog bora 2%, šume smrče 2%, mješovite
šume jele i smrče 1% i mješovite šume smrče i molike 1%. Neobraslo šumsko zemljište u
arealu šume (drţavno vlasništvo) površine 1877 ha, razvrstano je na kategorije:
- zemljište pogodno za pošumljаvanje 598 ha
- neplodno zemljište (kamenjari, stijene) 876 ha
35
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Tabela br.21 - Šumski fond
Površina
Kategorija šuma
Drvna zapremina-m³
Godišnji prinos
četina
lišćari
svega
ri
22.440 40.350 62.790
15.970 28.740 44.710
6.470 11.610 18.080
(ha)
četinari
lišćari
svega
A.Drţavne šume
1.Privredne šume
2.Zaštitne šume
12.327
7.512
4.815
1.049.760
704.230
345.530
2.569.760
1.879.990
689.770
3.619.520
2.584.220
1.035.300
B.Privatne šume
3230
47610
276.210
323.820
1770
4.490
6.260
15.557
1.877
17.434
1.097.370
2.845.970
3.943.340
24.210
44.840
69.050
C:Svega šume
Šum.neobraslo zem
Sv.šume i šum.zem.
Izvor: Uprava za šume (2010)
Karakteristična je pojava da koncesionari ne poštuju utvrĎeni plan sječe, te da se
ne pridrţavaju tehničkih standarda prilikom eksploatacije. Posebno je evidentna činjenica
da se ne vodi dovoljno računa o poštovanju šumskog reda kao ni zaštiti putne
infrastukture koja je ugroţena zbog nedozvoljenog tereta.
1.6. Administrativni kapaciteti
1.6.1. Organizacioni i kadrovski kapaciteti
U skladu sa zakonom o lokalnoj samoupravi (Sluţbeni list Crne Gore broj 3/2010)
formirani su organi lokalne uprave kao i druge institucije od značaja za funkcionisanje
lokalne uprave. Naime, u skladu sa svojim nadleţnostima formriani su na lokalnom nivou
sljedeći organi i institucje, i to:
Lokalna uprava___________________________35 zaposlenih
Centar za kulturu _________________________13
Javni servis Radio Andrijevica _______________6
Crveni krst_______________________________1
Sluţba zaštite_____________________________9
JP komunalno____________________________33
Pored organa lokane samouprave na teritoriji opštine funkcionišu organizacione
jedinice organa drţavne uprave i drugih institucija koje su u funkciji pruţanja potrebnih
usluga graĎanima i to:
36
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Sluţba javnih prihoda______________________1 zaposlenih
Uprava za nekretnine ______________________3
Uprava za šume __________________________7
Odjeljenje bezbjednosti ___________________17
Sluţba za zapošljavanje ____________________2
Centar za socijalni rad _____________________3
Odjeljenje za penzijsko i socijalno osiguranje ___2
Pored ovih organa i institucija formirano je 36 nevladinih organizacija i udruţenja
iz različitih oblasti i to:
Poljoprivreda_____________________________5
Zaštita prirode____________________________7
Kultura i tradicija_________________________12
Zdravstvo i socijalna zaštita _________________4
Sport i rekreacija __________________________8
1.6.2. Finansijski kapaciteti
U skladu sa vaţećim propisima organi lokalne uprave i jedan broj insistucija se
finansiraju iz budţeta opštine, organizacione sluţbe drţavnih organa iz drţavnog budţeta,
dok se nevladine organizacije finansiraju iz namjenskih sredstava na osnovu javnog
konkursa za projekat u skladu sa Odlukom o finansiranju nevladnih organizacija.
Najznačajniji izvor budţetskih prihoda su transferi, i to iz Egalizacionog fonda
Crne Gore, koji čine posljednjih godina oko polovinu ukupnih budţetskih sredstava.
Nisko učešće poreskih sredstava je, prije svega, rezultat nezadovoljavajućeg stanja u
privredi. Povećanje sredstava za kapitalne izdatke predstavljaju pozitivni trend, s obzirom
na nezadovoljavajuće stanje u infrastrukturnom sistemu (putevi, vodovod) i višegodišnje
zaostajanje u pripremi prostorno planske dokumentacije, kao osnove za rezervisanje
prostora za ulaganja u privredni razvoj i definisanja pravila korišćenja zemljišta i
graĎenja.
Prihodi
Struktura budţetskih prihoda pokazuje da su u svim godinama od 2006. do 2011.
transferisana sredstva imala najveći značaj, i to preteţno transferisana od strane
Egalizicionog fonda. Značaj ostalih izvora se tokom navedenog perioda mijenjao. U
2006. godini su na drugom mestu po izdašnosti bili porezi a potom naknade. U 2007.
godini su po značaju, odmah iza transferisanih sredstava bili primici od prodaje
finansijske imovine, dok je značaj sredstava od naknada i poreza bio znatno manji. U
2008. godini značajno je povećan udio transferisanih sredstava, dok je udio poreskih i
sredstava od naknada ostao na pribliţno istom nivou. Za 2011. godinu, takoĎe, se očekuje
najveći priliv (preko polovina budţetskih sredstava) od transferisanih sredstava
(Egalizacionog fonda), a potom i donatora. Treba podvući da je udio sredstva od poreza
značajno smanjen u odnosu na 2006. godinu, što je direktna posljedica smanjene
37
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
privredne aktivnosti i teškoća sa kojima se srejeću privredni subjekti (veći dio ne radi). U
2012. godini se za poboljšanje opštinskog budţeta računa na kreditna sredstva od strane
meĎunarodnih institucija.
Rashodi
Najznačajnija karakteristika budţetskih rashoda odnosi se na odnos tekućih i
kapitalnih izdataka, imajući u vidu da se tekući izdaci koriste za finansiranje rada
opštinske uprave, a kapitalni izdaci za finansiranje izgradnje infrastrukture, ureĎenje
zemljišta i sl. U svim analiziranim godinama veći dio budţetskih sredstava se koristio za
tekuće rashode, posebno u 2006. godini, a potom se izdvajanja za potrebe finansiranja
kapitalnih izdataka povećavaju, što je vrlo značajno sa stanovišta stvaranja potrebnih
preduslova za podsticanje ekonomskog razvoja.
Najveći dio sredstava se izdvajao za modernizaciju i odrţavanje lokalnih puteva.
Kapitalni izdaci su za 2011. godinu planirani na nivou 1.140,701 € i značajnija sredstva
su namijenjena za izgradnju i rekonstrukciju putne mreţe. U pojedinim godinama je bilo
visoko učešće sredstava za graĎenje objekata. Posle duţeg zastoja, iz budţeta su nešto
veća sredstva namijenjena izradi urbanističkih projekata (prostorno-planske i druge
dokumentacije). Pored toga, povećanju kapitalnog budţeta doprinijela je uspješna
saradnja Opštine sa meĎunarodnim organizacijama i fondovima (EU, USID, UNDP I DR.
FONDOVI). U okviru Opštine formiran je tim za izradu projekata koje finansira EU koji
je do sada realizovao više projekata iz Programa sa Evropskom komisijom, Svjetskom
bankom, UNDP-em i drugim meĎunarodnim organizacijama.
Tabela br.22 - Iznos kapitalnog budţeta Crne Gore
2007.
2008.
2009.
2010.
2011.
1.202.930
1.325.628
1.209.868
818.219
2.130.170
Kapitalni dio (€)
539.065
557.746
376.718
119.391
1.140.701
Učešće (%)
44,81
42,07
31,14
14,59
53,55
Budţet Crne
Gore (€)
749.088.301
838.251.649
1.623.684.943
1.426.963.634
1.335.774.127
Kapitalni dio (€)
34.911.032
85.666.737
217.212.715
120.800.000
81.213.750
Učešće (%)
4,66
10,22
13,38
8,47
6,08
Budţet Opštine
Andrijevica (€)
Izvor: Opština Andrijevica
38
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Tabela broj 23. Struktura Budţeta opštine Andrijevica za period 2007-2011 (u €)
2007.
2008.
2009.
2010.
2011.
1.202.930
1.325.628
1.209.868
818.219
2.130.170
izvorni
249.432
265.064
350.031
208.747
334.400
ustupljeni
898.439
983.564
849.837
527.102
1.278.455
dotacije
55.059
77.000
10.000
82.370
517.315
1.135.064
1.249.382
1.167.090
79.528
2.130.170
9.975
21.359
13.806
4.034
58.000
za rad lok.uprave
390.182
420.169
500.903
43.6865
684.062
transferi ostalim
koris
195.842
250.108
275.663
219.238
247.407
kapitalni budţet
539.065
557.746
376.718
119.391
1.140.701
Godina
Ukupni prihodi
Ukupni rashodi
dug iz prethod.
perioda
Izvor: Opština Andrijevica
2. SWOT analiza
2.1 Vrijednosti Opštine Andrijevica
Tim za strateško planiranje Andrijevica je kroz individualni rad, rad u grupama i
diskusiju u okViru svoje zajednice prepoznao sljedeće vrijednosti koje imaju uticaja na
njihove aktivnosti, a time i na strateški razvoj.
Te vrijednosti su:
Poštovanje moralnih normi
Poštovanje normi kao vrijednost andrijevačke opštine je prepoznatljiva u
svakodnevnici. Ona se ogleda u poštovanju tradicionalnih normi, poštovanju kodeksa
ponašanja, odnosima u porodici i moralu.
Poštovanje moralnih normi omogućuje da se odnosi u porodici i društvu odrţavaju na
jako visokom nivou što utiče na opštu, prije svega kulturnu, sliku Andrijevice.
Gostoprimstvo, solidarnost i humanost
Na svakom koraku i pri svakom kontaktu sa ljudima na ulici se da primijetiti da
su gostoljubiv i učtiv narod. S obzirom na ratna dešavanja u okruţenju u posljednjih 10ak godina i nalete izbjeglih i raseljenih lica sa područja Ex Jugoslavije, Andrijevica je
pokazala svoje pravo lice. Kroz evidenciju Crvenog Krsta Andrijevice u periodu 19982000. godina je prošlo preko 5.000 raseljenih lica. I ako u jako teško socijalnom
39
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
poloţaju, stanovnici Andrijevice su pomogli raseljenim licima da naĎu stjecište u
privatnom smještaju i da im izaĎu u susret i više nego li su im to prilike omogućavale.
Jedna od najistaknutijih vrijednosti u andrijevačkoj opštini jeste solidarnost. Ona
se ogleda u uzajamnom potpomaganju gradjana u akcijama koje se organizuju u mjesnim
zajednicama, na rješavanju kako pojedinačnih, tako i zajedničkih problema. Izraţena je i
solidarnost institucija prema pojedincima u nesrećnim slučajevima. Takodje se moţe
istaći kao ogledalo solidarnosti i podrška u pozitivnim inicijativama u zajednici koje
mogu učiniti zajednicu jačom, boljom i organizovanijom.
Ţelja za obrazovanjem
Iako intelektualnim kapacitetom jako bogata zajednica, ljudi koji ţive i rade u
Andrijevici teţe ka daljem usavršavanju kako bi na taj način što bolje doprinijeli svom
razvoju i prosperitetu a istovremeno i razvoju i prosperitetu Andrijevice. Sve je više
kadrova koji su na spisku Zavoda za zapošljavanje Andrijevica a koji traţe
doškolovavanje ili prekValifikaciju kako bi izašli u susret novim mogućnostima
zapošljavanja i na taj način doprinijeli većim prihodima zajednice.
Transparentna lokalna uprava
Lokalna samouprava u Andrijevici je otvorena za sve vidove saradnje, kako sa
graĎanima, tako i sa republičkim organima, susjednim opštinama, donatorima,
nevladinim organizacijama i svim zainteresovanim stranama. Ova vrijednost se ogleda u
brojnim organizovanim zborovima graĎana, javnim raspravama, forumima koji su imali
za cilj da prezentuju aktivnosti lokalne samouprave, budţet, planirane projekte i dobiju
povratne informacije od zainteresovanih strana.
Aktivizam građana, sposobnost organizovanja i timski rad
GraĎani Andrijevice su se pokazali veoma aktivnim u aktivnostima CRDA
programa kroz dobru organizovanost i timski rad. Kroz CRDA program se definisao
projekat grupnog karaktera od kog je imala koristi cijela zajednica opštine Andrijevica.
GraĎani su se zajednički organizovali, kroz timski rad i dobru podijelu uloga realizovali
projekat karaktera zaštite čovjekove okoline i na taj način pokazali kako mogu biti
aktivni kroz proces izbora projekta, njegove realizacije i kampanje kako bi taj projekat
imao još veće efekte.
Poštovanje različitosti
Iako mala zajednica, Andrijevica se pokazala veoma otvorenom i agilnom. Kada se radi o
prilivu izbjeglog stanovništva, pokazalo se da se vrlo brzo i lako prihvataju nova
uvjerenja i stavovi. Pri kulturnom dijalogu uvaţavaju se pravila, bez obzira na različitosti
i vrijednosti pojedinaca.
40
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
2.2 Analiza zainteresovanih strana
Zainteresovane unutrašnje strane:
Organi lokalne samouprave,
Mjesne zajednice,
Javne ustanove/Prosvjeta,
GraĎani,
Preduzetnici,
Zainteresovane
Strane
Šta oni
očekuju od
nas
Organi lokalne
samouprave
Realan,
ostvarljiv
strateški
plan, koji će
biti
prihvatljiv
na svim
nivoima.
Mjesne zajednice
Realan,
ostvarljiv
strateški
plan, koji će
biti
prihvatljiv
na svim
nivoima.
Šta mi treba
da uradimo da
bi ispunili
očekivanja
NVO,
Javna preduzeća
Odbornici lokalnog parlamenta,
Privredna društva
Kako oni
utiču na nas
Da uradimo
Kroz
plan koji će biti
dosadašnju
prihvaćen na
saradnju
svim potrebnim
postoji
nivoima i koji
maksimalna
moţe da se
koordinacija i
argumentovano uticaj putem:
brani na bazi
analiza
uraĎenih i
- ideja,
korišćenih pri - sugestija,
izradi plana.
- pruţanja
pomoći
Da uradimo
plan koji će biti
prihvaćen na
svim potrebnim
nivoima i koji
moţe da se
Koordinirane
argumentovano
institucije
brani na bazi
analiza
uraĎenih i
korišćenih pri
izradi plana.
Šta mi
očekujemo
od njih
Koliko
su oni
nama
vaţni
Saradnja na
svim
nivoima
Izuzetno
su vaţni
Saradnja na
svim
nivoima
Izuzetno
su vaţni
41
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Javne ustanove
Realan,
ostvarljiv
strateški
plan, koji će
biti
prihvatljiv
na svim
nivoima.
Da uradimo
plan koji će biti
prihvaćen na
svim potrebnim
nivoima i koji
moţe da se
argumentovano
brani na bazi
analiza
uraĎenih i
korišćenih pri
izradi plana.
Koordinirane
institucije
Saradnja na
svim
nivoima
Izuzetno
su vaţni
GraĎani
Izrada
realnog,
kValitetnog
i
ostvarljivog
plana
Uraditi plan sa
precizno
definisanim
ciljevima i
dinamikom
ostvarivanja
Definisali su
svoje potrebe i
dali ideje za
koncipiranje
plana
Da se
uključe
aktivno u
realizaciju
plana
Izuzetno
su vaţni
Preduzetnici
Planom
definisati
povoljne
uslove za
razvoj
Predvidjeti
oblasti koje su
prioritet za
razvoj
Iskazivanjem
svojih namjera
za bavljenje
planiranom
djelatnošću
Svojim
sredstvima i
idejama
pomognu
realizaciju
plana
Prilično
su vaţni
NVO
Uključiti u
proces
pripreme i
realizacije
plana
Pozvati na
aktivno učešće
u pripremi
plana
Prije svega u
prezentaciji i
propagandi
plana
Kreativne
ideja za
pripremu
plana i
marketinga
Prilično
su vaţni
Javna preduzeća
Da u
strateškom
planu uvrsti
njihove
projekte
Da se stvore
uslovi z
arealizaciju
njihovih
projekata
Investicije u
infrastrukturu
Da definišu
razvojne
projekte
Prilično
su vaţni
Odbornici
lokalnog
parlamenta
Da se
predlozi
prihvate
Podrška
projektima
Kroz rad SO
(donošenje
odluka)
Da iznose
precizno
zahtjeve
graĎana
Izuzetno
su vaţni
Privredna društva
Da se kroz
plan
obezbjede
povoljni
uslovi
poslovanja
Podrška
projektima
UnapreĎuju
standard
Dugoročna
razvojna
rješenja
Izuzetno
su vaţni
42
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Spoljašnje zainteresovane strane:
Drţavne institucije,
MeĎunarodne
organizacije,
Strani investitori,
Domaći investitori,
Zainteresova
ne Strane
Sta oni
očekuju od
nas
donatorske
Sta mi treba
da uradimo
da bi ispunili
ocekivanjač
Dijaspora,
NVOe (domaće i strane),
Susjedne opštine,
Naučne institucije i pojedinci.
Kako oni utiču
na nas
- Procjena i
interes
Drţavne
institucije
- Realne
planove
(regulative)
Sta mi
očekujemo
od njih
Koliko
su oni
nama
vazni
Stručnu,
Stalnom
prezentacijom i
kValitetnim
dokazivanjem
valjanosti plana
Plan
ravnomjernog
razvoja tetnim
dokazivanjem
valjanosti plana
Finansijsku i
Izuzetno
su vaţni
Pravnu
pomoć
(regulativa)
MeĎunarodne
donatorske
organizacije
KValitetan
plan koji je
moguće uz
- da se ovaj
plan uradi
kValitetno;
- direktno;
- podrška
realizaciji
projekta koji
Izuzetno
su vaţni
43
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
proističu iz
plana
njihovu
pomoć
realizovati po
dosad
usvojenim
procedurama
- da se
implementacija
plana radi
kavlitetno i
javno;
- dosadašnja
saradnja je
unaprijedila
naše znanje iz
oblasti
planiranja,
utvrĎivanja
prioriteta,
izrade
projekata,
preporuka
drugim
organizacijama,
stručna i
savjetodavna
podrška
- lobiranje
Strani
investitori
- atraktivne
projekte za
ulaganja uz
garancije
zajednice;
- zakonska
regulative
- iskustva
minimalna
- informacije
o tome.
- marketing i
prezentacija
projekata gdje
god je moguće
- trebalo bi da
pospješe razvoj
sredine
- sajmovi itd.
- uposlenost;
- finansiranje
projekata od
zajedničkog
interesa
Izuzetno
su vaţni
Za pojedine
projekte
ulaganja u
nove
investicije.
Izuzetno
su vaţni
svojimulaganji
ma
Domaći
investitori
- informacije
o prirodnim
resursima;
Da
obezbjedimo
- zahtjevima
44
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
- o postojećoj
privrednoj
infrastrukturi
;
- kValitetnu
plansku i
projektnu
dokumentaciju;
interesovanjem
- trţištu;
- bazu
podataka;
- idejama
- ambijentu;
- povoljne
normativne
uslove
- gotove
projekte.
- donacijama
Informacije o
razvojnim
mogućnostim
a u svim
oblastima
Prezentacija
namjera i
mogućnost
ugradnje
njihovih ideja u
plan
NVOe
(domaće i
strane)
Uključiti u
proces
pripreme i
realizacije
plana
Dijaspora
- animiranjem
stranih
investitora
Ulaganje
kapitala u
kValitetne
programme
prilično
- prenošenjem
iskustava iz
stranih drţava
i realizaciju
ukupnog
plana
Pozvati na
aktivno učešće
u pripremi
plana
Prije svega u
prezentaciji i
propagandi
plana
Kreativne
ideja za
pripremu
plan ai
marketing
prilično
Susjedne
opštine
- da plan
obuhvati
projekte od
zajedničkog
interesa
- da ih
uključimo u
rješavanju
zajedničkih
pitanja
- davanjem
svojih predloga
- da i oni rade
na
zajedničkim
projektima
prilično
Naučne
institucije i
pojedinci
- da ih
uključimo u
realizaciju
projekta
- redovno
saraĎujemo
- davanjem
stručnih savjeta
- pomoć u
izradi
stručnih
analiza
Izuzetno
su vaţni
45
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Kao i u dosadašnjem radu, rad u grupama, uz interaktivnu komunikaciju članova
u grupama kroz odreĎene vjeţbe, doveo je do rezultata vezane za SWOT analizu. SWOT
analiza podrazumijeva analizu okruţenja kako bi se tačno definisale odreĎene unutrašnje
snage zajednice, unutrašnje slabosti zajednice, spoljašnje mogućnosti i prijetnje koja
dolaze van zajednice, a koje mogu potpomoći ili usporiti razvoj zajednice u narednih pet
godina. Prilikom objašnjenja osnovnih koraka i značaja SWOT analize, više puta je
naglašeno da je suština ove analize u iskorišćavanju i ojačavanju unutrašnjih snaga i
iskorišćavanju spoljašnjih mogućnosti, kao i prevazilaţenju i smanjenju unutrašnjih
slabosti i savladavanju spoljašnjih prijetnji.
Rezultati koje je dala SWOT analiza dati su u daljem tekstu.
2.3 SWOT analiza demografije, rada i socijalnog staranja
SNAGE
+
+
+
+
+
Postojanje mreţe osnovnih škola u
Opštini
Postojanje srednje škole u Opštini
Postojanje Doma Zdravlja u Opštini i
područne ambulante
Postojanje Doma kulture i
višenamjenskih domova u svim MZ
Organizovane sluţbe za rješavanje
socijalnih pitanja
SLABOSTI
–
–
–
–
–
–
–
–
MOGUĆNOSTI
+
+
+
Relativno dobre mogućnosti visokog
obrazovanja: blizina fakulteta u
susjednoj Opštini
Postoji saradnja sa Zavodom za
zapošljavanje i drugim Republičkim
institucijama
Aktivnosti na realizaciji
internacionalnih programa ( REC)
Neadekvatna opremljenost školskih
objekata
Nekorišćenje seoskih ambulanti usled
neekonomičnosti poslovanja
Nepostojanje kulturnih sadrţaja u MZ
Nedostatak finansijskih sredstava u
budţetu Opštine
Visok odliv obrazovanih ljudi
Neorganizovane sportske aktivnosti
Visok procenat stanovništva preko 65
godina
Opadanje broja učenika u školama
PRIJETNJE
–
–
–
–
–
–
Nizak prirodni priraštaj
Odliv stanovništva u industrijske i
administrativne centre
Ekonomska nestabilnost
Svjetska ekonomska kriza
Relativno česte promene zakonske
regulative
Dugoročna nezaposlenost
Ocjena stanja:
Nizak ţivotni standard i nepovoljni socijalni poloţaj većine graĎana u duţem
vremenskom periodu doveli su do negativnih migracionih kretanja i smanjenje
kadrovskog potencijala kao ključne pretpostavke za razvoj Opštine.
46
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
2.4 SWOT analiza ekonomsko-proizvodnog sistema
SNAGE
+ Postojanje relevantnih strateških
dokumenata na nivou Opštine
+ Znanje i iskustvo iz oblasti
poljoprivrede i prehrambenopreraĎivačke industrije
+ Postojanje udruţenja preduzetnika
+ IzgraĎeni kapaciteti za razvoj turizma
+ Elektrificirano ruralno područje
+ Potencijali za razvoj ruralnog turizma
MOGUĆNOSTI
+ Postojanje fondova / programa (EU,
Vlada Crne Gore , donatori)
+ Postojanje prirodnih resursa pogodnih
za razvoj poljoprivrede, turizma,
hidroenergije i drvoprerade
+ Šumsko bogatstvo
+ Korišćenje planinskih katuna za
razvoj turizma
+ Raspoloţive rezerve ukrasnog
kamena, mermera, šljunka i pijeska
SLABOSTI
– Nedostatak finansijskih sredstava za
poslovanje privrednih društava
– Nepostojanje izvozno orijentisanih
preduzeća
– Nekorišćenje izgraĎenih industrijskih
kapaciteta
– Nedostatak kadrova u privredi
– Nemotivisanost privrednika za širim
poslovnim udruţivanjem
– Nedostatak standarda kvaliteta u
poslovanju MSP
– Nepostojanje uslova da se zadrţe
mladi školovani ljudi
– Nedostatak stambenog prostora za
kadrove
– Neplanska eksploatacija prirodnih
resursa
– Dotrajala elektro mreţa
PRIJETNJE
– Nestabilni uslovi poslovanja
– Loše iskustvo sa privatizacijom
– Monopolistička ponašanja,
favorizovanje malih grupa i pojedinaca
– Nepostojanje kreditne podrške sektoru
MSP
– Prisutnost sive ekonomije
– Česta promjena propisa/uslova
poslovanja
– Neadekvatana politika po pitanju
razvoja proizvodnih djelatnosti
– Nezaintresovanost investitora za
ulaganje
Ocjena stanja:
U opštini je izraţena nezaposlenost i odliv stanovništva usljed slabo razvijenih privrednih
aktivnosti i nedovoljnog korištenja prirodnih resursa.
Turizam se razvija neplanski usljed slabe ponud i organizacije u uz neiskorišćenost
turističkih kapaciteta, dok su selo I poljoprivreda napušteni što je prouzrokovalo
napuštanje sela.
47
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
2.5 SWOT analiza saobraćaja i komunikacije i ICT-a
SNAGE
+ Postoji javno preduzeće za odrţavanje
puteva
+ UraĎeni planovi razvoja putne mreţe
+ Postoji telekomunikaciona i poštanska
mreţa
+ Aktivizam graĎana u izgradnji putne
mreţe u ruralnom području
MOGUĆNOSTI
+ Povoljan geografski poloţaj
+ Realizacija programa sanacije šteta od
poplava
+ Usvojena Strategija razvoja saobraćaja
SLABOSTI
– Putna mreţa u lošem stanju
– Nerazvijena telekomunikaciona mreţa u
ruralnom području
– Nepostojanje organizovanog
prigradskog saobraćaja
– Nedostatak sredstava za modernizaciju
saobraćajne i telekomunikacione mreţe
PRIJETNJE
–
–
–
–
Česta pojava poplava
Pojava klizišta
Klimatski uslovi
Neodrţavanje TT mreţe
Ocjena stanja:
Infrastuktura je nedovoljno razvijena, naročito putna mreţa, što ogranočava privrednu
aktivnost i kvalitet ţivota graĎana, posebno na seoskom područiju u kom ţivi 80%
stanovništva.
48
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
2.6 SWOT analiza ţivotne sredine
SNAGE
+ NezagaĎeno poljoprivredno zemljište
+ Pogodno tlo i klimatski uslovi za
proizvodnju zdrave hrane
+ Potpisan Sporazum o formiranju
regiona za upravljanje otpadom i
zajedničkom upravljanju čvrstim
komunalnim otpadom
+ Postojanje Javnog preduzeća za
stambeno komunalnu djelatnost
+ Postojanje NVO čija je djelatnost
zaštita ţivotne sredine
+ Zaintresovanost lokalnih samouprava i
stanovništva za rješavanje problema
ţivotne sredine
+ Organizovana Sluţba zaštite od
elementarnih nepogoda i poţara
MOGUĆNOSTI
+ Paket Zakona iz oblasti zaštite ţivotne
sredine
+ Zainteresovanost stranih investitora za
ulaganje u ekologiju
+ Stimulativne mjere republičkih
ministarstava u oblasti ekologije
+ UnapreĎenje upravljanja šumama, uz
veći stepen uključenosti lokalnih
samouprava
+ UvoĎenje standarda EU
+ Postojanje domaćih fondova za
obezbeĎivanje sredstava za projekte iz
ove oblasti
+ Postojanje liste zagaĎivača
+ Sačuvana priroda (šume, vode i rudna
bogatstva)
+ Pokrenut Projekat za proglašenje
područja Komova regionalnim parkom
SLABOSTI
– Neadekvatno upravljanje čvrstim
otpadom i otpadnim vodama
– Nedovoljna informisanost stanovništva
o pitanjima zaštite ţivotne sredine
– Nizak nivo stručnosti u oblasti zaštite
ţivotne sredine
– Nedostatak mjernih stanica za praćenje
kvaliteta vode, vazduha zemljišta
– Bespravna gradnja kao uzrok
devastacije prostora i prenošenje loših
navika iz prethodnog perioda
– Nedostatak katastra o postojećim
prirodnim resursima
– Nepoštovanje zakonske regulative u
dijelu eksploatacije šuma
– Postojanje prečistača voda – koji nije u
funkciji
PRIJETNJE
– Nedovoljan nivo ekonomskog razvoja
društva
– Elementarne nepogode
– Neplanska sječa šuma
– Nedovršetak zakonske transformacije i
donošenje svih sistemskih zakona
(transformacija JP, vlasništvo lokalne
samouprave, sektorski Zakoni, itd.)
– Nepostojanje subvencija drţave
– Neadekvatna primjena Zakona o
koncesijama za eksploataciju šljunka i
pijeska
Ocjena stanja:
Iako Opština Andrijevica nema većih zagaĎivača ţivotne sredine, malo paţnje se
posvećuje ekološkim pitanjima i problemima, posebno podizanju ekološke svijesti
graĎana i kvalitetnom upravljanju čvrstim otpadom
49
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
2.7 SWOT analiza administrativnih kapaciteta
SNAGE
+ Organizovana i transparentna lokalna
samouprava
+ Postojanje plana kapitalnih investicija
+ Osposobljenost timova za izradu
projekata
+ Postoje lokalne NVO (u oblasti
socijalne zaštite, obrazovanja, sporta i
zaštite prirode)
+ Postoje formirane organizacione
jedinice Ministarstava i drţavnih
institucija (direkcija za nekretnine,
direkcija javnih prihoda, fond
zdravstvene zaštite, centar za socijalni
rad i dr.)
MOGUĆNOSTI
+ Aktivizam graĎana
+ Programi pruţanja pomoći drţavnih
organa i meĎunarodnih organizacija
+ UtvrĎeni prioriteti razvoja sjevernog
regiona
+ Bolja saradnja sa regionom i
Republikom
+ MeĎunarodni projekti (REC,
USAID, UNDP, EU fondovi)
SLABOSTI
– Nedostatak sredstava za finansiranje
organa i institucija lokalne samouprave
iz Opštinskog budţeta
– Nedostatak prostornih i tehničkih
uslova za rad
– Loša naplata izvornih prihoda
– Baze podataka nijesu razvijene
– Nedovljan broj stručnih kadrova
PRIJETNJE
– Ekonomska kriza
– Pad standarda graĎana
– Nezainteresovanost stanovništva za rad
u civilnom sektoru
– Visok stepen centralizacije budţetskih
prihoda
– Smanjenje egalizacionog fonda
namijenjenog za finansiranje Opština
Ocjena stanja:
Smanjenje budţetskih sredstava iz godine u godinu za ove namjene uslovilo je smanjenu
aktivnost u svim oblastima društvenog ţivota i zaostajanje u primjeni organizacionih i
tehničkih standarda koji vaţe u razvijenim zemljama.
50
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
3. Razvojni ciljevi Opštine, prioriteti i mjere sa
razvojnim projektima
Na osnovu rezultata dobijenih analizom postojećeg stanja u opštini Andrijevica,
kao i SWOT analizama, a uzimajući pri tom u obzir postojeću ekonomsku politiku,
razvojne planove i programe na nivou Crne Gore (od značaja za Opštinu11), kao i
uzimajući u obzir razvojne programe i projekte u Opštini, u nastavku su definisani
osnovni parametri Strategije.
3.1. Vizija
Opštinu Andrijevica u narednih 5 godina vidimo kao srednje razvijenu opštinu sa
niskim procentom nezaposlenih i boljim uslovima ţivota koje obezbjeĎuje povećana
privredna aktivnost malih i srednjih preduzeća i odrţivo korišćenje i eksploatacija
prirodnih resursa.
3.2. Definisanje prioriteta
Prioritet 1: UnaprijeĎen ekonomsko proizvodni sistem i ostvaren rast ţivotnog
standarda.
Opšti cilj 1.1. Povećan broj preraĎivačkih i usluţnih kapaciteta i smanjen broj
nezaposlenih.
Posebni cilj 1.1.1 Iskorišćen hidro-energetski potencijal rijeke Kuckaje i Mojacke
rijeke.
Posebni cilj 1.1.2 Izvršena geološka istraţivanja na području Opštine i odreĎeni
najpovoljniji lokaliteti za eksploataciju ukrasnog kamena i mermera.
Posebni cilj 1.1.3 Pokrenuta proizvodnja kroz izvršenu prenamjenu privatizovanih
proizvodnih kapaciteta koji se ne koriste.
Opšti cilj 1.2. Razvijen planinski i sportsko rekreativni turizam
Posebni cilj 1.2.1 Povećani smještajni kapaciteti prenamjenom postojećih objekata i
izgradnjom novih.
Posebni cilj 1.2.2 Proširena turistička ponuda.
Opšti cilj 1.3. Očuvan ţivot na selu i povećana poljoprivredna proizvodnja.
Posebni cilj 1.3.1 Formirana udruţenja i poboljšani tehnološki uslovi i organizacija
proizvodnje u individualnom sektoru.
Posebni cilj 1.3.2 Iskorištene komparativne prednosti za otvaranje preraĎivačkih i
usluţnih kapaciteta u oblasti poljoprivrede na ruralnom području.
11
Strategija održivog razvoja Crne Gore; Strategija regionalnog razvoja Crne Gore; Višegodišnji
investicioni plan Crne Gore; Prostorno urbanistički plan Opštine Andrijevica itd.
51
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Prioritet 2: Andrijevica je infrastrukturno i prostorno ureĎena sredina.
Opšti cilj 2.1. Infrastruktura zadovoljava potrebe graĎana i privrede.
Posebni cilj 2.1.1 IzgraĎena putna mreţa i obezbijeĎena saobraćajna povezanost
gradskog centra sa seoskim i planinskim područjem.
Posebni cilj 2.1.2 ObezbijeĎeno uredno snadbijevanje stanovništva pitkom vodom na
gradskom i seoskom području.
Posebni cilj 2.1.3 Rekonstruisana seoska elektro mreţa.
Posebni cilj 2.1.4 Povećan stambeni fond.
Prioritet 3 Očuvana ţivotna sredina
Opšti cilj 3.1. Zaustavljena devastacija prostora i pojačana zaštita ţivotne sredine.
Posebni cilj 3.1.1 UreĎeni rečni tokovi i izvorišta pitkih voda.
Posebni cilj 3.1.2 Organizovano selektivno prikupljanje i odlaganje čvrstog otpada.
Posebni cilj 3.1.3 UnaprijeĎen sistem zaštite dobara od elementarnih nepogoda i
poţara.
Prioritet 4: UnaprijeĎeno funkcionisanje društvenih djelatnosti i poboljšan društveni
ţivot.
Opšti cilj 4.1. Zdravstveno obrazovni sistem podignut na veći nivo.
Posebni cilj 4.1.1 Povećana efikasnost u pruţanju zdravstvenih usluga.
Posebni cilj 4.1.2 Povećan nivo kvaliteta obavljanja procesa nastave.
Opšti cilj 4.2 Administrativni kapaciteti obezbjeĎuju kvalitetno pruţanje usluga
graĎanima.
Posebni cilj 4.2.1 UnaprijeĎena saradnja sa meĎunarodnim organizacijama na
realizaciji razvojnih projekata.
Posebni cilj 4.2.2 Poboljšani uslovi za rad nevladinih organizacija.
Opšti cilj 4.3 Obogaćen sadrţaj kulturnih i sportsko-rekreativnih aktivnosti.
Posebni cilj 4.3.1 Omasovljenje sporta u zajednici.
Posebni cilj 4.3.2 Očuvanje kulturnih i tradicionalnih vrijednosti.
3.3. Akcioni plan
Akciono planiranje podrazumijeva razradu strateških ciljeva na odreĎene etape, a
te etape ponovo razraditi na konkretne aktivnosti koje bi se trebale realizovati da bi se
dostigli postavljeni ciljevi.
Konsultativna grupa je, podijeljena u četiri podgrupe, nastavila sa definisanjem
etapa i definisanjem vremenskih okvira za odreĎenu etapu sa tačno odreĎenim organom
odgovonim za realizaciju.
52
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Prioritet 1. UnaprijeĎen ekonomsko proizvodni sistem i ostvaren rast ţivotnog standarda.
Opšti cilj 1.1. Povećan broj preraĎivačkih i usluţnih kapaciteta i smanjen broj nezaposlenih.
Posebni cilj 1.1.1. Iskorišćen hidro-energetski potencijal rijeke Kuckaje i Mojacke rijeke.
Redni
broj
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Vremenski
okvir
Snimanje terena i odabir najpovoljnije
lokacije za izgradnju MHE na rečnom 3 mjeseca
toku Mojanske rijeke
Mjerenje energetskog potencijala
1.1
12 mjeseci
Pribavljanje mišljenja od nadleţnih
1.2
institucija o uslovima priključenja
1 mjesec
objekta
1.3 Rješavanje imovinsko pravnih odnosa 6 mjeseci
Izrada izvještaja o procjeni uticaja na
1.4
1 mjesec
ţivotnu sredinu
Izrada idejnog projekta MHE na
1.5
8 mjeseci
Mojanskoj rijeci
Podnošenje zahtjeva za izdavanje
1.6
1 mjesec
energetske dozvole nadleţnom
Ministarstvu
Traţenje strateškog partnera
1.7
6 mjeseci
Snimanje terena i odabir najpovoljnije
2 lokacije za izgradnju MHE na rečnom 3 mjeseca
toku rijeke Kuckaje
Mjerenje
energetskog potencijala
12 mjeseci
2.1
Pribavljanje mišljenja od nadleţnih
1 mjesec
2.2
institucija o uslovima priključenja
objekta
2.3 Rješavanje imovinsko pravnih odnosa 6 mjeseci
1
2.4
2.5
2.6
2.7
3
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
Izrada izvještaja o procjeni uticaja na 1 mjesec
ţivotnu sredinu
Izrada idejnog projekta MHE na
8 mjeseci
rijeci Kuckaji
Podnošenje zahtjeva za izdavanje
1 mjesec
energetske dozvole nadleţnom
Ministarstvu
Traţenje strateškog partnera
6 mjeseci
ObezbjeĎenje sredstava za izgradnju
3 mjeseca
mHE na gradskom vodovodu
Izmjena i dopuna tehničke
dokumentacije za izgradnju MHE na 8 mjeseci
gradskom vodovodu
Podnošenje zahtjeva za izdavanje
energetske dozvole nadleţnom
1 mjesec
Ministarstvu
Raspisivanje tendera za odabir
1 mjesec
najpovoljnijeg izvoĎača
Potpisivanje ugovora sa
1 mjesec
najpovoljnijim izvoĎačem
IzvoĎenje radova
12 mjeseci
Izdavanje upotrebne dozvole
1 mjesec
Partneri
Procijenjena
vrijednost
Indikatori
Opština Andrijevica;
Ministarstvo turizma;
Ovlašćena institucija za
istraţivanje i
projektovanje
energetskih objekata;
Odabrani investitor
Potpisani ugovori sa
350.000.00€ privatnim partnerima
Opština Andrijevica;
Ministarstvo turizma;
Ovlašćena institucija za
istraţivanje i
projektovanje
energetskih objekata;
Odabrani investitor
Potpisani ugovori sa
200.000.00€ privatnim partnerima
Opština Andrijevica;
Ministarstvo turizma;
Ovlašćena institucija za
istraţivanje i
500.000.00€
Godišnji izvještaj o
količini proizvedene
električne energije u kV
projektovanje
energetskih objekata;
Odabrani investitor
53
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Posebni cilj 1.1.2. Izvršena geološka istraţivanja na području Opštine i odreĎeni
najpovoljniji lokaliteti za eksploataciju ukrasnog kamena i mermera.
Redni
broj
1
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
1.7
1.8
1.9
1.10
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Vremenski
okvir
Identifikovanje mogućih lokacija koje
treba obuhvatiti istraţivačkim
6 mjeseci
radovima
Angaţovanje naučnih institucija za
9 mjeseci
obavljanje istraţivačkih radova
Raspisivanje oglasa
1 mjesec
Izbor izvoĎača
12 mjeseci
ObezbjerĎenje sredstava
1 mjesec
Izrada elaborata
15 mjeseci
Javna rasprava o nacrtu elaborata
1 mjesec
Usvajanje elaborata
1 mjesec
Javna prezentacija rezultata
8 mjeseci
istraţivanja
Izrada publikacija
1 mjesec
Davanje koncesija
1 mjesec
Partneri
Sekretarijat lokalne
samouprave;
Ovlašćena institucija za
istraţivanje;
Ministarstvo ekonomije
Procijenjena
vrijednost
Indikatori
Broj registrovanih
30.000.00€ privrenih subjekata na
1.000 stanovnika
Posebni cilj 1.1.3. Pokrenuta proizvodnja kroz izvršenu prenamjenu privatizovanih
proizvodnih kapaciteta koji se ne koriste.
Redni
broj
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Sagledavanje postojećeg stanja u
privrednim objektima van funkcije
1.1 Popis imovine
1.2 Popis obaveza i potraţivanja
1.3 Popis i analiza stanja kadrova
UtvrĎivanje tehničko - tehnološke
1.4
opremljenosti
Traţenje poslovnog partnera za
1.5
ulaganje
1.6 Izrada tenderske dokumentacije
1
1.7 Raspisivanje tendera
1.8 Odabir najpovoljnijeg ponuĎača
Vremenski
okvir
Partneri
Procijenjena
vrijednost
Indikatori
Menadţment preduzeća;
Površina poslovnog
30.000.00€
prostora na 1.000
Opština;
stanovnika izgraĎene
1 mjesec Investitori
predhodne godine
1 mjesec
1 mjesec
Broj registrovanih
privrednih subjekata na
2 mjeseca
1.000 stanovnika
6 mjeseci
6 mjeseci
4 mjeseca
2 mjeseca
1 mjesec
54
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Opšti cilj 1.2. Razvijen planinski i sportsko rekreativni turizam
Posebni cilj 1.2.1 Povećani smještajni kapaciteti prenamjenom postojećih objekata i
izgradnjom novih.
Redni
Najvaţnije mjere i aktivnosti
broj
1 Prikupljanje podataka o stanju na
terenu
Zajednička analiza stanja sa
1.1
korisnicima katuna
Izrada programa prenamjene
1.2 planinskih objekata za potrebe
turizma
Izrada projektne dokumentacija za
2
izgradnju Eko katuna Rujišta
2.1 Raspisivanje tendera
2.2 Izbor najpovoljnijeg ponuĎača
2.3 IzvoĎenje radova
Vremenski
Partneri
okvir
6 mjeseci Sekretarijat lokalne
samouprave;
2 mjeseca
MZ Trešnjevo;
Procijenjena
Indikatori
vrijednost
10.000.00 Lokacijski koeficijent
zapošljavanja;
Broj smještajnih jedinica
4 mjeseca
Sekretarijat lokalne
samouprave;
1 mjesec MZ Trešnjevo;
1 mjesec IzvoĎač radova;
6 mjeseci
30.000.00€
Lokacijski koeficijent
zapošljavanja;
Broj smještajnih jedinica
12 mjeseci Donator
Posebni cilj 1.2.2. Proširena turistička ponuda.
Redni
Najvaţnije mjere i aktivnosti
broj
Donošenje odluke o formiranju
1
turističke organizacije
1.1 ObezbjeĎenje prostora za rad TO
Nabavka opreme i sredstava za rad
TO
Izrada projekta ureĎenja spomen2
parka Knjaţevac
2.1 ObezbjeĎenje sredstava
2.2 Izbor izvoĎača i izvoĎenje radova
Izgradnja infrastrukture ribolovnog
3
doma
3.1 Nabavka opreme za ribolov
1.2
3.2 UreĎenje zaštićenih ribolovnih revira
Vremenski
okvir
1 mjesec
Partneri
Sekretarijat za poslove
lokalne samouprave
Procijenjena
vrijednost
15.000.00€
Indikatori
Formirana turistička
organizacija;
Fiskalni kapacitet
Opštine
2 mjeseca
4 mjeseca
3 mjeseca
3 mjeseca
4 mjeseca
2 mjeseca
1 mjesec
2 mjeseca
Sekretarijat za poslove
lokalne samouprave;
Donator; JP za
komunalnu djelatnost
Sekretarijat za poslove
lokalne samouprave;
Ribolovačko društvo
'Lim'
70.000.00€
10.000.00€
UraĎena projektna
dokumentacija spomenparka;
Broj turističkih posjeta
Duţina ribolovnog revira
/ km
55
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Opšti cilj 1.3. Očuvan ţivot na selu i povećana poljoprivredna proizvodnja.
Posebni cilj 1.3.1. Formirana udruţenja i poboljšani tehnološki uslovi i organizacija
proizvodnje u individualnom sektoru.
Redni
Vremenski
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Partneri
broj
okvir
Snimanje stanja u oblasti stočarstva,
Sekretarijat za poslove
1 voćarstva i ratarstva u individualnom 3 mjeseca lokalne samouprave;
sektoru
Udruţenje voćara;
Izrada elaborata o stepenu tehničko 1.1 tehnološke opremljenosti
6 mjeseci Udruţenje stočara;
Udruţenje pčelara;
poljoprivrednih proizvoĎača
Izrada programa modernizacije
1.2 proizvodnje i uvoĎenje standarda u
2 mjeseca
ovoj oblasti
1.3 Realizacija programa
24 mjeseca
Procijenjena
vrijednost
Indikatori
Broj registrovanih
10.000.00€ poljoprivrednih
gazdinstava;
Broj oglednih farmi
Posebni cilj 1.3.2. Iskorištene komparativne prednosti za otvaranje preraĎivačkih i
usluţnih kapaciteta u oblasti poljoprivrede na ruralnom području.
Redni
broj
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Donošenje odluke o nastavku
izgradnje sušare voća i povrća u
Konjusima
Raspisivanje tendera za nabavku
1.2
opreme
1
Vremenski
okvir
Partneri
Udruţenje voćara;
1 mjesec
MZ Konjuhe;
1 mjesec Donator;
Sekrtarijat za poslove
1.3 Odabir najpovoljnijeg izvoĎača
1 mjesec
1.4 IzvoĎenje radova
36 mjeseci lokalne samouprave
Donošenje odluke o izgradnji pogona
Udruţenje pčelara;
2
1 mjesec
za preradu meda u Kraljima
MZ Kralje;
Raspisivanje tendera za nabavku
2.1
1 mjesec Donator;
opreme
2.2 Odabir najpovoljnijeg izvoĎača
6 mjeseci Sekrtarijat za poslove
2.3 IzvoĎenje radova
12 mjeseci lokalne samouprave
Procijenjena
vrijednost
Indikatori
Broj registrovanih
70.000.00€ poljoprivrednih
gazdinstava; Ostvareni
prihod od proizvodnje
40.000.00€
Broj registrovanih
pčelara; Ostvareni
prihod od proizvodnje
56
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Prioritet 2 Andrijevica je infrastrukturno i prostorno ureĎena sredina.
Opšti cilj 2.1. Infrastruktura zadovoljava potrebe graĎana i privrede.
Posebni cilj 2.1.1. IzgraĎena putna mreţa i obezbijeĎena saobraćajna povezanost
gradskog centra sa seoskim i planinskim područjem.
Redni
broj
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Donošenje Odluke o asfaltiranju
putnog pravca Begluk - OŠ u
Andrijevici
Rješavanje imovinsko-pravnih
1.1
odnosa
1.2 Izrada projektne dokumentacije
1
1.3 Odabir najpovoljnijeg izvoĎača
1.4 IzvoĎenje radova
Raspisivanje tendera za izgradnju
2
mosta na Limu u mjestu Zoriće
ObezbjeĎivanje sredstava za ove
2.1
namjene
2.3 Izbor najpovoljnijeg izvoĎača
2.4 IzvoĎenje radova
Vremenski
okvir
Partneri
2 mjeseca
3 mjeseca
lokalne samouprave;
Indikatori
Duţina puta u km
Sekrtarijat za poslove
1 mjesec
120.000.00€
Direkcija javnih radova;
MZ Andrijevica;
JP za komunalnu
1 mjesec
1 mjesec djelatnost
Sekrtarijat za poslove
1 mjesec
lokalne samouprave;
200.000.00€
IzgraĎen most
3 mjeseca Direkcija javnih radova;
1 mjesec MZ Gračanica;
12 mjeseci
Izrada izvještaja o stanju putne mreţe
Sekrtarijat za poslove
3
1 mjesec
lokalne samouprave;
na području Opštine
Sve MZ iz Opštine;
Organizovanje sastanaka sa
3.1 predstavnicima MZ u vezi izrade
2 mjeseca JP za komunalnu
djelatnost
Programa sanacije putne mreţe
Izrada Programa sanacije putne
3.2
2 mjeseca
mreţe za narednih 5 godina
Donošenje Odluke o usvajanju
3.3
1 mjesec
Programa sanacije putne mreţe
3.4 Realizacija programa
Procijenjena
vrijednost
150.000.00€
Duţina rekonstruisanih
puteva
15 mjeseci
Posebni cilj 2.1.2. ObezbijeĎeno uredno snadbijevanje stanovništva pitkom vodom na
gradskom i seoskom području.
Redni
broj
1
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Raspisvanje tendera na izvoĎenju
radova gradskog vodovoda
1.1 Odabir najpovoljnijeg izvoĎača
1.2
Izvodjenje radova
Vremenski
okvir
Partneri
Sekrtarijat za poslove
lokalne samouprave;
1 mjesec JP za komunalnu
djelatnost Investicioni
10 mjeseci
Fond za razvoj
2 mjeseca
Procijenjena
vrijednost
800.000.00€
Indikatori
Procenat domaćinstava
sa sigurnim pristupom
vode za piće
57
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Posebni cilj 2.1.3. Rekonstruisana seoska elektro mreţa.
Redni
broj
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Partneri
1.1 ObezbjeĎenje finansijskih sredstava
Objavljivanje tendera i odabir
1.2 izvoĎača
1.3 IzvoĎenje radova
Elektro privreda Crne
Gore; Mijesne
2 mjeseca zajednice: Konjuhe,
Đuliće, Gračanica,
1 mjesec
Ulotina i Kralje;
4 mjeseca
1.4 Tehnički prijem i privoĎenje namjeni
1 mjesec
1
Izrada projektne dokumentacije za
elektrifikaciju sela
Vremenski
okvir
4 mjeseca
Procijenjena
vrijednost
200.000.00€
Indikatori
Broj rekonstruisanih
elektrodistributivnih
objekata;
Procenat domaćinstava
sa sigurnim pristupom
eletrične energije
Posebni cilj 2.1.4. Povećan stambeni fond
Redni
broj
1
1.1
1.2
1.3
2
2.1
2.2
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Objavljivanje tendera za izgradnju
stambene zgrade
Odabir najpovoljnijeg izvoĎača
Izgradnja objekta
Izdavanje upotrebne dozvole
Organizovanje sastanaka sa
predstavnicima skupštine stanara
zgrada
UtvrĎivanje zainteresovanih vlasnika
za ureĎenje fasada
UtvrĎivanje učešća stanara u
finansiranju
Vremenski
okvir
Partneri
Sekrtarijat za poslove
lokalne samouprave;
1 mjesec Sindikalni fond;
12 mjeseci IzvoĎač radova
1 mjesec
Sekrtarijat za poslove
2 mjeseca
lokalne samouprave;
1 mjesec
Procijenjena
vrijednost
200.000.00€
Indikatori
Broj novoizgraĎenih
stambenih jedinica;
Ulupna površina
50.000.00€ ureĎenih fasada
Savjeti stanara;
1 mjesec
IzvoĎač radova
1 mjesec
2.3 Raspisivanje tendera
1 mjesec
2.4 IzvoĎenje radova
15 mjeseci
58
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Prioritet 3 Očuvana ţivotna sredina
Opšti cilj 3.1. Zaustavljena devastacija prostora i pojačana zaštita ţivotne sredine.
Posebni cilj 3.1.1 UreĎeni rečni tokovi i izvorišta pitkih voda.
Redni
broj
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Vremenski
okvir
Partneri
Izrada sporazuma o regionalnom
projektu zaštite Lima i pritoka opština
Andrijevica, Plav, Bijelo Polje,
Berane
Raspisivanje
tendera za izradu
1.1
projekta
Opštine Andrijevica,
1 mjesec Plav, Berane i Bijelo
1.2 Odabir najpovoljnijeg izvoĎača
1.3 ObezbjeĎivanje sredstava
2 mjesec javnih radova
10 mjeseci
1
Polje; Ministarstvo
1 mjesec
2.2 Izrada projektne dokumentacije
Indikatori
Godišnji izvještaj o
80.000.00€ sanaciji šteta o
poplavama
poljoprivrede; Direkcija
1.4 Izrada projektne dokumentacije
10 mjeseci
Raspisivanje tendera za izradu
projekta rekonstrukcije kanalizacione
2
2 mjeseca
mreţe i izgranje kolektora za
prećišćavanje odpadnih voda
2.1 Izbor najpovoljnijeg izvoĎača
Procijenjena
vrijednost
Ministarstvo
poljoprivrede;
Opština Andrijevica;
JP za komunalnu
1 mjesec djelatnost
25.000.00€
Program upravljanja
otpadnih voda
24 mjeseca
Posebni cilj 3.1.2. Organizovano selektivno prikupljanje i odlaganje čvrstog otpada
Redni
Najvaţnije mjere i aktivnosti
broj
1 Popis postojećih divljih deponija
ObezbjeĎenje sredstava za uklanjanje
1.1
divljih deponija
UreĎenje privremene deponije u
1.2
Sućeskoj za odlaganje otpada
Definisanje obaveza opštine
Andrijevica u zajedničkom projektu
2
‚‚Izgradnja regionalne deponije u
Beranama‚‚
ObezbjeĎenje sredstava za izgradnju
2.1
Regionalne deponije
Organizovanje edukacije o
3
selektrivnom odlaganju otpada
Nabavka opreme za selektivno
3.1
odlaganje otpada
Deponovanje otpada na privremenoj
3.2
lokaciji
Vremenski
Partneri
okvir
1 mjesec Sekrtarijat za poslove
Procijenjena
Indikatori
vrijednost
30.000.00€ Uklonjene divlje
deponije; Broj
1 mjesec lokalne samouprave; JP
postavljenih tabli
za komunalnu djelatnost;
upozorenja
3 mjeseca
Sve MZ u Opštini
Ministarstvo odrţivog
Otpad po vrsti odlaganja
1 mjesec razvoja i turizma;
100.000.00€
Opštine Andrijevica,
10 mjeseci
Berane, Plav, Roţaje.
Sekrtarijat za poslove
12 mjeseci
lokalne samouprave;
JP za komunalnu
10 mjeseci
djelatnost
12 mjeseci
50.000.00€
Otpad po vrsti odlaganja;
Broj stanovnika koji su
prošli edukaciju;
Broj postavljenih kanti i
kontejnera za odlaganje
otpada
59
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Posebni cilj 3.1.3. UnaprijeĎen sistem zaštite dobara od elementarnih nepogoda i
poţara.
Redni
broj
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Formiranje Sluţbe zaštite od
elementarnih nepogoda i poţara
Raspisivanje tendera za nabavku
1.1
opreme
1
1.2 Izbor najpovoljnijeg dobavljača
Osposabljavanje kadrova za
1.3
intervenciju u vanrednim prilikama
Vremenski
okvir
1 mjesec
Partneri
Sekrtarijat za poslove
lokalne samouprave;
Indikatori
15.000.00€
Godišnji izvještaj o zaštiti
imovine
1 mjesec
1 mjesec
3 mjesec
Izrada projekta vatrogasnog doma
Raspisivanje tendera za izvoĎenje
2.1 radova
6 mjeseci Sekrtarijat za poslove
lokalne samouprave;
1 mjesec
2.2 IzvoĎenje radova
12 mjeseci
2
Procijenjena
vrijednost
150.000.00€ IzgraĎen vatrogasni dom
Prioritet 4: UnaprijeĎeno funkcionisanje društvenih djelatnosti i poboljšan društveni
ţivot.
Opšti cilj 4.1. Zdravstveno obrazovni sistem podignut na veći nivo.
Posebni cilj 4.1.1 Povećana efikasnost u pruţanju zdravstvenih usluga.
Redni
broj
1
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Nabavka savremene opreme za
dijagnostiku
Vremenski
okvir
Partneri
Dom zdravlja
3 mjeseca Andrijevica;
Ministarstvo zdravlja
Procijenjena
vrijednost
Indikatori
Broj izvršenih pregleda
30.000.00€
Posebni cilj 4.1.2. Povećan nivo kvaliteta obavljanja procesa nastave.
Redni
broj
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Popis potrebnih sredstava za
opremanje kabineta
Razgovor sa školama i formiranje
zahtjeva donatorima, Ministarstvu
1.1
prosv. I nauke, dijaspori i privatni
preduzetnicima
1.2 Napraviti buĎţet za prvu etapu
1
Slanje zahtjeva potencijalnim
1.3
donatorima
Sagledavanje stanja u napuštenim
2
školskim objektima
Dogovor škole i lokalnog
2.1 stanovništva o mogućoj prenamjeni
prostora
2.2 Izrada projektne dokumentacije
Vremenski
okvir
2 mjeseca
1 mjesec
Partneri
Ministarstvo prosvete i
nauke; OŠ Bajo Jojić;
Sekrtarijat za poslove
lokalne samouprave
Procijenjena
vrijednost
20.000.00€
Indikatori
Udio stanovnika sa
završenom osnovnom i
srednjom školom
1 mjesec
1 mjesec
Ministarstvo prosvete i
nauke; OŠ Bajo Jojić;
Sekrtarijat za poslove
1 mjesec lokalne samouprave
2 mjeseca
10.000.00€
Broj škola koje su
adaptirane za druge
namjene
2 mjeseca
60
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Opšti cilj 4.2 Administrativni kapaciteti obezbjeĎuju kvalitetno pruţanje usluga
graĎanima.
Posebni cilj 4.2.1 UnaprijeĎena saradnja sa meĎunarodnim organizacijama na
realizaciji razvojnih projekata.
Redni
broj
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Vremenski
okvir
Stvaranje prostornih i tehničkih uslova
za rad tima za izradu projekata koje 3 mjeseca
finansira EU
Kadrovsko osposobljavanje i
1.1 edukacija za rad na projektima
3 mjeseca
1
Partneri
Sekrtarijat za poslove
lokalne samouprave;
Donatori
Sekrtarijat za poslove
lokalne samouprave;
Donatori
Procijenjena
vrijednost
Indikatori
Stepen razvijenosti
22.000.00€ Opštine Andrijevica;
Broj edukacija/godina;
UnapreĎenje tehničke
opremljenosti/godina
Posebni cilj 4.2.2. Poboljšani uslovi za rad nevladinih organizacija.
Redni
broj
Najvaţnije mjere i aktivnosti
1
ObezbjeĎenje prostora za rad NVO
1.1 ObezbjeĎenje sredstava za rad NVO
Vremenski
okvir
Partneri
1 mjesec Sekrtarijat za poslove
lokalne samouprave;
1 mjesec NVO
Procijenjena
vrijednost
Indikatori
10.000.00€ Broj projekata koje
realizuje NVO;
Broj NVO;
Opšti cilj 4.3 Obogaćen sadrţaj kulturnih i sportsko-rekreativnih aktivnosti.
Posebni cilj 4.3.1 Omasovljenje sporta u zajednici.
Redni
broj
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Vremenski
okvir
Partneri
Procijenjena
vrijednost
Indikatori
Definisati uslove i način korišćenja
bivše kasarne za izgradnju sportske
dvorane
Raspisivanje tendera za izradu
1.1
projektne dokumentacije
1.2 Odabir najpovoljnijeg ponuĎača
Direkcija javnih radova;
Broj korisnika objekta;
2 mjeseca Projektantska kuća;
100.000.00€ Površina sportskih
Opština Andrijevica;
objakata u odnosu na
Ministarstvo finansija;
broj stanovnika Opštine
1 mjesec
Centar za Kulturu
1 mjesec Andrijevica
1.3 Izrada projektne dokumentacije
10 mjeseci
1
Posebni cilj 4.3.2. Očuvanje kulturnih i tradicionalnih vrijednosti.
Redni
broj
Najvaţnije mjere i aktivnosti
Opremiti višenamjenske domove u
MZ za organizovanje kulturnih
manifestacija
Vremenski
okvir
Partneri
Centar za kulturu
12 mjeseci Andrijevica; Mistarstvo
kulture; Sve MZ u
Opštini; Sekrtarijat za
Obezbijediti sredstva i opremu za rad
1.1 KUD ‚‚Komovi‚‚ Andrijevica
10 mjeseci poslove lokalne
samouprave;
1
Procijenjena
vrijednost
Indikatori
Broj stanovnika na jedan
12.000.00 objekat društvenih,
kulturnih, rekreativnih
aktivnosti
61
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
3.4. Izvori finansiranja razvojnih projekata
Lokalni i regionalni razvoj moţe biti finansiran iz više različitih izvora.
Uobičajeno je da su ova sredstva ograničena, a finansijska kriza i slabljenje privredne
aktivnosti vrše dodatni pritisak na finansiranje planiranih projekata. U narednom periodu,
investicije u funkciji lokalnog i regionalnog razvoja moguće je očekivati iz sljedećih
potencijalnih izvora:
- Budţet Crne Gore;
- Sopstveni izvori jedinica lokalne samouprave;
- Fondovi Evropske unije;
- Ostali medunarodni izvori finansiranja;
- Privatno bankarski sektor i Investiciono-razvojni fond Crne Gore.
Budţet Crne Gore
Finansijska podrška kroz budţet Crne Gore moguca je preko kapitalnog budţeta.
Kapitalni budţet odnosi se na izdvajanja za realizaciju kapitalnih projekata. Kapitalni
budţet moţe da obuhvati projekte koji imaju i regionalni značaj, a ne samo lokalni. U
tom smislu je moguća i saradnja izmedu jedinica lokalne samouprave u cilju zajedničkog
finansiranja i realizacije projekata. Iz kapitalnog budţeta najčešće se finansiraju
infrastrukturni projekti u domenu putne infrastrukture i sl.
Sopstveni izvori jedinica lokalne samouprave
Kao što je definisano Ustavom Crne Gore svaka jedinica lokalne samouprave
kreira prilive u svom budţetu na bazi sopstvenih izvora i izvora od strane drţavnog
budţeta. U sopstvene izvore ubrajaju se sopstveni prihodi, zajednički prorezi i doprinosi
koje uvodi drţava, sredstva iz egalizacionog fonda, uslovne dotacije iz budţeta drţave i
ostali prihodi budţeta lokalnih samouprava. U sopstvene prihode jedinica lokalne
samouprave ubrajaju se: lokalni porezi, lokalne takse, lokalne naknade i ostali lokalni
prihodi.
Fondovi Evropske unije
Od 2007. godine Crnoj Gori su dostupna sredstva IPA programa kao integralni
instrument koji je zamijenio program CARDS i predpristupne fondove Phare, ISPA i
Sapard. IPA je priprema za korišcenje sredstava iz strukturnih i kohezionog fonda, koji ce
Crnoj Gori biti na raspolaganju nakon ulaska u Evropsku uniju.
Trenutno, Crna Gora ima pravo na sredstva iz dvije komponente IPA programa:
- Podrška tranziciji i izgradnja institucija i
- Regionalna i prekogranična saradnja.
Komponenta koja se odnosi na podršku tranziciji i razvoju institucija je
namijenjena ministarstvima i drugim institucijama javne uprave na nacionalnom niovu,
dok su korisnici sredstava druge komponente lokalna samouprava, nevladin sektor,
neprofitna poslovna udruţenja, asocijacije itd.
62
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Međunarodne organizacije
U Crnoj Gori radi veliki broj medunarodnih organizacija. Svaka od njih doprinosi
razvoju društva i drţave u cjelini kroz projekte koje organizuju u tom cilju, što
predstavlja znacajan izvor finansiranja za lokalne samouprave. Medunarodna sredstva
dostupna su kroz bilateralnu pomoć i pomoć medunarodnih organizacija. Bilateralna
pomoć obuhvata organizacije zemalja koji imaju svoje ambasade u Crnoj Gori, kao i
same ambasade u pojedinim slučajevima.
Medu najznačajnim se ubrajaju:
- USAID Crna Gora
- OEPS
- UINDP
- Ambasada Sjedinjenih Americkih Drţava
- Norveška ambasada iz Beograda (koja pokriva i Crnu Goru)
- GIZ Crna Gora –
- Crnogorsko–austrijska saradnja Bjelasica i Komovi
- Svjetska banka
- Evropska banka za obnovu i razvoj (EBRD) i dr.
Privatno bankarski sektor i Investiciono-razvojni fond Crne Gore (IRF)
Kao poseban izvor finansijskih sredstava privrednim društvima i lokalnim
samoupravama mogu se navesti bankarski sektor i Investiciono razvojni fond Crne Gore
(IRF), koji stimulišu razvoj privrede i implementaciju projekata kroz povoljne uslove
finansiranja. Finansijska podrška preko bankarskog sektora i IRF-a moguća je kroz razne
vrste kredita koji su dostupni kako privrednim društvima, tako i lokalnim samoupravama.
Oblik finansiranja navedenih organizacija je projektnog tipa, što znači obavezu
lokalnih uprava da pripreme i kandiduju projekte u skladu sa kriterijuma koji vaţe za
pojedine organizacije.
Imajući u vidu potencijalne izvore finansiranja na jednoj strani, i realne potrebe za
realizaciju odreĎenih investicija koje su u funkciji razvoja Opštine Andrijevica na drugoj,
u daljem tekstu dat je pregled projekata koji se planiraju realizovati u okviru mjera i
aktivnosti za implementaciju razvojnih ciljeva u narednih 5 godina.
63
1.2.2/2
2014
Opština
Opština
NVO "Organik"
Izrada programa modernizacije
poljoprivredne proizvodnje
Izgradnja sušare u Konjusima
Izgradnja pogona za preradu meda u Kraljima Udruţenje pčelara
1.3.1/1
1.3.2/1
1.3.2/2
Regionalni projekat
2016-2017
2013-2016
Postavljanje fasada na stambenim zgradama
Izrada projekta regulacija korita rijeke Lima
2.1.4/2
2012-2016
Opština
Izgradnja stambene zgrade
2.1.4/1
3.1.1/1
Rekonstrukcija elektro mreţe
2.1.3/1
2012-2013
2014
Elektro privreda
Rekonstrukcija gradskog vodovoda Krkori
2.1.2/1
Opština
JP komunalno
Program izgradnje i sanacija putne mreţe
2012-2016
2014
Opštine
Andrijevica i Plav
Opština
2013
2014
2012-2014
2014
Opština
2.1.1/3
2.1.1/2
Asfaltiranje lokalnog putnog pravca ispod
Andrijevice
Izgradnja mosta na Limu u Zoriće
Ribolovačko
društvo Lim
Izgradnja infrastrukture ribolovačkog doma
1.2.2/3
2.1.1/1
2012-2013
Opština
UreĎenje spomen parka Knjaţevac
2013
2012
2013-2014
2014
Opština
MZ Trešnjevo
2014
Opština
2015
2013-2016
Opština
TO Andrijevica
2013-2016
Opština
12000
25000
30000
50000
150000
20000
2000
10000
2000
2000
10000
15000
10000
10000
15000
10000
68000
170000
100000
150000
100000
100000
8000
8000
8000
15000
20000
100000
100000
60000
350000
100000
60000
20000
200000
25000
500000
500000
80000
50000
200000
200000
800000
150000
200000
120000
10000
70000
10000
10000
70000
15000
30000
10000
30000
30000
500000
200000
350,000
Vrijeme
FINANSIRANJE PROJEKTA (u €)
Odgovorno lice realizacije Opštinski Drţavni Fondovi MeĎuna- Kreditna
Ukupno
(godina) budţet budţet
rodne org. sredstva
EU
Opština
1.2.1/2
1.2.1/1
1.1.3/1
1.1.2/1
1.1.1/3
1.1.1/2
1.1.1/1
1.2.2/1
Naziv projekta
Izrada projektne dokumentacije za mHE na
Mojanskoj rijeci
Izrada projektne dokumentacije za mHE na
rijeci Kuckaji
Projekat izgradnje mini hidro-elektr. na
gradskom vodovodu
Izrada elaborata o istraţnim geološkim
radovima
Izrada elaborata o korišćenju slobodnog
poslovnog prostora
Izrada programa prenamjene planinskih
objekata za potrebe turizma
Izrada projektne dokumentacija za izgradnju
Eko katuna Rujišta
Osnivanje Turističke organizacije
Broj
projekta
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
64
Program uklanjanja divljih deponija
3.1.2/1
4.3.2/1
4.3.1/1
4.2.2/1
4.2.1/1
4.1.2/2
4.1.2/1
4.1.1/1
3.1.3/2
3.1.3/1
3.1.2/3
JP komunalno
JP komunalno
UKUPNO:
2014
2016
2013
2014
2012
2013
2015
2012
2012
2013
2016
2012
2015
10000
827000
582000
50000
5000
15000
2000
20000
10000
2000
10000
20000
15000
10000
100000
10000
10000
3694000.00
645000
20000
15000
615000 1025000
30000
15000
130000
40000
20000
12000
100000
10000
22000
10000
20000
15000
150000
15000
50000
100000
30000
25000
Vrijeme
FINANSIRANJE PROJEKTA (u €)
Odgovorno lice realizacije Opštinski Drţavni Fondovi MeĎuna- Kreditna
Ukupno
(godina) budţet budţet
EU
rodne org. sredstva
Izgradnja regionalne deponije (Učešće
Regionalni projekat
Opštine)
Program edukacije o selektrivnom odlaganju
JP komunalno
otpada
Formiranje Sluţbe zaštite od elementarnih
Opština
nepogoda i poţara
Izgradnja Vatrogasnog doma
Opština
Nabavka savremene opreme za dijagnostiku
Dom Zdravlja
za potrebe Doma Zdravlja
Opremanje kabineta za fiziku, hemiju i
OŠ Bajo Jojic
biologiju
Izrada projektne dokumentacije za
OŠ Bajo Jojic
prenamjenu slobodnog školskog prostora
Stvaranje prostornih i tehničkih uslova za
Opština
rad tima za izradu projekata koje finansira EU
ObezbjeĎenje prostora za rad NVO
Opština
Izrada projektne dokumentacije za izgradnju
Centar za kulturu
sportske dvoranu
Opremiti višenamjenske domove u MZ za
Opština
organizovanje kulturnih manifestacija
Izrada projektne dokumentacije za
rekonstrukciju kanalizacione mreţe sa
sistemomom za prečišćavanje otpadnih voda
3.1.1/2
3.1.2/2
Naziv projekta
Broj
projekta
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
65
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
4. Sistem menadţmenta i monitoringa
Proces implementacije strategije mora biti jasno definisan. Ključni akteri moraju
biti svjesni svojih uloga i odgovornosti. Izvršna vlast zbog toga mora: raspodijeliti
odgovornost i zadatke tako da se ciljevi mogu efikasno realizovati, i definisati set
indikatora kako bi se pratio napredak u implementaciji strategije. Kako bi se strateški
plan razvoja lokalne zajednice uspjšeno realizovao, preoces strateškog planiranja mora
uključiti i aktivnosti na sistemu upravljanja i monitoringa. Sistem upravljanja obuhvata
procese planiranja, organizacije, odabira ljudi, koordiniranja rukovoĎenja i kontrole,
uključujući i angaţovanje ljuskih, finansijskih, tehnoloških i prirodnih resursa.
Implementacija strategije mora biti razmatrana i preispitivana od strane svih
uključenih u proces izrade i implementacije strategije. Način na koji se ovaj proces
provjere i preispitivanja realizuje daje odrţivost sistemu upravljanja i monitoringa,
ostvarivajući različite veze u okviru i van organiazcije procesa implementacije. Proces
strateškog planiranja je prije svega dinamičan proces i finalni dokumenti se posmatraju
kao dinamični odnosno promjenljivi alati. U tom kontekstu, cjelkupan proces planiranja
je definisan kao petogodišnji ciklus analie – planiranja- programiranja- implementacije –
realizacije – praćenja – procjene – ponovne analize itd.
Proces se kompletno preispituje na 5 godina, odnosno nakon 5 godina bi trebalo
razviti novu strategiju odrţivog razvoja lokalne zajednice. Proces je kompletno prikazan
na sljedećem dijagramu:
Ciklus Strategije odrţivog razvoja lokalne
zajednice
Ciklus strategije odrţivog razvoja lokalne zajednice
Godina 1
Godina 2-3-4
Godina 5
Izvještaj o odrţivosti
2/3 Strateški dokument sa dijagramima
Lokalni akcioni plan
Ocjena odrţivosti
Izvještaj o odrţivosti
a) Praćenje implementacije Lokalnog akcionog plana
b) Jednogodišnje aţuriranje indikatora
Izvještaj o odrţivosti
a) Aţuriranje svih indikatora
Strateški dokument sa dijagramima
Lokalni akcioni plan
Ocjena odrţivosti
66
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Faza implemtacije strateškog plana razvoja opštine
je zasnovana na
implemtentaciji
akcionog plana, dobroj organizacionoj strukturi i angaţovanju
zainteresovanih aktera. Proces implementacije Strateškog plana lokalne zajednice je
inkorporiran i koristi postojeću strukturu u lokalnoj administraciji. Osnovni dio
organizacione strukture predstavlja koordinacioni tim u koji su uključeni različiti sektori.
Tim je postavljen u okviru lokalne administracije tako da moţe da koordinira
cjelokupnim sistemom upravljanja i monitoringa, a imenovan je od strane Predsjednika
opštine. Koordinacioni tim je odgovoran za integraciju strateškog dokumenta i lokalnog
akcionog plana, prvenstveno u smislu: Direktne povezanosti akcionog plana sa izradom i
aktima opštinskog budţeta. Za svaku aktivnost u okviru akcionog plana moraju se
obezbijediti finansijska sredstva ili bar izvori finansiranja; Direktne povezanosti sa svim
opštinskim operativnim planovima i odjeljenjima. Strateški dokument i lokalni akcioni
plan moraju u potpunosti biti integrisani sa redovnim opštinskim radnim procedurama.
Sistem upravljanja treba precizno da identifikuje nosioce odgovorne za implementaciju
pojedinih aktivnosti i da pruţi precizno definisana ovlašćenja i odgovornosti svih
rukovodilaca sluţbi za sprovoĎenje tog integrisanog procesa u razumnom vremenskom
roku (do usvajanja narednog opštinskog budţeta); Integracije akcionog plana i strateškog
dokumenta sa planovima, projektima i aktivnostima svih javnih i privatnih institucija
koje su uključene kao glavni nosioci implematacije akcionog plana (različite institucije,
organi javne uprave, javna komunalna preduzeća itd.).Veliki broj redovnih upravljačkih
aktivnosti se odvija u oblasti urbanističkog sistema i teritorijalne organizacije, a pod
ingerencijom različitih opštinskih institucija i organa. Njihova potpuna uključenost u
implementaciju lokalnog akcionog plana je od vitalnog značaja za odrţivost i razvoj.
Sistem upravljanja procesom izrade Strateškog plana lokalne zajednica
Predsjednik Opštine
obavezuje koordinacioni
tim da sprovede
implementaciju
Finansijsko
integrisanje
sa opštinskim
budţetom
Više-sektorski koordinacioni tim
je odgovoran za punu integraciju
strategije i sredstava planiranja i
upravljanja
Kros
integracija sa
opštinskim
sektorima i
upravama
Tijelo za razvoj
strategije
Eksterno
koordinira i prati
implementaciju
akcionog plana
Tehnička
integracija sa
JKP, itd.
67
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Sistem upravljanja procesom izrade Strateškog plana razvoja opštine se konstatno
prati i procjenjuje putem godišnjih ciklusa evalucije. Prilikom evalucije se koriste
indikatori odrţivosti (odnose se na strateški dokument ali i na stanje kompletne lokalne
zajednice) i indikatora učinka (vezani su za status implementacije lokalnog akcionog
plana). Indikatori su osnova za potpun sistem monitoringa implementacije strategije, i
predstavljaju osnovu sistema upravljanja. Indikatori pruţaju osnovne informacije i
saznanja vezana za uspješnost procesa implementacije strategije i dinamiku
usaglašavanja. Sve promjene indikatora i svi rezultati godišnje evalucije su dostupni svim
graĎanima putem izvještaja koji je jednostavan i lak za čitanje.
Imajući u vidu da svaka strategija i njen akcioni plan podleţu kontroli i
vrjednovanju, Projektni tim opštine Andrijevica je predvidio da će se u ovoj strategiji,
ovom njenom delu posvetiti posebna paţnja.
Predsednik Opštine je donio Odluku o formiranju Tima. Ovom odlukom
definisana su imena članova i njihovi opšti zadaci, u smislu praćenja, nadgledanja i
procene postignutih rezultata realizacije Strategije, kao i obaveza izveštavanja prema
Skupštini opštine.
Imenovano tjelo će raditi analizu realizovanih projekata i njihovih efekata, sa posebnim
osvrtom na eventualne prepreke u realizaciji i davati smjernice za usklaĎivanje akcionog
plana sa već uraĎenim.
Prikupljanje podataka će se vršiti u saradnji sa donatorima i Ministarstvom. Paţnja će biti
usmjerena na 3 vrste informacija:
1. Finansijske
2. Fizičke
3. Administrativne
Informacije će se prikupljati direktno „na terenu“ anketiranjem i intervjuisanjem
relevantnih učesnika ili analizom pisanih dokumenata (projekata, izveštaja i dr.)
Monitoring izveštaj je pisani dokument u kojem će se naći sve relevantne informacije
neophodne za uspješnu ocjenu realizacije Strategije. Izveštaj će se podnositi minimum 1
godišnje, a po potrebi i češće.
68
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
4.1 Rad konsultativne grupe
Pri izradi Strateškog plana opštine Andrijevica, korišćen je princip
maksimalizacije učešća svih lokalnih zainteresovanih strana. Organizacija rada na
Streteškom dokumentu je definisana na osnovu četiri prioritetna cilja razvoja Opštine, pa
je i sam proces izrade Strateškog plana bio rukovoĎen definisanjem radnih grupa,
sastavljenih od predstavnika lokalne zajednice, a koji su imali zadatak da obezbijede
učešće i drugih relevantnih zainteresovanih strana. Radne grupe su imale svoje
koordinatore i članove.
Koordinator procesa izrade strategije ispred Konsultativne grupe - Radota Pantović
Radna grupa za razvoj privrede i preduzetništva
VoĎa grupe: Biljana Bandović
Članovi: Novo Vukićević
Igor Mašović
Radna grupa za infrastrukturu i urbanizam
VoĎa grupe: Miodrag Novović
Članovi: Slavko Stijović
Dragan Vučeljić
Radna grupa za zaštitu ţivotne sredine, poljoprivredu i turizam
VoĎa grupe: Radovan Marjanović
Članovi: Goran Đurišić
Dr Zvonko Vuković
Radna grupa za razvoj društvenih djelatnosti
VoĎa grupe: Lalević Dobrašin
Članovi: Radota Pantović
Nebojša Lekić
U toku rada Konsultativna grupa je odrţavala petnaestodnevno sastanke o čemu
su voĎeni zapisnici o radu . TakoĎe, svim uključenim subjektima u proces dostavljani su
odreĎeni zahtjevi za dostavu potrebnih informacija, a istovremeno razmjenjivana
mišljenja o datim rješenjima.
Tokom rada razmatrane su pojedinačno četiri faze, a na kraju je organizovan
sastanak za sumiranje datih predloga uz učešće najodgovornijih predstavnika lokalne
uprave i sačinjen konačni tekst.
U procesu pripreme predloga ovog dokumenta aktivno su učestvovali predstavnik
Konsultantske firme Maxima Consalting Emil Durumbašić i predstavnik Ministarstva
ekonomije kao evaluator Nikola Savić.
U skladu sa Zakonom, sproveden je postupak javne rasprave koja je trajala 15
dana, nakon čega je Konsultativni tim razmotrio date predloge i sugestije i sačinio
predlog dokumenta koji je dostavljen Ministarstvu ekonomije na davanje saglasnosti.
69
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Anex 1- Analize postojećeg stanja
70
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Tabela br.24 – Uporedni pregled broja stanovnika (1953 -2011 god.)
Naselja
Andrijevica
Andţelati
Boţići
Bojovići
Gnjili Potok
Gornje Luge
Gračanica
Dulipolje
Đulići
ZabrĎe
Jošanica
Košutići
Kralje
Kuti
Oblo Brdo
Prisoja
Rijeka Marsenića
Seoca
Sjenoţega
Slatina
Trepča
Trešnjevo
Ulotina
Cecune
Opština ukupno
Opštinski centar
Ostala naselja
1953.
899
139
368
195
281
261
906
560
303
416
513
408
384
182
292
466
412
446
229
447
480
825
515
400
10.327
899
9.428
1961.
1007
119
375
144
281
239
787
532
252
414
506
326
351
177
235
494
468
445
214
418
399
761
502
346
9.792
1.007
8.785
1971.
994
144
316
157
262
199
736
465
223
395
433
308
298
132
205
393
432
409
178
407
392
719
487
282
8.966
994
7.972
1981.
941
95
342
155
199
163
558
309
181
357
333
235
269
95
173
385
404
434
151
392
330
649
373
189
7.712
941
6.771
1991.
923
164
221
130
178
170
397
230
152
311
215
185
263
75
138
384
390
271
116
405
254
577
292
120
6.561
923
5.638
2003.
1073
134
250
128
111
150
307
134
130
302
162
143
228
49
69
348
353
117
95
405
238
539
243
77
5.785
1.073
4.712
2011
1055
187
190
33
87
120
276
90
101
253
97
121
207
30
54
340
299
107
56
455
213
465
226
55
5071
1055
4016
Izvor: Monstat (popis 2011)
71
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Tabela br.25 – Površine zasijane ţitom i povrtnim biljem (u ha)
Opis
Godina Kukuruz Pšenica
Raž
Ječam Krompir Pasulj
Crna Gora
2005
2006
2007
2008
2009
2010
3059
2782
2756
2712
2664
2734
840
808
808
826
846
734
117
175
194
200
324
259
759
860
868
787
807
731
10313
10179
10190
10233
10360
10241
679
677
675
642
648
645
Andrijevica
2005
2006
2007
2008
2009
2010
240
240
220
180
130
135
3
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6
2
1
1
1
1
280
250
230
190
215
210
10
10
8
8
8
10
Izvor: Monstat
Tabela br.26 – Pregled stanja stoke, ţivine i košnica
Opis
Godina
Goveda
Svinje
Ovce
Crna Gora
2006 100483 10449 223491
2007 98007 12773 218340
2008 91929 5130 200396
2009 89194 3315 188227
2010 84046 4565 180228
Andrijevica
2006
2007
2008
2009
2010
3709
3543
3162
2801
2730
446
399
328
250
88
5055
4823
5776
5441
3520
Konji
Ţivina
Košnice
6245
5488
4854
4451
4342
356146
425430
278024
236688
240745
36735
35883
27508
21526
13632
483
492
501
498
492
11952
11047
12576
11788
14160
725
602
856
605
628
Izvor: Monstat
72
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Tabela br.27 – Poljoprivredno zemljište prema kategorijama korišćenja (u ha)
Obradiva površina
Opis
Godina
Ukupno
svega
oranice i
bašte
voćnjaci
bare,
ribnjaci
pašnjaci
vinogradi
livade
2005
2006
2007
Crna Gora
2008
2009
2010
517097
517337
516465
516219
516070
515798
189126
189252
189939
189300
188889
188703
46179
44524
44957
45237
45673
45472
11151
11926
11976
11885
11899
11970
4036
4181
4225
4325
4386
4391
127760
128621
128781
127853
126931
126870
325326
325436
323876
324269
324531
32447
2645
2649
2650
2650
2650
2648
2005
2006
2007
Andrijevica
2008
2009
2010
13339
13339
13251
13261
13261
13261
5647
5637
5559
5569
5569
5569
762
627
752
762
762
762
629
629
629
629
629
629
0
0
0
0
0
0
4256
4381
4178
4178
4178
4178
7692
7702
7692
7692
7692
7692
0
0
0
0
0
0
Izvor: Monstat
Tabela br.28 – Broj rodnih stabala
Jabuke
Kruške
Šljive
Opis
Godina
Crna Gora
2005
2006
2007
2008
2009
2010
376787
391028
405628
425223
461793
472453
186460
182005
194265
196815
196114
199354
1120463
1110998
10992002
1101850
1125833
1144070
Andrijevica
2005
2006
2007
2008
2009
2010
5450
7650
8000
9100
9200
9200
5100
6400
6800
7000
7100
7250
52500
56500
59000
61000
62000
63000
Izvor: Monstat
73
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Tabela br.29 – Kvalifikaciona struktura nezaposlenih 2006-2010
Opis
I stepen
II stepen
III stepen
IV stepen
V stepen
VI stepen
VII stepen
Ukupno
2006 2007 2008 2009 2010
126
101 103
106
105
6
7
8
7
6
135
127 107
95
97
162
140 127
132
128
3
2
1
2
1
8
8
8
5
9
16
22
10
15
25
456
407 364
362
371
Izvor: Zavod za zapošljavanje
Tabela br.30 – Pregled stanja planinskih katuna
Naziv planine
Balj
Lisa
Bačko brdo
Asanac
Gradišnica
Sjekirica
Štavna
Jelovica
Naziv katuna
Izgrađenih
koliba
Platna
Javorovica
Kovčezi
Jezera
Stupe
Lisa
Bačko brdo
Krivi do
Asanac
Crna Gora
Mojanska rijeka
Košutićka rupa
Cvijetnice
Ruišta
Patkovica
Gradišnica
Bjelega
katunište
Piševo
Grudički katun
Dolovi
Štavna
Katun Bojovića
Trebački
3
3
9
10
14
35
15
10
6
5
5
6
20
15
35
32
10
5
5
1
6
30
12
15
Kolibe
u
dobrom
stanju
3
3
3
10
4
0
0
5
0
0
2
3
15
10
30
26
5
5
5
1
6
15
4
10
Izvor: Opština Andrijevica
74
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Tabela br.31 – Broj učenika po razredima u srednjim školama
Razred
Broj učenika
I RAZRED
II RAZRED
II RAZRED
IV RAZRED
Ukupno
26
41
45
45
157
Izvor: Srednje škole
Tabela br.32 – Broj učenika po razredima u osnovnim školama
Broj Učenika
OŠ Bajo Jojić
OŠ Milić Keljanović
Ukupno
I RAZRED
II RAZRED
II RAZRED
IV RAZRED
V RAZRED
VI RAZRED
VII RAZRED
VIII RAZRED
IX RAZRED
49
46
51
54
63
66
72
38
41
4
3
4
9
0
2
9
3
0
53
53
55
63
63
68
81
41
41
Ukupno
480
38
518
Razred
Izvor: Osnovne Škole
Tabela br.33 – Struktura zaposlenih u zdravstvu
2011
2010
2009
2008
2007
Broj ljekara
Opis
6
6
6
6
6
Ostalo medicinsko osoblje
19
19
22
22
22
Pomoćno osoblje
2
2
2
2
2
Ukupno zaposlenih
27
27
30
30
30
Izvor: Dom zdravlja
75
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Tabela br.34 - Objekti za osnovno obrazovanje
Školski objekti u
naseljima
Školski
objekat
Srednja mješ.škola
Andrijevica
1300.30
p+2
7
koristi
OŠ ,,Bajo Jojić,,
Andrijevica
1537.00
p+2
20
koristi
Rijeka Marse
200.00
p+0
2
koristi
Trepča
600.00
p+1
4
koristi
Trešnjevo
479.00
p+1
3
koristi
ZabrĎe
253.00
p+0
2
koristi
Slatina
225.00
p+0
2
koristi
Kralje
140.40
p+0
2
koristi
Gnjili Potok
105.00
p+0
2
ne koristi
Seoce
235.00
p+0
2
koristi
Kruševo
100.00
p+0
3
ne koristi
Gračanica
140.00
p+0
3
koristi
Ulotina
68.00
p+0
5
koristi
Dulipolje
p+0
p+0
8
5
koristi
Đulići
300.00
300.00
Jošanica
150.00
p+0
3
ne koristi
Kuti
162.00
p+0
2
ne koristi
OŠ ,,Milić
Keljanović,,
Površina
objekta
Spratnost
objekta
Broj
učionica
Korišćenje
objekta
koristi
Izvor: Obrazovne ustanove
76
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Opis projekata (,,Project Fiches’’)
77
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 1.1.1/1
Andrijevica
Naziv projekta
Izrada projektne dokumentacije za izgradnju mHE na Mojackoj
rijeci
Lokacija
projekta
Jošanica - Andrijevica
Postojece stanje
Snadbijevanje stanovništva i privrede električnom energijom je
problem prisutan vec duţe vrijeme u Opštini posebno u njenom
ruralnom dijelu. Posebno je karakterističan problem nemogućnosti
obezbjeĎenja kvalitetnog snadbijevanja električnom energijom u
zimskom period zbog dotrajalosti elektro mreţe. Takvo stanje u
velikoj mjeri ograničava interesovanje potencijalnih investitora za
korišćenje resursa na ovom području i ako postoje izdašni hidroenergetski potencijali.
Realizacijom ovog projekta otvorile bi se mogućnosti za izgradnju
multifunkcionalnih privrednih objekata, prije svega sistema za
navodnjavanje, turističkih kapaciteta, objekata za sport i rekreaciju,
preraĎivačkih kapaciteta itd. Istovremeno bi se pokrenula aktivnost
na širem planu za valorizaciju energetskog potencijala ovog rečnog
toka kroz ulganja potencijalnih investitora.
Povećanje proizvodnje električne energije i stvaranje uslova za
sigurnije snadbijevanje novih preraĎivačkih kapaciteta i drugih
privrednih subjekata na ovom prodručju.
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Opis projekta
U okviru pripreme projekta izvršiće se potrebna istraživanja i
mjerenja i na osnovu toga uraditi idejni projekat kao osnova za
traženje strateškog partnera za realizaciju projekta u cjelini.
Projektom se predviđa izgradnja mHE od 5 MW
Očekivani
uticaj projekta
Kroz pokrenuće se privredna aktivnost na ovom pordručju u oblasti
poljoprivredne proizvodnje i turizma što će omogućiti kvalitetnije
korišćenje komparativnih prednosti ovog područja.
Procijenjeni
troškovi
projekta
350.000.00€
Ocjena
Drugi prioritet u oblasti ekonomskog razvoja.
prioriteta
Predlozeni izvor Sredstva fonda EU – 100%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Predstoji izrada idejnog projekta
78
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 1.1.1/2
Andrijevica
Naziv projekta
Izrada idejnog projekta za izgradnju mHE na rijeci Kuckaji
Lokacija
projekta
Postojece stanje
Kuti - Andrijevica
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Snadbijevanje stanovništva i privrede električnom energijom je
problem prisutan vec duţe vrijeme u Opštini posebno u njenom
ruralnom dijelu. Posebno je karakterističan problem nemogućnosti
obezbjeĎenja kvalitetnog snadbijevanja električnom energijom u
zimskom period zbog dotrajalosti elektro mreţe. Takvo stanje u
velikoj mjeri ograničava interesovanje potencijalnih investitora za
korišćenje resursa na ovom području i ako postoje izdašni hidroenergetski potencijali.
Realizacijom ovog projekta otvorile bi se mogućnosti za izgradnju
multifunkcionalnih privrednih objekata, prije svega sistema za
navodnjavanje, turističkih kapaciteta, objekata za sport i rekreaciju,
preraĎivačkih kapaciteta itd. Istovremeno bi se pokrenula aktivnost
na širem planu za valorizaciju energetskog potencijala ovog rečnog
toka kroz ulganja potencijalnih investitora.
Povećanje proizvodnje električne energije i stvaranje uslova za
sigurnije snadbijevanje novih preraĎivačkih kapaciteta i drugih
privrednih subjekata na ovom prodručju.
Opis projekta
U okviru pripreme projekta izvršiće se potrebna istraživanja i
mjerenja i na osnovu toga uraditi idejni projekat kao osnova za
traženje strateškog partnera za realizaciju projekta u cjelini.
Projektom se predviđa izgradnja mHE od 3 MW
Očekivani
uticaj projekta
Kroz pokrenuće se privredna aktivnost na ovom pordručju u oblasti
poljoprivredne proizvodnje i turizma što će omogućiti kvalitetnije
korišćenje komparativnih prednosti ovog područja.
Procijenjeni
200.000.00€
troškovi
projekta
Ocjena
Treći prioritet u oblasti ekonomskog razvoja.
prioriteta
Predlozeni izvor MeĎunarodne organizacije – 100%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Predstoji izrada idejnog projekta
79
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 1.1.1/3
Andrijevica
Naziv projekta
Izgradnja mHE na gradskom vodovodu
Lokacija
projekta
Postojece stanje
Kuti - Andrijevica
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Gradski vodovod čija je duţina primarne mreţe 15km sa velikom
visinskom razlikom, u kontinuitetu već dugi niz godina izloţen je
čestim havarijama zbog neadekvatne zaštite vodovod, visokog
pritiska i neodgovarajućeg kvaliteta cijevi. S tim u vezi, uraĎen je
projekat za rekonstrukciju gradskog vodovoda što je povoljna
predpostavka za paralelnu gradnju mini hidro centrale.
Realizacijom ovog projekta paralelno sa rekonstrukcijom gradskog
vodovoda racionalizovali bi se troškovi gradnje a ujedno bi se
obezbijedila primjena tehničkih standarda za korišćenje gradskog
vodovoda.
ObezbjeĎenje dodatnih količina električne energije JPK i drugih
javnih sluţbi kao i prodaja elektroprivredi viška električne energije u
cilju racionalizacije troškova poslovanja javnog sektora.
Opis projekta
Na prelivnoj komori gradskog vodovoda izgradila bi se mHe snage
100 kV i ujedno bi se izvršila zamjena postojećih betonsko-zbestnih
cijevi.
Očekivani
uticaj projekta
Realizacijom ovog projekta omogućilo bi se kvalitetno
snadbijevanje privrede i stanovništva vodom što bi povećalo broj
korisnika gradskog vodovoda a istovremeno bi se povećali prihodi
javnog sektora kroz prodaju električne energije.
Procijenjeni
500.000.00€
troškovi
projekta
Ocjena
Prvi prioritet u oblasti ekonomskog razvoja.
prioriteta
Predlozeni izvor Kreditna sredstva investicionog fonda za razvoj – 100%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
UraĎen glavni projekat
80
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 1.1.2/1
Andrijevica
Naziv projekta
Izrada elaborata o istraţnim geološkim radovima
Lokacija
projekta
Opština Andrijevica
Postojeće stanje
Opština Andrijevica raspolaţe sa brojnim nalazištima ukrasnog
kamena i mermera koji su bliţe definisani u istraţivanjima
geološkog zavoda koja su radjena 1996 god. U dosadašnjem periodu
vršena je eksploatacija na lokalitetu Ţoljevica.
Izradom elaborate potpuno bi se definisala ekonomsko isplativa
nalazišta što je ključni preduslov za potencijalne investitore za
ulaganje u ovoj oblasti
ObezbjeĎivanje svih potrebnih podataka u pogledu količina,
kvaliteta i drugim karakteristikama ukrasnog kamena i mermera
kako bi se obezbijedila njihova adekvatna promocija što je uslov za
voĎenje daljih aktivnosti u cilju organizovanja eksploatacije ovih
materijala.
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Opis projekta
Projektom bi se izvršila potrebna istraživanja i ispitivanja uzoraka
sa 8 lokacija koje su označene kao moguća, ekonomski isplativa,
nalazišta
Očekivani
uticaj projekta
Kvalitetnom prezentacijom rezultata istraţivanja očekuje se
zainteresovanost potencijalnih investitora za uzimanje koncesija za
eksploataciju ukrasnog kamena i mermera. Time bi se uposlio
odreĎen broj radnika što bi direktno uticalo na zaustavljanje
migracija sa seoskog područja.
Procijenjeni
troškovi
projekta
30.000.00€
Ocjena
Peti prioritet u oblasti ekonomskog razvoja.
prioriteta
Predloţeni izvor Opštinski budţet – 34% ; Drţavni budţet – 66%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Predstoji izrada elaborata
81
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 1.1.3/1
Andrijevica
Naziv projekta
Izrada elaborata o korišćenju slobodnog poslovnog prostora
Lokacija
projekta
Opština Andijevica
Postojeće stanje
Nakon sprovedenog postupka privatizacije najveći broj privrednih
kapaciteta ostali su neiskorišćeni iako postoji izgraĎena
infrastruktura. Pored napuštenih privrednih objekata na području
mijesnih zajednica postoje izgraĎeni objekti bivših kasarni kao i
objekti škola i domova koji se ne koriste već duţe vremena.
Da bi se detaljno sagledalo stanje i mogućnosti korišćenja slobodnih
objekata potrebno je detaljno analizirati sve aspekte ovog problema i
učiniti ga dostupnim potencijalnim investitorima. Takav pristup će
omogućiti da se za značajan dio slobodnog poslovnog prostora moţe
izvršiti prenamjena obzirom na stepen očuvanosti i atraktivnosti
lokacija na kojoj se nalaze.
Omogućavanje otvaranja novih preraĎivačkih kapaciteta uz
minimalna ulaganja u privrednu infrastrukturu čime bi se značajno
uticalo na smanjenje nezaposlenosti.
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Opis projekta
Na osnovu izvršenog popisa slobodnog poslovnog prostora,
tehničke opremljenosti istog i drugih parametara, analiza bi
sadržala ocjenu stanja i mogućnosti za nova ulaganja kao i uslove
i kriterijume pod kojima je moguće koristiti slobodan prostor.
Očekivani
uticaj projekta
Realizacijom ovog projekta stvorili bi se uslovi za bolju zaštitu i
očuvanje izgraĎenih objekata a istovremeno bi se pokrenula i
privredna aktivnost u različitim oblastima.
Procijenjeni
troškovi
projekta
30.000.00€
Ocjena
Četvrti prioritet u oblasti ekonomskog razvoja.
prioriteta
Predloţeni izvor Opština Andrijevica – 50% ; Drţavni budţet – 50%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Predstoji izrada elaborata
82
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 1.2.1/1
Andrijevica
Naziv projekta
Izrada programa prenamjene planinskih koliba za potrebe turizma
Lokacija
projekta
Opština Andrijevica
Postojeće stanje
Na skoro svim planinskim područijima postoje planinski katuni za
potrebe stočara. S obzirom da je veliki broj objekata u dobrom
stanju a da se ne koriste za svoje namjene zbog smanjene
poljoprivredne proizvodnje ostavlja mogućnost za njihovu
prenamjenu. Slična situacija je i na seoskom području usled
izraţenih migracija prema gradskim centrima.
Imajući u vidu da je prioritet u razvoju dat planinskom turizmu,
povećanje smještajnih kapaciteta predstavlja vaţno pitanje pa u tom
smislu adaptacija postojećih i izgradnja novih objekata ima prednost
u ulaganjima za ovu oblast. Ova aktivnost je posebno značajna zbog
toga što je u okviru prostornog plana Bjelasice i Komova predviĎena
izgradnja ski centra i drugih turističkih objekata u neposrednoj
blizini katuna.
Realizacijom ovog projekta povećaće se smještajni kapaciteti za
turiste, uvećaće se prihod poljoprivrednih proizvoĎača i unaprijediti
infrastruktura Opštine Andrijevica.
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Opis projekta
Izvršiti popis svih planinskih katuna sa analizom stanja planinskih
koliba. Predložiti obim i strukturu radova na adaptaciji objekata.
Izvršiti prezentaciju rezultata zainteresovanim subjektima.
Očekivani
uticaj projekta
Realizacijom projekta očekuje se povećan br. turista na planinskom
području a istovremeno porast zainteresovanosti poljoprivrednih
proizvoĎača za korišćenje katuna što će zajedno uticati na rast
ţivotnog standard i rast poljoprivredne proizvodnje
Procijenjeni
troškovi
projekta
10.000.00€
Ocjena
Šesti prioritet u oblasti ekonomskog razvoja.
prioriteta
Predlozeni izvor Opština Andrijevica – 100%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Predstoji izrada elaborata
83
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 1.2.1/2
Andrijevica
Naziv projekta
Izrada eko katuna ’’Rujišta’’
Lokacija
projekta
Trešnjevo - Andrijevica
Postojeće stanje
Korisnici katuna Rujišta su donijeli odluku o izgradnji Eko katuna
Rujišta i odredili lokaciju u neposrednoj blizini postojećih
planinskih katuna. Za lokaciju postoji odgovarajuća infrastruktura i
riješeni su imovinsko pravni odnosi.
Realizacijom ovog projekta unaprijediće se infrastruktura na ovom
području a istovremeno će porasti zainteresovanost poljoprivrednih
proizvoĎača za korišćenje već izgraĎenih planinskih koliba.
Povećanje smještajnih kapaciteta i proširanje turističke ponude uz
promociju lokalnih proizvoda.
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Opis projekta
Izgradnja 10 zasebnih objekata sa restoranom, recepcijom i
pomoćnim objektima
Očekivani
uticaj projekta
Izgradnjom ovih objekata i povezivanjem sa već izgraĎenim na
lokacijama Jelovica, Krivi Do i Štavna, zaokruţiće se turistička
ponuda što će produţiti boravak turista na ovom području a
istovremeno će otvoriti mogućnosti za plasiranje poljoprivrednih
proizvoda i proizvoda domaće radinosti
Procijenjeni
troškovi
projekta
130.000.00€
Ocjena
Sedmi prioritet u oblasti ekonomskog razvoja.
prioriteta
Predloţeni izvor Opština Andrijevica – 8% ; Fondovi EU – 76% ; MeĎunarodne
finansiranja
organizacije – 16%
Nivo
UraĎen idejni projekat
pripremljenosti
projekta
84
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 1.2.2/1
Andrijevica
Naziv projekta
Osnivanje turističke organizacije
Lokacija
projekta
Andrijevica
Postojeće stanje
Iako je turizam definisan kao prioritetna djelatnost ne postoji
specijalizovana organizacija koja se bavi ovim poslom. Naime,
jedan dio poslova je prenešen na regionalnu turističku organizaciju a
jedan dio poslova se obavlja u sekretarijatu za poslove lokalne
samouprave.
Imajući u vidu činjenicu da je strateškim planom razvoje predviĎene
realizacija niza projekata, postoji potreba formiranja turističke
organizacije kao nosioca ovih aktivnosti. Činjenica da postoji jedan
broj turističkih kapaciteta na nivou Opštine te da nije zaokruţena
ponuda u pravom smislu, ova organizacija bi imala značajno mjesto
u promociju turističkih vrijednosti na ovim prostorima.
ObezbjeĎivanje kadrovskih, prostornih i tehničkih sredstava za rad
turističke organizacije kao i stvaranje uslova za osmišljavanje
projekata i njihovu realizaciju.
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Opis projekta
U okviru objekta Centra za kulturu postoji kancelarijski prostor
koji bi se ustupio organizaciji za korišćenje. Isti će se opremiti
tehničkim sredstvima neophodim za rad organizacije.
Očekivani
uticaj projekta
Realizacijom ovog projekta pokrenuće se rješavanje brojnih pitanja
kao i boljoj promociji Andrijevice kao turističke destinacije.
Procijenjeni
troškovi
projekta
15.000.00€
Ocjena
Osmi prioritet u oblasti ekonomskog razvoja.
prioriteta
Predlozeni izvor Opština Andrijevica – 100%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
U toku je realizacija projekta
85
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 1.2.2/2
Andrijevica
Naziv projekta
UreĎenje spomen-parka Knjaţevac
Lokacija
projekta
Postojeće stanje
Andrijevica
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Spomen-park Knjaţevac predstavlja značajano kulturno istorijsko
nasleĎe po čemu je Opština Andrijevica prepoznata u regionu i šire.
S obzirom da se u okviru parka nalaze crkva, parohijski dom i brojni
istorijski spomenici a da isti nije ureĎen na adekvatan način,
prestavlja prijetnju za njihovu kvalitetnu zaštitu. Ruinirana ograda i
oštećeni mobilijar u okviru parka u značajnoj mjeru umanjuje
vrijednost ovog prostora i onemogućava odrţavanje tradicionalnih
manifestacija u pomenutom spomen-parku.
Realizacijom ovog projekta obezbijedila bi se kvalitetna zaštita
kulturno-istorijskih spomenika na ovom prostoru, uljepsala slika
grada i istovremeno ucinila ovaj prostor turistički atraktivan.
Očuvanje kulturno-istorijskih spomenika na ovom prostoru i
stvaranje povoljnog ambijenta za odrţavanje tradicionalnih
manifestacija značajnih za opštinu i region.
Opis projekta
U okviru projekta je planirano da se postavi ograda oko parka,
kapija, da se proširenje i renoviranje postojećeg mobilijara u
parku kao i manje rekonstrukcije na objektima.
Očekivani
uticaj projekta
Realizacijom ovog projekta, ovaj prostor će ponovo postati
atraktivan za posjetioce različitih interesovanja.
Procijenjeni
troškovi
projekta
70.000.00€
Ocjena
Deveti prioritet u oblasti ekonomskog razvoja.
prioriteta
Predlozeni izvor Opština Andrijevica – 14% ; Fondovi EU – 86%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
UraĎena je projektna dokumentacija
86
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 1.2.2/3
Andrijevica
Naziv projekta
Izgradnja infrastrukture ribolovačkog doma
Lokacija
projekta
Postojeće stanje
Seoce - Andrijevica
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
U saradnji sa Opštinom i donatorima, ribolovačko društvo je
izgradilo ribolovački dom za potrebe članova tog društva kao i za
odrţavanje takmičenja. U dosadašnjem periodu objekat je izgraĎen
meĎutim nedostaje potrebna infrastruktura (pristupni put,
vodovodna i elektro mreţa i ureĎenje dvorišnog prostora).
Realizaciojom ovog prostora stvorili bi se uslovi za rad
ribolovačkog društva što bi povećalo broj članova a takoĎe bi se
obezbijedilo odrţavanje tamičenja na lokalnom i republičkom nivou.
Razvoj sportskog ribolova i promocija ovog sporta u turističke
svrhe.
Opis projekta
Projektom je predviđeno da se izgradi pristupni put, uredi dvorišni
prostor doma i uradi vodovodna i elektro mreža.
Očekivani
uticaj projekta
Zaštita ribljeg fonda kroz jačanje čuvarske sluţbe. Povećanje
ribolovnih revira. Povećanje zainteresovanosti za sportski ribolov.
Procijenjeni
troškovi
projekta
10.000.00€
Ocjena
Deseti prioritet u oblasti ekonomskog razvoja.
prioriteta
Predlozeni izvor Opština Andrijevica – 20% ; Drţavni budţet – 80%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
U toku je realizacija projekta
87
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 1.3.1/1
Andrijevica
Naziv projekta
Izrada programa modernizacije poljoprivredene proizvodnje u
individualnom sektoru
Lokacija
projekta
Postojeće stanje
Andrijevica
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Poljoprivredna proizvodnja u oblasti voćarstva, stočarstva i dr. na
seoskom području se odvija još uvijek na tradicionalni način uz
nedovoljnu primjenu agrotehničkih i drugih mjera predviĎenih za
ove vrste proizvodnje. Obzirom na dosta nepogodnu konfiguraciju
terena, neadekvatnu stručnu osposobljenost i visok prosjek starosti
populacije raspoloţivi potencijal nije moguće koristiti na pravi način
bez primjene novih tehnologija.
Primjenom savremenih agrotehničkih mjera kroz realizaciju pilot
projekata podsakli bi poljoprivredne proizvoĎače za racionalnije
korišćenje resursa na svojim imanjima.
Realizacija pilot projekata u svim mijesnim zajednicama (stočne
farme, voćni zasadi, staklenici, ribnjaci i drugo) prektično bi
doprinijeli edukaciji poljoprivrednih proizvoĎača za poboljšanje
proizvodnje na svojim imanjima.
Opis projekta
U projektu je dat detaljan prikaz funkcionisanja savremenih farmi
sa procjenama prihoda, tehničkim sredstvima i drugim elementima
neophodnim za organizovanje proizvodnje u različitim
djelatnostima što predstavlja osnovu za pravilno usmjeravanje
poljoprivrednih proizvođača u okviru procesa proizvodnje.
Očekivani
uticaj projekta
Primjenom savremenih tehničkih standard povećaće se proizvodnja
na poljoprivrednim gazdinstvima što će doprinijeti povećanju
ekonomske snage poljoprivrednih proizvoĎača.
Procijenjeni
troškovi
projekta
10.000.00€
Ocjena
Jedanaesti prioritet u oblasti ekonomskog razvoja.
prioriteta
Predlozeni izvor Opština Andrijevica – 20% ; Drţavni budţet – 80%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Predstoji izrada programa
88
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 1.3.2/1
Andrijevica
Naziv projekta
Izgradnja sušare za voće ljekobilje
Lokacija
projekta
Postojeće stanje
Konjusi - Andrijevica
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Opština Andrijevica raspolaţe sa zanačajnim količinama ljekobilja i
brojnim zasadima voća. Na prostoru ove opštine ne postoji ni jedan
izgraĎen kapacitet za finalnu preradu ovh proizvoda iako prostoje
brojni nesikorišteni objekti u mijesnim zajednicama. Udruţenje
voćara je pokrenulo inicijativu za izgradnju sušare i izgradilo
objekat u Konjusima.
Realizacijom ovog projekta omogućiće se velikom broju
poljoprivrednih proizvoĎača da sa svog posjeda daju na dalju
preradu značajne količine voća koje se do sada neracionalno
koristilo. Istovremeno, ovaj kapacitet obezbjeĎuje mogućnost dalje
prerade i pakovanja ljekobilja koje se do sada sakupljalo i kristilo
samo za pojedninačne potrebe.
Stvaranje uslova za finalnu preradu voća i ljekobilja uz angaţovanje
većeg broja lokalnih poljoprivrednih proizvoĎača kao i
zapošljavanje jednog broja radnika na seoskom području.
Opis projekta
Projektom je predviđena nabavka mašina potrebnih za sušenje
voća i ljekobilja, vozila za otkup sirovina i druga potrebna sredstva
za zaokruživanje tehnološkog procesa.
Očekivani
uticaj projekta
Aktiviranjem ovog pogona, obezbijediće se bolje korišćenje
raspoloţivih sirovina a istovremeno će se povećati interes seoskoh
stanovništva za uzgoj voća i sakupljanja ljekobilja što će poboljšati
njihovu ekonomsku situaciju.
Procijenjeni
troškovi
projekta
70.000.00€
Ocjena
Dvanaesti prioritet u oblasti ekonomskog razvoja.
prioriteta
Predlozeni izvor Opština Andrijevica – 14% ; MeĎunarodne organizacije – 86%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
U toku je realizacija projekta
89
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 1.3.2/2
Andrijevica
Naziv projekta
Izgradnja pogona za preradu meda u Kraljima
Lokacija
projekta
Postojeće stanje
Kralje - Andrijevica
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Pčelarstvo je tradicionalna djelatnost na ovom području s obzirom
na izuzetno povoljne uslove za proizvodnju meda. Potoji
registrovano udruţenje pčelara koje okuplja 90 članova sa preko 100
pčelarskih društava a koje u značajnoj mjeri pomaţe svojim
članovima da organizuju proizvodnju na pravi način. Poseban
problem u proizvodnji meda predstavlja nedostatak opreme i
sredstava što umanjuje kvalitet proizvoda i obim proizvodnje.
Realizacijom ovog programa obezbijedila bi se potrebna oprema i
mašine za preradu meda i olakšali uslovi za rad pčelara.
Povećanje proizvodnje meda i proširenje plasmana proizvoda u
okruţenju
Opis projekta
Projektom je predviđena izgradnja pogona za proizvodnju košnica
i drugih elemenata potrebnih za obavljanje ove djelatnosti
Očekivani
uticaj projekta
ObezbjeĎenjem povoljnijih uslova za bavljenje pčelarstvom
povećaće se broj pčelara kao i kvalitet proizvoda što će omogućiti
brendiranje proizvoda
Procijenjeni
troškovi
projekta
10.000.00€
Ocjena
Trinaesti prioritet u oblasti ekonomskog razvoja.
prioriteta
Predlozeni izvor Opština Andrijevica – 20% ; Drţavni buţet – 80%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Predstoji izrada projektne dokumentacije
90
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 2.1.1/1
Andrijevica
Naziv projekta
Asfaltiranje putnog pravca ispod Andrijevice do škole
Lokacija
projekta
Andrijevica
Postojece
stanje
Makadamski putni pravac ispod Andrijevice
se koristi kao
alternativni putni pravac i kao takav ne moţe da ispuni datu funkciju.
Naime radi se o putnom pravcu koji povezuje značajan prostor
Prljanija kao i odreĎene privredne objekte sa magistralnim putem i
samim centrom grada.
Realizacijom ovoga projekta završiće se asfaltiranje svih putnih
pravaca na uţem gradskom reonu i obezbijediće se kvalitetno
funkcionisanje saobarćaja u uţem gradskom jezgrdu.
Cilj projekta je da se u skladu sa urbanističkoim zahtjevima urede
saobraćajnice i time poboljjša bezbjednost saobraćaja u gradu.
Opravdanost
projekta
Ciljevi
projekta
Opis projekta
Projektom je predviđeno postavljanje asfaltnog zastora u dužini od
2 km i izgradnja odgovrajućih propusta i kanala za odvođenje
atmosferskih voda.
Očekivani
uticaj projekta
Stavljanjem u funkciju ovoga projekta otvoriće se mogućnost daljeg
širenja putne mreţe na području Prljanija I izgradnja ulica u skladu sa
urbanisatičkim projektom
Procijenjeni
troškovi
projekta
Procijenjena vrijednost projekta iznosi 120.000 €.
Ocjena
prioriteta
Predlozeni
izvor
finansiranja
Nivo
pripremljenost
i projekta
Četvrti prioritet u oblasti putne infrastrukture.
Opština Andrijevica – 17% ; Direkcija za javne radove – 83%
Predstoji izrada projektne dokumentacije.
91
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 2.1.1/2
Andrijevica
Naziv projekta
Projekat izgradnje mosta na Limu – Zoriće
Lokacija
projekta
Postojece
stanje
Gračanica
Opravdanost
projekta
Izgradnjom ovoga mosta bitno bi se poboljšala saobraćajna veza
stanovnika Gračanice i Zorića a takoĎe bi se obezbijedila i sigurnost
u odvijanju saobraćaja s obzirom da postojeći put sa desne strane
Lima koji povezuje ova sela je suviše uzak za kvalitetno odvijanje
saobraćaja.
Cilj projekta je da se modernizuje postojeća saobraćajnica i poveća
bezbjednost saobraćaja na ovom području.
Ciljevi
projekta
Područje mjesne zajednice Gračanica nema kvalitetnu povezanost sa
magistralnim putem Andrijevica-Plav što predstavlja značajno
ograničenje u pogledu funkcionisanja saobraćaja na ovom
području.Naime Mjesna zajednica Gračanica je povezana sa jednim
mostom sa ovim magistralnim putem a dok je drugi most na Zoriću
znatno oštećen. S obzirom da ova mjesna zajednica i Mjesna
zajednica Murina imaju interese za izgradnju ovoga mosta, pokrenuta
je inicijativa za izradu projektne dokumentacije prije neku godinu.
Opis projekta
Projektom je predviđena izgradnja mosta u dužini od 48 m i
pristupnih puteva sa jedne i druge strane mosta.
Očekivani
uticaj projekta
Projekat bi poboljšao povezanost stanovništva sa magistralnim putem
a time I sa opštinskim centrima Plav I Andrijevica što bi se pozitivno
odrazilo na proces zadrţavanja stanovništva na selo.
Procijenjeni
troškovi
projekta
Ocjena
prioriteta
Predlozeni
izvor
finansiranja
Nivo
pripremljenost
i projekta
Procijenjena vrijednost projekta iznosi 200.000 €.
Šesti prioritet u oblasti putne infrastrukture.
Direkcija za javne radove – 50% ; MeĎunarodne organizacije – 50%
UraĎena je projektna dokumentacija.
92
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 2.1.1/3
Andrijevica
Naziv projekta
Lokacija
projekta
Postojece stanje
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Program izgradnje putne infrastrutkure
Područje opštine
U cilju posticanja razvoja sela posebno je značajno dugoročno
plnairati ulaganje u oblasti seoske infrastruture što je preduslov za
poboljšanje uslova ţivota na selu. U dosadašnjem periodu u okviru
predhodnog investicionog plana realizovan je program izgradnje
seoske putne mreţe što je samo jedan od segmenata planiranja
izgradnje infrastrukture na selu.Stoga će ovim programom biti
obuhvaćeni manji putni pravci a koji imaju značajnu ulogu u
funkciji kvalitetnijeg povezivanja u okviru mjesnih zajednica, s
obzirom da su veći projekti posebno izdvojeni u okviru
Višegodišnjeg investicionog plana. Postupak donošenja programa
je ranije definisan i podrazumijeva neposredno učešće predstavnika
mjesnih zajednica.
Realizacijom ovoga projekta u narednih pet godina obezbijediće se
uslovi da se izgradi jedan broj manjih objekata koji su značajni za
ţivot na selu i za koje je moguće obezbijediti sredstva iz budţeta
opštine a po svom karakteru su lokalnog značaja za mjesno
stanovništvo.
Cilj projekta je da se što potpunije zadovolje potrebe graĎana na
pojedinim mjesnim područjima za izgradnju objekata od značaja za
to mjesno područje.
Opis projekta
Programom je predviđeno da se svake godine utvrđuju prioriteti
za realizaciju pojedinih ulaganja saglasno mogućnostima
građana i opštine da obezbijede sredstva za ove namjene.
Programom će poebno biti definisana struktura ulaganja po
mjesnim zajednicama prije svega u oblasti rekonstrukcije
postojeće i izgradnje nove putne mreže
Očekivani
uticaj projekta
Realizacijom ovoga programa obezbijediće se ravnomjeran razvoj
seoskog područja u okviru mogućnosti graĎana I budţeta opštine za
obezbjeĎenje srestava za ove namjene.
Procijenjeni
troškovi
projekta
Ocjena
prioriteta
Predlozeni izvor
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Procijenjena vrijednost
pet godina.
projekta iznosi
150.000 €. za narednih
Treći prioritet u oblasti putne infrastrukture.
Opština Andrijevica – 100%
U toku je izrada programa.
93
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 2.1.2/1
Andrijevica
Naziv projekta
Projekat rekonstrukcije vodovoda ’’Krkori’’
Lokacija
projekta
Krkori-Kuti,Andrijevica
Postojece stanje
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Opis projekta
Očekivani
uticaj projekta
Kaptaţa na vodozahvatu Krkori je uraĎena 1985. godine Kapacitet
ove kaptaţe je 40 litara u sekundi. Primarni vod je duţine 15 km, a
sekundarna mreţa 16 km. Cijevi ovog voda su od azbesta i
cementa. Profil cijevi u duţini od 10 km je 250 dok je 5 km profila
O 200. Cijevi u sekundarnoj mreţi su od PVC materijala.
Realizacojom ovog projekta će se riješiti problem slabog
snabdijevanja ovog područja vodom. Doći će do značajnog
smanjenja gubitka vode. Broj korisnika ovog projekta je 1800.
Rekonstrukcijom vodozahvata Krkori povećala bi se količina vode
na 70 litara u sekundi i samim tim poboljšala snabdjevensot vodom
ovog područja i to: lokalne ekonomije, škola, Doma zdravlja i
domaćinstava.
Projektom se predviđa saniranje kaptaže, opravka suvog zida u
kaptaži, postavljanje betonskog zida za prikupljanje vode,
postavljanje betonskih ploča za pokrvanje kaptaže i izrada kanala
za dovod vode sa izvora do kaptaže. Na postojećem vodovodu je
neophodno uraditi prelivne komore u selu Andželate a na
pojedinim mjestima zamijeniti cijevi.
Bolja snabdjevenost vodom Andirjevice.
Bolji uslovi ţivota na ovom području.
Procijenjeni
troškovi
projekta
Ocjena
prioriteta
Predlozeni izvor
finansiranja
Procijenjena vrijednost projekta iznosi 800.000 €.
Nivo
pripremljenosti
projekta
UraĎena projektna dokumentacija.
Prvi prioritet u oblasti infrastrukture.
Opština Andrijevica – 7% ; Ministarstvo poljoprivrede 18% ;
Fondovi EU 12% ; Kreditna sredstva fonda za razvoj – 63%
94
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 2.1.3/1
Andrijevica
Naziv projekta
Rekonstrukcija NN mreže Đuliće , Konjuhe , Ulotina , Gračanica i
Kralje
Lokacija
projekta
Đuliće , Konjuhe , Ulotina , Gračanica i Kralje
Postojece
stanje
NN mreţa je prilično izraubovana
Opravdanost
projekta
Ciljevi
projekta
Opis projekta
Očekivani
uticaj projekta
Procijenjeni
troškovi
projekta
Ocjena
prioriteta
Predlozeni
izvor
finansiranja
Nivo
pripremljenost
i projekta
Snabdijevanje električnom energijom 2000 stanovnika
Poboljšanje snabdijevanja električnom energijom stanovništva sela
Đuliće, Konjuhe , Ulotina , Gračanica i Kralje
-
ugradnja novih drvnih stubova
zamjena uţeta alfe
zamjena izolatora N 95
- Poboljšanje u snabdijevanju električnom energijom
200000 €
Peti prioritet u oblasti infrastrukture
Elektroprivreda Crne Gore – ED Berane – 50% ; Fondovi EU – 50%
95
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu 2.1.4/1
Andrijevica
Naziv
projekta
Lokacija
projekta
Postojece
stanje
Opravdanost
projekta
Ciljevi
projekta
Izgradnja stambenih zgrada
Andrijevica
Činjenica da je poslednja stambena zgrada u opštini Andrijevica za
rješavanje stambenih pitanja graĎana i zaposlenih izgraĎena prije 50
godina pokazuje koliko je dugo ovaj problem prisutan u opštini
Andijevica. U skladu sa naraslim potrebama za rješavanje stambenih
potreba u saradnji sa Republičkim sindikalnim fondom pokrenuta je
aktivnost na izgradnji stambene zgrade sa 9 stanova i nadogradnji
postojeće stembene zgrade za izgradnju 6 stanova.
Realizacijom ovoga proejkta izgradiće se novih 15 stambenih jedinica
sa namjerom da se rješavaju problemi kadrova, zaposlenih i socijalnih
slučajeva što je bitan preduslov za zadrţavanje stručnih ljudi na ovom
području kao preduslov za povećanje kvaliteta privredne i durštvene
aktivnsoti na području opštine.
Cilj projekta je da se u najvećoj mejri razriješe stambena pitanja prije
svega kadrova i zaposlenih u javnim preduzećima i lokalnoj upravi,
privrednim društvima kao i obezbijedi odgovarajući broj stambenih
jedinica za rješavanje socijalnih slučajeva uz povoljne uslove otplate.
Opis
projekta
Očekivani
uticaj
projekta
Projektom je predviđena izgradnja 2 stambena objekta
Procijenjeni
troškovi
projekta
Ocjena
prioriteta
Procijenjena vrijednost projekta iznosi 200.000 €.
Poboljšanjem stambenih uslova bitno će se popraviti kvalitet ţivota na
ovom području što će svakako doprinijeti zadrţavanju stručnih ljudi I
zapošljavanjiu novih mladih ljudi što je sve predpostavka budućeg
razvoja grada u cjelini.
Drugi prioritet u oblasti infrastrukture
Predlozeni
Opština Andrijevica – 14 % ; Drţavni budţet – 86%
izvor
finansiranja
Nivo
UraĎena je projektna dokumentacija
pripremljeno
sti projekta
96
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 2.1.4/2
Andrijevica
Naziv projekta
Sanacija fasada stambenih zgrada
Lokacija
projekta
Postojece stanje
Andrijevica
Opravdanost
projekta
Realizacijom ovoga projekta značajno bi se poboljšali uslovi
stanovanja u stambenim zgradama i uljepšao izgled grada što je
značajan elemenat za stvaranje ukupnih uslova ţivota stanvništva u
gradu.
Cilj projekta je da se poboljšaju uslovi ţivota stanara u stambenim
zgradama kao i poboljša izgled grada eliminisanjem oštećenja na
fasadama zgrada.
Ciljevi projekta
Na gradskom području Andrijevice izgraĎeno je 13 stambenih
zgrada čija je starost preko pedeset godina. Imajući u vidu tadašnji
način gradnje i relativno dug period njihovog trajanja evidetna su
oštećenja uglavnom kod svih stambenih zgrada kako fasada ,
instalacija tako i krovnog pokrivača, što sve zahtijeva hitnu
intervenciju na saniranju nastalih oštećenja. S obzirom da su
stanovi u stambenim zgradama otkupljeni od strane korisnika
potrebno je na organizovan način prići realizaciji ovog zajedničkog
projekta.
Opis projekta
Projektom je predviđeno da se izvrši sanacija fasada na
zgradama na gradskom području u fazama prema stepenu
oštećenja .
Očekivani
uticaj projekta
Završetkom ovog projekta bitno će se popraviti uslovi ţivota u
postojećim stambenim zgradama I riješiti odreĎeni ekološki
problemi koji su evidentni zbog starosti I dotrajalosti osnovnih
instalacija.
Procijenjeni
troškovi
projekta
Procijenjeni vrijednost projekta su 50.000 €.
Ocjena
prioriteta
Četvrti prioritet u oblati infrastrukture
Predlozeni izvor Opština Andrijevica – 50% ; GraĎani Opštine – 50%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Izrada projektne dokumentacije je u toku.
97
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 3.1.1/1
Andrijevica
Naziv projekta
Izrada projektne dokumentacije za regulaciju korita rijeke Lima
Lokacija
projekta
Postojece stanje
Korito Lima od Plava do Bijelog Polja
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Opis projekta
Već duţi niz godina rijeka Lim na potezu Plav - Bijelo Polje u
vrijeme jeseni i i proleća zbog obilnih padavina ugroţava
magistralni put uz rečni tok Lima i imanja individualnih
proizvoĎača na ovom području. Zbog nepreduzimanja mjera već je
ugroţena saobraćajnica a prijeti opasnost da rijeka napravi značajne
štete sa trajnim posledicama.
Regulacijom rijeke Lima na potezu Plav - Bijelo Polje zaštitilo bi
se priobalje rijeke , infrastrukturni objekti koji su u neposrednoj
blizini, stvorila mogućnost za korišćenje rijeke za navodnjavanje
poljorpvirendih površina koje su značajne za razvoj poljoprivrede
ovih opština .
Cilj projekta je da se u skladu sa vaţećim standardima reguliše tok
rijeke i trajno obezbijedi zaštita dobara sa obje obale.
Projekat predviđa podizanje odgovarajuće zaštite s obje strane
rijeke kao i izgadnju odgovarajućih kanala za navodnjavanje i
drugih pratećih elemenata bitnih za zaštitu priobalja.
Očekivani
uticaj projekta
Realizacijom ovoga projekta zaštitit će se zemljište od poplava kao
I riješiti odreĎeni ekološki problemi koje ova rijeke plavljenjem
izaziva.
Procijenjeni
troškovi
projekta
Procijenjeni vrijednost projekta iznosi 80.000 €.
Ocjena
prioriteta
Treći prioritet u oblasti zaštite ţivotne sredine.
Predlozeni izvor Opština Andrijevica – 15% ; Drţavni budţet – 85%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Potpisan sporazum o zajedničkom ulaganju .
98
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 3.1.1/2
Andrijevica
Naziv projekta
Izrada projektne dokumentacije za rekonstrukciju kanalizacione
mreţe sa izgradnjom sitema za prečišćavanje voda
Lokacija
projekta
Postojece stanje
Andrijevica
Opravdanost
projekta
Ovaj projekat je potreban da bi se otpadne vode proizvedene u
gradu efikasno sakupljale i na kraju odvele u postrojenja za
prečišćavanje i da bi se naselja koja koriste septičke jame
prikljucila na gradski kanalizacioni sistem. Broj korisnika je oko
1500.
Ciljevi projekta
Direktan cilj projekta je stvaranje kanalizacione mreţe koja će
omogućiti efikasno i kvalitetno sakupljanje i odvodjenje otpadnih
voda iz cijelog grada (na mreţu će se priključiti i privredni objekti i
škole). Ostali ciljevi projekta su:
ObezbjeĎenje kvalitetnijih usluga,
Smanjenje zahtjeva za odrţavanjem,
Smanjeno zagaĎenje okoline u djelovima grada bez
kanalizacije,
Povećana spremnost plaćanja,
Olakšavanje razdvajanja fekalne i atmosferske kanalizacije.
Najprije treba izraditi katastar podzemnih instalacija, pripremiti
geodetske podloge, pripremiti projektnu dokumentaciju, zatim
zamijeniti djelove odvoda koji su u lošem stanju i povećati njihov
kapacitet gdje on ne zadovoljava potrebe. Povezati sistem na
kolektor i postaviti uređaj za prečišćavanje.
Opis projekta
Duţina kanalizacione mreţe iznosi 3 km. Na nju je priključeno oko
1000 korisnika dok privredni objekti i škole nisu priključeni na
mreţu već imaju svoje septičke jame. Kolektor koji se nalazi na
obali rijeke Zlorečice ne vrši svoju funkciju. Na kraju se te otpadne
vode izlivaju u rijeke Zlorečicu i Lim bez bilo kakvog
prešišćavanja. Ostatak populacije koristi septičke jame sa isjima na
sopstvenom zemljištu, od kojih mnoge nisu propisno izgradjene.
Začepljenja odvoda su česta, i uglavnom su rezultat mulja i drugih
materijala koji u odvode dolaze putem slivnika – slivnici nemaju
otvore u kojima bi se taloţili mulj i teţi materijali. Značajni
procenat začepljenja se moze pripisati čvrstom otpadu. Kao i u
uličnoj kanalizaciji, česta su začepljenja i u stambenim zgradama.
Odrţavanje ovih odvoda je takoĎe odgovornost Vodovoda, čak i
prije priključivanja na uličnu kanalizaciju.
99
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Očekivani
uticaj projekta
Očekivani uticaj uključuje:
Bolja zaštita ţivotne sredine i smanjenje zagaĎenosti rijeka
Manje začepljenja odvoda
Manje plavljenja, posebno za vrijeme jakih kiša
Bolji kvalitet ţivota
Smanjeni troškovi odrţavanja
Zadovoljniji graĎani.
Procijenjeni
troškovi
projekta
Ocjena
prioriteta
25.000.00€
Četvrti prioritet u zaštiti ţivotne sredine
Predlozeni izvor Opština Andrijevica – 40% ; Fondovi EU – 60%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Za sada nije uraĎen glavni projekat.
100
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 3.1.2/1
Andrijevica
Naziv projekta
Program uklanjanja divljih deponija
Lokacija
projekta
Postojeće stanje
Opština Andrijevica
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Na području opštine registrovan je odreĎen broj divljih deponija,
posebno na seoskom području koje ugroţavaju izvoršite voda a
takoĎe i postoje deponije u blizini rječnih tokova. Još uvijek ne
postoji potreban nivo odgovornosti graĎana i nadleţnih sluţbi za
prijavljivanje potencijalnih zagaĎivača kao i preduzimanje mjera za
njihovo uklanjanje. JPK nije u mogućnosti da pravovremeno
interveniše i sprečava ove pojave a slična je situacija i sa
industrijskim otpadom.
Kroz program se ţeli ukazati na značaj zašite ţivotne sredine,
pokrenuti proces edukacije stanovništva kao i precizirati obaveze
Javnog preduzeća za komunalnu djelatnost u pogledu uklanjanja
divljih deponija što će ukupno doprinijeti dugoročnom rješavanju
ovog problema.
Uklanjanje divljih deponija.
Opis projekta
Utvrđivanje obaveza, dinamike realizacije i obima sredstava za
kontinuirano uklanjanje deponija i podizanje ekološke svijesti
građana.
Očekivani
utacaj projekta
Realizacijom ovog programa doprinijeće se zaštiti ţivotne sredine,
posebno zaštiti izvorišta pitkih voda što je od posebnog značaja za
graĎane ove Opštine.
Procijenjeni
troškovi
projekta
Ocjena
prioriteta
30.000.00€
Sedmi prioritet u oblasti zaštite ţivotne sredine
Predloţeni izvor Opština Andrijevica – 34% ; MeĎunarodne organizacije – 66%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Predstoji izrada programa
101
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 3.1.2/2
Andrijevica
Naziv projekta
Učešće u projektu izgradnje regionalne deponije
Lokacija
projekta
Postojece
stanje
Berane
Opravdanost
projekta
Ciljevi
projekta
Opis projekta
U skladu sa vaţećim planskim dokumentima na nivou Crne Gore
predviĎena je izgradnja regionalne deponije za opštine: Berane,
Roţaje, Andrijevicu i Plav . Opština Andrijevica kao i ostale
opštine trenutno koristi privremenu deponiju na lokaciji Sućeska
koja moţe zadovoljiti potrebe u narednih 10 godina. S obzirom da je
pitanje odlaganja otpada dugoročan problem postoji opravdana
potreba da opština Andrijevica učestvuje u realiazciji ovog
zajedničkog projekta.
Realizacijom projekta izgradnje regionalne deponije u Beranama sa
reciklaţnim centrom stvoriće se mogućnost za selekciju i preradu
otpada kao i deponovanje otpada koji nije moguće reciklirati.
Cilj projekta je da se riješi problem odlaganja čvrstog otpada,
zatvore deponije koje nisu izgraĎene u skaldu sa vaţećim
standardima a time i zaštiti ţivotna sredina.
Projektom je predviđeno da se izgradi postrojenje za recikliranje
čvrstog otpada, uredi prostor za odlaganje otpada, a na području
opština urade prihvatne deponije sa kojih bi se odvozio selektovani
otpad u reciklažni centar.
Očekivani
Projekat bi obezbijedio zaštitu ţivotne sredine, odlaganje čvrstog
utacaj projekta otpada, zaposlenje novih radnika I obezbijedila dodatna sredstva
za unapreĎenje djelatnosti u ovoj oblasti.
Procijenjeni
troškovi
projekta
Ocjena
prioriteta
Procijenjena vrijednost učešća opštine u
100.000 €.
Predlozeni
izvor
finansiranja
Nivo
pripremljenost
i projekta
Opština Andrijevica – 10%
projektu iznosi
Treći prioritet u oblasti zaštite ţivotne sredine.
Uradjena je projektna dokumentacija.
102
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 3.1.2/3
Andrijevica
Naziv projekta
Program edukacije o slektivnom odlaganju otpada
Lokacija
projekta
Postojeće stanje
Andrijevica
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Poslove prikupljanja, odvoza i odlaganja čvrstog otpada obavlja
Javno preduzeće za stambeno komunalnu djelatnost sa
neadekvatnom opremom i mehanizacijom. Naime ne postoji
dovoljan broj kontejnera a prevoz se obavlja jednim vozilom koje
ne moţe da zadovolji potrebe. Čvrsti otpad se odlaţe na
privremenoj deponiji koja nije uraĎena u skladu sa standardima pa
je istu potrebnu rekonstruisati.
Ovim programom bi se obezbijedilo mogućnost široke edukacije
graĎana i nadleţnih institucija o potrebi selektivnog prikupljanja
otpada a istovremeno bi se definisale potrebe za nabavkom opreme
za seleketivno odlaganje otpada.
Pripremanje graĎana za primjenu standarda za selektivno
prikupljanje i odlaganje otpada čime bi se stvorili uslovi za
funkcionisanje regionalne deponije u Beranama.
Opis projekta
U okviru projekta predviđeno je održavanje stručnih skupova ili
radionica, posebno za mlade, kao i definisanje potrebe za
nabakom opreme za selektivno odlaganja otpada
Očekivani
utacaj projekta
Povećanje nivoa ureĎenosti gradske sredine i uključivanje seoskog
stanovnštva u proces organizovanog prikupljanja i selekcije čvrstog
otpada.
Procijenjeni
troškovi
projekta
Ocjena
prioriteta
50.000.00 €
Osmi prioritet u oblasti zaštite ţivotne sredine.
Predloţeni izvor Opština Andrijevica – 20% ; MrĎunarodne organizacije – 80%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Predstoji izrada programa
103
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 3.1.3/1
Andrijevica
Naziv projekta
Formiranje sluţbe zaštite od elementarnih nepogoda i poţara
Lokacija
projekta
Postojeće stanje
Andrijevica
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
U poslednjih nekoliko godina sve su češće pojave elementarnih
nepogoda koje pričinjavaju značajne štete na stambenim objektima,
infrastrukturi i poljoprivrednom zemljištu. TakoĎe česti su slučajevi
šumskih poţareva koje je teško spriječiti zbog nepristupačnosti
terena i nepostojanja odgovarajuće sluţbe za ove namjene.
Formiranje sluţbe zaštite obezbijedili bi se uslovi za blagovremene
intervencije u slučaju vandrednih prilika što bi smanjilo štete i
negativne posledice na ukupan društveni ţivot u Opštini.
Kadrovski, materijalno tehnički i organozaciono osposobiti sluţbu
za intrervencije u svim vandrednim situacijama.
Opis projekta
Projektom se podrazumijeva zapošljavanje potrebnog broja
izvršioca kao i nabavka potrebnog inventara, opreme i sredstava
za funkcionisanje službe.
Očekivani
uticaj projekta
Realizacijom ovog projekta pojačaće se preventivna aktivnost na
zaštiti ljudi i dobara kao i smanjiti štetne posledice elementarnih
nepogoda.
Procijenjeni
troškovi
projekta
Ocjena
prioriteta
15.000.00 €
Prvi prioritet o oblasti zaštite ţivotne sredine
Predloţeni izvor Opština Andrijevica – 100%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
U toku je realizacija projekta
104
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 3.1.3/2
Andrijevica
Naziv projekta
Izgradnja Vatrogasnog doma u Andrijevici
Lokacija
projekta
Postojece stanje
Andrijevica
Opravdanost
projekta
Realizacijom ovog projekta tvoriće se uslovi za kvalitetnu zaštitu
stanovništva i dobara od elementarnih nepogoda i vanrednih
situacija posebno kada su u pitanju šumski poţari koji su česti na
ovom području.
Cilj projekta je efikasno djelovanje u slučaju elementarnih
nepogoda i vanrednih prilika obzirom na nepovoljnu konfiguraciju
terena i udaljenosti naselja od gradskog centra.
Ciljevi projekta
Opština Andrijevica je uprotekom periodu obezbijedila odreĎna
tehnička sredstva za djelovanje u slučaju poţara i drugih vanrednih
prilika koje se zbog nepostojanja odgovrajućih uslova neadekvatno
koriste. S tim u vezi, planira se izgradnje Vatrogasnog doma koji bi
bio u funkciji zaštite od poţara i djelovanja u slučaju vanrednih
situacija. Objekat se planiraizgraditi na prosatoru bivše kasarne u
Andrijevici i isti je predviĎen planskom dokumentacijom.
Opis projekta
Projektom se predviđa da se na lokaciji bivše kasarne u
Andrijevici izgradi objekat povaršine 200 m2 sa pratećim
sadržajima što bi omogućilo opremljenost vatrogasne službe za
intervenciju u svim slučajevima.
Očekivani
utacaj projekta
Stavljanjem u funkciju ovog projekta obezbijedila bi se zaštita
imovine graĎana kao I zaštita posebno šumskog dobra koje je
izloţeno čestim poţarima, uglavnom zbog nepaţnje graĎana.
Procijenjeni
troškovi
projekta
Ocjena
prioriteta
150.000.00€
Drugi prioritet u oblasti zaštite ţivotne sredine
Predlozeni izvor Opština Andrijevica – 13% ; MeĎunarodne organizacije – 87%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Izrada projektne dokumentacije je u toku.
105
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 4.1.1/1
Andrijevica
Naziv projekta
Nabavka savremene opreme za dijagnostiku
Lokacija
projekta
Postojeće stanje
Andrijevica
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Zdravstvene usluge na području Opštine Andrijevica pruţa Dom
Zdravlja sa upošljenih 6 ljekara i 19 medicinskih tehničara. Pored
zaposlenih u domu zdravlja pojedine specijalističke usluge pruţaju
ljekari iz doma zdravlja Berane. Dom Zdravlja raspolaţe sa
neadekvatnom opremom za pruţanje potrebnih usluga graĎanima.
Realizacijom projekta poboljšali bi se uslovi rada i proširio spektar
usluga koje ove institucija moţe da pruţi graĎanima što bi povećalo
kvalitet zdravstvene zaštite graĎana.
Nabavka opreme i edukacija stručnog osoblja za korišćenje iste.
Opis projekta
Projekat podrazumijeva nabavku opreme prema specičikaciji
doma zdravlja i raspored stručnih savjetovanja za zaposlene.
Očekivani
utacaj projekta
Efikasnija zdravstvena zaštita.
Procijenjeni
15.000.00€
troškovi
projekta
Ocjena
Četvrti prioritet u oblasti društvenih djelatnosti
prioriteta
Predlozeni izvor Drţavni budţet – 100%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Predstoji izrada projekta
106
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 4.1.2/1
Andrijevica
Naziv projekta
Opremanje kabineta za fiziku, hemiju i biologiju u OŠ i SMŠ
Lokacija
projekta
Postojece stanje
Andrijevica
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Osnovna škola Bajo Jojić i Srednja mješovita škola u Andrijevici
raspolaţu sa potebnim prostorima za formiranje kabineta iz oblasti
fizike, hemije i biologije ali zbog nedostatka sredstava isti nijesu
opremljeni. Imajući u vidu značaj postojanja kabineteske opreme za
sticanje znanja iz ovih oblasti neophodno je iznaći sredstva da se
nabavi odgovrajuća oprema bez čega nije moguće pruţiti stručna
znanja iz ovih oblasti..
Realizacijom ovoga projekta zaokruţila bi se cjelina obrazovnog
procesa što je garancija za kvalitetno obrazovanje učenika i
stvaranje mogućnosti za praktičnu provjeru znanja u ovim
oblastima.
Cilj projekta je da se u skladu sa zahtjevima obrazovnog procesa a
u skladu sa programom obezbijede adekvatni uslovi za sticanje
odgovarajućeg stepena ospsobljenosti u ovim oblastima.
Opis projekta
Projektom je predviđeno da se nabave potrebna učila i opreme
predviđene za ove oblasti.
Očekivani
utacaj projekta
Osposobljavanjem kabineta za rad doprinijet će kvalitetnijem
sticanju praktičnog znanja iz ovih oblasti što je jedan od ključnih
preduslova za primjenu stečenih znanja u budućem radu..
Procijenjeni
20.000.00 €.
troškovi
projekta
Ocjena
Peti prioritet u oblasti društvenih djelatnosti
prioriteta
Predlozeni izvor Drţavni budţet – 25% ; Fondovi EU – 75%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Predstoji izrada projektne dokumentacije
107
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 4.1.2/2
Andrijevica
Naziv projekta
Izrada projektne dokumentacije za prenamjenu školskih objekata
Lokacija
projekta
Postojeće stanje
Andrijevica
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
Na području Opštine, naročito u ruralnom dijelu, postoji jedan broj
školskih objekata koji je van funkcije zbog smanjenja broja
učenika. Obzirom da se objekti ne koriste u duţem period isti su
izloţeni propadanju jer obrazovne institucije nemaju sredstava za
njihovo odrţavanje i zaštitu.
Prenamjenom prostora, predviĎenom ovim projektom, zaštitili bi se
objekti od daljeg propadanja jer bi se njihovim aktiviranjem
ostvario prihod koji bi bio u funkciji poboljšanja uslova rada
obrazovnih institucija
Zaštita objekata od daljeg propadanje i obezbjeĎenje sredstava za
rad obrazovnih institucija.
Opis projekta
Projektom je predviđen obim i struktuta radova na adaptaciji
slobodnih školskih objekata za obavljanje određenih djelatnosti
kao i postupak izbora najpovoljnijeg ponuđača za korišćenje istih
Očekivani
uticaj projekta
Obavljanjem odreĎenim djelatnostima u slobodnim školskim
objektima uposliće se jedan broj radnika.
Procijenjeni
10.000.00 €
troškovi
projekta
Ocjena
Šesti prioritet u oblasti društvenih djelatnosti
prioriteta
Predlozeni izvor Opština Andrijevica – 100%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Predstoji izrada projektne dokumentacije
108
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 4.2.1/1
Andrijevica
Naziv projekta
Stvaranje prostornih i tehničkih uslova za rad tima za izradu
projektata koje finasira EU
Lokacija
projekta
Postojeće stanje
Andrijevica
Opravdanost
projekta
Ciljevi projekta
U okviru lokalne samouprave formiran je tim za izradu projekata
koji se finansiraju iz fondova EU. Članovi tima poslove obavljaju
uz svoje redovne radne obaveze i nemaju adekvatan prostor za
okupljanje i rad što predstavlja problem u postupku kandidivanja
projekata.
Realizacijom projekta stvorili bi se uslovi da se blagovremeno i na
kvalitetan način izvršavaju poslovi i da se racionalizuju troškovi
rada.
ObezbjeĎenje kvalitetnih projekata i efikasnog sprovoĎenja
procedure kandidovanja projekata kod evropske komisije.
Opis projekta
Projektom je predviđena potrebna kadrovska struktura i premjer i
predračun potrebnih radova na adaptaciji prostora i nabavku
opreme za rad tima.
Očekivani
uticaj projekta
Obzirom da su budţetska sredstva mala za finansiranje neophodnih
investicija, kandidiovanje projekata kod meĎunarodnih organizacija
i evropskih fondova objektivno predstavlja jedini izvor za
obezbjeĎenje sredstava za ove namjene.
Procijenjeni
22.000.00€
troškovi
projekta
Ocjena
Prvi prioritet u oblasti društvenih djelatnosti
prioriteta
Predloţeni izvor Opština Andrijevica – 20% ; Fondovi EU – 80%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Predstoji izrada projektne dokumentacije
109
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 4.2.2/1
Andrijevica
Naziv projekta
ObezbjeĎenje prostora za rad NVO
Lokacija
projekta
Postojeće stanje
Andrijevica
Opravdanost
projekta
Na području Opštine Andrijevica registrovano je 36 nevaladinih
organizacija koje djeluju u različitim oblastima i okupljaju veliki
broj članova. Jedan od klučnih problama za rad NVO jeste
nedostatak prostornih uslova kao i nedostatak finansijskih sredstava
za njihov rad.
Stvaranjem prostornih uslova intezivirala bi se aktivnost NVO na
planu izrade projekata od značaja za graĎanje u oblasti
poljopriverede, zaštite ţivotne sredine i socijalne zaštite.
Ciljevi projekta
Poboljšanje uslova za rad NVO
Opis projekta
Projektom je predviđen način obezbjeđenja prostora i izvršen
odabir NVO koje imaju prednost za ustupanje prostora za rad
Očekivani
uticaj projekta
Povećala bi se efikasnost u rješavanju problema graĎana kroz
realizaciju projekata sektora NVO
Procijenjeni
10.000.00€
troškovi
projekta
Ocjena
Sedmi prioritet u oblasti društvenih djelatnosti
prioriteta
Predloţeni izvor Oopština Andrijevica – 100%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Predstoji izrada projektne dokumentacije
110
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 4.3.1/1
Andrijevica
Naziv projekta
Lokacija
projekta
Izrada projektne dokumentacije za izgradnju višenamjenske
sportske dvorane
Predlog: Lokacija dvorane na dijelu parcele iznad kasarne vojske,
koja je predvidjena DUP-om Knjaţevac
Postojece
stanje
Nema objekta ove namjene
Opravdanost
projekta
Broj korisnika projekata do koje mejre projekat ispunjava potrebe ili
rešava probleme, uštede do kojih dovodi projekat, prihodi koje
stvara= omladina, sportisti i graĎani.
Stvaranje uslova za bavljenje dvoranskim sportovima, kao uslov
rada postojećih i formiranje novih klubova, kulturni, zabavni i
rekreativni aspekt.
Ciljevi
projekta
Opis projekta
Projekat je još uvijek ideja sa puno nepoznanica. Izgraditi sortsku
dovoranu sa 1200-1500 mjesta i pratećim sadržajima.
Očekivani
Pozitivan uticaj na razvoj sporta I angaţovanja mlade populacije uz
utacaj projekta efekat zapošljavanja 5-7 ljudi.
Procijenjeni
troškovi
projekta
Za planiranje (studija izvodljivosti, glavni projekat), kupovina
zemljišta, troškovi izgradnje, opema./ 100,000 €/
Ocjena
projekta
Predlozeni
izvor
finansiranja
Nivo
pripremljenost
i projekta
Sedmi prioritet u oblasti društvenih djelatnosti
Opština Andrijevica – 20% ; Direkcija za javne radove – 50% ;
MeĎunarodne organizacije – 30%
Predstoji izrada projektne dokumentacije.
111
Strateški plan razvoja Opštine Andrijevica 2012-2017
Dokument o projektu broj 4.3.2/1
Andrijevica
Naziv projekta
Opremanje višenamjenskih domova u Mijesnim Zajednicama
Lokacija
projekta
Postojeće stanje
Andrijevica
Opravdanost
projekta
Realizacijom ovog projekta obogatiće se sadrţaj svakodnevnog
ţivota na selu što je bitan uslov za zadrţavanje stanovništva na
seoskom području.
Osavremenjavanje uslova kulturnog, sportskog i uopšte društvenog
ţivota na selu.
Ciljevi projekta
U svim mijesnim zajednicama izgraĎeni su višenamjenski domovi
za potrebe mijesnog stanovništva. Imajući u vidu činjenicu da
mijesne zajednice nemaju sredstava za njihovo opremanje
evidentno je nekorišćenje u potrebnom obimu iako postoji
interesovanje graĎana za različitim vidovima kulturnog i
društvenog angaţovanja
Opis projekta
Predviđena je nabavka sportskih rekvizita, savremenih tehničkih
sredstava komunikacije i druge opreme za svaku mijesnu
zajednicu pojedinačno.
Očekivani
uticaj projekta
UnapreĎenje društvenog ţivota na selu i razvoja ameterizma u
oblasti sporta i kultura
Procijenjeni
troškovi
projekta
12.000.00€
Ocjena projekta Osmi prioritet u oblasti društvenih djelatnosti
Predloţeni izvor Opština Andrijevica – 20% ; Drţavni budţet – 80%
finansiranja
Nivo
pripremljenosti
projekta
Postoji izrada projektne dokumentacije
112

Odluka o imenovanju predsjednika OIK

Подаци о инвестиционом пројекту

prirodni resursi - Bosna i Hercegovina

OBRAZAC 6 Prijava početka pripremnih radova

Aneks 11b - Strategija 2024

NOVI GRAD INVESTICIONI SAŽETAK

Прелиминарна ранг листа

Потврду о заинтересованости општине потребно је